โสนน้อยเรือนงาม

ค�ำ น�ำ หนงั สอื เลม่ นี้มีเน้อื หาเกยี่ วกับนิทานพื้นบา้ นของแต่ภาคของประเทศไทย เพอ่ื ให้นทิ านพ้นื บ้านของไทยในแตล่ ะเรือ่ งไดใ้ หค้ ุณค่าดา้ นความสนุกสนานเพลดิ เพลนิ ตลอดจนใหค้ วรคู้ วามเข้าใจในขนบธรรมเนยี มประเพณี วฒั นธรรมอันดีงามของไทย สามารถเป็นเคร่ืองหล่อหลอมอธั ยาศัยจติ ใจของคนภาคเหนอื ใหม้ คี วามเมตตากรณุ า ออ่ นโยน ออ่ นน้อม นา่ คบหาซงึ่ ส่ิงเหล่าน้นี ิทานมีสว่ นสำ�คัญตอ่ การปฏบิ ตั ิตนทาง จริยธรรมไมน่ อ้ ย นทิ านพ้ืนบ้านของแต่ละภาค จะมเี นื้อหาให้ความเพลิดเพลนิ แกผ่ อู้ ่าน โดย จะมีกาแทรกเน้อื ข้อคดิ คตสิ อนใจในนิทานเรอ่ื งนัน้ ๆ โดยมีนิทานพืน้ บา้ นของแต่ละ ภาคคือภาคเหนอื ภาใต้ภาคอสี าน และภาคกลาง โดยใหค้ ณุ ค่าดา้ นความสนกุ สนาน เพลดิ เพลิน ตลอดจนใหค้ วามรู้ความเข้าใจในขนบธรรมเนยี มประเพณี วฒั นธรรมอันดี งามของไทย และยังเปน็ การอนุรักษ์ไว้ ชว่ ยให้เยาวชนของชาตมิ ีโอกาสเรียนรู้ การวถิ ี ชวี ิตแห่งบรรพบรุ ษุ ของตนไดเ้ ป็นอยา่ งดี การน�ำ เอานทิ านไปเลา่ เรือ่ งประกอบค�ำ สอนให้เด็ก ๆ ไดฟ้ ังยอ่ มจะเป็นเครอื่ ง ท�ำ ใหเ้ พลิดเพลนิ และเสรมิ ความรู้ แบ่งเบาภาระที่จะต้องสอนเนอ้ื หาอย่างเดยี วโดย อาศัยบคุ ลาธิษฐานเป็นตัวอย่างประกอบ นอกจากน้นี ิทานแต่ละเรอ่ื งยงั ให้ข้อเท็จจรงิ และช่วยในดา้ นการอ่าน การเขยี น การใช้ภาษาที่ถกู ตอ้ ง เป็นการเพิม่ ทกั ษะในด้านการ เหน็ การฟงั และการทำ�ตามเยี่ยงอย่างอันดนี ้นั ดว้ ย

สารบัญ นิทานและเนื้อหาโสมนอ้ ยเรือนงาม 1-16 ปกใน 17

1 พระวจิ ิตรจนิ ดา เป็นโอรสของท้าวกาลศึก กษัตริยผ์ ้คู รองเมืองนพรตั น์และพระนางประไพวันหน่งึ พระวจิ ิตรจนิ ดา เสดจ็ ประพาสปา่ พร้อมด้วยพระสหาย ในขณะทกี่ ำ�ลังล่าสัตว์อยู่นัน้ พระวิจิตร จินดาถกู พิษของพญานาคส้ินพระชนม์ พระสหายจึงรีบนำ�ร่างของพระองค์กลบั เขา้ เมอื ง ทา้ วกาล ศึกและพระนางประไพโศกเศรา้ เสียใจมาก จึงเรยี กโหรหลวงเขา้ เฝา้ โหรหลวงทำ�นายวา่ พระวิจิตร จนิ ดาเคยสร้างกรรมไวแ้ ต่ชาติปางกอ่ น โดยการฆ่าพญานาค พญานาคโกรธแค้นมากจงึ คายพิษไว้ จนพระวิจติ รจินดามาถูกพิษจงึ ท�ำ ใหส้ ้นิ พระชนมท์ ันที แต่เจ้าชายจะสามารถฟ้นื ข้ึนมาได้ เพราะใน ภายภาคหน้าจะมีพระธิดาตา่ งเมอื งซึ่งเคยเปน็ เนือ้ คกู่ ันมาช่วยชบุ ชวี ติ ทา้ วกาลศึกจึงรบั สั่งให้เก็บ พระศพของพระวิจิตรจนิ ดาไวเ้ ป็นอยา่ งดี และได้ปา่ วประกาศว่าหากใครสามารถช่วยชวี ติ ของพระ วิจิตรจินดาได้ จะใหอ้ ภเิ ษกกบั เจ้าชายและให้ครองเมอื งนพรัตนต์ ่อไป ท่ีนครโรมวิสัย นางเกษณี พระมเหสีของท้าววหสั วชิ ัย ไดป้ ระสตู พิ ระธดิ าออกมาพร้อมด้วยเรอื น ทองวิเศษหลังน้อยทที่ �ำ มาจากไมโ้ สน ทา้ ววหสั วิชัยจงึ ตั้งชือ่ วา่ โสนนอ้ ย เมอ่ื พระธดิ าโสนนอ้ ย เจรญิ วัยได้ 15 พรรษา ไดฝ้ นั วา่ ตนเองพลัดหลงเขา้ ไปในสวนและได้เจอชายหน่มุ รปู งาม แต่โสน นอ้ ยมิอาจจบั ต้องตวั ชายหนุ่มได้ โสนน้อยตกใจตืน่ จึงเลา่ ความฝันให้ข้าราชบรพิ ารฟัง โหรหลวง ทำ�นายวา่ พระธิดาโสนนอ้ ย จะได้พบเน้อื คู่ซึง่ เปน็ คนตายแล้ว ถอื ว่าเปน็ กาลกณิ ีตอ่ บา้ นเมอื ง โสน นอ้ ยต้องเสด็จออกไปอยู่ป่าจงึ จะพ้นเคราะห์

