04-นิทานปัญญายุทธ์-กัลยารัตน์

นิทานปัญญายทุ ธ์ หนี้ : คณุ คา่ ของเงิน



ตวั ละคร ป่ ู หลาน เถา้ แกร่ บั ซอื้ ปลา เพื่อนบา้ น เศรษฐี ชายท่ีแตง่ ตวั มีฐานะทงั้ สอง เฉินกยุ เชียง

เพอ่ื นบา้ น ตวั ละคร เถา้ แกร่ บั ซือ้ ปลา ป่ ู ชายที่แตง่ ตวั มฐี านะ เศรษฐี ทง้ั สอง เฉนิ กุยเชยี ง หลาน

กาลครง้ั หนึ่งไมน่ านนัก มีเด็กชายคนหน่ึงเขาอาศัยอยู่กับปู่ของเขา ในกระท่อมเล็กๆแถบชานเมือง ถึงแม้ ฐานะของพวกเขาจะยากจน แต่เด็กชายก็ไม่ได้รู้สึกเป็นทุกข์ร้อนอันใด เพราะแค่มีข้าวกินอ่ิม มีเสื้อผ้าสะอาดๆใส่ เขาก็ คิดวา่ มีความสขุ มากแล้ว ปู่ของเขาทาอาชพี จับปลา เพือ่ ส่งขายใหก้ บั ร้านคา้ ในเมือง ซึ่งโดยปกติแล้วเวลาที่ปู่ของเขาจับ ปลามาได้ก็จะนาไปส่งต่อให้กับร้านค้าขาประจาท่ีอยู่ในเมืองด้วยตนเอง บ้างครั้งก็ได้พาหลานชายติดสอยห้อยตามไป ด้วยเป็นอย่างน้ีเร่ือยมา อยู่มาวันหนึ่งเม่ือปู่ของเด็กชายเห็นว่าหลานชายของตนนั้นโตพอท่ีจะช่วยเหลือการงานต่างๆ ไดแ้ ลว้ จงึ ได้ตัดสินใจ ใช้ให้เดก็ ชายนาปลาไปสง่ ที่เมืองให้แทน

ปู่”นี้หลานเอย๋ !! เดี่ยวนเี้ จา้ ก็ โตขน้ึ มากแล้ว กน็ า่ จะ ช่วยเหลืองานทย่ี ากๆได้บ้าง แล้ว เจา้ ยังจาร้านค้าเจ้า ประจาท่ปี เู่ คยพาเจา้ ไปส่ง ปลาด้วยกนั ได้หรือไม?” หลาน”จาไดค้ รับ ท่านปู่” ปู่”ถา้ อย่างนนั้ วนั นีเ้ จ้าชว่ ย นาปลาไปส่งใหก้ ลับร้านคา้ ใน เมอื งแทนป่หู น่อยนะ เม่อื สง่ ใหเ้ ขาแล้วอย่าลืมเกบ็ เงนิ คา้ ปลากลับมาให้ดว้ ยหละ” หลาน”ไดค้ รับ ทา่ นปู่”

เด็กชายเดินเขน็ รถเขน็ ออกไปส่งปลาด้วยความขยันขันแข็ง เพอ่ื นบ้านแถวละแวกน้นั เห็นเดก็ ชายเดนิ ออก จากบา้ นเพียงคนเดย๋ี วจึงเอย่ ถามดว้ ยความเอน็ ดู เพ่ือนบ้าน”อา้ วเจ้าหนู วนั นไี้ ม่ไปส่งปลากับทา่ นปขู่ องเจ้าตามเคยรึ”

