M3-หน่วย2_สิทธิมนุษยชน

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ ๒ สทิ ธมิ นุษยชน หนา้ ที่พลเมอื ง วัฒนธรรมและการดารงชวี ิตในสงั คม จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ • มสี ว่ นรว่ มในการปกป้องคุ้มครองผู้อื่นตามหลักสทิ ธิมนุษยชนได้

ความหมายและความสาคญั ของสิทธมิ นษุ ยชน ความหมายของสิทธมิ นษุ ยชน “สิทธมิ นุษยชน” ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิเสรีภาพ และความ เสมอภาคของบุคคลท่ีได้รับ การรับรองหรือคุ้มครองตาม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย หรือตามกฎหมายไทย หรือตาสนธิสัญญาที่ประเทศไทยมีพันธกรณีท่ีจะต้องปฏิบัติ ตาม

ความสาคัญของสทิ ธมิ นษุ ยชน มนุษยท์ กุ คนได้รับการปฏบิ ัตดิ ว้ ยความเสมอภาค เทา่ เทยี มกนั มนษุ ย์ไดร้ บั การปฏบิ ัติอยา่ งยตุ ิธรรม ใหโ้ อกาสแก่ทุกคนมีสว่ นรว่ มในกจิ กรรม สง่ เสรมิ ใหม้ นษุ ย์มีความเปน็ อยู่และคุณภาพ ตา่ งๆ ทางสังคม ชีวิตทีด่ ขี ึ้น มนุษย์ทุกคนมีเสรภี าพในการแสดงความคดิ เห็น ทาให้มนุษย์มีอิสระ เสรภี าพ ในการดาเนนิ ชีวิต

การมสี ว่ นร่วมในการปกปอ้ งคุ้มครอง การมสี ่วนร่วม “รบั ร”ู้ ผอู้ ่นื ตามหลักสทิ ธิมนษุ ยชน • สิทธิเสรีภาพส่วนบุคคล บุคคลย่อมมีสิทธิเสรีภาพในชีวิตและร่างกาย สิทธิ เสรภี าพในเคหสถาน • สทิ ธิในกระบวรการยุตธิ รรม บุคคลไมต่ อ้ งรับโทษอาญา เว้นแต่ได้กระทาการอัน กฎหมายที่ใช้อยู่ในเวลาท่ีกระทาน้ัน บัญญัติเป็นความผิดและกาหนดโทษไว้ และ โทษที่จะลงแก่บุคคลนั้นจะหนักกว่าโทษที่กาหนดไว้ในกฎหมายท่ีใช้ อยู่ในเวลาที่ กระทาความผดิ มิได้ • สิทธิในทรัพย์สิน การสืบมรดกย่อมได้รับความคุ้มครอง สิทธิของบุคคลใน ทรพั ยส์ นิ ยอ่ มได้รบั การคมุ้ ครอง • สิทธิและเสรีภาพในการประกอบอาชีพ บุคคลมีเสรีภาพในการประกอบอาชีพ และมีสทิ ธไิ ด้รบั หลักประกันความปลอดภัย ในการทางาน • สิทธิและเสรีภาพในการศึกษา บุคคลย่อมมีสิทธิเสมอกันในการรับการศึกษาไม่ น้อยกวา่ สิบสองปีที่รฐั บาลจดั ให้

การมีสว่ นร่วมในการปกปอ้ งค้มุ ครอง การมีส่วนร่วม “รับร”ู้ ผู้อ่นื ตามหลักสิทธิมนษุ ยชน • สิทธิในการได้รับบริการสาธารณสุขและสวัสดิการจากรัฐ บุคคลย่อมมีสิทธิ เสมอกันในการรับบริการทางสาธารณสุขท่ี เหมาะสมและได้มาตรฐาน และผู้ ยากไร้มีสิทธิได้รับการรักษาพยาบาลจากสถานบริการสาธารณสุขของรัฐโดยไม่ เสีย ค่าใชจ้ ่าย • สิทธิในข้อมูลข่าวสารและการร้องเรียน ในการกระทา หรือความเสียหายที่ ได้รบั จากการใช้บรกิ าร • สิทธิชุมชน บุคคลซึ่งรวมกันเป็นชุมชนท้องถ่ิน หรือชุมชนท้องถิ่นดั้งเดิม ย่อมมี สิทธิอนุรักษ์หรือฟ้ืนฟูจารีตประเพณี ภูมิปัญญาท้องถ่ิน ศิลปวัฒนธรรมอันดีงาม ของท้องถ่นิ และของชาติ • สิทธิพิทักษ์รัฐธรรมนูญ บุคคลย่อมดาเนินการหรือกระทาต่างๆ เพื่อให้ได้มาซ่ึง การปกครองในระบอบประชาธิปไตย โดยดาเนินภายใต้ขอบเขตของกฎหมาย และ ไม่สง่ ผลเสยี หายตอ่ ชาติ

