อารยธรรมโบราณ

บทเรยี นสาเร็จรูป (E-BOOK) รายวิชาประวตั ศิ าสตร์ อารยธรรมโบราณตะวนั ตก โดย นางสาวชิยานนั ท์ ถาวร ตาแหนง่ ครู กลมุ่ สาระการเรยี นร้สู ังคมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม โรงเรียนสงู เนินพิทยาคม อาเภอกระสงั จังหวดั บุรรี มั ย์ สานกั งานเขตพ้นื ท่กี ารศึกษามธั ยมศกึ ษาบุรีรัมย์

คานา ในการจัดการเรยี นการสอนในระดับมัธยมศกึ ษาปที ่ี 6 รายวชิ าประวตั ศิ าสตร์ (สากล) เรอื่ งอารยธรรมโบราณตะวนั ตก ในกลมุ่ สาระการเรยี นรูส้ งั คมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม ผเู้ รยี นยงั มีความเขา้ ใจในเนื้อหาสาระค่อนข้างน้อย และทาใหผ้ ลสัมฤทธ์ิทางการ เรยี นคอ่ นขา้ งตา่ ครูผสู้ อนจงึ ได้หาวิธีการที่จะนามาสอนนักเรยี นใหม้ คี วามเขา้ ใจมากข้นึ โดยจัดทาส่ือการเรยี นการสอนประเภทบทเรยี น สาเร็จรปู เพ่อื นามาใช้จัดการเรียนการสอนกบั นกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 6 และมีการปรับรปู แบบเปน็ (E-BOOK) ใหเ้ ข้ากับสถานการณ์ โรคระบาดไวรสั โควดิ -19 นอกจากนยี้ งั จัดทาคิวอารโ์ ค้ด ใหน้ กั เรียนไดส้ แกนเขา้ สง่ งานและทาแบบทดสอบออนไลน์ไดด้ ว้ ยตนเอง ทาให้ สะดวกในการศกึ ษาค้นคว้าแกผ่ ูเ้ รยี น บทเรยี นสาเรจ็ รูปประกอบด้วย สาระสาคญั มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวช้วี ัด คาช้แี จง แบบทดสอบกอ่ นเรยี นออนไลน์สมารถรู้ คะแนนพร้อมเฉลยทนั ทหี ลงั จากทาเสรจ็ เน้อื หาความรู้ ใบงาน เฉลยใบงาน แบบทดสอบหลงั เรยี นออนไลน์สมารถรู้คะแนนพรอ้ มเฉลย ทันทหี ลงั จากทาเสรจ็ เป็นสือ่ การสอนทผี่ ูเ้ รยี นสามารถสรุปองค์ความรู้ไดด้ ้วยตนเอง บรรลตุ ามวตั ถุประสงค์ของมาตรฐานตัวชว้ี ดั มีกระบวนการบอกไวค้ รบทุกขน้ั ตอนให้ผเู้ รยี นเข้าใจไดง้ ่ายเกดิ ความเพลิดเพลนิ จากบทเรยี นสาเรจ็ รูปน้ี ผู้จดั ทาหวงั เป็นอยา่ งยง่ิ ว่าบทเรียนสาเรจ็ รปู เรอื่ งนี้จะเป็นประโยชนแ์ กน่ ักเรียนและผู้ท่สี นใจศกึ ษาเร่อื งราวประวัติศาสตร์ (สกล) อารยธรรมโบราณตะวันตก ชยิ านนั ท์ ถาวร

สารบญั เรอ่ื ง หนา้ คาแนะนาในการเรยี น 1 แบบทดสอบก่อนเรยี นออนไลน์ 2 อารยธรรมเมโสโปเตเมยี 3 ใบงาน/แบบทดสอบ 1 11 อารยธรรมอียิปต์ 12 ใบงาน/แบบทดสอบ 2 16 อารยธรรมกรกี 17 ใบงาน/แบบทดสอบ 3 31 อารยธรรมโรมัน 32 ใบงาน/แบบทดสอบ 4 38 แบบทดสอบหลงั เรยี นออนไลน์ 39 บรรณานกุ รม

บทเรยี นสาเร็จรปู รายวิชาประวตั ศิ าสตร์ อารยธรรมโบราณตะวันตก สาระสาคญั อารยธรรมสาคญั ของโลกมกั เรม่ิ ต้นบริเวณลมุ่ แมน่ ้า แต่ละอารยธรรมตา่ งมลี กั ษณะเฉพาะของตนเองและมอี ทิ ธิพลตอ่ อารยธรรมและความ เจริญของมนษุ ย์ในยคุ ตอ่ มา เช่นอารยธรรมลุ่มแมน่ ้าไทกรีส-ยเู ฟรทีส แมน่ า้ ไนล์ และอารยธรรมกรีกโรมัน ทางตะวันตก มีอทิ ธพิ ลทาง วฒั นธรรมตอ่ กัน และมผี ลตอ่ การพัฒนาและเปลย่ี นแปลงของโลก มาตรฐานการเรยี นรู้ มาตรฐาน ส 4.2 : เขา้ ใจพฒั นาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปัจจบุ นั ในแงค่ วามสัมพนั ธ์และการเปลยี่ นแปลงของ เหตกุ ารณ์อยา่ งต่อเนอ่ื ง ตระหนักถงึ ความสาคัญ และสามารถวิเคราะหผ์ ลกระทบทเ่ี กดิ ขึ้น ตวั ชีว้ ดั ส 4.2 ม.4-6/1 วเิ คราะห์อทิ ธพิ ลของอารยธรรมโบราณ และการตดิ ตอ่ ระหวา่ งโลกตะวันออกกบั โลกตะวันตกท่มี ีผลต่อ พัฒนาการและการเปลยี่ นแปลงของโลก จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. อธบิ ายลักษณะทางภมู ิศาสตรท์ ี่มีอิทธพิ ลต่อการสรา้ งสรรคอ์ ารยธรรมของโลกตะวันตกได้ 2. สรปุ พัฒนาการของอารยธรรมโลกตะวนั ตกได้ 3. วเิ คราะห์อทิ ธพิ ลของอารยธรรมโลกตะวันตกทม่ี ตี ่อโลกปจั จบุ ันได้

