สื่อมัลติมีเดีย 124

โดย ครูจ๊ิบ หทัยภทั ร เชื้อจนี

วรรณคดี เรื่อง นริ าศภเู ขาทอง นิวรรณคดเี ร่อื ง ราศภเู ขาทอง

Forgot Password? นริ าศภเู ขาทอง จะเป็นอยา่ งไร ไปเรยี นรูก้ ัน

หนา้ ท่ี 1 X+ ประวตั ผิ ู้แตง่ .com X -ชื่อ สนุ ทรภู่ (พระสุนทรโวหาร มีนามเดมิ วา่ ภู่ ) -เกิดเมือ่ วันที่ 26 มถิ ุนายน พ.ศ. 2329 -มภี รรยา 3 คน คือ แม่จัน แมน่ ิ่ม และแม่มว่ ง -มีบตุ รชาย 3คน คอื พัด ตาบ และ นิล -เปน็ คนเมอื งแกลง จ.ระยอง

X+ หนา้ ท่ี 2 X ประวตั ผิ ้แู ต่ง .com สมัย ร.1 = ถวายตัวเปน็ ข้าในกรมพระราชวังหลัง สมัย ร.2= ไดบ้ รรดาศักดิ์เป็น ขนุ สุนทรโวหาร สมยั ร.3 = ออกจากราชการ ออกบวช จนถงึ ลาสขิ า สมัย ร.4 =ได้บรรดาศักดิเ์ ปน็ พระสุนทรโวหาร จนถงึ แกก่ รรม รวมอายไุ ด้ 70 ปี

หน้าท่ี 3 +X ท่มี าของนิราศภูเขาทอง.com X สนุ ทรภูแ่ ตง่ นริ าศภูเขาทองเมอ่ื ครั้งบวช เป็นภิกษทุ ว่ี ัดราชบรุ ณะ และได้ เดนิ ทางไปนมัสการเจดยี ์ภูเขาทอง ท่ีพระนครศรีอยธุ ยา ในปี พ.ศ.2371 คาวา่ นิราศ คอื อะไร ถา้ อยากรูว้ ่า นริ าศ เพื่อนๆสงสยั เหมอื น คืออะไร ตามครไู ปดู สองจกุ กันใช่ไม่ กันที่หนา้ ถดั ไป

หนา้ ที่ 4 X+ นริ าศ คอื อะไร.com X นิราศ เปน็ วรรณกรรมที่นยิ มแต่งมาตัง้ แตส่ มัยอยุธยา เดิมนยิ มแตง่ เป็นโคลงต่อมาในสมยั รัตนโกสินทร์นิยมแต่งเป็นกลอน ลักษณะเด่นของนิราศอยทู่ ี่ “การพรากจากคนรกั ” ซ่งึ อาจจะจากกันจริงหรือสมมตุ ขิ ้นึ กไ็ ด้ และมี “การคร่าครวญ” รวมทั้งการเดินทาง การตั้งช่อื นริ าศ นิราศภเู ขาทองตั้งช่ือ นิราศตามสถานท่ี มักตัง้ ตามผูแ้ ตง่ หรอื ต้งั ตามสถานทจ่ี ดุ หมาย จดุ หมายปลายทาง ปลายทางหรอื เรียกตามเนื้อหาทพ่ี รรณนา

หนา้ ท่ี 5 +X ลักษณะคาประพนั ธ์.com X นิราศภูเขาทอง แต่งด้วยคาประพันธ์ประเภทกลอนนิราศ ซึ่งมีลักษณะ คล้ายกลอนสุภาพ แตม่ คี วามแตกตา่ งกนั ตรงท่กี ลอนริ าศจะแต่งขึ้นต้นเรื่อง ด้วยกลอนวรรครับ และจะแต่งต่อไปอีกโดยไม่จากัดจานวนบท แต่งต้อง ให้คาสดุ ท้ายซ่ึงอยใู่ นวรรคส่งจบลงด้วยคาว่า “เอย” ไปดแู ผนผงั กันในหนา้ ถัดไป

หนา้ ที่ 6 X+ X รบั กฐนิ ภญิ โญโมทนา เดือนสบิ เอ็ดเสรจ็ ธุระพระวสา ................................ จงทราบความตามจริงทุกสง่ิ สิ้น ชุลีลาลงเรอื เหลืออาลยั นักเลงกลอนนอนเปล่าก็เศรา้ ใจ ................................ อยา่ นกึ นนิ ทาแถลงแหนงไฉน จึงรา่ ไรเรือ่ งร้างเลน่ บา้ งเอย

หนา้ ที่ 7 +X ลักษณะเร่อื ง .com X เป็นการบันทึกเรื่องราวและสง่ิ ทพ่ี บเห็น ในขณะเดินทางจากวัดราชบุรณะ กรุงเทพมหานคร เพ่อื ไปนมัสการเจดยี ภ์ เู ขาทองท่ีจงั หวัดพระนครศรีอยุธยา เนอื้ ความ บรรยายความรู้สกึ นึกคิดเก่ยี วกบั เรื่องตา่ ง ๆ ท้งั โศกเศร้า น้อยเนอ้ื ต่าใจในวาสนาของตนเอง ตลอดจนอาลยั ถึงนางอันเปน็ ทรี่ กั โดยใชส้ านวนกลอนทลี่ ึกซึ้งกนิ ใจ และยังสอดแทรกขอ้ คดิ คตเิ ตือนใจ ไวต้ ลอดเรอ่ื ง