2 โสนนอ้ ยแต่งกายเหมอื นชาวบา้ น ออกเดินทางรอนแรมไปกลางปา่ ด้วยความล�ำ บาก พระอินทร์เกดิ ความสงสาร จึงแปลงกายเปน็ ชปี ะขาวมามอบยาวิเศษท่สี ามารถรักษาคนตายไดใ้ หโ้ สนนอ้ ย โสน น้อยเดนิ ทางต่อไปจนพบศพนางกลุ าอยู่กลางปา่ โสนน้อยสงสารจงึ ชุบชวี ติ ให้ เมือ่ ฟน้ื ขนึ้ นางกลุ า จึงขอติดตามเปน็ ทาสรบั ใช้โสนน้อย ทง้ั สองเดนิ ทางไปด้วยกันจนถึงเมืองนพรัตน์ และได้ทราบข่าว ของพระวจิ ติ รจนิ ดา โสนน้อยจงึ อาสาชุบชีวติ ของพระวิจติ รจินดา พิธกี ารชุบชีวติ เริม่ ขึน้ โดยโสนน้อยน�ำ เครอ่ื งแต่งกายแบบกษตั รยิ ม์ าสวมและใหน้ ำ�ม่านมาก้นั เจ็ด ชัน้ โดยให้นางกุลาอยู่ด้วยเพยี งคนเดยี ว จากน้ันจึงน�ำ ยาวิเศษมาชโลมร่างของเจา้ ชาย ทันใดนนั้ พิษพญานาคในกายของเจ้าชาย ไดล้ อยขึ้นมาถูกโสนน้อย นางรสู้ กึ รอ้ นกายมากจงึ รีบไปอาบน้�ำ โดยถอดเครอื่ งแต่งกายใหน้ างกุลาเก็บไว้ นางกุลาหลงรกั พระวจิ ติ รจนิ ดาและอจิ ฉาโสนน้อยอยู่แล้ว จึงคิดแผนร้าย

3 นางรีบสวมเสือ้ ผา้ ของโสนน้อย และสวมรอยเปน็ ผูร้ ักษาพระวจิ ติ รจนิ ดาทนั ที ขณะนน้ั พษิ ของ พญานาคออกจากรา่ งกายของเจ้าชายหมดแล้ว แต่เจา้ ชายยงั สลบอยู่ นางกลุ าจึงรีบน�ำ ยามาชโลมให้ เจา้ ชายฟ้นื และรบี พาเจา้ ชายเข้าเฝา้ ท้าวกาลศึก เพื่อทวงสัญญาเร่อื งการอภเิ ษก เม่ือโสนน้อยอาบ น�้ำ กลับมา นางกลุ าก็บอกกับทกุ คนว่า โสนน้อยเป็นทาสรบั ใชข้ องตน ฝา่ ยทา้ วกาลศกึ และมเหสี สงสยั วา่ ท�ำ ไมนางกลุ าจงึ รปู ชัว่ ตวั ด�ำ ไมม่ รี าศีของพระธิดาเลยแมแ้ ตน่ ้อย ดว้ ยความไมแ่ น่ใจ ท้ังสองพระองคจ์ งึ ยงั ไมย่ อมจัดพิธีอภิเษก อา้ งวา่ รอให้พระวิจิตรจินดาหายดีกวา่ น้กี ่อน จากนั้นจงึ หาทางพสิ จู น์ โดยการรบั สั่งใหน้ างกุลาท�ำ บายศรถี วาย เพราะหากนางเปน็ เจ้าหญิง จรงิ ตอ้ งทำ�ได้ นางกุลารบั คำ�ว่าจะท�ำ บายศรีมาถวายอยา่ งสวยงาม แต่นางกไ็ มส่ ามารถท�ำ ได้ จงึ โยน ขา้ วของท่ใี ชท้ ำ�บายศรที ้ิง โสนนอ้ ยเห็นเขา้ จงึ เก็บมาเย็บเป็นบายศรไี ด้อยา่ งสวยงาม

4 นางกุลามาพบ จึงรีบแย่งไปถวาย พรอ้ มทง้ั เร่งวนั อภเิ ษก พระวจิ ติ รจนิ ดาไมอ่ ยากอภเิ ษก จงึ หาทาง เล่ียง โดยอา้ งว่าอยากออกประพาสทะเลกอ่ น ท้าวกาลศึกและพระนางประไพได้โอกาส จงึ ทดสอบ นางกลุ า โดยการให้นางยอ้ มผา้ เพื่อนำ�มาผกู หัวเรอื นางกุลารบั ปากเช่นเคย และนางก็น�ำ ผ้าแพรที่ ได้ไปยอ้ ม แต่ย้อมไมเ่ ป็น ด้วยความโกรธ นางจึงโยนผ้าแพรท้ิงเหมอื นเดมิ โสนน้อยเกบ็ ผา้ มาซกั ยอ้ ม อย่างสวยงาม นางกลุ าเหน็ ดังนัน้ ก็รีบแย่งไปถวายทนั ที และนางยนื่ ค�ำ ขาดวา่ กษตั ริยต์ รัสแลว้ ต้อง ไม่คืนคำ� หากพระวจิ ิตรจินดากลับจากประพาสทะเลแล้ว ต้องรบี จดั การอภิเษกให้ทันที ท้าวกาลศึก จ�ำ ต้องรบั ปากนางกลุ า แม้จะรู้สึกสงสารพระวจิ ิตรจนิ ดาก็ตาม เม่อื ถึงวันเดินทาง พระวจิ ติ รจนิ ดาส่ึังให้ออกเรือ แต่กไ็ มส่ ามารถถอนสมอเรือได้ โหรทูลวา่ คงเป็น เพราะผมู้ บี ุญญาธิการในวงั ต้องการฝากซ้ือของ เจ้าชายจึงรบั สั่งให้ทหารไปสอบถาม และไดร้ ายการ ของมามากมาย