คาชแี้ จงในการใชบ้ ทเรียนสาเรจ็ รปู สาหรับผเู้ รยี น บทเรยี นสาเรจ็ รปู (E-BOOK) รายวชิ าประวัตศิ าสตร์ อารยธรรมโบราณตะวันตก จดั ทาขนึ้ เพื่อใหผ้ ู้เรยี นไดศ้ กึ ษาด้วยตนเอง ในการศกึ ษาบทเรยี นให้นกั เรียนปฏบิ ตั ติ ามขนั้ ตอนดังต่อไปนี้ 1.ใหผ้ เู้ รยี นศึกษาสาระสาคัญ มาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ชว้ี ัดของการเรียน เพ่ือใหท้ ราบว่าเม่อื ผเู้ รียนไดศ้ กึ ษาบทเรียนสาเร็จรปู (E-BOOK) จบแล้ว ผู้เรยี นจะไดร้ ับความรู้ตามจดุ ประสงคใ์ นเรอ่ื งอะไรบ้าง 2.ทาแบบทดสอบก่อนเรยี น โดยสแกนคิวอารโ์ คด้ ทท่ี าไวใ้ ห้ เพอื่ เปน็ การทดสอบความรพู้ น้ื ฐานของผเู้ รยี น เม่อื ผเู้ รียนทาครบทุกขอ้ แลว้ ผู้เรยี นจะทราบคะแนนทันที 3.ผ้เู รยี นทาการศึกษาบทเรียนสาเร็จรูป (E-BOOK) ตามลาดับขน้ั ตอนทลี ะเร่อื ง ผู้เรยี นจะได้รบั ความรู้ ตอบคาถามทบทวนความรู้ พรอ้ มกบั ทราบคะแนนและตรวจคาตอบไดด้ ้วยตนเอง และมีคิวอารโ์ คด้ ให้ผเู้ รยี นสแกนดาวน์โหลดใบงานและส่งงาน 4.ถา้ ตอบผิดให้ผูเ้ รยี นยอ้ นกลับไปอา่ นเนือ้ หาความร้ทู ี่ผา่ นมา 5.ทาแบบทดสอบหลังเรยี นวัดความร้คู วามเข้าใจทไ่ี ดร้ บั พร้อมทราบคะแนนและตรวจคาตอบเปรยี บเทยี บกบั การทาแบบทดสอบก่อน เรยี นใหท้ ราบความกา้ วหน้าในการเรียนรู้ 6.ผู้เรยี นจะต้องตั้งใจใฝ่เรียน ใฝร่ ู้ ซือ่ สัตย์ มีวนิ ัย เรียนไปตามลาดบั ขนั้ ตอน ขอให้เพื่อนๆปฏบิ ัติตามคาแนะนาอย่าง เครง่ ครัดนะครบั พรอ้ มแลว้ ไปเรียนกนั เลย...

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น ให้เพือ่ นๆทาแบบทดสอบก่อนเรียนเพอื่ นทดสอบความร้ขู น้ั พื้นฐาน พรอ้ มหรอื ยงั ครบั ไปกันเลย.. สแกนควิ อาร์โคด้ ได้เลยครบั !! คิวอารโ์ ค้ดแบบทดสอบกอ่ นเรียน

อารยธรรมเมโสโปเตเมยี กาเนิดในลุ่มแมน่ า้ สองสาย คือ ไทกรสิ และยูเฟรติส เปน็ แหล่งอารยธรรมแรกของโลก เมื่อประมาณ 3500 ปี BC. มลี กั ษณะ เปน็ รปู ครง่ึ วงกลมผืนใหญ่ ทอดโคง้ จากฝง่ั ทะเลดา้ นตะวนั ออกของทะเลเมดเิ ตอรเ์ รเนียนไปจรดอา่ วเปอร์เซยี จึงมีสมญานามวา่ “ดนิ แดนพระจันทร์เสย้ี วอันอุดมสมบรู ณ์” ด้วยความอดุ มสมบูรณท์ าใหช้ นเผ่าตา่ งๆ เข้ามาตั้งถ่นิ ฐานมากมาย (ปัจจุบันนีไ้ ด้แก่ประเทศอิรกั และซีเรยี ) แผนทแ่ี สดงทตี่ ้ังอารยธรรมเมโสโปเตเมยี ในสมัยโบราณ

ชนกลุ่มต่างๆท่สี รา้ งอารยธรรมในดินแดนเมโสโปเตเมยี สเุ มเรียน  ตงั้ อยู่ในบรเิ วณภาคตะวนั ออกเฉียงใตข้ องทรี่ าบเมโสโปเตเมียทเ่ี รยี กวา่ “ซูเมอร”์  ปกครองแบบนครรัฐ (City States) แต่ละนครรฐั เป็นอสิ ระไมข่ น้ึ แก่กนั มกี ษัตริยเ์ ป็นผู้นา นครรฐั ท่ีสาคญั เช่น เมืองอรู ์ เมืองเออรคุ และเมอื งอริ ิดู เป็นตน้  นับถอื เทพเจา้ หลายองค์ มีเทพเจ้าประจานครรฐั เนน้ โลกนเ้ี ปน็ สาคัญ ไมเ่ ช่ือเรอื่ งโลกหน้า  สร้างซกิ กูแรต (วหิ ารบูชาเทพเจ้า) บนเนนิ เขาเอนลิล ในนคร นิปปอร์  มหากาพยก์ ิลกาเมช กล่าวถึงการผจญภยั ของวีรบุรุษชาวสุเมเรียน  วรรณกรรมเอนลลิ กล่าวถึงการสรา้ งโลกและน้าท่วมโลก  รจู้ ักใชร้ ะบบชลประทาน เช่น อา่ งเก็บน้า เข่ือนก้นั นา้ ประตรู ะบายน้า  ดารงชพี ด้วยการเพาะปลกู พืชที่สาคญั คอื ข้าวสาลี กษัตริย์กิลกาเมช  รจู้ กั ใช้ยานพาหนะเช่น รถม้า รู้จกั ใชโ้ ลหะผสม (สารดิ ) ทาเคร่อื งมอื เครอื่ งประดบั ชาวสุเมเรียนใช้การจัดระเบียบแถวแบบหนา้ กระดาน หรอื ท่ีเรยี กวา่ “ฟาลงั ส”์ หินสลกั รปู นักบวชของชาวสเุ มเรยี นในยคุ เรมิ่ แรก แต่ไมร่ ู้จักใชธ้ นูทาใหใ้ นกาลตอ่ มาจึงต้องพ่ายแพ้แก่กองทหารธนูของ อคั คาเดียน  รู้จักทอผา้ รจู้ กั การบวก ลบ คูณ ทาปฏทิ ินจันทรคติ (ขา้ งขน้ึ ขา้ งแรม) การนบั วนั เวลา สุเมเรยี น การคานวณ ปฏิทนิ มหากาพย์กลิ กาเมช วิหารซกิ กแู รต

