Үкілі Ыбрай

Құрастырушыдан Мағжан Жұмабаев атындағы Ақмола облыстық әмбебап ғылыми кітапханасының ұлттық библиография секторы Үкілі Ыбырай Сандыбайұлына арналған «Қайталанбас хас дарын» тақырыбында әдебиеттердің ұсыныстық библиографиялық кӛрсеткішін (әрі қарай кӛрсеткіш) шығарып отыр. Кӛрсеткіштің негізгі алдына қойған мақсаты қазақтың халық сазгері, белгілі әнші (тенор) әрі ақын-импровизатор, классикалық халық музыкасының ірі ӛкілдерінің бірі Үкілі Ыбырай Сандыбайұлының ӛмірі мен шығармашылығын кеңінен насихаттау. Кӛрсеткіштің әдебиеттер бӛлігіне ӛмірі мен шығармашылығы жайындағы материалдар, еңбектері, ол жайындағы және т.б. Мағжан Жұмабаев атындағы облыстық әмбебап ғылыми кітапханасының құжаттар қорында атаулы есімге қатысты барынша ақпараттар топтастырылды. Кӛрсеткіште қазақ тіліндегі, орыс тіліндегі әдебиеттер жекелей топтастырылған. Онда алдымен жазушының ӛзінің шығармалары, содан кейін жазушы туралы әдебиеттер берілген. Кӛрсеткіш кітапханашыларға зор кӛмегін тигізеді деп сенеміз, сондай-ақ орта және жоғары оқу орындарының оқытушылары мен студенттеріне және қалың оқырман қауымға арналған.

ҮКІЛІ ЫБЫРАЙ САНДЫБАЙҰЛЫ (1860-1930) Үкілі Ыбырай Сандыбайұлы (шын аты — Ыбырай) (1860-1930, СҚО, Айыртау ауданы (бұрынғы Кӛкшетау облысы, Володар ауд.) — қазақтың халық сазгері, белгілі әнші (тенор) әрі ақын-импровизатор, классикалық халық музыкасының ірі ӛкілдерінің бірі, кедей шаруа отбасында туған. Үкілі Ыбырай бала кезінде молдадан оқып, арабша сауатты болған. Жасынан әнге, ӛлеңге құмар Үкілі Ыбырай қазақтың атақты әнші- ақындарынан (Орынбай, Арыстанбай, Шӛже, Біржан, Ақан, Балуан Шолақ, Тезекбай) үлгі-ӛнеге алып, олардың шығармашылық дәстүрін бойына сіңірді. Ӛз заманында әнші- сазгерлігімен аты шыққан Үкілі Ыбырайдың музыкалық мұрасында 40-қа жуық әндер бар. 1929-1932 жылдарғы қырғын аштықты кӛзі кӛрген ақтангер ақын ел мұңын ашық айтып, сұқ кӛзге түсті. Ащы тілі шымбайларына тиген ауылдағы шенділер соңына шырақ алып түсті. Ел арасына кеңінен тараған \"Гәкку\" әні Ыбырай шығармашылығының шыңы болып табылады. Ыбырайдың әндері жастық шақтың жалын атқан нәзік, таза махаббат сезіміне, оптимистік әуенге, мелодиялық кӛркем сазға толы, терең ойлы болып келеді. Е.Г.Брусиловский \"Гәкку\" әнін \"Қыз Жібек\" операсында (Жібектің негізгі ариясы). \"Арарай\" әнін \"Ер Тарғын\" операсында (Ақжүністің ариясы) пайдаланды. Ыбырай әндерін алғаш нотаға түсірген А.В.Затаевич пен И.В. Коцык. 1933 жылы Қазақстанды басқаруға Л.И.