M1-หน่วย1_บทบาทและหน้าที่ของเยาวชน

ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๑ หน้าที่พลเมอื ง วัฒนธรรมและการดารงชวี ิตในสงั คม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๑ บทบาทและหนา้ ท่ีของเยาวชน ที่มีตอ่ สังคมและประเทศชาติ จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ ๑. ระบุความสามารถของตนในการทาประโยชนต์ อ่ สังคมและ ประเทศชาติได้ ๒. แสดงออกถงึ การเคารพในสิทธเิ สรภี าพของตนเองและผอู้ ่ืนได้

บทบาทและหนา้ ทข่ี องเยาวชน ท่มี ีตอ่ สังคมและประเทศชาติ ความสาคญั ของเยาวชน • เป็นประชากรสาคัญกลุ่มหนึ่งของสงั คมไทย • เปน็ กล่มุ บุคคลท่ีประเทศชาติจาเปน็ ต้องพ่ึงพา ถ้าเยาวชนมคี ณุ ภาพ การพฒั นา ประเทศชาติใหเ้ จรญิ กา้ วหนา้ ก็สามารถกระทาได้โดยง่าย สิง่ ทสี่ งั คมไทย • เปน็ คนดี คาดหวงั จากเยาวชน • มีความรคู้ วามสามารถ มีสตปิ ัญญาดี • มคี ุณธรรมจริยธรรม มีวินัยและความ คือ รับผดิ ชอบ • ไม่มีความประพฤตเิ สอื่ มเสยี หรือสร้างความ เดอื ดร้อนราคาญใหก้ ับสงั คม

บทบาทและหนา้ ท่ขี องเยาวชน ที่มตี อ่ สงั คมและประเทศชาติ (ต่อ) ความเปน็ ผมู้ ี จติ สาธารณะ ๓คุณลกั ษณะจิตใจและการกระทาทส่ี าคญั ออกไดเ้ ปน็ ประการ : การมจี ติ สานึกทมี่ องเหน็ “คุณค่า” หรือ การแสดงออกถงึ การ การแสดงออกและ การใหค้ ณุ ค่าทางสงั คม มสี ว่ นรว่ มรบั ผิดชอบ ลงมอื ปฏิบัติ หรือสง่ิ ตา่ งๆ ทีเ่ ปน็ ส่ิงสาธารณะ ตอ่ สงั คมส่วนรวม เพื่อรกั ษาประโยชน์ ท่ีไมม่ ีผ้ใู ดผู้หนึ่งเป็นเจ้าของหรือ ในการใชส้ ทิ ธแิ ละ ของสงั คมส่วนรวม หรือของประเทศชาติ เปน็ สง่ิ ทีค่ นในสงั คม เสรภี าพ เปน็ เจา้ ของร่วมกนั และการปฏบิ ตั ิหนา้ ที่ โดยไม่คิดจะทาลาย แตร่ ่วมกนั รกั ษา ปกป้อง และอนุรักษ์

