TIENG VIET_3_tap_2

Ch›nh t∂ 1. Nghe - vi’t : Li™n hÓp quËc Li™n hÓp quËc Æ≠Óc thµnh lÀp ngµy 24 - 10 - 1945. ß©y lµ mÈt tÊ ch¯c tÀp hÓp c∏c n≠Ìc tr™n th’ giÌi nhªm b∂o v÷ hoµ b◊nh, t®ng c≠Íng hÓp t∏c vµ ph∏t tri”n. T›nh Æ’n th∏ng 10 n®m 2002, Li™n hÓp quËc c„ 191 n≠Ìc vµ vÔng l∑nh thÊ lµ thµnh vi™n. Vi÷t Nam ta trÎ thµnh thµnh vi™n Li™n hÓp quËc ngµy 20 - 9 - 1977. (2). Em ch‰n ch˜ nµo trong ngo∆c ƨn Æ” Æi“n vµo chÁ trËng ? a) (tri“u, chi“u) : buÊi ... , thu˚ ... , ... Æ◊nh ... chuÈng , ng≠Óc ... , ... cao b) (h’ch, h’t) : ... giÍ, mÚi ... , h·ng ... (l÷ch, l÷t) : ... b÷t , ch™nh ... 3. Ch‰n 2 tı ng˜ mÌi Æ≠Óc hoµn chÿnh Î bµi tÀp (2), Æ∆t c©u vÌi mÁi tı ng˜ Æ„. TÀp Ɖc MÈt m∏i nhµ chung 100 (T r›ch) M∏i nhµ cÒa chim LÓp ngh◊n l∏ bi’c M∏i nhµ cÒa c∏ S„ng xanh rÀp r◊nh. M∏i nhµ cÒa d›m S©u trong lflng Ɔt M∏i nhµ cÒa Ëc Trfln vo b™n m◊nh.

M∏i nhµ cÒa em Nghi™ng giµn g†c Æ· M∏i nhµ cÒa bπn Hoa gi†y lÓp hÂng. M‰i m∏i nhµ ri™ng C„ m∏i nhµ chung Lµ b«u trÍi xanh Xanh Æ’n v´ cÔng. M‰i m∏i nhµ ri™ng C„ m∏i nhµ chung R˘c rÏ vflm cao B∂y sæc c«u vÂng. Bπn ¨i, ng≠Ìc mæt Ng≠Ìc mæt l™n tr´ng Bπn ¨i, h∑y h∏t H∏t c©u cuËi cÔng : MÈt m∏i nhµ chung MÈt m∏i nhµ chung... ÆfiNH H∂I 101

: - D›m (nh›m) : loµi g∆m nh†m, c„ l´ng nh‰n h◊nh que, sËng trong hang Ɔt Î vÔng rıng nÛi. - G†c : c©y leo, qu∂ c„ nhi“u gai m“m ; lÛc ch›n, ruÈt Æ·, th≠Íng dÔng Æ” trÈn vÌi gπo n’p thÊi x´i. - C«u vÂng : h◊nh vflng cung nhi“u mµu, do ∏nh s∏ng chi’u qua h¨i n≠Ìc tπo n™n tr™n b«u trÍi. ? 1. Ba khÊ th¨ Æ«u n„i Æ’n nh˜ng m∏i nhµ ri™ng cÒa ai ? 2. MÁi m∏i nhµ ri™ng c„ nät g◊ Æ∏ng y™u ? 3. M∏i nhµ chung cÒa mu´n vÀt lµ g◊ ? 4. Em muËn n„i g◊ vÌi nh˜ng ng≠Íi bπn chung mÈt m∏i nhµ ? 5. H‰c thuÈc lflng bµi th¨. Luy÷n tı vµ c©u 1. T◊m bÈ phÀn c©u tr∂ lÍi cho c©u h·i \"Bªng g◊ ?\" : a) Voi uËng n≠Ìc bªng vfli. b) Chi’c ÆÃn ´ng sao cÒa bä Æ≠Óc lµm bªng nan tre d∏n gi†y b„ng k›nh. c) C∏c ngh÷ s‹ Æ∑ chinh phÙc kh∏n gi∂ bªng tµi n®ng cÒa m◊nh. 2. Tr∂ lÍi c∏c c©u h·i sau : a) Hªng ngµy, em vi’t bµi bªng g◊ ? b) Chi’c bµn em ngÂi h‰c Æ≠Óc lµm bªng g◊ ? c) C∏ thÎ bªng g◊ ? 3. Trfl ch¨i : H·i Æ∏p vÌi bπn em bªng c∏ch Æ∆t vµ tr∂ lÍi c∏c c©u h·i c„ cÙm tı \"Bªng g◊ ?\" 4. Em ch‰n d†u c©u nµo Æ” Æi“n vµo mÁi ´ trËng ? a) MÈt ng≠Íi k™u l™n \"C∏ heo !\" b) Nhµ an d≠Ïng trang bfi cho c∏c cÙ nh˜ng th¯ c«n thi’t ch®n mµn, gi≠Íng chi’u, xoong nÂi, †m chän pha trµ,... c) ß´ng Nam ∏ gÂm m≠Íi mÈt n≠Ìc lµ Bru-n©y, Cam-pu-chia, ß´ng Ti-mo, In-Æ´-n™-xi-a, Lµo, Ma-lai-xi-a, Mi-an-ma, Phi-l›p-pin, Th∏i Lan, Vi÷t Nam, Xin-ga-po. 102

TÀp vi’t 1. T™n ri™ng : 2. C©u : UËn c©y tı thuÎ cfln non Dπy con tı thuÎ con cfln bi b´. TÀp Ɖc Ng‰n lˆa §-lim-p›ch TÙc l÷ tÊ ch¯c ßπi hÈi Th” thao §-lim-p›ch Æ∑ c„ tı g«n 3000 n®m tr≠Ìc Î n≠Ìc Hi Lπp cÊ. 103

ßπi hÈi Æ≠Óc tÊ ch¯c bËn n®m mÈt l«n, vµo th∏ng 7, th≠Íng käo dµi n®m, s∏u ngµy. Trai tr∏ng tı khæp n¨i tr™n Ɔt n≠Ìc Hi Lπp ÆÊ v“ thµnh phË §-lim-pi-a thi chπy, nh∂y, bæn cung, Æua ng˘a, näm Æ‹a, näm lao, Ɔu vÀt,... Nh˜ng ng≠Íi Æoπt gi∂i Æ≠Óc t†u nhπc chÛc mıng vµ Æ≠Óc Æ∆t mÈt vflng nguy÷t qu’ l™n Æ«u t≠Óng tr≠ng cho vinh quang, chi’n thæng. Trong thÍi gian l‘ hÈi, m‰i cuÈc xung ÆÈt Æ“u ph∂i tπm ngıng. Thµnh phË §-lim-pi-a trÎ n™n Æ´ng ÆÛc, t≠ng bıng, n∏o nhi÷t v◊ s˘ c„ m∆t cÒa ng≠Íi t¯ x¯. Tı n®m 1894, tÙc l÷ tËt Æãp nµy Æ≠Óc kh´i phÙc vµ tÊ ch¯c tr™n phπm vi toµn th’ giÌi. Ng‰n lˆa mang tı thµnh phË §-lim-pi-a tÌi Æ≠Óc thæp s∏ng trong giÍ khai mπc, b∏o hi÷u bæt Æ«u nh˜ng cuÈc Æua tµi theo tinh th«n hoµ b◊nh vµ h˜u nghfi. Theo Nh˜ng m»u chuy÷n lfich sˆ th’ giÌi : - T†u nhπc : nÊi nhπc l™n. - Xung ÆÈt : ˝ n„i chi’n tranh. - N∏o nhi÷t : Ân µo, s´i ÆÈng. - Kh´i phÙc : lÀp lπi. ? 1. ßπi hÈi Th” thao §-lim-p›ch c„ tı bao giÍ ? 2. TÙc l÷ cÒa ßπi hÈi c„ g◊ hay ? 3. Theo em, v◊ sao ng≠Íi ta kh´i phÙc ßπi hÈi Th” thao §-lim-p›ch ? Ch›nh t∂ 1. NhÌ - vi’t : MÈt m∏i nhµ chung (tı Æ«u Æ’n Hoa gi†y lÓp hÂng.) (2). ßi“n vµo chÁ trËng : a) tr hay ch ? MÃo con Æi h‰c ban ...≠a N„n nan kh´ng ÆÈi, ...Íi m≠a µo µo Hi™n ...e kh´ng ...fiu näp vµo TËi v“ sÊ mÚi cfln gµo \"meo meo\". NGUY‘N HOµNG MAI 104

b) ™t hay ™ch ? - Ai ngµy th≠Íng mæc lÁi T... Æ’n chæc h¨i buÂn Ai Æ≠Óc khen ngµy th≠Íng Th◊ h´m nµo cÚng t... PHπM Æ◊NH ¢N - Th©n dıa bπc ph... th∏ng n®m Qu∂ dıa - Ƶn lÓn con nªm tr™n cao. TR«N Æ®NG KHOA TÀp lµm v®n Vi’t mÈt b¯c th≠ ngæn (kho∂ng 10 c©u) cho mÈt bπn n≠Ìc ngoµi Æ” lµm quen vµ bµy t· t◊nh th©n ∏i. GÓi ˝ : 1. L› do Æ” em vi’t th≠ cho bπn : a) Em bi’t tin v“ bπn ho∆c n≠Ìc bπn qua b∏o ch›, Ƶi ph∏t thanh, truy“n h◊nh, phim ∂nh,... b) Em bi’t v“ n≠Ìc bπn qua c∏c bµi h‰c. 2. NÈi dung b¯c th≠ : a) Em t˘ giÌi thi÷u v“ m◊nh. b) H·i th®m bπn. c) Bµy t· t◊nh c∂m cÒa em ÆËi vÌi bπn. 105