5 แต่เรอื กย็ ังไม่สามารถถอนสมอได้ ทหารทลู ว่าคนในวงั ตนเองถามหมดทกุ คนแล้ว ยังเหลือแตน่ างขา้ ทาสที่ชือ่ โสนน้อย เทา่ น้ัน พระวจิ ติ รจินดาจึงใหท้ หารไปถาม โสนน้อยฝากซ้อื เรอื นไมโ้ สน ทันใดนัน้ เรือกถ็ อนสมอไดอ้ ย่างง่ายดาย พระวจิ ติ รจนิ ดาแปลกใจมาก สว่ นนางกุลานนั้ กลบั ยิง่ เกลยี ดชงั โสน น้อยมากข้นึ กว่าเดมิ ระหวา่ งการเดนิ ทาง พระอนิ ทร์ดลบนั ดาลให้เรือของพระวจิ ติ รจินดา ถูกพายุพดั เขา้ ไปในเมอื งโรม วิสยั และเจา้ ขายไดไ้ ปเข้าเฝา้ ท้าวหสั วชิ ัย จากนั้นจึงทูลลา ไปหาซื้อของฝากกลบั บ้านเมอื ง เมือ่ ถงึ เวลาออกเดินทางกลบั เรือกถ็ อนสมอไม่ได้อีก พระวิจติ รจินดานกึ ข้นึ มาได้ว่า ยังไม่ได้ซอื้ ของไปให้ นางขา้ ทาสโสนนอ้ ย จึงใหท้ หารออกไปซ้อื แต่ก็ไมส่ ามารถหาซ้ือได้ พระวจิ ติ รจนิ ดาจำ�ได้วา่ เคยเห็น เรอื นน้ใี นวัง จงึ เขา้ ไปขอประทานเรอื นไมโ้ สน ท้าวหสั วชิ ยั จึงถามถงึ รูปรา่ งหน้าตาของนางทาสคน นนั้ และทรงทราบวา่ เป็นธิดาของตนเองแน่ จึงมอบเรอื นให้เจ้าชาย และใหอ้ ำ�มาตย์ติดตามเจา้ ชายไป ดว้ ย

6 เม่อื กลับไปถงึ เมอื งนพรตั น์ พระวจิ ติ รจนิ ดาจงึ กราบทลู เรอื่ งราวใหท้ ้าวกาลศึกฟงั นางกลุ าแอบไดย้ นิ จึงคิดจะก�ำ จดั โสนน้อย แต่โสนนอ้ ยรีบหนีเข้าไปในเรอื นโสนหลังน้อย นางกลุ าจงึ ท�ำ อันตรายไมไ่ ด้ พระวจิ ิตรจินดามาถามหาโสนนอ้ ย นางกุลาโกหกวา่ หนไี ปแลว้ ขณะนน้ั เจา้ ชายได้ยินเสียงเพลงดังมา จากเรือนโสน กม็ น่ั ใจว่าพระธดิ าโสนนอ้ ยต้องอย่ใู นเรอื น จึงอธิฐานวา่ หากเป็นเน้อื คกู่ ันจรงิ ขอให้ตนเองตามเข้าไป ในเรือนได้ เจา้ ชายจึงสามารถเข้าไปได้ และได้พบกับโสนน้อย นางกลุ ารีบจุดไฟเผาเรือน แต่เรือน กไ็ มไ่ หม้ ทำ�ใหน้ างกุลาโกรธมาก และตะโกนด่าทอจนเจ้าชายรคู้ วามจรงิ จงึ เสด็จออกมาจากเรอื น แล้วรบั ส่งั ให้น�ำ ตวั นางกลุ าไปประหาร แตโ่ สนน้อยสงสาร และได้ทูลขอชวี ิตนางกุลาไว้นางกุลาแกล้ง ส�ำ นกึ ผดิ โสนนอ้ ยจงึ รบั นางกลุ ากลบั มาเปน็ ขา้ ทาสเหมอื นเดิม ด้วยความร้สู ึกปีตยิ ินดี ทา้ วกาลศึกรบี จัดงาน อภิเษกใหพ้ ระวิจติ รจินดาและโสนน้อย ท่ามกลางความอจิ ฉาริษยาของนางกุลา เม่ือกลบั ไปถงึ เมืองนพรัตน์ พระวิจิตรจินดาจงึ กราบทูลเรอ่ื งราวใหท้ ้าวกาลศกึ ฟงั นางกุลาแอบไดย้ ิน จงึ คดิ จะก�ำ จัดโสนน้อย แต่โสนน้อยรบี หนีเข้าไปในเรือนโสนหลังนอ้ ย นางกุลาจึงทำ�อันตรายไมไ่ ด้ พระวิจติ รจินดามาถามหาโสนน้อย นางกลุ าโกหกวา่ หนไี ปแลว้ ขณะนนั้ เจา้ ชายไดย้ ินเสียงเพลงดัง มาจากเรือนโสน ก็มั่นใจวา่ พระธิดาโสนน้อยตอ้ งอยูใ่ นเรือน จึงอธิฐานวา่ หากเปน็ เนอื้ คกู่ ันจรงิ ขอให้ ตนเองตามเขา้ ไปในเรอื นได้ เจา้ ชายจงึ สามารถเขา้ ไปได้ และไดพ้ บกับโสนน้อย นางกลุ ารีบจุดไฟเผาเรอื น แตเ่ รือนกไ็ มไ่ หม้ ท�ำ ให้ นางกลุ าโกรธมาก และตะโกนด่าทอจนเจ้าชายรคู้ วามจรงิ จงึ เสด็จออกมาจากเรือน แลว้ รับสั่งใหน้ �ำ ตัวนางกลุ าไปประหาร แตโ่ สนนอ้ ยสงสาร และไดท้ ูลขอชวี ติ นางกุลาไวน้ างกุลาแกล้งส�ำ นึกผดิ โสน น้อยจงึ รับนางกุลากลับมาเปน็ ขา้ ทาสเหมอื นเดมิ ด้วยความรู้สกึ ปตี ิยินดี ท้าวกาลศึกรบี จัดงานอภิเษก ใหพ้ ระวจิ ิตรจนิ ดาและโสนนอ้ ย ท่ามกลางความอิจฉาริษยาของนางกลุ า

