แนวทางปฏิบัติเพื่อการป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อเชื้อไวรัสโคโรนา 2019

แนวทางปฏบิ ัติดา้ นสาธารณสุขเพื่อการป้องกนั การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ท่ี ๑ ๑

คำนำ สถานการณ์การระบาดของโควิด 19 ระลอกใหม่ ท่ีมีจำนวนผู้ติดเช้ือเพ่ิมขึ้นอย่างรวดเร็ว และกระจาย สู่วงกว้างในพ้ืนท่ีต่าง ๆ ทั่วประเทศ กระทบต่อการดำรงชีวิต และการประกอบอาชีพตามปกติของประชาชน ผเู้ กี่ยวข้องทุกฝา่ ย จำเป็นต้องให้ความสำคญั และเพม่ิ ความเข้มขน้ ในการดำเนนิ มาตรการป้องกันการแพร่ระบาด ของเชื้อไวรสั โคโรนา 2019 อยา่ งเขม้ ข้น และตอ่ เน่อื ง เพอื่ ลดผลกระทบทจ่ี ะเกิดข้ึน กรมอนามัย ในฐานะหน่วยงานที่มีภารกิจด้านส่งเสรมิ สุขภาพและพัฒนาอนามัยส่ิงแวดล้อม จึงได้มีการ ทบทวนแนวทางปฏิบัติเพื่อการป้องกันการแพร่ระบาดของเช้ือเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 ให้มีความสอดคล้องกับ สถานการณ์ปัจจุบัน เอกสาร “คู่มือแนวทางปฏิบัติเพ่ือการป้องกันการแพร่ระบาดของเช้ือไวรัสโคโรนา 2019” ฉบับท่ี ๑ จัดทำข้ึนสำหรับเจ้าหน้าท่ีสาธารณสุข เจ้าหน้าที่ท้องถิ่น สื่อมวลชน และประชาชน ได้นำ ความรแู้ ละแนวทางปฏิบตั ิฯ ไปใช้เปน็ แนวทางการดำเนินงานตามบทบาท และอาจนำเนื้อหาวิชาการในเอกสารนี้ ไปทำส่ือรูปแบบต่าง ๆ เพื่อการสื่อสารตามความเหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมายต่าง ๆ ได้ เนื้อหาของคู่มือฯ ประกอบด้วยแนวทางปฏิบัติเพื่อการป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 สำหรับสถานประกอบ กจิ การ กิจกรรม และการปฏิบัติตนของประชาชน รวมทั้ง คำถาม คำตอบ ที่พบบ่อย ๆ อย่างไรก็ตาม คำแนะนำ อาจมีการเปล่ียนแปลง ไปตามสถานการณ์ในแต่ละช่วงเวลา จึงจำเป็นต้องมีการติดตามความทันสมัยของข้อมูล เปน็ ระยะ ทัง้ นี้ เพือ่ ใหท้ กุ คน ทุกภาคส่วน ไดร้ ่วมมือกนั ยกระดบั มาตรการป้องกนั การแพร่ระบาดของเชอื้ ไวรสั โค โรนา 2019 ให้มีประสิทธภิ าพสงู สุด อันจะส่งผลดีตอ่ สขุ ภาพ คณุ ภาพชีวิตของประชาชน และชว่ ยให้กิจกรรมทาง เศรษฐกิจของประเทศ สามารถเดนิ หนา้ ตอ่ ไปได้ กรมอนามยั หวังเป็นอยา่ งย่ิงว่าเอกสารฉบับนี้ จะเป็นประโยชน์กับผู้เก่ียวข้อง และขอเป็นกำลังใจให้กับ คนไทยทุกคน และหน่วยงานทุกภาคส่วน ในการจับมือกันร่วมต่อสู้เพ่ือก้าวผ่านพ้นสถานการณ์การระบาดของ โควดิ 19 ครง้ั นี้ ได้โดยเร็ว กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ๗ มกราคม ๒๕๖๔ แนวทางปฏิบัติดา้ นสาธารณสุขเพือ่ การปอ้ งกันการแพรร่ ะบาดของเชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับที่ ๑ ๒

สำรบญั หน้า คำนำ สำรบญั แนวทำงปฏิบัติด้ำนสำธำรณสุขเพอ่ื กำรป้ องกันกำรแพร่ระบำดของเช้ือไวรสั โคโรนำ 2019 (COVID-19) 1. แนวทางปฏบิ ตั ิสำหรับขนสง่ สาธารณะ ๔ 2. แนวทางปฏบิ ัตสิ ำหรับการจัดกิจกรรมที่มกี ารรวมตวั กนั ๖ ๓. แนวทางปฏิบตั สิ ำหรับสถานดแู ลผสู้ ูงอายุ ๘ 4. แนวทางปฏิบตั สิ ำหรับศาสนสถาน ๑๑ 5. แนวทางปฏิบัติสำหรบั ห้างสรรพสินคา้ ศนู ย์การค้า คอมมูนิตีม้ อลล์ ๑๓ 6. แนวทางปฏิบัตสิ ำหรบั คอนโดมเิ นียม อาคารชุด ๑๕ ๗. แนวทางปฏิบัติสำหรบั ประชาชนในการจดั การดูแลท่ีพักอาศัย 1๗ ๘. แนวทางปฏบิ ัตสิ ำหรับโรงภาพยนตร์ 1๙ 9. แนวทางปฏิบัตสิ ำหรบั สถานประกอบกจิ การ หรือ โรงงาน 2๑ 10. แนวทางปฏบิ ตั ิสำหรับตลาดสด ตลาดนัด ตลาดน้ำ ตลาดค้าปลกี /สง่ 2๔ 11. แนวทางปฏบิ ัติสำหรบั ร้านคา้ ปลีก/สง่ (มนิ ิมาร์ท/รา้ นสะดวกซื้อ/ซุปเปอรม์ าเกต็ ฯ) 2๖ 12. แนวทางปฏบิ ตั ิสำหรบั ร้านอาหาร ๒๘ 13. แนวทางปฏิบัติสำหรบั หอพัก แฟลต อพาร์ทเมน้ ท์ ๓๐ 14. แนวทางปฏบิ ตั ิสำหรับรา้ นเสริมสวย แต่งผมหรอื ตดั ผม สำหรับบรุ ษุ หรอื สตรี ๓๒ ๑๕. แนวทางปฏบิ ตั ิสำหรบั รา้ นเกม ร้านอินเตอรเ์ นต็ รา้ นคอมพวิ เตอร์ ๓๔ 1๖. แนวทางปฏบิ ัตดิ ้านสาธารณสุข สำหรบั แหล่งท่องเที่ยว หรอื สถานที่ท่องเที่ยว ๓๖ คำถำมท่ีพบบอ่ ย ช่วงสถำนกำรณก์ ำรระบำดของเช้ือไวรัสโคโรนำ 2019 (COVID-19) ๓๘ ๕๓ คณะผูจ้ ัดทำ ๓๖ แนวทางปฏบิ ัติด้านสาธารณสุขเพือ่ การป้องกันการแพร่ระบาดของเชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับท่ี ๑ ๓

แนวทำงปฏิบตั ิด้ำนสำธำรณสขุ เพอื่ กำรป้ องกันกำรแพรร่ ะบำดของเช้ือไวรัสโคโรนำ 2019 (COVID-19) 1. แนวทางปฏบิ ัติสำหรบั ขนส่งสาธารณะ เพื่อป้องกนั และควบคุมการแพร่ระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) สำหรับการใช้ บริการระบบขนส่งสาธารณะ เช่น รถโดยสารสาธารณะ รถประจำทาง รถทัวร์ รถตู้ รถไฟ เรือ เป็นต้น กรมอนามัยจึงมีคำแนะนำสำหรับผู้ประกอบการขนส่ง ผู้ปฏิบัติงาน (เช่น พนักงานขับ พนักงานเก็บค่าโดยสาร พนักงานบรกิ ารเสิร์ฟอาหารบนรถ เป็นต้น) และผู้โดยสาร ที่มีความจำเป็นต้องใช้บริการขนส่งสาธารณะ ซ่ึงเป็น กิจกรรมที่มีโอกาสการสัมผัสใกล้ชิดในระหว่างการเดินทาง และมีโอกาสเส่ียงต่อการแพร่กระจายของเชื้อโรคได้ งา่ ยและรวดเรว็ จึงมแี นวทางปฏิบตั ิดังนี้ 1. แนวทางปฏบิ ัติหรับผู้จดั การหรือผรู้ ับผดิ ชอบอาคารสถานีขนส่งผู้โดยสาร (หรือผู้ประกอบการขนส่ง) 1.1 ให้มีระบบการคัดกรองพนักงานและผู้โดยสาร หากพบว่ามีไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซียสข้ึนไป ร่วมกับ ไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลิ่น ล้ินไม่รับรส หายใจเหน่ือย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่างหนึง่ และอาจมีอาการท้องเสียร่วมด้วย ต้องงดให้บริการขนส่งสาธารณะ และแนะนำให้ไปพบแพทย์ ทันที 1.2 กำหนดให้พนักงาน และผู้โดยสารทุกคน ตอ้ งสวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลาท่ี ให้บริการและใช้บริการอาคารผู้โดยสาร รวมท้ังขณะอยู่ในยานพาหนะ และอาจจัดให้มีอุปกรณ์เพิ่มเติม สำหรับ พนักงานที่ต้องสัมผัสใกล้ชิดกบั ผู้โดยสาร เช่น ถงุ มอื แผ่นใสครอบหน้า (Face shield) เป็นตน้ 1.3 จัดให้มีจุดบริการล้างมือด้วยสบู่หรือเจลแอลกอฮอล์อย่างเพียงพอ ไว้บริเวณจุดก่อนข้ึน ยานพาหนะ ภายในยานพาหนะและภายในสถานีขนสง่ ผู้โดยสาร 1.4 ควบคุมจำนวนผู้โดยสารไม่ให้แออัด โดยจำกดั จำนวนผู้โดยสารตามขนาดพื้นท่ี และจัดให้มีการ เว้นระยะหา่ งกนั อย่างนอ้ ย 1 เมตร 1.5 ทำความสะอาดพื้นที่ บริเวณพื้นผิว อุปกรณ์ท่ีมีการสัมผัสร่วมกัน ด้วยน้ำยาทำความสะอาดและ อาจฆา่ เชื้อด้วยโซเดยี มไฮโปคลอไรท์ (นำ้ ยาฟอกขาว) 0.1% หรอื แอลกอฮอล์ 70% โดยดำเนินการดงั นี้ - เพิ่มความถ่ีในการทำความสะอาดภายในสถานีขนส่งผู้โดยสาร ในพื้นท่ีหรือจุดที่มีการสัมผัส รว่ ม เช่น โต๊ะ เก้าอ้ี เคาน์เตอร์จำหนา่ ยตั๋ว ปมุ่ กดตู้จำหนา่ ยตว๋ั มอื จับและลูกบิดประตู ราวบันได เปน็ ตน้ - ทำความสะอาดห้องส้วมในสถานีขนส่งผู้โดยสารทุก 2 ช่ัวโมง โดยเน้นบริเวณจุดเสี่ยง ได้แก่ ลกู บิดประตู ก๊อกน้ำอ่างล้างมือ ท่ีกดโถส้วมหรือโถปัสสาวะ และสายฉีดน้ำชำระ ท้ังน้ี ต้องจัดให้มีสบู่สำหรับล้าง มืออย่างเพียงพอ - เพ่มิ ความถ่ีในการทำความสะอาดพ้นื ผิว และอปุ กรณ์ภายในยานพาหนะ ทมี่ ีการใช้งานร่วมกัน เช่น มือจับประตู เบาะที่น่ัง ราวจับ เป็นต้น ทุกรอบก่อนและหลังให้บริการ และกำจัดขยะทุกรอบหลังเสร็จส้ิน การขนส่งผูโ้ ดยสาร - หากมีส่งิ อำนวยความสะดวกในยานพาหนะ เช่น ผา้ ห่ม ปลอกหมอน ต้องเปล่ียนใหม่ทกุ รอบท่ี ใหบ้ รกิ าร ไมน่ ำมาใช้ซำ้ - จัดให้มีมาตรการป้องกันตนเอง สำหรับพนักงานทำความสะอาด พนักงานเก็บรวบรวมขยะ โดยสวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัย สวมถุงมือ ผ้ากันเปื้อน รองเท้าพื้นยางหุ้มแข้ง ใช้ที่คีบด้ามยาวเก็บขยะ ใสถ่ ุงมัดปากถงุ ใหม้ ิดชดิ นำไปรวบรวมไว้ท่ีพกั ขยะ แนวทางปฏิบัติด้านสาธารณสุขเพ่อื การปอ้ งกันการแพร่ระบาดของเช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับที่ ๑ ๔

1.6 มีช่องทางการจำหน่ายตั๋วโดยสารล่วงหน้าผ่านช่องทางต่าง ๆ เช่น ทางโทรศัพท์ เว็บไซต์ แอปพลเิ คชัน เพ่ือลดความเสี่ยงในการตดิ ตอ่ สัมผัส 1.7 หากมีร้านอาหาร เคร่ืองดื่ม ในบริเวณอาคารผู้โดยสาร ให้ปฏิบัติตามแนวทางปฏิบัติด้าน สาธารณสุขสำหรับการจำหนา่ ยในศนู ย์อาหาร โรงอาหาร ร้านอาหารหรือเครือ่ งเครอ่ื งดืม่ ทว่ั ไป 1.8 ในระหว่างการเดินทาง หากมีการจัดบริการอาหาร ควรจัดบริการในลักษณะที่ลดการสัมผัส อุปกรณ์ที่ใช้ร่วมกัน เช่น จัดอาหารว่างแบบกล่อง (Box set) อาหารกลางวันในรูปแบบอาหารชุดเดี่ยว (Course Menu) โดยเลือกผ้ปู ระกอบการทผี่ ่านเกณฑ์มาตรฐานด้านสุขาภบิ าลอาหาร 1.9 จัดให้มีถังขยะที่มีฝาปิดไว้ในสถานที่อย่างเพียงพอ และเก็บรวบรวมขยะเพื่อส่งไปกำจัดอย่าง ถูกต้อง 1.10 จัดให้มีการระบายอากาศภายในอาคารท่ีดี และทำความสะอาดเคร่ืองปรับอากาศอย่าง สมำ่ เสมอ 1.11 กรณีท่ีเป็นยานพาหนะที่ใช้ระบบปรับอากาศ ต้องจัดให้มีการระบายอากาศ ด้วยการเปิด ประตหู รือหน้าตา่ งเพอื่ ระบายอากาศทุกคร้ังเม่ือจอดพัก และทำความสะอาดเครื่องปรับอากาศอยา่ งสม่ำเสมอ 1.12 มีมาตรการติดตามข้อมลู ของผ้เู ข้าร่วมกิจกรรม เชน่ การใช้แอพพลิเคช่ันที่ทางราชการกำหนด หรือจดั ใหม้ ีสมุดสำหรับลงทะเบยี น 2. แนวทางปฎิบัติสำหรับพนักงาน 2.1 สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอ หากพบว่ามีไข้หรือวัดอุณหภมู ิได้ตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซียส ขึ้น ไป ร่วมกับ ไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรส หายใจเหน่ือย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่างหน่ึง และอาจมีอาการท้องเสียร่วมด้วย หรือเดินทางกลับจากพื้นที่เส่ียง ให้หยุดปฏิบัติงาน แจ้งหัวหน้างาน และพบ แพทยท์ นั ที 2.2 สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัย เว้นระยะห่างระหวา่ งบุคคลอยา่ งน้อย 1 เมตร 2.3 ล้างมอื ดว้ ยสบ่แู ละน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์ กอ่ นและหลังให้บรกิ าร 2.4 พนักงานที่ปฏิบัติงานในจุดเสี่ยง เช่น พนักงานทำความสะอาด เก็บรวบรวมขยะ ต้องป้องกัน ตนเองโดยสวมถุงมือ รองเท้า หน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลาท่ีปฏิบัติงาน ต้องล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรอื เจลแอลกอฮอล์ หากเปน็ ไปไดค้ วรอาบนำ้ และเปลีย่ นเสอ้ื ผ้าทันทหี ลงั ปฏิบัติงาน 3. แนวทางปฏบิ ัติสำหรบั ผโู้ ดยสาร 3.1 สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอ หากพบว่ามไี ข้หรอื วดั อุณหภูมิได้ตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซียส ขึ้น ไป ร่วมกับ ไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กล่ิน ล้ินไม่รับรส หายใจเหน่ือย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่างหน่ึง และอาจมีอาการท้องเสียร่วมดว้ ย หรอื อยู่ในพน้ื ทคี่ วบคุมสูงสดุ ให้งดการเดินทางและพบแพทย์ทันที 3.2 เตรียมตัวให้พร้อมในการเดินทาง ให้มีหน้ากากสำรองเผื่อเปียกชื้น เจลแอลกอฮอล์หลีกเล่ียง การใช้หอ้ งส้วมบนยานพาหนะ 3.3 สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลาการเดินทาง ละเว้นการเปิดหน้ากากโดยไม่ จำเป็น หากเป็นไปได้ ควรงดรับประทานอาหารและเครื่องดื่มระหว่างเดินทาง หลีกเล่ียงการพูดคุยโดยไม่จำเป็น เวน้ ระยะหา่ งระหวา่ งบคุ คลอย่างน้อย 1 เมตร 3.4 ล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์ก่อนขึ้นรถโดยสาร รถไฟ เรือ ก่อนและหลังใช้ บริการ หรอื หลงั จากสมั ผสั สง่ิ ของ เครอื่ งใช้ เมอื่ กลับถึงบ้านควรเปล่ยี นเสื้อผา้ และอาบน้ำทันที 3.5 ใหป้ ฏบิ ตั ิตามกฎระเบยี บของสถานที่อย่างเครง่ ครดั แนวทางปฏบิ ตั ิดา้ นสาธารณสุขเพ่อื การปอ้ งกนั การแพร่ระบาดของเชือ้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ท่ี ๑ ๕

2. แนวทางปฏิบัตสิ ำหรับการจัดกิจกรรมที่มกี ารรวมตัวกนั จากสถานการณ์ในปัจจุบันเป็นช่วงเทศกาลปีใหม่และบางพ้ืนท่ีได้เตรียมการจัดกิจกรรมที่มีการรวมตัว กัน นอกจากนี้ยังมีการเตรียมการจัดกิจกรรมต่าง ๆ ในชุมชน เช่น การจดั งานแต่งงาน กิจกรรมทางศาสนา เป็น ต้น ซึ่งเป็นกิจกรรมที่มีการรวมตัวกันของคนจำนวนมาก อาจมีโอกาสในการรับและแพร่กระจายเชื้อได้ง่าย กรมอนามัย จงึ เสนอให้เจา้ ของงานและผรู้ บั ผิดชอบมีการเตรียมการดงั น้ี 1. คำแนะนำในการประเมินความเส่ียงของการจัดกิจกรรม โดยพิจารณาจากข้อกำหนดประเภทกิจกรรมและ จำนวนคนท่ีออกประกาศเป็นการเฉพาะในแต่ละพื้นที่ หากพื้นที่ใดไม่มีข้อกำหนด กรมอนามัยมีแนวทางการ พจิ ารณาดังนี้ 1.1 พิจารณาสถานท่ีตั้งในการจัดงาน หากในช่วง 14 วันที่ผ่านมาไม่พบผู้ป่วยโควิด 19 พ้ืนท่ีสามารถ จัดงานได้ 1.2 หากจำเป็นต้องจัดกิจกรรม ให้พิจารณาลดจำนวนผู้เข้าร่วมกิจกรรมลง พร้อมมีมาตรการเว้น ระยะห่าง ลดความแออัด กำหนดให้ผู้ร่วมกิจกรรมใส่หน้ากาก รวมทั้งกำกับดูแลให้เป็นไปตามมาตรการท่ีได้ วางแผนไว้ สำหรบั พืน้ ที่เฝ้าระวังควรปรกึ ษาคณะกรรมการโรคตดิ ต่อจงั หวัด ๒. แนวทางปฏิบัติตสิ ำหรบั ผจู้ ดั กจิ กรรม 2.1 ให้มีระบบการคัดกรองผู้เข้าร่วมกิจกรรม หากพบว่ามีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ต้ังแต่ 37.5 องศา เซลเซียสขึ้นไป ร่วมกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กล่ิน ลิ้นไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอยา่ งหน่ึง และอาจมีอาการท้องเสยี ร่วมด้วย แจ้งงดการเข้ารว่ มกิจกรรม และแนะนำไปพบแพทย์ 2.2 กำหนดให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรม ต้องสวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลา และจัดให้มี อุปกรณเ์ พม่ิ เตมิ สำหรับพนักงานหรือเจา้ หน้าท่ีท่ีต้องสัมผัสใกล้ชิดกับผ้รู ว่ มกิจกรรม เช่น Face shield เปน็ ตน้ 2.3 จดั ให้มีเจลแอลกอฮอล์สำหรบั ทำความสะอาดมอื ไวบ้ รกิ ารบริเวณตา่ ง ๆ อย่างเพียงพอ 2.4 มีมาตรการหรือสัญลักษณ์เพื่อเว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร และจำกัดจำนวน ผูเ้ ขา้ รว่ มกจิ กรรมตามขนาดพื้นทเ่ี พือ่ ลดความแออัด 2.5 รูปแบบการจัดกิจกรรมควรปรับเป็นแบบนอกอาคาร (outdoor) แทนการจัดในอาคาร (indoor) และกระชับเวลาการจัดกิจกรรมใหส้ ้ันที่สดุ หากเป็นกิจกรรมในอาคารควรจัดให้มีระบบระบายอากาศที่ดี มีอัตรา การหมุนเวียนของอากาศอย่างเพียงพอทั้งในอาคารและห้องส้วม และทำความสะอาดเคร่ืองปรับอากาศอย่าง สมำ่ เสมอ 2.6 จดั ให้มีจุดยนื นัง่ แบง่ โซนหรือกัน้ บรเิ วณแต่ละแผนกชดั เจน และแยกเส้นทางเดินเข้า-ออก เส้นทาง เดินสวนกันให้ชดั เจน และกำหนดตารางการเข้าใชง้ านในพน้ื ที่ ทางเขา้ เส้นทางการขนสง่ สนิ ค้า 2.7 กรณมี จี ดั งานพร้อมกนั ในสถานทเี่ ดียวกนั ตอ้ งมมี าตรการก้ันแยกแตล่ ะกลมุ่ คนเป็นสดั สว่ น 2.8 หากมีการจัดเลี้ยงอาหาร ควรจัดบริการในลักษณะที่ลดการสัมผัสอุปกรณ์ที่ใช้ร่วมกัน เช่น จัดอาหารว่างแบบกล่อง (Box set) อาหารกลางวันในรูปแบบอาหารชุดเดี่ยว (Course Menu) หรือหาก เป็นอาหารปรุงปกปิดอาหารมิดชิด ไม่ใช้มือเปล่าหยิบจับอาหาร จัดอุปกรณ์ตักอาหารแยกเฉพาะสำหรับ อาหารแต่ละชนิด 2.9 ทำความสะอาดอุปกรณ์ พ้ืนผิวสัมผัสร่วมกัน และพ้ืนที่ส่วนกลาง ก่อนเริ่มงาน และอาจเพิ่มความถี่ ระหวา่ งงานหากมผี ู้เขา้ รว่ มกจิ กรรมจำนวนมาก และอาจใช้นำ้ ยาฆา่ เชื้อเน้นบริเวณจดุ เสย่ี ง 2.10 ทำความสะอาดห้องสว้ ม อย่างนอ้ ยวันละ 2 ครั้ง และอาจเพิม่ ความถ่ีกรณมี ผี ูใ้ ชบ้ ริการมากข้ึน แนวทางปฏบิ ัติดา้ นสาธารณสุขเพ่อื การป้องกันการแพร่ระบาดของเชือ้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับท่ี ๑ ๖

2.11 จัดให้มีถังขยะท่ีมีฝาปิดไว้ในสถานท่ีอย่างเพียงพอ และเก็บรวบรวมขยะเพ่ือส่งไปกำจัด อยา่ งถูกต้อง 2.12 มกี ารกำกบั การดำเนินงานตามมาตรการระหว่างงาน 2.13 มีมาตรการติดตามข้อมูลของผู้เข้าร่วมกิจกรรม เช่น การใช้แอพพลิเคช่ันที่ทางราชการกำหนด หรอื จัดใหม้ สี มดุ สำหรับลงทะเบียน ๓. แนวทางปฏิบตั สิ ำหรับผเู้ ขา้ ร่วมกจิ กรรม 3.1 สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอ หากมอี าการไขห้ รือวดั อุณหภมู ิไดต้ ้งั แต่ 37.5 องศาเซลเซยี สข้ึนไป ร่วมกบั ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไมไ่ ด้กลิ่น ลน้ิ ไม่รบั รส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่างหน่ึง และอาจมอี าการท้องเสยี ร่วมด้วย ใหง้ ดการรว่ มกจิ กรรม และพบแพทยท์ นั ที 3.2 สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัย เวน้ ระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร ลดการพูดคุย ตะโกน เสียงดังขณะทำกิจกรรม 3.2 ล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์บ่อย ๆ ก่อนและหลังใช้บริการ หรือหลังจากสัมผัส ส่ิงของ เครอ่ื งใช้ เม่ือกลับถงึ บ้านควรเปลี่ยนเสือ้ ผา้ และอาบนำ้ ทันที 3.3 หากมปี ระวัตกิ ารเดินทางกลบั จากพ้นื ท่ีเส่ียงในช่วง 14 วนั ทผ่ี า่ นมา ขอให้งดเข้าร่วมกจิ กรรม แนวทางปฏิบัติดา้ นสาธารณสุขเพ่อื การป้องกนั การแพร่ระบาดของเช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับท่ี ๑ ๗

3. แนวทางปฏิบตั สิ ำหรับสถานดูแลผ้สู ูงอายุ จากสถานการณ์การแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เชื้อไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) ท่ีมีการติดเช้ือในหลาย พ้ืนท่ี ผู้สูงอายุถือเป็นประชาชนกลุ่มเสี่ยงต่อการติดเชื้อและมอี าการรุนแรงมากกว่ากลุ่มวัยอื่น เน่ืองจากผู้สูงอายุ ส่วนใหญ่มีโรคประจำตัว เช่น โรคเบาหวาน ความดันโลหติ สงู โรคระบบทางเดนิ หายใจ สำหรับสถานดูแลผสู้ ูงอายุ ซง่ึ มผี ู้สูงอายุอยู่รวมกัน ทั้งให้บริการแบบพักค้างคืนและการบรกิ ารแบบเช้าไป–เยน็ กลับ (Day Care) นอกจากนี้ ยังมีกิจกรรมที่ผู้เกี่ยวข้องเข้ามาจัดกิจกรรมในสถานดูแลผู้สูงอายุ กรมอนามัยจึงมีแนวทางปฏิบัติเพื่อป้องกันและ ลดการแพร่กระจายของเชื้อโรค สำหรับผู้บริหาร ผู้ประกอบการ ผู้จัดการ เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงาน และผู้สูงอายุ ดังนี้ 1. แนวทาง/คำแนะนำสำหรบั เจา้ ของสถานประกอบกิจการ (อาคารและสถานท่ี ที่ผ้สู ูงอายุพักอาศัย ภาครฐั /ภาคเอกชน) 1.1 ให้มรี ะบบการคัดกรองพนักงานและผูใ้ ช้บริการ (สำหรับผู้เข้าพักหรือเขา้ เย่ียมผู้สูงอายหุ รอื เข้าร่วมจัด กิจกรรมของสถานดูแลผู้สูงอายุ) หากมีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป ร่วมกับไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รบั รส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรอื หายใจลำบากอยา่ งใดอยา่ งหนึ่ง และอาจ มีอาการท้องเสียรว่ มดว้ ย ขอความรว่ มมืองด/ไมเ่ ข้าร่วมกจิ กรรมในสถานดูแลผู้สูงอายุและแนะนำไปพบแพทย์ 1.2 จัดทำบัญชีรายชื่อผู้เข้าพักหรอื เข้าเย่ียมผู้สูงอายุหรือเขา้ ร่วมจดั กิจกรรมของสถานดแู ลผู้สูงอายุทุก คร้ัง ในแต่ละวันเพ่ือเป็นฐานข้อมูลในการติดตามตรวจสอบ โดยลงทะเบียนด้วยแอพพลิเคชั่นท่ีทางราชการ กำหนด หรือจัดให้มสี มุดสำหรับลงทะเบียน 1.3 กำหนดให้ผู้เข้าพักหรือเข้าเย่ียมผู้สูงอายุหรือเข้าร่วมจัดกิจกรรมของสถานดูแลผู้สูงอายุ สวม หน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลา กำหนดจำนวนผู้เข้าพกั หรือเข้าเย่ียมผสู้ ูงอายุหรือเข้าร่วมจัดกิจกรรม ให้เหมาะสมกับขนาดพื้นที่ เพื่อมิให้ความแออัด และมีมาตรการหรือสัญลักษณ์ เพ่ือเว้นระยะห่างระหว่างบุคคล อย่างน้อย 1 เมตร 1.4 จัดให้มีท่ีล้างมือพร้อมสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์สำหรับทำความสะอาดมือไว้บริการบริเวณ ตา่ ง ๆ อย่างเพยี งพอ 1.5 หมั่นทำความสะอาด เตียงนอน เคร่ืองใช้ ราวจับ กายอุปกรณ์ ท่ีนอนลม อุปกรณ์ช่วยเดิน อย่างน้อยวันละ 2 ครงั้ ด้วยนำ้ ยาทำความสะอาด 1.6 กรณีผู้สูงอายุท่ีใช้เครื่องดูดเสมหะและให้อาหารทางสายยาง ต้องมีการดูแลความสะอาดเป็นพิเศษ เพ่ือปอ้ งกนั การตดิ เช้ือ ตามคำแนะนำเจา้ หน้าทส่ี าธารณสขุ อยา่ งเคร่งครดั 1.7 จัดให้มีภาชนะรองรับมูลฝอยท่ีเกิดจากการดูแล หรือ ให้การพยาบาลผู้สูงอายุที่มีฝาปิดมิดชิด กรณี ท่ีมีมูลฝอยท่ีเกิดจากการรักษาพยาบาล เช่น การฉีดยาอินซูลิน และทำแผล ให้แยกทิ้งในภาชนะเฉพาะที่มีฝาปิด มดิ ชดิ ให้จดั การตามคำแนะนำของเจา้ หน้าทสี่ าธารณสขุ 1.8 ให้ทำความสะอาดพ้ืนผิว และอุปกรณ์ที่ใช้ร่วมกันทุกวัน เช่น ห้องสำหรับจัดกิจกรรมในสถานดูแล ผสู้ ูงอายุ เปน็ ตน้ และทำความสะอาดหอ้ งสว้ ม อย่างน้อยวนั ละ 2 ครัง้ และอาจเพม่ิ ความถ่ี กรณมี ผี ู้ใช้บริการมาก ขึ้น ด้วยน้ำยาทำความสะอาดและฆ่าเช้ือโรคด้วยโซเดียมไฮโปคลอไรท์ 0.1% โดยเน้นบริเวณจุดเส่ียง ได้แก่ ลูกบิดประตู ก๊อกน้ำอ่างล้างมือ ท่ีกดโถส้วมหรอื โถปัสสาวะ และสายฉีดน้ำชำระ ท้ังน้ี ต้องจัดให้มีสบู่สำหรับล้าง มืออย่างเพียงพอ แนวทางปฏบิ ัติด้านสาธารณสุขเพือ่ การปอ้ งกันการแพรร่ ะบาดของเชอื้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับที่ ๑ ๘

