acc1

เงนิ สดย่อย

เงนิ สด (Cash)เงินสด หมายถงึ ธนบัตร เงนิ เหรียญ และรวมถึงตราสารเอกสารเครดิตต่าง ๆ ท่ีสามารถใช้แทนเงนิ สดและสามารถชาระหนีไ้ ด้ตามกฎหมาย เช่น เงนิ ฝากธนาคาร เช็คต่าง ๆ, ดร๊าฟธนาคาร, บัตรเครดติ (ไม่รวมเช็คลงวันท่ีล่วงหน้า) เงินสด เป็ นสินธทนรัพาณย์ทัติ,ี่มเคีชว็คาไมปสราษคณญั ยี อ์ นั ดับแรกท่ีใช้ในการดาเนินงาน และเป็ นสินทรัพย์หมุนเวยี นทมี่ สี ภาพคล่องสูง ใช้เป็ นส่ือกลาง ในการ แลกเปลย่ี นสินค้า หรือบริการ อกี ท้งั สามารถเปลย่ี นมือได้ง่าย

การควบคุมภายในเกยี่ วกบั เงนิ สด (Internal Control of Cash) รายการรับ-จ่ายเงินทุกรายการต้องมีเอกสารประกอบ เอกสารทีใ่ ช้ควรกาหนดเลขท่ีไว้ล่วงหน้า และควรมีการทาสาเนา เอกสารทุกฉบับต้องลงนามโดยผู้มอี านาจรับผดิ ชอบ มีการแบ่งแยกหน้าทคี่ วามรับผดิ ชอบระหว่างพนักงานรับ-จ่ายเงนิ และ การบนั ทกึ บญั ชี ควรนาเงนิ สดที่ได้รับในแต่ละวนั ไปฝากธนาคาร การจ่ายเงินทุกรายการควรจ่ายเป็ นเช็ค ยกเว้นค่าใช้จ่ายน้อย ๆ ควรจ่าย จากเงนิ สดย่อย ควรนาเครื่องบนั ทึกเงินสดมาใช้ในกจิ การ จดั ให้มีการตรวจสอบยอดเงนิ สดย่อยและยอดเงินฝากธนาคารเป็ นคร้ังคราว

แผนภาพ สรุปการควบคุมภายในเกย่ี วกบั เงนิ สด เงนิ สด เงนิ สดย่อย เงินฝากธนาคาร(เงินสดในมือ)

เงินสดย่อย (Petty Cash) เงินสดย่อย หมายถึง จานวนเงนิ สดทก่ี จิ การสารองไว้ในกจิ การ เพ่ือไว้ ใช้จ่ายสาหรับรายจ่ายทม่ี จี านวนเงนิ เลก็ น้อย โดยจะกาหนดให้มีผู้รับผดิ ชอบเกย่ี วกบั เงินสดย่อยโดยตรง เรียกว่า“ผู้รักษาเงนิ สดย่อย” (Petty Cashier) ทาหน้าทคี่ วบคุมดูแลเงนิ สดย่อยจ่ายเงินสดย่อยให้กบั ผู้ขอเบกิ และเกบ็ เอกสารการใช้จ่ายเงินสดย่อย เพื่อขอเบิกเงนิ กลบั มาชดเชยวงเงนิ สดย่อย ตามจานวนทม่ี ผี ู้ขอเบกิ ไปใช้ ทาให้เงนิ สดย่อยมีจานวนเท่ากบั วงเงนิ ทกี่ าหนดไว้คร้ังแรกเสมอ ระบบเงินสดย่อยดงั กล่าวเรียกว่า “Imprest System”

วธิ ีการทางบญั ชี1. การกาหนดต้ังวงเงินสดย่อยตัวอย่าง บริษัท เส้นเสียง จากดั กาหนดวงเงินสดย่อยไว้ 5,000 บาทการบนั ทกึ บญั ชี สมุดรายวนั ทวั่ ไปพ.ศ. 25x1 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดหติ น้า 1เดือน วนั ที่ บญั ชีม.ิ ย. 1 เงนิ สดย่อย 5,000 - ธนาคาร 5,000 - บันทึกต้งั วงเงนิ สดย่อย

