พท11001ภาษาไทย ประถม

ห น้ า | 51 รูปพยญั ชนะ เสยี งพยญั ชนะ ย ย - ยอ ร ร - รอ ล ล - ลอ ว ว - วอ ฮห ฮ - ฮอ อ อ – ออ พยัญชนะตน ของคําบางคํามกี ารนําพยญั ชนะมารวมกันแลว ออกเสยี งพรอ มกนั เรียกวา “เสียงควบกล้าํ ” มีทใี่ ชก นั พอยกเปนตวั อยางได ดังนี้ 1. กว เชน แกวง / ไกว 2. กร เชน กรอบ / กรงุ 3. กล เชน กลอง / กลบั 4. คว เชน ควาย / ควา 5. คร เชน ใคร / ครวญ 6. คล เชน คลอย / เคลม้ิ 7. พร เชน พระ / โพรง 8. พล เชน พลอย / เพลง 9. ปร เชน ปราบ / โปรด 10. ปล เชน ปลกุ / ปลอบ 11. ตร เชน ตรวจ / ตรอก 12. ทร เชน จนั ทรา / ทรานซสิ เตอร 13. ฟร เชน เฟรน / ฟรี 14. ฟล เชน ฟลกุ / แฟลต 15. บล เชน บลอ็ ก / เบลอ 16. ดร เชน ดราฟท

52 | ห น้ า 2. เสียงสระมี 24 เสียง โดยแบง เปนเสียงสนั้ และเสียงยาว สระเสยี งสั้น สระเสยี งยาว อะ อา อิ อี อึ อือ อุ อู เอะ เอ แอะ แอ โอะ โอ เอาะ ออ เออะ เออ เอยี ะ เอยี เอือะ เอือ อัวะ อวั 3. เสียงวรรณยกุ ต มี 5 เสียง คอื เสียงสามญั เชน กา เสยี งเอก เชน กา เสยี งโท เชน กา เสยี งตรี เชน กา เสียงจตั วา เชน กา คําไทยทุกคาํ มีเสียงวรรณยกุ ต แตอาจไมม รี ปู วรรณยกุ ต เชน ขอ หนู หู ตงั

ห น้ า | 53 4. ไตรยางศ คอื อักษร 3 หมู ซ่งึ แบงตามเสียง ดงั นี้ 1. อักษรสงู มี 11 ตวั คอื ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ษ ส ห 2. อกั ษรกลางมี 9 ตวั คือ ก จ ฎ ฏ ด ต บ ป อ 3. อกั ษรตํ่ามี 24 ตัว คือ ค ฅ ฆ ง ช ซ ฌ ญ ฑ ฒ ณ ท ธ นพฟภมยรลวฬฮ ตัวอยา งการผันวรรณยุกต อกั ษร 3 หมู เสยี งสามญั เสยี งเอก เสียงโท เสียงตรี เสียงจตั วา อักษรกลาง กา กา กา กา กา - กะ กะ กะ - อักษรสงู - ขา ขา - ขา - ขะ ขะ - - อกั ษรตํ่า คา - คา คา - - - คะ คะ - กจิ กรรม จงเตมิ คาํ และขอความใหถกู ตอง 1. เสยี งพยญั ชนะม_ี _________________เสียง 2. เสยี งสระม_ี _____________________เสยี ง 3. เสยี งวรรณยกุ ตม _ี ________________เสียง 4. นา มเี สียงวรรณยกุ ต ______________________ หมา มเี สยี งวรรณยกุ ต ______________________ กนิ มีเสียงวรรณยกุ ต ______________________ สนิ มเี สยี งวรรณยกุ ต ______________________ พลอย มเี สยี งวรรณยกุ ต ______________________ 5. ไตรยางค คือ ______________________________________________

54 | ห น้ า เรอื่ งที่ 2 ความหมายและหนาทข่ี องคํา กลมุ คํา และประโยค คํา หมายถึง เสียงท่ีเปลง ออกมาแลว มีความหมาย จะมีก่ีพยางคก ็ได เชน ไก ขนม นาฬิกา เปน ตน พยางค หมายถงึ เสียงท่เี ปลง ออกมาครง้ั หน่ึง จะมีความหมายหรอื ไมม ีก็ได เสียงท่เี ปลง ออกมา 1 ครั้งก็นับวา 1 พยางค เชน นาฬิกา มี 3 พยางค แตมี 1 คํา แมน ้ํา มี 2 พยางค แตมี 1 คํา มี ความหมายวา ลาํ น้ําใหญ ซึ่งเปนทร่ี วมของลําธารทงั้ ปวง ชนิดของคํา คําท่ีใชใ นภาษาไทยมี 7 ชนิด คือ คํานาม คําสรรพนาม คํากริยา คําวิเศษณ คาํ บุพบท คาํ สันธาน และคาํ อุทาน ซง่ึ คําแตล ะชนดิ มีหนาท่แี ตกตา งกนั ดังน้ี 1. คํานาม คือ คาํ ทใี่ ชเ รยี กชื่อคน สัตว ส่งิ ของ สถานท่แี ละคาํ ทบ่ี อก กริ ิยาอาการหรอื ลกั ษณะ ตางๆ ทําหนา ท่ีเปน ประธานหรอื กรรมของประโยค ตวั อยาง คาํ ท่ีใชเ รียกชื่อ เรยี กชอื่ สัตว = แมว ชาง หมู ทั่วไป เรียกช่อื สง่ิ ของ = ดนิ สอ พดั ลม โตะ คาํ ทใี่ ชเ รียกช่ือ เรยี กช่อื สถานท่ี = โรงเรียน กรงุ เทพมหานคร เฉพาะบคุ คล เรยี กชื่อคน = สมศักด์ิ พรทพิ ย หรือสถานที่ คําที่ใชแสดง บอกหมวดหมู = ฝูง กรม กอง โขลง การรวมกันเปน หมวดหมู บอกอาการหรอื บอก = จะมีคาํ วา “การ” และ “ความ” คาํ ทใ่ี ชบอกอาการ คณุ ลกั ษณะทไี่ มมีตัวตน นาํ หนา คาํ กรยิ า เชน ความสุข หรือคุณลักษณะที่ ไมมีตัวตน คําที่บอก นามทใี่ ชตามนามอ่ืน ๆ = นาฬกิ า 1 เรอื น ลกั ษณะ เพ่อื บอกลกั ษณะของ ววั 3 ตัว บา น 3 หลงั

ห น้ า | 55 2. คําสรรพนาม คอื คําทใ่ี ชแ ทนคํานามหรือขอความทก่ี ลาวมาแลวในกรณที ี่ไมตองการกลาว คาํ น้นั ซา้ํ อกี ทาํ หนา ที่เชนเดยี วกบั คํานาม ตวั อยาง สรรพนามแทน ขา ขา พเจา กระผม ผม เรา อาตมา ฉนั (แทนผพู ูด) ผพู ูด/ผูฟงและ เธอ ทาน มงึ เอ็ง พระคณุ เจา (แทนผกู าํ ลังพูดดว ยหรือผฟู ง ) ผูที่กลาวถงึ เขา พวกเขา พวกมนั (แทนผทู ถ่ี ูกกลาวถึง) สรรพนามทก่ี าํ หนด นี่ โนน โนน ใหร คู วามใกลไกล สรรพนามคาํ ถาม ใคร อะไร ทไี่ หน อนั ไหน 3. คํากรยิ า คือ คาํ ทแี่ สดงการกระทําอยา งใดอยา งหน่ึงของคํานาม คําสรรพนาม หรือแสดง การกระทําของประธานในประโยค ใชวางตอจากคําท่ีเปน ประธานของประโยค ตัวอยางคาํ กริยา ไดแก วง่ิ ยืน เดิน น่งั นอน พูด ไป กิน เลน ฯลฯ คํากริยาทีต่ อ งมีกรรม นกั เรียน ซอื้ หนังสือ มารับขางทายจึงจะ นายแดง กิน ขา ว ไดความสมบูรณ คาํ กริยาไมตอ งมี นกรอ ง กรรมมารบั ขางทา ย เธอรองไห คาํ กรยิ าทตี่ อ งอาศยั ฉนั เปน แมบาน สวนเตมิ เตม็ หรอื เธอ อยู ภเู ก็ต ตองมีกรรมมารับ

56 | ห น้ า 4. คําวเิ ศษณ คอื คาํ ที่ใชประกอบคํานาม คําสรรพนาม และคํากริยา เพ่ือบอกลักษณะหรือ รายละเอียดของคําน้ัน ๆ คําวิเศษณสวนมากจะวางอยหู ลงั คาํ ท่ตี อ งการบอกลักษณะหรอื รายละเอียด คําวเิ ศษณ ไดแก สงู ต่ํา ดํา ขาว แก รอน เยน็ เลก็ ใหญ ฯลฯ ตวั อยา ง เขาใสเ ส้อื สีแดง จิ๋มเรียนหนงั สือเกง คนตวั สงู วิง่ เรว็ 5. คาํ บพุ บท คือ คาํ ที่แสดงความสมั พันธระหวางประโยคหรอื คําหนา กบั ประโยคหรือ คําหลัง ตวั อยา ง บอกสถานที่ ใน นอก บน ใต ลาง ไกล ใกล นกเกาะอยูบนตน ไม บอกความ แหง ของ เปน เจาของ การรถไฟแหง ประเทศไทย แสดงความเปน ผรู บั หรอื แสดง กบั แก แด ตอ โดย เพื่อ ดว ย สง่ิ ท่ที ํากริยา 6. คาํ สนั ธาน คือ คาํ ท่ใี ชเ ช่อื มขอความหรือประโยคใหเ ปน เรอ่ื งเดียวกัน ตัวอยา ง แต กวา ...ก็ ถงึ ...ก็ เชือ่ มความขัดแยงกัน กวา ถว่ั จะสกุ งากไ็ หม พ่ีไปโรงเรียนแตน องอยบู าน เชอื่ มความที่ กบั พอ...ก็ คร้นั ...ก็ คลอ ยตามกนั พอ กับแมไปเที่ยว พอฝนหายตกฟา กส็ วาง

ห น้ า | 57 เชอื่ มความทีเ่ ปน เนอ่ื งจาก จงึ ฉะนนั้ เพราะ เหตุเปน ผลกัน เนอื่ งจากฉันต่ืนสายจึงไปทํางานไมทนั สาเหตุของวัยรนุ ติดยาเสพตดิ เพราะครอบครวั แตกรา ว 7. คําอุทาน คอื คําท่ีเปลง ออกมา แสดงถึงอารมณหรือความรูสกึ ของผูพ ูด มกั อยูหนา ประโยค และใชเ ครื่องหมายอศั เจรีย(!)กาํ กับหลังคาํ อุทาน ตวั อยา ง คําอทุ าน ไดแก โธ! อุย! เอา ! อา! กลมุ คาํ วลี คอื คาํ ที่เรยี งกนั ตงั้ แต 2 คําข้ึนไป สอื่ ความได แตย งั ไมสมบูรณ ไมเปนประโยค กลมุ คําสามารถทําหนา ที่เปน ประธาน กรยิ า หรือกรรมของประโยคได ประโยค คือ ถอ ยคําที่เรียบเรียงขึ้นไดใ จความสมบูรณ ใหรูวา ใคร ทําอะไร อยางไร ใน ประโยคอยางนอ ยตองประกอบดว ยประธานและกรยิ า โครงสรางของประโยค ประโยคจะสมบูรณไ ด จะตอ งประกอบดว ย 2 สว น คือ สวนที่เปน ภาคประธาน และสวนที่เปน ภาคแสดง สวนทเ่ี ปน ภาคประธาน แบงออกเปน ประธาน และสวนขยาย สว นทีเ่ ปนการแสดง แบง ออกเปน กริยา สว นขยาย กรรม สวนขยาย