วธิ ีปฏิบตั ิตนเปน็ ผมู้ ีจิตสาธารณะให้เป็นประโยชน์ต่อสงั คม เคารพกฎกตกิ า ปฏิบัตติ นตามกฎหมาย ใฝ่เรียนรู้ มีความซอ่ื สัตย์สุจรติ มีระเบยี บวนิ ยั ของสังคม ปฏบิ ัติตนตาม ศึกษาหาความรู้ มคี วามซอ่ื สตั ย์สจุ รติ ต้องละเวน้ ไมก่ ระทา ประพฤติตน ทก่ี ฎหมายกาหนด จากแหลง่ เรียนรู้ต่างๆ ท้งั ทางใจและการปฏิบตั ิ ในส่ิงทีไ่ ม่ควรกระทา เป็นคนสภุ าพเรยี บร้อย ไม่กระทาในสงิ่ ทีท่ าใหต้ นเอง แนวทางทจ่ี ะนาความรู้ไปใช้ ผู้มีระเบียบวินัยย่อม ไม่ประพฤตติ นท่ที าให้ผ้อู ่นื ผอู้ ่นื สงั คม หรอื ประเทศเกดิ ในการแกป้ ัญหาและพฒั นา ทางกาย ละอาย จะสามารถเจรญิ เตบิ โตได้ ความเดือดร้อน และเกรงกลัวตอ่ การกระทา เดอื ดรอ้ น ตนเอง อย่างมีคุณภาพ ในสิง่ ที่ไมด่ ี มีคณุ ธรรมจรยิ ธรรม มีส่วนร่วม มีส่วนรว่ มในการอนรุ กั ษ์ รักษาสาธารณสมบตั ิ อนรุ ักษแ์ ละสบื สาน ในกจิ กรรมทางสังคม ทรัพยากรธรรมชาติ ประเพณี วฒั นธรรม และ ประพฤติปฏบิ ัติตาม มีหนา้ ทีช่ ว่ ย ภูมิปญั ญาทีด่ ีงามของไทย หลกั ธรรมคาสอน ร่วมมอื ร่วมใจกัน มสี ่วนร่วมในการอนุรกั ษ์ ทานุบารุงสาธารณสมบตั ิ ของศาสนาที่นับถือ ไม่นิ่งดูดาย ทรัพยากรธรรมชาติ ตระหนักในความสาคัญ มีคุณธรรม จริยธรรม ใหใ้ ชป้ ระโยชน์ และมีส่วนร่วมอนุรักษ์ หาโอกาสเขา้ รว่ มทากิจกรรม ทงั้ ปฏิบตั ิดว้ ยตนเอง หรอื ได้คุม้ คา่ สบื สานประเพณี วฒั นธรรม ต่างๆ ทางสงั คม เข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ และภมู ปิ ญั ญาเพือ่ ใหค้ งอยู่ กบั สงั คมไทยตอ่ ไป ทางสังคม

การเคารพสิทธิและเสรีภาพ ความหมายของ สทิ ธิ และ เสรภี าพ ของตนเองและผูอ้ น่ื สทิ ธิ ประโยชน์ท่ีกฎหมายรบั รองและคมุ้ ครองใหแ้ กบ่ คุ คล ในการท่จี ะ กระทาการใดๆ หรือได้มาซง่ึ สิง่ ใดๆ โดยชอบด้วยกฎหมาย เชน่ • สทิ ธใิ นทรัพย์สนิ • สทิ ธใิ นการได้รับการศกึ ษา • สิทธใิ นการเสนอเรื่องราวร้องทกุ ข์ • สทิ ธลิ งคะแนนเสียงเลอื กตัง้ เสรีภาพ ความมีอสิ ระทีจ่ ะกระทาการใดๆ โดยไมไ่ ปล่วงละเมิดสทิ ธิของ ผู้อน่ื ตลอดจนความสงบเรียบรอ้ ยและศีลธรรมอนั ดีงาม เชน่ • เสรีภาพในการประกอบอาชพี อยา่ งสุจริตเสรภี าพในการ นบั ถือศาสนา • เสรีภาพในการชุมนุมโดยสงบและปราศจากอาวุธ