อมอไรต์ หรือ บาบโิ ลน  เป็นเผ่าเซมติ กิ อพยพมาจากทะเลทรายอาระเบียน มายดึ ครองนครรฐั ของสเุ มเรยี น  ขยายอาณาจักรไปกวา้ งขวางและสถาปณาจกั รวรรดิบาบโิ ลเนีย  กษตั รยิ ท์ ี่สาคัญคอื พระเจา้ ฮมั มรู าบี  มีการประมวลกฎหมายลายลักษณอ์ ักษรที่เก่าแก่ทส่ี ุดในโลก คอื กฎหมายฮมั มูราบี มบี ทลงโทษแบบ “ตาต่อตา ฟนั ต่อฟัน” ชาวอมอไรต์ รูปสลกั พระเจ้าฮัมมรู าบีแหง่ บาบิโลเนีย รปู สลกั สุรยิ เทพ (ฮามาส) เทพเจา้ แห่งความยตุ ิธรรมกาลงั มอบกฎหมาย แก่พระเจ้าฮมั มรู าบแี หง่ บาบโิ ลเนีย ผูบ้ ญั ญตั กิ ฎหมาย “ตาต่อตา ฟันตอ่ ฟนั ”

ฮติ ไทต์และคสั ไซต์ ฮิตไทต์  เป็นเผ่าอนิ โดยโุ รเปยี น  เดิมอยู่ทางตอนใตข้ องรสั เซยี ขยายตัวมาตามล่มุ แม่น้ายูเฟรติส โจมตีทางเหนอื ของซเี รีย ปลน้ กรงุ บาบิโลนและปกครองดินแดน เมโสโปเตเมยี ตอ่ มา  มคี วามสามารถในการรบมาก เป็นชนเผ่าแรกที่รจู้ กั ใชเ้ หลก็ ทาเปน็ อาวธุ รจู้ ักใชร้ ถเทียมม้าทาศกึ  ตรงกับสมยั ท่ีอยี ิปตเ์ รอื งอานาจ  กษตั ริย์ฮัตตูซิลิที่ 3 แหง่ ฮิตไทต์ และฟาโรห์รามเสสที่ 2 แหง่ อียปิ ตไ์ ด้ทาสนธิสัญญาไม่รุกรานกนั และหากบุคคลที่ 3 มา โจมตีตอ้ งช่วยเหลอื กนั ฮติ ไทต์ แผนท่แี สดงอาณาเขตฮติ ไทต์ คสั ไซต์  เข้ายึดครองกรุงบาบโิ ลน

แอสซีเรยี น  เป็นเผา่ เซมติ ิก มาจากทะเลทรายอาหรบั  ศูนยก์ ลางอยู่ท่ี เมืองนเิ นเวห์  สามารถในการรบและการคา้  ขยายอานาจถึงฟนิ เิ ชีย ปาเลสไตน์ อียปิ ตแ์ ละเปอรเ์ ซีย  กองทพั แข็งแกรง่ มีระเบียบวินัยสูง แอสซเี รยี น  ใชเ้ หลก็ ทาอาวธุ  มีการกอ่ สร้างที่ใหญโ่ ตมหึมา ทาเป็นโดม เชน่ พระราชวังซาร์กอน  มีการปั้น แบบนูนตวั และลอยตัว ให้อารมณส์ มจรงิ  มีการแกะสลกั ภาพ เคลอ่ื นไหวแบบธรรมชาติ  กษตั รยิ อ์ งคส์ ุดท้ายคอื “พระเจ้าอชั ชบู านิปาล” เป็นสมัยที่เจริญสูงสุด มกี ารสรา้ ง หอสมดุ นเิ นเวห์ รวบรวมขอ้ มูลมหาศาลและ ยังรวบรวมแผน่ ดนิ เหนยี วที่มีอักษรคนู ฟิ อร์ม 22,000 แผน่ พระราชวังซาร์กอน แผ่นหนิ สลกั พระเจ้าอชั ซบู านิปาล หอสมุดเมืองนเิ นเวห์

แคลเดียน แผนท่ีแสดงเขตอารยธรรมเมโสโปเตเมยี  เป็นเผา่ เซเมติก โคน่ ลม้ แอสซีเรยี นได้  สถาปณาจกั รวรรดิแคลเดยี นหรือบาบิโลเนียใหม่  สร้างสวนลอยแหง่ บาบิโลน ในสมยั พระเจา้ เนบชู ัดเนสซาร์  ทาแผนทีด่ วงดาว  คานวณการเกิดสุริยปุ ราคา จนั ทรุปราคา  แบง่ สปั ดาห์เป็น 7 วัน แผนท่ีดวงดาว แผนท่ีคานวณดา้ นโหราศาสตร์  ภายหลังชนเผ่าคาลเดยี น ถกู อาณาจกั รเปอรเ์ ซียเขา้ ยึดครอง ถอื เปน็ จดุ สิ้นสุดอารยธรรมเมโสโปเตเมยี **** สวนลอยแหง่ บาบโิ ลนและภาพแผน่ กาแพงอิซตา้