Tu«n 31 TÀp Ɖc B∏c s‹ Y-äc-xanh 1. Bµ kh∏ch ≠Ìc ao Æ≠Óc g∆p b∏c s‹ Y-äc-xanh ph«n v◊ ng≠Ïng mÈ ng≠Íi Æ∑ t◊m ra vi trÔng dfich hπch, ph«n v◊ tfl mfl. Bµ muËn bi’t Æi“u g◊ khi’n ´ng ch‰n cuÈc sËng n¨i g„c bi”n ch©n trÍi nµy Æ” nghi™n c¯u nh˜ng b÷nh nhi÷t ÆÌi. Y-–C-XANH 2. Y-äc-xanh qu∂ thÀt kh∏c xa vÌi nhµ b∏c (1863 - 1943) h‰c trong tr› t≠Îng t≠Óng cÒa bµ. Trong bÈ qu«n ∏o ka ki sÍn cÚ kh´ng lµ Òi, tr´ng ´ng nh≠ mÈt kh∏ch Æi tµu ngÂi toa hπng ba. Chÿ c„ Æ´i mæt Æ«y b› »n cÒa ´ng lµm bµ chÛ ˝. 3. Bµ kh∏ch thÊ lÈ nÁi b®n kho®n cÒa m◊nh : - Y-äc-xanh k›nh m’n, ´ng qu™n n≠Ìc Ph∏p rÂi ≠ ? §ng Æfinh Î Æ©y suËt ÆÍi sao ? Y-äc-xanh l∆ng y™n nh◊n kh∏ch, hai bµn tay Æan vµo nhau, Æ∆t tr™n Æ«u gËi. - T´i lµ ng≠Íi Ph∏p. M∑i m∑i t´i lµ c´ng d©n Ph∏p. Ng≠Íi ta kh´ng th” nµo sËng mµ kh´ng c„ TÊ quËc. Ngıng mÈt chÛt, ´ng ti’p : - Tuy nhi™n, t´i vÌi bµ, chÛng ta Æang sËng chung trong mÈt ng´i nhµ : tr∏i Ɔt. Tr∏i Ɔt Æ›ch th˘c lµ ng´i nhµ cÒa chÛng ta. Nh˜ng Ưa con trong nhµ ph∂i th≠¨ng y™u vµ c„ bÊn phÀn giÛp ÆÏ l…n nhau. T´i kh´ng th” rÍi kh·i Nha Trang nµy Æ” sËng Î n¨i nµo kh∏c. Chÿ c„ Î Æ©y, t©m hÂn t´i mÌi Æ≠Óc rÈng mÎ, b◊nh y™n. 4. Hai ng≠Íi cÔng im l∆ng. H‰ nghe r‚ ti’ng bi”n thÎ dµi, ÆÊ nhã nh˜ng con s„ng thu˚ tinh vÏ vÙn l™n bÍ c∏t. Theo CAO LINH QU©N 106

: - Y -äc-xanh : nhµ khoa h‰c Ph∏p, hi÷u tr≠Îng Æ«u ti™n cÒa Tr≠Íng ßπi h‰c Y khoa Hµ NÈi, gæn b„ g«n nh≠ c∂ ÆÍi vÌi Vi÷t Nam. - Ng≠Ïng mÈ : t´n k›nh vµ m’n phÙc. - Dfich hπch : b÷nh l©y r†t nguy hi”m, g©y sËt, nÊi hπch. - N¨i g„c bi”n ch©n trÍi : n¨i xa x´i. - Nhi÷t ÆÌi : vÔng kh› hÀu n„ng »m. - Toa hπng ba : toa tµu kh∏ch hπng rŒ ti“n. - B› »n : c„ Æi“u k›n Æ∏o, kh„ hi”u Î b™n trong. - C´ng d©n : ng≠Íi d©n c„ Æ«y ÆÒ quy“n lÓi vµ ngh‹a vÙ vÌi Ɔt n≠Ìc. ? 1. V◊ sao bµ kh∏ch ao ≠Ìc Æ≠Óc g∆p b∏c s‹ Y-äc-xanh ? 2. Y-äc-xanh c„ g◊ kh∏c so vÌi tr› t≠Îng t≠Óng cÒa bµ ? 3. V◊ sao bµ kh∏ch ngh‹ lµ Y-äc-xanh qu™n n≠Ìc Ph∏p ? 4. Nh˜ng c©u nµo n„i l™n lflng y™u n≠Ìc cÒa b∏c s‹ Y-äc-xanh ? 5. Theo em, v◊ sao Y-äc-xanh Î lπi Nha Trang ? K” chuy÷n D˘a vµo c∏c tranh sau, k” lπi c©u chuy÷n B∏c s‹ Y -äc-xanh theo lÍi cÒa bµ kh∏ch : 1 2 34 107

Ch›nh t∂ 1. Nghe - vi’t : B∏c s‹ Y -äc-xanh (tı T uy nhi™n, t´i vÌi bµ... Æ’n Æ≠Óc rÈng mÎ, b◊nh y™n.) (2). a) ßi“n vµo chÁ trËng r, d hay gi ? Gi∂i c©u ÆË. ...∏ng h◊nh kh´ng th†y, chÿ nghe Chÿ nghe xµo xπc vo ve tr™n cµnh Vıa µo µo gi˜a ...ıng xanh ß∑ v“ b™n cˆa ...ung mµnh leng keng. (Lµ g◊ ?) TR«N LI™N NGUY‘N b) ß∆t tr™n nh˜ng ch˜ in ÆÀm d†u h·i hay d†u ng∑ ? Gi∂i c©u ÆË. Gi‰t g◊ tı bi™n, tı s´ng Bay l™n l¨ l≠ng m™nh m´ng l≠ng trÍi Coi ti™n th¨ th©n rong ch¨i G∆p mi“n gi∏ rät lπi r¨i xuËng tr«n. (Lµ g◊ ?) TR«N LI™N NGUY‘N 3. Vi’t lÍi gi∂i c©u ÆË em vıa t◊m Æ≠Óc Î bµi tÀp (2). 108

TÀp Ɖc Bµi h∏t trÂng c©y Ai trÂng c©y Ng≠Íi Æ„ c„ ti’ng h∏t Tr™n vflm c©y Chim h„t lÍi m™ say. Ai trÂng c©y Ng≠Íi Æ„ c„ ng‰n gi„ Rung cµnh c©y Hoa l∏ ÆÔa lay lay. Ai trÂng c©y Ng≠Íi Æ„ c„ b„ng m∏t Trong vflm c©y Qu™n næng xa Æ≠Íng dµi. Ai trÂng c©y Ng≠Íi Æ„ c„ hπnh phÛc Mong chÍ c©y Mau lÌn l™n tıng ngµy. Ai trÂng c©y... Em trÂng c©y... Em trÂng c©y... B’ KI’N QUËC 109

? 1. C©y xanh mang lπi nh˜ng g◊ cho con ng≠Íi ? 2. Hπnh phÛc cÒa ng≠Íi trÂng c©y lµ g◊ ? 3. Nh˜ng tı ng˜ nµo Æ≠Óc l∆p Æi l∆p lπi trong bµi th¨ ? C∏ch l∆p †y c„ t∏c dÙng g◊ ? 4. H‰c thuÈc lflng bµi th¨. Luy÷n tı vµ c©u 1. K” t™n mÈt vµi n≠Ìc mµ em bi’t. H∑y chÿ vfi tr› c∏c n≠Ìc †y tr™n b∂n Æ (ho∆c qu∂ Æfia c«u). 2. Vi’t t™n c∏c n≠Ìc mµ em vıa k” Î bµi tÀp 1. 3. Chäp nh˜ng c©u sau vµo vÎ. NhÌ Æ∆t d†u ph»y vµo chÁ th›ch hÓp. a) Bªng nh˜ng ÆÈng t∏c thµnh thπo chÿ trong phÛt chËc ba cÀu bä Æ∑ leo l™n Æÿnh cÈt. b) VÌi vŒ m∆t lo læng c∏c bπn trong lÌp hÂi hÈp theo d‚i Nen-li. c) Bªng mÈt s˘ cË gæng phi th≠Íng Nen-li Æ∑ hoµn thµnh bµi th” dÙc. TÀp vi’t 1. T™n ri™ng : 2. C©u : VÁ tay c«n nhi“u ng„n 110 Bµn k‹ c«n nhi“u ng≠Íi.