7 โสนนอ้ ยจึงรบั นางกลุ ากลบั มาเปน็ ข้าทาสเหมอื นเดิม ด้วยความรูส้ กึ ปีติยนิ ดี ท้าวกาลศึกรบี จดั งาน อภิเษกให้พระวิจิตรจนิ ดาและโสนนอ้ ย ท่ามกลางความอิจฉารษิ ยาของนางกุลา วันหนงึ่ ท้าวจตรุ พักตรอ์ อกมาหาอาหารจนไดเ้ จอโสนน้อยและเงาะท้งั สอง จงึ จบั ทัง้ สามไปขังไว้ ทา้ วจตรุ พกั ตร์เหน็ ความงามของโสนนอ้ ยก็เกิดหลงรัก จึงจับนางไปขงั ไวใ้ นปราสาท ขณะที่ทา้ ว จตุรพกั ตร์พดู หว่านล้อมใหโ้ สนน้อยยอมเป็นพระชายา และหมายจะแตะเนอ้ื ตอ้ งตวั พระธดิ า แต่โสน นอ้ ยไมย่ อมจงึ ท�ำ ใหท้ ้าวจตรุ พักตรโ์ กรธมากท่ที ำ�อะไรไม่ได ้ จงึ สงั่ ทหารให้น�ำ เอาโสนนอ้ ยไปขังไวบ้ น หอคอย กลา่ วถึงพระวิจติ รจินดา ซึ่งถกู พดั ไปยังเกาะแห่งหน่งึ ขณะท่อี อกตามหาโสนนอ้ ยไดเ้ จอกับพระฤๅษี พระฤๅษที ราบเรือ่ งท้งั หมดด้วยญาณวเิ ศษ จงึ บอกใหพ้ ระวิจิตรจินดารีบไปช่วยโสนนอ้ ยซ่งึ กำ�ลงั ตก อยู่ในอันตรายที่เมืองจตรุ พกั ตร ์ แลว้ พระฤๅษีก็ชว่ ยช้ีทางไปเมืองยักษ ์ พระวจิ ิตรจินดาเดินทางมา ถึงเมืองจตุรพักตร์เกิดการตอ่ สู้กับเหลา่ ทหารยักษ์ ซง่ึ สูพ้ ระวจิ ิตรจินดาไมไ่ ด้ ล้มตายเปน็ จ�ำ นวนมาก หนึง่ ในทหารหนีรอดไปรายงานทา้ วจุตรพกั ตร์ ทา้ วจุตรพกั ตร์โกรธมาก จึงออกมาสูก้ บั พระวิจติ ร จินดา แตพ่ ลาดทา่ เสียทถี กู พระวจิ ติ รจนิ ดาใช้พระขรรค์แทงตาย

8 หลังจากนัน้ พระวิจิตรจนิ ดาเขา้ ไปช่วยโสนนอ้ ยและเงาะทั้งสอง ก่อนออกเดนิ ทางโสนน้อยได้ใช้ยา วิเศษช่วยชุบชวี ติ ของทา้ วจตรุ พักตร์ใหฟ้ นื้ ข้ึนมา พระวจิ ติ รจนิ ดาและโสนนอ้ ยกอ็ อกเดินทางไปยัง นครโรมวิสยั สว่ นเงาะทง้ั สองกแ็ ยกกลับเขา้ ไปอยู่ในป่าพระวิจติ รจนิ ดาพาโสนนอ้ ยมาถงึ เมืองโรมวิสยั และพกั ผอ่ นได้ระยะหนึ่ง ทั้งสองกท็ ูลลากลบั นครแกว้ นพรตั น์ พระวจิ ติ รจนิ ดาและโสนน้อยครองรกั กันอย่างมคี วามสุข จนกระทัง่ วนั หน่ึง กลุ าได้คิดแผนให้พระ วิจิตรจนิ ดาเขา้ ใจโสนน้อยผิด จึงจับงูพษิ มาใสก่ ลอ่ งไมจ้ ันทนห์ อมแลว้ น�ำ เอามาให้โสนน้อยพรอ้ ม บอกว่ากล่องน้ีมีของวิเศษให้น�ำ ถวายพระวิจิตรจนิ ดา โสนน้อยหลงเชื่อกลุ า เมื่อถึงเวลาเข้าบรรทม จึงมอบกล่องให้ เม่ือเห็นเป็นงูพษิ จึงคดิ ว่านางตอ้ งการฆ่าตน จงึ เนรเทศโสนน้อยและกุลาใหอ้ อกจาก พระนคร แมว้ า่ นางจะอธิบายความจริงใหฟ้ ังอยา่ งไร พระองคก์ ็ไม่เช่ือ โสนนอ้ ยจ�ำ ต้องออกจากพระนครพรอ้ มลูกในครรภโ์ ดนมีกุลาติดตามไปดว้ ย ทง้ั สองเดินทางมาจน พบพระฤๅษีปูเ่ จ้า จึงขอน่ังพักเหนอ่ื ย ระหว่างน้ันกุลาเดินไปพบบ่อน้ำ�สองบ่อ ซง่ึ เป็นน�ำ้ สีเหลืองและ สีด�ำ นางสงสยั เลยเอานวิ้ จมุ่ ลงในบอ่ ปรากฎว่าเอามอื จมุ่ ลงน้�ำ สีดำ�เกิดเปน็ แผลออกรอ้ น ต่อมานาง เอามือไปจมุ่ ลงนำ�้ สเี หลอื งนิ้วนางกลบั มาเปน็ ปกตเิ หมือนเดิม

9 ขณะนั้นความคิดชัว่ รา้ ยก็เกดิ ขน้ึ กลุ าจึงไปเรยี กโสนนอ้ ยมาดบู อ่ น้�ำ วิเศษ กุลากระโดดลงไปใน บ่อน้�ำ สีทองแลว้ กลับขน้ึ มาด้วยหนา้ ตาที่สวยงาม รปู รา่ งอรชรออ้ นแอ้น จากน้ันกลุ าเดนิ ไปใกล้ๆ โสนนอ้ ยทย่ี ืนอยปู่ ากบ่อน�ำ้ สีดำ� เมอ่ื นางเผลอกุลาจึงผลกั ตกลงในบ่อน�ำ้ สีดำ�โสนนอ้ ยกลายเป็น หญิงอปั ลักษณ์ มแี ผลเต็มตัว เช้าวันตอ่ มา ทง้ั สองกราบลาพระฤๅษปี ่เู จา้ แลว้ ออกเดนิ ทางมาจนถงึ หมบู่ า้ นแห่งหนง่ึ ในเขตชายแดนเมอื งโรมวสิ ยั ทั้งสองได้พกั อาศัยบ้านสองตายายคหู่ น่ึง โสนน้อย ชว่ ยสองตายายทำ�งานแตก่ ลุ าไมช่ ว่ ยอะไรเลยเทยี่ วอวดความงามของตน วนั หนึ่ง กลุ าไดเ้ จอกบั ลูกเศรษฐรี ูปหลอ่ ประจำ�หม่บู า้ นชือ่ วไิ ล ทง้ั สองตา่ งถกู ใจกนั วิไลชวนกลุ าไปอยู่ ด้วย กุลานึกถงึ แกว้ แหวนเงินทองและความสุขสบายจึงตกลงไปอยดู่ ว้ ยพร้อมเอาโสนน้อยไปเปน็ ทาส รับใช้ หลายเดือนผ่านไปครรภ์ของโสนนอ้ ยใหญ่ขน้ึ กุลาคดิ ทจ่ี ะก�ำ จดั ลูกของนาง เมื่อครบก�ำ หนด คลอด โสนนอ้ ยให้กำ�เนิดบตุ รชายและสลบไปด้วยความอ่อนเพลยี หมอต�ำ แยน�ำ ผ้ามาหอ่ พระกุมารแล้วส่ง ใหบ้ ่าวรบั ใชใ้ ส่ตะกร้าน�ำ พระกมุ ารไปโยนทิง้ ลงแม่น�ำ้ กล่าวถึงพระกุมาร ด้วยความเป็นผู้มีบญุ ญาธิ การเกดิ ปาฏิหาริย์ ตะกรา้ ไม่จมน้�ำ แตล่ อยไปถึงเกาะแห่งหนง่ึ และไดร้ ับการชว่ ยเหลือจากพระฤๅษี จงึ นำ�พระกมุ ารมาเลย้ี งและตั้งช่ือวา่ ไพรวลั ย์ พระฤๅษีเลี้ยงดูไพรวลั ยจ์ นเติบใหญ่พร้อมสอนวชิ า ปอ้ งกันตวั ใหก้ บั ไพรวัลย์