58 | ห น้ า ตัวอยา ง ประโยค ภาคประธาน ภาคแสดง ประธาน สว นขยาย กริยา สว นขยาย กรรม สวนขยาย เดก็ เดนิ เดก็ - เดิน - - - พอกนิ ขาว พอ - กนิ - ขาว - พี่คนโตกนิ ขนม พ่ี คนโต กนิ - ขนม - แมของฉนั วงิ่ แม ของฉนั วิ่ง ทุกเชา - - ทุกเชา สนุ ขั ตัวใหญ สนุ ัข ตวั ใหญ ไล กัด สุนัข ตัวเล็ก ไลก ดั สนุ ขั ตัวเลก็ นกั เรยี นหญิง นักเรียน หญิง เลน - ดนตรี ไทย เลน ดนตรีไทย การใชประโยคในการสอ่ื สาร ประโยคท่ใี ชใ นการส่อื สารระหวา งผูสือ่ สาร (ผพู ดู ) กบั ผูรบั สาร (ผูฟ ง , ผอู านและผดู ู) เพอื่ ใหม ีความ เขา ใจตรงกันน้ันจาํ เปน ตอ งเลือกใชป ระโยคใหเหมาะสมกับการส่ือสาร ซงึ่ จาํ แนกไดด ังนี้ 1. ประโยคบอกเลา เปน ประโยคท่ีบอกเรื่องราวตา งๆใหผูอ ื่นทราบวา ใคร ทําอะไร ที่ไหน เม่อื ใด ทําอยา งไร เชน คุณพอ ชอบเลนฟุตบอล 2. ประโยคปฏิเสธ เปนประโยคท่ีมใี จความไมตอบรบั มักมีคําวา ไม ไมใช ไมได มิได เชน ฉันไม ชอบเดินกลางแดด 3. ประโยคคําถาม เปน ประโยคที่มีใจความเปนคําถามซึ่งตองการคําตอบ มักจะมีคําวา ใคร อะไร เมอ่ื ไร เหตใุ ด เทาไร วางอยตู น ประโยคหรอื ทายประโยค เชน ใครขโมยปากกาไป ปลาชอนตัวน้ีมี น้ําหนักเทาไร 4. ประโยคแสดงความตองการ เปน ประโยคที่มีใจความท่ีแสดงความอยากได อยากมี หรือ อยากเปน มกั จะมคี ําวา อยาก ตอ งการ ปรารถนา เชน นกั เรยี นไมอ ยากไปโรงเรยี น หมอตอ งการรักษา คนไขใ หหายเร็วๆ 5. ประโยคขอรอง เปนประโยคทม่ี ใี จความ ชักชวน ขอรอ ง มักจะมคี ําวา โปรด วาน กรณุ า ชว ย เชน โปรดใหค วามชวยเหลืออกี ครัง้ ชวยยกกลองนี้ไปดว ย

ห น้ า | 59 6. ประโยคคําส่ัง เปน ประโยคที่มีใจความที่บอกใหทําสิ่งใดสิ่งหน่ึง หรือหามทํา ไมใ หท ํา เชน นายสมศกั ด์ิตองไปจงั หวดั ระยอง บุคคลภายนอกหามเขา เดก็ ทุกคนอยา เลน เสียงดงั กจิ กรรม จงสรา งกลุม คําและประโยคท่ีกําหนดใหต อ ไปน้ี 1. สรางกลมุ คาํ หรอื วลโี ดยใชค าํ ท่กี ําหนดให 1. เดิน _________________________________________________ 2. ชน _________________________________________________ 3. แดง _________________________________________________ 4. นํ้า _________________________________________________ 2. สรา งประโยคโดยใชกลุม คําจากขอ 1 มาจํานวน 4 ประโยค พรอ มกับระบุดวยวาเปน ประโยค ประเภทใด 1. _____________________________________________________ 2. _____________________________________________________ 3. _____________________________________________________ 4. _____________________________________________________

60 | ห น้ า เร่ืองที่ 3 เครอ่ื งหมายวรรคตอนและอักษรยอ 1. เครือ่ งหมายววรคตอน การใชเ คร่ืองหมายในภาษาไทย นอกจากจะเขา ใจในเร่ืองการเวนวรรคตอนแลว ยังมี เคร่อื งหมายอื่น ๆ อกี มากท้ังที่ใชและไมค อ ยไดใ ช ไดแ ก เครอ่ื งหมาย วิธกี ารใช 1. , จุลภาค ใชค ั่นระหวางคํา หรือคั่นกลุมคํา หรือคั่นชื่อเฉพาะ เชน ดี, เลว 2. . มหพั ภาค ใชเ ขียนจบขอ ความประโยค และเขียนหลังตัวอักษรยอ หรอื ตวั เลขหรือกาํ กบั อักษรขอ ยอย เชน ม.ี ค. , ด.ช. , 1. นาม, ก.คน ข. สตั ว, 10.50 บาท, 08.20 น. 3. ? ปรศั นี ใชก ับขอ ความที่เปนคาํ ถาม เชน ปลาตวั นรี้ าคาเทาไร? 4. ! อัศเจรยี  ใชก ับคําอุทาน หรือขอ ความที่แสดงอารมณต า งๆ เชน อุย ตา ยตาย! พุทธโธเ อย ! อนจิ จา! 5. ( ) นขลขิ ติ ใชคั่นขอความอธิบายหรือขยายความขางหนาใหแ จมแจง เชน นกมีหูหนมู ปี ก (คางคาว) ธ.ค.(ธนั วาคม) 6. ___ สัญประกาศ ใชขีดใตขอความสําคัญ หรือขอความที่ใหผ ูอา นสังเกต เปนพิเศษ เชน งานเริ่มเวลา 10.00 น. 7. “ ” อัญประกาศ ใชส ําหรับเขียนครอมคําหรือขอความ เพื่อแสดงวา ขอความนั้นเปนคําพูดหรือเพื่อเนนความน้ันใหเดนชัดขึ้น เชน “พูดไปสองไพเบี้ย น่งิ เสยี ตําลงึ ทอง” 8. – ยัติภังค ใชเขียนระหวางคําที่ เขียนแยกพยางคกันเพ่ือใหรูพยางค หนากบั พยางคห ลังน้นั ติดกนั หรอื เปน คาํ เดียวกนั คําทเ่ี ขยี น

ห น้ า | 61 เคร่อื งหมาย วธิ ีการใช แ ย ก น้ั น จ ะ อ ยู ใ น บ ร ร ทั ด เ ดี ย ว กั น ห รื อ ต า ง บ ร ร ทั ด กั น ก็ ได เชน ตวั อยางคําวา ฎีกา ในกรณีคําอยใู นบรรทัดเดียว เชน คาํ วา สัปดาห อานวา สบั - ดา 9. ..... เสน ไขปลาหรอื ใชแสดงชองวางเพื่อใหเ ติมคําตอบ หรือใชละขอความที่ เสนปรุ ไมต อ งการเขียน เชน ไอ ........า ! หรือละขอความที่ยกมา เพยี งบางสว น หรือใชแสดงสว นสัมผัสที่ไมบ ังคับของ คําประพันธ 10. ๆ ไมย มก ใชเ ขยี นเพือ่ ซาํ้ คํา ซ้ําวลี ซาํ้ ประโยคส้ัน ๆ เชน ดาํ ๆ แดง ๆ วันหนึง่ ๆ ทีละนอย ๆ พอมาแลว ๆ 11. ฯลฯ ไปยาลใหญ ใชละขอความตอนปลายหรอื ตอนกลาง เชน สตั วพาหนะ ได (เปยยาลใหญ) แก ชา ง มา วัว ควาย ฯลฯ 12. ฯ ไปยาลนอย ใชละบางสว นของคาํ ที่เนนชอื่ เฉพาะและรูจ ักกนั ดีแลว (เปยยาลนอ ย) เชน อดุ รฯ กรงุ เทพฯ 13. ” บพุ สัญญา ใชเ ขยี นแทนคาํ ที่ตรงกันกบั คําขา งบน เชน ซอื้ มา 3 บาท ขายไป 5” 14. ๏ ฟองมัน ใชเ ขยี นขึ้นตนบทยอ ยของคํารอ ยกรอง ปจจุบนั ไมนยิ มใช 15. มหรรถสญั ญา ขึ้นบรรทัดใหมใหต รงยอหนาแรก หรอื ยอ หนา 16. เวน วรรค ใชแยกคาํ หรือความทไี่ มต อ เนื่องกัน ซึง่ แบง เปนเวน วรรคใหญ

62 | ห น้ า เครอ่ื งหมาย วธิ ีการใช จะใชกบั ขอความที่เปนประโยคยาวหรอื ประโยคความซอน และเวน วรรคนอยใชกบั ขอความที่ใชต วั เลขประกอบหนา หลงั อักษรยอ หรือยศ ตาํ แหนง กิจกรรม จงใชเ ครือ่ งหมายวรรคตอน ตามความเหมาะสมกบั ขอ ความตอไปน้ี 1. วนั นี้ลกู สาวสั่งซ้ือขนมทองหยบิ ทองหยอดเม็ดขนุนฝอยทอง ฯลฯ 2. นทิ านมหี ลายชนดิ เชนนิทานชาดกนิทานปรัมปรานทิ านคติสอนใจ 3. คาํ ตอบขอ นถี้ ูกท้งั ก ข ค ง 4. เธอนดั ใหฉนั ไปพบในเวลา 08.00 น.

ห น้ า | 63 2 . อกั ษรยอ อกั ษรยอ หมายถงึ พยญั ชนะท่ีใชแทนคําหรือขอความยาวๆเพอ่ื ประหยดั เวลา เน้ือที่ และ สะดวกตอ การเขยี น การพดู ประโยชน ของการใชค ํายอ จะทําใหส ่ือสารไดสะดวก รวดเร็ว แตการใชจ ะตองเขา ใจความหมายและคําอานของคําน้ันๆ คํายอ แตละคําจะตองมีการประกาศเปน ทางการใหท ราบทั่วกัน เพ่อื ความเขา ใจที่ตรงกนั ปจ จบุ ันมีมากมายหลายคําดว ยกนั วธิ กี ารอา นคาํ ยอ จะอา นคํายอหรอื คาํ เตม็ กไ็ ดแ ลว แตโอกาส ตัวอยา ง 1. อกั ษรยอ ของเดือน ม.ค. ยอมาจาก มกราคม อา นวา มะ-กะ-รา-คม ก.พ. ยอ มาจาก กุมภาพนั ธ อา นวา กมุ -พา-พัน ม.ี ค. ยอ มาจาก มีนาคม อา นวา มี-นา-คม 2. อักษรยอ จังหวดั กบ. ยอ มาจาก กระบ่ี กทม. ยอ มาจาก กรงุ เทพมหานคร ลย. ยอมาจาก เลย 3. อักษรยอลําดบั ยศ ทหารบก พล.อ. ยอมาจาก พลเอก อา นวา พน-เอก พ.ต. ยอมาจาก พันตรี อา นวา พนั -ตรี ร.ท. ยอมาจาก รอ ยโท อานวา รอย-โท ทหารอากาศ พล.อ.อ. ยอมาจาก พลอากาศเอก อานวา พน-อา-กาด-เอก น.ท. ยอมาจาก นาวาอากาศโท อา นวา นา-วา-อา-กาด-โท ร.ต. ยอ มาจาก เรืออากาศตรี อา นวา เรือ-อา-กาด-ตรี ทหารเรือ พล.ร.อ.......ร.น. ยอ มาจาก พลเรอื เอก....แหงราชนาวี อานวา พน-เรือ-เอก-แหง -ราด-ชะ-นา-วี น.ท....ร.น.ยอมาจาก นาวาโท....แหงราชนาวี อา นวา นา-วา-โท-แหง –ราด-ชะ-นา-วี ร.ต.....ร.น.ยอมาจาก เรือตร.ี .....แหง ราชนาวี อานวา เรือ-ตร-ี แหง-ราด-ชะ-นา-วี ตํารวจ พล.ต.อ ยอ มาจาก พลตํารวจเอก อานวา พน-ตาํ -หรวด-เอก