TÀp Ɖc Con cfl ßÂng phºng l∆ng, lπch n≠Ìc trong veo, quanh co uËn khÛc sau mÈt n†m gfl. Mµu thanh thi™n b∏t ng∏t, buÊi chi“u l©ng l©ng. Chim kh∏ch nh∂y nh„t Î Æ«u bÍ, ng≠Íi Æ∏nh giÀm si™ng n®ng kh´ng n“ b„ng x’ chi“u, v…n cfln b◊ b‚m d≠Ìi bÔn n≠Ìc qu∏ Æ«u gËi. MÈt con cfl træng Æang bay ch«m chÀm b™n ch©n trÍi. VÚ trÙ nh≠ cÒa ri™ng n„, khi’n con ng≠Íi ta vËn kh´ng c†t nÊi ch©n kh·i Ɔt, c∂m th†y b˘c d‰c v◊ c∏i n∆ng n“ cÒa m◊nh. Con cfl bay lµ lµ, rÂi nhã nhµng Æ∆t ch©n l™n m∆t Ɔt, d‘ d∑i, t˘ nhi™n nh≠ m‰i hoπt ÆÈng cÒa tπo ho∏. N„ thong th∂ Æi tr™n doi Ɔt. RÂi n„ lπi c†t c∏nh bay, nhã nh≠ chºng ngÍ, kh´ng g©y mÈt ti’ng ÆÈng trong kh´ng kh›. Theo ÆINH GIA TRINH 111

: - Mµu thanh thi™n : mµu xanh da trÍi. - ß∏nh giÀm : bæt t´m c∏ bªng c∏i giÀm (Æ Æan bªng tre, mi÷ng rÈng, c„ c∏n c«m). - V Ú trÙ : kho∂ng kh´ng gian v´ tÀn ch¯a tr∏i Ɔt vµ c∏c v◊ sao. - Tπo ho∏ : Ɔng tπo ra mu´n vÀt (theo c∏ch hi”u cÒa ng≠Íi x≠a). - Doi Ɔt : d∂i Ɔt nh´ ra hay nÊi l™n Î ven s´ng, hÂ, bi”n. ? 1. Con cfl bay trong khung c∂nh thi™n nhi™n nh≠ th’ nµo ? 2. T◊m nh˜ng chi ti’t n„i l™n d∏ng vŒ thong th∂, nhã nhµng cÒa con cfl. 3. Em c«n lµm g◊ Æ” gi˜ m∑i c∂nh Æãp Æ≠Óc t∂ trong bµi ? Ch›nh t∂ 1. NhÌ - vi’t : Bµi h∏t trÂng c©y (tı Æ«u Æ’n Mau lÌn l™n tıng ngµy.) (2). ßi“n vµo chÁ trËng : a) rong, dong hay giong ? ... ruÊi, ... ch¨i, thong ... , trËng ... cÍ mÎ, g∏nh hµng ... b) rÒ hay rÚ ? c≠Íi ... r≠Ói, n„i chuy÷n ... rÿ, ... nhau Æi ch¨i, l∏ ... xuËng m∆t h 3. Ch‰n 2 tı ng˜ mÌi Æ≠Óc hoµn chÿnh Î bµi tÀp (2), Æ∆t c©u vÌi mÁi tı ng˜ Æ„. TÀp lµm v®n 1. TÊ ch¯c h‰p nh„m trao ÆÊi ˝ ki’n v“ c©u h·i sau : \"Em c«n lµm g◊ Æ” b∂o v÷ m´i tr≠Íng ?\" 2. Vi’t mÈt Æoπn v®n ngæn thuÀt lπi ˝ ki’n cÒa c∏c bπn trong nh„m em v“ nh˜ng vi÷c c«n lµm Æ” b∂o v÷ m´i tr≠Íng. 112

Tu«n 32 TÀp Ɖc Ng≠Íi Æi s®n vµ con v≠Ón 1. Ngµy x≠a c„ mÈt ng≠Íi s®n bæn r†t tµi. N’u con thÛ rıng nµo kh´ng may g∆p b∏c ta th◊ h´m †y coi nh≠ ngµy tÀn sË. 2. MÈt h´m, ng≠Íi Æi s®n x∏ch n· vµo rıng. B∏c th†y mÈt con v≠Ón l´ng x∏m Æang ngÂi ´m con tr™n t∂ng Æ∏. B∏c nhã nhµng rÛt mÚi t™n bæn trÛng v≠Ón mã. V≠Ón mã giÀt m◊nh, h’t nh◊n mÚi t™n lπi nh◊n v“ ph›a ng≠Íi Æi s®n bªng Æ´i mæt c®m giÀn, tay kh´ng rÍi con. M∏u Î v’t th≠¨ng rÿ ra loang khæp ng˘c. Ng≠Íi Æi s®n Ưng im chÍ k’t qu∂... 3. BÁng v≠Ón mã nhã nhµng Æ∆t con xuËng, v¨ vÈi næm bÔi nhÔi gËi l™n Æ«u con, rÂi n„ h∏i c∏i l∏ to, væt s˜a vµo vµ Æ∆t l™n mi÷ng con. Sau Æ„, v≠Ón mã nghi’n r®ng, giÀt phæt mÚi t™n ra, hät l™n mÈt ti’ng thÀt to rÂi ng∑ xuËng. 113

4. Ng≠Íi Æi s®n Ưng l∆ng. Hai gi‰t n≠Ìc mæt tı tı l®n tr™n m∏. B∏c cæn m´i, bŒ g∑y n· vµ lºng l∆ng quay g„t ra v“. Tı Ɔy, b∏c kh´ng bao giÍ Æi s®n n˜a. Theo L–P T´N-XT´I : - TÀn sË : h’t ÆÍi, ch’t. - N· : vÚ kh› h◊nh c∏i cung, c„ c∏n, l…y, bæn t™n Æi bªng c∏ch c®ng bÀt d©y. - BÔi nhÔi : mÌ r¨m rπ ho∆c l∏ c©y, c·... Æ” rËi. ? 1. Chi ti’t nµo n„i l™n tµi s®n bæn cÒa b∏c thÓ s®n ? 2. C∏i nh◊n c®m giÀn cÒa v≠Ón mã n„i l™n Æi“u g◊ ? 3. Nh˜ng chi ti’t nµo cho th†y c∏i ch’t cÒa v≠Ón mã r†t th≠¨ng t©m ? 4. Ch¯ng ki’n c∏i ch’t cÒa v≠Ón mã, b∏c thÓ s®n lµm g◊ ? 5. C©u chuy÷n muËn n„i Æi“u g◊ vÌi chÛng ta ? K” chuy÷n D˘a vµo c∏c tranh sau, k” lπi c©u chuy÷n Ng≠Íi Æi s®n vµ con v≠Ón theo lÍi cÒa b∏c thÓ s®n : 12 34 114

Ch›nh t∂ 1. Nghe - vi’t : Ng´i nhµ chung Tr™n th’ giÌi c„ hµng tr®m n≠Ìc, hµng ngh◊n d©n tÈc kh∏c nhau. MÁi n≠Ìc, mÁi d©n tÈc c„ phong tÙc, tÀp qu∏n ri™ng. Nh≠ng t†t c∂ Æ“u Æang sËng trong mÈt ng´i nhµ chung lµ tr∏i Ɔt vµ c„ chung nh˜ng vi÷c ph∂i lµm. ß„ lµ b∂o v÷ hoµ b◊nh, b∂o v÷ m´i tr≠Íng sËng, Ɔu tranh chËng Æ„i nghÃo, b÷nh tÀt... (2). ßi“n vµo chÁ trËng : a) l hay n ? Lµm n≠¨ng Xen vµo gi˜a nh˜ng Æ∏m Æ∏ tai mÃo, nh˜ng ...≠¨ng ÆÁ, ...≠¨ng ng´ xanh um tr´ng nh≠ nh˜ng ´ bµn cÍ. C∏c bµ, c∏c chfi ...≠ng Æeo gÔi t†p ...Àp Æi ...µm ...≠¨ng. Nh˜ng con bfl vµng b≠Ìc Æi thong th∂. ChËc chËc, mÈt Æi÷u h∏t Hm´ng lπi vÛt ...™n trong trŒo. Theo TÀp Ɖc 5, 1980 b) v hay d ? Xe Æfl Chi’c xe Æfl tı Sµi Gfln ...“ lµng, ...ıng tr≠Ìc cˆa nhµ t´i. Xe ...ıng nh≠ng m∏y ...…n nÊ, anh l∏i xe ...ıa b„p kÃn, vıa ...Á cˆa xe, k™u lÌn : - Thªng N®m ...“ ! Chfi t´i Æang ngÂi sµng gπo, ...Èi ...µng Ưng ...Ày, chπy ...Ùt ra Æ≠Íng. Theo NGUY‘N QUANG S∏NG (3). ߉c vµ chäp lπi c∏c c©u v®n sau : a) C∏i l‰ lÙc b◊nh l„ng l∏nh n≠Ìc men n©u. b) Vinh vµ V©n v´ v≠Ín dıa nhµ D≠¨ng. 115