หลาน”ทา่ นปู่ บอกว่าเด่ียวน้ขี ้าโตแล้วช่วยเหลืองานต่างๆ ไดแ้ ล้วจึงให้ขา้ ออกไปสง่ ปลาคนเดย๋ี วก็พอ” เพอ่ื นบ้าน”อืม จริงๆดว้ ยท่านปู่เขาเจา้ โชคดจี ริงๆ ท่ีมหี ลานคอยช่วยแบ่งเบาภาระไดแ้ ลว้ ” เด็กชายเดนิ ทางต่อไปดว้ ยความเบิกบานใจ เมอ่ื มาถึงร้านอาหารในเมอื ง

เมือ่ เด็กชายเอาปลาส่งท่รี ้านอาหารเรยี บร้อยแลว้ ขณะที่จะเดนิ ทางกลบั เดก็ ชายไดส้ งั เกตเห็นว่า ผูค้ นในเมอื งนั้นมีแต่ คนแตง่ ตัวดูหรหู รากันท้งั น้ันเลย ต่างจากเขาท่แี ตง่ ตัวมอซอใส่แตเ่ ส้อื ผา้ ตวั เก่าๆความบังเอิญเด็กชายได้ยนิ ชายท่แี ต่งตัว ดมู ฐี านะนั่งกินอาหารอย่กู าลังคยุ กนั ว่า ชายท่แี ตง่ ตัวมฐี านะคนท่ี 1”บอกตามตรงเลย ขา้ น้ีเส้ือผ้ากต็ อ้ งเปน็ เสอ้ื ผ้าท่ีมียี่ห้อ ร้องเทา้ ก็ตอ้ งมยี ีห่ อ้ ไม่ง้นั กจ็ ะไม่ กล้าออกจากบ้าน”

ชายทแ่ี ต่งตัวมีฐานะคนท่ี 2”ใช่ๆ เด่ียวนี้คนเรามันหวดั กนั ท่ีการแตง่ ตวั มนั ต้องให้ดูภูมิฐาน ดมู ฐี านะหนอ่ ยคนเขาถงึ จะ นับหนา้ ถือตา” ชายทีแ่ ตง่ ตัวมีฐานะคนที่ 1”ถูกต้องทส่ี ุดเลย 5555+” หลาน”ท่านพี่ชายท้งั สองทาอยา่ งไร ท่านจงึ ได้มเี สอื้ ผ้าเครือ่ งแตง่ กายดีๆแบบน้มี าใสไ่ ด้” ชายท่แี ตง่ ตวั มีฐานะคนที่ 1”กต็ ้องซ้ือหาเอานะสิ”

หลาน”โอโ้ ห!! ถา้ อยา่ งนน้ั พวกทา่ นคงต้องมีฐานะร่ารวยมากเลยหละสิ ถงึ ไดส้ ามารถซอ้ื หาของแพงๆแบบน้มี าใสไ่ ด้ ป่ขู องข้าจบั ปลาทั้งวนั ยังไดเ้ งินแคไ่ มก่ ี่ตาลึงเอง อย่างน้คี งตอ้ งเกบ็ เงินนานเลย ถงึ จะมีโอกาสได้ใส่ของดีๆแบบพวก ทา่ นได้” ชายทแี่ ตง่ ตวั มฐี านะคนท่ี 2”ไม่จาเป็นหรอก น้ีเจา้ ไมร่ ้หู รือเด่ยี วนเ้ี ขามีระบบเงนิ กู้ อยากไดอ้ ะไรก็ไปกูเ้ งนิ มาซอ้ื ” หลาน”ระบบเงินกู้อยากไดอ้ ะไรก็ได้ทันทอ่ี ย่างนนั้ เลยรึ อมื ดีจริงๆเลยแล้วเราจะไปก้เู งนิ ไดท้ ีไ่ หนหรอครับ” ชายทีแ่ ตง่ ตัวมีฐานะคนที่ 2”กไ็ ปบ้านของทา่ นเศรษฐนี ะสิ”

เม่ือได้คาแนะนาของชายทง้ั สอง เด็กชายกไ็ ดเ้ ดินทางไปท่บี า้ นของท่านเศรษฐที นั ที ขณะนั้นเศรษฐกี าลงั น่งั คุยธรุ ะกับเฉนิ ก้ยุ เซียงอยู่ในบา้ น เมอื่ เศรษฐเี ห็นเดก็ ชายเข้ามาหาจึงไดข้ อตัวออกไปคยุ กบั เดก็ ชาย เศรษฐี ”อาจารย์เฉนิ ข้าขอตัวสักประเดีย่ ว” เฉินกยุ้ เซียง”เชิญทา่ นตามสบาย”

เศรษฐี ”ว่าอย่างไรเจ้าหนู มธี รุ ะอะไรกับขา้ รึ ” หลาน”ขา้ อยากจะมาขอกูเ้ งนิ กับทา่ นสกั หน่อย”เศรษฐีเม่ือได้ยนิ กข็ บขนั ขึ้นมาและได้ตอบไปอยา่ งเอ็นดูว่า เศรษฐี ”กู้เงินอยา่ งนัน้ รึ เด็กอย่างเจา้ จะกูเ้ งนิ ไปทาอะไร” หลาน”ขา้ อยากจะกูเ้ งนิ ไปซ้อื เสอื้ ผ้าเครือ่ งประดบั แพงๆ หรๆู หนอ่ ยจะได้ดดู เี หมือนคนอนื่ บ้าง” เศรษฐี ”โอเ้ ห็นคนอื่นมี เจ้าก็อยากจะมีแบบน้ันบ้างหรือ แลว้ เจ้าต้องการต้องการจะกสู้ กั เทา่ ไหรก่ ัน” หลาน”เออ่ ...สัก 50ตาลึง ขอรับ”

เมื่อได้ฟังดังนัน้ ก็จ้องมองดูสีหน้าและแววตาสกั ครู่หนึ่ง และยิม้ อยา่ งมเี มตตาแล้วเอย่ ว่า เศรษฐี ”อมื ตกลง ขา้ เชื่อวา่ เจ้าจะนาเงนิ มาคืนขา้ ได้ เอาอย่างนคี้ รั้งน้ขี ้าจะใหเ้ จา้ กู้โดยไมค่ ิดดอกเบยี้ แตเ่ จา้ จะต้องเอาเงนิ มาจา่ ยให้ตรงเวลา หากเบยี วหนีข้ า้ จะให้มอื ปราบมาจบั เจ้าเข้าตาราง” หลาน”ขอบคณุ มากครบั ท่านเศรษฐี” เด็กชายรบั เงินมาดว้ ยความดีใจและเด็กชายก็ขอตวั จากไป

เฉินกุ้ยเซียง”มธี ุระเร่ืองอนั ใดหรือท่านเศรษฐี” เศรษฐ”ี เด็กคนน้ันมาขอกู้เงนิ 50 ตาลงึ ข้ากเ็ ลยใหไ้ ป” เฉนิ กุ้ยเซียง”แลว้ ท่านวา่ เดก็ คนน้นั จะสามารถหาเงินมาคือท่านได้หรอื ไม” เศรษฐ”ี เงนิ แค่ 50 ตาลงึ จะไดค้ นื หรอื ไม่ ขา้ เหน็ แววตาของเขาในสมัยที่ข้ายงั เดก็ ท่หี ลงผดิ ในเร่อื งเงนิ จน จะเอาตัวไม่รอด ข้าเชื่อว่าเงนิ กอ้ นนจ้ี ะสอนบนเรียนใหก้ บั เขาได”้

เมือ่ เด็กชายได้เงนิ มาแล้วเขากร็ บี นาไปซือ้ เสอ้ื ผ้าเครอ่ื งแตง่ กายใหม่ดังทเี่ ขาต้งั ใจไวท้ ันที หลาน”ทา่ นคนขาย ข้าขอเส้อื ชดุ ใหม่แบบสวยๆพร้อมเครอ่ื งประดับทใ่ี สแ่ ล้วดูหล่อให้กบั ข้าหนึ่งชุด” คนขายเสอื้ ผ้า”ไดเ้ ลยครับ คุณหนู” หลาน”การก้เู งินนด้ี ีจรงิ ๆเลย” เม่ือไดเ้ ส้ือผ้าชุดใหม่ท่ีตอ้ งการแล้วเขาก็ไดร้ ีบใสอ่ อกมาอวดคนในเมอื งทนั ที

ชายท่แี ตง่ ตัวมีฐานะคนท่ี 1”เด็กนอ้ ยเจา้ ดดู มี ากขึน้ เลย แต่งตัวแบบน้อี ย่างกบั คุณหนเู ลย” ชายทแ่ี ตง่ ตวั มีฐานะคนที่ 2”ใช่ๆ ดดุ มี ชี าติตระกูล มาสิมานงั่ รว่ มวงสังสรรคด์ ้วยกัน” หลาน”ได้เลย” ชายทแ่ี ต่งตัวมฐี านะคนที่ 1”เถา้ แก่มารอรับรายการอาหารจากคุณหนูเรว็ ”

สักพักตอ่ มากไ็ ดม้ ขี อ้ ทานผูห้ นึ่งเดินเข้ามาเพ่ือขอทาน ขอทาน”นายท่านโปรดเมตตาคนอยากคนจนดว้ ย” ชายท่ีแต่งตัวมฐี านะคนท่ี 1”ไปใหพ้ ้นนะอยา่ เขา้ มาใกล้ข้า เด่ยี วเสื้อผ้าของพวกขา้ จะเปย้ื น” ชายที่แตง่ ตวั มฐี านะคนที่ 2”ดสู าระรปู การแต่งตวั สิ แต่งตัวแบบนีจ้ นอย่างเดย่ี วไม่พอตอ้ งไมม่ ีกินดว้ ย” ขอทานได้ยนิ เชน่ นน้ั ก็ก้มหัวและเดินกลับไป

กอ่ นทจี่ ะเดนิ กลบั ไปชายขอทานไดพ้ ูดวา่ ขอทาน”พวกทา่ นแตง่ ตวั หรูหรา กนิ อาหารแพงๆได้ บอกข้าหน่อยเถอะว่าทา่ นหาเงนิ ได้มาจากทไี่ หน” ชายท่ีแต่งตวั มฐี านะคนท่ี 1”ข้าก็ไปกู้มานะสิ” ขอทาน”ถึงข้าจะจนแต่ขา้ ก็ไมไ่ ด้ติดลบใครกนั แน่ทีจ่ นกว่ากนั ขอทานอย่างขา้ ยังคดิ ไดเ้ ลย” เม่ือขอทานพูดจบเขากเ็ ดิน จากไปทิ้งให้ท้งั สามคนอ้ึงจนพูดไม่ออก บัดน้ีเดก็ น้อยก็เรมิ่ คดิ ไดว้ า่ ตนตอ้ งทาอย่างไรท่ีจะหาเงินไปคืนเขา เด็กชายจึง เดินทางกลับบ้านดว้ ยความทุกข์ใจ

หลาน”ท่านปหู่ ากขา้ ตอ้ งการท่จี ะมาเงินมากๆ ข้าควรทาอย่างไร” ปู่”ป่กู ไ็ มเ่ ช่นกัน หากป่รู ้ปู ่คู งจะรวยมาตง้ั นานแลว้ ” วันต่อมาเดก็ ชายได้ขออนญุ าตปขู่ องเขาไปหางานทา และ ป่ขู องเขาก็อนญุ าต เดก็ ชายจึงเขา้ เมืองเพ่ือมาหางาน แต่เมอื่ เขาไปสมคั รงานทไ่ี หนก็ไม่มใี ครรับเพราะเขายงั เดก็ อยู่ เขาพยามเดนิ หางานต้งั แตเ่ ชา้ -เย็น จนตวั ของเขาเริ่มทจ่ี ะทอ้ หลาน”ทาไมการหางานทามันถึงยากเย็นแบบนี้ ตอนยมื น้ันแสนจะงา่ ยแตพ่ อตอนหาคนื ทาไมถึงมายาก”

