E-book | De Impact van COVID-19 op dokters

Gewoon, evalueren 2.0 opleidingsevaluatie: vast format of eigen modules?

Alles over onze modulaire aanpak Evalueren 2.0 voldoen aan de richtlijnen, evidence-based en ook nog eens zinvol en leuk! Tijden veranderen en thema’s veranderen. Hoe demotiverend is het dan om steeds weer verplicht dezelfde lijstjes in te moeten vullen? De bedoeling is dat je stil staat bij je rol als opleider of als opleidingsteam en het daar met elkaar over hebt. Om te leren van wat goed gaat en waar nog winst te behalen is, zodat A(N)IOS zich in een veilig, plezierig en constructief opleidingsklimaat kunnen ontwikkelen en leren. Vanuit onze gesprekken is het elke keer weer duidelijk dat de open opmerkingen het meeste indruk maken. Hoe fijn is het om te lezen: ‘Neemt uitgebreid tijd om uitleg te geven, neemt tijd voor feedback aan arts-assistenten waarbij hij terugkomt op goede punten en ook nuttige verbeterpunten en adviezen geeft’ of ‘Sterk onderwijs- en onderzoeksprofiel, super hoe deze groep hier actief (personeel en materiaal) in heeft geïnvesteerd’. En ja, dit kan zeker even zeer doen: ‘Wil soms als supervisor diagnose en behandeling veranderen in hoe zij het precies wil, en dan krijg je het gevoel dat jouw voorstel helemaal fout is’. Belangrijk dus om ervoor te zorgen dat standaard stellingen uitnodigen tot het geven van goede feedback, waar je als individuele opleider of als team echt iets aan hebt. 2

Je kunt kiezen uit de volgende Bij ons de keuze: mogelijkheden: vast format of modulair 1. Maximale autonomie | Naast gebruik Door al deze signalen maken van bestaande, door ons ontwik- zijn we gaan nadenken kelde modules, kun je eigen vragen/ over het ontwikkelen modules toevoegen. van een vernieuwende wijze van evalueren; 2. Flexibiliteit | Je stelt een eigen instru- van verplicht periodiek ment samen, gebaseerd op de door ons dezelfde lijstjes ‘ ontwikkelde evidence-based modules. afvinken’ naar zelf bepalen welke input je wilt verzamelen, over hoe anderen je als 3. Vast format | Je maakt gebruik van individuele opleider of opleidersteam ervaren. gestandaardiseerde, uiteraard ook evidence-based instrumenten; De modulaire gedachte doorontwikkeld om opleiderskwaliteiten De kern: evalueren, stimuleren en inspelen en opleidingsklimaat te meten. op actuele ontwikkelingen. En dat op een flexibele en pragmatische manier. Signalen vanuit de praktijk Evidence- en practice based Elkaar versterkende kwaliteitskaders Al onze evaluatie instrumenten worden Vanuit de praktijk komt de wens om de natuurlijk in nauwe samenwerking met richtlijnen en eisen vanuit de verschillende opleiders, academische -en universitaire kwaliteitskaders beter op elkaar aan te laten centra ontwikkeld en continu sluiten. Net als de verkregen data te kunnen doorontwikkeld. combineren om zo een optimaal resultaat te behalen. Dit laatste is één van de recente Dus: gebaseerd op gevalideerde vragenlijsten, dereguleringsacties van de Federatie vertaald naar en geschikt gemaakt voor de Medisch Specialisten over het terugdringen specifieke context van de opleiding. En daar van de registratielast. wordt dan weer onderzoek naar gedaan. Werken vanuit gerechtvaardigd vertrouwen 3 Waar tegenwoordig vaak ‘verantwoorden vanuit wantrouwen’ de norm is, stelt het Visiedocument Medisch Specialist 2025, dat een sfeer van ‘gerechtvaardigd vertrouwen’ nodig is om de beste zorg te kunnen leveren. Hiermee volg je de lijn van het strategisch document ‘van handhaven naar verbeteren’ van de CGS-RGS over toezicht op de kwaliteit van de opleidingen. “Eerlijk gezegd zijn dit altijd sessies waar je vooraf nooit zin in hebt, maar we hebben het allemaal als een goede en nuttige bijeenkomst ervaren.”