TÀp Ɖc Mà hoa l≠Ón s„ng Mà ho∂ mà hoa Ôa ra giÏn n≠Ìc Chfi b¨i Æi tr≠Ìc Em l≠Ón theo sau RuÈng rÈng, ao s©u ß◊a con Æ◊a cπn G‰i chÛng g‰i bπn ßæp ÆÀp be bÍ Qu®ng Æ„ qu®ng lÍ Cæm cÍ l∏ chuËi C∏ mà ®n nÊi C∏ chäp ®n ch◊m Con täp lim dim Trong chÔm r‘ c· Con cua ∏o Æ· Cæt c· tr™n bÍ Con c∏ mÛa cÍ ßãp ¨i lµ Æãp ! THπCH QU˙ : - Mà hoa : c∏ n≠Ìc ng‰t tr´ng giËng c∏ mÃ, nh≠ng Æ«u to h¨n, hai b™n m◊nh c„ nhi“u ch†m Æen. - ß◊a : ao nh· Î c∏nh ÆÂng. - ß„, lÍ : Æ Æan th≠Íng bªng tre n¯a, dÔng Æ” Æ„n bæt t´m c∏. 116

? 1. Mà hoa sËng Î Æ©u ? 2. T◊m nh˜ng tı ng˜ t∂ mà hoa b¨i l≠Ón d≠Ìi n≠Ìc. 3. Xung quanh mà hoa cfln nh˜ng loµi vÀt nµo ? Nh˜ng c©u th¨ nµo n„i l™n Æ∆c Æi”m ri™ng cÒa mÁi loµi vÀt ? 4. H∑y chÿ ra h◊nh ∂nh nh©n ho∏ mµ em th›ch. 5. H‰c thuÈc lflng bµi th¨. Luy÷n tı vµ c©u 1. T◊m d†u hai ch†m trong Æoπn v®n sau. Cho bi’t mÁi d†u hai ch†m Æ≠Óc dÔng lµm g◊. B Chao k” ti’p : - ß«u Æu´i lµ th’ nµy : T´i vµ Tu HÛ Æang bay d‰c mÈt con s´ng lÌn. ChÓt Tu HÛ g‰i t´i : \"K◊a, hai c∏i trÙ chËng trÍi !\" V‚ QU∂NG 2. Trong m»u chuy÷n sau c„ mÈt sË ´ trËng Æ≠Óc Æ∏nh sË th¯ t˘. Theo em, Î ´ nµo c«n Æi“n d†u ch†m, ´ nµo Æi“n d†u hai ch†m ? Khi Æ∑ trÎ thµnh nhµ b∏c h‰c lıng danh th’ giÌi, ß∏c-uyn v…n kh´ng ngıng h‰c 1 C„ l«n th†y cha cfln mi÷t mµi Ɖc s∏ch gi˜a Æ™m khuya, con cÒa ß∏c-uyn h·i 2 \"Cha Æ∑ lµ nhµ b∏c h‰c rÂi, cfln ph∂i ngµy Æ™m nghi™n c¯u lµm g◊ n˜a cho m÷t ?\" ß∏c-uyn ´n tÂn Æ∏p 3 \"B∏c h‰c kh´ng c„ ngh‹a lµ ngıng h‰c.'' Theo Hµ Vfi : ß∏c-uyn (1809 - 1882) : nhµ b∏c h‰c nÊi ti’ng ng≠Íi Anh. 3. T◊m bÈ phÀn c©u tr∂ lÍi cho c©u h·i \"Bªng g◊ ?\" : a) Nhµ Î vÔng nµy ph«n nhi“u lµm bªng gÁ xoan. b) C∏c ngh÷ nh©n Æ∑ th™u n™n nh˜ng b¯c tranh tinh x∂o bªng Æ´i bµn tay khäo läo cÒa m◊nh. c) Tr∂i qua hµng ngh◊n n®m lfich sˆ, ng≠Íi Vi÷t Nam ta Æ∑ x©y d˘ng n™n non s´ng g†m v„c bªng tr› tu÷, m h´i vµ c∂ m∏u cÒa m◊nh. 117

TÀp vi’t 1. T™n ri™ng : 2. C©u : TËt gÁ h¨n tËt n≠Ìc s¨n X†u ng≠Íi Æãp n’t cfln h¨n Æãp ng≠Íi. TÀp Ɖc CuËn sÊ tay Tu†n vµ L©n ra ch¨i muÈn. LÛc Æi ngang qua bµn Thanh, chÓt th†y quy”n sÊ Æ” tr™n bµn, Tu†n tfl mfl, toan c«m l™n xem. L©n vÈi can : - ßıng ! Sao lπi xem sÊ tay cÒa bπn ? Vıa lÛc †y, Thanh b≠Ìc vµo. Nghe L©n n„i, Thanh b∂o : - ß” mang ra s©n cÔng xem ! C∏c bπn Æang ÆË nhau v“ c∏c n≠Ìc, nhÍ tÌ lµm tr‰ng tµi. C∂ ba cÔng chπy µo ra s©n. Quy”n sÊ Æ≠Óc mÎ ra. Nh˜ng dflng ch˜ næn n„t ghi nÈi dung h‰p, c∏c vi÷c c«n lµm, nh˜ng chuy÷n l› thÛ... 118

Thanh l™n ti’ng : - ß©y rÂi ! M´-na-c´ ÆÛng lµ n≠Ìc vµo loπi nh· nh†t, di÷n t›ch chÿ g«n bªng nˆa H T©y Î thÒ Æ´ Hµ NÈi. Nh≠ng Va-ti-c®ng cfln nh· h¨n : QuËc gia Æ∆c bi÷t nµy rÈng ch≠a bªng mÈt ph«n n®m M´-na-c´. N≠Ìc lÌn nh†t lµ Nga, rÈng h¨n n≠Ìc ta tr™n 50 l«n. BËn, n®m bπn cÔng reo l™n. Ri™ng TÔng ch≠a chfiu thua : - Th’ n≠Ìc nµo ›t d©n nh†t ? T†t c∂ nh◊n nhau, rÂi nh◊n TÔng. Anh chµng vŒ r†t t˘ tin : - CÚng lµ Va-ti-c®ng. - ßÛng Ɔy ! - Thanh gi∂i th›ch - Va-ti-c®ng chÿ c„ kho∂ng 700 ng≠Íi. Cfln n≠Ìc Æ´ng d©n nh†t lµ Trung QuËc : h¨n 1 tÿ 200 tri÷u. NGUY‘N HOµNG : - Tr‰ng tµi : ng≠Íi Æ≠Óc cˆ ra Æ” ph©n xˆ ph∂i tr∏i. - M´-na-c´ : mÈt n≠Ìc r†t nh· Î ch©u ¢u. - Di÷n t›ch : ÆÈ rÈng cÒa b“ m∆t s˘ vÀt. - V a-ti-c®ng : n¨i Æ∆t toµ th∏nh C´ng gi∏o. - QuËc gia : n≠Ìc, nhµ n≠Ìc. ? 1. Thanh dÔng sÊ tay lµm g◊ ? 2. H∑y n„i mÈt vµi Æi“u l› thÛ ghi trong sÊ tay cÒa Thanh. 3. V◊ sao L©n khuy™n Tu†n kh´ng n™n t˘ ˝ xem sÊ tay cÒa bπn ? Ch›nh t∂ 1. Nghe - vi’t : Hπt m≠a M©y mang Æ«y m◊nh n≠Ìc Gi„ thÊi thµnh hπt m≠a RÂi chia Æ“u cho Ɔt Cho c· c©y, s´ng hÂ. Hπt m≠a Ò trong v≠Ín Thµnh mÏ mµu cÒa Ɔt Hπt m≠a trang m∆t n≠Ìc Lµm g≠¨ng cho tr®ng soi. 119

Hπt m≠a Æ’n lµ nghfich C„ h´m chºng c«n m©y B†t chÓt µo µo xuËng RÂi µo µo Æi ngay. NGUY‘N KH¿C HµO : Trang : san Æ“u, lµm phºng. (2). T◊m vµ vi’t c∏c tı : a) Ch¯a ti’ng bæt Æ«u bªng l ho∆c n, c„ ngh‹a nh≠ sau : - T™n mÈt n≠Ìc l∏ng gi“ng Î ph›a t©y n≠Ìc ta. - N¨i tÀn cÔng Î ph›a nam tr∏i Ɔt, quanh n®m Æ„ng b®ng. - T™n mÈt n≠Ìc Î g«n n≠Ìc ta, c„ thÒ Æ´ lµ B®ng CËc. b) Ch¯a ti’ng bæt Æ«u bªng v ho∆c d, c„ ngh‹a nh≠ sau : - Mµu cÒa c∏nh ÆÂng lÛa ch›n. - C©y cÔng h‰ vÌi cau, l∏ to, qu∂ ch¯a n≠Ìc ng‰t, c„ cÔi. - Loµi thÛ lÌn Î rıng nhi÷t ÆÌi, c„ vfli vµ ngµ. TÀp lµm v®n 1. K” lπi mÈt vi÷c tËt em Æ∑ lµm Æ” g„p ph«n b∂o v÷ m´i tr≠Íng. GÓi ˝ : a) MÈt sË vi÷c tËt g„p ph«n b∂o v÷ m´i tr≠Íng : - Ch®m s„c bÂn hoa, v≠Ín c©y cÒa tr≠Íng (ho∆c cÒa khu phË, lµng, x∑...). - B∂o v÷ hµng c©y mÌi trÂng tr™n Æ≠Íng Æ’n tr≠Íng. - Gi˜ g◊n c∂nh Æãp cÒa h n≠Ìc Î Æfia ph≠¨ng. - D‰n v÷ sinh cÔng c∏c bπn Î khu phË (ho∆c lµng, x∑...). b) C∏ch k” : - Em Æ∑ lµm vi÷c g◊ ? (Vi÷c Æ„ c„ th” lµ ch®m s„c c©y hoa, nh∆t r∏c, d‰n v÷ sinh khu v˘c n¨i em sinh sËng; c„ th” lµ ng®n ch∆n nh˜ng hµnh ÆÈng lµm hπi c©y, hoa, lµm b»n m´i tr≠Íng sËng...) - K’t qu∂ ra sao ? - C∂m t≠Îng cÒa em sau khi lµm vi÷c Æ„. 2. Vi’t mÈt Æoπn v®n (tı 7 Æ’n 10 c©u) k” lπi vi÷c lµm tr™n. 120