Мирзоян келіп, жағдайды түзей бастағанша, 1932 жылы Үкілі Ыбырай ―халық жауы‖ атанып, атылып кетті. Ыбырай ақындық ӛнерімен де әйгілі болды. Ыбырайдың ӛлеңдерін \"Бостандық туы\" газетіне жариялап, ақынның шығармашылығы туралы келелі пікір айтқан жазушы С.Мұқанов, сондай ақ әдеби мұрасын байсалды зерттеген әдебиет сыншысы Е.Ысмайылов болды. Драматург Ш.Хұсайынов Ыбырай туралы \"Қайран Гәкку\" пъесасын жазды. Ыбырай поэзиясы тақырыбы жағынан алуан түрлі. Оның бір саласы жастық шақтың қызығын жырлауға арналған. \"Қарақат кӛз\", \"Тойда бір нұрың балқиды\", \"Қаралдым\" т. б. ӛлеңдері жастықтың нәзік сезімін шертеді. \"Бір қызық ит жүгіртіп аң ауласа\" ӛлеңі аңшылық, саятшылықты бейнелейді. Революцияға дейінгі ӛмірді кӛзімен кӛрген ақын советтік жаңа заманды, теңдік алған кедейлердің қуанышын (\"Октябрьдің жеңісі\", \"Отарба\") паш етті. Импровизатор Ыбырайдың тыңнан суырып салып айтқан ӛлеңдері де (Доскей, Есімбет, Қожахмет ақындармен айтыстары) кӛп. Әдебиеттер Ілиясов К. Әнімен әйгіленген дархан дарын. / Ілиясов К. // Кӛкшетау.- 1990.- 13 маусым. Ілиясов Қ. Кӛкшенің топ жарған дүлдүлі. / Ілиясов Қ. // Шалқар.- 1990.- 16 маусым. Ілиястегі К. \"Гәккуін\" қоңыр қаздай қаңқылдатқан / Ілиястегі К. // Кӛкшетау.- 1996.- 25 шілде. Ілиястегі К. Үкілі ақын. / Ілиястегі К. // Арқа ажары.- 2002.- 12 ақпан. - 3б. Абдуллина Б.А. Үкілі Ыбырай Сандыбайұлы шығармашылығы / Абдуллина Б.А. // Хабаршы Филология сериясы - Вестник серия филологическая.- 2012.- № 2.- 171-174б. Асау Д. Арқаның үш дүлділі: (Біржан сал, Үкілі Ыбырай, Ақан сері әндерін шабытпен орындаған жүлдегерлер туралы) / Асау Д. // Арқа ажары.– 2003.– 9 желтоқсан. Ахметов Ғ. Үкілі Ыбырай: Роман / Ахметов Ғ // Кӛкшетау.- 2015.- № 1. - 20-63б. Ахметов Ғ. Үкілі Ыбырай: [Роман. Екінші тарау] / Ахметов Ғ. // Кӛкшетау.- 2014.- №2.- 3-82б. Ахметов Ғ.Үкілі Ыбырай: Роман / Ахметов Ғ. // Кӛкшетау.- 2014.- №4.- 3-44 бет, жалғасы бар. Ахметов Ғ. Үкілі Ыбырай: Роман / Ахметов Ғалихан // Кӛкшетау.- 2014.- №1.- 22 - 97б.

Әдеби кӛркем, қоғамдық-саяси, әлеуметтік \"Кӛкшетау\" журналының жаңа саны жарық кӛрді. // Арқа ажары.- 2015.- 18 маусым (№75). - 2б. Әміржанов С. Ӛмір соқпағынан ӛткен дарын. / Әміржанов С. // Кӛкшетау правдасы.- 1989. - 5 октябрь. Әубәкіров К. Қазақ ән ӛнерінің мақтанышы: [Ақын, әнші Үкілі Ыбырайдың шығармашылығы туралы] / ӘубәкіровК. // Арқа ажары.- 2010.- 26 қазан.- 4б. Бабаблар аманаты: игі шара // Арқа ажары.- 2015.- 31 наурыз.- 4б. Бабалар аманаты: игі шара // Арқа ажары.- 2015. - 31 наурыз.- 4б. Байәділов Б. \"Қалдырғанды\" қорлау: Ашиды жаның / Байәділов Б. // Жас Қазақ.