เพ่ิมเตมิ ชนเผ่าทีเ่ ขา้ มาครอบครองดนิ แดนเมโสโปเตเมยี ตอ่ จากยุคเมโสโปเตเมยี อีก มีดงั น้ี ชนเผ่าฟนิ ิเชยี น ปกครองแบบนครรัฐ ดารงชีวติ ดว้ ยการเดินเรือและคา้ ขายทางทะเล มรดกอารยธรรมที่สาคญั คอื พัฒนาตัวอักษรขนึ้ 22 ตัว ถือเป็นต้นแบบอกั ษรกรกี และโรมนั ในปจั จบุ ัน ชนเผา่ เปอร์เซยี เป็นจกั รวรรดทิ ่ีใหญอ่ ันดบั ต้นๆ ของโลก ปกครองแบบจักรวรรดิ มกี ารสรา้ งถนนเชอ่ื ม เมืองต่างๆ เพอ่ื รองรับการเดินทัพ การสื่อสาร และไปรษณยี ์ เปอรเ์ ซียเปน็ ต้นกาเนดิ ศาสนาโซโรแอสเตอร์ ซงึ่ มีอทิ ธพิ ลตอ่ แนวคิดของศาสนายูดายของยวิ และศาสนาคริสต์ ชนเผ่าฮบิ รู (ชาวยวิ ) เคยอยตู่ อนเหนือของเมโสโปเตเมีย ตอ่ มาเร่ร่อนไปถงึ ดินแดนคานาอนั (ปาเลสไตน)์ มปี ระมวลกฎหมายโมเสส วรรณกรรมทสี่ าคญั คือ คมั ภรี ไ์ บเบิล

ทอ่ ง *** คาศพั ท์อน่ื ๆอารยธรรมเมโสโปเตเมยี **ก-ู ฟอรม์ -กา-เลข** ภาพแกะสลกั นูนต่า พระราชวงั ซาร์กอน กู --- วหิ ารซกิ กูแรต ดินแดนพระจนั ทร์เสีย้ ว วรรณกรรมเอนลิล ฟอรม์ – อักษรคูนิฟอร์ม (อกั ษรรูปลิม่ ) กา—มหากาพย์กิลกาเมซ กฎหมายพระเจา้ ฮัมบูราบี ห้องสมุดนิเนเวห์ เลข—เกง่ เร่ืองเลข โหราศาตร์ คานวณดวงดาว สวนลอยแหง่ บาบิโลน ตาตอ่ ตาฟันตอ่ ฟนั อารยธรรมลุ่มแมน่ ้าแม่นา้ ไทกรสี - ยูเฟรตีส

1.ตัวอย่างใบงานทบทวนบทเรยี น แบบฝกึ หัดท้ายบทเรยี น 2.เพอ่ื นๆสามารถดาวนโ์ หลดใบงานส่งงานได้ทนี่ ี่ สแกนไปเลยจา้ ดาวน์โหลดใบงาน คิวอาร์โค้ดสง่ งาน 3.มาทาแบบทดสอบกนั เถอะ ควิ อารโ์ ค้ดแบบทดสอบ

อารยธรรมอียิปต์ แหล่งที่ต้งั เกดิ ข้ึนบริเวณลมุ่ แม่น้าไนล์ ทางตอนเหนอื ของแอฟรกิ า เฮโรโดตัส (Herodotus) บดิ าของประวตั ิศาสตร์สากลได้ กลา่ วไวว้ ่า “Egypt is the gift of the Nile” (อยี ปิ ตเ์ ปน็ ของขวัญของแมน่ า้ ไนล)์ ด้านการปกครอง มีฟาโรหเ์ ปน็ ผู้ปกครองมสี ถานะเป็นก่งึ เทพเจ้ามีอานาจเดด็ ขาดท้งั ปวง (ฟาโรหส์ ูงสุด) หนา้ กากฟาโรห์ แผนที่แสดงทตี่ ง้ั อารยธรรมอยี ิปต์ ของชาวอียิปต์ เทวรปู แมว ภาพสลกั การทามมั มี่ของชาวอียิปต์

ดา้ นศาสนา ต้นปาปริ สุ มีความเชื่อเรื่องโลกหลังความตายและการมีวญิ ญาณเปน็ อมตะ จึงไดส้ ร้างสุสานขนาดใหญเ่ รียกว่า “พีระมดิ ” เพอ่ื เก็บรา่ งกายฟาโรห์ ทท่ี าใหไ้ ม่เน่าเปอื่ ยดว้ ยการทา “มัมมี่” ตามความเช่ือทางศาสนา บูชาเทพเจา้ หลายองบูชาสตั วต์ ่างๆเช่น แมว สนุ ัข หมาใน ววั เหยยี่ ว แกะ ดา้ นวทิ ยาการ ชาวอยี ิปต์สรา้ งสมความเจรญิ ทางดา้ นวิทยาการให้ลูกหลายแขนงดงั นี้ ดา้ นดาราศาสตร์ คานวณปฏทิ นิ 1 ปี มี 12 เดือนและแบง่ ออกเป็น 3 ฤดกู าล ดา้ นคณิตศาสตร์ การบวก ลบและหาร การหาพื้นท่ีวงกลม สเ่ี หล่ยี มและสามเหลย่ี ม ด้านการแพทย์ สามารถผา่ ตดั คนไข้แบบงา่ ยๆได้ และคดิ คน้ วธิ ปี รงุ ยารักษาโรคต่างๆ จานวนมาก ดา้ นอักษรศาสตร์ ประดษิ ฐอ์ กั ษรไฮโรกลิฟกิ (อักษรภาพ) ชว่ งแรกจารึกไว้ที่ผนงั ถา้ หรอื พรี ะมิด ตอ่ มาคน้ พบวธิ กี ารทากระดาษจากต้นปาปริ สุ ได้ จึงบันทกึ ลงกระดาษมากข้ึน คัมภรี ข์ องผตู้ ายของชาวอียปิ ต์ ตวั อกั ษรไฮโรกลฟิ ิกของชาวอยี ปิ ต์ ภาพขยายของตวั อกั ษร บนกระดาษปาปริ สุ สลกั บนหนิ ทราย การทามัมมี่