10 พระวิจติ รจินดารอนแรมตามหาโสนนอ้ ยดว้ ยความมุ่งมัน่ จนกระทงั่ วนั หนง่ึ พระองคไ์ ดเ้ จอกับไพร วัลยท์ ีก่ ำ�ลังล่ากวางปา่ จงึ ถามวา่ เปน็ ลกู ใคร ไพรวลั ย์จงึ บอกว่าตนเองอาศัยอยกู่ ับพระฤๅษี พระ วิจิตรจนิ ดาแปลกใจและหลดุ พูดออกมาว่า พระฤๅษีมีลูกไดอ้ ยา่ งไรค�ำ พูดของพระวจิ ติ รจนิ ดาสร้าง ความไม่พอใจใหก้ ับไพรวัลย์ เพราะคดิ ว่าพระวิจติ รจินดาพูดจาลบหล่พู ระฤๅษีไพรวัลย์ จึงแผลงศร ไปยังพระวจิ ติ รจนิ ดาแตศ่ รกลายเปน็ ดอกไม้รว่ งหล่นลงตรงหนา้ พระวิจติ รจนิ ดา ไพรวลั ยจ์ ึงลอง แผลงศรอีกครง้ั ปรากฏวา่ เปล่ียนทศิ เหนิ ขนึ้ ฟา้ พระฤๅษจี งึ รบี ออกมาหา้ มและบอกไพรวัลยว์ า่ ชาย ผ้นู ีเ้ ป็นพอ่ ของไพรวลั ย์ ชอ่ื วา่ วจิ ติ รจินดา พระวิจิตรจนิ ดากราบขอบพระคณุ พระฤๅษที ีไ่ ดช้ ว่ ยชวี ิต ไพรวลั ย์และเลย้ี งดเู ปน็ อย่างดี พระวิจติ รจนิ ดา ไพรวัลย์ และทหารเดินทางจนเขา้ เขตเมอื งโรมวสิ ยั พระวจิ ิตรจินดาสังให้ทหารไป สบื หาโสนนอ้ ย แตก่ ลับเจอแต่โสนน้อยทีแ่ สนจะอปั ลักษณแ์ ละกุลาแสนสวย หน่ึงในทหารจ�ำ ได้วา่ หญิงอัปลกั ษณ์ก็คือโสนน้อยพระวิจิตรจินดาจงึ ใหน้ ำ�นางมาเขา้ เฝา้ นางเล่าเรอ่ื งราวในอดตี ตง้ั แต่เคย ช่วยพระองค์จนถงึ เรือ่ งท่ีพระวิจิตรจินดาเข้าใจผดิ เร่อื งงูพิษไดอ้ ย่างถกู ตอ้ ง เม่อื เร่ืองราวทุกอย่างผ่านไปเรยี บร้อยแล้วพระวิจิตรดาพาโสนนอ้ ยไปหาพระฤๅษีป่เู จ้าเพอ่ื ให้ท่าน ช่วย พระฤๅษีได้ให้พระธดิ าโสนนอ้ ยลงไปชุบตัวในบอ่ นำ�้ สเี หลอื ง นางกก็ ลับมางดงามเหมือนเดิม ทั้ง สองเดนิ ทางไปยังนครแกว้ นพรัตน์และอยดู่ ว้ ยกันอย่างมคี วามสขุ