B¡U TRòI VÄ MÖT ߃T 121

TÀp Ɖc Tu«n 33 C„c ki÷n TrÍi 1. Ngµy x≠a, c„ mÈt n®m næng hπn r†t l©u, ruÈng ÆÂng n¯t nŒ, c©y c· trÙi tr¨, chim mu´ng kh∏t kh´ c∂ h‰ng. C„c th†y nguy qu∏, bÃn l™n thi™n Æ◊nh ki÷n TrÍi. D‰c Æ≠Íng, g∆p Cua, G†u, C‰p, Ong vµ C∏o. T†t c∂ Æ“u xin Æi theo. 2. ß’n cˆa nhµ TrÍi, chÿ th†y mÈt c∏i trËng to, C„c b∂o : - Anh Cua bfl vµo chum n≠Ìc nµy. C´ Ong ÆÓi sau c∏nh cˆa. Cfln chfi C∏o, anh G†u, anh C‰p th◊ n†p Î hai b™n. 122

Sæp Æ∆t xong, C„c mÈt m◊nh b≠Ìc tÌi, l†y dÔi Æ∏nh ba hÂi trËng. Th†y chÛ C„c bä tão d∏m n∏o ÆÈng thi™n Æ◊nh, TrÍi nÊi giÀn, sai Gµ ra trfi tÈi. Gµ vıa bay Æ’n, C„c ra hi÷u, C∏o nh∂y xÊ tÌi, cæn cÊ Gµ tha Æi. TrÍi sai Ch„ ra bæt C∏o. Ch„ mÌi ra tÌi cˆa, G†u Æ∑ quÀt Ch„ ch’t t≠¨i. TrÍi cµng t¯c, sai Th«n Sät ra trfi G†u. Th«n Sät c«m l≠Ïi t«m sät hÔng hÊ Æi ra, ch≠a kfip nh◊n Æfich thÒ, Æ∑ bfi Ong Î sau cˆa bay ra ÆËt tÛi bÙi. Th«n nh∂y vµo chum n≠Ìc, lÀp t¯c Cua gi¨ cµng ra kãp. Th«n Æau qu∏, nh∂y ra th◊ bfi C‰p vÂ. 3. TrÍi tÛng th’, Ƶnh mÍi C„c vµo. C„c t©u : - Mu´n t©u Th≠Óng Æ’ ! ß∑ l©u læm rÂi, tr«n gian kh´ng h“ Æ≠Óc mÈt gi‰t m≠a. Th≠Óng Æ’ c«n lµm m≠a ngay Æ” c¯u mu´n loµi. TrÍi sÓ tr«n gian nÊi loπn, dfiu gi‰ng n„i : - Th´i, cÀu h∑y v“ Æi. Ta sœ cho m≠a xuËng ! Lπi cfln d∆n th™m : - L«n sau, h‘ muËn m≠a, cÀu chÿ c«n nghi’n r®ng b∏o hi÷u cho ta, kh·i ph∂i l™n Æ©y ! C„c v“ Æ’n tr«n gian th◊ n≠Ìc Æ∑ ngÀp c∂ ruÈng ÆÂng. Tı Æ„, h‘ C„c nghi’n r®ng lµ trÍi ÆÊ m≠a. Truy÷n cÊ Vi÷t Nam : - Thi™n Æ◊nh : tri“u Æ◊nh Î tr™n trÍi, theo t≠Îng t≠Óng cÒa ng≠Íi x≠a. - N∏o ÆÈng : lµm «m ‹, Ân µo. - L≠Ïi t«m sät : vÚ kh› h◊nh c∏i bÛa cÒa Th«n Sät. - ßfich thÒ : ng≠Íi ÆËi ch‰i. - TÛng th’ (nÛng th’) : r¨i vµo c∂nh lÛng tÛng, kh´ng c„ lËi tho∏t. - Tr«n gian : th’ giÌi cÒa con ng≠Íi tr™n m∆t Ɔt. ? 1. V◊ sao C„c ph∂i l™n ki÷n TrÍi ? 2. C„c sæp x’p ÆÈi ngÚ th’ nµo tr≠Ìc khi Æ∏nh trËng ? 3. K” lπi cuÈc chi’n Ɔu gi˜a hai b™n. 4. Sau cuÈc chi’n, th∏i ÆÈ cÒa TrÍi thay ÆÊi nh≠ th’ nµo ? 5. Theo em, C„c c„ nh˜ng Æi”m g◊ Æ∏ng khen ? 123

K” chuy÷n D˘a vµo tranh minh hoπ, k” lπi mÈt Æoπn truy÷n C„c ki÷n TrÍi theo lÍi cÒa mÈt nh©n vÀt trong truy÷n : 12 34 Ch›nh t∂ 1. Nghe - vi’t : C„c ki÷n TrÍi Th†y trÍi hπn h∏n qu∏ l©u, lµm ruÈng ÆÂng, c©y c·, chim mu´ng ch’t d«n ch’t mfln v◊ kh∏t, C„c quy’t l™n thi™n Æ◊nh ki÷n ´ng TrÍi. CÔng Æi vÌi C„c c„ Cua, G†u, C‰p, Ong vµ C∏o. D≠Ìi s˘ chÿ huy kh´n khäo cÒa C„c, c∏c con vÀt Æ∑ Æ∏nh thæng ÆÈi qu©n nhµ TrÍi, buÈc TrÍi ph∂i cho m≠a xuËng tr«n gian. ? Nh˜ng tı nµo trong bµi ch›nh t∂ Æ≠Óc vi’t hoa ? V◊ sao ? 2. ߉c vµ vi’t ÆÛng t™n mÈt sË n≠Ìc ß´ng Nam É : Bru-n©y, Cam-pu-chia, ß´ng Ti-mo, In-Æ´-n™-xi-a, Lµo. 124

(3). ßi“n vµo chÁ trËng : a) s hay x ? c©y ...µo, ...µo n†u, lfich ...ˆ, ÆËi ...ˆ b) o hay ´ ? ch›n m...ng, m¨ m...ng, hoπt Æ...ng, ¯ Æ...ng TÀp Ɖc M∆t trÍi xanh cÒa t´i (T r›ch) ß∑ c„ ai læng nghe Ti’ng m≠a trong rıng c‰ Nh≠ ti’ng th∏c dÈi v“ Nh≠ µo µo trÀn gi„. 125

ß∑ ai l™n rıng c‰ Gi˜a mÈt buÊi tr≠a hà GËi Æ«u l™n th∂m c· Nh◊n trÍi xanh, l∏ che... ß∑ c„ ai dÀy sÌm Nh◊n l™n rıng c‰ t≠¨i L∏ xoà tıng tia næng GiËng h÷t nh≠ m∆t trÍi. Rıng c‰ ¨i ! Rıng c‰ ! L∏ Æãp, l∏ ngÍi ngÍi T´i y™u th≠Íng v…n g‰i M∆t trÍi xanh cÒa t´i. NGUY‘N VI’T B◊NH : C‰ : c©y cao thuÈc h‰ dıa, l∏ to, h◊nh quπt. ? 1. Ti’ng m≠a trong rıng c‰ Æ≠Óc so s∏nh vÌi nh˜ng ©m thanh nµo ? 2. V“ mÔa hÃ, rıng c‰ c„ g◊ thÛ vfi ? 3. V◊ sao t∏c gi∂ th†y l∏ c‰ giËng nh≠ m∆t trÍi ? 4. Em c„ th›ch g‰i l∏ c‰ lµ \"m∆t trÍi xanh\" kh´ng ? V◊ sao ? 5. H‰c thuÈc lflng bµi th¨. Luy÷n tı vµ c©u 1. ߉c vµ tr∂ lÍi c©u h·i : a) ßÂng lµng v≠¨ng chÛt heo may M«m c©y tÿnh gi†c, v≠Ín Æ«y ti’ng chim Hπt m≠a m∂i mi’t trËn t◊m C©y Ƶo tr≠Ìc cˆa lim dim mæt c≠Íi. ÆÁ QUANG HU˙NH 126