- 2014.- 12 желтоқсан.- 6б. Байәділов Б. Жалғызтаудан Кӛкшетауға дейінгі ӛнер шеруі / Байәділов Б. // Кӛкшетау. - 1990. - 26 маусым. Байәділов Б. Жалғызтаудан Кӛкшетауға дейінгі ӛнер шеруі: 1. Ақын ауылында. 2. Кӛкшетау қиясында. / Байәділов Б. // Кӛкшетау.- 1990.- 26 маусым. Байәділов Б. Күй: очерк / Байәділов Б. // Арқа ажары.- 2015.- 4 сәуір.- 4б. Байәділов Б. Қолдап әкететін бастама: ӛнеге / Байәділов Б. // Арқа ажары.- 2015.- 26 наурыз.- 4б. Ақан серінің адалбақаны немесе тоғыз мың жәдігері бар мұражай / Байдәулет Қ. // Арқа ажары.- 2014.- 22 шілде.- 4б. Барқытов С. Үкілі Ыбырай туралы / Барқытов С. // Солтүстік Қазақстан. - 1998. - 13 мамыр. - 4б. Барқытов С. Үкілі Ыбырай туралы. / Барқытов С. // Солтүстік Қазақстан.- 1998.- 13 мамыр.- 4б. Барлықбаев А. Жиендерге: Ақын Тайжан Қалмағамбетұлы / Барлықбаев А. // Сарыарқа.– 2005.- N1.- 27-29б. Бәбіжан Б. Үкілі Ыбырайдың \"Қалдырғаны\": [Әнші Үкілі Ыбырайдың \"Қалдырған\" әні туралы] / Бәбіжан Б. // Айқын.- 2009.- 2 желтоқсан. Бекенов Ж. \"Айтайын халқыма мен зарымды енді, кең дүние маған тарын заман болды...\" / Бекенов Ж. // Оқжетпес.- 1992.- №7.- сәуір.- 4-5б. Бекенов Ж. \"Қараторғай\" әні хақында. / Бекенов Ж. // Парасат.- 2001.- №7.- 25б. Бекенов Ж. Қараторғай: Үкілі Ыбырайдың әнінің шығу тарихы. / Бекенов Ж. // Жұлдыз. - 1997. - N2. -188- 190б. Бекенов Ж. Үкілі Ыбырайдың соңғы сәлемі: Тағдыр. / Бекенов Ж. // Кӛкшетау правдасы.- 1989. - 17 май. Бигожин Қ. Мусинов Ғ. Елге сәлем: Үкілі Ыбырай Сандыбайұлының соңғы әні. 1858- 1930 жж. / Бигожин Қ., Мусинов Ғ. // Мәдениет.- 1992.- №10.- мамыр.- 6б. Гауһар Тұяқбаева: Үкілі Ыбырайдың шӛпшек қызы. // Егемен Қазақстан.- 1992.- 30 желтоқсан. Дәркенбаева Г. Рухани қазынамызды жас ұрпаққа жеткізу / Дәркенбаева Г. // Қазақ тілі мен әдебиеті.- 2014.- №1.- 99б. Елкеев Б. Босқындар / Елкеев Б. // Жұлдыз.- 1991.- N7.- 137-148б. Есекеев Ж. Аңшының әні / Есекеев Ж. // Кӛкшетау.- 2004.- 9 қыркүйек. Есекеев Ж. Әр жерде қияқ тілі қылпылдаған:[Әнші, жыр дүлдүлі Үкілі Ыбырай шығармашылығы туралы] / Есекеев Ж. // Кӛкшетау.- 2011.- 31 наурыз.– 6б. Есекеев Ж. Әр жерде қияқ тілі қылпылдаған: [Үкілі Ыбырайдың 150 жылдығына] / Есекеев Ж. // Кӛкшетау.- 2011.- 31 наурыз.- 6б. Есекеев Ж. Аңшының әні: /Әнші, сазгер, ақын Үкілі Ыбырай шығармашылығы туралы // Есекеев Ж. // Кӛкшетау.- 2004.- 9 қыркүйек.- 7б. Есекеев Ж.Үкілі Ыбырайдың қоштасуы / Есекеев Ж. // Солтүстік Қазақстан.- 1999.- 26 ақпан. Есекеев Ж. Үкілі Ыбырайдың қоштасуы / Есекеев Ж. // Арқа ажары.- 2007.- 6 наурыз.- 7б.