11 เมอ่ื เรือ่ งราวทุกอยา่ งผ่านไปเรยี บร้อยแลว้ พระวิจติ รดาพาโสนนอ้ ยไปหาพระฤๅษีป่เู จา้ เพื่อใหท้ า่ นชว่ ย พระฤๅษไี ด้ให้พระธดิ าโสนนอ้ ยลงไปชบุ ตวั ในบอ่ น้ำ�สเี หลือง นางกก็ ลับมางดงามเหมือนเดิม ทง้ั สอง เดินทางไปยังนครแกว้ นพรตั น์และอยูด่ ว้ ยกันอย่างมคี วามสขุ กล่าวถึงท้าวกาลศึกแหง่ กรุงนพรตั น ์ มมี เหสชี ื่อนางประไพ และพระโอรสชือ่ วจิ ติ รจนิ ดา เมอ่ื อายไุ ด้ 15 ปี พระวจิ ิตรจนิ ดาลาบิดามารดาไปเที่ยวป่าและถกู พิษของพญานาคทีม่ าคายท้ิงไว้บนแท่นหนิ จงึ สลบไป แก้ไขอย่างไรกไ็ มฟ่ นื้ โหรทำ�นายว่าอีก 7 ปีเนอ้ื คขู่ องพระองค์จะมารกั ษาจนหาย เมืองโรมวิสยั มีพระราชาชอ่ื ทา้ วหัสวิไชย มเหสชี ื่อนางเกศสะณี และพระธิดาช่ือโสนนอ้ ยเรอื นงาม เนอื่ งจากเม่อื นางเกิดมามีเรอื นน้อยเปน็ ของคู่บุญตดิ มาด้วย ครนั้ เมอื่ นางโสนน้อยมีอายุได้ 14 ปี โหรท�ำ นายว่านางมีกรรมจะต้องออกจากเมอื งไป แลว้ จะพบ เนอื้ ค่แู ตจ่ ะได้รับความทุกข์ยาก หากนางยงั อยใู่ นเมืองต่อไป ท้าวหศั วไิ ชยและนางเกศสะณจี ะ ส้นิ พระชนม์ นางโสนน้อยจึงออกเดนิ ป่า พระอินทร์สงสารนางจึงเอาของวเิ ศษคือยาชุบคนตายให้ ฟ้นื มาให้นาง วันหน่ึงนางโสนนอ้ ยมาพบนางกลุ าทีถ่ ูกงกู ัดตายจึงรักษาด้วยยาวิเศษจนฟน้ื แล้วชวน เดนิ ทางไปด้วยกัน กระทง่ั ถงึ พลบั พลาที่พระวิจติ รจนิ ดาประทับ นางโสนน้อยใชย้ าวเิ ศษรักษาพระ วจิ ิตรจนิ ดาจนฟืน้ ระหวา่ งนัน้ ส่งเครื่องทรงใหน้ างกลุ าถอื แล้วเดินไปสรงน�ำ้ นางกุลาฉวยโอกาสใส่ เครือ่ งทรงนางโสนน้อย อ้างวา่ เป็นผูร้ ักษาพระวจิ ิตรจินดา และวา่ นางโสนน้อยเป็นขา้ ของนาง ท้าว กาลศึกและนางประไพจึงต้องรับนางกลุ าเขา้ เมืองด้วย อยมู่ าวนั หนงึ่ พระวิจิตรจินดาลาบิดามารดาไปเทยี่ วทะเล เมื่อจะออกเรอื ปรากฏว่าถอนสมอเรอื ไมข่ ้นึ คดิ วา่ เทวดาคงจะยับย้ังเพือ่ ใหร้ อสิง่ ใดสงิ่ หนงึ่ จึงให้ปา่ วร้องวา่ ใครตอ้ งการฝากซื้อสิ่งใดบา้ ง นาง กำ�นัลทัง้ หลายต่างฝากซอื้ ของ แต่กย็ งั ถอนสมอเรอื ไมข่ ึน้ เสนาทูลวา่ ยังเหลอื นางโสนนอ้ ยทยี่ ังไม่ได้ ถาม เสนาจงึ ไปถามนาง นางว่าต้องการฝากซอื้ เรอื นนอ้ ยเรือจึงออกได้

12 เมื่อพระวิจติ รจนิ ดากลบั มาถึงเมือง จงึ นำ�เรอื นน้อยไปให้นางโสนนอ้ ย เมือ่ ได้เรือนนอ้ ยมาแล้วพวก ขา้ รับใชใ้ นเรอื นนอ้ ยก็เปดิ ประตูมารบั นางเข้าไปอย่ใู นเรือนน้อย ฝา่ ยพระวจิ ติ รจนิ ดามจี ิตรักใคร่นาง โสนน้อยลอบมาหา เหน็ นางอยใู่ นเรอื นนอ้ ยจงึ อธิษฐานวา่ หากเปน็ เนื้อคกู่ ับนางขอใหเ้ ข้าไปในเรอื น ได้ นางกุลามาเห็นจึงคิดจะท�ำ ลายเรือนนอ้ ย พระวิจิตรจินดาจงึ ใหจ้ ับนางกลุ าแล้วจงึ รคู้ วามจรงิ วา่ แทจ้ รงิ นางโสนน้อยเปน็ คนรักษาตน นางโสนนอ้ ยจึงเล่าประวตั ขิ องนางให้ทา้ วกาลศกึ นางประไพ และพระวิจิตรจนิ ดาฟัง ท้าวกาลศกึ จงึ จดั พธิ อี ภเิ ษกนางโสนน้อยกับพระวจิ ิตรจินดา และสง่ สาสน์ ไปแจ้งใหท้ ้าวหศั วิไชยทราบ ต่อมานางโสนนอ้ ยและพระวจิ ติ รจนิ ดาลาท้าวกาลศกึ ไปเมอื งโรมวิไสย เกดิ พายเุ รือแตกท้ังสองจึง พลัดกัน พระวิจติ รจนิ ดาได้ไปอยู่กับพระฤาษี ส่วนนางโสนนอ้ ยข้นึ ฝง่ั และได้พบกับเงาะสองผัวเมยี คือพทั ธุลีและนางวันนาถกู เสอื กดั นางโสนนอ้ ยมาชว่ ยไวท้ งั้ สองจงึ ขอติดตามไปด้วย จนพบยกั ษจ์ ตั ุ ภักตรซ์ ่งึ หลงรักนาง และพานางไปไวใ้ นสวนกบั ตายาย กลา่ วถึงทา้ วกาลศึกแห่งกรงุ นพรตั น ์ มีมเหสชี ่อื นางประไพ และพระโอรสช่อื วจิ ติ รจนิ ดา เมื่ออายไุ ด้ 15 ปี พระวจิ ิตรจินดาลาบดิ ามารดาไปเทยี่ วปา่ และถูกพษิ ของพญานาคที่มาคายท้งิ ไวบ้ นแท่นหนิ จงึ สลบไป แก้ไขอยา่ งไรกไ็ มฟ่ น้ื โหรทำ�นายว่าอกี 7 ปีเน้อื คขู่ องพระองคจ์ ะมารักษาจนหาย เมอื งโรมวิสัยมพี ระราชาชอ่ื ท้าวหสั วิไชย มเหสีช่ือนางเกศสะณี และพระธิดาช่ือโสนนอ้ ยเรอื นงาม เนอื่ งจากเมือ่ นางเกดิ มามเี รือนนอ้ ยเปน็ ของค่บู ุญตดิ มาดว้ ย ครนั้ เม่ือนางโสนน้อยมอี ายุได้ 14 ป ี โหรท�ำ นายว่านางมกี รรมจะตอ้ งออกจากเมืองไป แลว้ จะพบ เนอ้ื คู่แตจ่ ะไดร้ ับความทกุ ขย์ าก หากนางยงั อยู่ในเมืองตอ่ ไป ท้าวหศั วิไชยและนางเกศสะณีจะ ส้นิ พระชนม ์ นางโสนน้อยจึงออกเดินป่า พระอนิ ทร์สงสารนางจงึ เอาของวิเศษคือยาชุบคนตายให้ ฟน้ื มาใหน้ าง วันหนงึ่ นางโสนนอ้ ยมาพบนางกลุ าทีถ่ กู งกู ัดตายจงึ รักษาด้วยยาวิเศษจนฟ้นื แล้วชวน เดินทางไปด้วยกนั กระทงั่ ถงึ พลับพลาที่พระวิจติ รจนิ ดาประทบั