1.9 ให้ข้อมูลความรู้ คำแนะนำ หรือจัดหาส่ือประชาสัมพันธ์การป้องกันการแพร่กระจายเชื้อโรคกับ ผู้สูงอายุ รวมท้ังพนักงานในสถานดูแล เช่น โปสเตอร์ป้ายประกาศ แนะนำให้ล้างมือ และการสวมหน้ากาก อนามยั เป็นตน้ 1.10 โรงครวั /โรงอาหาร ใหด้ ำเนินการดังนี้ (1) ต้องดำเนินการให้ถูกต้องตามหลักสุขาภิบาลอาหาร โดยเฉพาะจุดเสี่ยงหลัก ได้แก่ จุดปรุง ประกอบอาหาร โต๊ะ เก้าอ้ี พื้น สุขอนามัยของผู้สัมผัส อาหารและผู้ใช้บริการ รวมถึงล้างภาชนะอุปกรณ์หรือ สิง่ ของเครอื่ งใช้ให้สะอาดเป็นประจำทกุ วนั (2) เฝ้าระวงั ผู้สัมผัสอาหาร ไม่ไอ จามรดอาหาร และลา้ งมืออยา่ งสม่ำเสมอด้วยสบู่และนำ้ ก่อนหยิบ หรือจับอาหาร สวมหน้ากากผ้า/หน้ากากอนามัยขณะปฏิบัติงาน สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอ หากมีอาการ เจบ็ ป่วย เชน่ มีไข้ ไอ จาม มีนำ้ มูก หรือเหนอื่ ยหอบ ใหห้ ยดุ งาน และพบแพทยท์ ันที (3) จัดให้มีภาชนะและของใช้ส่วนบคุ คลสำหรับผู้สงู อายุ และดแู ลให้สะอาดเสมอ เช่น แกว้ นำ้ ด่มื จาน ชอ้ น เป็นต้น เพื่อป้องกันการปนเปือ้ นเชื้อโรค (4) มีการปรุงประกอบอาหารให้สุก สะอาด เม่ืออาหารปรุงสำเร็จ ต้องเก็บไว้ในภาชนะท่ีสะอาด มฝี าปดิ ภาชนะหรอื อปุ กรณ์ปกปดิ อาหารทส่ี ะอาด ๑.๑๑ จัดใหม้ ีการระบายอากาศในอาคารอย่างเหมาะสม เช่น ใหเ้ ปดิ ประตู หน้าต่าง เพื่อระบายอากาศ หากมีเคร่ืองปรบั อากาศใหท้ ำความสะอาดระบบระบายอากาศอยา่ งสม่ำเสมอ 2. แนวทาง/คำแนะนำสำหรบั ผู้ปฏิบัติงาน และเจ้าหนา้ ท่ีผู้ดแู ลผูส้ ูงอายุ การเตรยี มความพร้อมบคุ ลากร ( ผู้บริหาร/ผ้ปู ฏบิ ัติการ ) 2.1 สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอ หากมีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป รว่ มกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กล่ิน ลิ้นไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหน่ือย หรอื หายใจลำบาก อย่างใดอย่าง หนึง่ และอาจมอี าการท้องเสียรว่ มดว้ ย ให้หยุดปฏิบัติงาน แจง้ หัวหนา้ งาน และแนะนำพบแพทย์ 2.2 ขณะปฏิบัติงานให้พนักงานทุกคนสวมอุปกรณ์ป้องกันตนเองขณะปฏิบัติงาน ได้แก่ หน้ากากผ้า/ หน้ากากอนามัย และอาจสวมแผ่นใสครอบหน้า (Face shield) หรือแว่นตา สำหรับพนักงานท่ีมิใช่ผู้ดูแล ระมัดระวังไม่สัมผัสใกล้ชิดกับผู้สูงอายุ โดยเว้นระยะห่างในการติดต่อกับผู้สูงอายุและพนักงานด้วยกันเอง อย่าง น้อย 1 เมตร 2.3 หมั่นล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือทำความสะอาดมือด้วยเจลแอลกอฮอล์ทุกครั้ง ก่อนและหลัง ใหบ้ ริการ ภายหลงั การสัมผสั หยิบจบั ส่ิงของหรือจุดทมี่ กี ารสมั ผสั ร่วม รวมทั้งหลีกเลย่ี งการใชม้ ือสัมผัสใบหนา้ ตา ปาก จมกู ของตวั เองและผสู้ ูงอายุ การรับผู้สูงอายุรายใหม่ หากผู้สูงอายุถูกส่งต่อมาจากโรงพยาบาล ต้องมีใบรับรองแพทย์ หรือผลการ ตรวจโควิด 19 และกรณีที่มาจากบ้าน ควรตรวจวัดอุณหภูมิร่างกาย ซักถามอาการ ประวัติการเจ็บป่วยพร้อม ประเมินความเสี่ยงโควิด 19 และจัดแยกห้องสำหรับผู้สูงอายุรายใหม่ภายหลังกลับจากโรงพยาบาล ติดตาม อาการอย่างใกลช้ ดิ 3. แนวทาง/คำแนะนำสำหรบั สำหรับผสู้ ูงอายุ 3.1 สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอ และมีบันทึกไว้เป็นข้อมูล หากมีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซยี สข้นึ ไป รว่ มกับ ไอ นำ้ มกู เจ็บคอ จมกู ไมไ่ ดก้ ล่ิน ลิ้นไมร่ บั รส หายใจเรว็ หายใจเหนอื่ ย หรอื แนวทางปฏบิ ตั ิด้านสาธารณสุขเพ่ือการปอ้ งกันการแพรร่ ะบาดของเชือ้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับที่ ๑ ๙

หายใจลำบากอย่างใดอย่างหน่ึง และอาจมีอาการท้องเสียร่วมด้วย ให้งดเข้าร่วมกิจกรรม แจ้งเจ้าหน้าท่ีผู้ดูแล ผสู้ งู อายุ และแนะนำไปพบแพทย์ 3.2 สวมหน้ากากผ้า/หน้ากากอนามัยตลอดเวลาเมื่อมีการทำกิจกรรมหรืออยู่ใกล้ชิดบุคคลอื่นที่อยู่ใน สถานทห่ี รือกรณเี ดนิ ทางออกนอกสถานดแู ลผสู้ งู อายุ 3.3 เว้นระยะห่างระหวา่ งบุคคลอยา่ งนอ้ ย 1 เมตร และหลกี เล่ียงการพูดคุยโดยไม่จำเปน็ 3.4 หมั่นล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์ทุกคร้ัง ก่อนรับประทานอาหารและหลังใช้ส้วม รวมท้ังหลกี เลี่ยงการใชม้ ือสมั ผัสใบหนา้ ตา ปาก จมูก 3.5 เลือกกินอาหารปรุงสุกใหม่ ไม่ใช้ช้อน แก้วน้ำร่วมกัน และใช้ช้อนกลางเม่ือรับประทานอาหาร รว่ มกบั ผู้อ่นื หรือใช้ช้อนกลางสว่ นตวั แนวทางปฏิบัติดา้ นสาธารณสุขเพอ่ื การปอ้ งกันการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับที่ ๑ ๑๐

4. แนวทางปฏบิ ัติสำหรับศาสนสถาน ศาสนสถาน ได้แก่ วัด โบสถ์ มัสยิด ศาลเจ้า และสถานท่ีประกอบพธิ ีกรรมทางศาสนาอ่ืน ๆ เป็นสถานที่ ที่มีศาสนิกชน มาเข้าร่วมประกอบพิธีกรรมทางศาสนา คราวละจำนวนมาก จงึ อาจมีความเสย่ี งต่อการติดเช้ือโรค โควิด 19 โดยผ่านการสัมผัส ใกล้ชิดระหว่างบุคคล ขณะเข้าร่วมพิธีกรรมทางศาสนา รวมทั้งการประกอบ พิธีกรรมในลักษณะการพูดคุยเสียงดัง และส่งเสียงคล้ายการร้องเพลง หรือการสัมผัสจากอุปกรณ์ต่าง ๆ จึงมี แนวทางปฏบิ ตั ใิ นการดูแลและป้องกนั ตนเอง เพอ่ื ปอ้ งกันและลดการแพร่กระจายของเช้อื โรค ดังนี้ 1. แนวปฏิบัติสำหรับผู้รับผิดชอบในศาสนสถาน 1.1 ให้มีการคัดกรอง ผู้นำทางศาสนา ผู้ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา/ผู้ปฏิบัติงาน หรือผู้เข้าร่วม ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา หากมีอาการไข้ หรือ วัดอุณหภูมิได้ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป ร่วมกับไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ไดก้ ลิ่น ลิ้นไม่รบั รส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบากอย่างใดอย่างหนึ่ง และอาจ มอี าการทอ้ งเสียร่วมดว้ ย ขอความร่วมมือไม่เข้ารว่ มกิจกรรม/พธิ ีกรรมทางศาสนาและแนะนำไปพบแพทย์ 1.2 กำหนดให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรม ต้องสวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลา และจัดให้มี อุปกรณ์ปอ้ งกนั ตนเองทีจ่ ำเปน็ 1.3 ใหม้ ีทล่ี ้างมือพร้อมสบ่แู ละน้ำ หรอื เจลแอลกอฮอล์สำหรับทำความสะอาดมือไว้บรกิ ารบริเวณต่าง ๆ อยา่ งเพยี งพอ 1.4 มีมาตรการหรือกำหนดสัญลักษณ์ เพื่อให้มีการเว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร และ จำกัดจำนวนผูเ้ ขา้ รว่ มกจิ กรรมตามขนาดพ้ืนที่ เพ่ือลดความแออดั เชน่ กระจายมมุ ประกอบพธิ กี รรม เป็นตน้ 1.5 จัดให้มีการลงทะเบียนก่อนเข้าและออกจากสถานที่ ด้วยแอพพลิเคช่ันท่ีทางราชการกำหนด หรือ จดั ให้มสี มุดสำหรบั ลงทะเบียน 1.6 ให้ทำความสะอาดพ้ืนผิว และอุปกรณ์ท่ีใช้ร่วมกันทุกวัน เช่น ห้องสำหรับประกอบพิธีกรรมทาง ศาสนา ห้องสารภาพบาป เป็นต้น และทำความสะอาดห้องส้วม อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง และอาจเพ่ิมความถ่ี กรณีมีผู้ใช้บริการมากข้ึน ด้วยน้ำยาทำความสะอาดและฆ่าเช้ือโรคด้วยโซเดียมไฮโปคลอไรท์ 0.1% โดยเน้น บรเิ วณจดุ เสี่ยง ได้แก่ ลูกบดิ ประตู ก๊อกน้ำอ่างล้างมือ ทก่ี ดโถส้วมหรือ โถปัสสาวะ และสายฉีดน้ำชำระ ทั้งน้ี ตอ้ ง จดั ให้มสี บูส่ ำหรบั ลา้ งมือ อยา่ งเพียงพอ 1.7 จัดให้มีการระบายอากาศในอาคารอย่างเหมาะสม เช่น ให้เปิดประตู หน้าต่าง เพื่อระบายอากาศ หากมีเครอ่ื งปรับอากาศให้ทำความสะอาดระบบระบายอากาศอยา่ งสม่ำเสมอ 1.8 กรณี จดั ใหม้ ีการปรงุ /ประกอบอาหาร ให้ปฏิบตั ิ ดังนี้ - หากผู้สัมผัสอาหารมีอาการไข้ หรือ วัดอุณหภูมิได้ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซียสข้ึนไป ร่วมกับไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กล่ิน ลิ้นไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรอื หายใจลำบากอยา่ งใดอย่างหนงึ่ และอาจ มอี าการทอ้ งเสยี ร่วมดว้ ย ใหง้ ดปฏิบตั หิ นา้ ท่ี แจง้ ผู้นำ หรือหัวหนา้ งาน และไปพบแพทย์ - ในขณะปฏิบัติงาน ผู้สัมผัสอาหารต้องสวมหมวกคลุมผม ผ้ากันเปื้อน หน้ากากผ้า และถุงมือ และมีการปฏิบัติตนตามหลักสขุ าภิบาลอาหาร - หม่ันลา้ งมอื ด้วยสบู่และน้ำ ก่อนหยิบหรือจบั อาหารและหลังการใชส้ ้วม - ปกปิดอาหาร ใช้ถุงมือและท่ีคีบอาหาร ห้ามใช้มือหยบิ จับอาหารที่พร้อมรับประทานโดยตรง และ จดั ให้มีช้อนกลางเมื่อเสิร์ฟอาหารทต่ี อ้ งรบั ประทานร่วมกนั หรือ จัดให้ใช้ช้อนกลางส่วนตวั - ทำความสะอาดสถานที่ พื้นท่ี หรืออุปกรณ์ เช่น ห้องครัว อุปกรณ์ปรุง/ประกอบอาหาร โต๊ะ อาหาร เก้าอ้ี ด้วยน้ำยาทำความสะอาด อย่างน้อยวันละ 2 คร้ัง อาจเพ่ิมความถ่ีในการทำความสะอาด กรณี มีผู้ใชบ้ ริการจำนวนมาก และล้างภาชนะอุปกรณห์ รือสงิ่ ของเครื่องใช้ใหส้ ะอาดทกุ ครง้ั หลงั ใช้งาน - สถานทป่ี รุง/ประกอบอาหาร ควรจัดให้มีการระบายอากาศได้ดี แนวทางปฏบิ ตั ิด้านสาธารณสุขเพ่อื การปอ้ งกันการแพร่ระบาดของเชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับท่ี ๑ ๑๑

- จัดให้มีภาชนะรองรับขยะท่ีมีฝาปิดไว้ภายในสถานท่ีปรุง/ประกอบอาหาร ควรมีการคัดแยกขยะ อย่างน้อย 2 ประเภท ได้แก่ ขยะย่อยสลายได้ และขยะรีไซเคิล และเก็บรวบรวมขยะใส่ถุงขยะ ปิดปากถุงให้ มดิ ชิดก่อนสง่ ไปกำจัดอยา่ งถกู ตอ้ งทกุ วัน 2. แนวปฏิบตั สิ ำหรับพระภิกษุ บาทหลวง อิหมา่ ม และผู้ประกอบพธิ กี รรมทางศาสนา 2.1 สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอ หากมีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป ร่วมกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กล่ิน ล้ินไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่าง หนึ่ง และอาจมอี าการทอ้ งเสียรว่ มดว้ ย ให้งดรว่ มพธิ ีกรรมทางศาสนาในศาสนสถาน 2.2 สวมใสห่ น้ากากผ้า/หน้ากากอนามยั เมอื่ เขา้ ร่วมพิธีกรรมทางศาสนา 2.3 จำกัดจำนวนการเข้าร่วมพิธีกรรมทางศาสนาของศาสนิกชน และเว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอย่าง น้อย 1 เมตร ในขณะเข้าร่วมพิธีกรรมทางศาสนา โดยมีเคร่ืองหมายหรือสัญลักษณ์ท่ีชัดเจน และลดระยะเวลาใน การประกอบพธิ กี รรม (ใช้เวลาในการรว่ มพิธใี ห้น้อยที่สุด) 2.4 ล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์ทุกครั้ง ก่อนรับประทานอาหาร และหลังใช้ส้วม รวมทั้ง หลีกเล่ยี งการใช้มือสมั ผัสใบหน้า ตา ปาก จมกู 2.5 เลือกกินอาหารปรุงสุกใหม่ ไม่ใช้ช้อน แก้วน้ำ หลอดดูดน้ำ ผ้าเช็ดมือร่วมกัน และใช้ช้อนกลางเมื่อ รบั ประทานอาหารร่วมกับผอู้ ่ืนหรอื ใชช้ อ้ นกลางสว่ นตวั 3. แนวปฏิบัติสำหรับผู้มาเข้าร่วมพิธกี รรมทางศาสนา 3.1 สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอ หากมีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป รว่ มกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กล่ิน ลิ้นไม่รับรส หายใจเรว็ หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่าง หน่ึง และอาจมีอาการทอ้ งเสยี ร่วมดว้ ย ให้งดไปศาสนสถาน งดการเขา้ รว่ มพิธีกรรม แนะนำไปพบแพทย์ 3.2 ล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์ทุกคร้ัง โดยเน้นหลังเข้าร่วมพิธีกรรม/หลังสัมผัส สง่ิ สกปรก ระหว่างรว่ มพิธกี รรม รวมทงั้ หลกี เลยี่ งการใช้มือสมั ผัสใบหน้าตา ปาก จมูก 3.3 เลือกกินอาหารปรุงสุกใหม่ ไม่ใช้ช้อน แก้วน้ำร่วมกัน และใช้ช้อนกลางเม่ือรับประทานอาหาร รว่ มกบั ผู้อ่ืนหรอื ใชช้ ้อนกลางสว่ นตวั 3.4 หลีกเล่ียงการเข้าไปในบริเวณแออัดหรือมีการรวมกันของคนจำนวนมาก เว้นระยะห่าง ระหวา่ งบคุ คลอย่างนอ้ ย 1 เมตร แนวทางปฏบิ ตั ิดา้ นสาธารณสุขเพ่อื การป้องกนั การแพรร่ ะบาดของเชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับท่ี ๑ ๑๒

5. แนวทางปฏิบตั สิ ำหรับห้างสรรพสนิ คา้ ศูนย์การค้า คอมมูนติ ี้มอลล์ ห้างสรรพสินค้า ศูนย์การค้า คอมมูนิตี้มอลล์ เป็นสถานที่ขายสินค้าปลีกหรือขายส่งเพ่ือการอุปโภค บริโภคและอาจมีบรกิ ารหลายประเภทอยู่ในพ้ืนท่ีเดียวกัน เชน่ ซุเปอร์มารเ์ ก็ต ร้านอาหาร รา้ นขายยา ร้านทำผม รา้ นซักแหง้ ธนาคาร เปน็ ต้น กิจการและกิจกรรมในห้างสรรพสินค้า ศูนย์การค้า และคอมมนู ิตี้มอลล์ มลี กั ษณะท่ี มีคนจำนวนมากมาใช้บริการ จึงอาจก่อให้เกิดการแพร่กระจายของเชื้อโรคได้ง่าย ทั้งจากการปนเป้ือนผ่านการ สัมผัส สินค้า ส่ิงของ เครื่องใช้ต่าง ๆ และการสัมผัสระหว่างบุคคล ท่ีอาจอยู่ในพ้ืนที่จำกัดหรือแออัด จึงมี คำแนะนำสำหรบั ผูป้ ระกอบการ ผ้ใู ห้บริการ และผู้ใช้บริการ ดังน้ี 1. แนวทางปฏบิ ตั ิสำหรบั ผูป้ ระกอบการ/ผจู้ ดั การ 1.1 ให้มีระบบการคัดกรองพนักงานและผู้ใช้บริการ มีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ตั้งแต่ 37.5 องศา เซลเซียส ขึ้นไป ร่วมกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กล่ิน ลิ้นไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจ ลำบาก อย่างใดอยา่ งหน่ึง และอาจมีอาการท้องเสียร่วมด้วย แจง้ งดใหบ้ ริการ และแนะนำไปพบแพทย์ 1.2 ให้พนักงาน ผู้มาใช้บริการทุกคน ต้องสวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลา และอาจจัด ใหม้ ีอปุ กรณ์ป้องกนั ตนเองเพมิ่ เตมิ สำหรับพนักงาน เช่น ถุงมือ แผน่ ใสครอบหนา้ (Face shield) เป็นตน้ 1.3 จัดให้มีที่ล้างมือพร้อมสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์สำหรับทำความสะอาดมือไว้บริการบริเวณ ตา่ ง ๆ อย่างเพยี งพอ เช่น บริเวณทางเข้าออก หน้าลิฟต์ จุดประชาสัมพันธ์ จุดชำระเงิน และพ้ืนทที่ ี่มกี ิจกรรมอ่ืน ๆ เป็นตน้ และจดั อกี ส่วนหน่ึงเฉพาะสำหรับพนักงานอยา่ งเพียงพอ 1.4 จำกัดจำนวนผู้ใช้บริการไม่ให้แออัด และมีมาตรการเว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย ๑เมตร เช่น บริเวณทางเข้าออก จุดรอคิว บันไดเล่ือน ภายในลิฟต์ การเลือกสินค้าและชำระสินค้า และเว้นระยะห่าง ระหว่างเก้าอ้ีน่ังในบริเวณต่าง ๆ รวมถึงมาตรการลดความแออัด เช่น จำกัดจำนวนคนเข้าใช้บริการแตล่ ะแผนกใน พื้นท่ีให้บริการ จัดระบบคิว ลดระยะเวลาที่ใช้บริการ ไม่จัดกิจกรรมหรือให้บริการท่ีทำให้เกิดความแออัดหรือมี การรวมกลุ่มของผูใ้ ชบ้ รกิ าร เปน็ ตน้ 1.5 จดั ใหม้ ีระบบระบายอากาศท่ดี ี มีอัตราการหมนุ เวียนของอากาศอย่างเพียงพอทั้งในอาคารและห้อง ส้วม และทำความสะอาดเคร่ืองปรบั อากาศอยา่ งสม่ำเสมอ 1.6 ใหท้ ำความสะอาดพน้ื ท่ีหรอื บรเิ วณทม่ี กี ารสัมผัสรว่ มกนั ดงั นี้ - ทำความสะอาดพ้ืนที่ พื้นผิวสัมผัส อุปกรณ์ เคร่ืองใช้ ด้วยน้ำยาทำความสะอาดและอาจฆ่าเชื้อ บริเวณที่มีคนใช้ร่วมกันจำนวนมากด้วยโซเดียมไฮโปคลอไรท์ 0.1% หรือแอลกอฮอล์ 70% เช่น เคาน์เตอร์ ราว บนั ไดเลื่อน ทจ่ี ับประตู ปุม่ กดลฟิ ท์ จดุ ชำระเงนิ จดุ ประชาสมั พนั ธ์ รถเข็น เป็นตน้ - ทำความสะอาดห้องส้วม อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง และอาจเพิ่มความถ่ีกรณีมีผู้ใช้บริการมากขึ้น ด้วยน้ำยาทำความสะอาดและฆ่าเช้ือโรคด้วยโซเดียมไฮโปคลอไรท์ 0.1% โดยเน้นบริเวณจุดเสี่ยง ได้แก่ กลอนหรือ ลูกบิดประตู ก๊อกน้ำอ่างล้างมือ ท่ีรองนั่งโถส้วม ท่ีกดโถส้วมหรือโถปัสสาวะ สายฉีดน้ำชำระ และพื้นห้องส้วม ท้ังนี้ ต้องจัดใหม้ สี บ่สู ำหรบั ลา้ งมืออย่างเพียงพอ - จัดให้มีถังขยะท่ีมีฝาปิดไว้ในสถานท่ีอย่างเพียงพอ และเก็บรวบรวมขยะเพ่ือส่งไปกำจัด อย่างถูกตอ้ ง 1.7 กรณีท่ีมพี ้นื ที่จำหน่ายอาหารและเคร่ืองดม่ื ใหป้ ฏิบตั ติ ามแนวทางปฏิบตั ดิ ้านสาธารณสุขสำหรบั การ จำหนา่ ยอาหารหรอื เคร่อื งด่มื ในภตั ตาคาร สวนอาหาร ศูนย์อาหาร โรงอาหาร ร้านอาหารหรือเคร่อื งดมื่ ทว่ั ไป 1.8 ส่ือสารมาตรการป้องกันโรคติดเชื้อโควิด-19 ให้กับผู้ใช้บริการและเจ้าของร้านค้าย่อยใน หา้ งสรรพสนิ ค้าฯ และกำกับดแู ลให้ปฏบิ ัติตามแนวทางมาตรการฯ อย่างเครง่ ครดั 1.9 มีมาตรการติดตามข้อมูลของผู้มาใช้บริการ เช่น การใช้แอพพลิเคชั่นทางโทรศัพท์เคลื่อนที่ตามท่ี ทางราชการกำหนด หรือใชม้ าตรการควบคมุ ด้วยการบันทึกข้อมูลและรายงานทดแทน แนวทางปฏบิ ตั ิด้านสาธารณสุขเพือ่ การป้องกันการแพรร่ ะบาดของเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับท่ี ๑ ๑๓

2. แนวทางปฏิบัติสำหรบั พนักงานหรอื ผ้ใู หบ้ ริการ 2.1 สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอ หากมีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซียส ข้ึนไป ร่วมกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไมไ่ ด้กลิ่น ลนิ้ ไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบาก อย่างใด อย่างหนง่ึ และอาจมีอาการท้องเสียร่วมด้วย ใหห้ ยดุ ปฏิบัติงาน แจง้ หัวหน้างานและพบแพทย์ทนั ที 2.2 สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัย และอาจสวมแผ่นใสครอบหน้า (Face Shield) ร่วมด้วย สำหรบั ผู้ให้บรกิ ารทตี่ อ้ งใกล้ชดิ กับผูร้ บั บริการ 2.3 หม่ันล้างมือด้วยสบู่และน้ำหรือเจลแอลกอฮอล์บ่อย ๆ และทุกครั้งหลังการสัมผัสส่ิงต่าง ๆ และ หลีกเล่ียงการสมั ผัสใบหนา้ ตา ปาก จมกู โดยไมจ่ ำเป็น 2.4 ขณะปฏบิ ตั งิ านต้องเว้นระยะห่างระหวา่ งบคุ คลอย่างนอ้ ย 1 เมตร 2.5 พนักงานทำความสะอาด พนักงานเก็บรวบรวมมูลฝอย ต้องป้องกันตนเอง โดยสวมหน้ากากผ้า หรือหน้ากากอนามัย สวมถุงมือยาง ผ้ายางกันเปื้อน รองเทา้ พ้ืนยางหุ้มแข้ง ในการเก็บขยะให้ใช้ทคี่ ีบด้ามยาวเก็บ ขยะใส่ถุงมัดปากถุงให้มิดชิด นำไปรวบรวมไว้ที่พักขยะ หลีกเล่ียงการใช้มือสัมผัสใบหน้า ตา ปาก จมูก โดยไม่ จำเป็น หลังจากเสร็จส้ินการปฏิบัติงานในแต่ละคร้ัง ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำ และเม่ือปฏิบัติงานเสร็จใน แตล่ ะวัน หากเป็นไปได้ควรอาบน้ำและเปลยี่ นเสื้อผา้ ทนั ที ๓. คำแนะนำสำหรับผู้ใชบ้ รกิ าร 3.1 สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอหากมีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซียส ข้ึนไป ร่วมกับไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหน่ือย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่าง หนงึ่ และอาจมีอาการท้องเสียรว่ มด้วย ไมไ่ ปใชบ้ ริการ และพบแพทย์ทันที 3.2 ใช้บริการเท่าที่จำเป็นและควรใช้เวลาให้น้อยท่ีสุด วางแผนการซื้อสินค้าหรือใช้บริการภายใน ห้างสรรพสินคา้ ฯ ล่วงหน้า และหากเปน็ ไปไดผ้ ู้สูงอายุท่ี ผ้ทู ี่มีโรคประจำตัว ควรหลกี เลย่ี งการไปใช้บริการ 3.3 สวมหนา้ กากผา้ หรอื หนา้ กากอนามยั ตลอดเวลาทอี่ ยู่ภายในหา้ งสรรพสินค้าฯ 3.4 เว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร และหลีกเลี่ยงการพูดคุยกบั ผ้ใู ห้บริการเกินจำเป็น 3.5 ล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์บ่อย ๆ ก่อนและหลังใช้บริการ หรือหลังจากสัมผัสหยิบ จบั สินค้า ส่งิ ของ เครอ่ื งใช้ เมื่อกลับถงึ บา้ น ควรเปลย่ี นเส้ือผา้ และอาบนำ้ ทันที แนวทางปฏบิ ัติด้านสาธารณสุขเพอ่ื การป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ท่ี ๑ ๑๔