สิทธิ เสรีภาพ ของประชาชนชาวไทย รฐั ธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย เสรีภาพในเคหสถานเคหสถานอนั เปน็ ทอี่ ยู่ เคหสถานถือเปน็ เปน็ กฎหมายสูงสุดท่ี อาศัย ถอื เปน็ สถานทีป่ ระชาชนไทยมีสิทธทิ ี่ สถานทส่ี ว่ นตวั ของผู้ ใชป้ กครองประเทศ จะเดนิ ทางไปไหนมาไหนในราชอาณาจักรได้ อย่างเสรสี ว่ นตวั ผ้ใู ดผหู้ นึ่งจะละเมิดเขา้ ไปยัง เปน็ เจา้ ของ การรับรองศักดิ์ศรีความเปน็ มนษุ ย์ : ถา้ ผูใ้ ดเข้าไปโดยพลการ หา้ มการปฏิบตั ิต่อมนษุ ยด์ ้วยกนั อาคารบ้านเรือนของผู้อ่นื จะมคี วามผดิ ฐานบกุ รุก เยี่ยงสัตว์หรือเย่ยี งทาส เสรภี าพในการเดนิ ทางและเลอื กถิน่ ทอ่ี ยู่ ประชาชนไทยมีสทิ ธิ • สทิ ธิในความเทา่ เทียมกัน : แต่จะตอ้ งไมค่ รอบครองในทส่ี าธารณะ ทจี่ ะเดินทางไปไหนมา ทุกคนย่อมมีความเทา่ เทียมกนั ตาม ประชาชนคนไทยสามารถจะเดินทางไปไหนมา ไหนในราชอาณาจักรได้ กฎหมายห้ามเลอื กปฏบิ ตั ิโดยไมเ่ ปน็ ธรรม สิทธิของบุคคลใไนหคนรไดอ้บครัวเกยี รติยศ อย่างเสรี ชื่อเสยี ง ความเป็นอยู่สว่ นตัวรัฐธรรมนูญได้ • สิทธเิ สรภี าพส่วนบคุ คล : ทกุ คนย่อมมสี ิทธแิ ละเสรภี าพใน ใหค้ วามคุ้มครองไว้ ชีวติ และร่างกาย การทรมาน ทารุณกรรมการลงโทษด้วย เสรภี าพในการสื่อสาร วธิ ีการโหดร้ายหรือไร้ ประชาชนชาวไทยมเี สรีภาพในการส่อื สาร มนุษยธรรมจะกระทามิได้ ถงึ กันรัฐธรรมนญู หา้ มการตรวจ การกกั เปดิ เผย หรอื แอบลกั ลอบดกั ฟัง อ่าน เพือ่ ให้ รับรู้สิ่งส่ือสารทบี่ ุคคลต่างๆ เสรภี าพในการนับถือศาสนา ประชาชนมีเสรีภาพอยา่ งบริบูรณใ์ นการ เลอื กนบั ถอื ศาสนา นกิ ายของศาสนา หรือ ลัทธนิ ยิ มในศาสนาตามทต่ี นเองศรทั ธา

• สิทธใิ นกระบวนการยุติธรรม : สทิ ธิ เสรภี าพ ของประชาชนชาวไทย (ตอ่ ) บุคคลไม่ต้องรับโทษอาญา เว้นแต่ได้กระทาการอัน • สทิ ธขิ องผ้บู ริโภคยอ่ มได้รบั ความคมุ้ ครอง : กฎหมายที่ใช้อยู่ในเวลาที่กระทาน้ันบัญญัติเป็น ความผิดและกาหนดโทษไว้ และโทษท่ีจะลงแก่บุคคล บุคคลย่อมมสี ทิ ธริ วมกนั จดั ต้ังองค์กรของผบู้ ริโภคเพอ่ื คุ้มครองและพิทกั ษ์สทิ ธขิ องผ้บู ริโภค นั้นจะหนักกว่าโทษท่ีกาหนดไว้ในกฎหมายที่ใช้อยู่ใน เวลาท่กี ระทาความผิดมไิ ด้ • สทิ ธใิ นการรบั บรกิ ารสาธารณสขุ ของรัฐ : • สทิ ธใิ นทรพั ยส์ นิ และการสบื มรดก : บุคคลผู้ยากไร้ย่อมมีสิทธิได้รับบริการสาธารณสุขของรัฐโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย รวมไปถึงบุคคล ซง่ึ มีอายุเกนิ หกสิบปีและไมม่ รี ายได้เพยี งพอแก่การยงั ชพี และบคุ คลผู้ยากไร้ ยอ่ มมสี ทิ ธไิ ด้รับความ ทรัพย์สินที่แต่ละบุคคลหามาได้อย่างยากลาบาก ช่วยเหลือท่ีเหมาะสมจากรัฐตามท่ีกฎหมายบัญญัติ ไม่ว่าจะเป็นสังหาริมทรัพย์ หรืออสังหาริมทรัพย์ ย่อมเป็นกรรมสิทธ์ิของผู้เป็นเจ้าของผู้ใดจะมาบังคับ • สทิ ธทิ ่เี ก่ยี วกับชุมชน วัฒนธรรม และสงิ่ แวดลอ้ ม : แย่งชงิ หรือทาลายให้เสียหายมิได้ บุคคลและชุมชนย่อมมีสิทธิในการอนุรักษ์ฟื้นฟู • สิทธิในข้อมลู ขา่ วสารและการรอ้ งเรียน : หรือส่งเสริมภูมิปัญญา ศิลปะ วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม และจารีตประเพณีอันดีงามทั้ง บุคคลและชุมชนย่อมมีสิทธิท่ีจะได้รับทราบและเข้าถึง ของท้องถิ่นและของชาติ ข้อมูลหรือข่าวสารสาธารณะ ในครอบครองของ หนว่ ยงานของรฐั ตามที่กฎหมายบัญญัติ • เสรีภาพในการแสดงความคดิ เหน็ : ประชาชนชาวไทยมีสทิ ธใิ นการดูแล รักษาสิง่ แวดลอ้ ม บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการพูด การเขียน การพิมพ์ การโฆษณา การส่ือความหมาย เพอื่ ชว่ ยใหส้ งิ่ แวดลอ้ มกลบั คนื สู่ โดยวิธอี น่ื รวมถึงเสรภี าพทางวชิ าการ สภาพท่ดี ีข้ึน

สิทธิ เสรภี าพ ของประชาชนชาวไทย (ตอ่ ) • เสรีภาพในการเสนอขา่ วสาร : • เสรีภาพในการชุมนมุ โดยสงบและ บุคคลซง่ึ ประกอบวิชาชพี สอื่ มวลชนย่อมมี ปราศจากอาวธุ : เสรีภาพในการเสนอขา่ วสาร หรอื การ ประชาชนย่อมมีเสรีภาพในการชมุ นมุ โดย แสดงความคิดเห็นตามจรยิ ธรรมแหง่ สงบและปราศจากอาวธุ วิชาชพี • เสรภี าพในการจัดต้งั พรรคการเมอื ง : • เสรภี าพในการประกอบอาชีพ : บคุ คลยอ่ มมเี สรีภาพในการรวมกนั จดั ตั้ง ประชาชนไทยล้วนมเี สรภี าพในการ พรรคการเมอื งตามระบอบประชาธปิ ไตย ประกอบอาชีพ อนั มีพระมหากษตั ริย์ทรงเป็นประมุข • เสรภี าพในการจดั ต้ังกล่มุ ผลประโยชน์ : คนไทยต่างมเี สรภี าพในการรวมกนั เปน็ สมาคม สหกรณ์ สหภาพ องคก์ ร ชมุ ชน หรือหมคู่ ณะ อน่ื คนไทยสามารถเลือกประกอบอาชีพใดๆ กไ็ ด้ ตามความชอบ ความถนัดและความสามารถของตน โดยไม่ขัดต่อกฎหมาย