การมีสว่ นร่วม “ปฏิบัต”ิ • การมสี ่วนร่วมในการแสดงความคดิ เห็น โดยแสดงความคดิ เห็นอย่างมเี หตุผลเพ่ือให้ได้แนวทางใน การพฒั นาชวี ติ และชมุ ชน • การมีส่วนร่วมช่วยเหลือผู้ยากไร้ เช่น ช่วยอานวยความสะดวก ร่วมผลักดันกฎหมายที่ทาให้ คณุ ภาพชีวติ ของผู้ยากไรด้ ขี ึ้น • การมีส่วนร่วมสนับสนุนเด็กและเยาวชน โดยร่วมสนับสนุนให้เด็กมีสิทธิอยู่รอด และได้รับการ พฒั นาทัง้ ดา้ นร่างกาย จติ ใจ และสตปิ ญั ญา • การสร้างความเป็นเอกลักษณ์ของชุมชน แต่ละชุมชนล้วนมีเอกลักษณ์ท่ีดีงาม สมาชิกทุกคนจึง ต้องช่วยกนั อนรุ กั ษ์สืบสานใหค้ งอยู่ต่อไป • การมีส่วนร่วมในการใหค้ วามเมตตา การทค่ี นในสังคมอยู่รว่ มกนั อย่างไม่เบียดเบียนหรือไม่เอารัด เอาเปรียบผู้อน่ื มีความเออ้ื อาทรตอ่ กนั • การมีส่วนร่วมสร้างสรรค์ อาจรวมกลุ่มกันจัดต้ังองค์กรเครือข่าย เพื่อดาเนินกิจกรรมสร้างสรรค์ ทางด้านสทิ ธมิ นษุ ยชน ด้านต่างๆ • การประชาสัมพันธ์และเผยแพร่ โดยช่วยกันเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารด้านสิทธิมนุษยชน ทั้งใน โรงเรียน ชุมชน โดยใชส้ อ่ื รปู แบบต่างๆ ให้เปน็ ประโยชน์

องคก์ รดา้ น สิทธิมนษุ ยชน องค์กรสิทธมิ นษุ ยชนแห่งชาติ คณะกรรมการสทิ ธิมนุษยชนแหง่ ชาติ • ตรวจสอบและรายงานการกระทาหรือการละเลยการกระทาอนั เป็นการละเมดิ สทิ ธิ มนุษยชน หรืออนั ไมเ่ ปน็ ตามพนั ธกรณีระหวา่ งประเทศ • เสนอเร่ืองพร้อมด้วยความเห็นตอ่ ศาลรฐั ธรรมนญู ในกรณีที่เห็นชอบตามท่ีมผี ้รู อ้ งเรยี นวา่ บทบัญญตั แิ ห่งกฎหมายใดกระทบต่อสทิ ธิมนษุ ยชน • เสนอเรอ่ื งพรอ้ มด้วยความเห็นต่อศาลปกครอง ในกรณที เี่ ห็นชอบตามที่มผี ู้ร้องเรยี นวา่ กฎ คาสง่ั หรือการกระทาอน่ื ใดในทางปกครองกระทบต่อสทิ ธิมนุษยชน • ฟ้องคดีตอ่ ศาลยุตธิ รรมแทนผ้เู สียหาย เมื่อไดร้ ับการรอ้ งขอจากผเู้ สยี หายและเปน็ กรณที ี่ เหน็ สมควรเพอื่ แกไ้ ขปญั หาการละเมดิ สทิ ธมิ นุษยชนเปน็ สว่ นรวม

หนว่ ยงานบริหารราชการแผน่ ดิน กระทรวงพัฒนาสงั คม  พัฒนาสงั คม สรา้ งความเป็นธรรมและ และความม่นั คงของมนษุ ย์ ความเสมอภาคในสังคม ส่งเสริม และ พฒั นาคุณภาพความเสมอภาคในสังคม และความมนั่ คงในชีวิต กระทรวงศึกษาธิการ  รั บ ผิ ด ช อ บ ใ น ก า ร ใ ห้ บ ริ ก า ร ท า ง การศึกษาแก่สาธารณชน เพื่อให้ กรมคมุ้ ครองสทิ ธิ พลเมืองทุกคนได้รับการศึกษาตาม และเสรภี าพ สมควรแก่ความสามารถและฐานะของ บคุ คล  รับผิดชอบเกี่ยวกับสิทธิและเสรีภาพท่ี ป ร ะ ช า ช น พึ ง ไ ด้ รั บ ต า ม ก ฎ ห ม า ย ดาเนินการให้พยาน ผู้เสียหาย และ จ า เ ล ย ค ดี อ า ญ า ไ ด้ รั บ ค ว า ม คุ้ ม ค ร อ ง ชว่ ยเหลอื เยียวยาในเบ้ืองตน้