b) C¨n d´ng nh≠ Æ≠Óc b∏o tr≠Ìc rµo rµo käo Æ’n. Ngµn vπn l∏ gπo mÛa l™n, reo l™n. ChÛng chµo anh em cÒa chÛng l™n Æ≠Íng : tıng loπt, tıng loπt mÈt, nh˜ng b´ng gπo bay tung vµo trong gi„, træng xo∏ nh≠ tuy’t mfin, tÌi t†p to∂ Æi khæp h≠Ìng. C©y gπo r†t th∂o, r†t hi“n, c¯ Ưng Æ„ mµ h∏t l™n trong gi„, g„p vÌi bËn ph≠¨ng k’t qu∂ dflng nh˘a cÒa m◊nh. VÚ TÛ NAM ? - Nh˜ng s˘ vÀt nµo Æ≠Óc nh©n ho∏ ? - T∏c gi∂ Æ∑ nh©n ho∏ c∏c s˘ vÀt †y bªng nh˜ng c∏ch nµo ? - Em th›ch h◊nh ∂nh nµo ? V◊ sao ? 2. H∑y vi’t mÈt Æoπn v®n ngæn (tı 4 Æ’n 5 c©u) trong Æ„ c„ sˆ dÙng phäp nh©n ho∏ Æ” t∂ b«u trÍi buÊi sÌm ho∆c t∂ mÈt v≠Ín c©y. TÀp vi’t 1. T™n ri™ng : 2. C©u : Y™u trŒ, trŒ hay Æ’n nhµ K›nh giµ, giµ Æ” tuÊi cho. TÀp Ɖc Quµ cÒa ÆÂng nÈi C¨n gi„ mÔa hπ l≠Ìt qua vÔng sen tr™n hÂ, nhu«n th†m c∏i h≠¨ng th¨m cÒa l∏, nh≠ b∏o tr≠Ìc mÔa v“ cÒa mÈt th¯c quµ thanh nh∑ vµ tinh khi’t. Khi Æi qua nh˜ng c∏nh ÆÂng xanh, bπn c„ ngˆi th†y mÔi th¨m m∏t cÒa b´ng lÛa non kh´ng ? Trong c∏i v· xanh kia, c„ mÈt gi‰t s˜a træng th¨m, ph∂ng ph†t h≠¨ng vfi ngµn hoa c·. D≠Ìi ∏nh næng, gi‰t s˜a d«n d«n Æ´ng lπi, b´ng lÛa ngµy cµng cong xuËng, n∆ng v◊ ch†t qu˝ trong sπch cÒa trÍi. 127

ßÓi Æ’n lÛc vıa nh†t, ng≠Íi ta g∆t mang v“. Bªng nh˜ng c∏ch th¯c ri™ng truy“n tı ÆÍi nµy sang ÆÍi kh∏c, mÈt s˘ b› mÀt tr©n tr‰ng vµ khe khæt gi˜ g◊n, c∏c c´ g∏i lµng Vflng lµm ra th¯ cËm dŒo vµ th¨m †y... CËm lµ th¯c quµ ri™ng bi÷t cÒa nh˜ng c∏nh ÆÂng lÛa b∏t ng∏t, mang trong h≠¨ng vfi t†t c∂ c∏i mÈc mπc, gi∂n dfi vµ thanh khi’t cÒa ÆÂng qu™ nÈi c· Vi÷t Nam... Theo THπCH LAM : - Nhu«n th†m : th†m s©u vµ hoµ quy÷n. - Thanh nh∑ : c„ vŒ Æãp nhã nhµng, lfich s˘, ≠a nh◊n. - Tinh khi’t : r†t sπch, kh´ng l…n mÈt tπp ch†t nµo. - Lµng V flng : mÈt lµng lµm cËm nÊi ti’ng, nay thuÈc quÀn C«u Gi†y, thµnh phË Hµ NÈi. - Thanh khi’t : trong sπch. ? 1. Nh˜ng d†u hi÷u nµo b∏o tr≠Ìc mÔa cËm sæp Æ’n ? 2. Hπt lÛa non tinh khi’t vµ qu˝ gi∏ nh≠ th’ nµo ? 3. T◊m nh˜ng tı ng˜ n„i l™n nh˜ng nät Æ∆c sæc cÒa c´ng vi÷c lµm cËm. 4. V◊ sao cËm Æ≠Óc g‰i lµ th¯c quµ ri™ng bi÷t cÒa ÆÂng nÈi ? 5. H‰c thuÈc lflng mÈt Æoπn v®n em th›ch. 128

Ch›nh t∂ 1. Nghe - vi’t : Quµ cÒa ÆÂng nÈi (tı Khi Æi qua nh˜ng c∏nh ÆÂng... Æ’n ch†t qu˝ trong sπch cÒa trÍi.) (2). a) ßi“n vµo chÁ trËng s hay x ? Gi∂i c©u ÆË. Nhµ ...anh lπi Æ„ng ÆË ...anh Tra ÆÁ, trÂng hµnh, th∂ lÓn vµo trong. (Lµ b∏nh g◊ ?) : ßË : thanh tre hay gÁ Æ„ng Î v∏ch, Î cˆa Æ” t®ng ÆÈ c¯ng. b) ßi“n vµo chÁ trËng o hay ´ ? Gi∂i c©u ÆË. Lflng ch∂o mµ chºng n†u, kho Lπi c„ Ƶn bfl g∆m c· Î tr...ng Ch∂o g◊ mµ r...ng m™nh m...ng Gi˜a hai s≠Ín nÛi, c∏nh Æ...ng cfl bay ? (Lµ g◊ ?) (3). T◊m c∏c tı : a) Ch¯a ti’ng bæt Æ«u bªng s ho∆c x, c„ ngh‹a nh≠ sau : - C∏c thi™n th” ban Æ™m l†p l∏nh tr™n b«u trÍi. - Tr∏i ngh‹a vÌi g«n. - C©y m‰c Î n≠Ìc, l∏ to trfln, hoa mµu hÂng ho∆c træng, nhfi vµng, h≠¨ng th¨m nhã, hπt ®n Æ≠Óc. b) Ch¯a ti’ng c„ ©m o ho∆c ´, c„ ngh‹a nh≠ sau : - MÈt trong bËn phäp t›nh em Æang h‰c. - TÀp hÓp nhau lπi mÈt n¨i Æ” cÔng bµn bπc ho∆c cÔng lµm mÈt vi÷c nh†t Æfinh. - ß dÔng lµm bªng gi†y c¯ng, gÁ, nh˘a hay kim loπi Æ” Æ˘ng ho∆c che chæn, b∂o v÷ c∏c th¯ b™n trong. 129

TÀp lµm v®n 1. ߉c bµi b∏o sau : A l´, ß´-r™-mon Th«n th´ng Æ©y ! a) Mon ¨i ! Gi∂i th›ch giÛp m◊nh vÌi : \"S∏ch Æ·\" lµ s∏ch g◊ ? NGUY‘N TÔNG NAM (Hµ NÈi) C©u h·i cÒa TÔng Nam hay qu∏ ! \"S∏ch Æ·\" lµ loπi s∏ch n™u t™n c∏c loµi ÆÈng vÀt, th˘c vÀt qu˝ hi’m. C∏c loµi nµy Æang gi∂m sÛt nhanh v“ sË l≠Óng ho∆c c„ nguy c¨ tuy÷t chÒng, c«n Æ≠Óc b∂o v÷, phÙc hÂi vµ ph∏t tri”n. CuËn ''S∏ch Æ·'' Æ«u ti™n cÒa n≠Ìc ta in n®m 1992. b) Mon c„ th” n„i v“ mÈt vµi loµi ÆÈng vÀt, th˘c vÀt c„ nguy c¨ tuy÷t chÒng Æ≠Óc kh´ng ? TR«N ∏NH D≠¨NG (Th∏i B◊nh) ô Vi÷t Nam, c∏c loµi ÆÈng vÀt c„ nguy c¨ tuy÷t chÒng lµ : s„i Æ·, c∏o, g†u ch„, g†u ng˘a, hÊ, b∏o hoa mai, t™ gi∏c,...C∏c loµi th˘c vÀt qu˝ hi’m lµ : tr«m h≠¨ng, træc, k¨-nia, s©m ng‰c linh, tam th†t,... Tr™n th’ giÌi, chim k“n k“n Î M‹ chÿ cfln 70 con Æang nu´i trong v≠Ín thÛ ; c∏ heo xanh Nam C˘c cfln 500 con ; g†u trÛc Trung QuËc cfln kho∂ng 700 con,... ß” b∂o v÷ c∏c loµi vÀt qu˝ hi’m, chÛng ta kh´ng Æ≠Óc s®n bæn ho∆c ph∏ hoπi m´i tr≠Íng sËng cÒa chÛng. 2. Ghi vµo sÊ tay cÒa em nh˜ng ˝ ch›nh trong c∏c c©u tr∂ lÍi cÒa ß´-r™-mon. 130

