วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ป.3 เล่ม1 หน่วย2_ชีวิ

วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี เล่ม 1 ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 กล่มุ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ 1 หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 2 หนว่ ยการเรียนรูท้ ี่ 3 หน่วยการเรียนรูท้ ่ี 4 ครูผู้สอน คุณครูฐิตมิ า ธาตุทอง

2หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี ชวี ติ ของมนุษย์และสตั ว์ ตัวชีว้ ดั • บรรยายส่ิงทจี่ าเป็นต่อการดารงชีวติ และการเจริญเติบโตของมนษุ ยแ์ ละสัตว์ โดยใชข้ ้อมูลท่รี วบรวมได้ • ตระหนักถงึ ประโยชนข์ องอาหาร นา้ และอากาศ โดยการดแู ลตนเองและสัตวใ์ ห้ไดร้ ับสิ่งเหล่านอ้ี ยา่ งเหมาะสม • สร้างแบบจาลองทบี่ รรยายวฏั จกั รชีวิตของสตั ว์ และเปรียบเทยี บวฏั จกั รชวี ติ ของสตั วบ์ างชนิด • ตระหนักถึงคุณคา่ ของชีวิตสัตว์ โดยไมท่ าใหว้ ฏั จักรชวี ติ ของสัตว์เปลย่ี นแปลง

บทท่ี 1 ปจั จัยในการดารงชวี ติ ของมนุษยแ์ ละสตั ว์

ปจั จยั ท่ีจาเป็นต่อการดารงชีวติ ของมนุษยม์ ี 3 ประการ อาหาร นา้ อากาศ

หากมนุษย์ไมร่ ับประทานอาหาร เปน็ เวลา 3 สปั ดาห์ จะตายหรือไม่ ?

เป็นสิ่งทม่ี ปี ระโยชนต์ ่อร่างกาย ชว่ ยทาใหร้ ่างกายเจรญิ เติบโต และดารงชีวติ อย่ไู ด้ อาหาร อาหารที่มนษุ ยค์ วรรบั ประทานและมีประโยชนต์ ่อร่างกาย คือ อาหาร 5 หมู่ หมทู่ ่ี 1 หมู่ท่ี 2 นม ไข่ เนื้อสัตวต์ ่าง ๆ 1 5อาหาร 2 ข้าว แป้ง เผือก มัน น้าตาล ใหส้ ารอาหารประเภท โปรตีน 5 ใหส้ ารอาหารประเภท คารโ์ บไฮเดรต หมู่ 3 • ช่วยใหร้ ่างกายเจริญเตบิ โต หมทู่ ่ี 4 • ช่วยใหพ้ ลังงานแก่รา่ งกาย • ซอ่ มแซมสว่ นทสี่ ึกเหรอ ผลไม้ต่าง ๆ หมทู่ ่ี 3 หม่ทู ี่ 5 4 พืชผกั ต่าง ๆ ไขมันจากพชื และสัตว์ ให้สารอาหารประเภท วติ ามินและเกลอื แร่ ใหส้ ารอาหารประเภท ไขมัน • ช่วยเสริมการทางานของร่างกายให้ปกติ • ช่วยใหพ้ ลงั งานและให้ ความอบอ่นุ แกร่ า่ งกาย • ช่วยสร้างภมู ิตา้ นทานโรค ให้สารอาหารประเภท วติ ามินและเกลือแร่ • ช่วยเสริมการทางานของรา่ งกายให้ปกติ • ช่วยสรา้ งภูมติ ้านทานโรค

ใน 1 วนั มนุษย์ควรรับประทานอาหารวันละ 3 มื้อ ไดแ้ ก่ มื้อเชา้ มือ้ กลางวัน มอื้ เยน็ อาหารเช้า เปน็ มอื้ อาหารทสี่ าคัญทสี่ ุด เพราะขณะท่นี อนหลับ ร่างกายจะไม่ได้รับสารอาหารท้ังคนื เมอ่ื ตืน่ นอน ร่างกายจึงต้องการสารอาหาร เพอ่ื ให้ไดพ้ ลงั งานและใช้ในการทากจิ กรรมตา่ ง ๆ ตลอดทัง้ วนั ตัวอย่างเมนอู าหารเช้าท่คี วรรบั ประทาน เชน่ 1 โจ๊กหมูใส่ไข่ 2 ต้มเลือดหมใู บตาลึง 3 อาหารธญั พชื กับนมจืด 4 แซนวชิ ไก่ 5 ขา้ วไขเ่ จียวใส่ผกั ราดขา้ ว 6 สลดั ผกั ผสมเนื้อไก่



ทาไมมนษุ ย์ ต้องด่มื น้า ?