64 | ห น้ า พ.ต.ท. ยอมาจาก พนั ตาํ รวจโท อานวา พัน-ตํา-หรวด-โท ร.ต.ต. ยอ มาจาก รอยตาํ รวจตรี อานวา รอ ย-ตาํ -หรวด-ตรี 4. อกั ษรยอ วุฒิทางการศึกษา กศ.ม. ยอมาจาก การศึกษามหาบัณฑิต กศ.บ. ยอมาจาก การศึกษาบณั ฑิต ป.กศ. ยอมาจาก ประกาศนยี บัตรวชิ าการศกึ ษา อานวา ประ-กา-สะ-นี-ยะ-บัด-ว-ิ ชา-กาน-สึก-สา ป.วส. ยอมาจาก ประกาศนียบตั รวชิ าชพี ชนั้ สงู ป.วช. ยอมาจาก ประกาศนยี บตั รวิชาชพี 5. อกั ษรยอมาตรา ชั่ง ตวง วดั กก. ยอ มาจาก กโิ ลกรัม (มาตราชง่ั ) ก. ยอมาจาก กรมั ล. ยอมาจาก ลิตร (มาตราตวง) กม. ยอมาจาก กโิ ลเมตร ม. ยอมาจาก เมตร (มาตราวัด) ซม. ยอ มาจาก เซนติเมตร 6 . อกั ษรยอบางคําทคี่ วรรู ฯพณฯ ยอ มาจาก พณหัวเจาทาน อา นวา พะ-นะ-หัว-เจา -ทาน โปรดเกลาฯ ยอมาจาก โปรดเกลา โปรดกระหมอ ม ทลู เกลา ฯ ยอมาจาก ทูลเกลา ทูลกระหมอ ม นอมเกลาฯ ยอมาจาก นอ มเกลานอ มกระหมอ ม กิจกรรม ใหผเู รียนฝก เขียนอักษรยอ ประเภทตางๆ นอกเหนอื จากตัวอยา งท่ยี กมา --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ห น้ า | 65 เรอ่ื งที่ 4 หลกั การใชพจนานกุ รม คําราชาศพั ทแ ละคาํ สภุ าพ 1. การใชพ จนานุกรม การใชภาษาไทยใหถ ูกตอ งทั้งการพูด การอานและการเขียน เปนสิ่งท่ีคนไทยทุกคนควร กระทาํ เพราะภาษาไทยเปนภาษาประจําชาติ แตบ างครั้งเราอาจสับสนในการใชภ าษาไทยไมถูกตอง เชน อาจจะเขียนหรืออา นคําบางคําผิด เขา ใจความหมายยาก ส่ิงหนึ่งที่จะชว ยใหเ ราใชภาษาไทย ไดถกู ตองก็คือ พจนานุกรม พจนานุกรมเปนหนังสือท่ีใชค นควาความหมายของคําและการเขียนคําให ถูกตอง ซง่ึ เรียงลาํ ดับตัวอักษรและสระ ผูเ รียนควรมีพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานไวใ ชและควร เปนฉบบั ลาสดุ วธิ ีใชพจนานุกรม การใชพจนานุกรมมหี ลกั กวาง ๆ ดงั น้ี 1. การเรยี งลําดบั คาํ 1.1 เรยี งตามลาํ ดบั พยัญชนะ ก ข ค ง.......ฮ 1.2 เรียงลําดบั ตามรูปสระ เชน ะ ั า ิ ี ึ ุ ู เ แ โ ใ ไ 1.3 วรรณยกุ ต     และ ็ (ไมไ ตค)ู กบั  (ไมท ณั ฑฆาต) ไมไ ดจ ดั เปน ลําดับ พจนานุกรม 2. การพิจารณาอกั ขรวธิ ี ในพจนานุกรมจะบอกการพิจารณาอักขรวิธีโดยละเอียด เชน กรณีทีต่ ัวสะกดมอี กั ขระซ้ํากนั หรอื ตัวสะกดทมี่ อี กั ษรซอ นกัน ตลอดจนบอกถึงหลักการประวิสรรชนีย ฯลฯ 3. การบอกเสียงการอาน คาํ ท่มี ีการสะกดตรงๆ จะไมบ อกเสยี งอา น แตจ ะบอกเสียงอา น เฉพาะคาํ ทอี่ าจมีปญ หาในการอาน 4. การบอกความหมาย ใหความหมายไวหลายนยั โดยจะใหค วามหมายท่ีสาํ คญั หรือเดน ไวก อน 5. บอกประวัติของคําและชนิดของคาํ ในเรอ่ื งประวตั ขิ องคําจะบอกท่มี าไวทายคาํ โดยเขียนเปนอักษรยอไวในวงเล็บ เพอื่ รวู าคําน้ันมาจากภาษาใด และเพอ่ื ใหร วู าคําน้ันเปนคาํ ชนดิ ใด ในพจนานุกรมจะมตี วั อกั ษรยอ เลก็ ๆ หลังคาํ นน้ั เชน ก. = กรยิ า บ.= บพุ บท เปน ตน เพอื่ ใหผูเรียนไดรบั ประโยชนเตม็ ทจี่ ากการใชพจนานกุ รม ผูเรยี นควรอานวิธีใชพ จนานกุ รม โดยละเอยี ดกอ นจะใช

66 | ห น้ า ประโยชนของพจนานุกรม พจนานุกรมชวยใหอ านและเขียนภาษาไทยไดอยา งถูกตอ งและเขา ใจภาษาไดอยางลึกซึ้ง ทําใหเปนคนท่ีมีความสามารถในการใชภาษาไดอยา งดีและมั่นใจเม่ือตองติดตอธุรกิจการงานหรือส่ือ ความหมายกบั บคุ คลตางๆ 2. คาํ ราชาศพั ทและคาํ สภุ าพ ชาติไทยมลี กั ษณะพิเศษในการใชภาษากับบุคคลช้ันตางๆ ภาษาที่ใชจ ะแสดงความสุภาพ และคํานึงถึงความเหมาะสมเสมอ ภาษาท่ีถือวาสุภาพไดแก คําราชาศัพทและคําสุภาพ คําราชาศัพท หมายถงึ คําทใ่ี ชกบั พระมหากษตั รยิ  พระบรมวงศานุวงศ ขาราชการและพระสงฆ สว นคาํ สภุ าพ หมายถึง คาํ ทส่ี ภุ าพชนทวั่ ไป นยิ มใช ไมใ ชค ําหยาบ ไมใ ชค ําสบถสาบาน เชน โกหก ใช พูดเท็จ รู ใช ทราบ หัว ใช ศีรษะ กนิ ใช รบั ประทาน โวย-คะ ครบั ฯลฯ ตัวอยา งคาํ ราชาศพั ท 1. คาํ นามราชาศพั ท คําราชาศพั ท คาํ แปล พระราชบิดา พระชนกนาถ พอ พระราชมารดา พระราชชนนี แม สมเด็จพระเจา ลกู ยาเธอ พระราชโอรส ลูกชาย สมเดจ็ พระเจา ลูกเธอ พระราชธดิ า ลกู สาว พระตําหนกั ท่ีพัก พระบรมฉายาลักษณ รูปภาพ 2. กรยิ าราชาศพั ท 2.1 กรยิ าไมต อ งมคี าํ “ทรง” นาํ คาํ ราชาศพั ท คาํ แปล ตรสั พูด ประทับ อยู น่ัง รบั สง่ั สง่ั เสด็จ ไป 2.2 คํากริยาที่เปนภาษาธรรมดา เมื่อตองการใหเปนราชาศัพท ตองเติม “ทรง” ขางหนา เชน ฟง เปน ทรงฟง ทราบ เปน ทรงทราบ เปนตน 2.3 คาํ กรยิ าสําหรบั บุคคลท่วั ไปใชกับพระเจาแผนดนิ คําราชาศัพท คาํ แปล ถวายพระพร ใหพ ร ขอพระราชทาน ขอ

ห น้ า | 67 เฝา ทลู ละอองธลุ พี ระบาท ไปหา หรือ เขาพบ 2.4 คํากริยาเกยี่ วกบั พระสงฆ คําแปล คาํ ราชาศพั ท เชญิ อาราธนา ไหว นมสั การ ปวย อาพาธ ให ถวาย ดงั นน้ั สรปุ ไดว า 1. การใชพจนานุกรมใหไ ดประโยชนอ ยา งเต็มที่ ควรอานวิธีใชพ จนานุกรมโดยละเอียดกอนใช 2. การเรียนรกู ารใชอกั ษรยอเปน การประหยัดเวลาในการสื่อความหมาย ผูเรียนควรจะศกึ ษา ไวเพอ่ื ใชใหถูกตอ งทัง้ การอา นและการเขยี น 3. การเรียนรูคําราชาศัพทเ ปนประโยชนต อผูเ รียนในการเลือกใชคําศัพทใ หเหมาะสมกับ โอกาสและบุคคลระดับตา ง ๆ

68 | ห น้ า กิจกรรม จงเตมิ คาํ หรือขอ ความใหถ กู ตอง 1. วิธีการใชพจนานกุ รม 1. _____________________________________________ 2. _____________________________________________ 3. _____________________________________________ 4. _____________________________________________ 5. _____________________________________________ 2. เขียนคําราชาศพั ทมา 7 คาํ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ 3. เขียนคาํ สุภาพมา 7 คํา ________________________________________________

ห น้ า | 69 เร่ืองท่ี 5 สํานวนภาษา สาํ นวนภาษา สํานวนภาษา หมายถึง ถอยคําท่ีมีลักษณะพิเศษ ใชเ พื่อรวบรัดความท่ียาวๆ หรือเพื่อ เปรยี บเทยี บ เปรียบเปรย ประชดประชัน หรอื เตอื นสติ ทําใหม ีความหมายลึกซ้ึงย่ิงกวาถอยคําธรรมดา สํานวนภาษามีความหมายคลา ยกับโวหารซ่ึงรวมถึงอุปมาและอุปไมย บางครั้งจะเรียกซอ นกันวา สํานวนโวหาร คนไทยใชสํานวนหรือสํานวนภาษามานานจนถึงปจจุบัน จึงมีสํานวนภาษารุน เกา และ สํานวนที่เกิดขึ้นใหม สํานวนภาษาเปนวัฒนธรรมทางภาษาซึ่งเปนมรดกตกทอดมาถึงปจ จุบัน และ สบื สานมาเปน สาํ นวนภาษารนุ ใหมอีกมากมาย ภาษาไทยทีเ่ ราใชพ ดู จาสอื่ สารกันน้นั ยอมมีสองลักษณะ ลกั ษณะหนงึ่ คือ เปนถอ ยคาํ ภาษาท่ี พูดหรอื เขยี นกนั ตรงไปตรงมาตามความหมาย เปน ภาษาท่ที ุกคนฟง เขาใจกนั อีกลกั ษณะหน่ึงคอื ถอยคํา ภาษาท่ีมีชั้นเชิงผูฟง หรือผูอา นตอ งคิดจึงจะเขา ใจ แตบ างครั้งถาขาดประสบการณดา นภาษาก็จะไม เขาใจ ภาษาท่ีมีช้ันเชิงใหอีกฝายหนึ่งตอ งคิดน่ีเอง คือสํานวนภาษา บางคนเรียกวา สําบัดสํานวน สาํ นวนภาษามีสกั ษณะตาง ๆ ดงั กลาวขา งตนนั้นเรียกแตกตางกนั ดังน้ี 1. สาํ นวน คอื สํานวนภาษาทใ่ี ชเพ่ือเปนการรวบรดั ตดั ขอความที่ตอ งพูดหรืออธิบายยาว ๆ ใหสนั้ ลงใชเพียงสนั้ ๆ ใหก ินความหมายยาว ๆ ได เชน ปลากระด่ไี ดน า้ํ หมายถึง แสดงกิรยิ าทา ทางดดี ด้นิ รา เริง ทเ่ี ทาแมวดิน้ ตาย ทด่ี นิ หรอื เน้ือท่เี พียงเลก็ นอย ไมพ อจะทาํ ประโยชนอ ะไรได เลือดเย็น ไมส ะทกสะทา น เห้ยี ม แพแตก พลัดพรากจากกันอยางกระจัดกระจาย ไมอ าจ จะมารวมกันได ไมมปี มกี ลอง ไมม ีปม ีขลุย ไมมีเคามากอ นเลยวา จะเปนเชน น้ี จู ๆ ก็เปน ขึ้นมา หรอื ตดั สนิ ใจทาํ ทันที รักดีหามจั่ว รกั ชั่วหามเสา หมายถึง ใฝดีจะมีสขุ ใฝช ่ัวจะพบความลําบาก สวยแตร ูป จบู ไมห อม มรี ูปรา งหนา ตางาม แตค วามประพฤตแิ ละ กิรยิ ามารยาทไมดี อดเปรยี้ ว ไวกินหวาน อดใจไวกอน เพราะหวังสง่ิ ที่ดี สงิ่ ที่ปรารถนาขา งหนา ฯลฯ