13 นางโสนน้อยใชย้ าวิเศษรกั ษาพระวจิ ติ รจินดาจนฟน้ื ระหว่างนน้ั ส่งเคร่ืองทรงให้นางกุลาถือแลว้ เดนิ ไปสรงนำ�้ นางกุลาฉวยโอกาสใส่เครื่องทรงนางโสนน้อย อ้างว่าเป็นผรู้ ักษาพระวจิ ิตรจนิ ดา และวา่ นางโสนนอ้ ยเปน็ ข้าของนาง ท้าวกาลศึกและนางประไพจึงตอ้ งรบั นางกลุ าเขา้ เมืองดว้ ย อยมู่ าวันหน่ึงพระวจิ ิตรจินดาลาบดิ ามารดาไปเทย่ี วทะเล เมอ่ื จะออกเรอื ปรากฏวา่ ถอนสมอเรือไมข่ น้ึ คิดวา่ เทวดาคงจะยบั ยงั้ เพอ่ื ให้รอสงิ่ ใดส่ิงหนึ่ง จงึ ใหป้ ่าว รอ้ งวา่ ใครต้องการฝากซือ้ สง่ิ ใดบ้าง นางก�ำ นัลทั้งหลายต่างฝากซอื้ ของ แต่กย็ งั ถอนสมอเรอื ไม่ข้ึน เสนาทลู ว่ายงั เหลือนางโสนน้อยทยี่ งั ไมไ่ ด้ถาม เสนาจงึ ไปถามนาง นางว่าต้องการฝากซือ้ เรือนนอ้ ย เรอื จงึ ออกได้ เมือ่ พระวจิ ติ รจนิ ดากลับมาถึงเมือง จงึ นำ�เรือนน้อยไปให้นางโสนน้อย เมอื่ ได้เรือนน้อยมาแล้วพวก ข้ารับใช้ในเรือนนอ้ ยกเ็ ปดิ ประตูมารับนางเข้าไปอยูใ่ นเรอื นน้อย ฝา่ ยพระวจิ ิตรจนิ ดามจี ิตรักใครน่ าง โสนนอ้ ยลอบมาหา เหน็ นางอยใู่ นเรือนน้อยจงึ อธิษฐานว่าหากเป็นเนื้อคูก่ บั นางขอใหเ้ ขา้ ไปในเรอื น ได้ นางกลุ ามาเหน็ จึงคิดจะท�ำ ลายเรือนนอ้ ย พระวจิ ิตรจนิ ดาจงึ ให้จบั นางกลุ าแลว้ จงึ รูค้ วามจริงว่า แทจ้ ริงนางโสนนอ้ ยเป็นคนรักษาตน นางโสนนอ้ ยจึงเล่าประวตั ขิ องนางให้ท้าวกาลศึก นางประไพ และพระวิจติ รจนิ ดาฟัง ท้าวกาลศึกจงึ จดั พิธีอภิเษกนางโสนนอ้ ยกบั พระวจิ ติ รจินดา และสง่ สาสน์ ไปแจ้งใหท้ ้าวหศั วิไชยทราบ ตอ่ มานางโสนนอ้ ยและพระวิจติ รจินดาลาทา้ วกาลศึกไปเมืองโรมวิไสย เกิดพายุเรอื แตกท้งั สองจงึ พลัดกนั พระวจิ ติ รจนิ ดาไดไ้ ปอยกู่ บั พระฤาษ ี สว่ นนางโสนน้อยขึน้ ฝั่งและได้พบกบั เงาะสองผัวเมีย คือพัทธุลีและนางวันนาถกู เสือกดั นางโสนนอ้ ยมาช่วยไว้ทงั้ สองจึงขอตดิ ตามไปดว้ ย จนพบยักษ์จตั ุ ภกั ตร์ซ่งึ หลงรกั นาง และพานางไปไวใ้ นสวนกบั ตายาย

14 โสนนอ้ ยเกดิ มาพรอ้ มกับมีเรอื นไม้หลังงามตดิ ตามมาดว้ ย และมียาส�ำ หรบั ชบุ ชีวิตคนให้ฟื้นนางโสน นอ้ ยชุบชวี ติ นางกลุ าจากงพู ษิ จนตดิ ตามรบั ใช้ ต่อมานางชว่ ยชุบชีวิตเจ้าชายวจิ ิตรจนิ ดาจนแตง่ งาน มพี ระโอรส แตน่ างกุลากลน่ั แกลง้ แย่งพระสวามสี ุดทา้ ยกรรมตามสนองนางกลุ า นางโสนนอ้ ยเจา้ ชาย วิจติ รจินดา พระโอรสไพรวัน จงึ ได้อยู่ด้วยกนั อยา่ งมีความสุข ครัน้ เจริญวยั อายไุ ด้สิบหา้ ปี โหรหลวงท�ำ นายทายทกั ว่าเปน็ กาลกณิ ี พระบิดาจึงตดั สินใจให้ออกไปอยู่ นอกเมือง พระอนิ ทรเ์ วทนาจงึ มอบยาวิเศษให้ วันหนึ่ง...พระธิดาได้ชว่ ยชวี ิตนางกุลาไว้ เเละยอมให้ ตดิ ตามไป ครัง้ นั้น พระวจิ ติ รจนิ ดา ส้ินพระชนมด์ ว้ ยพิษพญานาค โสนน้อยอาสาชบุ ชวี ิตเจ้าชาย เเต่ นางกลุ าคดิ รา้ ยเเยง่ ชิงความดี เจ้าชายจะเชื่อนางกุลาหรือไม่ โสนน้อยจะทำ�เช่นไร ร่วมเอาใจช่วยพระ ธดิ าโสนนอ้ ยกบั พระวจิ ิตรจินดา