Жақанов И. \"Қалдырғаннан соңғы қалдырған\": Ән тағдыры. / Жақанов И. // Жұлдыз.- 1991.- №7.- 187-191б. Жақанов И. Кӛп сырды жарқыратқан сол бір сұқбат..: [Үкілі Ыбырайдың ӛлеңдері туралы] / Жақанов И. // Жұлдыз.- 1993.- N9.- 172-181б. Жалмұрзенов Т. Жалғызтау: Толғау. / Жалмұрзенов Т. // Кӛкшетау.- 1990.- 28 сәуір. Жұмағұлов Б. Үкілі Ыбырай қатысқан тойы: (Наурыз мерекесі) / Жұмағұлов Б. // Кӛкшетау.- 2003. - 21наурыз. - 8б. Жұмағұлов Б. Үкілі Ыбырай қатысқан тойы. / Жұмағұлов Б. // Кӛкшетау.- 2003.- 21 наурыз.- 8б. Иманбаев Е. Үкілі Ыбырайдың кӛзі: / Әнші Насифолла Абдуллин туралы / / Иманбаев Е. // Егемен Қазақстан.- 2008.- 23 сәуір. Исмайылов Е. Үкілі Ыбырай / Исмайылов Е. // Жұлдыз.- 1966.- №11.- 131-142б. Итібай Б. Әнші - ақындар шығармашылығы бойынша тест: [10 сынып, бастапқы бӛлігі ӛткен санда] / Итібай Б. // Қазақ тілі мен әдебиеті.- 2013.- №4.- 79-84б. Кӛшімбаев Б. Қайталанбас хас дарын. / Кӛшімбаев Б. // Кӛкшетау.- 1990.- 21 маусым. Қажыбаев Т. \"Аңшының әні\" кімдікі?: [Үкілі Ыбырайдың әні] / Қажыбаев Т. // Қазақ әдебиеті.- 1993.- 16 шілде.- 15б. Қажыбаев Т. Қайран \"Гәкку\": Эссе. / Қажыбаев Т. // Кӛкшетау.- 1990.- 25 сәуір. Қажыбаев Т. Үкілі Ыбырай / Қажыбаев Т. // Арқа ажары.- 2003.- 4 қыркүйек Қажыбаев Т. Үкілі Ыбырай / Қажыбаев Т. // Солтүстік Қазақстан.- 1998.- 17 шілде.- 6б. Қажыбаев Т. Үкілі Ыбырай жӛнінде бірер сӛз / Қажыбаев Т. // Қазақ әдебиеті.- 1983.- 4 март. Қажыбаев Т. Үкілі Ыбырай туралы / Қажыбаев Т. // Солтүстік Қазақстан.- 1998.- 17 шілде. - 6б. Қажыбаев Т. Үкілі Ыбырайдың \"Бес саусағы\": Қайта оралған қазына. / Қажыбаев Т. // Кӛкшетау.- 1996.- 15маусым. Қажыбаев Т. Үкілі Ыбырайдың соңғы жыры / ҚажыбаевТ. // Кӛкшетау правдасы.- 1985.- 16 март. Қажыбай Т. \"Атам аштықтан ӛлген\" / Қажыбай Т. // Егемен Қазақстан.- 2004.- 29 мамыр.- 8б. Қажыбай Т. Ақынның соңғы жыры: Үкілі Ыбырайдың ӛлеңі / Қажыбай Т. // Арқа ажары.- 2000.- 27 шілде. Қажыбай Т. \"Атам аштықтан ӛлген\": /Үкілі Ыбырайдың немересі Қапия Есепқызы // Қажыбай Т. // ЕгеменҚазақстан.- 2004. - 29 мамыр.- 8б. Қажыбай Т. Гәккулетіп қайта оралды Үкілім: / Үкілі Ыбырай Сандыбаев туралы / Қажыбай Т. // Бұқпа.- 2005.- 1 қыркүйек.- 5б. Қажыбай Т. Гәккулетіп қайта оралды Үкілім: / Әнші,сазгер Үкілі Ыбырайдың \"Гәкку\" атты жинағы шықты / Қажыбай Т. // Кӛкшетау. - 2005. - 1 қыркүйек. - 8б. Қажыбай Т. Тұлпардың тұяғындай: (Үкілі Ыбырайдың немересі Қапия шерткен кеп) / Қажыбай Т. // Арқа ажары.- 2004.- 1шілде. Қажыбай Т. Үкілі Ыбырай халқына \"гәккулетіп\" қайтаоралды: /Үкілі Ыбырайдың \"Гәкку\" кітабы шықты / Қажыбай Т. // Алаш үні.- 2005.- 2 қыркүйек.- 5б. Қажыбай Т. Үкілі Ыбырайдың шәкірті. / Қажыбай Т. // Егемен Қазақстан.- 2002.- 29 қараша. Қайырбеков Е. Сүлейменов Ж. Үкілі Ыбырай қалай қуғындалды. / Қайырбеков Е., Сүлейменов Ж. // Социалистік Қазақстан.- 1990. - 12 тамыз. Қаражігітов А. Дауыл үнді ақын. / Қаражігітов А. // Сарыарқа.- 1991.- №5-6.- 53-55б. Қарияның естелігінен: (Үкілі Ыбырай, Әліби Жанкелдин туралы) // Сарыарқа.- 1994.- №4. - 48-55б. Қарияның естелігінен: / Үкілі Ыбырай, Әліби Жанкелдин жайлы // Ӛмірбай Ыбыраевтың әңгімесін қағазға түсірген Н. Мағзұмұлы // Сарыарқа.- 1994.-№4.- 48-55б.

Қоспақов З. Үкілі Ыбырай. / Қоспақов З. // Қазақстан мұғалімі.- 1990.- 3 тамыз. Махамбет Қ. Кім білмейді Үкілі Ыбырайды?!: [Халық композиторы Үкілі Ыбырай] / Махамбет Қ. // Айқын.- 2010.- 3 қыркүйек.- 5б. Махметов Б. Үкілі Ыбырай: [Толғау - дастан] / Махметов Б. // Бұқпа.- 2010.- 14 қазан.- 4б. Мәуленов С. Үкілі Ыбырай: Ӛлең. / Мәуленов С. // Қазақ әдебиеті.- 1992. - 10 кӛкек.- 5б. Мусина А. С. Сейфуллин. \"Кӛкшетау\" поэмасы: Қазақ әдебиеті: озық тәжірибе, ортақ әдіс Мусина А. // Қазақ тілі мен әдебиеті.- 2014.- №11.- 11-16б. Мұқаев У. От шарпыған тағдырлар / Мұқаев У. // Жұлдыз.- 1996.- №10.- 140-149б. Мұқаев У. От шарпыған тағдырлар: Естелік. / МұқаевУ. // Жұлдыз.- 1996.- №10.- 140- 149б. Мырзабек Қ. Үкілі Ыбырай: [Жыр - бесік] / Мырзабек Қ. // Арқа ажары.- 2010.- 30 қазан.- 4б. Мырзабеков Қ. Ақын махаббаты. / Мырзабеков Қ. // Кӛкшетау.- 1990. - 22 маусым. Мырзахметов Е.Үкілі Ыбырай тағдырын аңыздардан арылтсақ қайтер!.: /Әнші Үкілі Ыбырай туралы // Мырзахметов Е. // Бұқпа.- 2004.- 29 шілде.- 10-11б. Мырзахметов Е. Үкілі Ыбырай / Мырзахметов Е. // Оқжетпес.- 1994. - 20 ақпан. Мырзахметов Е. Үкілі Ыбырай: / Қымбатты сӛздер // Мырзахметов Е. // Арқа ажары.- 2006. - 24 қаңтар. – 3-4б. Мырзахметов Е. Үкілі Ыбырай қымбат сӛздерінен: / Үкілі Ыбырай туралы // Мырзахметов Е. // Арқа ажары.- 2006.- 14 қаңтар.- 3б. Мырзахметов Е. Үкілі Ыбырай тағдырын аңыздарданарылтсақ қайтер! / Мырзахметов Е. // Бұқпа. - 2004. - 29шілде. Мырзахметов Е. Үкілі Ыбырай. / Мырзахметов Е. // Оқжетпес.- 1994. - №2,3,5.- 4-5б. Мырзахметұлы Е. Ақиқат пен болжам. / Мырзахметұлы Е. // Арқа ажары.- 2000. - 27 мамыр.- 2 б. Мырзахметұлы Е.Үкілі Ыбырай: / Ақын, Сазгер Үкілі Ыбырай Сандыбаев туралы // Мырзахметұлы Е. // Жаңа Сарыарқа.- 2005.- №6.- 57-62б. Мырзахметұлы Е. Үкілі Ыбырай: / Ақын Үкілі Ыбырай туралы // Мырзахметұлы Е. // Жаңа Сарыарқа.- 2006.-№1.- 53-58б. Мырзахметұлы Е. Үкілі Ыбырай / Мырзахметұлы Е. // Жаңа Сарыарқа.- 2006.- №2.- 59- 65б. Мырзахметұлы Е. Үкілі Ыбырай немересінің аманаты / Мырзахметұлы Е. // Бұқпа.- 2005.- 6 қазан.- 10б. Мырзахметұлы Е. Үкілі Ыбырайдың туғанына 140 жыл дейді... / Мырзахметұлы Е. // Кӛкшетау.- 2000.- 26сәуір.- 3б. Негимов С. \"Ханнан да қадірлімін туған елде...\" /Негимов С. // Қазақ әдебиеті.- 1990.- 31 тамыз.- 4б. Нұрғалиұлы О. Ыбырайдың соңғы ӛлеңі / Нұрғалиұлы О. // Бірлік.- 1996.- 30 сәуір. Нұрмышева Н. \"Гәккуден\" \"Жезкиікке\" дейін. / Нұрмышева Н. // Кӛкшетау.- 1990.- 16 маусым. Оспанов С. Үкілі Ыбырай мен Сәкен Сейфуллин / Оспанов С. // Бұқпа.- 2011.- 23 маусым. Оспанов Х. Ӛлмес ӛнер ӛрісі \"Ата мұра\" ән фестивалі - Кӛкшеде (Біржан сал, Үкілі Ыбырай, Ақан сері әндерінен республикалық фестивалі): (Ата мұра) / Оспанов Х. // Бұқпа. - 2003.- 11 желтоқсан. Рахымбек С. Ӛзекті ӛртеп шыққан ӛксіктей ән / Рахымбек С. // Астана ақшамы.- 2014.- 11 желтоқсан (№141).- 6-7б. Рахымбек С. Ӛзекті ӛртеп шыққан ӛксіктей ән: таным / Рахымбек С. //Астана ақшамы.- 2014.- 11 желтоқсан.- 6б.

Салықов К. Гәкку:[Атақты әнші, сазгер Үкілі Ыбырайдың \"Гәкку\" әні туралы] / Салықов К. // Егемен Қазақстан.- 2009.- 17ақпан.- 5б. Салықов К. Гәкку:[Атақты сазгер, әнші Үкілі Ыбырайдың \"Гәку\" әні туралы] / Салықов К. // Арқа ажары.- 2010.- 21 қаңтар.- 4б. Салықов К. Гәкку:[Белгілі сазгер, әнші Үкілі Ыбырай Сандыбайұлы туралы] / Салықов К. // Арқа ажары.- 2010.- 23 қаңтар.- 4б. Салықов К. Үкілі Ыбырай:[Сазгер, әнші Үкілі Ыбырай Сандыбаев туралы] / Салықов К. // Егемен Қазақстан.- 2010.- 24 қараша.- 8б. Салықов К. Үкілі Ыбырай / Салықов К. // Бұқпа.- 2011.- 13 қазан.- 3б. Салықов К. Үкілі Ыбырай / Салықов К // Бұқпа.- 2011.- 20 қазан.- 3б. Салықов К. Үкілі Ыбырай жайлы ойтолғақ:[Үкілі Ыбырай туралы] / Салықов К. // Арқа ажары.- 2010.- 30қазан.- 3б. Салықов К. Үкілі Ыбырай туралы бір үзік сыр / Салықов К. // Кӛкшетау.- 2014.- №4.- 57- 63б. Салықов К. Үкілі Ыбырай туралы үзік сыр / Салықов К. // Бурабай.- 2003.- 21қараша. Салықов К.Үкілі Ыбырай туралы үзік сыр. / СалықовК. // Егемен Қазақстан.- 2003.- 25 маусым.- 9б. Салықов К. Үкілі Ыбырайдың абақтыда қалған сӛзі / Салықов К. // Кӛкшетау.- 1995.- 25 қазан.- 4б. Салықов К. Үкілі Ыбырайдың абақтыда қалған сӛзі: Поэма. / Салықов К. // Кӛкшетау.- 1995.-– 28 қазан. Салықов К. Үкілі Ыбырайдың абақтыда қалған сӛзі. / Салықов К. // Халық кеңесі.- 1993.- 3-4 қыркүйек. Сандыбайұлы Үкілі Ыбырай. Октябрь тӛңкерісі. 1917 жыл. Қазақтың ескі халі. В.И.Ленин. 1924 жылы. Ұмытпа қазақ, ұмытпа. / Сандыбайұлы Үкілі Ыбырай // Кӛкшетау правдасы.- 1989.- 5октябрь. Сандыбайұлы Ы. \"Жалғазтау\": Ӛлең / Сандыбайұлы Ы. // Бұқпа.- 2008.- 18 желтоқсан.- 11 б. Сандыбайұлы Ы. Жазғытұрым. Совет қызметкерлеріне: Екі ӛлең. / Сандыбайұлы Ы. // Кӛкшетау.- 1990.– 28 ақпан. Сансызбай Т. Қайран, гәкку! / Сансызбай Т. // Арқа ажары.- 2010.- 4 қыркүйек.- 4б. Сапарұлы С. Үкілі Ыбырайға құрмет неге кемшін? / Сапарұлы С. // Кӛкшетау.- 2014.- 15 мамыр.