70 | ห น้ า สาํ นวนตา ง ๆ ยอมมีทมี่ าตาง ๆ กนั เชน จากการดูลักษณะนิสัยใจคอของคน จากเหตุการณ แปลกๆ จากความเปน ไปในสังคม จากส่ิงแวดลอม นิทาน ประวัติศาสตร ตํานาน ฯลฯ สํานวนจึงเกิดขึ้น เสมอ เพราะคนชางคิดยอ มจะนําเรื่องน้ันเรื่องนี้มาผูกเปนถอ ยคํา สํานวนสมัยใหมท ี่ไดย ินเสมอ ๆ เชน เขยี้ วลากดิน หมายถงึ คนเจา เลห  รมู าก ชํานาญ เชี่ยวชาญ (ในเรอ่ื งไมดี) ช้ันเชงิ มาก สม หลน หมายถงึ ไดรบั โชคลาภโดยไมไดค ิด หรอื คาดหวงั ไวก อน เด็กเสน หมายถงึ มีคนใหญค นโต หรอื ผูมีอิทธพิ ลทคี่ อย ชว ยเหลือหนุนหลงั อยู อม หมายถงึ แอบเอาเสยี คนเดยี ว ยักยอกไว ฯลฯ 2. คําพังเพย คือ สํานวนภาษาที่ใชเ ปรียบเทียบหรือเปรียบเปรย ประชดประชัน มีความหมายเปนคตสิ อนใจ มลี ักษณะคลายกบั สุภาษติ อาจจะเปน คาํ กลา วติชมหรือแสดงความคิดเห็น คําพงั เพยเปนลักษณะหนง่ึ ของสาํ นวนภาษา เชน กนิ บนเรือน ขบ้ี นหลังคา หมายถงึ เปรียบกบั คนอกตญั ู หรอื เนรคณุ ขายผา เอาหนา รอด หมายถงึ ยอมเสยี สละแมส ่งิ จําเปนท่ีตนมีอยู เพื่อรักษาชือ่ เสยี งของตนไว คางคกข้ึนวอ แมงปอใสตงุ ต้งิ หมายถึง คนท่ีฐานะต่ําตอยพอไดด ิบไดดี ก็มกั แสดงกิรยิ า อวดดี ตําขาวสารกรอกหมอ หมายถึง คนเกียจครานหาเพยี งพอกนิ ไปมื้อ หนึ่งๆ ทําพอใหเ สร็จไปเพยี งครั้งเดยี ว นํา้ ทว มปาก หมายถึง พดู ไมอ อก เพราะเกรงจะมีภัยแก ตนและคนอืน่ บอกหนงั สอื สังฆราช หมายถึง สอนสง่ิ ทเ่ี ขารอู ยูแ ลว ปลํ้าผีลุก ปลกุ ผีน่งั หมายถึง พยายามทาํ ใหเปน เรอ่ื งเปนราวขึน้ มา ม่ังมใี นใจ แลน ใบบนบก หมายถงึ คิดฝนในเร่อื งทีเ่ ปนไปไมได คิดสมบตั ิบาสรางวิมานในอากาศ รําไมด ีโทษปโทษกลอง หมายถึง ทาํ ไมดี หรอื ทําผิดแลว ไมรับผดิ กลับโทษผอู นื่ หาเลอื ดกับปู หมายถึง เคยี่ วเขญ็ หรอื บีบบังคับเอากับผทู ี่ ไมม จี ะให

ห น้ า | 71 เอามอื ซุกหบี หมายถงึ หาเรอื่ งเดอื ดรอ นหรือความลาํ บาก ใสต วั โดยใชท่ี 3. สภุ าษติ คือ สํานวนภาษาท่ใี ชเปนเครือ่ งเตอื นสติ คํากลาวสอนใจในสิ่งที่เปน ความจริงแท แนน อนเปน สจั ธรรม มักกลาวใหทาํ ความดหี ลกี หนีความชั่ว เชน กลา นักมกั บน่ิ หมายถงึ กลาหรอื หา วหาญเกนิ ไปมกั ได รบั อนั ตราย เขา เถื่อนอยา ลืมพรา หมายถึง ใหมีสตอิ ยา ประมาท เชนเดยี วกับ เวลาจะเขาปาตองมมี ดี ติดตัวไปดวย เดนิ ตามหลังผใู หญหมาไมกดั หมายถงึ ประพฤตติ ามผูใหญย อ มปลอดภยั ตัดหนามอยา ไวห นอ หมายถงึ ทําลายสิ่งช่ัวรา ยตองทาํ ลายใหถ ึงตน ตอ นํา้ ขึน้ ใหร บี ตัก หมายถงึ มีโอกาสควรฉวยไว หรอื รีบทํา บวั ไมช้ํา นาํ้ ไมขนุ หมายถงึ รูจักผอ นปรนเขา หากัน มิใหก ระทบ กระเทือนใจกันรจู กั ถนอมนา้ํ ใจกัน มิใหข นุ เคอื งกนั ใฝรอนจะนอนเย็น หมายถึง ขยนั ขนั แขง็ ตงั้ ใจทํางานจะสบายเมอ่ื ภายหลัง ใฝเ ย็นจะดนิ้ ตาย หมายถงึ เกยี จครานจะลาํ บากยากจนภายหลงั แพเ ปนพระ ชนะเปนมาร หมายถงึ การรูจกั ยอมกันจะทาํ ใหเรอื่ งสงบ มงุ แตจะเอาชนะจะมแี ตค วาม เดือดรอน รักยาวใหบ น่ั รักสน้ั ใหตอ หมายถึง รกั จะอยดู วยกันนานๆ ใหตัด ความโกรธอาฆาตพยาบาทออกไป ถาไมคิดจะรักกันนานกใ็ หโตเถียง เรือ่ งที่โกรธกนั และทําใหไมตรี ขาดสะบ้นั เอาพิมเสนไปแลกเกลือ หมายถงึ ลดตัวลงไปทะเลาะหรือมเี รือ่ งกบั คนทีต่ ่ํากวามแี ตจ ะเสยี สาํ นวนภาษานี้เปนวัฒนธรรมอยางหนง่ึ ของคนไทย จึงมอี ยทู กุ ทอ งถิ่น เชน ภาคเหนือ ทาํ มิชอบเขา ลอบตนเอง หมายถึง กรรมทีผ่ ใู ดทําไวยอมสงผลใหแ กผ ูนน้ั คนรักใหญเทารอยตนี เสือ หมายถึง คนรักมนี อย คนชงั มมี าก ขาวเหลือเกลอื อ่ิม หมายถงึ อยดู กี ินดี

72 | ห น้ า ภาคใต ปากอี้ฆาคอ หมายถงึ ปลาหมอตายเพราะปาก ใหญพ รา วเฒา ลอกอ หมายถึง อายมุ ากเสียเปลา ไมไ ดมลี ักษณะเปน ผใู หญ ชางแลนอยายุงหาง หมายถงึ อยา ขดั ขวางผทู ่ีมอี ํานาจ หรอื เหตกุ ารณท ่ี กาํ ลงั รนุ แรงอยา ไปขดั ขวาง ฯลฯ ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ตกี ลองแขง เสยี งฟา ขมี่ าแขง หมายถึง แขงดีหรอื ผมู อี ํานาจวาสนาไมม ีทางจะสูได ตาแวน (ตะวัน) นํ้าข้ึนปลาลอย น้ําบกหอยไต หมายถึง ทใี ครทีมนั ตกหมูแฮง (แรง ) เปนแฮง หมายถงึ คบคนดีจะพาใหต นดดี วย ตกหมูกาเปน กา หมายถึง คบคนชว่ั จะพาใหตนชว่ั ตาม ฯลฯ การรจู ักสํานวนไทย มีประโยชนในการนํามาใชในการพูดและการเขียน ทําใหไมตองพูดหรือ อธบิ ายยาวๆ เชน ในสํานักแหงหนึ่ง จู ๆ ก็เกิดมีของหาย ทั้ง ๆ ที่ไดม ีการรักษาปอ งกันอยา งเขม งวด กวดขัน ไมใ หมีคนภายนอกเขา มาได แตของก็ยังหายได เหตุการณ เชน น้ีก็ใชสํานวนภาษาสั้น ๆ วา “เกลอื เปน หนอน” ไดซงึ่ หมายถงึ คนในสํานักงานน้ันเองเปน ไสศึกใหค นภายนอกเขา มาขโมยของหรือ เปนขโมยเสยี เอง ถา จะเตือนสติคนที่กําลังหลงรักหญิงที่มีฐานะสูงกวา ซ่ึงไมม ีทางจะสมหวังในความรัก ก็ใช สาํ นวนภาษาเตอื นวา “ใฝส งู เกนิ ศกั ด์ิ” นอกจากจะใชสาํ นวนภาษาในการประหยัดคําพูด หรอื คาํ อธบิ ายไดแลว ยังทาํ ใหค าํ พูดหรือ ขอ เขยี นน้นั มีคณุ ภาพแสดงความเปน ผรู ูจกั วฒั นธรรมของผใู ชดว ย

ห น้ า | 73 กจิ กรรม จงตอบคําถามตอ ไปน้ี 1. ใหเขยี นสาํ นวน 3 สาํ นวน ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ 2. ใหเ ขียนคาํ พังเพย 3 คําพงั เพย ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ 3. ใหเ ขียนสุภาษิต 3 สุภาษิต ___________________________________________________ ___________________________________________________

74 | ห น้ า เรือ่ งท่ี 6 การใชทักษะทางภาษาเปนเคร่ืองมือการแสวงหาความรู การสอื่ ความหมายของมนุษยเ ปนสิ่งท่ีจําเปนอยา งยิ่ง และการส่ือสารจะดีหรือไมด ีข้ึนอยูกับ ทักษะทางภาษาของแตล ะคน ซึง่ เกิดข้ึนไดจะตองมีการฝกเปน ประจาํ เชน ทักษะการฟง ทักษะการพูด ทกั ษะการอาน ทักษะการเขยี น และทักษะตา ง ๆ เหลา น้ีไดมีการซึมซับอยูใ นคนทุกคนอยูแ ลวเพียงแตวา ผูใดจะมีโอกาสไดใ ชไดฝ ก ฝนบอ ยๆ ก็จะเกิดทักษะที่ชาํ นาญขึ้น ในการแลกเปลี่ยนขอ มูล ขาวสาร ความรู ความเขา ใจของคนในอดีตจะเปนการสื่อสาร โดยตัวตอ ตวั เพราะอดตี คนในสงั คมมีไมม าก แตป จจบุ นั คนในสังคมเรม่ิ มากขนึ้ กวา งขึ้น การแลกเปลย่ี น ขาวสารขอ มลู จงึ จาํ เปนตอ งใชเ คร่ืองมือสื่อสารไดร วดเร็วกวา งไกลและทั่วถึง ไดแ ก โทรศัพท โทรเลข โทรทัศน วิทยุ โทรสาร คอมพวิ เตอร ซง่ึ เคร่ืองมอื แตล ะประเภทมีจุดเดน หรอื ขอ จํากัดทแ่ี ตกตา งกันไป การใชภ าษาในชีวิตประจําวนั ไมว าจะเปนภาษาพดู หรอื ภาษาการเขียน จะตองใหเ หมาะสมกับ บุคคลและสถานการณ เชน กิน เปนภาษาทีใ่ ชก นั ในกลุมเพ่อื นหรอื บคุ คลคุน เคย แตถา ใชก ับบุคคลท่ีเปน ผใู หญหรือคนท่ไี มคุน เคย จะตองใชภาษาที่สุภาพวา ทาน หรือรบั ประทาน แม  คุณแม  มารดา หมอ  คณุ หมอ  แพทย เปนตน การใชภ าษาไทยนอกจากจะตอ งมีความรู ความเขา ใจของภาษาแลว สงิ่ สาํ คญั อยางยิง่ ประการ หนง่ึ คือ ความมีคณุ ธรรมในการใชภาษา ไมวา จะเปน ภาษาพดู หรือภาษาเขียน วิธีการใชภาษาไดเหมาะสม ดงี าม มีดงั น้ี 1. ใชภ าษาตรงไปตรงมาตามขอ เทจ็ จรงิ ทเ่ี กิดขึ้น ไมพ ูดโกหก หรอื หลอกลวง ใหร า ยผอู ่นื 2. ใชภาษาไพเราะ ไมใชค ําหยาบ 3. ใชภาษาใหเ หมาะสมกับกาลเทศะและระดับของบุคคลทสี่ ่อื สารดวย 4. ใชภาษาเพ่ือใหเกดิ ความสามคั คี ความรัก ไมท ําใหเกดิ ความแตกแยก 5. ใชภ าษาใหถูกตองตามหลักการใชภ าษา

ห น้ า | 75 กจิ กรรม จงตอบคาํ ถามตอไปน้ี วิธกี ารใชภ าษาไดเหมาะสม มีอะไรบา ง 1. ___________________________________________________ 2. ___________________________________________________ 3. ___________________________________________________ 4. ___________________________________________________ 5. ___________________________________________________