6. แนวทางปฏบิ ัติสำหรับคอนโดมเิ นยี ม อาคารชดุ คอนโดมิเนียม และอาคารชดุ เป็นสถานท่พี ักอาศยั รูปแบบหนึ่ง ที่เจ้าของมีการแบง่ ปันกรรมสิทธ์ิ และใช้ ประโยชน์พ้ืนทส่ี ่วนกลางร่วมกัน เช่น ทางเดิน บริเวณห้องโถง บันได ลิฟต์ โรงจอดรถ สระว่ายน้ำ ฟิตเนส สนาม เด็กเล่น และแต่ละห้องพัก อาจมีการอาศัยอยู่ร่วมกันตั้งแต่ 2 คน ขึ้นไป จึงมีจำนวนผู้พักอาศัยโดยรวมใน แต่ละ อาคารจำนวนมาก ซ่ึงมีความเสี่ยงต่อการไดร้ ับสัมผัสเชื้อโรคจากการใช้พ้ืนท่ี วัสดุ อุปกรณ์ หรือสถานทใี่ หบ้ รกิ าร ของส่วนรวมได้ จึงมีแนวปฏิบัติเพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของโรคโควิด 19 สำหรับผู้ดูแลคอนโดมิเนียม อาคารชดุ และผู้พกั อาศยั ดงั น้ี 1. คำแนะนำสำหรับผู้ดแู ลกจิ การหรอื เจา้ ของคอนโด 1.1 กำหนดเส้นทางเข้า-ออกให้ชัดเจน ให้มีการลงทะเบียนบุคคลภายนอกทุกคน ท่ีจะเข้าอาคาร คอนโดมิเนียม หรืออาคารชดุ และมีการคัดกรองพนักงาน ผู้พักอาศัยในหอพักและผู้มาติดต่อ หากพบว่ามีอาการ ไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซียส ขึ้นไป ร่วมกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่างหน่ึง และอาจมีอาการท้องเสียร่วมด้วย หรือกลับจาก พืน้ ที่เสี่ยง ต้องงดใช้บริการพน้ื ที่สว่ นกลาง และแนะนำให้ไปพบแพทย์ทนั ที 1.2 จัดให้ มีท่ี ล้างมื อพ ร้อมสบู่ และน้ ำ ห รือเจลแอลกอฮอล์สำห รับ ท ำค ว ามสะอาดมื อ ไว้ในบริเวณต่าง ๆ เช่น บริเวณหน้าประตูทางเข้าออกอาคาร หน้าลิฟท์ พื้นที่น่ังรอส่วนกลาง หน้าห้องพักขยะ มลู ฝอย เปน็ ต้น 1.3 กำหนดให้พนักงาน ผู้พักอาศัยในคอนโดและผู้มาติดต่อ ปฏิบัติตามมาตรการในการป้องกันตนเอง ประกอบด้วย ให้สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลา ขณะอยู่ในพื้นที่ส่วนกลางของคอนโด ให้มีการ เว้นระยะห่างระหวา่ งบุคคล อย่างน้อย 1 เมตร และลดความแออัดในบริเวณต่างๆ เช่น จำกดั จำนวนคนในการใช้ ลิฟท์ เป็นต้น พร้อมกำกับ ดูแลการจัดกิจกรรมสังสรรค์ หรือทำกิจกรรมกลุ่มใด ๆ ที่มีคนรวมกันจำนวนมาก ใหป้ ฏิบัติตามมาตรการของหอพกั เพ่ือลดความเสย่ี งต่อการแพรร่ ะบาดของเชอ้ื โรค 1.4 จัดให้มีการระบายอากาศที่เหมาะสม โดยตรวจสอบประสิทธิภาพและทำความสะอาด เครื่องปรับอากาศส่วนกลางให้อยู่ในสภาพดีอยู่เสมอ สำหรับบริเวณพ้ืนท่ีส่วนกลาง ให้เปิดประตูหน้าต่าง เป็นระยะ เพอ่ื ช่วยในการระบายอากาศ 1.5 เพิ่มความถ่ีในการทำความสะอาด ในพ้ืนที่หรือจุดท่ีมีการสัมผัสร่วม อย่างน้อยวันละ 2 คร้ัง ด้วย น้ำยาทำความสะอาดและอาจฆ่าเชื้อด้วยโซเดียมไฮโปคลอไรท์ (น้ำยาฟอกขาว) 0.1% หรือแอลกอฮอล์ 70% เช่น เคาน์เตอร์ ราวบันได ท่ีจับประตู ลูกบิด ลิฟท์ จุดประชาสัมพันธ์ โต๊ะ ทนี่ ่ัง ปุ่มกดรายการ ฝาปดิ เคร่อื งซกั ผ้า หยอดเหรยี ญ ฝาช่องรบั สินค้าตจู้ ำหน่ายสินคา้ อตั โนมตั ิ ตู้เครอ่ื งด่ืมหยอดเหรียญ เป็นต้น สำหรับบริเวณสว่ นกลาง อื่น ๆ เช่น ห้องทำงาน ห้องชมภาพยนตร์ ห้องสันทนาการ ให้ทำความสะอาดเป็นประจำอย่างน้อยวันละครั้ง หรือภายหลังมีผู้ใช้บริการ ด้วยน้ำยาทำความสะอาด และอาจฆ่าเช้ือด้วยโซเดียมไฮโปคลอไรท์ (น้ำยาฟอกขาว) 0.1% หรือแอลกอฮอล์ 70% 1.6 ดูแลความสะอาดของห้องน้ำ ห้องส้วมส่วนกลาง โดยเน้นทำความสะอาดบริเวณจุดเสี่ยง ได้แก่ กลอน หรือลูกบิดประตู ก๊อกน้ำ อา่ งล้างมือ ที่รองนั่งโถส้วม ที่กดโถส้วมหรือโถปัสสาวะ สายฉดี น้ำชำระ ด้วยน้ำยาทำความ สะอาด และอาจฆ่าเชื้อด้วยคลอรีน และให้เปิดพัดลมระบายอากาศตลอดเวลาท่ีมีคนใช้ห้องส้วมและระหว่างทำ ความสะอาด 1.7 กรณีที่มีสิ่งอำนวยความสะดวกส่วนกลาง ในบริเวณสถานประกอบการ อาทิ สระว่ายน้ำ ฟิตเนส และสนามเด็กเล่น ให้ปฏิบัติตามแนวทางปฏิบัติด้านสาธารณสุขตามมาตรการป้องกันการแพร่ระบาดของโรค โควิด 19 สำหรับสระวา่ ยน้ำสาธารณะ ฟิตเนส และสนามเด็กเล่น ตามลำดับ แนวทางปฏิบัติดา้ นสาธารณสุขเพือ่ การป้องกันการแพร่ระบาดของเช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ท่ี ๑ ๑๕

1.8 จัดให้มีภาชนะรองรับขยะมูลฝอยประเภทต่าง ๆ ที่สะอาด สภาพดี และมีฝาปิด พร้อมติดป้าย แสดงขยะมูลฝอยแตล่ ะประเภทใหช้ ัดเจน กำหนดใหม้ ีจุดรวบรวม เพอ่ื รอไปกำจดั อย่างถกู ต้องต่อไป 1.9 จัดให้มีมาตรการป้องกันตนเอง สำหรับพนักงานทำความสะอาด พนักงานเก็บรวบรวมขยะ โดย สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามยั สวมถุงมือ ผ้ากันเปื้อน รองเท้าพ้ืนยางหุ้มแขง้ ใช้ทค่ี ีบดา้ มยาวเก็บขยะใส่ถุง มัดปากถุงให้มิดชิด นำไปรวบรวมไว้ท่ีพักขยะ หลีกเลี่ยงการใช้มือสัมผัสใบหน้า ตา ปาก จมูก โดยไม่จำเป็น หลังจากเสร็จส้ินการปฏิบัติงาน ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำ และเมอ่ื ปฏิบัตงิ านเสร็จในแตล่ ะวัน หากเป็นไป ไดค้ วรอาบนำ้ และเปล่ยี นเสื้อผ้าทนั ที 2. คำแนะนำสำหรับผพู้ ักอาศัย 2.1 ประเมินหรือสังเกตอาการของตนเอง หากพบว่า มีอาการไข้ หรือวัดอุณหภูมิได้ต้ังแต่ 37.5 องศา เซลเซียส ขน้ึ ไป รว่ มกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ไดก้ ล่ิน ลิ้นไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหน่อื ย หรอื หายใจลำบาก อย่างใดอย่างหนึ่ง และอาจมีอาการท้องเสียร่วมด้วย หากมีการเดินทางไปยังพื้นที่เส่ียง ให้กักตัวเองเพ่ือสังเกต อาการตามระยะเวลาที่ราชการกำหนด 2.2 สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัย เว้นระยะห่างระหวา่ งบุคคล อยา่ งน้อย 1 เมตร หลีกเลี่ยงการ พูดคยุ ในระยะใกลช้ ิด และไม่ใช้ส่งิ ของเครือ่ งใช้สว่ นตัวร่วมกบั ผอู้ น่ื เช่น ผา้ เช็ดตัว ชอ้ น จาน ชาม แก้วน้ำ เปน็ ต้น ล้างมือด้วยสบู่และน้ำสะอาด หรือด้วยเจลแอลกอฮอล์อย่างสม่ำเสมอ หลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้า ตา ปาก จมูก โดยไมจ่ ำเป็น ดูแลสุขภาพใหแ้ ข็งแรง และดแู ลรกั ษาสุขอนามยั สว่ นบคุ คล 2.3 ดูแลห้องพักให้สะอาด เปิดประตู หน้าต่างหอ้ งพักเพ่ือระบายอากาศ หากมีการใช้เครื่องปรับอากาศ ให้เปิดหน้าต่างเพื่อระบายอากาศบ้าง และทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ คัดแยกขยะ รวบรวมใส่ถุง มัดปากถุง ใหแ้ น่น และนำไปท้ิงตามจุดหรือบรเิ วณทหี่ อพักกำหนด เพ่ือนำไปกำจดั อยา่ งถูกต้อง 2.4 ระมัดระวังหรือลดการสัมผัสหรือการใช้สิ่งอำนวยความสะดวกร่วมกับผู้อื่น เช่น ลิฟท์ สระวา่ ยนำ้ ฟติ เนส ห้องทำงานสว่ นกลาง หอ้ งสนั ทนาการ เคร่ืองซักผ้าหยอดเหรียญ ตนู้ ำ้ ด่มื หยอดเหรียญ เปน็ ตน้ 2.5 ไม่จัดกิจกรรมสังสรรค์ภายในห้องพัก หรือทำกิจกรรมกลุ่มใด ๆ ภายในห้องพักที่จะ มีความเส่ียงต่อการแพร่ระบาดของเช้ือโรค 2.6 ปฏิบตั ิตามกฎระเบยี บของหอพกั อย่างเครง่ ครัด แนวทางปฏิบัติดา้ นสาธารณสุขเพื่อการปอ้ งกันการแพรร่ ะบาดของเชอื้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ท่ี ๑ ๑๖

7. แนวทางปฏบิ ตั ิสำหรับประชาชนในการจัดการดแู ลทพี่ กั อาศยั ท่ีพักอาศัยเป็นสถานท่ีท่ีกลุ่มคนอาศัยอยู่ร่วมกันเป็นประจำ อาจประกอบด้วยสมาชิกหลากหลายวัย แต่ละคนมีภารกิจหรือกิจกรรมในแต่ละวันท่ีแตกต่างกัน ซ่ึงสมาชิกในครัวเรือนมีโอกาสเส่ียงต่อรบั สัมผัสเช้ือไวรัส โคโรนาจากการทำกิจกรรมนอกบ้าน และอาจแพร่กระจายเช้ือโรคสู่บุคคลที่พักอาศัยอยู่ร่วมกัน ประกอบกับเช้ือ ไวรัสโคโรนาสามารถอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้เป็นระยะเวลานานหลายชั่วโมงถึงหลายวัน ข้ึนกับชนิดของพื้นผิว อุณหภูมิ ความช้ืน ดังน้ัน ท่ีพักอาศัยจึงจำเป็นต้องมีการทำความสะอาดเป็นระยะ และระบายอากาศอย่าง เหมาะสม เพอื่ ป้องกันการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 กรมอนามัย จึงแนะนำแนวทางปฏิบัติ ในการจัดการดแู ลทพี่ ักอาศัย การปฏิบัติตวั ในการอยู่อาศยั รว่ มกัน และการทำความสะอาดทีพ่ กั อาศยั ดงั น้ี 1. การปฏิบตั ิตวั สำหรบั ผู้พักอาศัย 1.1 ประเมินตนเองและบคุ คลท่อี าศยั อยูใ่ นครัวเรอื นวา่ - เป็นกลมุ่ เสยี่ งต่อการติดเชื้อหรือหากติดเชื้อแล้วจะมีอาการรุนแรงหรือไม่ เช่น ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยเรอื้ รงั - ในการทำงานหรือการใช้ชีวิตประจำวันมีความเสี่ยงต่อการติดเช้ือ เช่น บุคลากรทางการแพทย์ ผ้ปู ฏบิ ตั งิ านในสถานบนั เทงิ /สถานบรกิ ารตา่ ง ๆ เป็นตน้ - ตนเองหรอื บุคคลในครัวเรอื นมีการเดินทางกลับจากพ้นื ทเ่ี สี่ยงหรือพน้ื ที่ระบาดหรือไม่ 1.2 สังเกตอาการของตนเองและบุคคลท่ีอาศัยอยู่ร่วมกัน หากพบว่ามีไข้ ร่วมกับไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กล่ิน ล้ินไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบากอย่างใดอย่างหนึ่ง และอาจมีอาการ ทอ้ งเสียร่วมด้วย ให้รบี ไปพบแพทย์ทันที 1.3 ดูแลสุขอนามัยด้วยการล้างมือบ่อย ๆ ด้วยน้ำและสบู่ หรือเจลแอลกอฮอล์ โดยเฉพาะก่อนเตรียม ปรงุ อาหาร กอ่ นรับประทานอาหาร หลังเข้าห้องนำ้ หลงั หยบิ จับสิง่ ปกปรก หลงั เยยี่ มผู้ป่วยในสถานพยาบาล หลัง สัมผัสหรือเล่นกบั สตั วเ์ ล้ยี ง และหลังกลบั จากนอกบา้ น 1.4 รบั ประทานอาหารทป่ี รุงสุกใหม่ และใช้ชอ้ นส่วนตวั 1.5 ไม่ใช้สิ่งของเคร่ืองใชส้ ว่ นตัวร่วมกัน เช่น ผา้ เช็ดหนา้ ผ้าเช็ดตัว ช้อน แก้วนำ้ หลอดดดู นำ้ 1.6 เม่ือกลบั จากการทำภารกิจหรือกิจกรรมนอกบ้าน ให้ลา้ งมอื ชำระร่างกาย เปล่ียนเครื่องแตง่ กายทันที 2. การดูแลด้านความสะอาดของที่พกั อาศัย 2.1. ให้ประเมินว่าในครัวเรือนมีจุดเส่ียงหรืออุปกรณ์ เครื่องมือ เครอ่ื งใช้ท่ีมีการใช้งานร่วมกันหลายคน หรือไม่ เช่น ลูกบิดประตู โต๊ะ เก้าอ้ี โซฟา ตู้เย็น สวิชต์ไฟ รีโมท ราวบันได ห้องน้ำห้องส้วม หากมีการใช้งาน รว่ มกนั ควรกำหนดใหม้ ีการทำความสะอาดเป็นระยะ เชน่ วนั ละครง้ั 2.2 จัดเตรียมอปุ กรณ์ทำความสะอาดใหพ้ ร้อม ไดแ้ ก่ - อุปกรณ์ทำความสะอาด เช่น น้ำยาทำความสะอาดหรือน้ำยาฟอกขาว ถุงขยะ ถังขยะมีฝาปิด ถัง นำ้ ไมถ้ พู ้นื ผ้าสำหรับเชด็ ทำความสะอาด - อุปกรณ์สำหรับสวมใส่เพื่อป้องกันตนเอง เช่น หน้ากาก ถุงมือยาง รองเท้าบูท ผ้ากันเป้ือน พลาสติก และจดั เตรยี มเสอ้ื ผ้าสำหรบั เปลี่ยนหลังทำความสะอาด 2.3 เลือกน้ำยาทำความสะอาดและอาจฆ่าเช้ือ โดยข้ึนกับชนิดและความเข้มข้นของสารที่เลือกใช้ ทั้งนี้ ก่อนใช้งานควรตรวจสอบวันหมดอายุและวธิ ีการใช้บนฉลากทกุ ครง้ั - กรณีเป็นส่ิงของ อุปกรณ์ เคร่ืองใช้ แนะนำให้ใช้แอลกอฮอล์ 70 % หรือไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ 0.5 % ในการเช็ดทำความสะอาด - กรณีเป็นพ้ืนที่ขนาดใหญ่ เช่น พื้นห้อง แนะนำให้ใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมโซเดียมไฮโปคลอไรท์ (น้ำยาซักผ้าขาว) 0.1 % หรอื ไฮโดรเจนเปอรอ์ อกไซด์ 0.5 % 2.4 ให้ทำความสะอาดทพี่ ักอาศยั อย่างสมำ่ เสมอดังนี้ แนวทางปฏิบตั ิด้านสาธารณสุขเพอื่ การป้องกันการแพรร่ ะบาดของเช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ท่ี ๑ ๑๗

1) สวมใส่อุปกรณ์ป้องกนั ตัวเองเมื่อตอ้ งทำความสะอาด เช่น หนา้ กากอนามัย หมวกคลุมผม ถุงมือ ยาง รองเท้าบู๊ท ผ้ากนั เปอื้ นพลาสตกิ 2) ทำความสะอาดท่ีพักอาศัยท่ัวท้ังบริเวณ พื้น และอุปกรณ์เครื่องใช้ โดยเน้นบริเวณหรือจุดเส่ียง จดุ ทม่ี ีการสัมผัสหรอื ใชง้ านรว่ มกันบ่อย ๆ ทง้ั นี้ ให้เปิดประตู หนา้ ตา่ งขณะทำความสะอาด 3) นำผ้าชุบน้ำเช็ดบริเวณท่ีมีฝุ่นหรือคราบสกปรกก่อนที่จะใช้น้ำยาทำความสะอาดเพ่ือฆ่าเช้ือ สำหรบั พื้น ใช้ไม้ถพู ื้นชุบด้วยนำ้ ยาฆ่าเชอ้ื เริ่มถพู ้ืนจากมมุ หนึ่งไปยังอีกมุมหนึ่ง ไม่ซำ้ รอยเดมิ โดยเร่ิมจากบรเิ วณท่ี สกปรกนอ้ ยไปมาก 4) ทำความสะอาดห้องน้ำ ห้องส้วม ด้วยน้ำยาล้างห้องน้ำอย่างสม่ำเสมอ และอาจทำลายเช้ือด้วย นำ้ ยาฟอกขาว ทิ้งไว้อยา่ งนอ้ ย 10 นาที เช็ดเน้นบริเวณท่ีรองนง่ั โถส้วม ฝาปิดโถส้วม ท่ีกดชักโครก ราวจับ ลูกบิด หรือกลอนประตู ทีแ่ ขวนกระดาษชำระ อา่ งลา้ งมือ ก๊อกนำ้ ทว่ี างสบู่ ผนัง ซอกประตู 5) หลงั ทำความสะอาดควรซักผ้าสำหรับเช็ดทำความสะอาดและไมถ้ ูพ้ืน ด้วยนำ้ ผสมผงซักฟอกหรือ นำ้ ยาฆา่ เชือ้ แลว้ ซักด้วยน้ำสะอาดอกี ครั้ง และนำไปผึ่งตากแดดให้แหง้ 3. การระบายอากาศของท่ีพักอาศยั 3.1 ให้มีการระบายอากาศภายในที่พักอาศัยอย่างเหมาะสม โดยเปิดประตู หน้าต่าง เป็นระยะ เพื่อให้ อากาศถ่ายเท และรบั แสงแดดอยา่ งทว่ั ถงึ 3.2 กรณีท่ีมีการใช้เครื่องปรับอากาศ ให้เปิดประตู หน้าต่างเพ่ือระบายอากาศอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง และทำความสะอาดเครอื่ งปรบั อากาศอย่างสม่ำเสมอ เพอื่ ช่วยลดการสะสมเชือ้ ไวรสั และแบคทเี รีย 4. การจดั การขยะมลู ฝอย 4.1 ขยะมูลฝอยทั่วไปให้รวบรวมใส่ถุง ปิดปากถุงให้มิดชิด แล้วนำไปใส่ลงถัง เพื่อให้ อปท. เก็บขน นำไปกำจัด 4.2 บรรจุภัณฑ์ใส่น้ำยาทำความสะอาด ควรคัดแยกออกจากขยะท่ัวไป และท้ิงในถังขยะอันตราย เพอื่ ให้ อปท. รวบรวมนำไปกำจัด 5. ข้อควรระวงั 5.1 สารที่ใชฆ้ ่าเช้ือส่วนใหญ่เป็นชนิดสารฟอกขาว ซ่งึ อาจกอ่ ให้เกิดการระคายเคืองผิวหนัง เน้ือเยอ่ื ออ่ น ควรระวังไมใ่ ห้เข้าตาหรอื สัมผสั โดยตรง 5.2 ไม่ควรผสมน้ำยาฟอกขาวกับสารทำความสะอาดอ่ืน ๆ ทีม่ สี ่วนผสมของแอมโมเนีย 5.3 หลีกเล่ียงการใชส้ เปรย์ฉีดพน่ เพื่อฆา่ เชอ้ื เน่ืองจากอาจทำใหเ้ กิดการแพร่กระจายของเชอ้ื โรค 5.4 ไม่ควรนำถุงมือไปใช้ในการทำกิจกรรมประเภทอื่น ๆ นอกจากการทำความสะอาดเท่านั้น เพอื่ ปอ้ งกนั การแพรก่ ระจายของเชื้อโรค 5.5 หลีกเลี่ยงการใช้มือสมั ผสั บริเวณใบหนา้ ตา จมกู และปาก ขณะทำความสะอาด แนวทางปฏิบตั ิดา้ นสาธารณสุขเพ่อื การปอ้ งกนั การแพรร่ ะบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับท่ี ๑ ๑๘

8. แนวปฏิบัติสำหรบั โรงภาพยนตร์ โรงภาพยนตร์ เป็นสถานที่เปิดให้บริการประชาชนเพ่ือการรับชมภาพยนตร์ ลักษณะของสถานท่ีจะเป็น อาคารปิดที่มีระบบปรับอากาศ และผู้เข้าชมภาพยนตร์ส่วนใหญ่จะใช้เวลาอยู่ในโรงภาพยนตร์อย่างน้อย ๒ ช่ัวโมง ดังน้ัน จึงมีความเส่ียงต่อการแพร่กระจายเชื้อ COVID-19 ท้ังจากการสัมผัสระหว่างบุคคล หรือการสัมผัสจาก อปุ กรณ์ที่มีการสัมผัสร่วม เช่น เก้าอ้ีชมภาพยนตร์ รวมถึงระบบการระบายอากาศท่ีอาจส่งผลตอ่ การแพรก่ ระจาย ของเชื้อโรคไดง้ า่ ยขน้ึ กรมอนามัย จงึ แนะนำแนวทางปฏบิ ัติสำหรบั ผ้ปู ระกอบการ พนักงาน และผู้ใชบ้ รกิ าร ดังนี้ ๑. แนวทางปฏิบัติสำหรับผู้ประกอบกจิ การ 1.1 จัดให้มีระบบการคัดกรองพนักงานและผู้ใช้บริการ หากพบว่ามีไข้ หรือมีอุณหภูมิร่างกายเท่ากับ หรือมากกว่า ๓๗.๕ องศาเซลเซียส ร่วมกับอาการไอ เจ็บคอ มีน้ำมูก จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรส หายใจเหนื่อย หรอื มอี าการท้องเสียรว่ มดว้ ย แจง้ งดใหบ้ ริการ และแนะนำไปพบแพทย์ 1.2 กำกับดูแลให้พนักงานและผู้ใชบ้ ริการ ต้องสวมหน้ากากผา้ หรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลา และอาจ จดั ใหม้ ีอุปกรณ์ป้องกันเพิม่ เติมสำหรบั พนักงาน เชน่ ถุงมือ แผ่นใสครอบหน้า Counter Shield 1.3 จัดให้มีท่ีล้างมือพร้อมสบู่ หรือเจลแอลกอฮอล์ไว้ในบริเวณต่าง ๆ อย่างเพียงพอ เช่น ทางเข้าออก จดุ ประชาสัมพนั ธ์ จุดจำหน่ายบตั รชมภาพยนตร์ จุดพกั รอ เขา้ ออกโรงภาพยนตร์ ภายในโรงภาพยนตร์ เป็นต้น 1.4 จำกดั จำนวนผู้ใชบ้ ริการไมใ่ ห้แออดั และกำหนดระยะห่างท่เี หมาะสม - จัดระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย ๑ เมตร เช่น จุดให้บริการซ้ือบัตรชมภาพยนตร์ จุดรอคิว จุดจำหนา่ ยอาหารและเครื่องด่มื ทน่ี ั่งรอก่อนเข้าชมภาพยนตร์ จุดตรวจบตั รชมภาพยนตร์ - จัดระยะห่างระหว่างที่นั่งชมภาพยนต์ ให้มีการเว้นระยะห่างระหว่างที่น่ังทุก ๒ ท่ีนั่งในแถวเดียวกัน และระยะห่างระหว่างแถว อย่างนอ้ ย 1 แถว หรอื แถวเว้นแถว - ลดระยะเวลาในการเข้าใช้บริการ โดยให้มีการลงทะเบียนเพ่ือจองคิว รวมท้ังลดการสัมผัส เช่น การจองตวั๋ และจ่ายเงินแบบออนไลน์ การตรวจบตั รโดยการสแกน 1.5 จัดให้มกี ารระบายอากาศท่ีดี ทำความสะอาดเครื่องปรับอากาศและแผ่นกรองอากาศอย่างสม่ำเสมอ และในระหวา่ งท่ีไมม่ ีการฉายภาพยนตรใ์ ห้เปดิ ประตูโรงภาพยนตร์เพื่อระบายอากาศเป็นระยะ 1.6 ทำความสะอาดพื้นท่ี บริเวณโดยรอบ และอุปกรณ์เคร่ืองใช้ ด้วยน้ำยาทำความสะอาดและอาจฆ่าเช้ือ ด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ เช่น แอลกอฮอล์ 70% โดยเน้นบริเวณหรือจุดเสี่ยงและจุดท่ีมีการสัมผัสร่วมกัน เช่น เคาน์เตอร์ จำหนา่ ยบตั ร ตจู้ ำหน่ายบัตร จุดนัง่ พกั รอ ราวบันไดเล่อื น - ทำความสะอาดบริเวณภายในโรงภาพยนตร์ทุกรอบก่อนให้บริการ และฆ่าเชื้อด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ เชน่ แอลกอฮอล์ 70% ในจดุ สัมผัสรว่ ม เช่น ด้ามจบั ประตู เกา้ อี้ชมภาพยนตร์ - กรณีมีการฉายภาพยนตร์ ๓ มิติ และมีการให้บริการแว่นตา ๓ มิติ ต้องทำความสะอาดและฆ่าเช้ือ แว่นตา ๓ มิติ ด้วยแอลกอฮอล์ ๗๐% ก่อนและหลังการใช้ทุกครั้ง พร้อมแยกใส่ซองแต่ละชิ้นเพ่ือป้องกันการ ปนเปอื้ น - ห้องน้ำ ห้องส้วม ทำความสะอาดอย่างน้อยวันละ 2 คร้ัง และอาจเพ่ิมความถี่ในการทำความสะอาด หากมผี ใู้ ชบ้ รกิ ารมากขึน้ ดว้ ยน้ำยาทำความสะอาดและอาจฆ่าเชื้อโรคด้วยสารฆ่าเชื้อโรคบริเวณจุดเส่ียง ได้แก่ กลอนหรือลูกบิดประตู ก๊อกน้ำอ่างล้างมือ ท่ีรองน่ังโถส้วม ท่ีกดโถส้วมหรือโถปัสสาวะ สายฉีดน้ำชำระ และ พนื้ ห้องสว้ ม ทงั้ น้ี ต้องจัดให้มสี บสู่ ำหรบั ลา้ งมืออย่างเพียงพอ แนวทางปฏิบตั ิดา้ นสาธารณสุขเพอ่ื การป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับท่ี ๑ ๑๙

1.7 จัดให้มีถังขยะที่มีฝาปิดไว้บริเวณภายในสถานที่อย่างเพียงพอ และเก็บรวบรวมขยะเพื่อส่งไปกำจัด อย่างถูกต้อง 1.8 กรณีมีการจำหน่ายอาหารและเครื่องดื่มบริเวณโรงภาพยนตร์ ให้ปฏิบัติตามคำแนะนำด้าน สาธารณสขุ สำหรับสถานที่จำหนา่ ยอาหารหรอื เครื่องด่มื 1.9 ชี้แจงให้ผู้ใช้บริการ ทราบข้ันตอนวิธีปฏิบัติในการเข้าใช้บริการสถานท่ี และให้คำแนะนำส่ือ ประชาสัมพันธ์การป้องกันและการลดความเสี่ยงจากการแพร่กระจายเช้ือโรคให้กับพนักงานและผู้ใช้บริการ ปฏิบัตติ ามอย่างเครง่ ครดั 1.10 มีมาตรการติดตามข้อมูลของผู้มาใช้บริการ เช่น การใช้แอพพลิเคชั่นท่ีราชการกำหนด หรือใช้ มาตรการควบคุมการเข้าออกสถานท่ีด้วยการบนั ทึกข้อมลู ๒. แนวทางปฏิบตั สิ ำหรับพนักงานหรือผู้ใหบ้ รกิ าร 2.1 สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอ หากพบว่ามีไข้ หรือมีอุณหภูมิร่างกายเท่ากับหรือมากกว่า ๓๗.๕ องศาเซลเซียส ร่วมกับอาการไอ เจ็บคอ มีน้ำมูก จมูกไม่ได้กล่ิน ลิ้นไม่รับรส หายใจเหนื่อย หรือมีอาการท้องเสีย ร่วมดว้ ย ใหห้ ยดุ ปฏบิ ัติงาน แจ้งหัวหน้างานและพบแพทยท์ นั ที 2.2 สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลาท่ีให้บริการ และอาจมีอุปกรณ์ป้องกันตนเอง เพม่ิ เตมิ เช่น ถุงมอื แผ่นใสครอบหนา้ (Face Shield) 2.3 หมั่นล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์บ่อย ๆ และหลังการสัมผัส หยิบจับส่ิงของ หรือจุด ทมี่ กี ารสัมผัสรว่ ม หลีกเล่ียงการสัมผสั ใบหนา้ ตา ปาก จมูก โดยไม่จำเป็น 2.4 ขณะปฏิบัติงานต้องเว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร หลีกเล่ียงการพูดคุยโดยไม่ จำเป็น 2.5 พนักงานทำความสะอาด พนักงานเก็บรวบรวมมูลฝอยต้องป้องกันตนเอง โดยสวมหน้ากากผ้าหรือ หน้ากากอนามยั สวมถุงมือยาง ผ้ายางกันเป้ือน รองเท้าพื้นยางหุ้มแขง้ ใช้อุปกรณ์ท่ีมีด้ามยาวเก็บขยะ ใส่ภาชนะเก็บ รวบรวมและนำไปกำจัดอย่างเหมาะสมกับของเสียแต่ละประเภท หลีกเลยี่ งการใช้มือสัมผัสใบหน้า ตา ปาก จมูก โดยไม่จำเป็น หลังจากเสร็จสิ้นการปฏิบัติงานในแต่ละครั้ง ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำ และเมื่อปฏิบัติงาน เสร็จในแตล่ ะวัน หากเปน็ ไปได้ควรอาบนำ้ และเปลี่ยนเสอ้ื ผา้ ทันที ๓. แนวทางปฏบิ ัตสิ ำหรบั ผรู้ ับบรกิ าร 3.1 สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอ หากพบว่ามีไข้ หรือมีอุณหภูมิร่างกายเท่ากับหรือมากกว่า ๓๗.๕ องศาเซลเซียส ร่วมกับอาการไอ เจ็บคอ มีน้ำมูก จมูกไม่ได้กล่ิน ลิ้นไม่รับรส หายใจเหนื่อย หรือมีอาการท้องเสีย รว่ มด้วย ใหง้ ดไปใช้บริการ และพบแพทย์ทนั ที 3.2 สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามยั ตลอดเวลาท่เี ข้าใชบ้ ริการ 3.3 เว้นระยะห่างระหวา่ งบคุ คลอย่างน้อย 1 เมตร และหลกี เลีย่ งการพูดคุยโดยไม่จำเปน็ 3.4 ล้างมือด้วยสบู่และน้ำหรือเจลแอลกอฮอล์ ก่อนเข้าและออกจากสถานที่ หรือหลังจากหยิบจับ สิ่งของหรือจดุ ทีม่ กี ารสัมผสั ร่วมกนั หลกี เลย่ี งการสมั ผสั ใบหน้า ตา ปาก จมูก โดยไม่จำเป็น 3.5 กรณีเป็นกลุ่มเส่ียง เช่น ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยโรคเร้อื รัง หรือมีประวตั ิเดินทางไปในพ้ืนที่เส่ียง ควรงดไปใช้ บรกิ าร 3.6 ปฏบิ ตั ิตามกฎระเบยี บของโรงภาพยนตรอ์ ย่างเคร่งครดั แนวทางปฏบิ ตั ิด้านสาธารณสุขเพ่อื การป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ที่ ๑ ๒๐