2. การจ่ายเงินสดย่อยจานวนเงนิ สดย่อย = เงนิ สดย่อยในมือ + จานวนเงนิ รวมในใบสาคญั จ่าย สมมตใิ นระหว่างเดือนมผี ู้ขอเบกิ เงนิ สดย่อยไปใช้ตามรายละเอยี ดในสมุด เงนิสดย่อยดังนี้ สมุดเงินสดยอ่ ย หน้า..........วนั ที่ เลขที่ ค่าเลยี้ ง ค่าพาหนะ ค่าไปรษณี ค่านา้ มันรถ ค่าใช้จ่าย บัญชีอ่ืน ใบสาคญั รับรอง ยากร เบด็ เตลด็ ช่ือบัญชี จานวนเงนิ25x1ม.ิ ย. 3 110 3505 111 1506 112 180

สมุดเงินสดยอ่ ย หนา้ ..........วนั ที่ เลขท่ี ค่าเลยี้ ง ค่าพาหนะ ค่าไปรษณี ค่านา้ มันรถ ค่าใช้จ่าย บญั ชีอื่นใบสาคญั รับรอง ยากร เบด็ เตลด็ ช่ือบัญชี จานวนเงนิ25x1ม.ิ ย. 9 113 5012 114 4014 115 รับคืน 75016 116 12018 117 56020 11823 119 9025 120 8029 121 110 270 910 140 290 120 - 750

3. การเบิกชดเชยวงเงินสดย่อย สมุดรายวนั ทว่ั ไป หน้า 1 เดบติ เครดติพ.ศ. 25x1 รายการ เลขที่ บญั ชีเดือน วนั ท่ี ค่าเลยี้ งรับรอง 270 - 910 - ค่าพาหนะ 140 - 290 - ค่าไปรษณยี ากร 120 - 750 - ค่านา้ มนั รถ ค่าใช้จ่ายเบด็ เตลด็ รับคืน ธนาคาร 2,480 - เบิกชดเชยวงเงนิ สดย่อยตามใบสาคญั จ่าย

หากในวนั สิ้นงวดบัญชีมใี บสาคญั จ่ายบางจานวนยงั ไม่ได้นาไปเบกิ เงินชดเชย จะต้องทาการปรับปรุงรายการเพื่อบนั ทกึ รายการในใบสาคญั จ่าย ต้งัเป็ นค่าใช้จ่ายประจางวดบญั ชี และลดยอดเงนิ สดย่อยลงตวั อย่าง บริษทั เส้นเสียง จากดั ได้สรุปใบสาคญั จ่ายพบว่ามีรายการใบสาคญั จ่าย2 ใบ ยงั ไม่ได้นาไปเบกิ เงนิ ชดเชย คือ ค่าพาหนะจานวน 250 บาท และ ค่าไปรษณียากรจานวน 65 บาท สมุดรายวนั ทวั่ ไป หน้า 1 เครดติพ.ศ. 25x1 รายการ เลขที่ เดบติเดือน วนั ที่ บัญชี ค่าพาหนะ 250 - ค่าไปรษณยี ากร 65 - เงนิ สดย่อย 315 - ปรับปรุงรายการใบสาคญั ค้างเบกิ ชดเชย

การเปิ ดเผยข้อมูลในงบการเงนิ xxx xxx บริษทั ......................จากดั xxx งบดุล(บางส่ วน) วนั ท่ี 31 ธันวาคม 25x1 สินทรัพย์สินทรัพย์หมุนเวยี น เงินสดและเงินฝากธนาคาร ........................ ........................