76 | ห น้ า เรือ่ งที่ 7 ลกั ษณะของคําไทย คําภาษาถ่นิ และคําภาษาตา งประเทศในภาษาไทย การนําคําภาษาถิ่นและภาษาตา งประเทศมาใชใ นภาษาไทย จึงทําใหภ าษาไทยมีคําท่ีใช สื่อความหมายหลากหลายและมีจํานวนมากข้ึน ซึ่งไมวา จะเปนคําไทย คําภาษาถ่ิน หรือคําภาษา ตางประเทศตางกม็ ลี ักษณะเฉพาะทแ่ี ตกตางกนั 1. ลกั ษณะของคําไทย มหี ลักการสังเกต ดงั น้ี 1.1 มลี ักษณะเปนคําพยางคเ ดยี วโดดๆ มคี วามหมายชดั เจน เปน คําที่ใชเรียกช่ือ คน สัตว สงิ่ ของ เชน แขน ขา หัว พอ แม เดนิ วิง่ นอน ฯลฯ แตมีคําไทยหลายคําหลายพยางคซง่ึ คําเหลา นมี้ สี าเหตมุ าจากการกรอนเสียงของคําหนาที่ นาํ กรอนเปนเสียงสัน้ (คาํ หนากรอนเปน เสยี งสน้ั ) กลายเปนคาํ ที่ประวสิ รรชนยี  เชน มะมว ง มาจาก หมากมวง มะนาว มาจาก หมากนาว มะกรูด มาจาก หมากกรดู ตะขบ มาจาก ตนขบ ตะขาบ มาจาก ตวั ขาบ - การแทรกเสยี ง หมายความวา เดิมเปน คําพยางคเ ดียว 2 คําวางเรียงกัน ตอ มาแทรก เสยี งระหวางคําเดมิ 2 คํา และเสยี งท่ีแทรกมักจะเปน เสยี งสระอะ เชน ผกั กะเฉด มาจาก ผกั เฉด ลกู กระดุม มาจาก ลกู ดุม ลกู กะทอ น มาจาก ลูกทอ น - การเตมิ เสยี งหนาพยางคหนา เพอ่ื ใหม ีความหมายใกลเคียงคําเดิม และมีความหมาย ชดั เจนขน้ึ เชน กระโดด มาจาก โดด ประทวง มาจาก ทว ง ประทับ มาจาก ทับ กระทํา มาจาก ทํา ประเดีย๋ ว มาจาก เดี๋ยว 1.2 มีตัวสะกดตรงตามมาตรา เชน จง (แมกง) ตกั (แมกก) กบั (แมกบ) เปนตน 1.3 ไมนยิ มมคี าํ ควบกลาํ้ เชน ทราบ ตราบ สรวง ประพฤติ เปน ตน 1.4 ไมม ตี วั การันต คาํ ทุกคําสามารถอานออกเสียงไดห มด เชน แม นารกั ไกล 1.5 คําไทยคําเดียว อาจมีความหมายไดหลายอยาง เชน ขันตักนํ้า นกเขาขัน หวั เราะขบขนั

ห น้ า | 77 1.6 มีรูปวรรณยุกตก ํากับเสียง ทั้งท่ีปรากฏรูปหรือไมปรากฏรูป เชน นอน (เสียงสามญั ไมปรากฏรูป) คา (เสยี งตรี ปรากฏรูปไมโท) 1.7 คาํ ท่อี อกเสียง ไอ จะใชไมมว น ซง่ึ มีอยู 20 คํา นอกนั้นใชไมมลาย ผูใ หญหาผา ใหม ใหสะใภใ ชค ลองคอ ใฝใ จเอาใสห อ มหิ ลงใหลใครขอดู จะใครล งเรอื ใบ ดนู าํ้ ใสและปลาปู ส่งิ ใดอยูในตู มใิ ชอ ยูใ ตต ่ังเตียง บาใบถ อื ใยบัว หูตามวั มาใกลเคยี ง เลา ทองอยาละเล่ียง ย่สี ิบมวนจาํ จงดี 2. ลักษณะของคาํ ภาษาถิ่น ภาษาถิ่น หมายถึง คําที่ใชในทองถ่ินตางๆ ของประเทศไทยท่ีมีลักษณะแตกตา งจาก ภาษากลาง เชน ภาษาถน่ิ ใต ภาษาถ่ินอสี าน ภาษาถนิ่ เหนือ ซ่ึงภาษาถน่ิ เหลา นี้เปน ภาษาที่ใชก ันเฉพาะ คนในถนิ่ นั้น ตวั อยาง เปรียบเทียบภาษากลาง และภาษาถ่ิน ภาษากลาง ภาษาถนิ่ เหนือ ภาษาถิน่ อสี าน ภาษาถ่นิ ใต พดู อู เวา แหลง มะละกอ มะกวยเตด หมากหงุ ลอกอ อรอย ลาํ แซบ หรอย สับปะรด มะขะนดั หมากนดั ยา นดั ผม/ฉัน ขาเจา เฮา ขอ ย ฉาน 3. ลักษณะของคําภาษาถิน่ ตางประเทศท่ีปรากฏในภาษาไทย คําภาษาตา งประเทศท่ีใชอยูในภาษาไทยมีอยูม ากมาย เชน ภาษาจีน ภาษาเขมร ภาษา องั กฤษ แตท่ีใชกันอยูส ว นใหญมาจากภาษาจีน และภาษาอังกฤษ ซึ่งมีสาเหตุมาจากประเทศไทยมีการ ติดตอ และมกี ารเจริญสัมพนั ธไมตรีกับชาติน้ัน ๆ จึงยืมคํามาใช ซ่ึงทําใหภ าษาไทยมีคําใชใ นการติดตอ สอ่ื สารมากข้นึ

78 | ห น้ า ตวั อยา ง ภาษาจีน ภาษาองั กฤษ ตงฉิน แปะเจย๊ี ะ กว ยจับ๊ ชนิ แส กก อง้ั โล โฮมรมู ซอ ส โชว แชมป คลินกิ แท็กซ่ี ปม แสตมป เหลา ฮองเต ต้ังฉาย แซยดิ ซอี วิ้ เซยี น มอเตอรไซค ฟต อเิ ลก็ ทรอนิกส คอมพิวเตอร คอรด เตาฮวย เตาหู กจิ กรรม จงตอบคําถามตอ ไปนี้ 1. ลักษณะของคําไทยมอี ะไรบา ง 1. _________________________________________________ 2. _________________________________________________ 3. _________________________________________________ 2. จงเขยี นคําภาษาตางประเทศท่นี ํามาใชใ นภาษาไทยมา 10 คาํ ____________________________________________________ ____________________________________________________

ห น้ า | 79 บทที่ 6 วรรณคดีและวรรณกรรม สาระสาํ คญั วรรณคดีและวรรณกรรม เปน ส่ือที่มีคุณคา ควรไดอ า นและเขา ใจ จะมปี ระโยชนตอตนเองและ ผูอ ่ืน โดยการอธิบายและเผยแพรนิทาน นิทานพ้ืนบา น วรรณกรรมทอ งถ่ิน และวรรณคดีเร่ืองนั้น ๆ ตอ ๆ กนั ไป ผลการเรยี นรูท ี่คาดหวัง ผูเ รยี นสามารถ 1. อธิบายความหมาย คุณคา และประโยชนของนทิ าน นิทานพื้นบา น และวรรณกรรมทอ งถ่ินได 2. อธิบายความหมายของวรรณคดี และขอคดิ ทไ่ี ดร ับจากวรรณคดที ี่นาศึกษาได ขอบขา ยเน้อื หา เรือ่ งท่ี 1 ความหมาย คุณคา และประโยชนของนทิ าน นทิ านพ้นื บาน และ วรรณกรรมทองถ่ิน เรือ่ งที่ 2 ความหมายของวรรณคดี และวรรณคดีที่นา ศึกษา

80 | ห น้ า เรอื่ งท่ี 1 ความหมาย คุณคา และประโยชนข องนทิ าน นิทานพ้ืนบาน และวรรณกรรมทองถิ่น 1. ความหมาย คุณคา และประโยชนของนิทาน 1.1 นทิ าน หมายถึง เรอ่ื งที่เลา สืบทอดกันมา ไมมีการยนื ยนั วาเปนเรอื่ งจรงิ เชน นิทาน เด็กเล้ียงแกะหรอื เทวดากับคนตัดไม เปนนทิ านสวนใหญ จะแฝงดว ยคติธรรม ซ่ึงเปนการสรปุ สาระให ผฟู งหรอื ผอู านปฏบิ ัตติ าม 1.2 คุณคา 1.2.1 ใชเ ปน ขอคดิ เตือนใจ เชน ทําดีไดดี ทําชว่ั ไดช วั่ 1.2.2 เปนมรดกของบรรพบุรษุ ทเ่ี ปน เรอื่ งเลา ใหฟง ทั้งไดรบั ความรแู ละ ความเพลดิ เพลนิ 1.2.3 ไดรับประโยชนจ ากการเลา และการฟง นิทานทงั้ ดา นภาษาและคติธรรม 1.3 ประโยชนของนิทาน 1.3.1 ไดร บั ความรเู พิม่ เตมิ 1.3.2 ไดรบั ความเพลดิ เพลนิ สนกุ สนาน 1.3.3 ไดขอ คิดเตอื นใจนําไปใชประโยชน 2. ความหมาย คุณคา และประโยชนจากนิทานพื้นบา น 2.1 นทิ านพนื้ บาน หมายถงึ เร่อื งเลา ที่เลาสบื ทอดกนั มา สวนใหญเนื้อหาจะเปนลักษณะ เฉพาะถ่ิน โดยอางองิ จากสถานทหี่ รอื บุคคลซึ่งเปน ทร่ี ูจักรวมกันของคนในถ่ินน้ัน ๆ เชน นิทานพ้ืนบาน ภาคกลาง เรือ่ งลูกกตญั ู นทิ านพ้นื บา นภาคใต เรือ่ งพษิ งูเหลอื ม นทิ านพืน้ บานภาคเหนือ เร่ืองเชียงเหม้ียง ตาํ พระยา และนิทานพ้ืนบานภาคอีสาน เร่ืองผาแดงนางไอ 2.2 คณุ คา 2.2.1 เปนเรอ่ื งเลา ที่เลา สืบทอดกนั มา ซ่ึงแสดงใหเหน็ ถึงสงิ่ แวดลอม ชีวิตความเปน อยูในสมัยกอน 2.2.2 ถือเปนมรดกสําคญั ท่บี รรพบรุ ษุ มอบใหแ กคน 2.2.3 ใหข อคดิ เตอื นใจท่ีจะนําไปใชประโยชนได 2.3 ประโยชน 2.3.1 ไดรับความรแู ละความเพลดิ เพลนิ จากการเลา การอาน และการฟง 2.3.2 ไดน ําความรูไปใชป ระโยชน 2.3.3 ใชเ ผยแพรใ หเ ยาวชนรนุ หลงั ไดร ู ไดเขาใจนิทานพืน้ บา นของบรรพบรุ ุษ

ห น้ า | 81 3. ความหมาย ความสําคญั และประโยชนจากวรรณกรรมทองถิ่น 3.1 ความหมาย วรรณกรรมทองถนิ่ เปน เรื่องราวทม่ี ีมานานในทอ งถิ่น และมีตวั ละครเปน ผนู ําเสนอ เน้ือหาสาระของเรื่องราวนน้ั เชน เรือ่ งสาวเครือฟา หรอื วังบัวบาน เปน ตน 3.2 คณุ คา 3.2.1 แสดงถึงชีวติ ความเปน อยู สังคม และวฒั นธรรมของทอ งถน่ิ น้ัน 3.2.2 เปน เรื่องทีใ่ หข อคดิ ขอเตอื นใจ 3.2.3 เปน มรดกสําคญั ท่มี ีคณุ คา 3.3 ประโยชน 3.3.1 ไดความรู ความเพลิดเพลิน 3.3.2 นําขอ คดิ ขอ เตอื นใจ และสรปุ นํามาใชใ หเ ปนประโยชนต อตนเอง 3.3.3 เปนความรูทเ่ี ผยแพรไ ด