หนา้ ที่ 8 นริ เารศ่อืภเูงขยาทอ่ อง

นริ เารศือ่ ภเูงขยาทอ่ อง หนา้ ที่ 9 เนื้อเรื่องเริ่มตอนที่สุนทรภู่บวชเป็นพระภิกษุและออกเดินทางจาก กรงุ เทพฯ ทางเรือ เมื่อเดือนสิบเอ็ด หลังจากรับกฐนิ แล้ว โดยเดินทางไปกับนายพดั บุตรชาย ซึ่งเกิดจากนางจัน เพื่อไปนมัสการพระเจดีย์ภูเขาทองที่จังหวัด พระนครศรีอยุธยา ออกเดินทางจากวัดราชบูรณะ ผ่ายพระบรมมหาราชวัง สุนทรภู่ ราพนั ถึงความหลงั เมือ่ ครั้นตนเองได้รับพระมหากรุณาธคิ ุณจากพระบาทสมเด็จพระ พุทธเลิศหล้านภาลัยที่ทรงชุบเลี้ยงไว้ในราชสานักผ่านท่าแพ (ท่าราชวรดิษฐ์) วัด ประโคนปัก โรงเหล้า บางจาก บางพลู บางพลัด บางโพบ้านญวน วัดเขมาภิรตา ราม ตลาดแก้ว และที่ตลาดแก้วนี้สุนทรภู่ครวญถึงแม่จันซึ่งเป็นภรรยาเคยให้ผ้าห่ม แพรดาแก่สุนทรภู่ก่อนไปเมืองแกลง ผ่านตลาดขวัญ บางธรณีบ้านมอญ บางพูด บา้ นใหม่ บางเด่ือ บางหลวง เชิงราก สามโคก

นิรเารศื่อภงูเขยาทอ่ อง หนา้ ที่ 10 ที่สามโคกนี้สุนทรภู่ราพันถึงพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยซึ่ง ประทานนามสามโคกว่าเมืองปทุมธานีและให้เป็นหัวเมืองชั้นตรี สุนทรภู่ เดินทางผ่านบ้านงิ้วถึงเกาะราชครามในตอนเย็น จึงหยุดพักค้างแรม วันรุ่งขึ้นตอนเช้าออกเดินทางต่อไปถึงกรุงเก่า ขณะน้ันพระนายไวยซึ่งเคย เป็นกวีในราชสานักมาก่อน และคุ้นเคยกับสุนทรภู่ได้เป็นเจ้าเมือง (คือ พระยาไชยวิชิต (เผือก))สุนทรภู่ตกยากจึงไม่กล้าแวะเข้าไปหา เพราะเกรง วา่ ท่านเจา้ เมอื งจะไม่รู้จกั แล้วจะขายหน้าสุนทรภู่จงึ ผ่านจวนเจ้าเมืองไปพกั ค้างคืนที่หน้าวัดพระเมรุ ขณะจาวัดในเรือถูกโจรเข้ามาขโมยของในเรือ แต่สนุ ทรภู่รู้ตัวเสยี ก่อน จงึ นาของออกไปไมไ่ ด้

นริเารศื่อภงเู ขยาท่ออง หนา้ ที่ 11 ครั้นรุ่งเช้าเป็นวันพระ สุนทรภู่จึงไปนมัสการพระเจดีย์ภูเขาทอง ได้พบพระ บรมธาตุสถิตในเกสรดอกบัว จึงได้อญั เชิญมาด้วย แต่รุ่งเช้าก็อันตรธานไป สุนทรภู่ พักค้างคืนที่วัดภูเขาทองคืนหนึ่งจึงได้ล่องเรือกลับกรุงเทพมหานคร มาจาพรรษาที่ วัดอรุณราชวรารามตอนท้ายของนิราศ สุนทรภู่กล่าวว่านิราศเรื่องนี้กล่าวถึงความรัก ไว้บา้ ง ใชว่ า่ จะมคี วามรักจริงๆ ก็หาไม่ ที่กล่าวไว้เป็นเพียงพริกไทยใบผกั ชีโรยหน้า อาหารใหเ้ กดิ ความเอรด็ อรอ่ ยเทา่ น้นั เอง

สองจุกจะพาเพ่อื นๆไปชม สถานท่ที ส่ี ุนทรภู่ล่องเรอื ผา่ น เพอื่ เปน็ การทบทวนบทเรียน