มนษุ ยค์ วรดมื่ นา้ สะอาดวันละ 6 - 8 แก้ว หรอื ตามท่รี ่างกายตอ้ งการ 1234 5678 ประโยชน์ของ ควบคุมอณุ หภมู ิ ชว่ ยในการ ชว่ ยกระตุ้นการไหลเวียน ของร่างกาย น้า ช่วยใหร้ า่ งกายสดช่ืน ขับถ่ายของเสีย ของโลหติ

ดื่มนา้ อยา่ งไร ใหด้ ตี อ่ สุขภาพ 4 1 23 ดื่มนา้ สะอาดและมีอุณหภมู ิปกติ ค่อย ๆ จิบน้า อย่าดืม่ ทีละมากๆ หลงั ตื่นนอน ดืม่ น้า 1 แกว้ หลงั อาบนา้ ดมื่ น้า 1 แก้ว 56 7 ก่อนทานอาหาร 30 นาที ดม่ื น้า 1 แก้ว หลงั ทานอาหาร ดื่มนา้ 1 แก้ว กอ่ นเขา้ นอน ดม่ื นา้ 1 แก้ว

หากมนุษย์กลั้นหายใจ เป็นเวลานาน ๆ จะตายหรือไม่ ?

อากาศ อยรู่ อบๆ ตัว ไมม่ ี สี ถ่ายเทได้ ไมม่ ี รส ตลอดเวลา ต้องการท่อี ยู่ อากาศประกอบไปดว้ ยแกส๊ ต่าง ๆ ไม่มี กลน่ิ • กา๊ ซไนโตรเจน • กา๊ ซออกซเิ จน • แก๊สอืน่ ๆ รวมทงั้ ฝุ่นละอองและไอน้า

ความสาคญั ของอากาศ ตอ่ การดารงชีวติ ของมนษุ ย์ มนุษยต์ อ้ งการอากาศในการหายใจ เพราะแก๊สออกซิเจนท่ีอยู่ในอากาศมคี วามสาคัญตอ่ ระบบอวยั วะต่าง ๆ ในร่างกาย หากรา่ ยกายไดร้ บั อากาศไม่เพยี งพออาจทาใหเ้ กดิ อาการตา่ ง ๆ เช่น ออ่ นเพลยี / ปวดกลา้ มเนือ้ มึนศรี ษะ หายใจไม่สะดวก ระบบการไหลเวยี นโลหติ ผิดปกติ อาจหมดสติ อาจทาใหถ้ งึ ตายได้

มนุษยม์ ีการเจริญเตบิ โตและดารงชวี ติ อยู่ได้ เพราะได้รบั ประทานอาหาร ดม่ื นา้ สะอาด และมอี ากาศหายใจทกุ ๆ วัน หากมนษุ ย์ ทาไมมนษุ ย์ หากมนษุ ย์ ไม่รับประทานอาหาร ตอ้ งดื่มน้า ? กล้นั หายใจเป็นเวลานานๆ เปน็ เวลา 3 สัปดาห์ จะตายหรอื ไม่ ? จะตายหรอื ไม่ ? มนุษยส์ ามารถมชี วี ิตอยู่ไดป้ ระมาณ เพราะนา้ เป็นส่วนประกอบของ หากมนุษย์ขาดอากาศหายใจเพียง 3 สปั ดาห์ โดยไม่กินอาหาร จากน้ันรา่ งกาย รา่ งกาย ช่วยทาใหร้ า่ งกาย 4-5 นาที อาจทาให้การทางานของสมอง ทางานได้เปน็ ปกติ ผดิ ปกติไปตลอดชวี ิต และจะทาให้ตายได้ จะซบู ผอม อ่อนเพลีย แล้วเสียชวี ิตได้

ปจั จยั ทีจ่ าเป็นต่อการดารงชวี ิตของสตั ว์ มี 3 ประการ อาหาร อากาศ น้า

อาหาร สตั ว์ตา่ ง ๆ ต้องกนิ อาหาร เพ่อื ให้รา่ งกายเจริญเติบโตและดารงชีวิตอยไู่ ด้ สตั วแ์ ตล่ ะชนิดกินอาหารแตกต่างกนั ไป สัตวบ์ างชนดิ กินพืช สตั ว์บางชนดิ กินสตั ว์อนื่ สตั ว์บางชนดิ กนิ ท้งั พชื และสัตว์อื่น เสอื กินกวาง ไก่กินหนอนและ ข้าวเปลือก งกู ินกบ ม้ากินหญ้า นกกนิ หนอนและเมลด็ พืช กระต่ายกนิ หญา้