82 | ห น้ า เรื่องท่ี 2 ความหมายของวรรณคดี และวรรณคดีที่นาศกึ ษา 1. ความหมายของวรรณคดี วรรณคดี หมายถึง เรือ่ งแตงทไ่ี ดรบั ยกยองวา แตง ดี เปนตัวอยา งดา นภาษา แสดงใหเ ห็น ถึงวัฒนธรรมความเปนอยูใ นยุคน้ัน ๆ แตง โดยกวีที่มีช่ือเสียง เชน วรรณคดีเรื่อง ขุนชางขุนแผน พระอภยั มณี และสงั ขทอง เปนตน วรรณคดีทแี่ ตงดีมลี กั ษณะดังน้ี 1. เน้ือเรอื่ งสนกุ สนาน ใหขอ คิด ขอ เตือนใจ ท่ไี มล าสมัย 2. ใชภ าษาไดเ พราะ และมคี วามหมายดี นาํ ไปเปน ตัวอยา งของการแตงคาํ ประพนั ธไ ด 3. ใชฉ ากและตัวละครบรรยายลักษณะนิสยั และใหข อคิดทผ่ี ูอ านตีความ โดยฉากหรือ สถานทเ่ี หมาะสมกบั เรอ่ื ง 4. ไดรบั การยกยอง และนําไปเปนเรอ่ื งใหศ กึ ษาของนกั เขียนและนกั คดิ ได 2. วรรณคดีที่นาศกึ ษา สําหรับระดับประถมศึกษาน้ีมีวรรณคดีท่ีแนะนําใหศึกษา 3 เรื่อง คือ สังขท องซ่ึงเปน กลอนบทละคร พระอภัยมณีเปนกลอนนิทาน และขุนชางขุนแผนเปนกลอนเสภา โดยขอใหน ักศึกษา คน ควา วรรณคดี 3 เร่อื งและสรุปเปน สาระสําคัญ ในหัวขอ ตอ ไปนี้ (อาจใหผูเ รียนนําหัวขอเหลาน้ีแยก เขียนภายนอกโดยไมต องเขียนลงในหนงั สือน้ไี ด) 1. สังขท อง 1.1 ผแู ตง _____________________________________________ 1.2 เน้ือเร่อื งโดยสรปุ ยอ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ 1.3 ขอ คิดและความประทับใจทไี่ ดร บั จากเรอ่ื งน้ี ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________

ห น้ า | 83 2. พระอภัยมณี 2.1 ผแู ตง _____________________________________________ 2.2 เน้อื เร่ืองโดยสรปุ ยอ ___________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ 2.3 ขอ คิดและความประทบั ใจทีไ่ ดรับจากเรอ่ื งนี้ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ 3. ขุนชางขนุ แผน 3.1 ผแู ตง _____________________________________________ 3.2 เนื้อเรอ่ื งโดยสรปุ ยอ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ 3.3 ขอคดิ และความประทบั ใจท่ีไดร ับจากเรอื่ งน้ี ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________

84 | ห น้ า (สถานทคี่ นควาคอื กศน.ตําบล หอ งสมดุ ประชาชน ศนู ยการเรียนชมุ ชนและแหลง เรียนรอู ่ืน ๆ สําหรับขอคิดและความประทับใจผูเ รียนแตล ะคนอาจเขยี นแตกตา งกัน ซ่งึ ควรไดอา นและพจิ ารณาขอ คิด เหลา นน้ั วา ถกู ตองเหมาะสมกบั เน้ือหาของแตละเรอื่ งเหลา น้ีหรอื ไม)

ห น้ า | 85 บทที่ 7 ภาษาไทยกับชองทางการประกอบอาชพี สาระสําคัญ ภาษาไทยเปน ภาษาประจาํ ชาติ เปน ภาษาทใ่ี ชใ นการส่อื สารในชวี ิตประจาํ วัน อกี ทง้ั ยงั เปน ชอ งทางทสี่ ามารถนาํ ความรูภาษาไทยไปใชในการประกอบอาชีพตา งๆ โดยใชศลิ ปทางภาษาเปนสอ่ื นาํ ผลการเรยี นรทู ี่คาดหวงั เมื่อศึกษาจบบทที่ 7 แลวคาดหวงั วาผูเรยี นจะสามารถ 1. มคี วามรู ความเขาใจ สามารถวเิ คราะหศ กั ยภาพตนเอง ถงึ ความถนดั ในการใชภาษาไทย ดา นตางๆ ได 2. เห็นชองทางในการนาํ ความรภู าษาไทยไปใชในการประกอบอาชพี 3. เหน็ คณุ คา ของการใชภ าษาไทยในการประกอบอาชพี ขอบขา ยเนือ้ หา เร่ืองท่ี 1 คุณคา ของภาษาไทย เรื่องท่ี 2 ภาษาไทยกับชอ งทางการประกอบอาชพี เรื่องท่ี 3 การเพม่ิ พูนความรูและประสบการณทางดานภาษาไทยเพอ่ื การประกอบอาชีพ

86 | ห น้ า เร่ืองท่ี 1 คุณคา ของภาษาไทย ภาษาไทย นอกจากจะเปนภาษาที่ใชสื่อสารในชีวิตประจําวันของชาวไทยแลว ภาษาไทยยังบงบอกถึงเอกลักษณความเปนไทย มาตั้งแตโบราณกาลเปนภาษาที่ประดิษฐคิดคนขึ้น โดยพระมหากษัตรยิ ไทย ไมไ ดลอกเลียนแบบมาจากภาษาอื่น หรือชาติอื่น ประเทศไทยมีภาษาไทยเปน ภาษาประจาํ ชาติ ซึ่งถือไดว า เปนประเทศท่ีมีศิลปะ วัฒนธรรมทางภาษา กลาวคือ เปนภาษาท่ีไพเราะ สุภาพ ออนหวาน แสดงถงึ ความนอบนอ ม มสี ัมมาคารวะ นอกจากนี้ยังสามารถนาํ มาเรยี บเรยี ง แตง เปน คําประพันธประเภทรอยแกว รอยกรอง นิยาย นิทาน วรรณคดี และบทเพลงตางๆ ไดอยางไพเราะ ทําใหเพลดิ เพลิน ผอนคลายความตงึ เครยี ดใหกบั สมอง แมช าวตา งชาติก็ยงั ช่นื ชอบ ในศลิ ปะวฒั นธรรม ไทยของเรา ดังนั้น พวกเราชาวไทย จึงควรเห็นคุณคา เห็นความสําคัญและรวมกันอนุรักษ ภาษาไทยไวใหชนรุนหลังไดศึกษาเรียนรู และสืบทอดกันตอ ๆ ไป เพ่ือใหภาษาไทยของเราอยูคูกับ ประเทศไทยและคนไทยตลอดไป ความสาํ คัญของภาษาไทย ภาษาไทยมีความสําคญั และกอใหเกิดประโยชนหลายประการเชน 1. เปนพ้ืนฐานในการศึกษาเรียนรูและแสวงหาความรู บรรพบุรุษไดสรางสรรค สะสม อนุรักษแ ละถา ยทอดเปนวัฒนธรรมจนเปนมรดกของชาติ โดยใชภาษาไทยเปนส่ือ ทําใหคนรุน หลงั ไดใชภาษาไทยเปนเครือ่ งมอื ในการแสวงหาความรู ประสบการณ เลือกรับสิ่งที่เปนประโยชนมาใชใน การพัฒนาตนเอง พัฒนาสติปญญา กระบวนการคือ การวิเคราะห วิพากษ วิจารณ การแสดงความ คดิ เห็น ทําใหเกิดความรแู ละประสบการณทีง่ อกงาม 2. เปนพ้ืนฐานในการศึกษาตอในระดับท่ีสูงข้ึน เชน ศึกษาตอในระดับมัธยมศึกษา ตอนตน มัธยมศึกษาตอนปลาย ระดับอดุ มศกึ ษา เปน ตน ลวนตองใชภ าษาไทยเปน พ้ืนฐานในการศึกษาตอ 3. เปนพื้นฐานในการประกอบอาชีพ หรือพัฒนาอาชีพ การบันทึกเร่ืองราวตาง ๆ การจดบนั ทึก การอา น การฟง การดู ทาํ ใหเ กิดประสบการณเหน็ ชองทางการประกอบอาชพี

ห น้ า | 87 เรอื่ งที่ 2 ภาษาไทยกับชอ งทางการประกอบอาชีพ การศึกษาและเรียนรูรายวิชาภาษาไทย นับเปนพื้นฐานสําคัญในการประกอบอาชีพ หากมีการฝก ฝนเพ่ิมพนู ทกั ษะดานตางๆ เชน การฟง การพูด การอาน และการเขียน ก็จะสามารถใช ประโยชนจ ากภาษาไทยไปประกอบอาชีพได ในการประกอบอาชพี ตางๆ นัน้ ลวนตองใชภาษาไทยเปนพน้ื ฐาน การไดฟง ไดอาน ไดเขียนจดบนั ทกึ ตวั อยางเรื่องราวตางๆ จะทาํ ใหไ ดรบั ความรแู ละขอ มูลเกี่ยวกับอาชพี ตา ง ๆ ทาํ ให มองเหน็ ชองทางการประกอบอาชีพ ชว ยใหตัดสนิ ใจประกอบอาชพี ไดอ ยา งมั่นใจ นอกจากนี้ยงั เปน ขอมูล ทจ่ี ะชว ยสงเสรมิ ใหบุคคลผูทม่ี ีอาชีพอยูแลว ไดพ ัฒนาอาชพี ของตนใหเจรญิ กา วหนาอกี ดวย นอกจากนีย้ งั สามารถใชก ารฟง การดู และการอา นเปนเครื่องมือทจ่ี ะชว ยใหผ เู รยี นมี ขอมลู ขอ เทจ็ จริง หลักฐาน เหตผุ ล ตวั อยางแนวคิดเพอ่ื นําไปใชใ นการวิเคราะห วิจารณ และตัดสินใจ แกปญ หาตางๆ รวมท้ังตดั สนิ ใจในการประกอบอาชีพไดเปน อยางดี ชองทางการประกอบอาชีพ วชิ าชีพที่ใชภ าษาไทย เปน ทักษะพ้นื ฐานในการประกอบอาชพี ไดแก อาชีพนกั พูด นักเขยี นทต่ี อ งใชทกั ษะการพดู และการเขยี นเปน พื้นฐาน เชน 1. ผูประกาศ 2. พิธกี ร 3. นกั จัดรายการวทิ ยุ 4. นกั เขยี นโฆษณาประชาสมั พนั ธ 5. นักขาว 6. นกั เขียนประกาศโฆษณาขาวทอ งถ่นิ 7. นักเขียนบทความ ทง้ั น้ี ในการตดั สินใจเลือกอาชีพตางๆ ขนึ้ อยูก ับความถนัด ความสามารถและ ประสบการณทแ่ี ตล ะคนไดส ง่ั สมมา รวมท้ังตอ งมกี ารฝกฝนเรยี นรเู พม่ิ เติมดว ย การเตรยี มตวั เขา สอู าชพี พิธีกร อาชีพพิธีกร เปนอาชีพที่ตองใชทักษะการพูดมากที่สุด รองลงมาเปนการใชทักษะ การฟง การดู การอาน ที่จะชวยสะสมองคความรูไวในตน พรอมที่จะดึงออกมาใชไดตลอดเวลา สิ่งสําคญั ในการเปน พิธกี ร คือ การพูด จึงตองเตรียมตัวเขาสูอาชีพ เชน ศึกษาเรื่องลักษณะการพูดที่ดี หนา ทขี่ องพิธกี ร คุณสมบตั ิของผูทเี่ ปน พิธกี ร ข้นั ตอนการพูดของพธิ กี ร เปน ตน