9. แนวทางปฏบิ ัติสำหรับสถานประกอบกจิ การ หรือ โรงงาน สถานประกอบกิจการหรือโรงงาน เป็นสถานที่ท่ีมีการรวมตัวกันของผู้ปฏิบัติงานเพ่ือผลิตสินค้าและ บริการ ซ่ึงจะมีการใช้สถานที่ เครื่องใช้ อุปกรณ์ต่างๆ และการสัมผัสสิ่งของร่วมกัน จึงอาจก่อให้เกิดการ แพร่กระจายของเชื้อโรคได้ ท้ังจากการสัมผัสระหว่างบุคคล หรือจากการสัมผัสสิ่งของ เคร่ืองใช้ อุปกรณ์ สินค้า หรอื ผลติ ภัณฑจ์ ากกระบวนการผลิต กรมอนามัย จึงมคี ำแนะนำสำหรับผู้ประกอบการ และผู้ปฏิบัติงาน ดงั นี้ 1. แนวทางปฏิบตั สิ ำหรบั ผูป้ ระกอบการ 1.1 กำหนดเส้นทางเข้า-ออกให้ชัดเจน ให้มีการลงทะเบียนบุคคลภายนอกทุกคน ท่ีจะเข้าสถาน ประกอบกิจการ และมีการคัดกรองผู้ปฏิบัติงานและผู้มาติดต่อ หากพบว่ามีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซียส ขน้ึ ไป ร่วมกับ ไอ นำ้ มูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กล่ิน ล้ินไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหน่ือย หรือ หายใจลำบาก อย่างใดอย่างหน่ึง และอาจมีอาการท้องเสียร่วมด้วย หรือกลับจากพ้ืนท่ีเสี่ยง ผู้ประกอบกิจการ พจิ ารณาใหห้ ยุดปฏิบตั ิงาน และแนะนำใหไ้ ปพบแพทย์ทนั ที 1.2 ให้ผู้ปฏิบัติงานและผู้มาติดต่อ สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลา และอาจจัดให้มี อุปกรณ์ป้องกันตนเองเพิ่มเติม สำหรับผู้ปฏิบัติงาน เช่น ถุงมือ แผ่นใสครอบหน้า (Face shield) เป็นต้น ทั้งน้ี ข้ึนอย่กู บั ลักษณะงานท่ที ำ 1.3 จัดให้มีท่ีล้างมือพร้อมสบู่ หรือเจลแอลกอฮอล์ไว้บริการในบริเวณต่างๆ เช่น ทางเข้าออกหน้าลิฟต์ ห้องอาหาร ห้องสว้ ม สำหรับผู้ปฏิบัตงิ านและผูม้ าตดิ ต่ออย่างเพยี งพอ 1.4 มีมาตรการควบคมุ จำนวนผ้ปู ฏิบัติงานมใิ ห้แออัด โดยลดการรวมกลุ่มระหว่างบคุ คล เช่น หลีกเล่ียง การจัดประชมุ ท่ีมีผู้ร่วมประชุมจำนวนมากโดยการใช้เทคโนโลยีในการส่ือสาร การอนุญาตให้ทำงาน ท่ีบ้าน กรณี งานสามารถทำทีบ่ ้านได้ จดั เวลาทำงาน เวลาพัก และเวลารับประทานอาหาร ให้เหล่ือมกนั 1.5 จัดให้ผู้ปฏิบัติงานมีระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย ๑ เมตร โดยมีเคร่ืองหมายหรือสัญลักษณ์ที่ ชดั เจน ท้งั ในบริเวณพ้ืนท่ีผลิต บริเวณสำนกั งาน จุดนั่งพัก จุดรับประทานอาหาร สถานท่ีพกั ผ่อน สำหรับบรเิ วณ ที่ไม่สามารถรักษาระยะห่างได้ อาจใช้แผ่นพลาสติกก้ัน ปรับสายการผลิต ปรับที่นั่งไม่ให้เผชิญหน้าโดยตรง กำหนดผงั พื้นทกี่ ำหนดบรเิ วณทจ่ี ำกดั ผู้ปฏิบัตงิ านเท่าทีจ่ ำเป็น 1.6 ให้ทำความสะอาดพื้นท่ี บริเวณพ้ืนผวิ และอุปกรณท์ ม่ี ีการสมั ผัสรว่ มกัน ดังนี้ - พ้ืนท่ีโดยรอบ พ้ืนผิวสัมผสั เครอ่ื งใช้และอปุ กรณ์ต่าง ๆ ในพ้ืนทสี่ ่วนกลาง ทำความสะอาดด้วยน้ำยา ทำความสะอาดและอาจฆ่าเช้ือบริเวณท่ีมีคนใช้ร่วมกันจำนวนมากด้วยโซเดียมไฮโปคลอไรท์ 0.1% หรือแอลกอฮอล์ 70% เช่น โตะ๊ เกา้ อี้ ราวบันได ลูกบิดประตู ปุม่ กดลิฟต์ เปน็ ต้น - เคร่ืองใช้และอุปกรณ์ต่าง ๆ ในกระบวนการผลิต ทำความสะอาดอย่างถูกสุขลักษณะ ทำความ สะอาดทุกรอบการปฏิบัติงานด้วยนำ้ ยาทำความสะอาด ท่ีใช้กับการผลติ ผลิตภัณฑ์น้ัน ๆ ท่ีตอ้ งมีความระมดั ระวัง เปน็ พิเศษ (เช่นผลิตอาหาร ต้องใชค้ ลอรีนเขม้ ข้นน้อยกว่านี้) หรอื อาจฆา่ เชื้อโรคดว้ ยโซเดียมไฮโปคลอไรท์ 0.1% หรือแอลกอฮอล์ 70% ตามความเหมาะสม - บริเวณและภายในห้องส้วม ทำความสะอาดอย่างน้อยวันละ 2 คร้ัง ด้วยนำ้ ยาทำความสะอาด และ อาจฆ่าเชื้อโรคด้วยโซเดียมไฮโปคลอไรท์ 0.1% หรือแอลกอฮอล์ 70% บริเวณจุดเส่ียง ได้แก่ กลอนหรือลูกบิด แนวทางปฏบิ ัติดา้ นสาธารณสุขเพ่อื การปอ้ งกนั การแพรร่ ะบาดของเช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ที่ ๑ ๒๑

ประตู ก๊อกน้ำอ่างล้างมือ ท่ีรองนั่ง โถส้วม ท่ีกดโถส้วมหรือโถปัสสาวะ สายฉีดน้ำชำระ และพื้นห้องส้วม ทั้งน้ี ตอ้ งจัดให้มีสบู่สำหรบั ลา้ งมืออย่างเพียงพอ 1.7 จดั ให้มีภาชนะรองรับขยะมลู ฝอยประเภทตา่ ง ๆ ท่สี ะอาด สภาพดี และมฝี าปิด พร้อมติดป้ายแสดง ขยะมลู ฝอยแตล่ ะประเภทให้ชัดเจน กำหนดให้มจี ดุ รวบรวม เพอื่ รอไปกำจัดอยา่ งถกู ต้องต่อไป 1.8 จัดให้มีการระบายอากาศท่ีเหมาะสม โดยตรวจสอบประสิทธิภาพและทำความสะอาด เครื่องปรับอากาศให้อยู่ในสภาพดีอยู่เสมอ กรณีสถานประกอบกิจการมีประตู หน้าต่าง ควรเปิดประตู หน้าต่าง เป็นระยะเพือ่ ให้อากาศถา่ ยเท 1.9 กรณีสถานประกอบการมีบริการรถรับสง่ ผู้ปฏิบัติงาน ให้ทำความสะอาดยานพาหนะบริเวณท่ีมีการ สัมผัสกับคนจำนวนมากดว้ ยโซเดียมไฮโปคลอไรท์ 0.1% หรือแอลกอฮอล์ 70% ทุกเที่ยวการเดินทาง เช่น ราว จับ ประตู เบาะนง่ั ท้ังน้ี ใหจ้ ำกัดจำนวนคนภายในรถไม่ให้แออดั โดยอาจเพ่ิมจำนวนรถรับส่งเพื่อรักษาระยะห่าง ระหวา่ งบุคคล 1.10 กรณีสถานประกอบการมีสถานท่ีจำหน่ายอาหารและเคร่ืองดื่ม ให้ปฏิบัติตามคำแนะนำด้าน สาธารณสุขตามมาตรการป้องกันการแพร่ระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 สำหรับสถานท่ีจำหน่าย อาหารหรอื เครื่องดื่ม 1.11 กรณีสถานประกอบกิจการมีหอพักสำหรับผู้ปฏิบัติงานให้ปฏิบัติตามคำแนะนำด้านสาธารณสุข ตามมาตรการปอ้ งกันการแพรร่ ะบาดของโรคโรคตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 สำหรับหอพัก 1.12 ช้ีแจงให้ผู้ปฏิบัติงานทราบขั้นตอน วิธีปฏิบัติในการใช้สถานที่ และให้คำแนะนำสื่อประชาสัมพันธ์ การป้องกันและการลดความเสี่ยงจากการแพร่กระจายเชื้อโรค และกำกับดูแลให้ผู้ปฏิบัติงานปฏิบัติตามอย่าง เครง่ ครัด 1.13 มมี าตรการตดิ ตามข้อมลู ของผู้ปฏิบัติงาน เช่น การใช้แอพพลิเคช่นั ตามท่ีทางราชการกำหนด หรือ ใช้มาตรการควบคมุ การเข้าออกสถานทีด่ ้วยการบนั ทึกขอ้ มูล ๒. แนวทางปฏิบัตสิ ำหรบั ผ้ปู ฏิบัติงาน 2.1 สังเกตอาการของตนเอง หากพบว่า มีอาการไข้ หรือวัดอุณหภูมิได้ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซียส ร่วมกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลิ่น ล้ินไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่าง หนง่ึ และอาจมีอาการทอ้ งเสียร่วมดว้ ย ใหห้ ยดุ ปฏิบัติงาน แจ้งหวั หน้างาน และพบแพทย์ทันที 2.2 หลกี เลี่ยงไปในพนื้ ทีเ่ ส่ียง หรอื สถานทีท่ ม่ี คี วามเสีย่ งตอ่ การแพร่เช้อื 2.3 สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัย อุปกรณ์ป้องกันตนเองเพิ่มเติมสำหรบั ผู้ปฏิบัติงาน เช่น ถุงมือ แผ่นใสครอบหน้า (Face shield) ตลอดเวลาขณะปฏิบตั ิงาน ทัง้ น้ี ขน้ึ อยกู่ บั ลักษณะงานทที่ ำ 2.4 หมั่นล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์บ่อยๆ หรือหลังจากหยิบจับสิ่งของหรือจุดที่มีการ สัมผัสร่วมกัน ก่อนรับประทานอาหาร ภายหลังใช้ส้วม หลีกเล่ียงการสัมผัสใบหน้า ตา ปาก จมูก โดยไม่จำเป็น ดแู ลสุขภาพใหแ้ ข็งแรง และดแู ลรักษาสขุ อนามัยสว่ นบุคคล เมอ่ื กลบั ถงึ บา้ นควรอาบน้ำและเปล่ยี นเสื้อผ้าทนั ที 2.5 ขณะปฏิบัติงานและระหว่างพักควรเว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร งดหรือเลี่ยงการ พูด ตะโกน โดยเฉพาะการปฏิบตั งิ านในพน้ื ทแ่ี คบ หรอื มีการระบายอากาศไม่ดี 2.6 ไมค่ วรรบั ประทานอาหารในพ้นื ทป่ี ฏบิ ัติงาน แนวทางปฏบิ ัติดา้ นสาธารณสุขเพือ่ การปอ้ งกันการแพร่ระบาดของเช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับท่ี ๑ ๒๒

2.7 ไม่ใช้อปุ กรณ์หรอื สิ่งของรว่ มกัน เชน่ แกว้ นำ้ จาน ช้อน ผา้ เช็ดมอื ชดุ ปฏิบัตงิ าน เปน็ ตน้ 2.8 พนักงานทำความสะอาด พนักงานเก็บรวบรวมขยะต้องป้องกันตนเอง โดยสวมหน้ากากผ้าหรือ หน้ากากอนามัย สวมถงุ มือ ผ้ากันเปื้อน รองเท้าพ้ืนยางหุ้มแข้ง ใช้ที่คีบดา้ มยาวเก็บขยะใส่ถงุ มัดปากถุง ให้มิดชิด นำไปรวบรวมไว้ท่ีพักขยะ หลีกเลี่ยงการใช้มือสัมผัสใบหน้า ตา ปาก จมูก โดยไม่จำเป็น หลังจากเสร็จสิ้นการ ปฏิบัติงาน ล้างมือใหส้ ะอาดด้วยสบู่และน้ำ และเม่ือปฏิบัติงานเสร็จในแต่ละวัน หากเป็นไปได้ ควรอาบน้ำและ เปลย่ี นเส้ือผา้ ทนั ที 2.9 ให้ปฏิบัตติ ามกฎระเบียบของสถานประกอบกจิ การอย่างเครง่ ครดั แนวทางปฏิบัติดา้ นสาธารณสุขเพื่อการปอ้ งกันการแพรร่ ะบาดของเชอื้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับท่ี ๑ ๒๓

10. แนวทางปฏิบัตสิ ำหรบั ตลาดสด ตลาดนัด ตลาดน้ำ ตลาดคา้ ปลีก/ส่ง จากสถานการณ์ ท่ีพบผู้ติดเชื้อโคโรนาไวรัส (โควิด 19) ซึ่งเกี่ยวข้องกับกิจการค้าอาหารสด และอาหารทะเลในตลาด ทำให้ผู้บริโภคมีความกังวลต่อการแพร่ระบาดของโควิด 19 เน่ืองจากตลาด เป็นสถานที่ท่ีประชาชนจากหลากหลายพ้นื ที่มาจบั จ่ายซื้อสินค้ากัน และลักษณะของตลาด อาจไม่สามารถปฏิบัติ ตามมาตรการได้ทุกด้าน ท้ังด้านจำนวนคน การรักษาระยะห่างระหว่างบุคคล รวมทั้งพฤติกรรมของคน จึงอาจ เป็นสาเหตุหนึ่งของการแพร่ระบาดของโควิด 19 ได้ กรมอนามัยจึงกำหนดแนวทางปฏิบัติสำหรับเจ้าของตลาด ผคู้ า้ ผู้สัมผสั อาหาร และผปู้ ฏิบตั ิงาน และ ผู้ซือ้ /ผบู้ ริโภค ดงั น้ี 1. แนวทางปฏบิ ตั ิสำหรบั เจ้าของหรอื ผูจ้ ัดการตลาด 1.1 กำหนดให้มีทางเข้า-ออก ท่ีชัดเจน และมีการคัดกรองพนักงาน เจ้าหน้าที่ และผู้รับบริการ พร้อมทำสัญลักษณ์ให้กับผู้ที่ผ่านการคัดกรอง หากพบว่ามีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ ตั้งแต่ 37.5 องศา เซลเซียสขึ้นไป ร่วมกับ ไอ น้ำมกู เจ็บคอ จมูกไม่ได้กล่ิน ล้ินไมร่ ับรส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่างหนึง่ และอาจมีอาการท้องเสียร่วมด้วย แนะนำไปพบแพทยท์ นั ที 1.2 มีมาตรการให้ผคู้ ้าและผู้ใช้บริการต้องสวมหนา้ กากผ้าหรือหน้ากากอนามยั ตลอดเวลาท่ใี ชบ้ รกิ าร 1.3 มีมาตรการเว้นระยะห่างระหว่างบุคคล แผงค้า โต๊ะและที่นั่งรับประทานอาหาร การเลือกซ้ือสินค้า และชำระเงิน อย่างน้อย 1 เมตร รวมถึงกำหนดมาตรการเพ่ือลดความแออัด เช่น กำหนดจำนวนคนต่อพ้ืนท่ี กำหนดระยะเวลาท่ใี ชบ้ รกิ าร ไมจ่ ัดกิจกรรมหรอื ใหบ้ รกิ ารท่ีทำให้เกิดการรวมกลุม่ ของผูค้ น เป็นต้น 1.4 จัดใหม้ ีท่ีล้างมอื ด้วยสบู่และนำ้ หรือเจลแอลกอฮอล์ ใหบ้ ริการแก่ผ้คู า้ และผ้ซู อ้ื อยา่ งเพยี งพอ 1.5 จัดให้มีการทำความสะอาด บริเวณพ้ืนตลาด แผงจำหน่ายอาหารสดหรือแผงชำแหละเนื้อสัตว์สด ด้วยน้ำยาทำความสะอาดหรือน้ำยาฆ่าเชื้อเป็นประจำทุกวัน และทำความสะอาดตลาดตามหลักการสุขาภิบาล อย่างน้อยสปั ดาห์ละ 1 ครั้ง 1.6 จัดให้มีการทำความสะอาดห้องน้ำ ห้องส้วมท่ีให้บริการในตลาด โดยเน้นบริเวณจุดเสี่ยง เช่น ที่จับสายฉีดชำระ ที่รองนั่งโถส้วม ที่กดโถส้วม โถปัสสาวะ ก๊อกน้ำ ที่เปิดก๊อกอ่างล้างมือ กลอนหรือลูกบิดประตู เปน็ ต้น 1.7 จัดให้มีภาชนะรองรับขยะท่ีมีฝาปิดไว้ภายในบริเวณตลาด และเก็บรวบรวมขยะไว้ยังท่ีพักขยะรวม ของตลาดทุกวนั และส่งไปกำจดั อย่างถกู ต้อง 1.8 จัดสภาพแวดล้อมในตลาด เพื่อความสะดวกผู้ซื้อและลดระยะเวลาใช้บริการตลาด เช่น จัดให้มีการ ระบายอากาศทเี่ หมาะสม จดั ทำผังแสดงโซนการจำหนา่ ยสินคา้ จัดทำปา้ ยราคาสินคา้ เป็นตน้ 1.9 ส่ือสารและประชาสัมพันธ์ ให้ความรู้ในการป้องกันโรคติดเช้ือโควิดตามช่องทางต่าง ๆ และสื่อสาร เน้นย้ำประชาสัมพันธ์ให้ผู้ประกอบกิจการเจ้าของร้าน/แผงในตลาด รวมถึงผู้ช่วยขายท้ังชาวไทยและแรงงานต่าง ด้าว ให้สังเกตอาการตนเอง หรือถ้าได้เดินทางไป หรือเกี่ยวข้องกับแหล่งที่เกิดการระบาด แนะนำให้ไปตรวจคัด กรอง COVID-19 โดยเร็วที่สุด 2. แนวทางปฏิบตั สิ ำหรับผคู้ า้ ผูส้ ัมผัสอาหาร และผปู้ ฏิบตั ิงานในตลาด 2.1 สังเกตตนเอง หากพบวา่ มีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมไิ ด้ ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป ร่วมกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่างหนึ่ง และ อาจมอี าการทอ้ งเสียร่วมด้วย แนะนำไปพบแพทยท์ ันที 2.2 ต้องสวมใส่หน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลาขณะปฏิบัติการ ถ้าหน้ากากเปียกช้ืนหรือ สกปรกควรเปลี่ยนใหม่ทันทีและล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์ ก่อนและหลังปฏิบัติงาน หลังออก จากหอ้ งส้วม และหลงั สัมผัสสง่ิ สกปรก แนวทางปฏบิ ัติดา้ นสาธารณสุขเพือ่ การป้องกันการแพร่ระบาดของเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ท่ี ๑ ๒๔

2.3 มีมาตรการป้องกันการปนเป้ือนสู่อาหาร เช่น อาหารปรุงสำเร็จมีการปกปิดอาหารมิดชิด ใช้อุปกรณ์ สำหรับการหยิบจับหรือตักอาหาร/ ไม่วางอาหารทุกประเภทบนพื้นโดยตรง ป้องกันไม่ให้ผู้ซื้อใช้มือเลือกหรือสัมผัส อาหารประเภทเน้ือสัตว์สด/อาหารปรุงสำเร็จพร้อมบริโภคโดยตรง ผู้สัมผัสอาหารต้องสวมใส่ผ้ากันเปื้อน สวมหมวกหรืออุปกรณ์ปกปิดเส้นผมในขณะปฏิบัติงาน ใช้ภาชนะบรรจุอาหารท่ีเหมาะสมตามประเภทอาหาร เป็นต้น 2.4 ลดการสัมผัสใกล้ชิ ดกับผู้ซ้ือ เช่น การเว้นระยะห่างระหว่างบุคคล อย่างน้อย 1 เมตร แสดงป้ายราคาสนิ ค้า มอี ุปกรณ์หรือถาดสำหรับรับเงนิ จัดทำระบบชำระเงนิ ออนไลน์ เปน็ ตน้ 2.5 ผู้ปฏิบัติงานเก็บขยะและทำความสะอาด ต้องสวมถุงมือยาง ผ้ายางกันเป้ือน รองเท้าพ้ืนยางหุ้มแข้ง และใช้ปากคีบด้ามยาวเก็บขยะ และใส่ถุงขยะปิดปากถุงให้มิดชิด และล้างมือให้สะอาดทุกครั้งหลังปฏิบัติงาน เมือ่ ปฏิบตั งิ านเสร็จในแต่ละวันใหอ้ าบน้ำและเปล่ียนเสอ้ื ผา้ ทันที 3. แนวทางปฏบิ ตั สิ ำหรบั ผ้ซู อื้ /ผู้บรโิ ภค 3.1 หากพบว่ามีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ ตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป ร่วมกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลิ่น ล้ินไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่างหน่ึง และอาจมีอาการ ท้องเสียรว่ มด้วย แนะนำไปพบแพทย์ทนั ที 3.2 สวมใส่หน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลาท่ีใช้บริการ ล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือเจล แอลกอฮอล์ ก่อนและหลงั การใชบ้ รกิ ารตลาด 3.3 ผู้ บ ริโภ ค ค วรวางแ ผน ใน การเลือ ก ซ้ื อ สิน ค้ า เพ่ื อค วาม รวด เร็วใน ก ารเลื อ กซ้ื อสิ น ค้ า และลดระยะเวลาท่ีอยภู่ ายในตลาด 3.4 ควรเลอื กรับประทานอาหารที่ปรงุ สกุ สดใหม่ หลีกเลย่ี งการรบั ประทานอาหารอาหารดบิ หรอื กึ่งสกุ ก่งึ ดบิ 3.5 กรณเี ตรียมปรงุ อาหารทะเลหรือเน้ือสัตว์ดบิ ก่อนนำไปปรงุ ประกอบอาหาร ควรสวมถงุ มือยางสำหรับ สมั ผัสอาหาร และใช้น้ำสะอาดลา้ งภาชนะข้างนอกท่ีหอ่ หุ้ม และล้างอาหารทะเล/เนื้อสัตว์ดบิ ให้สะอาด เมื่อนำมา ปรุงประกอบต้องปรงุ ให้สกุ ท่ีอุณหภมู ิมากกวา่ 70 องศาเซลเซียส นาน 5 นาที ข้ึนไป 3.6 เว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร และวางแผนในการซ้ือสินค้า เพื่อความรวดเร็วและลด ระยะเวลาท่ีใช้บริการตลาด 3.7 นำถงุ /ถงุ ผ้าสว่ นตวั ไปใสส่ ินค้าเพือ่ ลดการสมั ผัสกบั ผู้ขาย แนวทางปฏิบตั ิดา้ นสาธารณสุขเพ่ือการป้องกนั การแพร่ระบาดของเชอื้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับที่ ๑ ๒๕

11. แนวทางปฏิบัติสำหรบั ร้านคา้ ปลกี /สง่ (มนิ ิมารท์ /รา้ นสะดวกซื้อ/ซุปเปอร์มาเก็ต/รา้ นขายของชำ/รา้ นคา้ ส่ง) ร้านค้าปลีก/ส่ง เช่น มินิมาร์ท/ร้านสะดวกซ้ือ/ซุปเปอร์มาเก็ต/ร้านขายของชำ/ร้านค้าส่ง เป็นสถานที่จำหน่ายสินค้าอุปโภค บริโภค ท้ังอาหารสด อาหารแห้ง อาหารท่ีอยู่ในภาชนะบรรจุปิดสนิท อาหาร ปรุงสำเร็จพร้อมบริโภค และเครื่องด่ืม ที่จำเป็นต่อชีวิตประจำวัน ส่วนใหญ่เปิดบริการทุกวันและบางแห่ง ใหบ้ ริการตลอด 24 ช่ัวโมง ภายในตัวร้านมีการจัดวางสนิ ค้าให้เลือกซื้อหลากหลายชนิด จึงทำให้มีผู้บริโภคเข้าไป ใช้บริการเป็นจำนวนมาก บางร้านเป็นสถานท่ีปิด มีการใช้เคร่ืองปรับอากาศ และต้ังอยู่ในชุมชน จึงมีความเสี่ยง ในการแพรก่ ระจายของไวรสั โคโรนา 2019 (COVID - 19) ได้ จึงควรปฏิบตั ิตามคำแนะนำ ดังน้ี 1. แนวทางปฏิบัตสิ ำหรับผู้ประกอบกิจการ 1.1 กำหนดให้มีทางเข้า-ออก ทช่ี ัดเจน และมีการคดั กรองพนกั งาน เจ้าหนา้ ที่ และผูร้ บั บริการ พร้อมทำ สัญลักษณ์ให้กับผู้ท่ีผ่านการคัดกรอง หากพบว่ามีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซียสข้ึนไป ร่วมกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กล่ิน ลิ้นไม่รบั รส หายใจเร็ว หายใจเหน่ือย หรอื หายใจลำบาก อย่างใดอย่าง หนงึ่ และอาจมอี าการท้องเสียรว่ มด้วย แนะนำไปพบแพทยท์ นั ที ๑.2 มมี าตรการให้ผู้คา้ และผใู้ ชบ้ ริการต้องสวมหน้ากากผา้ หรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลาทใ่ี ชบ้ ริการ ๑.3 มมี าตรการเว้นระยะหา่ งระหว่างบุคคล เชน่ มีการกำหนดจดุ ระหว่างพนักงาน และผู้บริโภคท่ีเขา้ มา ซ้อื อาหาร ตอ้ งจัดให้มมี าตรการเวน้ ระยะห่างระหวา่ งบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร ๑.4 จัดให้มที ่ีลา้ งมือดว้ ยสบู่และน้ำ หรอื เจลแอลกอฮอล์ ใหบ้ ริการแก่ผู้ใช้บรกิ ารอย่างเพยี งพอ ๑.5 กรณีมีการให้บริการอาหาร เช่น บริการอุ่นอาหาร บริการชงเครื่องดื่ม เป็นต้น ควรมีทำความ สะอาด ตู้สำหรับอุ่นอาหารทุกวันและทำความสะอาด บริเวณพ้ืนของสถานที่ปรุง-ประกอบ/จำหน่ายอาหาร พื้นผวิ ท่ีมกี ารสัมผัสบ่อย ด้วยน้ำยาทำความสะอาดหรอื อาจใช้น้ำยาฆา่ เชือ้ ก่อนและหลงั การให้บริการทกุ ครัง้ หาก จดั บรกิ ารหอ้ งน้ำ ห้องส้วม ให้เน้นบริเวณจดุ เสีย่ ง เช่น ที่จับสายฉดี ชำระ ท่ีรองนั่งโถส้วม ท่ีกดโถส้วม โถปัสสาวะ กอ๊ กน้ำ ที่เปดิ ก๊อกอ่างล้างมือ กลอนหรือลกู บดิ ประตู เป็นตน้ 1.6 กรณีมีแผนกจำหนา่ ย อาหารทะเลสด/เนื้อสด ตอ้ งจัดให้มีถงุ มือ และอุปกรณ์สำหรบั หยิบจับอาหาร ให้แกผ่ ูบ้ รโิ ภค 1.7 บริเวณเคาน์เตอร์ชำระเงิน ควรทำความสะอาดเป็นประจำทุกวัน อย่างน้อยวันละ 2 ครั้งหรือทุก รอบท่ีเปลี่ยนพนักงาน และอาจฆ่าเช้ือโรคด้วยแอลกอฮอล์ 70 % โดยสเปรย์หรือหยดแอลกอฮอล์ลงบนผ้า สะอาดพอหมาดๆ เช็ดไปในทศิ ทางเดียวกนั จนท่วั พนื้ ท่ที ีต่ อ้ งการ 1.8 กำหนดมาตรการเพื่อลดความแออัด เช่น กำหนดจำนวนคนต่อพื้นท่ี กำหนดระยะเวลาท่ีใช้บริการ น่ังรับประทานอาหาร ไมจ่ ดั กจิ กรรมหรอื ให้บรกิ ารท่ที ำใหเ้ กิดการรวมกล่มุ ของผูใ้ ชบ้ ริการ ๑.9 จัดให้มีภาชนะรองรับขยะที่มีฝาปิดไว้ภายในบริเวณสถานที่จำหน่ายอาหาร เก็บรวบรวมขยะ และ ใสถ่ ุงขยะปดิ ปากถงุ ใหม้ ิดชดิ ก่อนสง่ ไปกำจัดอย่างถูกตอ้ ง 2. สนิ คา้ 1) จัดวางสินค้า ให้เป็นระเบียบ แยกเป็ นหมวดหมู่ตามประเภ ทของสินค้า ไม่ปะปนกัน เพือ่ ความสะดวกรวดเรว็ ในการเลือกซ้ือสินค้าของผ้บู รโิ ภค 2) เกบ็ อาหารที่ต้องแชเ่ ย็นหรือแช่แข็ง ในอุณหภูมิท่เี หมาะสม ตามประเภทของอาหารและปกปดิ อาหาร เพือ่ ปอ้ งกนั การปนเป้ือน - ช่องแช่แข็ง (-18°C) เก็บเนื้อสัตว์สดและผลิตภัณฑ์อาหารอ่ืนที่ต้องการความเย็นจัด เช่น ไอศกรีม น้ำแข็ง เปน็ ตน้ แนวทางปฏบิ ัติด้านสาธารณสุขเพื่อการป้องกนั การแพร่ระบาดของเชือ้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับท่ี ๑ ๒๖

