ผังงาน

ผงั งาน ( FLOWCHART ) คือแผนภาพซงึ แสดงลาํ ดบั ขนั ตอนของการทาํ งาน โดย แตล่ ะขนั ตอนจะถกู กาํ หนดโดยใชส้ ญั ลกั ษณ์ และแตล่ ะ ขนั ตอนจะถกู เชือมโยงกนั ดว้ ยลกู ศรเพือแสดงลาํ ดบั การทาํ งาน

ประโยชนข์ องผงั งาน • รแู ละเขา ใจไดง าย • ชว ยในการตรวจสอบและแกไ ขโปรแกรมไดโดยงาย • ชว ยใหผ ูอ่ืนสามารถศึกษาการทํางานของโปรแกรมไดโ ดยงา ย • งา ยและสะดวกตอ การพิจารณาถงึ ลําดับขน้ั ตอนในการ ทาํ งาน • การเขียนโปรแกรมทําไดร วดเร็วและงา ยข้ึน • บํารงุ รักษาหรือเปลีย่ นแปลงไดง า ยขึน้

ข้อจาํ กัดของผงั งาน • ใชส อ่ื ความหมายระหวา งบุคคลมากกวา ที่จะสอ่ื กบั เครื่อง • ไมท ราบความสาํ คญั ของแตล ะขัน้ ตอน • สน้ิ เปลือง เพราะใชก ระดาษและอปุ กรณมาก • ผังงานขนาดใหญ ปรบั เปลยี่ นแกไขทาํ ไดย าก • ในผงั งานจะบอกเพยี งลําดับอยางไร และปฏบิ ัติงานอะไร • ผงั งานไมสามารถแทนลกั ษณะคาํ สัง่ ในภาษาไดช ดั เจน ตรงไปตรงมา

สัญลักษณ์ทีใช้ในการเขียนผงั งาน หนว่ ยงานทีรวบรวมและกาํ หนดมาตรฐาน • AMERICAN NATIONAL STANDARD INSTITUTE (ANSI) • INTERNATIONAL STANDARDS ORGANIZATION (ISO)

เริม่ ตน/จบการทํางาน แทนการกําหนดคา แสดงผลลพั ธ หรอื คํานวณคา บนจอภาพ รบั ขอ มูล แสดงผลลัพธท าง จากคยี บ อรด เครื่องพิมพ การตัดสนิ ใจเลอื ก ลูกศรแสดงทิศทาง อานขอมลู เขา หรือแสดงขอ มูล โดยไมระบุชนดิ สอ่ื ขอมูลท่ีใช จุดเชอ่ื มตอ ภายในหนาเดียวกนั จดุ เชือ่ มตอ คนละหนา

สาํ หรบั กาํ หนดจดุ เรมิ ตน้ และจดุ สนิ สดุ ของการทาํ งาน START PAUSE STOP

สาํ หรับการประมวลผล การคํานวณ การกาํ หนดคา C = A+B TOTAL = TOTAL+SUM SUM = 0

ใชส าํ หรับรบั ขอ มูลหรือแสดงผลขอ มูลโดยไมร ะบุสือ่ ท่ใี ช READ C,D PRINT C,D

ปอ นขอมลู เขาทางแปน พมิ พ (KEYBOARD) READ A

ใชส าํ หรับรบั ขอ มูลหรอื แสดงผลขอมูลโดยใชเ ทปกระดาษ READ NUM,NAME

แสดงผลขอ มูลออกทางกระดาษ PRINT C,D

แสดงผลขอมลู ออกทางจอภาพ SHOW C,D

ใชแ สดงการเปรียบเทยี บหรือการตดั สนิ ใจ < D : 30 > = 12 3

NO YES NUM = “Y” J = 10 PRINT J STOP

การกําหนดคา ตา งๆ ลว งหนา ใชใ นการทํางานซ้าํ กันหรอื ทํางานเปน วงรอบ FOR I = 1-10 NEXT I