สถาปตั ยกรรมท่ีโดดเด่น คือ พรี ะมิด นอกจากนน้ั ยงั มีวิหารทแ่ี กะสลกั ลวดลายภาพในพรี ะมดิ และวหิ าร มีงานประติมากรรมปนู ปน้ั เปน็ รปู สัญลักษณข์ องเทพเจา้ และสัตว์ศักดิส์ ิทธิต์ า่ งๆ จติ รกรรม พบมากในพีระมดิ ส่วนใหญ่จะมีสสี ันสดใสเปน็ ภาพของเทพเจา้ ฟาโรห์ และวิถชี าวบา้ น วรรณกรรม คัมภรี ม์ รณะ (Book of the Dead) สาระสาคัญเกยี่ วกบั หลกั ฐานแสดงคณุ งามความดี และความประพฤติถกู ทานองคลอง ธรรมของผู้ตายระหว่างมีชีวิตอยู่ ภาพวาดของชาวอียปิ ต์ทป่ี รากฏในพีระมดิ แสดง ภาพวาดเกยี่ วกับการเกษตรในอียปิ ต์ พีระมดิ พระราชกรณยี กจิ ของฟาโรห์ โดยใช้สีสนั สดใส แสดงใหเ้ หน็ ความอุดมสมบรู ณ์และแรงงานจานวนมาก เทพโอซีริส

คำศพั ทอ์ ารยธรรมอียิปต์ อักษรไฮโรกลิฟกิ กระดาษปาปิรสุ มมั ม่ี สฟงิ ส์ พีระมดิ เทพโอซิรสิ คานวณปฏทิ นิ ฟาโรห์ 1 ปี มี 12 เดือน การหาพืน้ ท่ี เรขาคณิต 3 ฤดูกาล วงกลม สามเหลยี่ ม สีแหลีย่ ม บวก ลบ หาร อารยธรรมลุ่มแม่นา้ ไนล์

แบบฝกึ หดั ทา้ ยบทเรยี น 1.ตัวอย่างใบงานทบทวนบทเรียน 2.เพื่อนๆสามารถดาวนโ์ หลดใบงานสง่ งานไดท้ ่นี ี่ สแกนไปเลยจ้า ดาวน์โหลดใบงาน คิวอาร์โค้ดส่งงาน ควิ อาร์โค้ดขอ้ สอบ 3.มาทาแบบทดสอบกนั เถอะ

อารยธรรมกรีกโบราณ ต้งั อยู่ในบริเวณทะเลอเี จียนและทะเลเมดิเตอรเ์ รเนยี น อารยธรรมทางทะเลเดมิ อารยธรรมไมนวน) (Minoan) และอารยธรรมไมซิเนยี น (Mycenea) อารยธรรมไมนวนวน อารยธรรมไมนวน ถอื กาเนดิ บนเกาะครีตในช่วงศตวรรษที่ 27 ก่อนครสิ ต์ศักราช ชาวไมนวนเปน็ ชนเผ่าพอ่ คา้ ทเ่ี จริญเตบิ โตจาก การค้าทางทะเล เกาะครีต สง่ ออกอาหาร ไม้สน ไวน์ ลกู เกด น้ามนั มะกอก ผา้ ขนสัตว์ สมนุ ไพร และสีย้อมผา้ ชาวไมนวนพฒั นา กองทพั เรือท่ีทรงอานภุ าพ และทาสนธิสัญญากบั อารยธรรมสาคญั อ่นื ๆในเวลานน้ั โดยปราศจากอนั ตรายใดๆ แผนที่แสดงเกาะครตี

เวลาต่อมาถกู พวกเอเคียน (Achaen) หรอื ไมซเิ นียน รกุ ราน นอกจากน้ีอารยธรรมไมนวน ยังมี อกั ษรลีเนยี ร์เอ Linear A เทพธิดางู Snake Goddess อกั ษร ลีเนยี ร์เอ Linear A  ร่องรอยอารยธรรม เซอร์อาเทอร์ อีแวนส์ ค้นพบ วงั คนอสซุส บนเกาะครตี เซอร์ อาร์เทอร์ อแี วนส์ วงั คนอนซุส

อารยธรรมไมซเิ นยี น (Mycenaean Civilization) อารยธรรมไมซเี นียน ถือวา่ เป็นอกี หน่งึ ตน้ แบบทสี่ าคัญของอารยธรรมกรีก โดยอารยธรรมนถี้ ือกาเนิดขนึ้ ราว 1,600 ปีกอ่ น ค.ศ. โดยมจี ดุ ศูนยก์ ลางอยูท่ ี่ดินแดนแถบทะเลอเี จยี น (Aegean Sea) ซึ่งก็คอื ดนิ แดนของกรกี โบราณ ชาวไมซเี นียนเกง่ กาจในด้านทาการคา้ ทางทะเล ชาวไมซเี นยี นสามารถควบคมุ เส้นทางการคา้ ตลอดทะเลเมดเิ ตอร์เรเนียน (Mediterranean Sea) นอกจากนีช้ าวไมซเี นียน ยังเชย่ี วชาญในดา้ นการรบ มกี ารทาศึกกบั อาณาจกั รรอบๆด้าน ในด้านการบนั ทกึ เรื่องราวนัน้ ชาวไมซีเนยี นคดิ คน้ ตัวอักษรที่เรียกว่า \"ตัวอกั ษรลิเนยี ร์บ\"ี (Linear B) บางคร้ังอารยธรรมไมซเี นยี นอาจถูกเรยี กวา่ \"กรีกท่ีหน่ึง\" (The First Greek) เพราะ ชาวไมซเี นียน ริเรมิ่ ในการพูดภาษากรีกนน่ั เอง นอกจากนใี้ นชว่ งเวลานี้ ยงั เปน็ จุดกาเนดิ ของนครรฐั ที่สาคญั ทจ่ี ะมีบทบาทในเวลาตอ่ มา เช่น เอเธนส์ (Athens) , ธีบส์ (Thebes) และ สปารต์ ้า (Spartar) เปน็ ต้น อารยธรรมไมซีเนียน ถงึ กาลล่มสลายในราว 1,100 ปีกอ่ นคริสต์ศักราช จากการถูกอาณาจกั รรอบข้างรกุ ราน อารยธรรมไมซเิ นียน หน้ากากทองคา สนั นิษฐานว่าเป็นของ อะกาเมมนอน กษตั ริย์ไมซิเนียน ทีม่ ีช่ือเสียง อักษร ลีเนยี รเ์ อ Linear B