- ช่องเย็นที่สุด (0 - 5°C) สำหรับอาหารที่ต้องการความเย็นแต่ไม่ต้องแช่แข็ง เช่น อาหารพร้อมปรุง น้ำสลัดอาหารปรุงสำเร็จ เป็นตน้ - ช่องเย็นธรรมดา (5 - 7°C) สำหรบั อาหารท่ไี มต่ ้องการความเยน็ มาก เช่น นม โยเกิร์ต น้ำผลไม้ นำ้ ดมื่ นำ้ อัดลม เป็นต้น 3. แนวทางปฏบิ ัตสิ ำหรบั ผู้สมั ผสั อาหาร และผูป้ ฏิบตั งิ าน 3.๑ หากพบว่ามีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป ร่วมกบั ไอ น้ำมูก เจบ็ คอ จมูกไม่ได้กล่ิน ล้ินไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่างหน่ึง และอาจมีอาการ ท้องเสยี ร่วมดว้ ย แนะนำไปพบแพทย์ทันที 3.๒ สวมใส่หน้ากากผา้ หรอื หน้ากากอนามัย ถา้ หน้ากากเปยี กช้นื หรอื สกปรกควรเปล่ยี นใหม่ทันที และล้างมือด้วยสบู่และน้ำหรือเจลแอลกอฮอล์ก่อนปฏิบัติงานที่ต้องสัมผัสอาหารทุกคร้ัง หลังออกจากห้องส้วม หลังสมั ผัสสิ่งสกปรก 3.๓ มีมาตรการป้องกนั การปนเปื้อนสู่อาหาร เช่น กรณีเตรยี มปรุงอาหารทะเลหรอื เน้ือสัตว์ดิบควรสวมถุง มอื ยางสำหรับสัมผัสอาหารในการล้าง และล้างให้สะอาด เมื่อนำมาปรุงประกอบต้องปรุงให้สุกท่ีอุณหภมู ิมากกว่า 70 องศาเซลเซียส นาน 5 นาที ขึ้นไป /อาหารปรุงสำเร็จมีการปกปิดอาหารมิดชิด จัดเก็บสูงจากพื้นอย่างน้อย 60 เซนติเมตร และต้องอุ่นอาหารให้ร้อนทุก ๒ ช่ัวโมง ใช้อุปกรณ์สำหรับการหยิบจับหรือตักอาหารโดยแยก ระหว่างอาหารสุก อาหารดบิ ผัก และผลไม้ ไมว่ างอาหารทกุ ประเภทบนพื้นโดยตรง ไมใ่ หผ้ ซู้ ้ือใช้มอื เปล่าหยิบจับ อาหารปรงุ สำเร็จพร้อมบรโิ ภค 3.4 ลดการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ใช้บริการ เช่น ก ารเว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร /การชำระเงนิ แบบออนไลน์ มอี ปุ กรณส์ ำหรับรับเงิน เป็นต้น 3.5 ควรทำความสะอาดตะกร้า/รถเข็นใส่สินค้า ด้วยน้ำยาทำความสะอาดหรือฆ่าเช้ือ เช่น โซเดียมไฮโปคลอไรท์ หรือคลอรีนความเข้มข้น 0.1 % หรือแอลกอฮอล์ 70 % โดยสเปรย์หรือหยดลงบนผ้า สะอาดพอหมาดๆ เชด็ ไปในทศิ ทางเดียวกนั โดยเฉพาะบริเวณที่จบั และควรเช็ดทำความสะอาดเป็นประจำทุกวนั 3.6 ผู้ปฏิบัติงานทำความสะอาดและล้างภาชนะอุปกรณ์ ต้องสวมถุงมือยาง ผ้ายางกันเป้ือน รองเท้าพ้ืน ยางหุ้มแข้ง และใช้ปากคีบด้ามยาวเก็บขยะ และใส่ถุงขยะปิดปากถุงให้มิดชิด และล้างมือให้สะอาดทุกคร้ังหลัง ปฏิบตั งิ าน เม่ือปฏิบตั ิงานเสร็จในแตล่ ะวนั ใหอ้ าบน้ำและเปลี่ยนเสือ้ ผา้ ทนั ที 4. แนวทางปฏบิ ตั สิ ำหรบั ผ้ซู ื้อ/ผบู้ ริโภค 4.1 ผู้บริโภ คควรวางแผ น ใน การเลือกซ้ือสิน ค้า เพื่ อความรวดเร็วในการเลือกซ้ือสินค้า และลดระยะเวลาทีอ่ ยู่ภายในร้านสะดวกซ้ือ 4.2 กรณีซื้ออาหารทะเลสด หรืออาหารสดมาเพ่ือปรุงประกอบอาหาร ก่อนนำไปปรุงประกอบอาหาร ควรสวมถุงมือยางสำหรับสัมผัสอาหาร และใช้น้ำสะอาดล้างภาชนะข้างนอกที่ห่อหุ้ม และล้างอาหารทะเล/ เนื้อสัตว์ดิบให้สะอาด เม่ือนำมาปรุงประกอบต้องปรุงให้สุกที่อุณหภูมิมากกว่า 70 องศาเซลเซียส นาน 5 นาที ขึน้ ไป 4.3 สวมใส่หน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัย หากพบว่ามีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ ต้ังแต่ 37.5 องศา เซลเซียสขึ้นไป ร่วมกับ ไอ น้ำมูก เจบ็ คอ จมูกไม่ไดก้ ล่ิน ล้ินไมร่ ับรส หายใจเร็ว หายใจเหน่ือย หรือหายใจลำบาก อยา่ งใดอย่างหนงึ่ และอาจมีอาการท้องเสียรว่ มด้วย แนะนำไปพบแพทยท์ นั ที 4.4 ลา้ งมอื ดว้ ยสบู่และน้ำ หรอื เจลแอลกอฮอล์ ก่อนและหลงั การใชบ้ รกิ าร 4.5 เวน้ ระยะหา่ งระหวา่ งบุคคลอย่างนอ้ ย 1 เมตร แนวทางปฏบิ ัติด้านสาธารณสุขเพ่อื การป้องกนั การแพรร่ ะบาดของเช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับท่ี ๑ ๒๗

12. แนวทางปฏิบัติสำหรับร้านอาหาร รา้ นอาหาร เป็นสถานที่จำหน่ายอาหารที่เปดิ ใหบ้ ริการแก่ผู้คนใช้การเลือกซ้อื อาหารสำหรับนำไปบริโภค ท่บี ้านหรือน่ังรบั ประทานภายในร้าน จึงมีความเสีย่ งจากการสัมผัสพ้ืนผิวสถานท่ี อุปกรณร์ ่วมกัน และขณะพูดคุย ระหวา่ งใช้บริการ กรมอนามยั จึงมีแนวทางปฏบิ ัตสิ ำหรับผปู้ ระกอบกจิ การ ผู้สัมผัสอาหาร หรือ ผใู้ หบ้ ริการ และ ผู้ซือ้ /ผู้บรโิ ภค/ผู้ใชบ้ รกิ าร ดังนี้ 1. แนวทางปฏิบัตสิ ำหรบั ผปู้ ระกอบกิจการ 1.1 กำหนดให้มีทางเข้า-ออก ที่ชัดเจน และมีการคัดกรองพนักงาน เจ้าหน้าที่ และผู้รับบริการ พรอ้ มทำ สัญลักษณ์ให้กับผู้ท่ีผ่านการคัดกรอง หากพบว่ามีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ ตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซียสข้ึนไป ร่วมกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลิ่น ล้ินไม่รับรส หายใจเรว็ หายใจเหน่ือย หรอื หายใจลำบาก อย่างใดอย่าง หนึ่ง และอาจมีอาการทอ้ งเสยี ร่วมดว้ ย แนะนำไปพบแพทยท์ ันที 1.2 มีมาตรการให้ผู้ค้าและผู้ใช้บรกิ ารต้องสวมหน้ากากผา้ หรือหนา้ กากอนามยั ตลอดเวลาท่ใี ชบ้ ริการ 1.3 มีมาตรการเว้นระยะห่างระหว่างบุคคล/แผงจำหน่ายอาหาร/โต๊ะ/ที่นั่งรับประทานอาหาร การซ้อื อาหาร และการชำระเงนิ อย่างน้อย 1 เมตร 1.4 จดั ให้มีทล่ี า้ งมือด้วยสบูแ่ ละนำ้ หรือเจลแอลกอฮอล์ ให้บริการแกผ่ ้ใู ช้บริการอย่างเพยี งพอ 1.5 ทำความสะอาด บรเิ วณพ้ืนของสถานที่ปรุง-ประกอบ/จำหน่ายอาหาร โต๊ะและน่ังรบั ประทานอาหาร พน้ื ผิวที่มกี ารสัมผัสบ่อย ด้วยนำ้ ยาทำความสะอาดหรืออาจใชน้ ้ำยาฆ่าเช้ือก่อนและหลังการให้บริการทกุ คร้ัง หาก จดั บริการหอ้ งน้ำ ห้องสว้ ม ให้เน้นบรเิ วณจดุ เส่ยี ง เชน่ ทจี่ ับสายฉดี ชำระ ที่รองน่ังโถส้วม ทก่ี ดโถส้วม โถปัสสาวะ กอ๊ กน้ำ ทเ่ี ปิดกอ๊ กอา่ งล้างมือ กลอนหรือลกู บิดประตู เป็นต้น 1.6 มีมาตรการป้องกันการปนเปื้อนสู่อาหาร เช่น กรณีเตรียมปรุงอาหารทะเลหรือเนื้อสัตว์ดิบ ควรสวม ถุงมือยางสำหรับสัมผัสอาหารในการล้าง และล้างให้สะอาด เม่ือนำมาปรุงประกอบต้องปรุงให้สุกท่ีอุณหภูมิ มากกว่า 70 องศาเซลเซียส นาน 5 นาที ขึ้นไป/อาหารปรุงสำเร็จมีการปกปิดอาหารมิดชิด จัดเก็บสูงจากพื้น อย่างน้อย 60 เซนติเมตร และต้องอุ่นอาหารให้ร้อนทุก 2 ช่ัวโมง ใช้อุปกรณ์สำหรับการหยิบจับหรือตักอาหาร โดยแยกระหว่างอาหารสุก อาหารดิบ ผกั และผลไม้ ไม่วางอาหารทุกประเภทบนพ้ืนโดยตรง ไม่ใหผ้ ซู้ ื้อใชม้ ือเปล่า หยิบจับอาหารปรุงสำเรจ็ พร้อมบรโิ ภค 1.7 จัดสภาพแวดล้อมในสถานท่ีจำหน่ายอาหาร เช่น จัดให้มีการระบายอากาศท่ีเหมาะสม จัดให้มี ภาชนะ/อปุ กรณ์สำหรับการรบั ประทานอาหารให้เพียงพอเป็นรายบุคคล เช่น จานอาหาร ชอ้ น-ส้อม แก้วน้ำ และ ชอ้ นกลาง (ประจำตัวบุคคล) จัดบริการกระดาษสำหรับเชด็ ปากแบบใชแ้ ลว้ ท้ิง จัดทำระบบการสั่งซ้ืออาหาร หรือ จองโต๊ะนง่ั รับประทานอาหารลว่ งหนา้ ระบบชำระเงนิ ออนไลน์ เปน็ ต้น เพ่อื อำนวยความสะดวกและลดการสมั ผัส ของผู้ใชบ้ รกิ าร 1.8 กำหนดมาตรการเพอ่ื ลดความแออดั เชน่ กำหนดจำนวนคนต่อพ้นื ที่ กำหนดระยะเวลาที่ใชบ้ ริการนั่ง รับประทานอาหาร ไมจ่ ัดกิจกรรมหรือให้บริการทีท่ ำให้เกิดการรวมกลมุ่ ของผู้ใช้บรกิ าร 1.9 จดั ให้มีภาชนะรองรับขยะท่ีมีฝาปิดไว้ภายในบริเวณสถานท่จี ำหน่ายอาหาร เก็บรวบรวมขยะ และใส่ ถุงขยะปิดปากถงุ ให้มดิ ชิดก่อนสง่ ไปกำจดั อย่างถูกตอ้ ง 2. แนวทางปฏบิ ตั สิ ำหรบั ผู้สมั ผสั อาหาร และผปู้ ฏบิ ัติงาน 2.1 สงั เกตตนเอง หากพบวา่ มีอาการไข้หรอื วดั อณุ หภมู ิได้ ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซียสขึน้ ไป ร่วมกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กล่ิน ล้ินไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่างหนึ่ง และ อาจมอี าการท้องเสียรว่ มด้วย แนะนำไปพบแพทยท์ ันที แนวทางปฏิบตั ิด้านสาธารณสุขเพอ่ื การปอ้ งกันการแพร่ระบาดของเชอื้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ท่ี ๑ ๒๘

2.2 สวมใส่หน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัย ถ้าหน้ากากเปียกช้ืนหรือสกปรกควรเปลี่ยนใหม่ทันที และ ล้างมือด้วยสบู่และน้ำหรือเจลแอลกอฮอล์ก่อนปฏิบัติงานที่ต้องสัมผัสอาหารทุกครั้ง หลังออกจากห้องส้วม หลัง สมั ผสั ส่ิงสกปรก 2.3 กรณีเตรียมปรุงอาหารทะเลหรือเนื้อสัตว์ดิบ ก่อนนำไปปรุงประกอบอาหาร ควรสวมถุงมือยาง สำหรับสัมผัสอาหาร และใช้น้ำสะอาดล้างภาชนะข้างนอกท่ีห่อหุ้ม และล้างอาหารทะเล/เนื้อสัตว์ดิบให้สะอาด เมอื่ นำมาปรุงประกอบต้องปรุงให้สุกท่อี ณุ หภมู ิมากกว่า 70 องศาเซลเซียส นาน 5 นาที ขนึ้ ไป/อาหารปรงุ สำเร็จ มีการปกปิดอาหารมิดชิด จัดเก็บสูงจากพื้นอย่างน้อย 60 เซนติเมตร และต้องอุ่นอาหารให้ร้อนทุก 2 ชั่วโมง ใช้อุปกรณ์สำหรับการหยิบจับหรือตักอาหารโดยแยกระหว่างอาหารสุก อาหารดิบ ผัก และผลไม้ไม่วางอาหาร ทกุ ประเภทบนพ้ืนโดยตรง ไมใ่ หผ้ ู้ซอื้ ใชม้ อื เปลา่ หยบิ จับอาหารปรุงสำเร็จพร้อมบริโภค 2.4 ลดการสัมผัสใกลช้ ิดกับผู้ใช้บริการ เช่น การเว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร มีระบบ การสั่งซื้ออาหาร/จองโต๊ะนั่งรับประทานอาหารล่วงหน้า/การชำระเงินแบบออนไลน์ มีอุปกรณ์สำหรับรับเงิน เป็นต้น 2.5 ผู้ปฏิบัติงานทำความสะอาดและลา้ งภาชนะอุปกรณ์ ตอ้ งสวมถุงมือยาง ผ้ายางกันเปื้อน รองเท้าพื้น ยางหุ้มแข้ง และใช้ปากคีบด้ามยาวเก็บขยะ และใส่ถุงขยะปิดปากถุงให้มิดชิด และล้างมือให้สะอาดทุกคร้ังหลัง ปฏิบตั งิ าน เม่อื ปฏบิ ตั งิ านเสร็จในแตล่ ะวนั ให้อาบนำ้ และเปลีย่ นเสอ้ื ผา้ ทันที 3. แนวทางปฏบิ ตั สิ ำหรบั ผู้ซือ้ /ผู้บริโภค 3.1 สวมใสห่ น้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัย หากพบว่ามีอาการไข้หรอื วัดอุณหภูมไิ ด้ ต้งั แต่ 37.5 องศา เซลเซียสข้ึนไป รว่ มกับ ไอ น้ำมกู เจ็บคอ จมูกไม่ไดก้ ลิ่น ล้ินไมร่ ับรส หายใจเร็ว หายใจเหนือ่ ย หรือหายใจลำบาก อยา่ งใดอยา่ งหนึ่ง และอาจมอี าการทอ้ งเสียร่วมดว้ ย แนะนำไปพบแพทย์ทนั ที 3.2 ล้างมอื ด้วยสบแู่ ละน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์ ก่อนและหลงั การใช้บริการทุกครั้ง 3.3 เว้นระยะห่างระหวา่ งบคุ คลอยา่ งนอ้ ย 1 เมตร 3.4 ควรเลือกรับประทานอาหารทป่ี รงุ สุก สดใหม่ หลีกเล่ียงการรับประทานอาหารอาหารดิบหรือกง่ึ สกุ กงึ่ ดบิ 3.5 วางแผนหรือเลือกรูปแบบการซ้ืออาหาร เช่น จัดเตรียมเมนูอาหาร การสั่งจองอาหารล่วงหน้า การ เลือกซื้ออาหารและใช้บริการจัดส่งอาหารผ่านระบบออนไลน์ เพ่ือความรวดเร็วและลดการสัมผัสกับสถานที่ จำหน่ายอาหาร/ผสู้ ัมผสั อาหาร/ผ้ใู ช้บริการ แนวทางปฏิบตั ิดา้ นสาธารณสุขเพ่ือการป้องกนั การแพร่ระบาดของเช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ท่ี ๑ ๒๙

13. แนวทางปฏบิ ัติสำหรับหอพัก แฟลต อพารท์ เม้นท์ หอพัก แฟลต อพาร์ทเม้นท์ เป็นสถานที่พักอาศัยสำหรับบุคคลจากพื้นที่ต่าง ๆ มาอาศัยอยู่รวมกัน ซึ่งมี หลากหลายกลุ่มอายุ กลุ่มอาชีพ และบางห้องพักอาจมีการอาศัยอยู่ร่วมกนั ต้ังแต่ 2 คน ข้ึนไป จึงมคี วามเส่ยี งต่อ การแพร่กระจายเชื้อโรคได้ง่ายและรวดเร็ว โดยการสัมผัสส่ิงของ อุปกรณ์ และพ้ืนที่ส่วนกลางที่ต้องใช้ร่วมกันได้ เช่น ลฟิ ท์ ราวบันได เปน็ ต้น จงึ มีคำแนะนำด้านสาธารณสุขเพ่ือปอ้ งกนั การแพรร่ ะบาดของโรค สำหรบั ผปู้ ระกอบ กิจการหรอื เจ้าของหอพัก แฟลต อพารท์ เมน้ ท์ และผ้เู ช่า/ผู้พักอาศยั ดังนี้ 1. คำแนะนำสำหรบั ผปู้ ระกอบกิจการหรือเจา้ ของหอพกั 1.1 กำหนดเส้นทางเข้า-ออกใหช้ ดั เจน ให้มีการลงทะเบยี นบุคคลภายนอกทจี่ ะเข้าอาคารหอพักทุกราย และมกี ารคดั กรองพนกั งาน ผพู้ กั อาศยั ในหอพักและผมู้ าตดิ ต่อ หากพบว่ามีอาการไข้ หรือ วดั อณุ หภูมิได้ ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซยี สขนึ้ ไป ร่วมกบั ไอ นำ้ มูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลน่ิ ล้นิ ไม่รับรส หายใจเรว็ หายใจเหน่ือย หรือ หายใจลำบาก อยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ และอาจมีอาการท้องเสยี ร่วมด้วย แนะนำไปพบแพทย์ทันที 1.2 จัดใหม้ ที ล่ี า้ งมอื พรอ้ มสบแู่ ละนำ้ หรือเจลแอลกอฮอล์สำหรบั ทำความสะอาดมือ ไว้ในบรเิ วณต่าง ๆ เชน่ บริเวณหน้าประตทู างเขา้ ออกอาคาร หน้าลฟิ ท์ พืน้ ที่น่ังรอสว่ นกลาง เป็นต้น 1.3 กำหนดให้พนักงาน ผู้พักอาศัยในหอพักและผู้มาติดต่อปฏิบัติตามมาตรการในการป้องกันตนเอง ประกอบด้วย ให้สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลา ขณะอยู่ในพื้นที่ส่วนกลางของหอพัก ให้มีการ เว้นระยะห่างระหวา่ งบุคคลไม่น้อยกว่า 1 เมตร และลดความแออัดในบริเวณต่าง ๆ เช่น จำกัดจำนวนคนในการ ใช้ลิฟท์ เป็นตน้ พร้อมกำกบั ดูแลการจัดกิจกรรมสังสรรค์ หรือทำกิจกรรมกล่มุ ใด ๆ ทมี่ ีคนรวมกนั จำนวนมาก ให้ ปฏิบตั ิตามมาตรการของหอพกั เพื่อลดความเสย่ี งต่อการแพร่ระบาดของเชื้อโรค 1.4 จัดให้มีการระบายอากาศท่ีเหมาะสม โดยตรวจสอบประสิทธิภาพและทำความสะอาด เคร่ืองปรับอากาศส่วนกลางให้อยู่ในสภาพดีอยู่เสมอ สำหรับบริเวณที่มีคนอยู่รวมกัน ให้เปิดประตูหน้าต่างเป็น ระยะ เพ่อื ช่วยในการระบายอากาศ 1.5 ทำความสะอาด ในพ้นื ที่หรือจุดท่ีมีการสมั ผสั ร่วม อย่างน้อยวันละ 2 คร้งั หรอื เพิม่ ความถีใ่ นช่วงทมี่ ี คนจำนวนมาก ท้ังน้ี ทำความสะอาดด้วยน้ำยาทำความสะอาดและอาจฆ่าเช้ือด้วยโซเดียมไฮโปคลอไรท์ (น้ำยา ฟอกขาว) 0.1% หรือแอลกอฮอล์ 70% เช่น เคาน์เตอร์ ราวบันได ท่ีจับประตู ลูกบิด ลิฟท์ จุดประชาสัมพันธ์ โต๊ะ ที่นั่ง ปุ่มกดรายการ ฝาปิดเครื่องซักผ้าหยอดเหรียญ ฝาช่องรับสินค้าตู้จำหน่ายสินค้าอัตโนมัติ ตู้เคร่ืองด่ืม หยอดเหรียญ เป็นต้น สำหรับบรเิ วณอื่น ๆ ทำความสะอาดเป็นประจำอย่างน้อยวันละคร้ัง ดว้ ยน้ำยาทำความสะอาด และอาจ ฆ่าเชอื้ ด้วยโซเดยี มไฮโปคลอไรท์ (นำ้ ยาฟอกขาว) 0.1% หรอื แอลกอฮอล์ 70% 1.6 ดูแลความสะอาดของห้องน้ำ ห้องส้วมส่วนกลาง โดยเน้นทำความสะอาดบริเวณจุดเสี่ยง ได้แก่ กลอนหรือ ลูกบิดประตู ก๊อกน้ำ อ่างล้างมือ ท่ีรองนั่งโถส้วม ท่ีกดโถส้วมหรือโถปัสสาวะ สายฉีดน้ำชำระ และพื้นห้องส้วม ด้วยน้ำยาทำความสะอาด และอาจฆ่าเช้ือด้วยโซเดียมไฮโปคลอไรท์ (น้ำยาฟอกขาว) 0.1% และให้เปิดพัดลม ระบายอากาศตลอดเวลาท่มี ีคนใชห้ อ้ งส้วมและระหวา่ งทำความสะอาด 1.7 จัดให้มีภาชนะรองรับขยะประเภทต่าง ๆ ท่ีสะอาด สภาพดี และมีฝาปิด พร้อมติดป้ายแสดงขยะ ประเภทตา่ ง ๆ กำหนดให้มจี ุดรวบรวม เพอ่ื รอไปกำจดั อยา่ งถกู ตอ้ งต่อไป 1.8 จัดให้มีมาตรการป้องกันตนเอง สำหรับพนักงานทำความสะอาด พนักงานเก็บรวบรวมขยะ โดยสวม หน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัย สวมถุงมือ ผ้ากันเป้ือน รองเท้าพื้นยางหุ้มแข้ง ใช้ที่คีบด้ามยาวเก็บขยะใส่ถุงมัด ปากถงุ ใหม้ ิดชิด นำไปรวบรวมไว้ท่ีพกั ขยะ หลกี เล่ียงการใช้มือสมั ผสั ใบหนา้ ตา ปาก จมูก โดยไม่จำเป็น หลงั จาก แนวทางปฏบิ ัติดา้ นสาธารณสุขเพอ่ื การป้องกนั การแพร่ระบาดของเช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ท่ี ๑ ๓๐

เสร็จสิ้นการปฏิบัติงาน ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำ และเมื่อปฏิบัติงานเสร็จในแต่ละวัน หากเป็นไปได้ควร อาบนำ้ และเปล่ยี นเสือ้ ผ้าทันที 2. คำแนะนำสำหรับผพู้ กั อาศยั 2.1 ประเมินหรือสังเกตอาการของตนเอง หากพบว่ามีไข้ ไอ เจ็บคอ มีน้ำมูก จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรส หายใจเหนือ่ ย หรือมอี าการท้องเสยี ร่วมด้วย หรือมอี ุณหภูมิรา่ งกายเท่ากับหรือมากกวา่ ๓๗.๕ องศาเซลเซียส หรือ เดินทางไป-กลับจากพ้ืนที่เส่ียง ให้ไปพบแพทย์ทันที หากมีการเดินทางไปยังพ้ืนท่ีเส่ียง ให้กักตัวเองเพ่ือสังเกต อาการตามระยะเวลาทรี่ าชการกำหนด 2.2 สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัย เว้นระยะห่างระหว่างบุคคล 1-2 เมตร หลีกเลี่ยงการพูดคุยใน ระยะใกล้ชิด และไม่ใช้สิ่งของเครื่องใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อน่ื เช่น ผ้าเช็ดตัว ช้อน จาน ชาม แก้วน้ำ เปน็ ต้น ล้างมือ ด้วยสบู่และน้ำสะอาด หรือด้วยเจลแอลกอฮอล์อย่างสม่ำเสมอ หลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้า ตา ปาก จมูก โดยไม่ จำเป็น ดแู ลสขุ ภาพให้แขง็ แรง และดแู ลรกั ษาสขุ อนามัยสว่ นบคุ คล 2.3 ดูแลห้องพักให้สะอาด เปิดประตู หน้าต่างห้องพักเพื่อระบายอากาศ หากมีการใช้เครื่องปรับอากาศ ให้มีเปิดหน้าต่างเพื่อระบายอากาศบ้าง และทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ คัดแยกขยะ รวบรวมใส่ถุง มัดปากถุง ให้แนน่ และนำไปท้งิ ตามจดุ หรอื บรเิ วณที่หอพักกำหนด เพือ่ นำไปกำจัดอย่างถกู ตอ้ ง 2.4 ระมัดระวังหรือลดการสัมผัสหรือการใช้ส่ิงอำนวยความสะดวกร่วมกับผู้อ่ืน เช่น ลิฟท์ เคร่ืองซักผ้า หยอดเหรยี ญ ตู้นำ้ ดื่มหยอดเหรียญ เปน็ ต้น 2.5 ไม่จัดกิจกรรมสังสรรค์ภายในห้องพัก หรือทำกิจกรรมกลุ่มใด ๆ ภายในห้องพักที่จะมีความเส่ียงต่อ การแพร่ระบาดของเชื้อโรค 2.6 ปฏบิ ตั ิตามกฎระเบยี บของหอพักอย่างเคร่งครัด แนวทางปฏิบตั ิด้านสาธารณสุขเพ่ือการป้องกนั การแพรร่ ะบาดของเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ที่ ๑ ๓๑

14. แนวทางปฏิบตั ิสำหรับรา้ นเสรมิ สวย แตง่ ผมหรือตัดผม สำหรบั บุรุษหรือสตรี ร้านเสริมสวย แต่งผมหรือตัดผม สำหรับบุรุษหรือสตรี เป็นสถานท่ีซ่ึงให้บริการประชาชนในการตัดผม แตง่ ผม เสรมิ สวย แต่งเล็บ เป็นต้น ซ่ึงกิจกรรมดงั กลา่ ว อาจมีความเสีย่ งต่อการแพร่กระจายของเชอื้ โรค จากการสัมผัสใกล้ชิดระหว่างผู้ให้บริการและผู้รับบริการ การสัมผัสส่ิงของ เครื่องใช้ อุปกรณ์ ลักษณะบริการ รวมทง้ั ระยะเวลา จึงมีแนวทางปฏบิ ัติ ดงั นี้ ๑. แนวทางปฏบิ ัติสำหรับเจ้าของร้านหรือผ้ปู ระกอบการ 1.1 ให้มีระบบการคัดกรองพนักงานและผู้ใช้บริการ หากพบว่ามีอาการไข้ หรือ วัดอุณหภูมิได้ตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซียสข้นึ ไป ร่วมกบั ไอ มนี ำ้ มกู เจบ็ คอ จมกู ไม่ได้กลนิ่ ลิน้ ไม่รบั รส หายใจเรว็ หายใจเหนือ่ ย หรอื หายใจลำบากอย่างใดอย่างหน่ึง และอาจมีอาการท้องเสียร่วมด้วย แจ้งงดให้บริการและแนะนำไปพบแพทย์ ทันที 1.2 ให้พนักงาน ผู้ใช้บริการและผู้มาติดต่อในร้าน ต้องสวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลา และเสอื้ คลมุ ทสี่ ะอาดทกุ ครง้ั ท่ใี หบ้ ริการ และอาจจดั ให้มอี ปุ กรณเ์ พ่มิ เติม เชน่ ถงุ มอื แผ่นใสครอบหนา้ (Face shield) เป็นต้น 1.3 ให้มีที่ลา้ งมือพรอ้ มสบู่หรือเจลแอลกอฮอล์สำหรับทำความสะอาดมือไว้บริการลูกค้าในบริเวณพ้ืนที่ ใหบ้ รกิ าร และจดั อีกส่วนหนง่ึ เฉพาะสำหรับพนักงานอยา่ งเพียงพอ 1.4 จำกัดจำนวนผู้ใช้บริการไม่ให้แออัด กำหนดระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร และลด ระยะเวลาในการเข้าใช้บริการ ให้มีการจองคิวล่วงหน้า รวมท้ังลดการสัมผัส สำหรับเก้าอี้ให้บริการลูกค้าควรจัด ระยะห่างอยา่ งน้อย 1 เมตร หรือมีแผ่นพลาสติกหรือแผ่นอะคริลกิ ใสก้ันระหว่างเก้าอี้ทีใ่ ห้บริการ กรณีอยู่ในพ้นื ท่ี ควบคุมสูงสุดและพ้ืนที่ควบคุม ต้องจัดระยะห่างเก้าอี้ให้บริการลูกค้าอย่างน้อย 1.5 เมตร และไม่ให้น่ังรอ ภายในรา้ น 1.5 ให้ทำความสะอาดอุปกรณ์ พน้ื ท่แี ละบริเวณท่ีมกี ารสัมผสั ร่วมกัน ดงั นี้ - ล้างภาชนะอุปกรณ์ เคร่ืองมือ หรือส่ิงของเคร่ืองใช้ให้สะอาด ภายหลังมีผู้มาใช้บริการทุกครั้ง ด้วยน้ำยาทำความสะอาด และฆ่าเช้ือด้วยสารฆ่าเชื้อที่เหมาะสมกับชนิดของอุปกรณ์ เช่น โซเดียมไฮโปรคลอไรท์ (น้ำยาฟอกขาว) 0.1% หรือแอลกอฮอล์ 70% หรือนึ่ง/ต้ม/อบด้วยความร้อนท่ีอุณหภูมิอย่างน้อย 70 องศา เซลเซียส - เครื่องใช้ เช่น ผ้าเช็ดผม ผ้ายางพลาสติก ผ้าคลุมตัว ให้ใช้กับผู้ใช้บริการต่อคนเพียงครั้งเดียว และใช้เสร็จแล้วให้ทำความสะอาดทุกคร้ัง สำหรับวัสดุ อุปกรณ์ท่ีสัมผัสผิวหนังและสารคัดหล่ังของผู้ใช้บริการ เชน่ มีดโกน ถุงมือ ใหใ้ ช้ครั้งเดียวทงิ้ - ทำความสะอาดภายในร้านอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง โดยเฉพาะบริเวณที่เป็นจุดเสี่ยง เช่น จุด ชำระค่าบริการ เก้าอี้ตัดผม เตียงสระผม ที่นั่งรอรับบริการ ด้วยน้ำยาทำความสะอาด และอาจฆ่าเช้ือด้วย โซเดียมไฮโปคลอไรท์ 0.1% หรอื แอลกอฮอล์ 70% - ทำความสะอาดหอ้ งส้วม อยา่ งนอ้ ยวันละ 2 ครง้ั และอาจเพม่ิ ความถ่ีกรณีมีผู้ใช้บรกิ ารมากขึ้น ด้วยน้ำยาทำความสะอาดและฆ่าเชื้อโรคด้วยโซเดียมไฮโปคลอไรท์ 0.1% โดยเน้นบริเวณจุดเสี่ยง ได้แก่ ลูกบิด ประตู ก๊อกน้ำ ที่รองนั่งโถส้วม ที่กดโถส้วมหรือโถปัสสาวะ และสายฉีดน้ำชำระ ทั้งนี้ ต้องจัดให้มีสบู่สำหรับล้าง มอื อย่างเพยี งพอ 1.6 จัดให้มีถังขยะทมี่ ีฝาปิดไว้ในสถานที่อย่างเพียงพอ และเก็บรวบรวมขยะเพ่ือส่งไปกำจัดอย่างถูกต้อง โดยคดั แยกขยะ ดังน้ี - ขยะทั่วไป ให้ใส่ถงุ และมัดปากถุงใหแ้ นน่ รวบรวมนำไปกำจดั อยา่ งถูกสุขลกั ษณะ แนวทางปฏบิ ัติด้านสาธารณสุขเพอื่ การป้องกันการแพรร่ ะบาดของเชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ที่ ๑ ๓๒