88 | ห น้ า ลกั ษณะการพูดทดี่ ี 1. เน้อื หาที่พูดดี ตรงตามจดุ ประสงคเปนไปตามขัน้ ตอนของงานพิธนี น้ั ๆ 2. มีวิธกี ารพูดทีด่ ี น้ําเสยี งนุม นวล ชัดถอ ย ชัดคํา ใชค ําพดู ถกู ตองเหมาะสม พูดส้นั ๆ กระชับ ไดใจความและประทับใจ เชน การพดู แสดงความเสยี ใจกรณีเสยี ชีวติ เจบ็ ปว ย หรอื ประสบเคราะหก รรม ควรมวี ธิ ีการพดู ดังน้ี - พูดใหร สู ึกวาเหตุการณท ่เี กิดข้นึ เปนเร่ืองปกติ - แสดงความรสู ึกหวงใย รวมทกุ ขร ว มสุข - พูดดวยน้ําเสียงแสดงความเศราสลดใจ - พดู ดว ยวาจาสุภาพ - ใหกาํ ลงั ใจและยินดจี ะชว ยเหลือ 3. มีบคุ ลิกภาพท่ีดี ผูพูดมกี ารแสดงออกทางกาย ทางสหี นา ทางจิตใจทเ่ี หมาะสมกับลักษณะ งานน้นั ๆ ซงึ่ มลี กั ษณะแตกตา งกนั เชน งานศพ งานมงคลสมรส งานอุปสมบท เปน ตน หนา ท่ีของพิธีกร พธิ ีกร คือ ผูด ําเนนิ การในพธิ ี ผูดาํ เนินรายการ ผทู ําหนาทีด่ าํ เนนิ รายการของงานท่ีจัดขึ้นอยางมี พิธีการ หนา ทข่ี องพธิ กี ร จะเปนผทู ําหนาทบี่ อกกลาวใหผรู ว มพธิ กี ารตา งๆไดท ราบถึงขัน้ ตอนพิธกี ารวา มีอะไรบา ง ใครจะเปนผพู ูด พดู ตอนไหน ใครจะทําอะไร พธิ กี รจะเปนผแู จง ใหท ราบ นอกจากนี้ พิธีกร จะทาํ หนาท่ีประสานงานกบั ทกุ ฝา ยใหรับทราบตรงกัน พธิ ีกร จงึ เปนผมู ีความสําคญั ย่งิ ตอ งานพิธีนน้ั ๆ ถาพิธีกรทําหนาทไ่ี ดด ี งานพิธีนน้ั กจ็ ะดาํ เนินไป ดว ยความราบรนื่ เรียบรอย แตถา พธิ กี รทาํ หนาท่ีบกพรอ งกจ็ ะทําใหงานพิธนี ั้นไมร าบร่นื เกิดความ เสียหายได คณุ สมบตั ขิ องพิธกี ร 1. เปน ผูท่ีมบี คุ ลิกดี รปู รางดี สงา มีใบหนายม้ิ แยม แจมใส รูจ ักแตง กายใหส ภุ าพเรยี บรอย เหมาะกับกาลเทศะ 2. มีนา้ํ เสยี งนุมนวล นา ฟง มลี ลี าจงั หวะการพดู พอหมาะ ชวนฟง มชี วี ิตชีวา 3. พดู ออกเสียงถูกตองตามอกั ขรวธิ ี ชัดเจน ออกเสยี งคําควบกลํ้าไดถูกตอง 4. ใชภาษาดี เลือกสรรถอ ยคํานํามาพูดใหผ ฟู งเขา ใจงาย สอ่ื ความหมายไดด ี สน้ั และกระชบั มี ศิลปะในการใชภ าษา 5. มมี ารยาทในการพดู ใหเ กยี รตผิ ฟู ง ควบคมุ อารมณไดด ี 6. มีมนุษยสัมพันธท ด่ี ี มวี ธิ สี รา งบรรยากาศดว ยสีหนา ทาทาง ลีลาและนํา้ เสยี ง ฯลฯ 7. เปน ผูใ ฝใจศึกษารปู แบบวิธีการใหมๆ มาใช มคี วามคิดสรา งสรรค ยอมรบั ฟง ความคิดเห็น ของบุคคลอน่ื และพยายามพฒั นาปรบั ปรงุ ตนเองอยเู สมอ

ห น้ า | 89 8. มีความรใู นรายละเอยี ด ขัน้ ตอน วิธีการของกิจกรรมที่จะทําหนาท่ีพิธีกรเปนอยางดี ดวย การศึกษา ประสานงาน ซักซอมสอบถามจากทุกฝายใหชดั เจนและแมนยํา 9. เปน คนมปี ฏิภาณไหวพริบดี มีความสามารถในการแกป ญ หาเฉพาะหนา ไดอ ยา งฉบั ไว ขั้นตอนการพูดของพิธกี ร 1. กลาวทกั ทายกบั ผูฟง 2. แจง วตั ถปุ ระสงคห รือกลา วถงึ โอกาสของการจัดงาน 3. แจงถึงกิจกรรมหรอื การแสดงที่จะจัดขึน้ วามอี ะไร มขี ัน้ ตอนอยางไร 4. กลาวเชิญประธานเปดงาน เชิญผูกลาวรายงาน (ถามี) และกลาวขอบคุณเมื่อประธาน กลาวจบ 5. แจงรายการท่ีจะดําเนินการในลําดับตอไป ถามีการอภิปรายก็เชิญคณะผูอภิปราย เพื่อดาํ เนนิ การอภิปราย ถา หากงานน้ันมีการแสดงก็แจงรายการแสดง ดังนี้ 5.1 บอกช่อื รายการ บอกท่มี า หรือประวตั ิเพอ่ื เกรน่ิ ใหผ ฟู ง เขา ใจเปน พื้นฐาน 5.2 ประกาศรายนามผแู สดง ผฝู ก ซอ ม ผูควบคุม 5.3 เชญิ ชมการแสดง 5.4 มอบของขวญั ของทรี่ ะลกึ หลงั จบการแสดง 6. พดู เช่ือมรายการ หากมีการแสดงหลายชดุ ก็จะตอ งมกี ารพูดเชอื่ มรายการ 7. เมื่อทุกรายการจบสิ้นลง พิธีกรจะกลาวขอบคุณแขกผูมีเกียรติ ผูฟงและผูชม ผูที่ใหการ ชวยเหลอื สนับสนุนงาน หากมพี ิธีปด พิธกี รก็จะตองดําเนนิ การจนพธิ ีปดเสรจ็ เรยี บรอ ย

90 | ห น้ า เร่ืองที่ 3 การเพม่ิ พนู ความรแู ละประสบการณทางดา นภาษาไทยเพ่ือการประกอบอาชพี ผูเ รยี นที่มองเห็นชอ งทางการประกอบอาชพี แลว และในการตดั สินใจเลือกอาชีพ จาํ เปนตอ งศกึ ษา เรยี นรูเพมิ่ เตมิ เพ่ือเพมิ่ พูนความรูและประสบการณ นําไปประกอบอาชพี ไดอ ยา งมปี ระสิทธิภาพ การศึกษาเรยี นรเู พ่มิ เตมิ อาจทําไดห ลายวิธี 1. ศกึ ษาตอ ในระดับทส่ี งู ขึ้น 2. ศึกษาตอ เรยี นรเู พิ่มโดยเลอื กเรียนในรายวชิ าเลอื กตา งๆ ท่สี าํ นกั งาน กศน. จดั ทําไวให ตามความตอ งการ 3. ฝก ฝนตนเองใหม ีทกั ษะ มปี ระสบการณเ พิม่ มากขนึ้ เชน อาชีพพธิ ีกร ควรฝกทักษะดา น 3.1 การมบี คุ ลิกภาพท่ดี ี 3.2 การพูดในที่ชุมชน 3.3 มารยาทในการพดู กจิ กรรม ใหผูเรียนตอบคาํ ถามตอ ไปนี้ 1. บอกคณุ คา ของภาษาไทย 1).................................................................... 2).................................................................... 3).................................................................... 4).................................................................... 5).................................................................... 2. ใหผ เู รยี นดูและฟง การพูดของพธิ กี รในรายการตางๆ จากโทรทัศน วทิ ยุ รวมท้ังจากงานพธิ ี จรงิ เพ่ือสังเกตขน้ั ตอน วิธีการและเทคนิคตางๆ ของพิธกี รเพ่อื เปนตวั อยาง และใหพจิ ารณาเลือกใชส ิ่ง ดีๆ มาเปนแบบอยาง สวนทมี่ องเห็นวาบกพรอง กน็ ํามาเปน ขอควรระวงั โดยบนั ทกึ ขอ ดแี ละขอ ควร ปรับปรงุ จากการดแู ละฟง ในรายการตา งๆ 3. ใหผ ูเรียนแสดงบทบาทสมมตุ ิใหตวั เองเปนพิธกี รในงานใดงานหนงึ่ แลว ใหเ พือ่ นชวยวิจารณ จากนนั้ ครปู ระจํากลมุ ชวยสรปุ และใหค าํ แนะนํา กจ็ ะทําใหผ เู รยี นไดพัฒนาปรบั ปรุงตนเอง และ พฒั นาการพดู ในฐานะพธิ ีกรไดอ ยา งดี

ห น้ า | 91 เฉลยแบบฝก หัด ในการเฉลยแบบฝกหัด ผูสอนสามารถพิจารณาปรับเปล่ียนไดตามความเหมาะสม บทที่ 1 การฟงและการดู เรื่องที่ 1 1. หลกั การฟง และดู 1. ฟง และดอู ยา งต้งั ใจ 2. มจี ดุ มงุ หมาย 3. จดบันทกึ ใจความสาํ คัญ 4. ศกึ ษาความรู กอนทีจ่ ะฟง และดู 2. ความสาํ คญั ของการฟงและดู 1. เปน การสือ่ สารระหวา งกนั 2. เพ่มิ ความรแู ละประสบการณ 3. เปนการเผยแพรค วามรู 4. เปน การพัฒนาชวี ิตและความเปน อยู 3. มจี ดุ มงุ หมายของการฟง และดู 1. เพือ่ ความรู 2. เพือ่ รูเทา ทันเหตกุ ารณ 3. เพื่อความเพลิดเพลิน 4. เพอ่ื ใชเวลาวางใหเ กดิ ประโยชน เรือ่ งที่ 2 1. วธิ ีการฟง เพื่อจบั ใจความสําคญั 1. ฟง อยางตั้งใจและมสี มาธิ 2. ฟง ใหต ลอดเรื่อง 3. ฟง อยา งมีวิจารณญาณ 2. วธิ ีการดแู ลวจบั ใจความสําคญั 1. ฟงแลวรูร ายละเอยี ด 2. เขา ใจเนอื้ หาสาระ 3. ประเมินคา เรอ่ื งท่ีฟง 4. จดบันทกึ ใจความสาํ คัญ เรอื่ งท่ี 3 1. วธิ กี ารของการสรุปความ 1. นาํ ใจความสําคญั มาเขยี นสรปุ ดว ยสาํ นวนตนเอง 2. การใชป ระโยชนจากสรุปความ โดยนาํ มาศกึ ษาหรือเผยแพร

92 | ห น้ า เรอื่ งท่ี 4 2. การนําวธิ กี ารสรุปความไปใชประโยชน 1. สรปุ การฟง และดูประจาํ วนั บทที่ 2 การพูด 2. เผยแพรความรูเรอ่ื งจากการฟงและดู เรอ่ื งท่ี 1 1. มารยาทในการฟง เรื่องท่ี 2 1. ตัง้ ใจฟง ผอู นื่ 2. ไมรบกวนสมาธิผอู ื่น 3. ใหเกียรตวิ ทิ ยากร 4. ฟงใหจบ 2. มารยาทในการดู 1. ตัง้ ใจดู 2. ไมรบกวนสมาธผิ อู ่ืน 3. ไมฉกี ทาํ ลายเอกสารทด่ี ู 4. ดแู ลวใหร กั ษาเหมอื นสมบัติของตน 1. การนาํ หลักการและความสาํ คญั ของการพูดไปใช ดงั นี้ 1. มคี วามรูเรอ่ื งท่ีพดู 2. พูดดวยคําสุภาพ 3. สื่อสารกับผูอ ื่นเขาใจ 4. ใชแสดงความคดิ เห็น 2. จุดมุง หมายของการพูด 1. เพอ่ื ส่ือสารกบั ผูอ่นื 2. เพอื่ แสดงความรู ความสามารถของตนเอง 3. เพือ่ แสดงความเห็น 1. การเตรียมตวั การพูด 1. การแตงกาย 2. เนือ้ หาสาระที่พดู 3. เอกสาร อปุ กรณป ระกอบการพูด 4. เตรียมพรอมท้ังรา งกายและจติ ใจ

ห น้ า | 93 เร่ืองท่ี 3 1. วธิ ีการพูดในสถานการณตา งๆ 1 การพูดอวยพร ใหมีความสุข ความเจริญ โดยอางสง่ิ ศกั ด์ิสทิ ธิ์ เรอ่ื งที่ 4 ใหผ ูฟ ง ประทับใจ บทที่ 3 การอา น 2 การพูดขอบคณุ พดู ดว ยภาษาสุภาพ บอกเหตทุ ี่ตอ ง ขอบคุณ และหากมีโอกาสจะตอบแทนบางโอกาสหนา เร่ืองท่ี 1 3 การพดู ตอนรับ พูดดว ยคาํ สุภาพ นมุ นวล ประทบั ใจ พดู แนะนําบุคคล หรือสถานที่ 2. การนาํ ความรดู านการพูดไปใช 1. อวยพรวันเกดิ 2. อวยพรวันขึ้นปใ หม 3. กลาวตอ นรบั ผูมาเยย่ี มเยอื น 4. กลาวขอบคุณท่ีใหการตอ นรับอยา งดี 1. มารยาทในการพูด 1. ใชคําพดู สุภาพ 2. ไมพดู วารายผอู นื่ 3. พูดคัดคา นดว ยเหตผุ ล 2. มารยาทดใี นการพูด จะมปี ระโยชน 1. เปนทรี่ ักของผอู ื่น 2. ผอู ่นื ยนิ ดพี ดู ดว ย 3. ไดร ับความไวว างใจจากผูอน่ื 1. หลกั การอาน 1. มจี ุดมงุ หมายในการอาน 2. เลอื กหนังสืออา นตามความสนใจ 3. อานถูกตอ งตามอกั ขรวิธี 2. ความสาํ คญั ของการอาน 1. รบั สารเปนความรูห ลากหลาย 2. ไดความรู ทกั ษะและประสบการณ 3. พัฒนาความคดิ ผูอ า น