นา้ สัตว์ทกุ ชนิดตอ้ งการกนิ นา้ เพ่ือใหร้ า่ งกายทางานปกติและดารงชีวิตอยูไ่ ด้ เพราะน้าเปน็ ส่วนประกอบสาคัญของรา่ งกาย หากขาดน้าเปน็ เวลานาน ๆ สตั วจ์ ะตายได้

อากาศ สตั วท์ ุกชนดิ ใชอ้ ากาศในการหายใจ เพื่อทาใหอ้ วยั วะในร่างกายทางานเป็นปกตแิ ละดารงชีวิตอยู่ได้

บทท่ี 2 วฏั จกั รชวี ติ ของสตั ว์

หากวฏั จกั รชีวิตของสัตว์มรี ะยะ ใดระยะหนึ่งถูกทาลายไป จะสง่ ผลต่อสัตวอ์ ยา่ งไร?

คอื การเปลย่ี นแปลงรปู รา่ งของสัตวต์ งั้ แต่แรกเกดิ จนพฒั นาไปเป็นระยะตวั เตม็ วยั วฏั จกั รชีวิตของสัตว์ สามารถสบื พันธอุ์ อกลูก หลานได้ และจะเกดิ การหมุนเวียนแบบน้ีต่อไปเร่ือย ๆ วัฏจักรชวี ิตของสตั ว์ แบ่งได้ 2 แบบ 1. วัฏจกั รชีวิตของสตั วอ์ อกลกู เปน็ ไข่ 2. วัฏจกั รชวี ิตของสัตวอ์ อกลกู เป็นตวั ตัวอยา่ ง ตัวอย่าง จระเข้ เตา่ ผเี ส้อื โลมา สุนขั

1. วัฏจักรชวี ิตของสตั วอ์ อกลูกเป็นไข่ เมอ่ื สตั วต์ ัวเมยี วางไข่ ตวั ออ่ นจะฟักออกจากไข่ สัตวอ์ อกลกู เป็นไข่ที่มี 3 ระยะ สตั วอ์ อกลูกเปน็ ไข่ทีม่ ี 4 ระยะ ระยะที่ 1 ระยะท่ี 1 ระยะท่ี 4 ไข่ ไข่ ระยะที่ 3 ตวั เตม็ วัย ตวั อ่อน ระยะท่ี 2 ตัวเตม็ วัย ตัวออ่ น ระยะท่ี 2 ดกั แด้ ระยะท่ี 3

1.1 วฏั จักรชีวติ ของสัตว์ออกลูกเปน็ ไข่ ทมี่ ี 3 ระยะ ระยะท่ี 1 ไข่ คือ ระยะท่ีเซลลส์ ืบพนั ธุเ์ พศเมยี (เซลล์ไข)่ ไดร้ บั การปฏสิ นธกิ บั เซลล์สบื พันธ์ุเพศผู้ (อสุจิ) ไข่ ระยะท่ี 3 ตวั เตม็ วยั ตัวอ่อน ระยะท่ี 2 ตวั อ่อน คือ ระยะท่ีลกู สตั ว์ ฟกั ออกจากไข่เป็นตวั อ่อน คอื ระยะท่ลี กู สตั วเ์ จรญิ เติบโตเตม็ ท่ี ตัวเตม็ วยั พร้อมทีจ่ ะสืบพนั ธแ์ุ ละขยายพนั ธ์ุ

ตัวอย่าง วฏั จกั รชวี ิตของสตั ว์ออกลกู เป็นไข่ ท่มี ี 3 ระยะ ระยะที่ 1 ระยะท่ี 1 ไข่ ไข่ ระยะที่ 3 (ไข่ไก่) ระยะที่ 2 ระยะที่ 3 (ไข่เต่า) ตัวเต็มวัย ตัวออ่ น ตวั เตม็ วยั ระยะที่ 2 ตัวออ่ น (ลกู เจย๊ี บ) (ลูกเตา่ ) (ไก)่ (เตา่ ) วัฏจกั รชวี ติ ของเต่า วัฏจักรชวี ิตของไก่