อารยธรรมกรีก ( 750 BC ) แหลง่ ท่ีตัง้ อารยธรรมกรกี เกิดข้นึ ในบรเิ วณตอนใต้ของคาบสมุทรบอลข่าล และชายฝง่ั ทะเลอีเจียน ซ่งึ ก้ันระหว่างคาบสมุทร บอลข่านและเอเชียไมเนอร์ อารยธรรมผสมระหวา่ ง วัฒนธรรมไมนวน (Minoan) วฒั นธรรมเอเชยี ไมเนอร์ และ วัฒนธรรม อยี ิปต์ จนเป็นวัฒนธรรมของตนเอง มีการปกครองแบบนครรัฐ เน่อื งจากมสี ภาพภูมศิ าสตรเ์ ปน็ ภูเขา และมีศูนยก์ ลางนครที่ “อะโครโปลิส ” ชาวกรีกเรียกตนเองว่า “เฮลเลน” (Hellenes) เรียกบา้ นเมืองตนเองวา่ “เฮลลสั ” ( Hellas ) เรียกอารยธรรมของตนว่า “เฮเลนิค” (Hellenic Civilization)

นครรัฐเอเธนส์ เป็นตน้ แบบรฐั ประชาธิปไตย ปกครองโดยสภาที่ได้รบั การเลอื กตัง้ จากพลเมอื ง นครรัฐสปาตาร์ มกี ารปกครองแบบทหารนยิ มและตน้ กาเนิดแบบเผดจ็ การเบ็ดเสรจ็ แผนท่แี สดงอารยธรรมกรีก รปู ป้ันทหารของนครรัฐสปารต์ า

ยคุ เฮเลนกิ ( Hellenic ) • มศี นู ย์กลางอยู่ท่ี กรุงเอเธนส์ • ศิลปะในยุคนเี้ นน้ เรอ่ื งความเรียบงา่ ย พูดงา่ ยๆ ก็คือเปน็ ยคุ แหง่ Classic • ยคุ นล้ี ่มสลายลงเน่ืองจากสงครามเพโลพอนนีเซียน ( Peloponnesian War ) **สงคราม สงครามเพโลพอลเนเชยี น เปน็ การตอ่ สรู้ ะหวา่ งชาวกรกี ดว้ ยกันเอง คือ ฝา่ ยเอเธนส์ (ผนู้ าการรบทางเรือและ ฝา่ ยสปาตาร์ (ผนู้ าการรบทางบก) ภายหลังเอเธนสแ์ พ้ เพราะเกดิ โรคระบาด สปาตารเ์ ขา้ ครองอานาจไดไ้ ม่นาน อาณาจักรมาซโิ ดเนีย เข้ามาครอบครองแทน ยคุ เฮเลนิสติก ( Hellenistic) • เปน็ ยุคที่วฒั นธรรมกรกี ไดก้ ระจายไปทางตะวนั ออก • ชว่ งนเี้ ป็นชว่ งที่ ชาวมาซิโดเนยี ทเ่ี ข้ามาครอบครอง มคี วามเจริญรงุ่ เรอื งมากขน้ึ • มกี ษัตรยิ ์ พระเจา้ อเลก็ ซานเดอร์มหาราช ขยายอารยธรรม ไปยงั ซีเรยี ฟนิ ิเซยี อยี ิปต์ และ อินเดยี • ศิลปะยคุ น้เี นน้ เร่อื งความหรหู รา และอารมณร์ ุนแรง • มีศูนยก์ ลางอยู่ทเ่ี มอื งอเล็กซานเดรยี • ต่อมาเกิดสงครามกบั เปอร์เซีย และถูกเปอรเ์ ซยี เขา้ ยดึ ครอง พระเจา้ อเล็กซานเดอร์มหาราช

ดา้ นการแพทย์ ฮปิ โปกราตสิ บดิ าการแพทย์ พบว่าโรคตา่ งๆมีสาเหตุมาจากธรรมชาติไมใ่ ชพ่ ระเจา้ ลงโทษ ด้านปรชั ญา โซเครตสิ สอนแนวคดิ การใช้เหตผุ ลและสตปิ ญั ญา โดยการตั้งคาถามปลายเปิดให้ถกู ถามขบคดิ เพลโต ผลงานเดน่ คอื หนังสอื อดุ มรฐั เนอแนวคดิ การปกครองประเทศว่าควรมผี นู้ าเป็นนักปราชญ์ อริสโตเตลิ บิดาวชิ าการรัฐศาสตร์ เพราะวจิ ยั รูปแบบการปกครองของนครรัฐกว่า 150 แหง่

เฮอโรโดตัส บิดาแห่งวชิ าประวตั ศิ าสตร์โลก บนั ทึกสงครามกรีก-เปอรเ์ ซีย ด้วยวธิ ีการทางประวัตศิ าสตร์ กวโี ฮเมอร์ กวโี ฮเมอร์ ผลงานทส่ี าคญั มหากาพย์อีเลียดและโอดสิ ซยี ์ มหากาพย์อเี ลียดเป็นเรอื่ งราวของสงครามระหว่างชาวกรีกกับชาวเมอื งทรอย เปน็ ระยะเวลายาวนานถึง 10 ปี ผลจบลงโดยชาวกรีกเปน็ ฝ่ายชนะ โดยอาศัยกลศึกม้าไม้ และ มหากาพย์โอดสี ซีย์ เป็นเรอื่ งราวตอ่ จากมหากาพยอ์ เี ลียดเปน็ การผจญภยั ของ ยูลซิ ิส ซึ่ง เดินทางกลบั บา้ นทางทะเลภายหลังจากกรุงทรอยพินาศ มหากาพย์

ด้านวทิ ยาศาสตรแ์ ละคณิตศาสตร์ อาร์คมิ ิดสิ พบแรงลอยตวั ยูคลิดพบตัว หรม. พีทากอรสั เปน็ ผ้สู ร้างทฤษฎสี ามเหล่ยี ม

สถาปตั ยกรรม วหิ ารพาร์เธนอน สร้างเพอื่ ถวายเทพอี ะธนี า ศิลปะแบบธรรมชาติ รปู ปั้น เทพอี ะธีนา วิงวกิ ทอรี เป็นตน้ ความโดดเดน่ ดา้ นงานประตมิ ากรรมหวั เสา แบบดอริก แบบไอโอนิค และโครินเธยี น

ด้านศาสนา นับถือเทพเจา้ หลายพระองค์ มซี สุ เปน็ เทพเจ้าสงู สดุ แต่ชาวกรีกไม่ไดใ้ หศ้ าสนาเข้ามามอี ทิ ธพิ ลมากเหมือนกบั อียิปต์ เรมิ่ จดั กีฬาโอลิมปกิ เพอ่ื บูชาเทพเจา้ กาเนิดเทพเจ้ากรีกตามเทพ ปกรณัมกรกี ปวงเทพเจา้ ถกู กาหนดขน้ึ จากแมธ่ รณแี ละเจา้ แห่งท้องฟ้า โอรสรนุ่ แรกเป็นยกั ษท์ ่มี รี ูปรา่ ง น่าเกลียดน่ากลวั รุ่นหลังตอ่ มาแมจ้ ะมีหน้าตาเป็นปกติแล้วแตก่ ย็ งั มีรปู ร่างใหญ่โตกล่มุ นี้มีชือ่ เรยี กวา่ ไตตนั ส์ หวั หน้าของพวกไตตันส์ เปน็ ผู้ใหก้ าเนิดโอรสธิดาซึง่ ต่อมาเปน็ ผคู้ รองโลกสวรรคแ์ ละนรกได้แก่ ดมี ีเตอร์ โพไซดอล ฮาเดส เฮร่าและซสุ โดยซสุ ได้ทาการปฏิวัตพิ ระบดิ าของพระองคแ์ ลว้ ขึ้นเปน็ หัวหนา้ เทพทั้งหลาย และแยกตัวออกจากพวกยักษ์ สาหรบั ดนิ แดนสวรรคท์ อ่ี ยคู่ วามสขุ และเหลา่ เทพเจ้าคือยอดเขาโอลมิ ปัส โพไซดอล ไปครองมหาสมุทร และฮาเดสครองใต้พภิ พ หลงั จากนน้ั จึงมเี ทพเจ้าและเทพเี กดิ ขึน้ อีกมากมายในบรรดาเทพเจ้าองค์สาคัญนอกจากสดุ แล้วยังมอี งคอ์ น่ื อน่ื อกี เช่น เทพต่างๆ

เทพเจา้ กรกี ซุสเป็นเทพเจา้ สงู สุด โพไซดอน (Poseidon) ฮาเดส (Hades) เทพเจา้ แหง่ ทอ้ งทะเล เทพเจา้ แหง่ ความตายเป็นท่ี มหี างเป็นปลาและถือสามง่ามเปน็ อาวุธทรงมา้ ท่มี ีความเร็ว เกรงกลัวของเทพเจ้าและคนท้งั ปวง เฮร่า (Hera) อะพอลโล (Apollo) เป็นอคั รมเหสขี องซสุ เทพเจา้ แห่งแสงสว่าง เทพแห่งกวีและบท เปน็ เทพีแห่งอติ ถีเพศผปู้ กป้องสตรที ้ังหลาย เพลงเทพแหง่ การเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์และเทพแหง่ ความสตั ย์จรงิ เป็นคู่แฝดของเทพีอารธ์ ีมสี

เทพเจา้ กรีก (ตอ่ ) อารธ์ มี ิส (Artemis) เฮอร์เมส (Hermes) แฝดผพู้ ่ีของอะพอลโล เป็นเทพแี หง่ เทพเจา้ แห่งการเดินทาง การลา่ สตั ว์ และคอยลงโทษสามที ี่ไมร่ ักษา การคา้ ขายและเทพของขโมย สตั ย์ที่ใหไ้ วก้ ับภรรยาในวันแตง่ งาน อะโฟรไดต์ (APhrodite) หรือชาวโรมันเรียกวา่ วนี ัส เทพีแห่งความรกั และความงาม อะธีนา (Athena) เทพีแหง่ ความเฉลียวฉลาดและสติปัญญาเปน็ เทพแี หง่ กรุงเอเธนส์

หน้ากากทองคา คาศัพท์อารยธรรมกรีก ปที าโกรัส ทะเลอเี จยี น อาร์คิมิดีส ยูคลิด อารยธรรมไมนวน ทะเลเมดิเตอรเ์ รเนยี น คาบสมุทรบอลข่าน อารยธรรมไมซเิ นยี น เทพปกรณัมกรกี อารยธรรมทางทะเล ชาวเอเคียน (Achaen) รปู ปั้น เทพีอะธนี า วิงวิกทอรี วงั คนอสซุส นครรฐั เอเธนส์ อกั ษร ลีเนียรเ์ อ Linear A ลเี นยี ร์เอ Linear B มหากาพยอ์ เี ลยี ด และโอดีสซยี ์ กวโี ฮเมอร์ เกาะครีต นครรฐั สปาตาร์ ฮปิ โปกราติส ประติมากรรมหัวเสา วหิ ารพารเ์ ธนอน พระเจ้าอเลก็ ซานเดอร์มหาราช แบบดอรกิ แบบไอโอนคิ อริสโตเติล , เฮโรโดทัส และโครินเธยี น นักปรัชญา โสเครติส ,เพลโต เฮเลนกิ สงครามเพโลพอลเนเชียน

แบบฝกึ หัดท้ายบทเรียน 1.ตวั อยา่ งใบงานทบทวนบทเรียน 2.เพ่ือนๆสามารถดาวนโ์ หลดใบงานส่งงานได้ที่น่ี สแกนไปเลยจ้า ดาวนโ์ หลดใบงาน คิวอารโ์ คด้ สง่ งาน ควิ อาร์โคด้ ขอ้ สอบ 3.มาทาแบบทดสอบกันเถอะ

อารยธรรมโรมนั 27 B.C. แหลง่ ทตี่ ้ัง-- คาบสมุทรอิตาลี ทะเลเมดเิ ตอร์เรเนียน เปน็ อาณาจักรใหญท่ ่สี ดุ ในยโุ รปโบราณ ดา้ นการปกครอง-- ปกครองแบบจักรวรรดิ รวมอานาจไวท้ ่ซี ซี าร์ (กษัตรยิ ์) ภายหลังการขับไล่กษัตรยิ ์โรมองคส์ ดุ ท้ายออกไป จงึ มกี ารสถาปนา กฎหมาย 12 โต๊ะ ซึง่ เปน็ แมแ่ บบกฎหมายของโลกตะวนั ตกปัจจุบัน และมีการปกครองแบบ สาธารณรฐั เปน็ ท่แี รก

การแพทย์-- ริเร่มิ การทาคลอดหน้าทอ้ ง และการใช้ยาสลบก่อนผ่าตดั สถาปัตยกรรม -- เนน้ ความใหญโ่ ต แขง็ แรง ดัดแปลงสถาปัตยกรรมกรีก เช่น ใช้ประตโู คง้ , หลงั คาโดมแทนจั่ว สถานทสี่ าคญั เช่น โคลอสเซย่ี ม, วิหารแพนธีออน, ท่ีอาบน้าสาธารณะ ประติมากรรม -- ดดั แปลงมาจากกรกี เน้นความสมจริง เช่น ภาพแกะสลักคร่ึงทอ่ นบน และภาพสลักนนู ตา่ รูปสลักเรอื ชาวโรมนั ภาพแกะสลักครง่ึ ทอ่ นบน วิหารแพนธีออน

วิศวกรรม -- สรา้ งถนนคอนกรตี และสะพานสง่ นา้ เพ่ือขนส่งนา้ วนั ละ 300 ล้านแกลลอน จากภเู ขาเข้าไปยังเมอื ง สงครามสาคัญ --คือสงครามพิวนิก โรมันรบกับคาร์เทจ โรมนั รบชนะ ได้ครองดนิ แดนอิตาลี และทะเลเมดเิ ตอรเ์ รเนยี น ภาพสลกั ทหารโรมันบนเรอื รบในยามสงคราม สงครามพวิ นกิ แผนท่ีแสดงเสน้ ทางการเดินทพั ในสงครามพวิ นิก ระหว่างโรมันกบั คารเ์ ทจ

การสน้ิ สดุ ประวัตศิ าสตรส์ มัยโบราณ หลังจากทีโ่ รมนั แบง่ ออกเป็นโรมนั ตะวนั ออกและโรมนั ตะวนั ตก ชนเผา่ ในยโุ รปได้เขา้ โจมตีโรมนั ตะวนั ตก ในปี ค.ศ. 476 เป็นการ สนิ้ สดุ โรมันตะวนั ตกและประวตั ศิ าตสมยั โบราณ แตโ่ รมนั ยังคงอยูต่ อ่ ไป ในสมยั กลางเป็นทรี่ ู้จัก ในนามจกั รวรรดิไบเซนไทน์ มีเมอื งหลวง ชอ่ื คอนสแตนติโนเปลิ (ปัจจุบนั อิสตนั บลู ประเทศตุรกี) เมืองคอนสแตนตโิ นเปิล ปัจจบุ ัน ถนนปดู ว้ ยหนิ ของกรุงโรมเชอ่ื มตอ่ กับเมืองภายใตป้ กครองของพวกโรมัน

คาศัพทอ์ ารยธรรมโรมัน คาบสมทุ รอติ าลี สงครามพิวนกิ รูปสลักคร่ึงทอ่ น ซีซาร์ กษัตริย์ วิหารแพนธอี อน โคลอสเซยี ม กฎหมาย 12 โตะ๊ จักรวรรดิไบแซนไทน์ กรงุ คอนสแตนตโิ นเปลิ การทาคลอดหน้าทอ้ ง

แบบฝกึ หัดท้ายบทเรียน 1.ตัวอย่างใบงานทบทวนบทเรยี น 2.เพื่อนๆสามารถดาวนโ์ หลดใบงานสง่ งานไดท้ ่นี ่ี สแกนไปเลยจา้ ดาวน์โหลดใบงาน ควิ อารโ์ คด้ สง่ งาน ควิ อาร์โคด้ ข้อสอบ 2.มาทาแบบทดสอบกนั เถอะ

แบบทดสอบหลงั เรียน เปน็ ยงั ไงกนั บา้ งครบั เพ่อื นๆหลงั จากเรยี นจบแล้ว เรามาทาแบบทดสอบหลงั เรยี นกนั นะครบั เพอื่ วดั ความร้วู า่ เรยี นจบแลว้ เราอย่ใู นระดับใดบ้าง พร้อมหรือยังครบั ไปกันเลย.. สแกนคิวอาร์โค้ด ได้เลยครบั !!

บรรณานุกรม แถมสุข นุ่มนนท์และคณะ. (2543). หนังสอื เรยี น ส 605 สงั คมศกึ ษา สมบูรณ์แบบ. พิมพค์ รงั้ ที่ 6. กรุงเทพฯ : วฒั นาพานิช. พลับพลงึ คงชนะ. (2547). หนังสอื เรียนสาระการเรยี นร้พู ้ืนฐานประวตั ศิ าสตรม์ . 5 กลุ่มสาระ การเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม. กรงุ เทพมหานคร : สถาบันพัฒนาคุณภาพ วชิ าการ. ไพฑูรย์ มีกุศล และคณะ. มปพ. หนงั สือเรยี นรายวิชาพ้ืนฐานประวัติศาสตรส์ ากล ม.4 - 6. กรงุ เทพฯ : วัฒนาพานชิ . วงเดอื น นาราสจั จแ์ ละชมพูนทุ นาคีรกั ษ.์ (ม.ป.ป.). หนงั สือเรยี นรายวิชาพื้นฐานประวตั ศิ าสตร์ เล่ม 2 ประวตั ศิ าสตรส์ ากล : พัฒนาการ ทางประวตั ิศาสตร์ของมนษุ ยชาติ. กรงุ เทพฯ : สถาบนั พัฒนาคุณภาพวชิ าการ (พว.). สัญชัย สวุ ังบตุ ร และคณะ. (ม.ป.ป.). หนังสือเรียนรายวชิ าพ้นื ฐานประวัติศาสตร์สากล ม.4 - ม.6. พมิ พค์ รัง้ ท่ี 8. กรุงเทพฯ : อกั ษร เจรญิ ทศั น์ อจท.