ครจู ะพาสองจกุ และเพ่อื นๆไปดู ข้อคิดจากวรรณคดนี ริ าศภเู ขาทอง

หนา้ ท่ี 20 นริขาอ้ศภคเู ขดิ าทอง

ข้อคิด หนา้ ท่ี 21 ถงึ บางพดู พูดดีเปน็ ศรีศกั ดิ์ มีคนรักรสถอ้ ยอรอ่ ยจิต แม้นพูดชว่ั ตวั ตายท าลายมติ ร จะชอบผิดในมนษุ ยเ์ พราะพดู จา (นิราศภเู ขาทอง) ขอ้ คดิ และคาสอนเรอ่ื งการพดู บทประพันธ์ของสุนทรภูส่ อนให้ตระหนักถึงความสาคัญของการพูด คาพูด นับเป็นส่งิ สาคญั ท่ีจะสร้างมิตรและก่อศตั รูให้เราได้ อกี ทง้ั ยังเป็นเสนห่ ์แก่ ผูพ้ บเห็น หากเราจะร้จู กั ใชถ้ ้อยคาให้ถกู ต้อง เหมาะสม

หนา้ ท่ี 22 ถึงบางเดื่อโอ้มะเดอื่ เหลือประหลาด บังเกิดชาตแิ มลงหวมี่ ีในไส้ เหมือนคนพาลหวานนอกยอ่ มขมใน อุปไมยเหมือนมะเดอ่ื เหลอื ระอา (นิราศภูเขาทอง) ขอ้ คิดและคาสอนเร่อื งการร้จู กั สงั เกตคน การเลอื กคบคน บทกลอนของสนุ ทรภู่ได้สอนใหร้ ู้จกั สังเกตคน คือไม่ดูเพียงรูปกายภายนอก แต่ควร ดูลึกเข้าไปถึงภายในจิตใจ เพราะบางคนรูปกายภายนอกดี แต่จิตใจ ไม่ดี บางคนนั้นรูปร่างหน้าตา ไม่สวยงาม แต่จิตใจนั้นดีงาม เมื่อรู้จักสังเกต เช่นนี้แล้วก็ เลือกคบคนที่จิตใจดี เพราะการคบคน เป็นสิ่งที่มีอิทธิพลต่อการ กาหนดชวี ติ และอนาคตของเราให้รุ่งโรจน์ได้

หนา้ ที่ 23 ท้งั องคฐ์ านรานร้าวถงึ กา้ วแฉก เผยอแยกยอดสุดกห็ ลุดหัก โอเ้ จดีย์ทสี่ ร้างยังร้างรัก เสยี ดายนักนกึ นา่ นา้ ตากระเดน็ กระนีห้ รือชือ่ เสยี งเกียรตยิ ศ จะมหิ มดล่วงหน้าทันตาเห็น เปน็ ผดู้ ีมีมากแลว้ ยากเย็น คิดก็เปน็ อนจิ จังเสยี ทั้งน้ัน (นริ าศภเู ขาทอง) ขอ้ คิดและคาสอนเรือ่ งกฏแห่งไตรลักษณ์ บทกลอนของสนุ ทรภสู่ อดแทรก เรอ่ื งกฎแหง่ ไตรลักษณ์ แสดงความจรงิ เก่ยี วกับ ธรรมชาติแห่งวิถชี ีวิตมนุษยท์ ตี่ กอยภู่ ายใตก้ ฎแหง่ ไตรลักษณ์ คอื อนจิ จัง ทกุ ขงั อนตั ตา

คาศพั ท์ ความหมาย หนา้ ที่ 24 กก ช่ือพรรณไม้ข้ึนในที่ล่มุ แฉะ มีหลายชนดิ ลาต้นกลม เพอื่ นๆสามารถ ศึกษาเพิม่ เติมได้ นิยมใช้สาหรบั สานเสอ่ื ท่ีควิ อารโ์ ค้ด ขวญั หาย ขวญั เปน็ สิ่งท่ีเช่อื กันว่ามอี ยปู่ ระจาชีวิตของคนตง้ั แต่เกิดมา ถา้ ขวญั อย่กู บั ตัวจะเป็น สิรมิ งคล เป็นสขุ สบาย จิตใจมัน่ คง ถ้าตกใจขวัญก็จะออกจากรา่ งกายไป ทาให้เสีย ขวัญหรอื ขวัญหาย ถ้าขวญั ไม่กลบั เขา้ สู่รา่ งกายก็จะเจบ็ ปว่ ยและถึงตายในทีส่ ดุ แขม ชอ่ื ไมล้ ้มลกุ ชนดิ หนึง่ มกั ขึ้นตามชายนา้ ชายปา่ และชายเขาท่ชี ุม่ ชน้ื บางทีเรียกว่า คา พง ช่ือพืชนา้ ซ่ึงเป็นหญา้ ชนิดหนงึ่ ใบนามาใชท้ าเปน็ ตบั สาหรับมุงหลงั คา

หนา้ ท่ี 25 สามารถทบทวนบทเรยี นผ่าน การ์ตูน Animaker โดยสแกนผา่ น ควิ อารโ์ คด้

โดย ครจู ิ๊บ หทัยภัทร เช้อื จีน 6206510124