- 7б. Сатаев А. Гәкку бар, Ыбырай қайда? / Сатаев А. // Парасат.- 1997.- №7.- 8-9б. Сәрсенбаев Қ. \"Қалдырған\" ән тарихы: Үкілі Ыбырайдың әні. / Сәрсенбаев Қ. // Оқжетпес. - 1991.- №12.- маусым.- 7 б. Сәрсенбайтегі Қ. Үкілі Ыбырай / Сәрсенбайтегі Қ. //Алаш үні.- 2004.- 27 сәуір. Сәрсенбайтегі Қ. Үкілі Ыбырай туралы естігендерімнен. / Сәрсенбайтегі Қ. // Алаш үні.- 2004.- 27 сәуір. Сәттібай Ғ. Арқада қалықтаған аққу - ән: (Кӛкшетауда Біржан сал, Ақан сері, Үкілі Ыбырай әндерін орындаушылардың \"Ата мұра\" атта республикалық фестивалі ӛтті) / Сәттібай Ғ. // Кӛкшетау.- 2003.- 11 желтоқсан. Сүлейменов Ж. Жалғызтау тӛбең биік бұлттан асқан: / Әнші Үкілі Ыбырай Сандыбаев туралы // Сүлейменов Ж. //Дала мен қала.- 2009.- 27 шілде.- 8б. Тіл қайда бұлбұлдай боп сайрайтұғын: [Үкілі Ыбырайдың Ақан сері қазасын естігенде айтқаны] // Кӛкшетау правдасы.- 1989. - 26 август. Таласұлы Б. Үкілі Ыбырайдың бір ӛлеңі хақында: Қайта оралған қазына. / Таласұлы Б. // Кӛкшетау.- 1991.- 20 желтоқсан. Тӛлегенқызы Ы. Арқаның әні арқаландырып жібергендей!: [Қазақ классикалық музыкасының ірі ӛкілдерінің бірі Үкілі Ыбырайдың 150 жылдығына арналған гала- концерт болып ӛтті] / Тӛлегенқызы Ы. Тӛлеғұлов Ғ. Әнші даусының тегеуіріні. / Тӛлеғұлов Ғ. // Кӛкшетау.- 1990.- 22 маусым.

Хасенеев С. Ән құдіреті / Хасенеев С. // Кӛкшетау.- 2004.- 29 шілде. Хасенеев С. Ән құдіреті: Әңгіме. / Хасенеев С. // Солтүстік Қазақстан.- 1997.- 5 қыркүйек.- 4б. Хасенеев С. Ән құдіреті: / Әнші, композитор Үкілі Ыбырай Сандыбаев туралы // Хасенеев С. // Кӛкшетау.- 2004.- 29 шілде.- 6б. Үкілі Ыбырай және оның ұрпақтары // Кӛкшетау.- 2004.- 27 мамыр. Үкілі Ыбырай жӛнінде бірер сӛз // Қазақ әдебиеті.- 1983.- 4 наурыз. Үкілі Ыбырай. Бақшадағы бұлбұл ем..: Ӛлеңдер / Үкілі Ыбырай // Кӛкшетау.- 2006.- 14 қыркүйек.- 5б. Үкілі Ыбырай. ГӘККУ: (ГӘККУ әнінің сӛзі) / Үкілі Ыбырай // Аңыз адам.- 2012.- №10.- 17 б. Үкілі Ыбырай. Наурызнама: Ӛлең. / Үкілі Ыбырай // Оқжетпес.- 1991.- №6.- наурыз.- 3 б. Үкілі Ыбырай. Түрмеден хат: Володар ауданының Шалқар селосында туратын А. Қоянбаевтың айтуы бойынша. / Үкілі Ыбырай. // Жұлдыз.- 1991.- №1.- 199-200б. Үкілі Ыбырайдың 130 жылдығына орай. // Кӛкшетау.- 1990. - 7 маусым. Үкілі Ыбырайдың бір ӛлеңі хақында. // Кӛкшетау.- 2002.- 5 шілде. Үкілі Ыбырайдың Баязит Тілегенұлына арнауы, Ӛткенкүннен бір елес / Жазып алған С. Кӛшкенұлы // Солтүстік Қазақстан.- 1998.- 23қыркүйек. Үкілі Ыбырайдың екі ӛлеңі. // Оқжетпес.- 1992.- №14-15. - 6б. Үкілі Ыбырайдың ұрпағы еді: /Айтыс ақыны Мұса Асайынов туралы // Алаш үні.- 2006.- 24 ақпан.- 10б. Шаменова Ұ. Бабамнан қалған асыл сӛзді аялап..:[Ақын Үкілі Ыбырайдың 150 жылдығына арналған ақындар айтысы ӛтті] / Шаменова Ұ. // Кӛкшетау.- 2010.- 28 қазан.- 12б. Шәкейұлы К. Үкілі Ыбырай тойында / Шәкейұлы К.; /Шәкейұлы К. Кӛкшем менің.- Астана: Елорда.- 2001. - 30-32б. * ** Жалмурзенов Т. Неповторимый талант: 130 лет со дня рождения Укили Ибрая (Сандыбаева) / Жалмурзенов Т // Ленинский путь.- 1990.- 21июня. Ильсов К. Такая яркая звезда: О творчестве Укили Ибраева / Ильсов К // Степной маяк.- 1990.- 23 июня. Сейткасымов О. Приклоняю голову: Об Укили Ибрая / Сейткасымов О // Степной маяк.- 1990.- 23июня. Султаньяев О. Крылатая песня акына: К 130-летию Укили Ибрая /Султаньяев О // Степной маяк.– 1990.- 21июня.

Абдуллина Б.А. Есімдер көрсеткіші Мырзахметов Е. Асау Д. Мырзахметов Е. Ахметов Ғ.. Қажыбаев Т. Мырзахметов Е. Ахметов Ғ Қажыбаев Т. Мырзахметов Е. Әміржанов С. Қажыбаев Т. Мырзахметов Е. Әубәкіров К. Қажыбаев Т. Негимов С. Байәділов Б Қажыбаев Т. Нұрғалиұлы О. Байдәулет Қ Қажыбаев Т. Оспанов С. Барқытов С. Қажыбаев Т. Рахымбек С. Барлықбаев А Қажыбаев Т. Рахымбек С. Бәбіжан Б. Қажыбай Т. Салықов К Бекенов Ж. Қажыбай Т. Сандыбайұлы Ы. Дәркенбаева Г. Қажыбай Т. Сансызбай Т. Елкеев Б. Қажыбай Т. Сапарұлы С. Есекеев Ж. Қажыбай Т. Сатаев А. Есекеев Ж. Қажыбай Т. Сәрсенбаев Қ. Есекеев Ж. Қажыбай Т. Сәрсенбайтегі Қ. Есекеев Ж. Қажыбай Т. Сәрсенбайтегі Қ. Есекеев Ж. Қайырбеков Е. Сәттібай Ғ. Есекеев Ж. . Қаражігітов А. Сүлейменов Ж. Жақанов Қоспақов З. Султаньяев О. Жақанов И. Махамбет Қ. Таласұлы Б. Жалмұрзенов Т. Махметов Б. Тӛлегенқызы Ы. Жұмағұлов Б. Мәуленов С. Хасенеев С. Жұмағұлов Б. Мусина А. С. / Хасенеев С. Иманбаев Е. Мұқаев У. Хасенеев С. Исмайылов Е. Мұқаев У. Ілиясов К. Итібай Б. Мырзабек Қ. Шаменова Ұ. Кӛшімбаев Б. Мырзабеков Қ. Шәкейұлы К. Мырзахметов Е. Мырзахметов Е.

Мазмұны Құрастырушыдан......................................................................................... Биография........................................................................................................ Библиография.................................................................................................... Есімдер кӛрсеткіші................................................................................................. Құрастырған: Пышкина А.А. Техникалық редакторы: Жусупов А.