- ขยะประเภทของมีคม ให้ใช้คร้ังเดียวทิ้ง เช่น ใบมีดโกน ก่อนท้ิงให้มีการฆ่าเช้ือด้วยน้ำยาฆ่า เชื้อ เช่น ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ 0.5% หรือโซเดียมไฮโปคลอไรท์ (น้ำยาฟอกขาว) 0.1% และแอลกอฮอล์ 70% ใหท้ ้ิงในกล่องท่มี ฝี าปดิ มดิ ชิด รวบรวมและนำไปกำจัดอย่างถกู สขุ ลักษณะ 1.7 จัดให้มีการระบายอากาศอย่างเหมาะสม และอาจเปิดประตู หน้าต่าง เป็นระยะ กรณีที่ใช้ เครอ่ื งปรับอากาศ ใหท้ ำความสะอาดเครื่องปรบั อากาศอย่างสมำ่ เสมอ 1.8 จดั ให้มีทางเข้าออกท่ีชัดเจน และให้มีการลงทะเบียนก่อนเขา้ และออกจากสถานท่ี โดยใช้แอปพลิเค ชนั ท่ที างราชการกำหนด หรอื จดั ให้มสี มดุ สำหรบั ลงทะเบยี น ๒. แนวทางปฏิบตั สิ ำหรับพนักงานหรือผใู้ ห้บรกิ าร 2.1 สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอ หากมีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป รว่ มกับไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ ไม่ได้กล่ิน ลิ้นไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหน่ือย หรือหายใจลำบากอย่างใดอย่างหน่ึง และอาจมีอาการท้องเสยี ร่วมดว้ ย ให้หยดุ งาน และไปพบแพทยท์ นั ที 2.2 สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัย แผ่นใสครอบหน้า (Face Shield) สวมถงุ มือยางขณะ สระผมและเส้อื คลมุ ท่ีสะอาดทกุ ครง้ั ที่ใหบ้ รกิ าร 2.3 ล้างมือด้วยสบู่และน้ำหรือเจลแอลกอฮอล์ ก่อนและหลังให้บริการลูกค้าแต่ละราย และหลีกเล่ียง การสัมผัสใบหน้า ตา ปาก จมกู โดยไมจ่ ำเปน็ 2.4 ขณะปฏิบัติงานต้องเว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร งดหรือเลี่ยงการพูดคุยเกิน ความจำเป็นขณะให้บริการ และหา้ มรับประทานอาหารในพ้นื ทใ่ี ห้บริการ ๓. แนวทางปฏิบัติสำหรบั ผใู้ ชบ้ ริการ 3.1 สวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยทุกคร้ังเม่ือไปใช้บริการ ล้างมือด้วยสบู่และน้ำหรือเจล แอลกอฮอล์ ก่อนเข้าและออกจากร้านหรือหลังจากหยิบจับส่ิงของ หรือจุดท่ีมีการสัมผัสร่วมกัน สำหรับผู้สูงอายุ ผปู้ ่วยโรคระบบทางเดนิ หายใจ ควรนัดหมายลว่ งหน้าและหลีกเล่ยี งชว่ งเวลาทม่ี ีคนจำนวนมาก 3.2 สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอ หากมีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซียสข้ึนไป ร่วมกับไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลิ่น ล้ินไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบากอย่างใดอย่าง หน่ึง และอาจมีอาการท้องเสียร่วมดว้ ย ให้งดเข้าใช้บริการและพบแพทยท์ ันที หากเดินทางกลับจากพื้นท่ีเส่ียงให้ งดใชบ้ ริการ แนวทางปฏบิ ตั ิดา้ นสาธารณสุขเพือ่ การปอ้ งกนั การแพรร่ ะบาดของเช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ท่ี ๑ ๓๓

๑๕. แนวทางปฏิบัติสำหรับร้านเกม รา้ นอินเตอร์เน็ต รา้ นคอมพิวเตอร์ ร้านเกม ร้านอินเตอร์เน็ต ร้านคอมพิวเตอร์ มีท้ังที่เปิดเป็นร้านเฉพาะ หรือเปิดให้บริการภายใน ห้างสรรพสินค้า ศูนย์การค้า เป็นสถานที่ท่ีมีกิจกรรมที่ทำให้มีการรวมตัวกันของผู้ใช้บริการกลุ่มเด็กหรือวัยรุ่น ลักษณะของร้านส่วนใหญ่มีลักษณะเป็นห้องปรับอากาศ และมีการใช้อุปกรณ์ภายในร้านร่วมกัน เช่น คอมพิวเตอร์ คยี ์บอร์ด เมาส์ เคร่ืองเลน่ เกม ชุดหูฟัง (Headset) เป็นต้น จึงอาจกอ่ ให้เกิดการแพร่กระจายของเชื้อ โรค ทั้งจากการสัมผัสระหว่างบุคคล หรือจากการสัมผัสอุปกรณ์ต่าง ๆ ภายในร้าน รวมถึงการระบายอากาศ ที่ไม่เหมาะสม กรมอนามัย จึงมีคำแนะนำแนวทางปฏิบัติสำหรับผู้ให้บริการและผู้มาใช้บริการร้านเกม ร้านอนิ เตอร์เน็ต รา้ นคอมพิวเตอร์ ดังนี้ 1. แนวทางปฏบิ ัติสำหรบั ผู้ให้บริการ ๑.๑ มีระบบการคัดกรองพนักงานและผู้ใช้บริการ หากพบว่ามีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซยี ส ร่วมกบั อาการไอ มีน้ำมูก เจบ็ คอ จมูกไม่ไดก้ ลิ่น ล้ินไมร่ ับรส หายใจเร็ว หายใจเหน่ือย หรอื หายใจ ลำบาก อยา่ งใดอย่างหนึ่ง และอาจมีอาการท้องเสยี รว่ มดว้ ย แจง้ งดใหบ้ ริการ แนะนำใหไ้ ปพบแพทย์ ๑.๒ ผู้ให้บริการต้องสวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลา และอาจมีอุปกรณ์ป้องกันตนเอง เพิม่ เติม เชน่ ถงุ มือ แผ่นใสครอบหน้า (Face shield) เป็นต้น ๑.๓ จัดให้มีท่ีล้างมือพร้อมสบู่ หรือเจลแอลกอฮอล์ไว้บริการในบริเวณต่าง ๆ อย่างเพียงพอ เช่น ประตู ทางเข้าออก เคาทเ์ ตอร์ชำระเงิน ภายในบรเิ วณร้าน เปน็ ต้น ๑.๔ จำกัดจำนวนผู้เข้าใช้บริการไม่ให้แออัด และกำหนดให้มีระยะห่างที่เหมาะสม โดยจัดระยะห่าง ระหว่างโตะ๊ คอมพวิ เตอร์ เครอื่ งเล่นเกม หรอื อุปกรณอ์ ่ืนใดในการใหบ้ รกิ าร อย่างนอ้ ย 1 เมตร ๑.๕ จำกดั ระยะเวลาการใชบ้ ริการไมเ่ กิน ๒ ช่ัวโมงต่อคร้ัง และมีมาตรการลดการสมั ผัส เช่น การจองคิว หรอื นัดล่วงหนา้ การจา่ ยเงินแบบออนไลน์ ๑.๖ ทำความสะอาดพ้ืนทโี่ ดยรอบและบรเิ วณภายในร้าน พนื้ ผวิ สัมผัส อปุ กรณท์ ีม่ ีการสมั ผัสร่วมกัน - พืน้ ที่โดยรอบ พนื้ ผวิ สัมผัส อุปกรณ์ เคร่ืองใช้ ให้ทำความสะอาดดว้ ยนำ้ ยาทำความสะอาดและ อาจฆ่า เช้ือด้วยน้ำยาฆ่าเช้ือ เช่น แอลกอฮอล์ 70% โดยเฉพาะบริเวณท่ีมีคนใช้ร่วมกันจำนวนมากหรือจุดเส่ียงที่มี การ สัมผัสรว่ มกัน เชน่ ทจ่ี บั ประตู เคาทเ์ ตอรช์ ำระค่าบริการ โตะ๊ เก้าอี้ เป็นต้น - อุปกรณ์ในการให้บริการ เช่น คอมพิวเตอร์ คีย์บอร์ด เมาส์ เครื่องเล่นเกม ชุดหูฟัง ให้ทำความ สะอาดด้วยน้ำยาทำความสะอาดและฆ่าเช้ือโรคด้วยน้ำยาฆ่าเช้ือ เช่น แอลกอฮอล์ 70% โดยต้องทำความสะอาด ทุกครง้ั หลังจากมกี ารใช้บริการเสรจ็ ในแต่ละราย - ห้องน้ำ ห้องส้วม ทำความสะอาดอยา่ งน้อยวันละ 2 คร้ัง และอาจเพิ่มความถ่ีในการทำความสะอาด หากมีผู้ใช้บริการมากขึ้น ด้วยน้ำยาทำความสะอาดและอาจฆ่าเช้ือโรคด้วยสารฆ่าเชื้อโรคบริเวณจุดเสี่ยง ได้แก่ กลอนหรือลูกบิดประตู ก๊อกน้ำอ่างล้างมือ ท่ีรองน่ังโถส้วม ที่กดโถส้วมหรือโถปัสสาวะ สายฉีดน้ำชำระ และพื้น ห้องส้วม ท้งั นี้ ตอ้ งจัดใหม้ สี บสู่ ำหรบั ลา้ งมอื อยา่ งเพียงพอ ๑.๗ ทำการคลุมคีย์บอร์ด เม้าส์ หรืออุปกรณ์อ่ืนใดที่อาจมีการสัมผัสร่วมกัน ในช่วงที่ไม่มีผู้ใช้บริการ คอมพวิ เตอร์หรอื อปุ กรณ์นน้ั ๆ แนวทางปฏิบัติดา้ นสาธารณสุขเพือ่ การป้องกันการแพร่ระบาดของเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ท่ี ๑ ๓๔

๑.๘ จัดให้มีการระบายอากาศทเ่ี หมาะสม ทำความสะอาดเครื่องปรับอากาศอยู่เสมอ และเปดิ ประตูเป็น ระยะ เพอื่ ระบายอากาศ ๑.๙ หมั่นล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์บ่อยๆ และหลังการสัมผัส หยิบจับสิ่งของ หรือ จุดท่ีมกี ารสัมผัสรว่ ม หลงั เข้าหอ้ งน้ำ หลกี เลย่ี งการสัมผัสใบหนา้ ตา ปาก จมูก โดยไม่จำเปน็ ๑.๑๐ งดหรือเล่ียงการพูดคุยเกินความจำเป็นขณะให้บริการ และห้ามรับประทานอาหารในพื้นที่ ใหบ้ รกิ าร ๑.๑๑ จัดให้มีถังขยะที่มีฝาปิดไว้บริเวณภายในสถานท่ีอย่างเพียงพอ และเก็บรวบรวมขยะเพ่ือส่งไป กำจดั อย่างถกู ต้อง ๑.๑๒ ชี้แจงให้ผู้ใช้บริการ ทราบขั้นตอนวิธีปฏิบัติในการเข้าใช้บริการสถานที่ และให้คำแนะนำส่ือ ประชาสัมพันธ์การป้องกันและการลดความเส่ียงจากการแพร่กระจายเช้ือโรคให้กับพนักงานและผู้ใช้บริการ ปฏิบัตติ ามอย่างเครง่ ครัด ๑.๑๓ มีมาตรการติดตามข้อมูลของผู้มาใช้บริการ เช่น การใช้แอพพลิเคชั่นทางโทรศัพท์เคลื่อนที่ตามที่ ทางราชการกำหนด หรือใชม้ าตรการควบคมุ การเขา้ ออกสถานท่ดี ้วยการบนั ทึกข้อมลู ๒. แนวทางปฏิบตั สิ ำหรบั ผู้ใช้บริการ ๒.๑ ประเมินหรือสังเกตอาการตนเอง หากพบว่า มีไข้ หรือวัดอุณหภูมิได้ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซียส ร่วมกับมีอาการไอ น้ำมกู เจ็บคอ จมูกไมไ่ ด้กลน่ิ ลิน้ ไม่รบั รส หายใจเร็ว หายใจเหน่ือย หรือหายใจลำบาก อย่างใด อย่างหน่ึง และอาจมีอาการท้องเสยี ร่วมดว้ ย ใหง้ ดไปใชบ้ ริการ และพบแพทยท์ นั ที ๒.๒ สวมหน้ากากผา้ หรอื หนา้ กากอนามัยตลอดเวลาท่ีเข้าใช้บริการ ๒.๓ ล้างมือด้วยสบู่และน้ำหรือเจลแอลกอฮอล์ ก่อนเข้าและออกจากสถานท่ี หลังจากหยิบจับส่ิงของ หรอื จุดทีม่ ีการสมั ผัสรว่ มกนั หลังเขา้ ห้องนำ้ หลีกเล่ยี งการสมั ผสั ใบหนา้ ตา ปาก จมกู โดยไม่จำเปน็ ๒.๔ เว้นระยะห่างระหวา่ งบคุ คลอยา่ งน้อย 1 เมตร และหลีกเลี่ยงการพูดคุยโดยไมจ่ ำเป็น ๒.๕ ปฏบิ ัติตามกฎระเบยี บของร้านอย่างเคร่งครัด แนวทางปฏบิ ัติด้านสาธารณสุขเพ่ือการปอ้ งกันการแพรร่ ะบาดของเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ที่ ๑ ๓๕

1๖. แนวทางปฏิบตั ิสำหรบั แหลง่ ท่องเท่ียว หรือสถานทที่ ่องเที่ยว แหล่งท่องเท่ียวท่ีเป็นสถานที่ทางธรรมชาติ เป็นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจ มีลักษณะเปิดโล่ง เจ้าของหรือ ผู้ดูแลสถานท่ี อาจจัดมีกิจกรรมต่าง ๆ เชน่ เล่นน้ำ เคร่ืองเล่นทางนำ้ เป็นต้น น่ังหรือนอนพักบริเวณท่ีจัดให้ อาจ ทำให้มีการรวมตัวของกลุ่มคนจำนวนมาก และมีการใช้พ้ืนที่ หรือสัมผัสสิ่งของร่วมกัน และมีความเส่ียงต่อการ แพร่ระบาดของโรค จึงมีแนวทางปฏิบัติสำหรับเจ้าของสถานท่ีให้บริการ ผู้ควบคุมกำกับดูแล พนักงาน ผู้ให้บริการ และนักทอ่ งเท่ียว ดังนี้ 1. แนวทางสำหรบั เจ้าของสถานที่ หรอื ผคู้ วบคุม 1.1 กำหนดให้มีทางเข้า-ออก ที่ชัดเจน และมีการคัดกรองพนักงาน เจ้าหน้าที่ และนักท่องเที่ยว พร้อม ทำสัญลักษณ์ให้กับผู้ท่ีผ่านการคัดกรอง หากพบว่ามีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซียสขึ้น ไป ร่วมกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลิ่น ล้ินไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหน่ือย หรือหายใจลำบาก อย่างใด อยา่ งหน่ึง และอาจมีอาการท้องเสยี ร่วมดว้ ย แจง้ งดการเขา้ รว่ มกิจกรรม และแนะนำไปพบแพทย์ 1.2 มีมาตรการให้พนักงานและนักท่องเท่ียวทุกคน ต้องสวมหน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามัย ตลอดเวลาทีเ่ ขา้ ใช้บรกิ ารในแหล่งท่องเที่ยว 1.3 จัดให้มีสัญลักษณ์เว้นระยะห่างท่ีชัดเจน และกำกับดูแลให้ทุกคนปฏิบัติการเว้นระยะห่าง ระหว่าง บุคคล อย่างน้อย 1 เมตร 1.4 จัดให้มีที่ล้างมือพร้อมสบู่ และเจลแอลกอฮอล์สำหรับทำความสะอาดมือไว้บริการบริเวณต่าง ๆ อยา่ งเพียงพอ 1.5 ทำความสะอาดบรเิ วณสถานที่ พื้นท่ีส่วนกลาง และสิง่ อำนวยความสะดวก ท่ีให้บริการนักท่องเที่ยว อย่างน้อยวันละ 2 ครั้งและอาจเพิ่มความถี่หากมีผู้ใช้บริการมากข้ึน โดยเน้นพื้นท่ีและอุปกรณ์ท่ีมีการใช้บริการ รว่ มกนั เชน่ ศูนย์บริการนกั ท่องเท่ียว หอ้ งน้ำ หอ้ งสว้ ม เคร่ืองเล่น ลิฟต์ ประตู ราวจบั ทีน่ ่ังพักผอ่ น เปน็ ตน้ 1.6 ดูแลให้มจี ำนวนนกั ท่องเท่ียวท่เี ข้าใชบ้ ริการในแต่ละพ้ืนทีอ่ ย่างเหมาะสม มิใหแ้ ออัด โดยพจิ ารณาให้ เหมาะสมกับศักยภาพของพื้นท่ี/กิจกรรมแต่ละประเภท (นักท่องเท่ียว 1 คน ต่อพื้นท่ี 4 ตารางเมตร ต่อรอบ/ ช่วงเวลา) 1.7 กำหนดแนวทางการปฏิบัติตัวสำหรับนักท่องเท่ียว พนักงาน และจัดให้มีการประชาสัมพันธ์ และ รณรงค์ให้ความรู้แก่นักท่องเที่ยว เช่น ข้อห้าม ข้อควรปฏิบัติสาหรับนักท่องเที่ยว วิธีการล้างมือ การปิดฝาชัก โครกก่อนกดชำระสิ่งปฏิกูล เป็นต้น เพ่ือการป้องกันและการลดความเสี่ยงจากการแพร่กระจายเช้ือโรคให้กับ พนักงานบรกิ ารและนักท่องเท่ยี วปฏิบตั ติ ามอย่างเคร่งครัด 1.8 กรณี เป็นพื้นท่ีปิด ต้องจัดให้มีการระบายอากาศท่ีดี หากใช้เครื่องปรับอากาศ ต้องมีการพักเพ่ือ ระบายอากาศบา้ ง รวมท้งั ทำความสะอาดเครือ่ งปรบั อากาศสม่ำเสมอ 1.9 ทำความสะอาดห้องน้ำ ห้องส้วมด้วยน้ำยาทำความสะอาดให้สะอาดอยู่เสมอ หรืออย่างน้อยวันละ 2 คร้ัง และอาจเพิ่มความถี่ในการทำความสะอาดมากข้ึน และอาจฆ่าเชื้อโรคด้วยสารฆ่าเชื้อโรคบริเวณจุดเส่ียง ได้แก่ ลูกบิดประตู ก๊อกน้ำอ่างล้างมือ ที่รองนั่งโถส้วม ท่ีกดโถส้วมหรือโถปัสสาวะ สายฉีดน้ำชำระ ท้ังน้ี ต้องจัด ให้มสี บู่สำหรบั ล้างมอื อย่างเพียงพอ 1.10 จัดให้มีถังขยะสภาพดีและมีฝาปิดไว้บริเวณแหล่งท่องเที่ยวอย่างเพียงพอ คัดแยกขยะอย่างน้อย เป็นขยะทั่วไปและขยะรีไซเคิล เกบ็ รวบรวมไวย้ ังทพี่ กั ขยะ เพอื่ นำไปกำจัดอยา่ งถูกตอ้ งทุกวนั 1.11 แนะนำให้ใช้เทคโนโลยีในการสนับสนุนการทำงาน เช่น การใช้เอกสารอิเล็กทรอนิกส์เพ่ือแนะนำ แหล่งทอ่ งเที่ยวผ่าน QR Code การจำหนา่ ยบัตรและชำระเงินทางอเิ ล็กทรอนิกส์ (e-Payment) เปน็ ต้น แนวทางปฏบิ ัติด้านสาธารณสุขเพอื่ การปอ้ งกนั การแพร่ระบาดของเชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับท่ี ๑ ๓๖

1.12 มีมาตรการติดตามข้อมูลของผู้มาใชบ้ ริการ เชน่ การใช้แอพพลเิ คช่นั ที่ทางราชการกำหนด หรือจดั ใหม้ สี มดุ สำหรับลงทะเบยี น 2. แนวทางสำหรับพนกั งาน/ผ้ใู ห้บริการ 2.1 สงั เกตอาการตนเองสม่ำเสมอ หากพบว่ามีไขห้ รือวดั อุณหภมู ไิ ด้ต้งั แต่ 37.5 องศาเซลเซียส ข้นึ ไป รว่ มกับ ไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ จมกู ไม่ได้กลิ่น ลนิ้ ไมร่ ับรส หายใจเหนือ่ ย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอยา่ งหนงึ่ และ อาจมีอาการท้องเสียร่วมดว้ ย หรอื เดนิ ทางกลับจากพื้นที่เสี่ยง ให้หยดุ ปฏบิ ัตงิ าน แจง้ หวั หน้างาน และไปพบ แพทย์ทันที 2.2 สวมหน้ากากผา้ หรือหน้ากากอนามัย เวน้ ระยะห่างระหวา่ งบคุ คลอยา่ งน้อย 1 เมตร 2.3 ลา้ งมือด้วยสบูแ่ ละนำ้ หรือเจลแอลกอฮอล์ บ่อย ๆ และกอ่ นและหลงั ให้บริการ 2.4 พนกั งานท่ีปฏิบัตงิ านในจดุ เสีย่ ง เช่น พนกั งานทำความสะอาด เก็บรวบรวมขยะ ต้องป้องกนั ตนเอง โดยสวมถุงมอื รองเทา้ หนา้ กากผ้าหรือหนา้ กากอนามัยตลอดเวลาที่ปฏิบัติงาน ต้องลา้ งมือด้วยสบแู่ ละน้ำ หรือ เจลแอลกอฮอล์ หากเป็นไปไดค้ วรอาบน้ำและเปลี่ยนเสื้อผ้าทนั ทีหลงั ปฏบิ ัติงาน 3. แนวทางสำหรบั นกั ท่องเทยี่ ว/ผใู้ ช้บริการ 3.1 สงั เกตอาการตนเองสมำ่ เสมอ หากพบวา่ มีไข้หรอื วัดอุณหภมู ิไดต้ ้งั แต่ 37.5 องศาเซลเซยี ส ขึ้นไป ร่วมกบั ไอ มนี ำ้ มูก เจบ็ คอ จมกู ไมไ่ ด้กลิ่น ล้ินไมร่ บั รส หายใจเหนือ่ ย หรอื หายใจลำบาก อยา่ งใดอยา่ งหน่งึ และ อาจมีอาการทอ้ งเสยี รว่ มดว้ ย ใหง้ ดใชบ้ รกิ ารแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วและไปพบแพทย์ 3.2 สวมหน้ากากผา้ หรือหน้ากากอนามยั ตลอดเวลา ละเวน้ การเปดิ หน้ากากโดยไมจ่ ำเปน็ และเว้น ระยะหา่ งระหวา่ งบุคคล อยา่ งนอ้ ย 1 เมตร 3.3 ล้างมอื ด้วยสบแู่ ละน้ำหรือเจลแอลกอฮอล์ ใหส้ ะอาดอยเู่ สมอ และก่อนเข้าและออกจากสถานที่ หรือหลงั จากสัมผสั พน้ื ผวิ ท่ีมีการสมั ผสั รว่ มกัน หลีกเลย่ี งการสมั ผสั ใบหน้า ตา ปาก จมกู โดยไมจ่ ำเปน็ เม่ือกลับ ถงึ บ้านควรเปลี่ยนเส้อื ผ้าและอาบน้ำทันที 3.4 ปฏบิ ัติตามมาตรการของสถานที่อยา่ งเคร่งครัด แนวทางปฏบิ ัติดา้ นสาธารณสุขเพือ่ การปอ้ งกนั การแพร่ระบาดของเชือ้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับที่ ๑ ๓๗

คำถำมที่พบบ่อย ช่วงสถำนกำรณ์กำรระบำดของเช้ือไวรสั โคโรนำ 2019 (COVID-19) รวบรวมข้อมลู วนั ท่ี 1-๖ มกราคม 2564 หมวด: มาตรการป้องกนั โควิด 19 ประเดน็ คำถาม: เมอ่ื ต้องเฝา้ สังเกตอาการ ๑๔ วนั ท่ีบ้านควรปฏบิ ัติตนอยา่ งไร คำตอบ: • ใหส้ ังเกตอาการตนเอง หากมีไข้เกิน 37.5 องศาเซลเซียส ร่วมกบั มีอาการอย่างใดอยา่ งหนง่ึ ดังน้ี ไอ มนี ำ้ มกู เจ็บคอ จมูกไมไ่ ด้กลิ่น ลิน้ ไม่รบั รส หายใจเหน่ือย หรอื หายใจลำบาก อย่างใด อย่างหนึ่งและอาจมีอาการท้องเสยี ร่วมดว้ ย ให้พบแพทย์ • แยกหอ้ งนอน แยกของใชส้ ว่ นตวั (แก้วน้ำ จาน ชอ้ น ผ้าเช็ดตวั โทรศพั ท์ ฯลฯ) และแยกทำ ความสะอาด แยกห้องนำ้ กรณีแยกไม่ได้ ควรใช้หอ้ งสว้ มเปน็ คนสุดทา้ ย และทำความสะอาด ทันที ปดิ ฝาชกั โครกทกุ ครั้งก่อนกดเพ่ือป้องกนั การแพร่กระจายของเชื้อโรค • หม่ันลา้ งมอื ด้วยนำ้ และสบู่ หรือใช้แอลกอออลเ์ จล หากตอ้ งพบผูอ้ น่ื ใหส้ วมหน้ากากอนามัย และท้ิงหนา้ กากอนามยั ท่ีใชแ้ ลว้ ใสถ่ ุงกอ่ นท้งิ ลงในถังขยะท่ีมีฝาปดิ แล้วทำความสะอาดมือทันที • หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดกบั คนในครอบครัว โดยเฉพาะผสู้ ูงอายุ ผทู้ ี่มโี รคประจำตวั • งดกจิ กรรมนอกบา้ นจนกวา่ จะครบตามเวลาท่กี ำหนด กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข วันท่ี 4 มกราคม 2564 ประเด็นคำถาม: มาตรการป้องกนั ส่วนบุคคลในพน้ื ที่ควบคมุ สงู สดุ กบั พืน้ ที่ควบคมุ ต่างกนั อยา่ งไร คำตอบ: ตามท่ีหลายพน้ื ท่ีได้ประกาศพื้นท่คี วบคมุ สงู สุด ซึ่งหมายถงึ พ้นื ทท่ี ี่มีผู้ตดิ เชือ้ จำนวนมากและมี มากกว่า 1 พื้นที่ น้ัน และการประกาศนัน้ อาจประกาศทั้งจงั หวัด หรอื บางอำเภอ หรอื พ้ืนที่ เฉพาะ การประกาศเชน่ นจ้ี ะทำใหพ้ นื้ ทีต่ ดิ กันจะกลายเปน็ พ้ืนท่ีควบคุม ทง้ั นีโ้ ดยเป็นไปตาม มาตรการที่ศบค.ได้ประกาศไว้วา่ พน้ื ที่ควบคุมหมายถึงพ้นื ที่ติดกบั พ้ืนทีค่ วบคุมสูงสุด หรอื พ้ืนท่ที ่ี มผี ู้ตดิ เชอ้ื เกินกว่า 10 รายและมีแนวโนม้ ผตู้ ิดเชื้อเพิม่ ขึน้ สำหรบั มาตรการสว่ นบคุ คลในการป้องกนั โรคนนั้ ไมไ่ ดแ้ ตกตา่ งกัน เวน้ แต่พ้นื ที่ควบคมุ สูงสุดให้ ตดิ ต้ังแอปพลิเคช่ัน หมอชนะเพม่ิ เตมิ ด้วย โดย ศบค.ได้กำหนดให้ - สวมหน้ากากอนามยั 100 % - เน้นการทำความสะอาด มือ สถานทีห่ รอื อุปกรณ์ท่ีสัมผัสบ่อย ๆ - หลกี เลี่ยงการสมั ผสั หรือหลีกเลีย่ งการเขา้ ไปในสถานทท่ี ี่มีคนจำนวนมาก - ติดตั้งแอปพลเิ คชน่ั ไทยชนะและสแกนอยเู่ สมอ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2563 แนวทางปฏบิ ตั ิดา้ นสาธารณสุขเพือ่ การป้องกันการแพร่ระบาดของเช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับที่ ๑ ๓๘

ประเดน็ คำถาม: การทำความสะอาดมือสามารถป้องกันโควดิ ไดอ้ ย่างไร คำตอบ: เนือ่ งจากเชื้อโควดิ สามารถแพร่ได้โดยการไอ จาม การพดู การตะโกน ทำใหเ้ กิดละอองฝอยของ น้ำลาย โดยเฉพาะการไอจามหากใชม้ อื ปิดปาก และนำมือมาจับทพี่ ืน้ ผวิ อุปกรณ์ท่ีใชง้ านรว่ มกัน หากมคี นมาใช้อปุ กรณต์ ่อและใชม้ ือจับจมูก ปาก ตา ก็อาจทำให้เชื้อโรคเข้าสรู่ า่ งกายได้ ดงั น้นั ภายหลังไอจาม ควรล้างมอื ให้สะอาด วิธที ำความสะอาดมือทด่ี ที ีส่ ดุ คือ ล้างมือดว้ ยน้ำและสบู่ ถใู ห้สบทู่ ั่วทกุ ซอกมุม นานอย่างนอ้ ย 20 วินาที แล้วล้างนำ้ ออก ทั้งนี้ สบ่จู ะมกี ลไกในการทำลายเช้อื ไวรัสโดยยทำลายไขมันท่เี ปลือก ของเชื้อไวรสั และยงั ทำลายการยึดโยงสว่ นประกอบสำคัญของไวรสั ทำให้ไวรัสแตกตัวออกจนไม่ สามารถแพร่เชือ้ ได้ และภายหลังลา้ งด้วยสบู่ เรายงั ลา้ งด้วยนำ้ สะอาด กจ็ ะทำให้ไวรัสท่ียงั อาจ หลงเหลืออยไู่ หลไปกับน้ำดว้ ย แต่หากไม่สะดวก ท่ีจะใชน้ ำ้ และสบู่ ให้ลา้ งด้วยเจลแอลกอฮอล์ ได้ โดยเทเจลแอลกอฮอลล์ งในฝ่ามอื ขนาดพอประมาณ ถูให้ทวั่ มอื ท้งิ ไว้ให้แหง้ ท้งั น้เี จล แอลกอฮอล์ควรมสี ่วนผสมของแอลกอฮอล์ 70% ขึ้นไป แตห่ ากมือมคี ราบสกปรก เชน่ มคี ราบ เศษอาหาร เปื้อนคราบสกปรก รวมทง้ั หลงั จากใชส้ ว้ มควรลา้ งดว้ ยน้ำและสบู่ จะดีกว่าล้างดว้ ย เจลแอลกอฮอล์ นอกจากน้ี ยังควรล้างมือ กอ่ นรบั ประทานอาหาร ภายหลังจบั สิง่ สกปรก กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2563 ประเด็นคำถาม: การทำความสะอาดสถานทหี่ รืออปุ กรณ์ทสี่ มั ผัสรว่ มกนั บ่อย ๆสามารถปอ้ งกันโควดิ ไดอ้ ยา่ งไร คำตอบ: เน่ืองจากเชื้อโควิดสามารถแพร่ได้โดยการไอ จาม การพูด การตะโกน ทำใหเ้ กิดละอองฝอยของ น้ำลาย หากละอองฝอยนตี้ กลงบนพื้นผิวอปุ กรณท์ ่ีมีการใช้งานร่วมกนั หรอื เกดิ จากการไอจาม และใช้มือปดิ ปาก และนำมือมาจบั ท่ีพน้ื ผวิ อุปกรณ์ท่ใี ช้งานร่วมกนั หากมีคนมาใช้อปุ กรณ์ต่อ และใช้มือจบั จมูก ปาก ตา ก็อาจทำให้เช้ือโรคเขา้ ส่รู า่ งกายได้ สำหรบั คนทว่ั ไป จงึ ควรละเว้นการสมั ผสั สง่ิ ของโดยไมจ่ ำเป็น ส่วนเจา้ ของหรอื ผูด้ ูแลสถานทีก่ ็ ควรใหม้ ีการทำความสะอาดพ้ืนผิวที่มกี ารใชง้ านรว่ มกัน เช่น ราวบันไดเลื่อน ลูกบิดประตู ปุ่มกดลิฟท์ โดยสมำ่ เสมอ อย่างนอ้ ย วนั ละ 2 ครงั้ แต่หากมีคนใช้งานจำนวนมาก อาจเพ่ิม ความถข่ี น้ึ เป็นวันละ 3 ครง้ั หรือทกุ 2 ชว่ั โมง หรอื ทกุ รอบการใหบ้ รกิ าร เพอ่ื ลดโอกาสการตดิ เชื้อผา่ นทางการสมั ผสั พ้ืนผวิ ทีม่ ีการใช้งานรว่ มกนั และเพ่ือให้เกดิ ความปลอดภยั ภายหลงั ทำความสะอาดแล้ว อาจฆ่าเชื้อดว้ ยน้ำย่าฆา่ เชื้อสำหรับ พ้ืนผวิ ซ่ึงองค์การอนามัยโลกแนะนำวา่ มีสารฆ่าเช้อื 3 ชนิดท่ีมีประสิทธภิ าพในการทำลายเชื้อ ไวรสั ไดภ้ ายในเวลา 1 นาที คือ • เอธานอล ความเขม้ ขน้ 70-90% ความเขม้ ขน้ ทเี่ หมาะสมท่ีสุดคอื เอธานอล 70% เน่ืองจาก ใชแ้ อลกอฮอล์น้อยท่ีสุดแตใ่ ห้ผลในการทำลายเช้ือไดด้ ี มปี รมิ าณน้ำท่ีพอเหมาะจะทำ ใหพ้ นื้ ผิวเปยี กและชว่ ยให้แอลกอฮอล์สามารถแทรกซมึ และกระจายตวั ได้ดี • ผลิตภัณฑ์ทม่ี คี ลอรนี เปน็ องค์ประกอบ มกี ารใช้มากอยใู่ นรูปโซเดยี มไฮโปคลอไรต์ โดย การฆา่ เชือ้ ทพี่ ้นื ผิวทวั่ ไป แนะนำให้ใชท้ ี่ความเข้มขน้ 1,000 สว่ นในลา้ นสว่ น (0.1%) สำหรบั บริเวณที่มกี ารปนเปอ้ื นเลือด หรอื อ่ืน ๆ ปรมิ าณมาก แนะนำให้ใชท้ ่คี วามเข้มขน้ 5,000 สว่ น ในล้านสว่ นหรอื 0.5% การใชส้ ารนี้ในการทำลายเช้ือโรค ตอ้ งมีการทำความสะอาดพน้ื ผิวเพื่อ ขจดั สารอนิ ทรยี ์ทพี่ ืน้ ผวิ ก่อน แนวทางปฏิบตั ิดา้ นสาธารณสุขเพ่อื การปอ้ งกนั การแพรร่ ะบาดของเช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับที่ ๑ ๓๙

• ไฮโดรเจนเปอรอ์ อกไซด์ มากกว่าหรอื เท่ากับ 5,000 ส่วนในลา้ นส่วน (0.5%) ไม่ เหมาะกับพ้ืนผวิ ท่เี ปน็ โลหะและผลิตภณั ฑ์ที่มีการเคลือบสี และตอ้ งระมัดระวังการใชง้ าน เนื่องจากมีความเป็นกรดสูง การใช้สารเคมีในการฆ่าเชอ้ื นั้น ควรเลอื กสารเคมีที่สามารถทำลายเชอ้ื กลุ่มเปา้ หมายไดด้ ี ไม่ถูกทำลายไดง้ า่ ย ต้องไม่ทำลายพ้ืนผวิ ไม่ก่อให้เกดิ ความระคายเคืองกบั ผูใ้ ชง้ านและมีราคาที่ เหมาะสมดว้ ย (กรมอนามัย วันที่ 31 ธนั วาคม 2563) ประเด็นคำถาม: ทำไมจึงต้องหลกี เล่ียงเข้าไปในสถานทีท่ ่ีมคี นจำนวนมาก คำตอบ: เนอ่ื งจากเชื้อโควิด 19 มกี ารแพร่โดยตรงผา่ น นำ้ มูก น้ำลายผปู้ ว่ ย จากละอองฝอยที่เกดิ จาก การพดู คยุ เสียงดงั การตะโกน และการตดิ ต่อทางอ้อมผา่ นพืน้ ผิวหรือวตั ถุทมี่ ีเช้อื ไวรสั จากผู้ปว่ ย ปนเปือ้ น หากเราอยู่ใกลช้ ิดกับผมู้ เี ชอ้ื ในระยะนอ้ ยกว่า 2 เมตร เป็นเวลานาน เช่น อยู่รว่ มหอ้ ง พดู คุยกนั หันหนา้ เขา้ หากัน เป็นตน้ ก็อาจเป็นสาเหตุของการตดิ เชอ้ื ได้ นอกจากนี้ ผูต้ ดิ เชอ้ื หลายคนไมแ่ สดงอาการ จงึ ไม่ทราบวา่ เขามเี ชื้อหรือไม่ การทีเ่ ราเข้าไปในสถานท่ีทม่ี ีคนจำนวนมาก เราไมท่ ราบวา่ ใครมเี ชื้อบา้ ง จงึ ควรหลกี เลี่ยงเขา้ ไป ในสถานที่แออัดเปน็ เวลานาน หากจำเปน็ ให้ใช้เวลานอ้ ยท่ีสดุ พรอ้ มมกี ารป้องกนั ตัวเองด้วย การใส่หน้ากากตลอดเวลา ไม่สมั ผัสพนื้ ผวิ โดยไม่จำเปน็ รักษาระยะหา่ งระหว่างบุคคล อย่างน้อย 1 เมตร กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2563 หมวด: จบั จา่ ยใช้สอย ชอปปงิ้ ห้างสรรพสนิ คา้ ศูนย์การค้า และคอมมูนติ ี้มอลล์ ประเดน็ คำถาม: หา้ งสรรพสนิ ค้า ยงั เปดิ บรกิ ารตามปกติหรอื ไม่ คำตอบ: ห้างสรรพสนิ ค้ายังเปดิ ใหบ้ รกิ ารตามปกติ ยกเว้นบางจงั หวัด เช่น กรงุ เทพมหานคร ท่ีมปี ระกาศ ให้เปิดใช้บริการเพยี งบางส่วน และให้ปดิ บริการบางส่วนชว่ั คราว ตั้งแตว่ ันที่ 2 มกราคม 2564 เปน็ ต้นไป ได้แก่ • สวนนำ้ สวนสนุก สนามเดก็ เล่น เครื่องเล่นสำหรบั เดก็ • สถานทเี่ ลน่ ตู้เกม รา้ นเกม และรา้ นอนิ เตอร์เนต็ • ศนู ย์พระเครื่อง • สถานเสริมความงาม สถานที่สกั หรือเจาะผวิ หนงั • สถานทีอ่ อกกำลงั กาย ฟิตเนส • สถานประกอบการเพื่อสุขภาพ สปา และรา้ นนวดแผนไทย • โรงเรียน/สถาบันกวดวชิ า - ประชาชนสามารถติดตามความคบื หนา้ ได้จากประกาศของแตล่ ะจงั หวัดผา่ นทางเวบ็ ไซตข์ อง สำนักงานสาธารณสุขจังหวดั น้นั ๆ หรือจากเว็บไซตข์ องแต่ละจงั หวดั -หา้ งสรรพสินคา้ ในกรุงเทพมหานครมีการปรับเปลีย่ นระยะเวลาปิดเป็นเวลา 21.00 น. กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข วนั ท่ี 4 มกราคม ๒๕64 แนวทางปฏบิ ตั ิด้านสาธารณสุขเพอื่ การป้องกันการแพร่ระบาดของเชอื้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับท่ี ๑ ๔๐

ประเด็นคำถาม: หากจะไปห้างควรปฏบิ ตั ติ วั อย่างไรเพอื่ ใหป้ ลอดภัยจาก COVID-19 คำตอบ: 1) สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอหากมีอาการไขห้ รือวัดอุณหภูมิไดต้ ้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซยี ส ขึ้นไป รว่ มกับไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กล่ิน ลิ้นไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่างหนง่ึ ไมไ่ ปใชบ้ รกิ าร และพบแพทยท์ ันที 2) ใช้บริการเท่าท่ีจำเป็นและควรใช้เวลาให้น้อยที่สุด วางแผนการซื้อสินค้าหรือใช้บริการภายใน ห้างสรรพสินค้าฯ ล่วงหน้า และหากเป็นไปได้ผู้สูงอายุที่ ผู้ที่มีโรคประจำตัว ควรหลีกเลี่ยงการไป ใชบ้ ริการ 3) สวมหน้ากากผา้ หรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลาท่ีอย่ภู ายในหา้ งสรรพสินคา้ ฯ 4) เว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอยา่ งนอ้ ย 1 เมตร และหลกี เล่ยี งการพูดคยุ กบั ผู้ให้บริการเกนิ จำเป็น 5) ล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์บ่อย ๆ ก่อนและหลังใช้บริการ หรือหลังจากสัมผัส หยิบจบั สนิ คา้ สิง่ ของ เครื่องใช้ เมอ่ื กลับถงึ บ้าน ควรเปล่ียนเส้ือผ้าและอาบน้ำทนั ที กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข 4 มกราคม ๒๕64 หมวด: กจิ กรรมดา้ นออกกำลงั กาย การใช้บรกิ ารสระว่ายน้ำใหป้ ลอดภัยจาก COVID-19 ประเดน็ คำถาม: สระวา่ ยนำ้ ยังเปิดบรกิ ารตามปกติหรือไม่ คำตอบ: สระวา่ ยนำ้ ยงั เปดิ ใหบ้ รกิ ารตามปกติ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข 3 มกราคม ๒๕64 ประเดน็ คำถาม: ในสถานการณก์ ารแพร่ระบาดของ COVID-19 การใชบ้ รกิ ารสระว่ายน้ำมีโอกาสตดิ เช้อื ได้หรอื ไม่ คำตอบ: สระว่ายน้ำที่ได้มาตรฐานจะมีคลอรนี ซ่ึงมีฤทธิใ์ นการฆา่ เชื้อไวรสั และทำให้ประสิทธิภาพในการ แพร่เช้อื ลดลง แต่ถ้าไปว่ายนำ้ สระเดยี วกนั กบั คนติดเชื้อ และไปอยู่ใกลต้ อนที่ไอหรือจาม ก็ สามารถมีโอกาสติดเช้ือได้ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข 5 มกราคม ๒๕64 ประเดน็ คำถาม: หากจะไปใชบ้ ริการสระวา่ ยนำ้ ควรปฏิบัติตัวอย่างไรเพ่อื ใหป้ ลอดภัยจาก COVID-19 คำตอบ: 1) สังเกตอาการตนเองสม่ำเสมอ หากมีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ต้ังแต่ 37.5 องศา เซลเซียส ข้ึนไป ร่วมกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจ เหนื่อย หรือหายใจลำบาก อย่างใดอย่างหน่ึง และอาจมีอาการท้องเสียร่วมด้วย งดไปใช้ บริการ และพบแพทย์ทันที 2) ใช้บรกิ ารเทา่ ทจ่ี ำเปน็ ลดการสัมผสั โดยการจองควิ ลว่ งหนา้ 3) สวมหนา้ กากอนามยั หรอื หนา้ กากผา้ ก่อนและหลังใชบ้ ริการวา่ ยน้ำ แนวทางปฏิบตั ิดา้ นสาธารณสุขเพอ่ื การปอ้ งกันการแพร่ระบาดของเชือ้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ที่ ๑ ๔๑

4) เว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร หลีกเล่ียงการพูดคุยกับผู้ให้บริการเกิน จำเป็น และลดการพูดคุยขณะอยใู่ นสระว่ายน้ำ ว่ายนำ้ ตามเลนทกี่ ำหนด ไมว่ ่ายนำ้ ในลักษณะ รวมกลุ่ม เว้นระยะห่างระหว่างกันขณะอยู่ในสระว่ายน้ำ ไม่บ้วนน้ำลาย สั่งน้ำมูกลงในน้ำ ระหวา่ งการว่ายน้ำ และไม่รวมกลุม่ กันบริเวณขอบสระและบรเิ วณโดยรอบ 5) อาบน้ำชำระร่างกายก่อนลงสระว่ายน้ำทุกครั้ง และเม่ือว่ายน้ำเสร็จควรอาบน้ำและเปลี่ยน เสอ้ื ผ้าทันที 6) ล้างมือด้วยสบู่และน้ำหรือเจลแอลกอฮอล์ ก่อนและหลังใช้บริการ หรือหลังจากหยิบจับ ส่ิงของหรอื จุดท่ีมกี ารสมั ผัสรว่ มกัน หลกี เล่ียงการสัมผัสใบหน้า ตา ปาก จมูก โดยไม่จำเป็น 7) ผ้สู งู อายุ ผ้ทู ีม่ โี รคประจำตวั ควรหลีกเล่ียงการใชบ้ ริการ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ 5 มกราคม ๒๕64 หมวด: กิจกรรมด้านบนั เทงิ การใชบ้ รกิ ารโรงภาพยนตรเ์ พอ่ื ใหป้ ลอดภัยจาก COVID-19การขนส่งสาธารณะ ประเดน็ คำถาม: โรงภาพยนตร์ ยงั เปิดบริการตามปกติหรือไม่ คำตอบ: โรงภาพยนตร์ ยังเปิดใหบ้ รกิ ารตามปกติ แต่ต้องผูป้ ระกอบการต้องปฏิบัติตามมาตรการปอ้ งกนั ควบคมุ การแพร่ระบาดของโรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 อย่างเคร่งครัด กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข 3 มกราคม ๒๕64 ประเด็นคำถาม: ประชาชนควรปฏบิ ัตติ ัวอยา่ งไรในการไปใช้บรกิ ารโรงภาพยนตร์ คำตอบ: 1) สังเกตอาการตนเอง หากมีอาการไข้หรือวัดอุณหภูมิได้ต้ังแต่ 37.5 องศาเซลเซียส ขึ้นไป ร่วมกับ ไอ น้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กล่ิน ลิ้นไม่รับรส หายใจเร็ว หายใจเหน่ือย หรือหายใจ ลำบาก อยา่ งใดอยา่ งหนึ่ง และอาจมอี าการทอ้ งเสยี รว่ มดว้ ย งดไปใช้บรกิ าร และพบแพทย์ทนั ที 2) ใช้บรกิ ารเท่าทีจ่ ำเป็น ลดการสมั ผสั โดยการจองตั๋วและจ่ายเงินแบบออนไลน์ การตรวจบัตร โดยการสแกน 3) สวมหนา้ กากผา้ หรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลาท่ชี มภาพยนตร์ 4) เว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร และหลีกเลี่ยงการพูดคุยกับผู้ให้บริการเกิน จำเป็น 5) ล้างมือด้วยสบู่และน้ำหรือเจลแอลกอฮอล์ ก่อนเข้าและออกจากโรงภาพยนต์ หรือหลังจาก หยิบจับสิ่งของหรือจุดที่มีการสัมผัสร่วมกัน หลีกเล่ียงการสัมผัสใบหน้า ตา ปาก จมูก โดยไม่ จำเป็น เม่อื กลับถึงบา้ นควรอาบนำ้ และเปล่ียนเสือ้ ผ้าทันที 6) ผสู้ งู อายุ ผู้ทีม่ โี รคประจำตัว ควรหลกี เลยี่ งการใชบ้ ริการ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ 3 มกราคม ๒๕64 ประเด็ฯคำถาม: สามารถรบั ประทานปอ๊ ปคอร์นและเครอื่ งดม่ื ขณะชมภาพยนตรไ์ ด้หรือไม่ คำตอบ: สามารถรับประทานป๊อปคอร์นและเคร่ืองดื่มขณะชมภาพยนตร์ได้ แต่เมื่อรับประทานเสร็จแล้ว ให้สวมหนา้ กากอนามัยตลอดเวลา กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข 3 มกราคม ๒๕64 แนวทางปฏิบัติด้านสาธารณสุขเพือ่ การป้องกนั การแพรร่ ะบาดของเชือ้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับที่ ๑ ๔๒

หมวด: การเดนิ ทาง ขนสง่ สาธารณะ ประเด็นคำถาม: ปฏิบัตติ นอยา่ งไร เมื่อตอ้ งใช้บริการรถขนส่งสาธารณะ คำตอบ: • หากมีอาการเป็นไข้ ไอ เจ็บคอ มีน้ำมูก จมูกไม่ได้กล่ิน ลิ้นไม่รับรส หายใจเหน่ือย หรือมี อาการท้องเสยี รว่ มดว้ ย หรอื มอี ณุ หภูมิรา่ งกายเท่ากับหรือมากกว่า ๓๗.๕ องศาเซลเซียส หรือ ได้อยใู่ กล้ชิดกบั ผู้ปว่ ยทมี่ อี าการกอ่ นหนา้ นี้ หลกี เลย่ี งการเดนิ ทางดว้ ยรถสาธารณะ • หากมีอาการปรกติ ควรหลีกเล่ียงในช่วงเวลาเร่งด่วน เลือกใช้บริการรถท่ีมีมาตรการทำความ สะอาดอุปกรณ์ พื้นที่และบริเวณท่ีมีการสัมผัสร่วมกัน สม่ำเสมอ และมีการระบายอากาศที่ดี สวมหน้ากากผ้าหรอื หน้ากากอนามัยตลอดเวลาการเดินทาง เวน้ ระยะหา่ งระหวา่ งบคุ คลอย่าง น้อย 1 เมตร หลีกเลี่ยงการพูดคุยโดยไม่จำเป็น ล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์ ก่อนโดยสาร รถไฟ เรือ ก่อนและหลังใช้บริการ หรอื หลังจากสมั ผัสสิ่งของ เคร่ืองใช้ เมื่อกลับ ถงึ บา้ นควรเปลยี่ นเสือ้ ผา้ และอาบนำ้ ทนั ที กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข 5 มกราคม ๒๕64 ประเดน็ คำถาม: เม่อื ทราบว่ารถโดยสาธารณะท่ีใช้เดินทางเปน็ ประจำ มีข่าวว่าพบผู้ตดิ เชอื้ จะต้องปฏิบตั ิตนอยา่ งไร คำตอบ: ไวรัสโคโรนาสามารถอยู่ในส่ิงแวดล้อมได้หลายชั่วโมงถึงหลายวัน แต่หากมีการทำความสะอาด และฆ่าเชื้อพื้นผิวที่มีโอกาสสัมผัสบ่อย ๆ อย่างสม่ำเสมอ และตัวเราเองสวมหน้ากากผ้าหรือ หน้ากากอนามัย หม่ันล้างมือหรือใช้เจลแอลกอฮอล์ หลีกเล่ียงการใช้มือสัมผัสตา ปาก จมูก บริเวณใบหน้า จะปอ้ งกันโรคได้ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสขุ 5 มกราคม ๒๕64 ประเด็นคำถาม: เม่อื ต้องเดินทาง โดยรถสาธารณะท่ีมีผโู้ ดยสารแออดั ไม่สามารถทำตามมาตรการจำกดั จำนวนคน จนไมม่ กี ารเวน้ ระยะหา่ งระหวา่ งบคุ คลได้ ต้องทำอย่างไร คำตอบ: ระหว่างทโ่ี ดยสารให้สวมหน้ากากผ้าหรอื หน้ากากอนามยั ตลอดเวลาการเดินทาง หลกี เล่ียงการ พดู คยุ โดยไม่จำเปน็ ใชเ้ จลแอลกอฮอลล์ ้างมือ หลีกเลีย่ งการใชม้ อื สัมผสั บรเิ วณใบหน้า กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข 5 มกราคม ๒๕64 หมวด: การจดั ประชุม สัมมนา ศูนยแ์ สดงสินคา้ ศนู ยก์ ารประชุม สถานท่จี ัดนทิ รรศการ ประเด็นคำถาม : สามารถจดั ประชมุ จดั สมั มนา จัดงาน ในโรงแรมไดห้ รือไม่ คำตอบ: สามารถจัดประชมุ สัมมนาในโรงแรมหรือศูนย์ประชุมได้ ทง้ั น้ีจำนวนคนที่อนุญาตให้จัดประชุม เป็นไปตามที่ออกประกาศเป็นการเฉพาะในแต่ละพ้ืนท่ี หากพ้ืนท่ีใดไม่มีข้อกำหนด ให้พิจารณา ลดจำนวนคนและลดขนาดงานให้เล็กลงกว่าปกติ หากเป็นการรวมตัวจำนวนมาก ควรปรึกษา แนวทางปฏบิ ัติด้านสาธารณสุขเพ่อื การปอ้ งกนั การแพร่ระบาดของเชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ที่ ๑ ๔๓

คณะกรรมการโรคติดต่อจังหวัด โดยให้พิจารณาลดจำนวนผู้เข้าร่วมกิจกรรมลง มีมาตรการลด ความหนาแน่นของผู้รว่ มกิจกรรม และกำกับดูแลให้เป็นไปตาม มาตรการท่ไี ดว้ างแผนไว้ สำหรับการจัดงานในพ้ืนท่ีควบคุมสูงสุด ต้องได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าท่ีในเขตหรือ จังหวดั ทจ่ี ดั งานเสยี กอ่ น และตอ้ งทำตามมาตรการอย่างเคร่งครดั กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข 5 มกราคม ๒๕64 ประเด็นคำถาม: วิธีปฏบิ ัตติ นในการเขา้ ร่วมประชุม สัมมนา งานแสดงสินค้า งานนทิ รรศการ คำตอบ: ให้สังเกตอาการตนเอง หากมีไข้เกิน 37.5 องศาเซลเซียส ร่วมกับมีอาการอย่างใดอย่างหน่ึง ดังนี้ ไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ จมูกไม่ได้กล่ิน ลิ้นไม่รับรส หายใจเหนื่อย หรือหายใจลำบาก อย่างใด อยา่ งหนงึ่ และอาจมีอาการทอ้ งเสียร่วมดว้ ย ใหง้ ดการเข้าร่วมประชมุ และพบแพทย์ทนั ที หากไมม่ อี าการดังกล่าว ในการเข้ารว่ มประชุม สัมมนา ชมสนิ ค้าหรือนิทรรศการใหส้ วมหน้ากาก ผา้ หรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลา เว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร ระหว่างร่วม กิจกรรม ชมสินค้า หรือการชำระสินค้า หลีกเลี่ยงการเข้าไปในจุดท่ีมีการรวมกลุ่ม งดการ รวมกลุ่ม และลดการพูดคุยเสยี งดัง ล้างมอื ด้วยสบู่และน้ำ หรอื เจลแอลกอฮอล์บ่อย ๆ ก่อนและ หลังใช้บริการ หรือหลงั จากสมั ผัสจุดสัมผัสร่วมหรือสิ่งของ เครอ่ื งใช้ เม่ือกลับถงึ บา้ นควรเปลีย่ น เสื้อผา้ และอาบน้ำทันที และปฏบิ ตั ติ ามกฎระเบียบของสถานทอ่ี ยา่ งเครง่ ครัด กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข 5 มกราคม ๒๕64 ประเดน็ คำถาม: สามารถจัดแสดงสนิ ค้า ในหา้ งสรรพสนิ ค้า หรอื ศูนยป์ ระชุม ไดห้ รือไม่ คำตอบ: สามารถดำเนินการได้ ตามเวลาปกติของสถานที่นั้น ๆ ภายใต้การดำเนินการมาตรการ ป้องกันโรคที่ทางราชการกำหนดอย่างเคร่งครัด และเป็นไปตามประกาศและมาตรการจาก คณะกรรมการโรคตดิ ตอ่ ของจงั หวดั นนั้ ๆ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ 5 มกราคม ๒๕64 ประเด็นคำถาม: แผนการจดั แสดงสินคา้ ที่มีการกำหนดไว้เดิม สามารถดำเนนิ การต่อไดห้ รือไม่ คำตอบ: สามารถดำเนินการได้ โดยให้พิจารณาลดจำนวนผู้เข้าร่วมกิจกรรมลง และมีมาตรการลด ความหนาแน่นของผู้ร่วมกิจกรรม สามารถปรับรูปแบบการเข้าชม โดยการลงทะเบียน ล่วงหน้า และกำกับดูแลให้เป็นไปตามมาตรการการป้องกันโรคที่ทางราชการกำหนด และ เป็นไปตามประกาศและมาตรการจากคณะกรรมการโรคตดิ ต่อของจงั หวัดนน้ั ๆ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข 5 มกราคม ๒๕64 หมวด: สุขอนามัยของอาหารกบั โควิด 19 ประเดน็ คำถาม: คนทำอาหารควรทำตัวอย่างไรไมใ่ ห้แพร่เชอื้ โควดิ 19 คำตอบ: คนทำอาหารหรือแม่ครัว/พ่อครัว ควรล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำหรือใช้เจลแอลกอฮอล์ สม่ำเสมอ โดยเฉพาะก่อนเตรียมอาหาร ภายหลังเตรียมอาหารหรอื จับส่ิงสกปรก ใส่หน้ากากผ้า หรือหน้ากากอนามัยตลอดเวลาท่ีปรุงประกอบอาหาร ไม่ไอจามรดอาหาร ดูแลบริเวณที่ ทำอาหารสะอาดและช่วงน้ีควรเน้นอาหารปรุงสุก กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสขุ 1 มกราคม ๒๕64 แนวทางปฏบิ ตั ิดา้ นสาธารณสุขเพื่อการป้องกันการแพรร่ ะบาดของเชือ้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ท่ี ๑ ๔๔