1.2 วัฏจกั รชวี ิตของสตั วอ์ อกลูกเปน็ ไข่ ทม่ี ี 4 ระยะ ระยะท่ี 1 ไข่ คือ ระยะทเี่ ซลลส์ บื พันธุ์เพศเมีย (เซลล์ไข)่ ท่ไี ด้รบั การปฏสิ นธิกับเซลล์สบื พันธเุ์ พศผู้ (อสุจิ) ระยะท่ี 4 ตวั เต็มวัย ไข่ ตวั อ่อน ระยะที่ 2 ตัวออ่ น คอื ระยะทล่ี กู สัตว์ คือ ระยะสุดท้ายทส่ี ตั ว์ ตวั เต็มวยั เจรญิ เตบิ โตเต็มท่ี พรอ้ มท่ีจะ ฟักออกจากไข่เปน็ ตัวอ่อน สืบพันธุ์และขยายพนั ธุไ์ ด้ ดักแด้ ระยะท่ี 3 ดักแด้ คอื ตวั อ่อนระยะสดุ ท้ายของสตั วท์ ี่ รอการลอกคราบ เพ่ือเจริญเตบิ โตไปเป็นตวั เต็มวัย อย่างสมบรู ณ์

ตัวอยา่ ง วฏั จักรชวี ิตของสตั วอ์ อกลกู เป็นไข่ ทม่ี ี 4 ระยะ ระยะท่ี 1 ระยะท่ี 1 ไข่ ไข่ ระยะที่ 4 (ไขแ่ มลงปอ) ระยะที่ 2 ระยะที่ 4 (ไข่แมลงวนั ) ระยะท่ี 2 ตวั เตม็ วยั ตัวออ่ น ตัวเต็มวัย ตวั ออ่ น ระยะที่ 3 ระยะท่ี 3 (หนอน) ดักแด้ ดกั แด้ วัฏจกั รชวี ิตของแมลงปอ วัฏจกั รชวี ติ ของแมลงวัน

2. วัฏจกั รชีวิตของสตั วอ์ อกลกู เป็นตัว เมือ่ สตั วต์ ัวเมียตง้ั ท้องแลว้ ถึงเวลาคลอดลูกจะออกลกู มาเป็นตัว (ตวั อ่อน) และตวั อ่อนจะพัฒนาต่อไปเปน็ ตวั เต็มวยั สตั วอ์ อกลูกเป็นตัว มี 2 ระยะ ระยะที่ 2 ตัวเต็มวัย ตวั ออ่ น ระยะท่ี 1

2. วฏั จกั รชีวติ ของสตั วอ์ อกลกู เปน็ ตัว (ต่อ) ระยะที่ 2 ตัวเต็มวัย คือ ระยะท่ี ตัวเตม็ วัย ตวั อ่อน ระยะท่ี 1 ตัวอ่อน คือ ระยะที่ลูกของ ตัวอ่อนมีการเจริญเติบโตไป สัตว์ (ตัวอ่อน) เมื่อคลอดออกจาก เป็นตัวเต็มวัย โดยมีหน้าตา ท้องแม่จะมีลักษณะรูปร่างคล้ายคลึง เหมือนพ่อแม่ และพร้อมท่ีจะ กับพ่อแม่ แต่มีขนาดตัวเล็กกว่า สบื พนั ธแุ์ ละขยายพนั ธ์ุ อวัยวะต่าง ๆ ของร่างกายยังเจริญ เตบิ โตไมเ่ ตม็ ที่

ตวั อย่าง วัฏจักรชีวิตของสัตวอ์ อกลกู เป็นตัว มี 2 ระยะ ระยะที่ 2 ระยะที่ 1 ระยะท่ี 2 ตวั เตม็ วยั ตัวออ่ น ตัวเต็มวัย ระยะที่ 1 ตวั อ่อน วฏั จักรชวี ิตของม้า วฏั จกั รชวี ติ ของคน

ตัวอยา่ งการดแู ลวัฏจกั รชวี ิตของสัตว์ ไม่ทาลายแหล่งท่อี ยู่ โดยไมท่ าให้วัฏจกั รชวี ติ ของสัตว์เกิดการเปล่ยี นแปลง อาศยั ของสตั ว์ ไมจ่ บั ตัวออ่ นมาเป็นอาหาร ไมล่ า่ สัตว์เพ่อื การกฬี า ไม่จบั สัตวใ์ นฤดูวางไข่ และการคา้

หากวฏั จักรชวี ิตของสัตว์มีระยะ ใดระยะหนงึ่ ถูกทาลายไป จะส่งผลตอ่ สัตวอ์ ยา่ งไร? หากวัฏจักรชีวิตของสัตว์ระยะใด ระยะหน่ึงถูกทาลายไป อาจส่งผลทา ให้ไม่เกิดวัฏจักรชีวิตของสัตว์ชนิด น้ัน ซึ่งจะทาให้การเจริญเติบโตของ สัตว์ไม่ครบวงจร และทาให้สตั วช์ นิด นั้นไม่สามารถออกลูก ออกหลานได้ จงึ อาจเกดิ การสูญพันธไุ์ ป

ครตู ๋อมแตม๋