Tu«n 34 TÀp Ɖc S˘ t›ch chÛ CuÈi cung tr®ng 1. Ngµy xˆa ngµy x≠a c„ mÈt ti“u phu t™n lµ CuÈi. MÈt h´m CuÈi vµo rıng, bÁng Æ©u g∆p mÈt con hÊ con x´ng Æ’n. Kh´ng kfip tr∏nh, anh Ƶnh li“u mπng vung r◊u l™n Æ∏nh nhau vÌi hÊ. HÊ cfln non n™n thua s¯c ng≠Íi, bfi CuÈi bÊ mÈt r◊u l®n quay ra Ɔt. Vıa lÛc Æ„, hÊ mã v“ tÌi n¨i. CuÈi chÿ kfip qu®ng r◊u, leo t„t l™n c©y. Tı tr™n cao nh◊n xuËng, CuÈi th†y hÊ mã chπy Æ’n mÈt bÙi c©y g«n Æ„, ÆÌp mÈt ›t l∏ v“ nhai mÌm cho con. Kho∂ng giÀp b∑ tr«u, hÊ con t˘ nhi™n c˘a quÀy, v…y Æu´i rÂi sËng lπi. ChÍ cho hÊ mã tha con Æi n¨i kh∏c, CuÈi t◊m Æ’n bÙi c©y kia, Ƶo gËc mang v“. 2. Tı khi c„ c©y thuËc qu˝, CuÈi c¯u sËng Æ≠Óc r†t nhi“u ng≠Íi. MÈt l«n, CuÈi c¯u Æ≠Óc con g∏i mÈt phÛ ´ng, Æ≠Óc phÛ ´ng g∂ c´ g∏i †y cho. VÓ chÂng CuÈi sËng vÌi nhau thÀt ™m †m. Nh≠ng mÈt l«n, vÓ CuÈi tr≠Ót ch©n ng∑ vÏ Æ«u, CuÈi rfit l∏ thuËc cho mµ m∑i v…n kh´ng tÿnh lπi. Th≠¨ng vÓ, CuÈi n∆n thˆ bÈ „c bªng Ɔt cho vÓ rÂi rfit thuËc lπi. Kh´ng ngÍ vÓ CuÈi sËng lπi, t≠¨i tÿnh nh≠ th≠Íng. Nh≠ng tı Æ„, ng≠Íi vÓ mæc ch¯ng hay qu™n. 131

3. MÈt l«n, vÓ CuÈi qu™n lÍi chÂng d∆n, Æem n≠Ìc gi∂i t≠Ìi cho c©y thuËc. Vıa t≠Ìi xong, ai ngÍ c©y thuËc lıng l˜ng bay l™n trÍi. Th†y th’, CuÈi vÈi nh∂y bÊ Æ’n, tÛm vµo r‘ c©y. Nh≠ng c©y thuËc c¯ bay l™n, käo theo c∂ CuÈi l™n t›t cung tr®ng. Ngµy nay, mÁi khi nh◊n l™n m∆t tr®ng, ta v…n th†y chÛ CuÈi ngÂi d≠Ìi gËc c©y thuËc qu˝. truy÷n cÊ Vi÷t nam : - Ti“u phu : ng≠Íi lµm ngh“ ki’m cÒi trong rıng. - Kho∂ng giÀp b∑ tr«u : chËc l∏t, kho∂ng thÍi gian vıa ÆÒ Æ” nhai giÀp mi’ng tr«u. - PhÛ ´ng : ng≠Íi Ƶn ´ng giµu c„ Î n´ng th´n ngµy tr≠Ìc. - Rfit : Ææp (thuËc) vµo chÁ Æau. - Ch¯ng : b÷nh ho∆c d†u hi÷u cÒa b÷nh. ? 1. NhÍ Æ©u chÛ CuÈi ph∏t hi÷n ra c©y thuËc qu˝ ? 2. ChÛ CuÈi dÔng c©y thuËc vµo vi÷c g◊ ? 3. ThuÀt lπi nh˜ng chuy÷n x∂y ra vÌi vÓ chÛ CuÈi. 4. V◊ sao chÛ CuÈi bay l™n cung tr®ng ? 5. Em t≠Îng t≠Óng chÛ CuÈi sËng tr™n m∆t tr®ng th’ nµo ? Ch‰n mÈt ˝ theo em lµ ÆÛng : a) R†t buÂn v◊ nhÌ nhµ. b) R†t sung s≠Ìng v◊ cung tr®ng lµ chËn th«n ti™n. c) R†t khÊ v◊ m‰i th¯ tr™n m∆t tr®ng kh∏c tr∏i Ɔt. K” chuy÷n D˘a vµo c∏c gÓi ˝ sau, k” lπi tıng Æoπn c©u chuy÷n S˘ t›ch chÛ CuÈi cung tr®ng : a) ßoπn 1: C©y thuËc qu˝ - Chµng ti“u phu. - G∆p hÊ. - Ph∏t hi÷n c©y thuËc qu˝. 132

b) ßoπn 2 : VÓ chÂng chÛ CuÈi - C¯u ng≠Íi. - L†y vÓ. - Tai hoπ b†t ngÍ. c) ßoπn 3 : L™n cung tr®ng - Theo c©y thuËc l™n trÍi. - ChÛ CuÈi ngÂi b™n gËc c©y. Ch›nh t∂ 1. Nghe - vi’t : Th◊ th«m Gi„ th◊ th«m vÌi l∏ L∏ th◊ th«m cÔng c©y Vµ hoa vµ ong b≠Ìm Th◊ th«m Æi“u chi Æ©y. TrÍi m™nh m´ng Æ’n vÀy ßang th«m th◊ vÌi sao Sao trÍi t≠Îng im l∆ng Lπi th«m th◊ cÔng nhau. PHÔNG NG‰C HÔNG 2. ߉c vµ vi’t ÆÛng t™n mÈt sË n≠Ìc ß´ng Nam É : Ma-lai-xi-a, Mi-an-ma, Phi-l›p-pin, Th∏i Lan, Xin-ga-po. (3). a) ßi“n vµo chÁ trËng tr hay ch ? Gi∂i c©u ÆË. L≠ng ƪng ...≠Ìc, bÙng ƪng sau Con mæt Î d≠Ìi, c∏i Æ«u Î ...™n. (Lµ c∏i g◊ ?) b) ß∆t tr™n ch˜ in ÆÀm d†u h·i hay d†u ng∑ ? Gi∂i c©u ÆË. MÈt ´ng c«m hai c©y sµo ßu´i Ƶn cfl træng chπy vµo trong hang. (Lµ g◊ ?) 133

TÀp Ɖc M≠a M©y Æen lÚ l≠Ót Bµ x· kim kh©u Käo v“ chi“u nay Chfi ngÂi Ɖc s∏ch M∆t trÍi lÀt ÆÀt Mã lµm b∏nh khoai Chui vµo trong m©y. Lˆa reo t› t∏ch. ChÌp Æ´ng chÌp t©y Chÿ th≠¨ng b∏c ’ch RÂi m≠a n∆ng hπt L∆n lÈi trong m≠a C©y l∏ xoà tay Xem tıng cÙm lÛa H¯ng lµn n≠Ìc m∏t. Ph†t cÍ l™n ch≠a. Gi„ reo gi„ h∏t TR«N T©M Gi‰ng tr«m gi‰ng cao ChÌp dÂn ti’ng s†m Chπy trong m≠a rµo. : - LÚ l≠Ót : nËi ti’p nhau, kh´ng ngÌt. - LÀt ÆÀt : c„ d∏ng vÈi v∑, v†t v∂. 134

? 1. T◊m nh˜ng h◊nh ∂nh gÓi t∂ c¨n m≠a trong bµi th¨. 2. C∂nh sinh hoπt gia Æ◊nh ngµy m≠a †m cÛng nh≠ th’ nµo ? 3. V◊ sao m‰i ng≠Íi th≠¨ng b∏c ’ch ? 4. H◊nh ∂nh b∏c ’ch gÓi cho em ngh‹ Æ’n ai ? 5. H‰c thuÈc lflng bµi th¨. Luy÷n tı vµ c©u 1. Theo em, thi™n nhi™n Æem lπi cho con ng≠Íi nh˜ng g◊ ? a) Tr™n m∆t Ɔt. M : c©y cËi, bi”n c∂ b) Trong lflng Ɔt. M : m· than, m· d«u 2. Con ng≠Íi Æ∑ lµm g◊ Æ” thi™n nhi™n Æãp th™m, giµu th™m ? M : Con ng≠Íi x©y d˘ng nhµ cˆa, l©u Ƶi. 3. Em ch‰n d†u ch†m hay d†u ph»y Æ” Æi“n vµo mÁi ´ trËng ? Tr∏i Ɔt vµ m∆t trÍi Tu†n l™n b∂y tuÊi em r†t hay h·i mÈt l«n em h·i bË : - BË ¨i, con nghe n„i tr∏i Ɔt quay xung quanh m∆t trÍi. C„ ÆÛng th’ kh´ng, bË ? - ßÛng Ɔy con π ! - BË Tu†n Æ∏p. - Th’ ban Æ™m kh´ng c„ m∆t trÍi th◊ sao ? Theo Ti’ng c≠Íi tuÊi h‰c trfl TÀp vi’t 1. T™n ri™ng : 2. C©u : Th∏p M≠Íi Æãp nh†t b´ng sen Vi÷t Nam Æãp nh†t c„ t™n B∏c HÂ. B∂O ÆfiNH GIANG 135

TÀp Ɖc Tr™n con tµu vÚ trÙ Ga-ga-rin Kim ÆÂng h chÿ 9 giÍ 7 phÛt. T´i (1934 - 1968) nghe th†y mÈt ti’ng nÊ kinh khÒng vµ c∂m th†y con tµu Æang bay l™n mÈt c∏ch chÀm chπp. M∆t Ɔt th´ng b∏o : \"ß∑ bay Æ≠Óc 70 gi©y.\" T´i kh´ng cfln ngÂi tr™n gh’ Æ≠Óc n˜a, mµ treo l¨ lˆng gi˜a tr«n vµ sµn tµu. T†t c∂ bÁng nhi™n nhã hºn. Tay, ch©n vµ m‰i bÈ phÀn c¨ th” nh≠ kh´ng cfln cÒa t´i n˜a. T†t c∂ Æ Æπc cÚng bay. SuËt thÍi gian Æ„, t´i v…n lµm vi÷c, theo d‚i c∏c thi’t bfi cÒa con tµu, ghi chäp m‰i nhÀn xät vµo cuËn sÊ. C„ lÛc t´i qu™n m◊nh Æang Î Æ©u, Æ∆t bÛt ch◊ xuËng cπnh ng≠Íi vµ lÀp t¯c n„ bay ra xa. T´i nh◊n th†y nh˜ng d∂i m©y nhã nhµng tr´i tr™n tr∏i Ɔt th©n y™u xa x´i, nh˜ng ng‰n nÛi, dflng s´ng, c∏nh rıng vµ bÍ bi”n. Tr™n b«u trÍi Æen c„ nh˜ng ng´i sao s∏ng r˘c. M∆t trÍi so vÌi lÛc nh◊n tı tr∏i Ɔt cÚng r˘c rÏ h¨n nhi“u. Theo GA-GA-RIN 136

: - Ga-ga-rin : c´ng d©n Li™n X´, ng≠Íi Æ«u ti™n bay vµo vÚ trÙ. - Thi’t bfi : m∏y m„c, dÙng cÙ c«n cho hoπt ÆÈng nµo Æ„. ? 1. LÛc bæt Æ«u bay, anh Ga-ga-rin c∂m th†y th’ nµo ? 2. Trπng th∏i cÒa ng≠Íi vµ vÀt tr™n con tµu c„ g◊ Æ∆c bi÷t ? 3. Anh Ga-ga-rin lµm g◊ trong thÍi gian bay ? 4. Nh◊n tı con tµu, c∂nh thi™n nhi™n Æãp nh≠ th’ nµo ? Ch›nh t∂ 1. Nghe - vi’t : Dflng suËi th¯c Ng´i sao ngÒ vÌi b«u trÍi Bä nªm ngÒ vÌi µ ¨i ti’ng bµ Gi„ cfln ngÒ tÀn thung xa ß” con chim ngÒ la Ƶ ng‰n c©y NÛi cao ngÒ gi˜a ch®n m©y Qu∂ sim bäo m‰ng ngÒ ngay v÷ Æ≠Íng Bæp ng´ vµng ngÒ tr™n n≠¨ng M÷t rÂi ti’ng s∏o ngÒ v≠Ín trÛc xanh. Chÿ cfln dflng suËi l≠Ón quanh Th¯c n©ng nhfip cËi thÀm th◊nh suËt Æ™m. QUANG HUY (2). T◊m c∏c tı : a) Ch¯a ti’ng bæt Æ«u bªng tr ho∆c ch, c„ ngh‹a nh≠ sau : - Kho∂ng kh´ng bao la ch¯a tr∏i Ɔt vµ c∏c v◊ sao. - N¨i xa t›t tæp, t≠Îng nh≠ trÍi vµ Ɔt gi∏p nhau Î Æ„. b) Ch¯a ti’ng c„ thanh h·i ho∆c thanh ng∑, c„ ngh‹a nh≠ sau : - Kho∂ng kh´ng bao la ch¯a tr∏i Ɔt vµ c∏c v◊ sao. - Loπi \"t™n\" dÔng Æ” Æ»y tµu vÚ trÙ bay vµo kh´ng gian. 137

(3). a) ßi“n vµo chÁ trËng tr hay ch ? LÍi ru TuÊi th¨ t´i c„ th∏ng ba ß«u lµng c©y gπo ƨm hoa Æ· ...Íi Th∏ng ba gi‰t ngæn gi‰t dµi M≠a ...ong mæt mã, m≠a ngoµi s©n ph¨i. Hºn ...ong c©u h∏t \"µ ¨i\" Mã ru hπt th„c ...Ì v¨i trong b Ru bao c∏nh vπc, c∏nh cfl Ru con s´ng vÌi con Æfl th©n quen. LÍi ru ...©n c¯ng Æ∏ m“m Ru Æ™m ...®ng khuy’t thµnh Æ™m tr®ng ...fln. TR≠¨NG X≠¨NG b) ß∆t tr™n nh˜ng ch˜ in ÆÀm d†u h·i hay d†u ng∑ ? C∂ nhµ Æi h‰c ß≠a con Æ’n lÌp mÁi ngµy Nh≠ con, mã cung \"th≠a th«y\", \"chµo c´\" Chi“u qua bË Æ„n, t◊nh cÍ Con nghe bË cung \"chµo c´\", \"th≠a th«y\"... Ca nhµ Æi h‰c, vui thay ! HÃn chi Æi™m x†u buÂn l©y ca nhµ HÃn chi m≠Íi Æi™m h´m qua Nhµ m◊nh nh≠ th™ Æ≠Óc... ba Æi™m m≠Íi. CAO XU©N S¨N 138

TÀp lµm v®n 1. Nghe vµ n„i lπi tıng mÙc trong bµi V ≠¨n tÌi c∏c v◊ sao. a) Chuy’n bay Æ«u ti™n cÒa con ng≠Íi vµo vÚ trÙ Tµu vÚ trÙ Ph≠¨ng ß´ng 1 b) Ng≠Íi Æ«u ti™n Æ∆t ch©n l™n m∆t tr®ng AM-XT•-R§NG PHÑM TU¢N c) Ng≠Íi Vi÷t Nam Æ«u ti™n bay 139 vµo vÚ trÙ 2. Ghi vµo sÊ tay nh˜ng ˝ ch›nh trong bµi tr™n.

Tu«n 35 ´n tÀp cuËi h‰c k◊ II Ti’t 1 1. §n luy÷n tÀp Ɖc vµ h‰c thuÈc lflng. 2. Em Æ≠Óc giao nhi÷m vÙ tÊ ch¯c mÈt buÊi li™n hoan v®n ngh÷ cÒa li™n ÆÈi. H∑y vi’t mÈt th´ng b∏o ngæn v“ buÊi li™n hoan v®n ngh÷ Æ„ Æ” mÍi c∏c bπn Æ’n xem. Ti’t 2 1. §n luy÷n tÀp Ɖc vµ h‰c thuÈc lflng. 2. Thi t◊m tı ng˜ v“ c∏c chÒ Æi”m sau : a) B∂o v÷ TÊ quËc - Tı ng˜ cÔng ngh‹a vÌi TÊ quËc. - Tı ng˜ chÿ hoπt ÆÈng b∂o v÷ TÊ quËc. b) S∏ng tπo - Tı ng˜ chÿ tr› th¯c. - Tı ng˜ chÿ hoπt ÆÈng cÒa tr› th¯c. c) Ngh÷ thuÀt - Tı ng˜ chÿ nh˜ng ng≠Íi hoπt ÆÈng ngh÷ thuÀt. - Tı ng˜ chÿ hoπt ÆÈng ngh÷ thuÀt. - Tı ng˜ chÿ c∏c m´n ngh÷ thuÀt. Ti’t 3 1. §n luy÷n tÀp Ɖc vµ h‰c thuÈc lflng. 2. Nghe - vi’t : Ngh÷ nh©n B∏t Trµng Em c«m bÛt vœ l™n tay ߆t cao lanh bÁng nÎ Æ«y sæc hoa C∏nh cfl bay l∂, bay la Lu¸ tre Æ«u x„m, c©y Æa gi˜a ÆÂng Con Æfl l∏ trÛc qua s´ng Tr∏i m¨ trfln tr‹nh, qu∂ bflng Æung Æ≠a BÛt nghi™ng l†t ph†t hπt m≠a BÛt chao gÓn n≠Ìc T©y H l®n t®n 140

Hµi hoµ Æ≠Íng nät hoa v®n D∏ng em, d∏ng cÒa ngh÷ nh©n B∏t Trµng. H MINH Hµ : - B∏t Trµng : x∑ thuÈc huy÷n Gia L©m, Hµ NÈi, chuy™n lµm Æ gËm, s¯. - Cao lanh : Ɔt sät mfin, mµu træng ho∆c vµng, dÔng lµm Æ s¯, gπch chfiu lˆa,... Ti’t 4 1. §n luy÷n tÀp Ɖc vµ h‰c thuÈc lflng. 2. ߉c bµi th¨ sau vµ tr∂ lÍi c©u h·i : Cua Cµng thÊi x´i Cua Cµng Æi hÈi C‚ng nÂi tr™n l≠ng Vıa Æi vıa thÊi MÔi x´i th¨m lıng. C∏i Täp Æ· mæt Hai tay dÙi mæt CÀu Ëc v∆n m◊nh ChÛ T´m lÀt ÆÀt Täp chäp mi÷ng : Xong ! Bµ Sam cÂng k“nh. ChÛ T´m v“ chÀm Dæt tay bµ Cflng. D∑ Trµng m„m mäm Täp chuy™n nh„m lˆa Hong x´i vıa ch›n (RÙng hai chi’c r®ng) Bµ Sam d˘ng nhµ Nhµ ÆