หน่วยที่ 2

รายงานทางการเงินและการวเิ คราะหง์ บการเงิน โดย ครูอนธุ ิดา ดาโรจน์ แผนกวิชาการบัญชี





ในการจัดทาวิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงในงบแสดงฐานะการเงินและการแปลความหมาย แบ่ง ออกเป็น 4 เรอ่ื ง คอื 2.1.1 ความหมายของการวิเคราะหด์ ้วยวธิ ีย่อส่วนตามแนวดง่ิ การวเิ คราะหด์ ว้ ยวธิ ีย่อสว่ นตามแนวด่ิง (Common–Size Financial Statement Analysis) หมายถึง การวิเคราะห์โดยการคานวณมูลค่าของแต่ละรายการในงบการเงินให้อยู่ในรูปรอ้ ย ละ กาหนดใหย้ อดรวมในงบการเงนิ เป็นรอ้ ยละ 100 ทาใหแ้ ต่ละรายการแสดงความสมั พนั ธก์ บั ยอดรวม ผู้ วิเคราะหจ์ ึงสามารถเข้าใจส่วนประกอบภายในงบการเงินได้ วิธีนีอ้ าจเรียกอีกอย่างหน่ึงว่า การ วิเคราะหแ์ นวด่งิ (Vertical Analysis) และสามารถจดั ทาได้ 2 วธิ ี ดงั นี้ 1. วิธีย่อสว่ นตามแนวด่งิ ในงบแสดงฐานะการเงิน 2. วิธีย่อสว่ นตามแนวด่งิ ในงบกาไรขาดทนุ

2.1.2 วธิ ีย่อส่วนตามแนวดง่ิ ในงบแสดงฐานะการเงนิ วิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงในงบแสดงฐานะการเงิน จะแสดงสินทรพั ยแ์ ต่ละรายการในงบแสดง ฐานะการเงินเป็นอัตรารอ้ ยละของสินทรพั ยร์ วม และหนีส้ ินและส่วนของเจา้ ของแต่ละรายการเป็น อตั รารอ้ ยละของหนีส้ ินและสว่ นของเจา้ ของรวม 2.1.3 การแปลความหมายวธิ ีย่อส่วนตามแนวดง่ิ ในงบแสดงฐานะการเงนิ การแปลความหมายวิธีย่อสว่ นตามแนวด่ิงในงบแสดงฐานะการเงิน จะใหค้ วามสาคญั ใน 2 องคป์ ระกอบ ดงั นี้ 1. แหลง่ ท่ีมาของการจดั หาเงิน ประกอบดว้ ย การจดั หาเงินจากหนีส้ ินหมนุ เวียน หนีส้ ิน–ไม่ หมนุ เวยี นหรอื จากสว่ นของเจา้ ของจานวนเทา่ ใด 2. ส่วนประกอบของสินทรพั ย์ ประกอบดว้ ย จานวนสินทรพั ยห์ มนุ เวียนและสินทรัพย-์ ไม่ หมนุ เวยี นแตล่ ะรายการจานวนเท่าใด 2.1.4 วิธียอ่ ส่วนตามแนวดง่ิ ในส่วนประกอบย่อยของงบแสดงฐานะการเงนิ วิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงในงบแสดงฐานะการเงิน นามาใช้วิเคราะห์รายการท่ีเป็ น องคป์ ระกอบในงบแสดงฐานะการเงิน ตวั อย่างเช่น ในการประเมินสภาพคล่องของสินทรพั ยห์ มุนเวียน ผวู้ เิ คราะหค์ วร–ทราบสดั ส่วนของสินทรพั ยห์ มนุ เวียนแตล่ ะรายการ เช่น สินคา้ คงเหลือมีสดั สว่ นเท่าไร ของสินทรพั ยห์ มุนเวียนรวม ซ่ึงจะให้ความหมายดีกว่าคานวณเป็นสัดส่วนต่อสินทรัพยร์ วม โดย สามารถจดั ทาวธิ ีย่อสว่ นตามแนวด่งิ ในสว่ นประกอบยอ่ ยได้ ดงั นี้

1. วิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงในส่วนประกอบของสินทรัพย์หมุนเวียน จะช่วยให้ผู้ วิเคราะหท์ ราบว่า กิจการมีการลงทุนในสินทรพั ยห์ มนุ เวียนแต่ละรายการคิดเป็นรอ้ ยละเท่าไร เม่ือ เทียบกบั ยอดสนิ ทรพั ยห์ มนุ เวียนรวม โดยกาหนดใหส้ ินทรพั ยห์ มนุ เวียนรวมเป็นรอ้ ยละ 100 นอกจากนีว้ ธิ ีย่อสว่ นตามแนวด่ิงในส่วนประกอบของสินทรพั ยห์ มนุ เวียน ช่วยใหผ้ วู้ ิเคราะห์ หรอื ผบู้ รหิ ารของกิจการไดท้ ราบสภาพคล่องของกิจการไดล้ ึกซงึ้ มากขึน้ เน่ืองจากสินทรพั ยห์ มนุ เวียน เป็นสินทรพั ยส์ ภาพคล่องสงู สามารถแปลงสภาพเป็นเงินสดไดใ้ นเวลาท่ีรวดเรว็ และจะไม่ลดคา่ ลงมาก เม่ือเปล่ยี นเป็นเงินสด ไดแ้ ก่ เงินสด เงินลงทนุ ช่วั คราว ลกู หนี้ สนิ คา้ คงเหลือ เป็นตน้ สินทรพั ยห์ มนุ เวียนแต่ละรายการดงั กล่าวขา้ งตน้ นนั้ จะมีสภาพคล่องแตกต่างกนั เช่นเงิน สดมีสภาพคล่องสงู ท่ีสดุ และสินคา้ คงเหลือมีสภาพคล่องต่าท่ีสดุ เน่ืองจากเปล่ียนสภาพเป็นเงินสด ค่อนขา้ งยากกว่าสินทรพั ยห์ มนุ เวียนประเภทอ่ืน ๆ หรอื หากจะเปล่ียนสภาพไดเ้ รว็ ขนึ้ ก็อาจมีมลู ค่าต่า กวา่ จานวนเงินท่ีควรจะไดร้ บั เน่ืองจากอาจตอ้ งขายลดราคา ตวั อย่างต่อไปนีแ้ สดงวิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงในส่วนประกอบของสินทรพั ยห์ มุนเวียนของ บริษัท บญุ ถาวร จากดั และบริษัท ย่ิงเจริญ จากัด ท่ีมีรายการสินคา้ คงเหลือในสัดส่วนท่ีแตกต่างกัน แต่มีสินทรพั ยห์ มนุ เวียนรวมเท่ากัน จานวน 1,000,000 บาท จึงสรุปไดว้ ่าบรษิ ัท ย่ิงเจริญ จากัด จะมี สภาพคลอ่ งสงู กวา่ เน่ืองจากมีสนิ คา้ คงเหลอื ในสดั ส่วนท่ีต่ากวา่

ตัวอยา่ ง นอกจากนีอ้ าจจัดทาวิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงในส่วนประกอบของสินทรพั ยไ์ ม่หมุนเวียน เพ่ือใหท้ ราบว่าสินทรพั ยไ์ ม่หมุนเวียนท่ีกิจการมีอย่นู นั้ ประกอบดว้ ยรายการใดบ้าง ไดแ้ ก่ เงินลงทุน ระยะยาว ท่ีดนิ อาคารและอปุ กรณ์ สนิ ทรพั ยไ์ มม่ ีตวั ตน เป็นตน้ 2. วิธีย่อส่วนตามแนวดิ่งในส่วนประกอบของหนีส้ ินหมุนเวียน จะช่วยใหผ้ วู้ ิเคราะห์ ทราบว่า เงินทุนท่ีกิจการไดจ้ ากหนีส้ ินหมุนเวียนซ่ึงเป็นหนีส้ ินท่ีกิจการตอ้ งชาระภายใน 1 ปี แต่ละ รายการคิดเป็นรอ้ ยละเท่าไรของหนีส้ ินหมนุ เวียนรวม โดยกาหนดใหห้ นีส้ ินหมนุ เวียนรวมเป็นรอ้ ยละ 100

ตัวอย่าง บริษัท ชัยพฒั นา จากัด วธิ ียอ่ ส่วนตามแนวดง่ิ ในส่วนประกอบของหนีส้ นิ หมุนเวยี น จากการจดั ทาวิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงในส่วนประกอบของหนีส้ ินหมนุ เวียน พบว่ากิจการมี หนีส้ ินหมนุ เวียน ประกอบดว้ ย เจา้ หนีก้ ารคา้ รอ้ ยละ 37.78 ของหนีส้ ินหมนุ เวียนทั้งหมด รองลงมา ไดแ้ ก่ เงินเบิกเกินบญั ชีธนาคารรอ้ ยละ 26.67 หนุ้ กรู้ ะยะสนั้ และส่วนของหนีส้ ินระยะยาวท่ีถึงกาหนด ใน 1 ปีในสัดส่วนท่ีเท่ากันรอ้ ยละ 13.33 หนีส้ ินหมุนเวียนอ่ืน ๆ รอ้ ยละ 8.89 ในกรณีนี้ จะเห็นว่า กิจการไดจ้ ดั หาเงินทนุ จากรายการเจา้ หนีก้ ารคา้ ซง่ึ ไม่มีภาระตอ้ งจ่ายดอกเบีย้ ถึงรอ้ ยละ 37.78 ส่วน หนีส้ ินหมุนเวียนท่ีเหลือในสัดส่วนรอ้ ยละ 62.22 เป็นแหล่งของเงินทุนท่ีกิจการมีภาระตอ้ งชาระ ดอกเบยี้

3. วิธีย่อส่วนตามแนวดิ่งในส่วนประกอบของหนี้สินรวม จะช่วยใหผ้ วู้ ิเคราะหท์ ราบ ว่าเงินลงทุนท่ีกิจการนามาใชใ้ นการดาเนินงานจากส่วนของหนีส้ ินนัน้ สามารถจาแนกเป็นหนีส้ ิน หมนุ เวียนและหนีส้ ินไม่หมนุ เวยี นในสดั ส่วนแหลง่ ละเท่าไร โดยใหห้ นีส้ นิ รวมเป็นรอ้ ยละ 100 การท่ีผวู้ ิเคราะหท์ ราบสดั ส่วนของเงินทนุ ท่ีกิจการไดจ้ ากแหล่งหนีส้ ินระยะสนั้ และหนีส้ ิน ระยะยาวนนั้ จะช่วยใหท้ ราบนโยบายการจดั หาเงินทนุ และภาระผูกพนั ท่ีกิจการตอ้ งชาระหนีส้ ินคืน ทงั้ นีห้ ากกิจการมีหนีส้ ินระยะสนั้ ในสดั ส่วนท่ีสงู ย่อมหมายถึงภาระท่ีกิจการจะตอ้ งจดั หาเงินไวช้ าระ หนีด้ งั กลา่ วภายในเวลาท่ีกาหนด ตวั อยา่ ง บริษัท ชัยพฒั นา จากัด วิธียอ่ ส่วนตามแนวดง่ิ ในส่วนประกอบของหนีส้ ินรวม การจดั ทาวิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงในส่วนประกอบของหนีส้ ินรวมพบว่า กิจการมีภาระตอ้ ง ชาระหนีส้ ิน ซ่ึงจะครบกาหนดชาระภายในระยะเวลา 1 ปี ถึงรอ้ ยละ 75.00 ของหนีส้ ินรวม โดยท่ี กิจการใชเ้ งินทนุ จากหนีส้ ินไมห่ มนุ เวียนเพียงรอ้ ยละ 25.00 ของหนีส้ ินรวม

การจดั ทาวธิ ีย่อสว่ นตามแนวด่งิ ในงบกาไรขาดทนุ และการแปลความหมายแบง่ ออกเป็น 3 เรอ่ื ง คอื 2.2.1 วธิ ีย่อส่วนตามแนวดง่ิ ในงบกาไรขาดทนุ วิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงในงบกาไรขาดทนุ จะแสดงรายการแต่ละรายการในงบกาไรขาดทนุ เป็นรอ้ ยละของยอดขายสทุ ธิ ตัวอย่างการจดั ทาวธิ ียอ่ สว่ นตามแนวด่งิ ในงบกาไรขาดทนุ บริษัท สยามภวิ ัฒน์ จากัด งบกาไรขาดทุนแสดงดว้ ยวธิ ียอ่ ส่วนตามแนวดง่ิ สาหรับปี สนิ้ สุด 31 ธันวาคม

2.2.2 การแปลความหมายจากวธิ ียอ่ ส่วนตามแนวดงิ่ ในงบกาไรขาดทุน การวเิ คราะหว์ ิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงในงบกาไรขาดทนุ จะมีความหมายมากขึน้ เน่ืองจากนา รายการในงบกาไรขาดทุนแต่ละรายการคานวณเป็นรอ้ ยละของยอดขายสทุ ธิ เช่น ตน้ ทุนขายและ ค่าใชจ้ า่ ยแตล่ ะรายการแสดงเป็นรอ้ ยละของยอดขายสทุ ธิ จากตัวอย่างแสดงการวิเคราะห์งบกาไรขาดทุนด้วยวิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงจะแปล ความหมายไดด้ งั นี้ ในปี 2562 บรษิ ัทมีกาไรสทุ ธิ 11.0 บาท จากรายไดจ้ ากการขาย 100 บาท ปี 2561 มีกาไรสทุ ธิ 11.85 บาท จากรายไดจ้ ากการขาย 100 บาท ปี 2560 มีกาไรสทุ ธิ 12.5 บาท จากรายได้ จากการขาย 100 บาท ดงั นนั้ เม่ือเปรียบเทียบปี 2562 และ ปี 2561 กาไรสทุ ธิลดลง 0.85 บาทต่อ รายไดจ้ ากการขาย 100 บาท และเม่ือเปรียบเทียบปี 2562 และ ปี 2560 กาไรสทุ ธิลดลง 1.5 บาทต่อ รายไดจ้ ากการขาย 100 บาท นอกจากนีจ้ ะพบวา่ บรษิ ัทมีกาไรสทุ ธิลดลงเรอ่ื ยมา ถือเป็นสัญญาณท่ีไม่ ดนี กั แตอ่ ย่างไรก็ตามบรษิ ัทยงั สามารถควบคมุ ตน้ ทนุ ขายไดโ้ ดยปี 2562 มีตน้ ทนุ ขายรอ้ ยละ 45.23 ปี 2561 รอ้ ยละ 45.54 และปี 2560 รอ้ ยละ 44.85 ส่งผลใหบ้ รษิ ัทมีอตั รากาไรขนั้ ตน้ คงท่ีอย่ใู นระดบั สงู ซ่ึงถือเป็นความโดดเด่นของ–บริษัท จากการวิเคราะหต์ ่อไปพบว่า ตงั้ แต่ปี 2560 กาไรสุทธิจากการ ดาเนินงานไดล้ ดลงมาโดยตลอดจากรอ้ ยละ 20.01 ในปี 2560 เหลือรอ้ ยละ 17.59 ในปี 2562 บรษิ ัทมี ดอกเบีย้ จ่ายเพ่ิมขึน้ เร่อื ย ๆจากรอ้ ยละ1.13 ในปี 2560 เป็นรอ้ ยละ 1.3 ในปี 2562 ส่งผลใหก้ าไรสทุ ธิ ก่อนภาษีเงินไดล้ ดลงมาโดยตลอดจากรอ้ ยละ18.88 ในปี 2560 เป็นรอ้ ยละ 18.24 ในปี 2561 และรอ้ ย ละ 16.29 ในปี 2562 และภาษีเงินไดข้ องบรษิ ัทจึงลดลงดว้ ย จากรอ้ ยละ 6.38 ในปี 2560 เป็นรอ้ ยละ 5.29 ในปี 2562

วิธียอ่ ส่วนตามแนวดง่ิ ในงบกาไรขาดทุนของบริษัท สยามภวิ ัฒน์ จากดั ปี 2560 2.2.3 วธิ ียอ่ ส่วนตามแนวดง่ิ ในส่วนประกอบย่อยของงบกาไรขาดทนุ หากผูว้ ิเคราะหต์ อ้ งการวิเคราะหด์ ว้ ยวิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงใหล้ ะเอียดมากขึน้ สามารถ จดั ทาวธิ ีรอ้ ยละในสว่ นประกอบย่อยตา่ ง ๆ ดงั นี้ 1. วิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงในส่วนประกอบของค่าใช้จ่ายรวม จะช่วยใหผ้ ูว้ ิเคราะห์ ทราบว่าค่าใชจ้ ่ายทงั้ หมดนนั้ ประกอบดว้ ยค่าใชจ้ ่ายรายการใดบา้ ง และค่าใชจ้ ่ายแต่ละรายการ คิด เป็นรอ้ ยละเทา่ ไรของคา่ ใชจ้ ่ายรวม โดยใหค้ ่าใชจ้ า่ ยรวมเป็นรอ้ ยละ 100

ตวั อย่าง บริษัท สยามภวิ ัฒน์ จากดั วิธีย่อส่วนตามแนวดง่ิ ในส่วนประกอบของคา่ ใช้จ่ายรวม 2. วธิ ีย่อส่วนตามแนวดงิ่ ในส่วนประกอบของต้นทนุ ขาย จะชว่ ยใหผ้ วู้ เิ คราะหท์ ราบวา่ ตน้ ทนุ ขายของกิจการประกอบดว้ ยรายการอะไรบา้ ง และรายการต่าง ๆ คิดเป็นรอ้ ยละเท่าไรเม่ือเทียบ กบั ตน้ ทนุ ขายทงั้ หมด โดยใหต้ น้ ทนุ ขายทงั้ หมดเป็นรอ้ ยละ 100

ตวั อยา่ ง บริษัท สยามภวิ ฒั น์ จากัด วธิ ีย่อส่วนตามแนวดงิ่ ในส่วนประกอบของตน้ ทนุ ขาย

จากตวั อย่าง พบว่ากิจการมีวตั ถุดิบทางตรงคิดเป็นรอ้ ยละ 42.45 ของตน้ ทุนขายค่าแรง ทางตรงรอ้ ยละ 14.18 และคา่ ใชจ้ ่ายการผลิตรอ้ ยละ 43.37 ของตน้ ทนุ ขายทงั้ หมด ซ่งึ ในรายการต่าง ๆ ของค่าใชจ้ ่ายการผลิตนนั้ ค่าซ่อมแซม และบารุงรกั ษาจะเป็นรายการท่ีมีค่าใชจ้ ่ายสงู สดุ รองลงมา ไดแ้ ก่ เงินเดือนผคู้ วบคมุ งาน ค่าไฟฟ้า แสงสวา่ งและกาลงั ค่าฝึกอบรมพนกั งาน คา่ โทรศพั ท์ ค่าใชจ้ ่าย เบด็ เตลด็ ตามลาดบั 3. วิธีย่อส่วนตามแนวดิ่งในส่วนประกอบของค่าใช้จ่ายแต่ละประเภทท่ีต้องการจะ ช่วยให้ผู้วิเคราะห์ทราบถึงจานวนของค่าใช้จ่ายต่าง ๆ แต่ละประเภท คิดเป็นรอ้ ยละเท่ าไรของ คา่ ใชจ้ ่ายประเภทนนั้ ดงั ตวั อย่างท่ี 2.8 และ 2.9 ไดแ้ สดงใหเ้ ห็นถึงการจดั ทาวิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงใน สว่ นประกอบของคา่ ใชจ้ ่ายในการขาย และคา่ ใชจ้ ่ายในการบรหิ ารตามลาดบั

ตวั อยา่ ง บริษัท สยามภวิ ัฒน์ จากดั วิธียอ่ ส่วนตามแนวดง่ิ ในส่วนประกอบของคา่ ใช้จา่ ยในการขาย

ตวั อยา่ ง บริษัท สยามภวิ ัฒน์ จากดั วิธีย่อส่วนตามแนวดงิ่ ในส่วนประกอบของค่าใช้จา่ ยในการบริหาร

เม่ือไดศ้ กึ ษาวิธีย่อสว่ นตามแนวด่งิ ทงั้ ในงบแสดงฐานะการเงินและงบกาไรขาดทนุ ตลอดจนการ แปลความหมายแลว้ ในเรอ่ื งนีจ้ ะกลา่ วถึงการจดั ทาวิธีย่อสว่ นตามแนวด่ิงโดยใชข้ อ้ มลู หลายปีโดยจะ แบง่ ออกเป็น 3 เรอ่ื ง ดงั นี้ 2.3.1 ประโยชนข์ องวธิ ียอ่ ส่วนตามแนวดงิ่ โดยใช้ข้อมูลหลายปี การวิเคราะหว์ ิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงโดยใชข้ อ้ มลู เพียงปีเดียว จะบอกใหผ้ ู้วิเคราะหท์ ราบ เพียงโครงสรา้ งท่วั ไปของงบการเงินในปีนนั้ ๆ แต่ถา้ ไดท้ าการวเิ คราะหโ์ ดยการเปรยี บเทียบปีปัจจบุ นั กบั ปีก่อนยอ้ นหลงั 3–5 ปีขนึ้ ไป จะชว่ ยใหท้ ราบถงึ การเปล่ยี นแปลงในโครงสรา้ งทางการเงิน ดงั นี้ 1. การเปรียบเทียบข้อมูลหลาย ๆ ปี ในงบแสดงฐานะการเงิน สามารถเห็นการ เปล่ียนแปลงในการลงทนุ ในสินทรพั ย์ เช่น นโยบายการถือเงินสด การลงทนุ ในลกู หนี้ สินคา้ คงเหลือ หรอื สินทรพั ยไ์ ม่หมนุ เวียน ทาใหเ้ ห็นการเปล่ียนแปลงในโครงสรา้ งของเงินทนุ ว่านโยบายการจดั หา เงินทนุ เปล่ยี นแปลงหรอื ไม่ และสว่ นของเจา้ ของมีการเปล่ยี นแปลงอยา่ งไร 2. การเปรียบเทียบข้อมูลในงบกาไรขาดทุน สามารถเห็นถึงความสามารถในการ– บรหิ ารงานวา่ ในแตล่ ะปีสามารถสรา้ งกาไรไดใ้ นอตั ราเท่าไร สามารถควบคมุ ตน้ ทนุ ใหอ้ ยู่ในระดบั คงท่ี หรือลดลงไดห้ รือไม่ ผูว้ ิเคราะหจ์ ะสามารถติดตามไดว้ ่าเพราะเหตุใดอัตรากาไรสทุ ธิจึงลดลง อาจ เน่ืองจากการ–บรหิ ารงานภายในกิจการไม่มีประสิทธิภาพ

และหากมีการเปรียบเทียบกับกิจการอ่ืนท่ีอยู่ในอุตสาหกรรมเดียวกัน ก็จะสามารถทาให้ ทราบถึงนโยบายการดาเนินธุรกิจท่ีแตกต่างกัน เช่น ลักษณะการลงทุน การจัดหาเงินทุน และ ความสามารถในการหาผลตอบแทนของแตล่ ะกิจการ เป็นตน้ 2.3.2 วิธีย่อส่วนตามแนวดิ่งโดยใช้ข้อมูลหลายปี ในงบแสดงฐานะการเงินและการแปล ความหมาย วธิ ีย่อส่วนตามแนวด่ิงโดยใชข้ อ้ มลู หลายปีในงบแสดงฐานะการเงิน จดั ทาไดโ้ ดยการเทียบ ยอดสินทรพั ยร์ วม และหนีส้ ินและส่วนของเจา้ ของรวมของแต่ละปีใหเ้ ป็นรอ้ ยละ 100 แลว้ คานวณว่า รายการแต่ละรายการท่ีเป็นส่วนประกอบของงบแสดงฐานะการเงินของแต่ละปี มีค่าเป็นเท่าไรเม่ือ เปรยี บเทียบกบั สินทรพั ยร์ วมและหนีส้ นิ และสว่ นของเจา้ ของรวมของปีนนั้ ๆ ดงั ตวั อย่างตอ่ ไปนี้

ตวั อยา่ ง บริษทั สยามภวิ ัฒน์ จากัด งบแสดงฐานะการเงนิ แสดงดว้ ยวธิ ียอ่ ส่วนตามแนวดง่ิ ณ วันที่ 31 ธันวาคม



จากการทาวิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงในงบแสดงฐานะการเงินหลายปี ติดต่อกันของบริ ษัท สยามภิวฒั น์ จากดั พบว่า การลงทนุ ในสินทรพั ยห์ มนุ เวียนคอ่ ย ๆ เพ่ิมขนึ้ ส่วนสินทรพั ยไ์ ม่หมนุ เวียน จะค่อย ๆลดลงตลอดระยะเวลา 5 ปี เม่ือพิจารณาการเพ่ิมขึน้ ของสินทรพั ยห์ มุนเวียน จะเป็นการ เพ่ิมขนึ้ ของเงินสดลกู หนีก้ ารคา้ และสินคา้ คงเหลือ ในขณะท่ีลกู หนีม้ ีสดั สว่ นมากท่ีสดุ เม่ือพิจารณาดา้ นหนีส้ ินและส่วนของผูถ้ ือหุน้ จะชีใ้ หท้ ราบถึงแหล่งเงินทุนท่ีนามาใชใ้ น กิจการจะพบวา่ แหลง่ เงินทนุ จากหนีส้ นิ หมนุ เวยี นเพ่ิมขนึ้ ติดตอ่ กนั ตงั้ แตป่ ี 2558 และมีสดั สว่ นรอ้ ยละ 38.05ในปี 2562 เน่ืองจากกิจการมีสว่ นของหนีส้ นิ ระยะยาวท่ีถงึ กาหนดใน 1 ปี เพ่ิมขึน้ จากรอ้ ยละ 4.2 ในปี 2558เป็นรอ้ ยละ 8.49 ในปี 2562 ส่วนแหล่งเงินทนุ จากหนีส้ ินไม่หมนุ เวียนไดล้ ดลงจากรอ้ ยละ 64.7 ในปี 2558เหลอื รอ้ ยละ 46.67 ในปี 2562 การวเิ คราะหเ์ พ่ือสรุปผลพบว่า กิจการไดน้ าเงินทนุ จาก ส่วนของเจา้ ของมาใชเ้ ฉล่ียในช่วงระยะเวลา 5 ปี เฉล่ียรอ้ ยละ 12.40 และใชแ้ หล่งเงินทนุ จากหนีส้ ิน เฉล่ยี รอ้ ยละ 87.60 โดยการใชเ้ งินทนุ จากสว่ นของเจา้ ของมีสดั ส่วนเพ่ิมขนึ้ เรอ่ื ย ๆ แต่การใชเ้ งินทนุ จาก แหลง่ หนีส้ ินลดลงเรอ่ื ย ๆ อย่างไรก็ตามกิจการยงั คงใชแ้ หลง่ เงินทนุ จากหนีส้ ินในสดั ส่วนท่ีสงู มาก

2.3.3 วิธีย่อส่วนตามแนวดิ่งโดยใช้ข้อมูลหลายปี ในงบกาไรขาดทุนและการแปล ความหมาย การจดั ทาวิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงโดยใชข้ อ้ มลู หลายปีในงบกาไรขาดทนุ สามารถจดั ทาได้ โดยการเทียบรายการท่ีเป็นส่วนประกอบของงบกาไรขาดทุนของแต่ละปีว่า มีค่าเป็นเท่าใด เม่ือ เปรยี บเทียบกบั รายไดจ้ ากการขาย (สทุ ธิ) ของปีนนั้ ๆ ดงั ตวั อย่างตอ่ ไปนี้ ตัวอย่าง บริษัท สยามภวิ ฒั น์ จากัด งบกาไรขาดทุนแสดงด้วยวิธีย่อส่วนตามแนวดงิ่ สาหรับงวดปี สิน้ สุด 31 ธันวาคม

จากการทาวิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงในงบกาไรขาดทุนหลายปีติดต่อกันของบริษัท สยามภิวฒั น์ จากดั พบวา่ ในปี 2550 บรษิ ัทมีกาไรสทุ ธิรอ้ ยละ 11.0 เม่ือเปรยี บเทียบกบั กาไรสทุ ธิ รอ้ ยละ 13.9 ในปี 2558 โดยระหว่างปี 2558–2562 กาไรสทุ ธิก่อนภาษีลดลงรอ้ ยละ 3.81 จากรอ้ ยละ 20.1 เป็นรอ้ ยละ 16.29หากวิเคราะหส์ าเหตพุ บว่า ตน้ ทนุ ขายของบรษิ ัทมีสดั ส่วนคงท่ีตงั้ แตป่ ี 2558 ถึง ปี 2562 ดงั นนั้ บริษัทจึงมีอัตรากาไรขัน้ ตน้ เฉล่ียคงท่ีในระดับสูงมาโดยตลอดเฉล่ียรอ้ ยละ 54.80 ซ่ึงถือว่าบริษัท ประสบความสาเรจ็ แต่เน่ืองจากคา่ ใชจ้ ่ายในการดาเนินงานเพ่ิมขนึ้ รอ้ ยละ 2.98 จากรอ้ ยละ 32.6 ในปี 2558 เป็นรอ้ ยละ 35.58ในปี 2562 คา่ ใชจ้ า่ ยอ่ืน ๆ เพ่ิมขนึ้ รอ้ ยละ 1.4 จาก รอ้ ยละ 0.2 ในปี 2558 เป็น รอ้ ยละ 1.6 ในปี 2562 ซ่งึ ถือวา่ เพ่ิมขนึ้ อย่างมาก ดงั นนั้ การเพ่ิมขนึ้ ของค่าใชจ้ ่ายทงั้ สองรายการ ทาให้ กาไรสทุ ธิก่อนภาษีคอ่ ย ๆ ลดลงจากรอ้ ยละ 20.1 เป็นรอ้ ยละ 16.29 2.3.4 ข้อจากดั ของการแปลความหมายวธิ ียอ่ ส่วนตามแนวดง่ิ ในการแปลความหมายวิธีย่อส่วนตามแนวด่ิง ผู้วิเคราะห์ควรระมัดระวังการแปล ความหมายของการเปล่ยี นแปลง และแนวโนม้ ของรายการบางรายการดงั ตวั อย่างตอ่ ไปนี้

งบแสดงฐานะการเงนิ บางส่วนของบริษัท มดี ี จากัด ทแ่ี สดงในปี 2560–2562 ในขณะท่ีสิทธิบตั รมีจานวน 50,000 บาท ไม่เปล่ียนแปลงในแต่ละปี แต่ยอดสินทรพั ยร์ วม เปล่ียนแปลงเพ่ิมขึน้ ทกุ ปี ทาใหว้ ิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงของสิทธิบตั รลดลงทุก ๆ ปี เน่ืองจากรอ้ ยละจะ คานวณจากยอดรวมของสนิ ทรพั ยแ์ ตล่ ะปีท่ีเพ่ิมขนึ้ ดงั นนั้ การแปลความหมายวิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงใน กรณีนีต้ อ้ งคานงึ ถงึ จานวนเงินของรายการท่ีวเิ คราะห์ และยอดรวมของฐานท่ีใชใ้ นการคานวณดว้ ย การวิเคราะหด์ ว้ ยวิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงเป็นวิธีท่ีมีประโยชนอ์ ย่างมากในการวิเคราะห์ เปรียบเทียบระหว่างบรษิ ัท เน่ืองจากงบการเงินของบรษิ ัทท่ีแตกต่างกนั ไดถ้ กู นามาจัดทาใหม่ในรูปวิธี ย่อสว่ นตามแนวด่ิง การเปรียบเทียบงบการเงินดว้ ยวิธีย่อส่วนตามแนวด่ิงกบั บริษัทคู่แข่ง หรอื คา่ เฉล่ีย ของอตุ สาหกรรม ทาใหเ้ ห็นความแตกต่างท่ีสาคญั ของรายการต่าง ๆ ท่ีประกอบในงบการเงิน จึงควรจะ วิเคราะหแ์ ละเขา้ ใจความแตกต่างเหล่านนั้ ดว้ ย ขอ้ จากดั ในการวิเคราะหร์ ะหว่างบริษัทดว้ ยวิธีย่อส่วน ตามแนวด่งิ อกี ประการหนง่ึ คอื ไมส่ ามารถสะทอ้ นความสมั พนั ธก์ บั ขนาดของบรษิ ัทท่ีวิเคราะหไ์ ด้