15 “นครนพรตั น์” เมืองใกลเ้ คียงโรมวิสัย มีกษตั รยิ ์ครองอยมู่ ีพระราชโอรสนามวา่ “พระวิจติ รจินดา” ซ่ึงเปน็ ชายหนุมรปู งามและมคี วามสามารถ แตว่ ันหนึ่งพระวจิ ติ รจนิ ดาถูกงูพิษกัดสน้ิ พระชนม์ พระ บดิ าและพระมารดาเศร้าโศรกเสียใจมาก แตโ่ หรทลู วา่ พระวิจิตรจินดาจะสน้ิ พระชนมไ์ ปเจด็ ปีแล้วจะ มพี ระราชธิดาของเม่ืองอื่นมารักษาได้ พระบดิ าและพระมารดาจงึ เก็บพระศพของพระวิจิตรจนิ ดาไว้ และมปี ระกาศให้คนมารกั ษาให้ฟนื้ โสนน้อยเรอื นงามและนางกุลาเดนิ ทางมาถงึ เมืองนพรตั น์ไดท้ ราบจากประกาศ จึงเข้าไปในวังและ อาสาทำ�การรักษา โดยขอใหก้ ้ันมา่ นเจ็ดชนั้ ไม่ให้ใครเห็นเวลารกั ษา โสนนอ้ ยเรือนงามแต่งเครอื่ งทรง พระราชธดิ าทำ�การรักษา โดยนางกลุ าตดิ ตามเฝา้ ดู เม่ือโสนน้อยเรือนงามทายาใหพ้ ระวิจิตรจินดา พษิ ของนาคราชเปน็ ไอร้อนออกมาทำ�ให้นางรู้สึกร้อนมาก จงึ ถอดเครื่องทรงพระราชธิดาออกแล้ว เสดจ็ ไปสรงนำ�้ ระหว่างนั้นนางกุลากน็ ำ�เคร่อื งทรงพระราชธิดาของโสนนอ้ ยเรือนงามามแตง่ พอดี พระวจิ ติ รจนิ ดาฟนื้ ทุกคนกค็ ดิ วา่ นางกลุ าเปน็ พระราชธดิ าท่ีรกั ษาจึงเตรียมจะใหอ้ ภเิ ษก สว่ นโสน นอ้ ยเรือนงามต้องกลายเปน็ ขา้ ทาสของนางกุลาไป พระวิจิตรจินดาและพระบิดาและพระมารดากย็ งั มคี วามสงสยั ในนางกุลา จงึ ใหน้ างเยบ็ กระทงใบตอง ถวาย นางกลุ าท�ำ ไมไ่ ดโ้ ยนใบตองทิง้ ไป โสนนอ้ ยเรอื นงามเกบ็ ใบตองมาเย็บเปน็ กระทงสวยงาม นาง กุลาก็แย้งไปถวายพระราชบดิ ามารดาของพระวิจติ รจินดา พระวิจติ รจินดาไม่อยากอภิเษกกบั นาง กุลาจึงขอลาพระบิดาพระมารดาไปเทยี่ วทางทะเล พระบดิ าพระมารดาใหน้ างกุลายอ้ มผ้าผูกเรอื นาง กุลาก็ท�ำ ไม่เป็น โยนผ้าและสที ิง้ โสนนอ้ ยเรือนงามเก็บผา้ และสไี ปยอ้ มได้สีงดงาม นางกลุ าก็แยง้ น�ำ ไป ถวายพระบดิ าพระมารดาอกี …เม่อื พระวิจิตรจนิ ดาจะออกเรือกป็ รากฎวา่ เรือไม่เคลื่อนที่ พระวิจติ ร จนิ ดาทรงคดิ ว่าคงมีผูม้ บี ุญในวังตอ้ งการฝากซ้อื ของ เรือจึงไม่เคลอื่ นที่ จึงใหท้ หารมาถามรายการของ ทคี่ นในวงั จะฝากซื้อ ทุกคนกไ็ ดม้ โี อกาสฝากซอ้ื แต่โสนน้อยเรือนงามอยใู่ ต้ถนุ ถึงไมม่ ีใครไปถาม เรือ ก็ยงั ไมเ่ คล่อื นท่ี พระวิจิตรจินดาจงึ ใหท้ หารกลบั ไปค้นหาคนในวังที่ยังไมไ่ ดฝ้ ากซอื้ ของ ทหารจึงได้ไป คน้ หานางโสนน้อยเรือนงามได้ นางจงึ ฝากซอื้ ”โสนน้อยเรอื นงาม”

16 เม่ือพระวจิ ติ รจินดาเดินทางไป ลมกบ็ ันดาลให้พัดไปยังเมืองโรมวิสยั ของพระบดิ าของโสนนอ้ ยเรือน งาม พระวจิ ติ รจินดาซ้อื ของฝากได้จนครบทกุ คน …ยกเวน้ โสนน้อยเร่อื นงาม …พระวจิ ิตรจนิ ดาจงึ สอบถามจากชาวเมือง ชาวเมืองบอกวา่ โสนนอ้ ยเรอื นงามมอี ยแู่ ตใ่ นวงั เทา่ นั้น พระวิจติ รจินดาจงึ เขา้ ไปในวังและทลู ขอซ้ือโสนนอ้ ยเรือนงามไปใหน้ างข้าทาส พระบดิ าของโสนนอ้ ยเรอื นงามทรงถาม ถึงรปู ร่างหน้าตาของนางทาส กท็ รงทราบวา่ เปน็ พระธิดา จึงมอบโสนนอ้ นเรือนงามให้พระวจิ ติ ร จินดาและให้ทหารตามมาสองคน เมอ่ื พระวิจติ รจินดากลบั ถงึ บา้ นเมอื ง ทหารสองคนก็ไปท�ำ ความเคารพนางโสนนอ้ ยเรือนงาม และ เรือนวเิ ศษกข็ ยายเปน็ เรอื นใหญม่ ขี ้าวของเครอ่ื งใชพ้ ระธดิ าครบถว้ น โสนนอ้ ยเรือนงามกเ็ ข้าไปอย่ใู น เรือนนั้น พระวจิ ิตรจินดาจงึ แนใ่ จวา่ โสนน้อยเรือนงามเปน็ พระราชธิดาที่รักษาตน จงึ จะฆ่านางกลุ า แต่โสนนอ้ ยเรือนงามขอชวี ติ ไว้ พระวจิ ติ รจินดากไ็ ด้อภเิ ษกกับนางโสนน้อยเรอื นงามและอยู่ด้วยกนั มี ความสุขสบื ไป

17