การบริหารเงนิ สด (Cash Management)หลกั การบริหารการเงิน ควรพจิ ารณาดงั นี้ การใช้จ่าย การจดั หาแหล่งเงนิ- เพ่ือชาระหนีค้ ่าสินค้าให้เจ้าหนีท้ ี่ ถึงกาหนดชาระ ควรใช้แหล่งเงินระยะส้ัน เช่น- จ่ายค่าใช้จ่ายตามปกติ จากการก้ยู ืมระยะส้ัน หรือจากการ- เพ่ือซื้อสินทรัพย์ถาวร ขายเงินลงทุนช่ัวคราวทก่ี จิ การมอี ยู่- ไถ่ถอนหนีส้ ินระยะยาว ควรใช้แหล่งเงนิ ก้รู ะยะยาว เช่น การออกหุ้นก้หู รือการออกหุ้นทุน เพมิ่ เตมิ หรืออาจจะใช้จากเงินสด สะสมทก่ี จิ การมีอยู่ได้

เงนิ ลงทุนช่ัวคราว (Temporary)เงินลงทุนชั่วคราว ถือเป็ นหลกั ทรัพย์ หรือเงินลงทุนในความต้องการของตลาดทก่ี จิ การต้งั ใจจะถือไว้ไม่เกนิ 1 ปี โดยมีการซื้อขายในตลาดซื้อขายคล่องและสามารถกาหนดมูลค่ายุตธิ รรมของเงนิ ลงทุนได้แน่นอนทนั ที การลงทุนน้ันอาจจะลงทุนในตราสารหนีห้ รือตราสารทุนกไ็ ด้ เงินลงทุนช่ัวคราว สามารถจดั ประเภทได้ดงั นี้ 1. หลกั ทรัพย์เพื่อค้า 2. หลกั ทรัพย์เผื่อขาย 3. เงินลงทุนทวั่ ไป 4. ตราสารหนีท้ ี่จะครบกาหนดภายใน 1 ปี

ประเภทของเงนิ ลงทุนหลกั ทรัพย์เพื่อค้า หมายถงึ เงนิ ลงทุนในตราสารหนีท้ ุกชนิดหรือตราสารทุนในความต้องการของตลาดทก่ี จิ การถือไว้โดยมวี ตั ถุประสงค์หลกั ทจ่ี ะขายในอนาคตอนั ใกล้ ทาให้กจิ การถือหลกั ทรัพย์น้ันไว้ระยะเวลาส้ัน ๆ เพ่ือหากาไรจากการเปลยี่ นแปลงราคาของหลกั ทรัพย์ ดงั น้ันหลกั ทรัพย์เพื่อค้าจงึ มอี ตั ราการหมุนเวยี นสูง

ประเภทของเงนิ ลงทุนหลกั ทรัพย์เผื่อขาย หมายถงึ เงินลงทุนในตราสารหนีท้ ุกชนิดหรือตราสารทนุในความต้องการของตลาด ซึ่งไม่ถือเป็ นหลกั ทรัพย์เพื่อค้า และไม่ถือเป็ นตราสารหนีท้ จี่ ะถือจนครบกาหนดหรือเงนิ ลงทุนในบริษัทย่อยหรือบริษทั ร่วมหลกั ทรัพย์เผื่อขายสามารถแยกประเภทเป็ นเงนิ ลงทุนช่ัวคราวหรือเงินลงทนุระยะยาว

ต้นทุนของเงนิ ลงทุน ราคาทุน (ต้นทุน) ของเงนิ ลงทุน คือจานวนเงินทจ่ี ่ายซื้อเงินลงทุน + ค่าใช้จ่ายโดยตรงท้งั สิ้นเพ่ือให้ได้เงนิ ลงทุน (ค่านายหน้า, ค่าธรรมเนียม, ค่าภาษีอากร ฯลฯ )