เดก็ ชายได้นั่งลงทีห่ น้าศาลดว้ ยความเหน่ือยและหวิ โซ ในขณะนน้ั เฉินก้ยุ เซยี งไดเ้ ดินผ่านมาจึงไดเ้ อ่ย ถามเด็กชายว่า เฉนิ กุ้ยเซียง”เดก็ นอ้ ย ทาไมเจา้ ไดม้ าน่งั ซมึ เพยี งลาพัง” หลาน”ข้าน้อยเดนิ หางานจนเหน่อื ย ลวิ ขา้ วจงึ เลยมานั่งพกั ท่นี ้ขี อรบั ” เฉนิ กุ้ยเซยี งจึงมอบผลไม้ที่เขา ได้นาติดตวั มาใหก้ บั เด็กน้อย

หลาน”ท่านอาจารย์ ข้าน้อยเป็นหนีห้ ากขา้ นอ้ ยไม่ใชห่ น้จี ะเปน็ อะไรไหมครับ” เฉินกุ้ยเซยี ง”เราเป็นหน้ี ต่อให้ยากเยน็ เพียงใดก็ต้องหาเงนิ มาคนื หากเราไมใ่ ชห่ นีท้ ี่เรายืมเขามามนั มิต่างอะไรกบั การลกั ขโมยหรอก” หลาน”แตข่ ้าน้อยพยายามหางานทากไ็ มม่ ีใครรับ แลว้ ข้านอ้ ยจะหามาได้อย่างไร” เฉินกยุ้ เซียง”เงนิ นนั้ มอี ยู่ทกุ หนแห่ง แค่เจา้ ชว่ ยแก้ไข้ปญั หาใหก้ บั เขา”

เช้าวันต่อมาปู่ของเดก็ ชายก็ได้ใชใ้ หเ้ ด็กชายเอาปลาไปสง่ ที่ร้านอาหารตามเคย เดก็ ชายเขน็ รถเดินออกจากบ้านเหมือน เช่นเคย และเขาก้คร่งุ คิดคาชีแ้ นะของเฉนิ กยุ้ เซยี งตลอดทาง แตใ่ นขณะที่เขาเดินผา่ นหน้าบ้านของเพื่อนบ้าน ทีท่ าอาชีพรับจา้ งซักผ้าอย่นู ั้น เพ่ือนบา้ น”นี้เจ้าหนู เจ้ากาลังจะไปในเม่ืองอย่างน้ันรึ ข้าขอฝากผา้ ไปสง่ ในเมอื งให้หน่อยสสิ ่งผ้าแลว้ อย่าลมื เกบ็ เงินมา ดว้ ยนะ เดย่ี วขา้ จะแบ่งเงินให้เป็นคา่ ตอบแทน”

ดดุ ดังสายลมแห่งปัญญาได้พัดเข้ามา หลาน”ทุกคนมปี ัญหาในการเคลือ่ นจัดส่งสนิ ค้า เราต้องช่วยพวกเขาจดั ส่งสนิ คา้ และเกบ็ เงนิ ปลายทาง” เมื่อคดิ ไดด้ ังนน้ั เด็กชาย๗งไดเ้ ดินเปล่าประกาศตลอดทาง หลาน”รับ-ส่ง สนิ ค้าเข้าไปในเมอื งสง่ เร็วเกบ็ เงินปลายทางครบั ”