ประเด็นคำถาม: เชื้อโควิดสามารถติดต่อกันทางอาหารไดห้ รอื ไม่ คำตอบ: ยังไม่มีหลักฐานแสดงว่าในข้ันตอนการปรุง ประกอบอาหาร สามารถแพร่เช้ือโควิด 19 แต่มี ความเป็นไปได้ท่ีคนจะติดโควิด 19 จากการสัมผัสพื้นผิวหรือวัตถุ เช่น อาหาร หรือภาชนะ บรรจุอาหาร และ เช้ือโควิดเป็นเช้ือไวรัส ไม่สามารถเพ่ิมจำนวนได้ในอาหาร การขยายตัวเพ่ิม จำนวนน้ันต้องอยู่ในคนหรือสัตว์เท่านั้น แต่เพ่ือการป้องกัน ต้องมีการทำความสะอาดสถานท่ี ปรุง ประกอบ หรือจัดอาหาร อย่างสม่ำเสมอ ให้ผู้สัมผัสอาหารล้างมือบ่อย ๆ ไม่ไอ จามรด อาหาร แต่ในข้ันตอนของการรับประทานอาหาร อาจมีการติดต่อผ่านทางสภาพแวดล้อม เช่น กรณมี ผี ตู้ ิดเชอื้ รบั ประทานอาหารในหอ้ งปรบั อากาศเป็นเวลานาน ก็มโี อกาสแพรเ่ ชื้อได้ สำหรับร้านอาหาร กำชับให้พนักงานทุกคนมีการคัดกรองอาการทุกวัน ใส่หน้ากากผ้าหรือ หน้ากากอนามัยตลอดเวลาที่ให้บริการ ล้างมือด้วยน้ำและสบู่หรือใช้เจลแอลกอฮอล์ บ่อย ๆ และดูแลสถานท่ีให้ปลอดภัย ลดความเสี่ยงจากการแพร่เช้ือ โดยการทำความสะอาดสถานที่ สม่ำเสมอ โดยเฉพาะบริเวณที่มีคนใช้งานร่วมกัน จัดให้มีท่ีล้างมือ และจัดให้มีเจลแอลกอฮอล์ ภายในร้านในจุดท่ีเหมาะสม ไม่วางเจลแอลกอฮอลไ์ ว้ใกล้เตาไฟ หรอื บริเวณที่มีอาหารแบบหม้อ ไฟ และไม่ให้ลูกค้าหยิบจับอาหารโดยตรง และไม่เปิดเพลงเสียงดังเพ่ือไม่ให้ลูกค้าหรอื พนักงาน ต้องพดู เสยี งดงั หรอื ตะโกน ผูบ้ รโิ ภค สามารถลดการแพร่หรือรับเช้อื ได้ โดยเลือกซื้อไปรบั ประทานทบ่ี ้าน หากรบั ประทานท่ี รา้ นให้เลอื กที่โล่ง ลดระยะเวลาทานอาหารลง ใส่หน้ากากผ้าหรือหน้ากากอนามยั ตลอดเวลา เว้นช่วงรบั ประทานอาหาร ไม่ใชช้ ้อน แก้วนำ้ รว่ มกับผอู้ ่ืน ไมน่ ำผสู้ ูงอายุไปรับประทานอาหาร นอกบ้าน หากสถานทน่ี น้ั มีคนจำนวนมาก กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข 1 มกราคม ๒๕64 ประเดน็ คำถาม: เราสามารถติดเชือ้ เม่ือไปจ่ายตลาดหรือชอปปิง้ ในซปุ เปอรม์ าร์เกต็ ไดห้ รือไม่ คำตอบ: จนถึงปัจจุบันยังไม่มีหลักฐานยืนยันว่ามีการแพร่เช้ือผ่านทางอาหาร รวมท้ังการแพร่เช้ือผ่าน ทางการสัมผัสอาหาร ภาชนะบรรจุอาหารหรือถุงชอปป้ิง เพื่อป้องกันการติดเช้ือจากการไป ตลาด หรือ ชอปปิ้ง แนะนำให้ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำอย่างน้อย ๒๐ วินาที หรือใช้เจล แอลกอฮอล์ ภายหลังซื้อของหรือจับภาชนะบรรจุอาหาร รวมท้ังก่อนเตรียมอาหาร และก่อน รบั ประทานอาหาร กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข 1 มกราคม ๒๕64 ประเด็นคำถาม: มวี ิธกี ารทำปรุงประกอบอาหารอยา่ งไรให้ปลอดจากเช้ือโควดิ คำตอบ: ควรใช้ความร้อนในการปรุงอาหารให้สุก ซึ่งจะทำให้เราปลอดภัยท้ังจากเชื้อโควิดและโรคท่ี ติดต่อทางอาหารอื่น ๆ ด้วย เนื่องจากเช้ือไวรัสโคโรนาถูกทำลายได้ง่ายด้วยความร้อน กรมอนามัยแนะนำให้ปรุงอาหารให้สุก ใช้อุณหภูมิอย่างน้อย 70 องศาเซลเซียส นาน 5 นาที กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ 1 มกราคม ๒๕64 ประเด็นคำถาม: เชอ้ื โควิด สามารถติดต่อกนั ทางอาหารท่ีซือ้ จากรา้ น การรบั ประทานท่รี ้านไดห้ รอื ไม่ คำตอบ: ยงั ไม่มหี ลักฐานยืนยันว่ามีการแพรเ่ ชือ้ โควิด 19 ผา่ นทางผู้สมั ผัสอาหารทต่ี ดิ เช้อื โควิด 19 แต่ เพอ่ื ทำให้เกิดความม่นั ใจสำหรับผบู้ ริโภค ผทู้ ี่มอี าการปว่ ย ควรหยุดงาน ไม่เตรยี มอาหารหรือ แนวทางปฏิบัติดา้ นสาธารณสุขเพอ่ื การป้องกันการแพรร่ ะบาดของเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ที่ ๑ ๔๕

เสิร์ฟอาหาร ผู้สัมผัสอาหารควรมีสุขอนามยั ท่ดี ี ไม่หยิบจับอาหารโดยใชม้ อื เปลา่ ควรใช้อุปกรณ์ ชว่ ยหยิบ จับอาหาร ลา้ งมอื ท้ังกอ่ น ระหวา่ งและภายหลังเตรียมอาหาร และภายหลังจับอาหาร ดิบ ภายหลังใชส้ ว้ ม จับสตั วเ์ ลยี้ ง หลังจากไอจาม และภายหลังจบั ใบหน้าตัวเองและผูอ้ ่นื กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ 1 มกราคม ๒๕64 ประเดน็ คำถาม: เชือ้ โควดิ สามารถติดต่อกนั ทางอาหารประเภทผกั สด ผลไม้ ได้หรือไม่ คำตอบ: ยังไม่มีหลักฐานยืนยันว่ามีการแพร่เชื้อโควิด 19 ผ่านทางการรับประทานผัก ผลไม้ แต่เพ่ือ ป้องกันเช้ือโรค ผู้บริโภคควรล้าง ทำความสะอาดผัก ผลไม้ ก่อนรับประทานเสียก่อน และเพ่ือ ปอ้ งกันการตดิ เชื้อข้ามกันโดย การจัดวางอาหาร ให้แยกผักผลไม้ออกจากวัตถุดบิ อื่น ๆ และเม่ือ ไปซ้ือผักผลไม้ ให้วางแผนการซ้ือเพื่อความสะดวกรวดเร็ว และใช้มือสัมผัสสินค้าให้น้อยท่ีสุด และใหจ้ บั เฉพาะผัก ผลไมท้ ีต่ อ้ งการซอื้ เท่านนั้ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข 1 มกราคม ๒๕64 ประเด็นคำถาม: อาหารทะเลกินไดห้ รอื ไม่ คำตอบ: จากสถานการณ์ที่มีการระบาดของโควิดในพ้ืนท่ีตลาดกลางอาหารทะเล ทำใหห้ ลายพน้ื ท่ีมีคำส่งั ปิดบรเิ วณจำหนา่ ยอาหารทะเล และประชาชนมีความกังวลว่าอาหารทะเล โดยเฉพาะกุ้งนนั้ รบั ประทานไดห้ รือไม่ กรมอนามัยขอชแี้ จงวา่ รับประทานได้ หากปรงุ ให้สกุ อย่างนอ้ ยให้ใช้ ความรอ้ นท่ี 70 องศา นาน 5 นาที เช่น อาหารประเภทต้มยำท่ีน้ำเดือด อุณหภมู ิสงู เกิน 70 องศาแนน่ อน ปลาทอด ที่ใชไ้ ฟร้อนจัด ทอดจนปลาสุกหากซอ้ื อาหารทะเลสด ให้ล้างด้วยน้ำ สะอาดกอ่ น ปรงุ ใหร้ อ้ นจัด จะสามารถฆา่ เช้ือโรคทท่ี ำให้เกิดโรคท้องเสียไดด้ ว้ ย มิใช่เพียง ทำลายไวรสั โควิด 19 กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข วันท่ี 31 ธันวาคม 2563 หมวด: ผสู้ งู อายุ ประเด็นคำถาม : บคุ คลใดบ้างท่ีมคี วามเสี่ยงสูงต่อการติดโรคโควดิ 19 หรือเม่ือเป็นแล้วจะมีอาการรุนแรงข้ึน คำตอบ : 1. กลุ่มเส่ียงโดยตรงที่อาจสัมผัสกับเชื้อ ได้แก่ กลุ่มคนที่อาศัยอยู่ในพื้นท่ีควบคุม หรือเพ่ิง เดินทางกลับจากพ้ืนท่ีควบคุม/พ้ืนที่เสยี่ ง บุคคลท่ีสัมผสั ใกล้ชดิ ผู้ป่วยสงสัยติดเช้อื 2. กลุ่มเสยี่ งทีต่ ้องระวัง หากติดเช้อื อาจมีอาการทรี่ นุ แรง ได้แก่ ผู้สูงอายุ 70 ปีข้ึนไป ผูม้ โี รค เร้ือรัง เชน่ โรคเบาหวาน โรคหวั ใจ โรคความดนั โลหติ สงู และโรคปอด เด็กอายุตํา่ กว่า 5 ปี กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข 6 มกราคม ๒๕64 ประเด็นคำถาม: แนะนำวธิ ดี แู ลสขุ ภาพผ้สู ูงอายอุ ยา่ งไรให้ปลอดภัย COVID-19 คำตอบ: ดแู ลรักษาความสะอาดรา่ งกายอยา่ งสม่ำเสมอ รับประทานอาหารท่ีร้อนหรือปรุงสุกใหม่ๆ สะอาด แยกสำรบั และหากรับประทานอาหารรว่ มกนั ใหใ้ ช้ ชอ้ นกลางสว่ นตวั และแยกของใช้ สว่ นตวั เชน่ แก้วน้ำด่ืม ออกกำลังกายในบ้านอย่างสมำ่ เสมอ ดว้ ยการบริหารกายด้วยท่างา่ ยๆ ทีเ่ หมาะสมกบั ผู้สูงอายุ ดแู ลส่งเสริมสุขภาพจิตโดยวธิ ผี อ่ นคลายความเครยี ดดว้ ยตนเอง เชน่ แนวทางปฏบิ ัติดา้ นสาธารณสุขเพ่อื การป้องกนั การแพร่ระบาดของเชือ้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับท่ี ๑ ๔๖

ดูรายการทวี ี ฟังเพลง รอ้ งเพลง อา่ นหนังสอื นัง่ สมาธิ สวดมนต์ ปลกู ต้นไม้ ดอกไม้ ทำสวน หรือการฝกึ หายใจคลายเครยี ด เปน็ ต้น และใชด้ ลุ พินจิ ในการรับขอ้ มลู ข่าวสาร งดการออกนอกบา้ น หรือเดนิ ทางไปบรเิ วณที่มีคนหนาแน่น พ้ืนทเ่ี ส่ียง พืน้ ทคี่ วบคมุ และไม่อยู่ ใกลช้ ิดผทู้ ่ีมอี าการไข้ ไอ จาม มีน้ำมกู หากจำเปน็ ต้องออกจากบ้าน ให้สวมใสห่ นา้ กากอนามัย หรอื หน้ากากผา้ โดยใชเ้ วลาน้อยที่สดุ รกั ษาระยะหา่ งจากบุคคลอืน่ 1 - 2 เมตร หลีกเล่ียงการ สวมกอด การอ้มุ หรือพูดคุยในระยะใกลช้ ดิ กับบุคคลอื่น และเปลย่ี นมาใช้การติดตอ่ ส่ือสารกับ ผ้อู ่นื โดยการใช้เทคโนโลยีหรือใช้วธิ ีการอื่น ๆ เช่น Line, Facebook หรือการโทรศัพทพ์ ูดคุย เปน็ ต้น กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข 6 มกราคม ๒๕64 ประเดน็ คำถาม: แนะนำวธิ ีดแู ลสุขภาพผสู้ งู อายุที่มโี รคประจำตวั อยา่ งไรดี คำตอบ: หากผสู้ งู อายุที่มีโรคประจำตัว ไดแ้ ก่ โรคเบาหวาน โรคความดนั โลหติ สูง โรคหวั ใจและหลอด เลือด และอนื่ ๆ ควรจดั เตรียมยารักษาโรคประจำตัวของผู้สงู อายไุ ว้ให้เพยี งพออยา่ งน้อย 3 เดอื น ภายใตด้ ลุ พินจิ ของแพทย์ ในกรณีสงสัยใหป้ รึกษาเจ้าหนา้ ท่ีสาธารณสขุ หรอื แพทย์ใกล้ บา้ น หมอครอบครอบครัว หรือ อสม.เปน็ ต้น หรอื ปรึกษาผ่านระบบออนไลน์ แลว้ ใหญ้ าติผู้ดแู ล รับยาแทนหรือมบี รกิ ารจัดสง่ ทางไปรษณยี ์มาทบี่ า้ น (เพือ่ ลดการเดนิ ทางของผู้สูงอายุ) กรณีท่ีต้องไปพบแพทยเ์ พ่ือรับการรักษาพยาบาลต่อเน่ือง ควรมีการป้องกนั ตนเองด้วยการสวม หนา้ กากผา้ หรือหน้ากากอนามัย หากมีการสมั ผสั ส่งิ สกปรกหรอื อุปกรณท์ ี่มกี ารใช้งานร่วมกนั ต้องล้างมือบ่อย ๆ ดว้ ยนำ้ และสบ่อู ย่างน้อย 20 วนิ าที หรือทำความสะอาดมือดว้ ย แอลกอฮอลเ์ จลขณะมือแห้ง และเมื่อเดินทางกลบั ถึงบ้านหรอื ที่พัก ตอ้ งมกี ารทำความสะอาด ร่างกาย อาบน้ำสระผม และเปลี่ยนเสือ้ ผ้าทันที แลว้ ค่อยทำกิจกรรมอ่นื ๆ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข 6 มกราคม ๒๕64 ประเดน็ คำถาม: เราจะดแู ลสภาพจิตใจผู้สงู อายใุ ห้เขม้ แข็งในชว่ งระบาดของ COVID-19 ได้อยา่ งไร คำตอบ: ดูแลสุขภาพกายใหด้ ี ดว้ ยการดูแลความสะอาดรา่ งกาย ออกกำลังที่เหมาะสม เชน่ ยืดเส้น ทำ สมาธิ กินอาหารสขุ ภาพ พักผอ่ นใหเ้ พียงพอ หลีกเลย่ี งการดื่มแอลกอฮอล์ และสูบบหุ รี่ นอกจากนย้ี ังควรลดหรอื พกั การติดตามข่าว COVID-19 ลงบา้ ง เพราะการรับรขู้ ่าวสารทำให้ จติ ใจหดหู่ เลอื กทำกิจกรรมท่ีช่นื ชอบและกจิ กรรมที่สามารถทำได้ตามหลักการ Social Distancing ตดิ ต่อกบั เพ่ือนฝูง ญาตมิ ิตรอยู่เสมอผา่ นระบบสอ่ื สาร หาเพื่อนทีไ่ ว้ใจไดแ้ ลว้ เลา่ ให้ เขาฟงั วา่ ทา่ นมคี วามกงั วลและรู้สกึ อย่างไร จะช่วยให้คลายความกงั วลลงได้ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ 6 มกราคม ๒๕64 ประเดน็ คำถาม: สำหรับครอบครัวท่ีมีผู้สูงอายุ เดก็ และคนทีต่ ้องออกไปทำงานนอกบ้าน ควรปฏิบัติตวั กนั อยา่ งไรในชว่ งท่ีมโี ควิด 19 ระบาด คำตอบ: • ให้ทำความเข้าใจเกี่ยวกับสถานการณ์และวิธีการปฏิบัติตัวจากการแพร่ระบาดของโรคติดเช้ือ ไวรัสโคโรนา 2019 ล้างมือให้สะอาดอยู่เสมอด้วยน้ำและสบู่อย่างน้อย 20 วินาที หรือ แอลกอฮอลเ์ จล ไม่นำมือมาสมั ผัสตา จมูก ปาก งดการกอด การอุม้ หรอื สมั ผัสผู้สูงอายุ และเด็ก อายุต่ำกว่า 5 ปี และเฝ้าระวังและสังเกตอาการตนเอง หากพบว่าตนเอง หรือบุคคลใน แนวทางปฏิบตั ิดา้ นสาธารณสุขเพอื่ การปอ้ งกนั การแพรร่ ะบาดของเชือ้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับที่ ๑ ๔๗

ครอบครวั มีอาการปว่ ย เช่น มีไข้ ร่วมกับมีอาการไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ หอบเหนอื่ ย จมกู ไม่ไดก้ ลิ่น ลนิ้ ไม่รับรส หรือมอี าการท้องเสยี รว่ มดว้ ย ใหไ้ ปพบแพทย์ทนั ที • หม่ันทำความสะอาดท่ีพักอาศัย อุปกรณ์ ราวบันได ลูกบิดประตู ห้องน้ำ ด้วยน้ำผสมผงซักฟอก น้ำผสมน้ำยาฟอกขาว น้ำยาทำความสะอาดท่ีมีส่วนผสมของโซเดียมไฮโปคลอไรท์หรือ แอลกอฮอล์ 70% ปฏิบตั ิตามหลักสขุ อนามยั • ควรจดั สำรับแยกเฉพาะผูส้ ูงอายุ จัดใหม้ ีและใช้ช้อนกลางสว่ นตัว และแยกของใชส้ ่วนตวั • กรณีจำเป็นต้องพบปะผู้อืน่ ใหใ้ ช้หน้ากากผา้ หรอื หน้ากากอนามัย และรักษาระยะห่างจาก บคุ คลอ่นื ไม่น้อยกว่า 1 - 2 เมตร • กำหนดจดุ ทงิ้ ขยะตดิ เช้ือ และระมัดระวังการเกบ็ ขยะตดิ เชอ้ื เชน่ ทชิ ชูท่ีผ่านการใชแ้ ลว้ อาจ ปนเป้ือนสารคัดหลั่ง ก่อนทิ้งขยะติดเช้ือควรใสถ่ ุงปิดให้มิดชดิ และลา้ งมอื ทำความสะอาดทกุ คร้ัง • สมาชกิ ที่ทำงานนอกบ้าน เม่ือกลับถึงบา้ นควรเปล่ียนเส้อื ผ้า อาบน้ำสระผมทุกครัง้ ก่อนพบปะ สมาชกิ ท่านอนื่ และควรแยกรองเทา้ ท่ใี ส่ไปทำงานไว้นอกบ้านไม่รวมกบั สมาชิกทา่ นอ่นื กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข 6 มกราคม ๒๕64 หมวด: กจิ กรรมด้านออกกำลังกาย ประเด็นคำถาม: ระหว่างออกกำลังกาย จะป้องกันการติดโควิด-19 ได้อยา่ งไร คำตอบ: การออกกำลงั กายในช่วงทม่ี กี ารระบาดของ COVID-19 สามารถปอ้ งกนั ได้ดงั น้ี • หลีกเลี่ยงการใชม้ ือสัมผัสใบหนา้ จมูก ตา ปาก โดยไม่จำเป็น และทำความสะอาดมือดว้ ยนำ้ สบู่ หรอื แอลกอฮอล์ก่อนสัมผัสบริเวณใบหนา้ ทกุ คร้ัง • ทำความสะอาดมือ เคร่ืองมือและอปุ กรณเ์ ปน็ ประจำ ด้วยนำ้ ยาทำความสะอาดท่มี ีฤทธ์ิ กำจดั เช้อื เช่น นำ้ สบู่ แอลกอฮอล์ เป็นตน้ • หลกี เล่ยี งการออกกำลังกายท่ีต้องสมั ผสั ใกล้ชดิ หรืออยใู่ นที่มคี นหนาแนน่ และออกกำลงั กายหรอื ทำกจิ กรรมในท่ีทอี่ ากาศถ่ายเทไดส้ ะดวก กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ 6 มกราคม ๒๕64 ประเด็นคำถาม: ช่วงกักตัวท่ีบา้ นสามารถออกกำลงั กายอยา่ งไร ให้เหมาะสม คำตอบ: ชว่ งกักตวั ท่ีบ้านสามารถออกกำลังกายท่บี ้านสามารถทำได้ตามความเหมาะสมของสถานท่ี โดย คำนงึ ถึงด้านตา่ ง ๆ ดงั นี้ • ออกกำลังกาย 3-5 ครงั้ ต่อสัปดาห์ หรอื ประมาณ วนั เวน้ วนั ในแตล่ ะคร้ังควรออกกำลงั กายอยา่ งต่อเน่ืองอย่างน้อย 10 นาทีขน้ึ ไป ไดจ้ นถึง 30 นาที หรืออาจมากกว่าน้ันได้หาก มีความชำนาญหรือคนุ้ ชนิ แลว้ • ออกแรงหนกั ระดับทีร่ ่างกายรับได้ โดยสงั เกตจากอาการขณะออกกำลังกาย สำคญั คือไม่ ควรกลั้นหายใจขณะออกแรง และควรเพ่ิมระดับความท้าทายอย่างค่อยเปน็ ค่อยไป • ออกกำลงั กายผสมผสานกันระหวา่ ง การออกกำลังกายแบบคารด์ ิโอ การออกกำลังกาย แบบแรงตา้ น และ การยืดเหยยี ดกล้ามเนื้อและเส้นเอ็น กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ 6 มกราคม ๒๕64 แนวทางปฏบิ ัติดา้ นสาธารณสุขเพือ่ การป้องกนั การแพร่ระบาดของเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบับที่ ๑ ๔๘

ประเด็นคำถาม: อยากออกกำลังกายระหวา่ งที่มีการเฝา้ ระวังหรือกักตัวท่ีบ้าน มีรปู แบบใดแนะนำบา้ ง คำตอบ: หากอยู่ในชว่ งเฝ้าระวังหรือกักตวั ท่ีบ้าน สามารถออกกำลงั กายได้ในพ้นื ทจี่ ำกัด หากอยรู่ ่วมกับ ผอู้ ื่นหรืออยู่คอนโด ขอใหง้ ดใช้สถานที่ออกกำลังกายของส่วนรวม แตห่ ากอยู่คนเดียวสามารถ เลือกออกกำลงั กายไดต้ ามความเหมาะสม กรมอนามัย มีคำแนะนำ ดังน้ี การออกกำลังกายทบี่ า้ นเน้นความเหมาะสมตามบริบท ทัง้ ผู้ออกกำลังกายเอง อุปกรณ์ สถานที่ หากไม่มีอุปกรณ์ หรือพื้นท่ี อาจเลอื กชนดิ การออกกำลงั กายที่ไมต่ ้องใชอ้ ุปกรณ์มาก เช่น การเดนิ เร็วรอบบ้าน กระโดดเชือก เตน้ แอรโ์ รบกิ โยคะ หรอื อาจจะใช้ส่ิงของทดแทน เช่น การยกน้ำหนักโดยใช้ขวดน้ำแทน เปน็ ต้น นอกจากนี้ ยงั มีชอ่ งทางในการรับสอ่ื หลายชอ่ งทาง เช่น YouTube วีดโี อตวั อย่างการ ออกกำลงั กาย ซึง่ ทำตามไดท้ ันที ตามความเหมาะสม บางชนดิ เปน็ รปู แบบของเกมทสี่ ามารถ โตต้ อบกบั ผู้ออกกำลงั กายตามความเหมาะสมได้ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข 6 มกราคม ๒๕64 ประเดน็ คำถาม: การเล่นเกม การทำงานบ้านถอื เปน็ การออกกำลังกายไหม คำตอบ: แนวคดิ การสง่ เสรมิ สขุ ภาพในปจั จบุ นั คอื การมกี จิ กรรมทางกายหรือการเคล่ือนไหว กไ็ ด้ ประโยชน์ หมายรวมถึง การทำงานบา้ น การเดนิ เป็นต้น แต่ขอให้ไดถ้ ึงระดับท่เี หนอื่ ยพอพูด เป็นประโยคสน้ั ๆ ได้ รวมอย่างนอ้ ยสัปดาห์ละ 150 นาที โดยดูตามความเหมาะสมของบรบิ ท ตวั ผอู้ อกกำลงั กายเอง สถานท่ี อุปกรณ์ ถา้ เปน็ เกมท่ีมกี ารออกแรง เคลื่อนไหวร่างกายจน เหน่ือย กไ็ ด้ประโยชนเ์ ช่นกัน เชน่ Ringfit adventure (Nintendo switch) Kinect sports (xbox360) Just dance (PlayStation 4) เปน็ ต้น กส็ ามารถทำได้ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข 6 มกราคม ๒๕64 หมวด: มาตรการป้องกนั โควิด 19 ประเดน็ คำถาม: หนา้ กากอนามัย หรือหนา้ กากผ้าใชแ้ ลว้ ตอ้ งทำอย่างไร คำตอบ: วธิ จี ัดการหน้ากากอนามัยทใ่ี ช้แลว้ มี 4 ข้ันตอนง่าย ๆ ดงั น้ี 1. การถอดหนา้ กากอนามยั ให้จบั สายรัดและถอดหน้ากากอนามยั จากดา้ นหลังพับหนา้ กาก อนามัยส่วนทส่ี มั ผสั กับใบหนา้ เขา้ ดา้ นใน เพ่ือป้องกันสารคัดหลัง่ จากน้ำมูก หรือน้ำลาย แพร่กระจาย ทง้ั นี้ พยายามใหม้ ือสัมผสั หน้ากาก น้อยทส่ี ุด 2. ม้วนหนา้ กากอนามัยใชแ้ ล้ว ใสถ่ ุงท่ปี ิดสนทิ ก่อนท้งิ หรือทงิ้ ในถังขยะท่ีมฝี าปดิ มดิ ชิดท่ีใกล้ ทีส่ ุดทันที 3. แยกท้งิ หน้ากากอนามัยออกจากขยะมูลฝอยประเภทอน่ื ๆ กรณีองค์กรปกครองสว่ นท้องถ่ิน จัดใหม้ ที ีท่ ง้ิ หน้ากากไวเ้ ป็นการเฉพาะ กใ็ หท้ ิ้งในภาชนะนน้ั 4. ลา้ งมอื ทุกครง้ั ด้วยนำ้ สบหู่ รือเจลลา้ งมอื หลงั ท้งิ หน้ากากอนามัย แนวทางปฏิบตั ิด้านสาธารณสุขเพ่ือการป้องกันการแพร่ระบาดของเช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ท่ี ๑ ๔๙

** ท้งั นี้ หากเปน็ ผู้ทไ่ี มม่ ีอาการปว่ ยหรอื ไม่ไดใ้ กล้ชดิ กับผู้ที่เปน็ กล่มุ เส่ียงของโรคติดเช้ือไวรัสโค โรนา 2019 สามารถใช้หนา้ กากผา้ แทนหน้ากากอนามัยทางการแพทย์ได้ โดยให้ซักทำความสะอาด ดว้ ยนำ้ ยาซกั ผา้ เดก็ หรือสบู่อ่อน หรือน้ำยาฆ่าเชอ้ื และตากแดดให้แห้งสนิท ก่อนนำมาใช้ใหม่ เพ่ือเปน็ การลดปริมาณขยะหน้ากากอนามยั ที่ใชแ้ ลว้ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข วันท่ี 6 มกราคม 2564 หมวด: เสรมิ สวย เสริมความงาม ประเด็นคำถาม: ใชบ้ ริการร้านเสรมิ สวยอยา่ งไร ปลอดภัยโควิด 19 คำตอบ: สำหรบั ผู้ใหบ้ ริการ 1. จัดใหม้ ีสบหู่ รือเจลแอลกอฮอล์ไว้บรกิ ารลูกค้า 2. จดั เกา้ อใ้ี หม้ รี ะยะห่างอยา่ งน้อย 1 เมตร 3. ควรมรี ะบบนดั หมายเพ่ือลดระยะเวลาคอยภายในร้าน 4. หากใช้เครื่องปรบั อากาศ ให้ปิดเป็นระยะ และเปดิ ประตูระบายอากาศบ้าง 5. ให้พนกั งานสวมหน้ากากผ้าหรอื หน้ากากอนามยั ตลอดเวลาที่ให้บรกิ าร 6. ไม่รบั ประทานอาหารภายในบรเิ วณท่ีจดั บริการ สำหรบั ลกู ค้า 1. ควรนดั หมายล่วงหนา้ และใชบ้ ริการเท่าที่จำเป็น เพ่ือไม่ใชเ้ วลานานเกนิ ไป 2. ให้สวมหน้ากากผา้ หรือหน้ากากอนามยั ตลอดเวลา ถอดหน้ากากเมอ่ื จำเป็นจรงิ ๆ 3. ลา้ งมอื ด้วยสบู่และนำ้ หรือเจลแอลกอฮอล์ ก่อนเขา้ และออกจากร้านหรือหลงั จากหยิบ จบั ส่ิงของ หรือสัมผัสจุดทม่ี ีการสัมผสั รว่ มกับผู้อ่ืน กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข วนั ท่ี 6 มกราคม 2564 หมวด: การดแู ลความสะอาด ส้วมสาธารณะ ประเดน็ คำถาม: ใชห้ ้องส้วมสาธารณะควรปฏบิ ัติอยา่ งไร เพ่ือให้ปลอดภยั จากโควิด 19 คำตอบ: เวน้ ระยะหา่ งในขณะรอใช้สว้ มสาธารณะ 1-2 เมตร ไม่ขึ้นไปเหยียบบนโถส้วมแบบนั่งราบ เพราะจะทำให้โถหรอื ขอบโถแตกหรือหัก หรอื อาจพลาดตกลงมาจนเกิดการบาดเจ็บได้ ก่อนใช้ส้วมทุกครัง้ ให้เช็ดก่อนน่ังลงบนโถส้วม ไมท่ ้งิ วสั ดุใด ๆ ลงในโถส้วม และลา้ งมือดว้ ยสบู่ และนำ้ ให้สะอาด ทุกครงั้ หลงั ใชส้ ้วม หากใช้ส้วมแบบนง่ั ราบ ควรปดิ ฝาโถส้วมก่อนกดชักโครก ทกุ ครงั้ เพื่อปอ้ งกนั การฟงุ้ กระจายของเชื้อโรค กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสขุ วนั ที่ 6 มกราคม 2564 ประเด็นคำถาม: จุดเส่ยี งทคี่ วรระวังขณะใช้บรกิ ารสว้ มสาธารณะมอี ะไรบา้ ง คำตอบ: จดุ เสย่ี งคอื บรเิ วณทีม่ กี ารสัมผัสร่วมกนั ไดแ้ ก่ ลูกบดิ /กลอนประตู ท่รี องน่งั ส้วม ท่กี ดน้ำของโถ ส้วม/โถปสั สาวะ กอ๊ กนำ้ ทีจ่ บั สายฉีดชำระ ดงั นั้น หลังการใช้ส้วม และการสมั ผัสจุดเส่ียงตา่ ง ๆ จึงตอ้ งล้างมอื ใหส้ ะอาดดว้ ยสบูแ่ ละน้ำทุกคร้ัง กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข วันท่ี 6 มกราคม 2564 แนวทางปฏิบัติดา้ นสาธารณสุขเพอ่ื การปอ้ งกันการแพร่ระบาดของเชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ฉบบั ที่ ๑ ๕๐