94 | ห น้ า 3. จดุ มงุ หมายในการอา น 1. ใหม คี วามรู 2. ใหเพลิดเพลนิ 3. นําความรไู ปประยุกตใช 4. เปนผทู ันสมัย ทนั เหตุการณ เร่ืองท่ี 2 1. อานออกเสียงไดโดย 1. ออกเสียงถกู ตอ ง 2. อานอยา งมีจังหวะ 3. อานอยา งเขาใจเน้ือเร่ือง 4. อานเสยี งดัง ฟง ชัด 2. ใจความสําคัญและสรุปความ เรื่องผูน ํายุวเกษตรกรไทย “เตรียม ไปญีป่ ุน ” กรมสงเสรมิ การเกษตร สํานกั งานปลดั กระทรวงเกษตรและสหกรณ กรมสงเสรมิ สหกรณ กรมปศุสัตว และสํานักงานปฏิรูปที่ดินเพ่ือการเกษตร คัดเลือกยุวเกษตรกรเขารับการฝก งานตาม โครงการ จาํ นวน 21 คน เขารับการฝกงานท่ีญปี่ นุ โดยเดนิ ทาง 6 เมษายน 2552 โดยจะตอ งอบรมดา น พื้นฐานการเกษตรและภาษาญปี่ นุ กอน ระหวา งวนั ที่ 16 กุมภาพนั ธ – 31 มีนาคม 2552 เรือ่ งท่ี 3 1. รอ ยกรองคอื คาํ ประพันธที่แตง โดยมกี ารสมั ผัสใหคลองจองกนั 2. การอา นกลอนสภุ าพ ใหแบงคําแยกเปน 3/2/3 หรือบางบท อาจเปน 3/3/3 ก็ได เรือ่ งที่ 4 1. เลอื กหนงั สอื อานไดโดย 1. อา นหนงั สือตามความสนใจ พิจารณาจากชื่อผเู ขยี นหรือสารบัญ 2. พิจารณาเนอ้ื หาสาระท่เี กี่ยวกับผเู ขยี น 3. พจิ ารณาหนงั สอื ประกอบการเรียน บรรณานกุ รม 2. ประโยชนข องการอา น 1. ไดร บั ความรู ความคิด 2. ไดรับความเพลดิ เพลิน 3. ใชเ วลาวางใหเ ปน ประโยชน เรอ่ื งที่ 5 1. มารยาทในการอา นทนี่ อกเหนือจากการศกึ ษา 1. ไมอ านหนังสอื ขณะฟง ผูอ่นื พูด 2. ไมอา นหนงั สือของผูอื่นที่ไมไ ดร บั อนญุ าตกอ น ฯลฯ 2. การมีนิสัยรักการอา นทน่ี อกเหนือจากการศกึ ษา 1. พยายามอา นทกุ อยางท่ีพบเห็นแมจะเปน ขอ ความสัน้ ๆ

ห น้ า | 95 บทท่ี 4 การเขยี น เรอื่ งท่ี 1 หลักการเขยี น ประโยชนของการเขียน 1. เขยี นดว ยความเรียบรอย และถกู ตองตามหลกั ภาษา 2. มจี ุดมงุ หมายในการเขยี น เรอ่ื งท่ี 2 บอกช่ือสระตอไปน้ี 1. ะ เรียกวา วสิ รรชนีย 2. ุ เรยี กวา ตนี เหยียด 3. ู เรยี กวา ตีนคู 4. เ เรยี กวา ไมหนา 5. ไ เรยี กวา ไมมลาย 6. โ เรียกวา ไมโ อ 7. ย เรียกวา ตวั ยอ 8. ว เรยี กวา ตวั วอ 9. ฤ เรยี กวา ตวั รึ 10. ฦา เรยี กวา ตวั ลือ เรื่องที่ 3 1. คาํ สะกดดว ย - แมก ง เชน งง สรง คง ฯลฯ - แมกน เชน กล คน บน ฯลฯ - แมก ม เชน กลม คม ดม ฯลฯ - แมกบ เชน กบ ครบ หลับ ฯลฯ - แมเ กย เชน เลย เฉย ตาย ฯลฯ 2. ประสมคาํ ท่มี ีพยญั ชนะ สระ และวรรณยุกต 1. ส้ิน 2. ดาย 3. ที่ 4. เตา 5. ตาย เรื่องที่ 4 ชอ่ื นามสกลุ เจา ของประวัติ

96 | ห น้ า เร่ืองท่ี 5 1. สว นประกอบของรายงาน 1. ปกหนา 2. คาํ นํา 3. สารบญั 4. เน้อื หาสาระ 5. บรรณานุกรม 2. เชิงอรรถ จะมชี ื่อผเู ขยี น ปท พ่ี มิ พ และเลขที่หนาหนังสือท่ี นํามาใชป ระกอบการเขยี น 3. บรรณานุกรม ประกอบดว ย รายชอ่ื ผเู ขยี นเรยี งตามตัวอกั ษร ชอ่ื หนงั สอื ช่ือสถานทพี่ ิมพ ช่อื โรงพมิ พ และ ปทพ่ี มิ พ เรื่องที่ 6 1. มารยาทในการเขียน 1. เขียนถูกตอ ง ชัดเจน 2. เขยี นเชิงสรา งสรรค 3. เขียนในสงิ่ ที่ควรเขยี น ไมเ ขยี นในสิ่งทไ่ี มควรเขียน 4. เขียนทุกอยางท่ีเปน ความจรงิ 5. ไมเขียนขอ ความในหนังสือทเี่ ปน สว นรวม 2. นสิ ัยรกั การเขียน 1. เร่ิมตนเขยี นจากงายไปยาก 2. เขียนทกุ ๆ วัน 3. พยายามเขียนดว ยใจรกั บทท่ี 5 หลกั การใชภ าษา เร่อื งที่ 1 1. เสยี งพยัญชนะ มี 21 เสยี ง 2. เสียงสระมี 24 เสยี ง 3. เสียงวรรณยุกต มี 5 เสียง 4. นา มีเสียงวรรณยุกตสามัญ หมา มีเสยี งวรรณยกุ ตจัตวา กนิ มเี สียงวรรณยุกตสามญั สิน มีเสียงวรรณยุกตจ ัตวา พลอย มีเสียงวรรณยกุ ตส ามัญ 5. ไตรยางศ คือ อักษร 3 หมู ไดแ ก อกั ษรสูง กลาง และตํ่า

ห น้ า | 97 เร่ืองที่ 2 1. สรา งกลุม คํา เร่ืองท่ี 3 1. เดนิ เดนิ ไปโรงเรยี น เรื่องท่ี 4 2. ชน ชนกนั อยา งแรง 3. แดง แดงมาก 4. น้าํ นํา้ สกปรก 2. สรางประโยค 1. บญุ ศรเี ดินไปโรงเรยี น (บอกเลา ) 2. รถโรงเรยี นชนกันอยา งแรง (บอกเลา ) 3. เส้อื ตวั นแ้ี ดงมากไปหรือ (คําถาม) 4. อยา ดม่ื นํา้ สกปรก (คาํ ส่ัง) ใชเคร่อื งหมายวรรคตอนท่เี หมาะสม 1. วันนล้ี กู สาวสั่งซื้อขนมทองหยบิ ทองหยอด เม็ดขนนุ ฝอยทอง ฯลฯ 2. นิทานมหี ลายชนิด เชน นิทานชาดก นทิ านปรัมปรา นิทานคติสอนใจ 3. คาํ ตอบขอ นถี้ กู ทัง้ ก. ข. ค. ง. 4. เธอนัดใหฉนั ไปพบในเวลา 08.00 น. อักษรยอ พ.ศ. ร.ร. น.ส. 1. วิธกี ารใชพจนานกุ รม 1. เรียงลาํ ดบั คาํ 2. พจิ ารณาอกั ขรวธิ ี 3. การบอกเสียงอา น 4. การบอกความหมาย 5. การบอกประวัติของคําและชนดิ ของคํา 2. คําราชาศัพท 7 คํา พระราชบิดา ตรัส พระราชทาน พระบรมฉายาลักษณ ประทับ เสดจ็ รับสั่ง 3. คาํ สุภาพ 7 คาํ สนุ ัข รับประทาน ทราบ มลู ดนิ ไมต พี ริก ครบั ศีรษะ

98 | ห น้ า เร่ืองที่ 5 1. สํานวน ในน้าํ มีปลา ในนามขี าว เรอ่ื งท่ี 6 คนรักเทา ผืนหนงั คนชงั เทา ผนื เสื่อ เรื่องท่ี 7 ฝนท่งั ใหเ ปน เขม็ ฯลฯ 2. คาํ พงั เพย รักววั ใหผ ูก รักลูกใหต ี สอนหนังสอื สังฆราช ชางตายทัง้ ตวั เอาใบบวั ปด ฯลฯ 3. สุภาษติ รกั ยาวใหบ่นั รกั ส้นั ใหตอ นํ้ารอ นปลาเปน นํา้ เยน็ ปลาตาย เห็นชา งข้ี อยาขี้ตามชาง ฯลฯ วิธีใชภ าษาไดอ ยา งเหมาะสม 1. ใชภาษาตรงไปตรงมา ไมโกหกหลอกลวง ใหรายผูอ ื่น 2. ไมใ ชค ําหยาบ 3. ใชภาษาใหเ หมาะสมกับกาลเทศะและระดบั ของบุคคล 4. ใชภ าษาใหเ กิดความรักสามัคคี 5. ใชภ าษาใหถ ูกตอ งตามหลกั ภาษา 1. ลักษณะคาํ ไทย 1. เปน คําเดียวโดดๆ มีความหมายชดั เจน 2. ตวั สะกดตรงตามมาตรา 3. ไมมตี ัวการนั ต ฯลฯ 2. คําภาษาตา งประเทศ 10 คํา แปะเจ๊ียะ กว ยจั๊บ ซินแส อั้งโล โฮเต็ล ปม แชมป แท็กซี่ แสตมป ฟต

ห น้ า | 99 บทท่ี 6 วรรณคดีและวรรณกรรม เรอ่ื งที่ 1 1. คณุ คา 1. คณุ คาของนิทาน ไดแ ก ใชเปนขอ คติเตอื นใจ เปนมรดกของ บรรพบรุ ุษและไดประโยชนจ ากการเลาและฟง 2. คุณคาของนทิ านพน้ื บา น ไดแก เปน เรือ่ งเลาทแ่ี สดงใหเ หน็ ถึงชีวิต ความเปนอยูของคนพน้ื บา นทเ่ี ปน อยูกนั มาแตด ้ังเดมิ และไดขอคิด ขอเตือนใจ รวมทง้ั ความภูมใิ จของคนรนุ หลังตอ มา 3. คณุ คาของวรรณกรรมทองถ่ิน ไดแก การแสดงถงึ วถิ ีชวี ติ ความเปน อยูของทองถน่ิ ใหขอคดิ ขอ เตอื นใจ เปนมรดก ทีค่ วรรกั ษาไว 2. นาํ ไปใชป ระโยชนไ ดโ ดย 1. อา นเพ่ิมความรู ความเพลิดเพลิน 2. ใชเ วลาวา งใหเปนประโยชน 3. นําขอดเี ปนตัวอยางไปใช บทท่ี 7 ภาษาไทยกับชอ งทางการประกอบอาชพี เรอ่ื งท่ี 1 คุณคา ของภาษาไทย 1. ใชสื่อสารในชวี ิตประจําวัน 2. บงบอกถึงเอกลักษณความเปนไทย 3. เปนวฒั นธรรมทางภาษา 4. เปน ภาษาทส่ี ามารถแสดงถงึ ความนอบนอ ม สภุ าพ ออ นหวาน 5. สามารถเรยี บเรยี งแตง เปนคาํ ประพนั ธ

100 | ห น้ า บรรณานกุ รม การศึกษานอกโรงเรียน, กรม. ชุดวิชาภาษาไทย ระดับประถมศึกษา. กรุงเทพฯ : คุรุสภา, 2546. เรืองอไุ ร อินทรประเสริฐ. ภาษาไทย 1. กรุงเทพฯ : ศนู ยสง เสรมิ วชิ าการ, 2546. อัครา บญุ ทพิ ย และบปุ ผา บญุ ทพิ ย. ภาษาไทย 1. กรุงเทพฯ : ประสานมิตร, 2546.