ตวั อย่าง วนั ท่ี 20 มีนาคม 25x1 บริษทั เพยี งค้า จากดั นาเงินไปลงทุนซื้อหุ้นสามญั ในบริษัท ธนกจิ จากดั จานวน 1,000 หุ้น ในราคาหุ้นละ 45 บาท เสียค่านายหน้าในการซื้อร้อยละ 5ราคาทุน(ต้นทุน)ของเงินลงทุน คานวณดังนี้ราคาซื้อ (1,000 x 45) = 45,000 2,250ค่านายหน้า (45,000 x 5%) = 47,250 47.25 บาทราคาทุนต่อหุ้น 47,250/1,000 =

ผลตอบแทนของเงนิ ลงทุน การลงทุนในหลกั ทรัพย์ประเภทตราสารทุน คือ เงินปันผล การลงทุนในหลกั ทรัพย์ประเภทตราสารหนี้ คือ ดอกเบยี้ตัวอย่าง บริษทั ธนกจิ จากดั ประกาศจ่ายเงินปันผลให้แก่ผู้ถือหุ้นในอตั ราหุ้นละ 10 บาท ดังน้ัน ผลตอบแทนท่บี ริษทั เพยี งค้า จากดั จะได้รับจากการลงทุนคือ เงินปันผลรับ จานวน 10,000 บาท (1,000 x 10)

การจาหน่ายเงนิ ลงทุนชั่วคราวราคาขายสุทธิ = ราคาขายเงินลงทุน – ค่าใช้จ่ายทเ่ี กดิ ขึน้ จากการจาหน่าย (ค่านายหน้า, ค่าธรรมเนียม) ผลต่างระหว่างราคาขายสุทธิกบั ราคาตามบัญชีของหลกั ทรัพย์ คือ กาไรหรือขาดทุนจากการจาหน่ายหลกั ทรัพย์ (รับรู้เป็ นรายได้หรือค่าใช้จ่ายในงบกาไรขาดทุน)

ตัวอย่าง บริษัท เพยี งค้า จากดั นาหุ้นสามัญของบริษัท ธนกจิ จากดัออกจาหน่ายจานวน 500หุ้น ในราคาหุ้นละ 55 บาท เสียค่าธรรมเนียมอตั ราร้อยละ 7ราคาขาย (500 x 55) 45,000ค่าธรรมเนียม (27,500 x 7%) 1,925จานวนเงินทไ่ี ด้รับ 25,575ราคาตามบัญชี (500 x47.25) 23,625กาไรจากการจาหน่ายหลกั ทรัพย์ 1,950

การตรี าคาและการเปิ ดเผยข้อมูลในงบการเงนิหลกั ทรัพย์เพื่อค้าและหลกั ทรัพย์เผื่อขาย แสดงในงบดุลดว้ ยมลู ค่ายตุ ิธรรม หลกั ทรัพย์เพื่อค้า : ผลต่างระหว่างราคาตามบญั ชี กบั มูลค่ายุติธรรม แสดงเป็ น รายการกาไรหรือขาดทุนสุทธิในงบกาไรขาดทุน หลกั ทรัพย์เผ่ือขาย : ผลต่างระหว่างราคาตามบญั ชี กบั มูลค่ายุตธิ รรม แสดงเป็ น รายการกาไร(รายการขาดทุน)ทยี่ งั ไม่เกดิ ขนึ้ รับรู้เป็ นส่วนของ ผู้ถือหุ้น เงนิ ลงทุนทว่ั ไป แสดงในงบดุลด้วย ราคาทุน

การตรี าคาและการเปิ ดเผยข้อมูลในงบการเงนิหลกั ทรัพย์เพื่อค้า : ผลต่างระหว่างราคาตามบญั ชี กบั มูลค่ายุตธิ รรมแสดงเป็ น รายการกาไรหรือขาดทุนสุทธิในงบกาไรขาดทุนหลกั ทรัพย์เผ่ือขาย : ผลต่างระหว่างราคาตามบญั ชี กบั มูลค่ายุตธิ รรมแสดงเป็ น รายการกาไร(รายการขาดทุน)ทย่ี งั ไม่เกดิ ขนึ้ รับรู้เป็ นส่วนของผู้ถือหุ้น