Binnen de kaders buiten de lijntjes De basis Waar zijn onze ontwikkelde modules op gebas- seerd? • Verplichtingen en richtlijnen omtrent opleidingsvisitatie en herregistratie • Wensen vanuit de medisch specialistische praktijk • Ervaringen van experts vanuit wetenschap en praktijk. “Ik heb de insteek van de vragen als nuttig en verbindend ervaren. Ik vond de werkwijze pret- tig, met de simpele vraag steeds: wat gaat goed en waar zou je in willen groeien.“ 4

De kerngedachten achter onze aanpak 360 °feedback principe De richtlijnen schrijven voor dat men de eigen perceptie toetst aan die van anderen uit de directe werkomgeving, hetgeen betekent dat de stellingen door anderen beoordeeld moeten kunnen worden. In beperking toont zich de meester Indachtig het modulaire concept, het vermijden van dubbel bevragen én het minimaliseren van de administratieve last, zijn de vragenlijsten compact gehouden. Geleide feedback principe Het bevragen van een beperkt aantal stellingen zal leiden tot het verkrijgen van waardevolle kwalitatieve feedback. Het is vanuit praktijk en wetenschap bekend dat de kwalitatieve opmerkingen de meeste gespreksstof opleveren en het makkelijkst aanzetten tot actie. 5

Onze modules in control met onze flexibiliteit Onderstaande modules zijn beschikbaar voor zowel het individu als voor de groep, afhankelijk van het doel van de evaluatie en de wens van de opleider/het opleidersteam, de COC of OOR. Bij elke module worden de respondenten expliciet uitgenodigd om een toelichting te geven. Daarnaast is er een separate module ‘kwalitatieve informatie’ waarbij gevraagd wordt naar de sterke kanten alsook de punten waar nog winst te behalen valt. Bespreken en aanspreken Een thema dat in besprekingen geregeld onderwerp van gesprek is. Want hoe ingewikkeld blijkt het in de praktijk om op een goede manier te laten weten wat er dwars zit. Aan bod komen items als: • Het is normaal om zorgen over het welzijn of functioneren van een college uit te spreken • Problemen of fouten worden met de daarvoor relevante personen besproken • Men bespreekt het als er iets mis is gegaan, om ervan te leren • Meningsverschillen worden mét elkaar besproken, in plaats van over elkaar. 6

Bevlogenheid Uit recent promotieonderzoek van onze partner Myra van den Goor blijkt dat dokters erg gemotiveerd en toegewijd zijn aan de patiënt, dat ze deze bevlogenheid ook hard nodig hebben om goed te kunnen presteren én dat deze bevlogenheid onder druk staat. Aan bod komen items als: • Doorzetten, ook als zaken niet lopen zoals verwacht • Vol energie voelen • Het werk voelt zinvol en betekenisvol Doelmatigheid Conform de Value Based Healthcare gedachte, gaat het leveren van goede zorg in toenemende mate ook over doelmatigheid kostenbeheersing. Aan bod komen items als: • In overwegingen en besluitvorming komt ter sprake of de geleverde zorg doelmatig is • Wetenschappelijk onderbouwen van beleid wordt regelmatig besproken • Het onderwerp doelmatige zorg is een structureel onderdeel van vakgroep/opleidingsverga- dering Onderwijskundig perspectief / opleiderskwaliteiten Verantwoordelijk zijn voor de opleiding van AIOS, hoe worden deze kwaliteiten ervaren zowel op groeps- als op individueel niveau? Voor de groep komen items aan bod als: • Bijdragen aan een goede opleidingssfeer • De overdracht wordt gebruikt als opleidingsmoment • Toetsen of de patiëntenzorg past bij het niveau van bekwaamheid van de AIOS Voor de individuele supervisor komen items aan bod als: • De supervisor besteedt aandacht aan de leerdoelen • De supervisor biedt proactief aan om een KKB/KPB af te nemen • De supervisor geeft verantwoordelijkheden die passen bij de fase van de opleiding (EPA’s) Verandermanagement in de opleiding Verandering en vernieuwing zijn onderdeel van de gezondheidszorg en daarmee ook van het vormgeven van de opleiding. Het is echter bekend dat zulke veranderingen niet altijd even enthousiast omarmd worden. Aan bod komen items als: • Supervisoren dragen bij aan het veranderproces • De voorgestelde/doorgevoerde verandering heeft de steun van de COC • Supervisoren nemen verantwoordelijkheid voor het slagen van de verandering Psychologische veiligheid Uitgebreid onderzocht en alom bewezen: individuen binnen groepen presteren het beste in een veilige omgeving, waarin ze zich durven uitspreken, hun twijfels durven toegeven en elkaar gemakkelijk om hulp vragen. Aan bod komen items als: • Het waarderen van ieders bijdrage • Gebruik maken van de kwaliteiten van anderen • Toegeven als je iets niet weet 7

Gewoon, goede dokters Q3, het klankbord voor dokters die het belangrijk vinden om aan- dacht te blijven besteden aan hun ontwikkeling. Onze Why, Calling & Comradeship ‘Bevlogen kameraadschap stuwt prestaties arts op; kameraadschap en bevlogenheid, dat zijn de drijvers die dokters tot optimaal presteren bewegen’ - conclusie proefschrift Q3 partner Myra van den Goor. Wetenschappelijk bewezen dus en onze volle overtuiging: het leveren van humane, persoonsgerichte en waardegedreven zorg begint bij aandacht voor deze kernwaarden van hen die deze zorg leveren. Vandaar dat alles wat we bij Q3 doen erop gericht is om deze Calling en Comradeship te stimuleren. Met als doel dat dokters met plezier hun werk kunnen blijven doen. 8