START FOR I = 1-5 SUM = I+1 PRINT I,SUM NEXT I STOP

จดุ เชื่อมตอภายในหนา เดียวกนั จุดเช่อื มตอ คนละหนา

แสดงทศิ ทางการทํางาน

หลักเกณฑ์ในการเขียนผงั งาน • สญั ลกั ษณท ใี่ ชอาจมขี นาดตาง ๆ กนั ได แตจ ะตอ งมรี ปู ราง เปน สดั สวนตามมาตรฐาน • ทิศทางของลูกศรในผงั งาน ควรจะมีทิศทางจากบนลงลา ง หรอื จากซายไปขวาเสมอ • ผงั งานควรมคี วามเรยี บรอ ย สะอาด พยายามหลกี เลี่ยงการเขียน ลูกศรทาํ ใหเกดิ จุดตัด เพราะจะทาํ ใหผ ังงานอานและทําความ เขา ใจไดยาก • ถาในผังงานมกี ารเขียนขอ ความ อธบิ ายใด ๆ ควรทาํ ใหส น้ั กะทัดรดั และไดใจความ

ลักษณะโครงสร้างของผงั งาน โดยทวั ไปจะประกอบดว้ ยโครงสรา้ งพืนฐาน 3 รูปแบบ คอื • โครงสรา้ งแบบเป็นลาํ ดบั (SEQUENCE STRUCTURE) • โครงสรา้ งแบบมีการเลอื ก (SELECTION STRUCTURE) • โครงสรา้ งแบบทาํ ซาํ (ITERATION STRUCTURE)

โครงสรา้ งลาํ ดับ โครงสรางการทาํ งานแบบตามลาํ ดบั ( SEQUENCE ) เปน การทํางานทไี่ มซ ับซอ น และขั้นตอนการทํางานถกู กาํ หนด ไวแ นนอน

การบวกเลข 2 จาํ นวน Start a=5 1. เร่ิมตนการทาํ งาน b=3 2. กาํ หนดคา ใหต วั แปร A=5 และ B=3 c = a+b 3. กําหนดคา ใหต วั แปร C=A+B 4. แสดงคา ท่ีเกบ็ ไวใ นตัวแปร C c 5. จบการทาํ งาน Stop

การหาพนื ทีสามเหลียม เริม่ ตน 1. เร่มิ ตน การทาํ งาน ปอนความยาวฐาน 2. ปอนความยาวฐาน ปอ นความสูง 3. ปอนความสงู 4. คํานวณพ้นื ท่ีสามเหลี่ยม จากสูตร คํานวณหาพน้ื ท่ีสามเหลี่ยม จากสูตร= ½ x ฐาน x สูง พนื้ ทส่ี ามเหลย่ี ม = ½ X ความยาวฐาน X ความสงู พมิ พพ นื้ ทส่ี ามเหลย่ี ม 5. พมิ พพ นื้ ท่สี ามเหล่ียม 6. จบการทาํ งาน จบงาน

คาํ นวณพนื ทีวงกลม เริม่ ตน อา นคา รัศมี คาํ นวณหาพื้นทว่ี งกลม พมิ พพ ื้นทีว่ งกลม จบงาน

โครงสรา้ งแบบมีการเลือก เปน โครงสรางท่ีทดสอบเงื่อนไข แลวเลอื กวาจะทาํ หรือไมท าํ กอนที่จะไปทาํ งานอนื่ ตอไป เงอ่ื นไข ใช ไมใช งานท่ีตองทํา งานตอ ไป

เร่มิ ตน อาน ยอดซ้อื สวนลด = 0 ไมใชย อดซื้อ >1000 ใช สวนลด = ยอดซ้อื * 10/100 เงนิ ท่ีตอ งชาํ ระ = ยอดซือ้ - สว นลด พิมพ เงินท่ตี องชาํ ระ จบงาน

Start No old You are old old<=30 Yes You are young Thank you Stop

Start Yes Grade = A Yes Grade = B mark Yes Grade = C Yes Grade = D mark >= 80 No mark >= 70 No mark >= 80 No mark >= 70 No Grade = F Grade Stop

โครงสร้างการทาํ งานแบบมกี ารทาํ งานซาํ DO WHILE เทจ็ ออก กลุม คําสัง่ ทตี่ อ งทาํ ซํา้ ( เงือ่ นไข ) DO UNTIL จรงิ ออก จริง ( เง่อื นไข ) เทจ็ กลุมคําส่ังที่ตอ งทาํ ซ้าํ

Start num, count count = 1 num No count <= 12 Yes Stop num*count=num*count count = count+1