องคก์ รพฒั นาเอกชนดา้ นสทิ ธมิ นุษยชน มลู นธิ ิเดก็ • ช่วยเหลือเด็กด้านปัจจัยพื้นฐานการดาเนินชีวิตและสวัสดิการต่างๆ ให้เด็กมี พฒั นาการท่ีเหมาะสมทง้ั ทางรา่ งกาย สตปิ ัญญา และจติ ใจ • ค้นหาทางเลือกการศึกษาทเี่ หมาะสม ใหเ้ ด็กใช้สทิ ธิเสรภี าพในการรับฟงั ความคิดเหน็ • ค้นหางานศิลปะ ดนตรี นทิ าน สง่ เสรมิ จินตนาการ และความคิดสร้างสรรคใ์ ห้เดก็ ในสังคม • ช่วยเหลือเด็กท่ีถูกละเมิดสิทธิให้พ้นจากความทุกข์ทรมาน เช่น ถูกทารุณ ถูกทอดทิ้ง การใช้ แรงงานทผ่ี ิดกฎหมาย เปน็ โสเภณเี ด็ก เปน็ ตน้ ใหม้ โี อกาสสาหรบั ชวี ิตในอนาคต • กระตุ้นเตือนสาธารณชนให้ตระหนัก และให้ความสาคัญในเรื่องการพิทักษ์สิทธิของเด็ก และปญั หาเดก็ ไทย

คณะกรรมการรณรงค์เพอ่ื สิทธิมนษุ ยชน (ครส.) เป็นองค์กรภาคประชาสังคมด้านสิทธิมนุษยชนในประเทศไทย ซึ่ง ทางานด้านนโยบายสังคม กฎหมาย และการสร้างสรรค์พ้ืนฐานด้านสิทธิ มนุษยชน ร่วมกับเครือข่ายองคก์ รสิทธิมนษุ ยชนระหว่างประเทศ

มลู นธิ เิ พอื่ นหญงิ เป็นองคก์ รพฒั นาเอกชนซงึ่ มีฐานะเป็นนิตบิ ุคคล และมีบทบาทพิทกั ษส์ ทิ ธแิ ละให้ความชว่ ยเหลือ สตรที ตี่ กอย่สู ถานการณ์ อันเลวร้ายหรอื ภาวะ วิกฤต นอกจากนยี้ ังมีบทบาทในการผลักดนั นโยบายในการคุม้ ครองสิทธิสตรี

องคก์ รระหว่างประเทศด้านสทิ ธิมนุษยชน คณะมนตรีสทิ ธมิ นษุ ย์ชนแหง่ สหประชาชาติ (UNHRC) เ ป็ น อ ง ค์ ก ร ห ลั ก ที่ เ ป็ น ส่ ว น ห นึ่ ง ข อ ง อ ง ค์ ก า ร ส ห ป ร ะ ช า ช า ติ มี บ ท บ า ท ห น้ า ที่ ใ น ก า ร ติ ด ต า ม ตรวจสอบ ให้คาแนะนา และดาเนินกิจกรรม เกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนมีสานักงานใหญ่อยู่ที่นคร เจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ซึ่งในปี พ.ศ. ๒๕๕๓ ประเทศไทยได้รับเลือกจากประเทศ สมาชิกให้ดารงตาแหน่ง “ประธานคณะมนตรี สิทธิมนษุ ยชนแห่งสหประชาชาต”ิ

กองทนุ เพ่อื เดก็ แหง่ สหประชาชาตหิ รอื ยนู เิ ซฟ (UNICEF) เป็นหน่วยงานของสหประชาชาติที่ให้การดูแลให้ความ ช่วยเหลือด้านมนุษยชน พัฒนาการ สุขภาพ รวมถึง ความเป็นอยู่ของเด็ก ท่ัวโลก ดูแลพัฒนาการการศึกษา พื้นฐาน ความเท่าเทียมกันระหว่างเพศ การปกป้องเด็ก จากความรุนแรง การทารุณทาร้ายเด็กการใช้แรงงาน เด็ก โรคติดต่อถึงเดก็ รวมถงึ การพทิ กั ษส์ ิทธิของเด็ก

กองทนุ เพ่อื เด็กแหง่ สหประชาชาติหรอื ยูนิเซฟ (UNICEF) ก่อตง้ั ขึน้ ก่อนท่จี ะมอี งคก์ ารสหประชาชาติ และถือเป็น องคก์ ารแรกท่ีเข้าอยู่ในเครือสหประชาชาติ ซ่ึงประเทศ ไทยมีส่วนร่วมในฐานะ ผู้ริเริ่มก่อตั้ง องค์การน้ีมี ภารกิจหลัก คือ ช่วยเหลือผู้ใช้แรงงาน ทั่วโลกให้ ได้รับความยุติธรรมจากสังคม มีคุณภาพชีวิตและ สภาพการทางานที่ดี มีรากฐานแนวคิด คือ ความ เคารพในสิทธิมนุษยชน ถือเป็นองค์การที่มีส่วนช่วย เสรมิ สร้างความมน่ั คงทางเศรษฐกิจ

องคก์ ารนิรโทษกรรมสากล (AI) เ ป็ น อ ง ค์ ก า ร เ อ ก ช น ที่ มี จุ ด ป ร ะ ส ง ค์ ใ น ก า ร ค้ น ค ว้ า ดาเนินการป้องกัน และยุติการละเมิดสิทธิมนุษยชน เพื่อแสวงหาความยุติธรรมสาหรับ ผู้ที่ถูกละเมิดสิทธิ ตง้ั อยใู่ นกรุงลอนดอน ประเทศองั กฤษ

&