การปฏิบัตติ นในเกสารรเีภคาารพพสขิทองธตนิ เองและผูอ้ ื่น ปกป้องสทิ ธิ ไมล่ ะเมิดสิทธิและ ใชส้ ทิ ธแิ ละเสรีภาพ และเสรภี าพของตนเอง เสรีภาพของผอู้ น่ื ตามกรอบแหง่ กฎหมาย เมือ่ สทิ ธแิ ละเสรีภาพของเราถูกละเมิด ใช้สทิ ธแิ ละเสรภี าพต้องควบคไู่ ปกับ กฎหมายเป็นกฎกตกิ าของสังคม ไมว่ ่าจะเกดิ จากตัวบุคคล กลุม่ บคุ คล หรอื ความรับผิดชอบต่อสงั คม ตอ้ งมขี อบเขต ทจ่ี ะทาให้การอยู่รว่ มกนั จากหนว่ ยงานใด ต้องดาเนินการปกปอ้ ง เป็นไปอยา่ งปกติสขุ มใิ ช่ทาอะไรก็ไดต้ ามอาเภอใจ และเป็นระเบียบ สิทธิและเสรภี าพของเราตามกรอบ ต้องคานึงถงึ สิทธิและเสรภี าพ ทกี่ ฎหมายบัญญตั ไิ ว้ ของผ้อู ่ืนเช่นกนั ใชส้ ทิ ธิและเสรีภาพตาม มีจติ สาธารณะ ไม่ใช้ความรุนแรงในการแกป้ ัญหา กรอบแหง่ ศลี ธรรมและวัฒนธรรม การใชส้ ิทธิและเสรีภาพ การใช้สิทธแิ ละเสรีภาพในสงั คม การอยู่ร่วมกนั อยา่ งสงบสขุ ตอ้ งคานงึ การมจี ติ สาธารณะรว่ มด้วย ประชาธิปไตยจะตอ้ งอยู่ในขอบเขตของ ลาพงั กฎหมายเพียงอยา่ งเดียว กฎหมาย คนในสังคมอาจมีทศั นะในเร่ือง อาจไม่เพียงพอ จงึ จาเปน็ ต้องอาศัยกรอบ เพ่ือสร้างความเขม้ แขง็ ใหก้ บั ต่างๆ แตกตา่ งกนั การช้ีแจงทาความ แห่งศลี ธรรมและวฒั นธรรมอนั ดีงาม องค์กร หน่วยงาน เข้าใจด้วยเหตผุ ลเป็นสิ่งท่ีจาเป็น จะต้อง ไมใ่ ชค้ วามรุนแรงในการแก้ไขปัญหา เข้ามาช่วยเสรมิ ดว้ ย

ผลทไี่ ด้รบั จากการเคารพสิทธิและเสรีภาพ ของตนเองและผอู้ ืน่ ชว่ ยเสรมิ สรา้ งรากฐาน ลดความขัดแยง้ ประชาธปิ ไตย ขอ้ พพิ าทระหว่างกัน รากฐานของประชาธปิ ไตย ให้ความสาคัญ อยู่ทกี่ ารปฏิบัตขิ องพลเมอื ง กับการเคารพสิทธแิ ละเสรีภาพ ถ้ารจู้ กั ใช้สทิ ธิและเสรีภาพของตนเองอยา่ งมขี อบเขตและ ระมัดระวังไม่กระทาในสงิ่ ที่ทาใหผ้ ู้อืน่ และสังคมเดือดรอ้ น สอดคลอ้ งกับกฎหมาย รวมท้ังรู้จักเคารพสทิ ธิและเสรีภาพ เม่ือมคี วามคิดเห็นไมล่ งรอยกัน ของผอู้ นื่ เขาก็จะปฏิบตั ติ นหรือมแี นวการดาเนนิ ชีวิตท่ีเปน็ กจ็ ะใชแ้ นวทางสันติวิธี ประชาธปิ ไตย ในการแกไ้ ขปญั หา สร้างความเข้มแข็ง สร้างความเข้มแข็ง ใหก้ ับชมุ ชนและสงั คม ใหก้ ับประเทศชาติ รจู้ กั เคารพสิทธิ ชมุ ชนและสงั คมมคี วามเข้มแขง็ และเสรภี าพของกนั และกนั ยอ่ มส่งผลถึงประเทศให้มีความเขม้ แขง็ ตามมา มคี วามสมัครสมานสามัคคี ประชาชนมีความเป็นอันหนึง่ อนั เดยี วกัน รักใครก่ ลมเกลยี วกัน ไม่มีการแบง่ ฝกั ฝ่าย การพัฒนาประเทศให้เจรญิ ก้าวหน้า มีความเออื้ อาทร พึ่งพาอาศัยกัน กส็ ามารถวางแผนได้ ในระยะยาวอยา่ งต่อเน่ือง