เมอื่ ชาวบ้านแถวนั้นไดย้ นิ กต็ ่างออกมาเอาของให้เดก็ ชายออกไปสง่ ให้ เพราะพวกเขากม็ ีสนิ คา้ ต่างก็ตอ้ งไปส่ง ในเมืองทั้งนัน้ และเมอ่ื มคี นอาสาลดภาระใหเ้ ขาลงได้ก็ตา่ งรีบมาใช้บริการขนึ้ มาทนั ที เดก็ ชายส่งสินค้าให้แก่ ผูร้ บั และเกบ็ เงินมาให้ผฝู้ ากสง่ เรยี บร้อยทกุ ประการผ้คู นต่างบอกต่อกนั ปากตอ่ ปาก ถึงบริการขนส่งสินคา้ ของ เด็กชายจนมคี นมาใชบ้ ริการไมข่ าด แมเ้ ดก็ ชายจะรับฝากของสง่ เข้าเมอื งแลว้ เด็กชายยงั รบั ฝากส่งของนอก เมืองดว้ ยเช่นกัน

ไม่นานเด็กชายเกบ็ เงนิ ได้จนครบและเอาไปคืนทา่ นเศรษฐี เศรษฐี”ยงั ไมถ่ งึ กาหนดคนื เจา้ ก็เอาเงินมาคนื ขา้ ได้แลว้ หรือ” หลาน”ครบั เพราะการเป็นหนี้ทาให้ข้านอ้ ยทกุ ข์ใจ และตอนนี้ข้าน้อยไดเ้ ห็นคุณค่าของเงินแล้ว” เศรษฐี”คณุ คา่ ของเงนิ นนั้ มนั เปน็ อย่างไร” หลาน”คณุ ค่าของเงนิ ไมไ่ ดอ้ ยู่ทเ่ี รามีมากหรือน้อย แต่อย่ทู ่ีเราหาเงนิ มาได้ยากเพยี งใด” จากเหตุการณใ์ นคร้ังทาใหเ้ ด็กชายรู้ถึงคณุ ค่าของเงนิ รูจ้ กั คิดจักจ่าย รจู้ กั ใชเ้ มือ่ สมควรซง่ึ เปน็ บทเรยี นสาคัญที่ทาให้เขา เติบโตเป็นผใู้ หญ่

คาสอน. การเป็นหน้ีนนั้ มักทาใหค้ นหลงคิดว่าเงินน้นั ได้มาโดยง่ายจึงจะมักใชจ้ ่ายเกนิ ตัว เกนิ ความจาเปน็ สดุ ท้ายจงึ ได้รับความยากลาบากมากว่าทค่ี วรจะเปน็ เพราะจะตอ้ งหาเงนิ มาใช้หนีท้ ่ตี นก่อ แตใ่ นกลบั กนั การทไ่ี ดเ้ กบ็ หอมรอมริบเม่ือ พร้อมจึงใชก้ ลับทาใหเ้ ห็นคุณคา่ ของเงนิ และมีเวลาคิดทบทวนว่าสิ่งท่ีอยากได้น้ันต้องการจริงๆหรอื ไม่ บางครง้ั กพ็ บวา่ ส่งิ ท่ี ตนอยากได้มากๆน้นั ตอนเกบ็ เงนิ ได้พรอ้ มแลว้ กลบั รสู้ ึกไมอ่ ยากได้มัน เพราะรซู้ ง่ึ ถึงคณุ คา่ ของเงนิ ที่หามาด้วยความ ยากลาบาก แตเ่ มอื่ เปน็ หน้แี ลว้ กค็ วรหาทางชดใช้หน้ีใหไ้ ดเ้ พราะการเปน็ หน้ีแล้วไม่ใช้ก็ไม่ต่างอะไรกบั การลกั ขโมย

อยา่ ทาตวั เหมอื น รวย ทง้ั ที่ยัง ผอ่ น ของใช้อยู่ อย่าทาตวั โกห้ รู ท้งั ทยี่ งั กเู้ งนิ ใช้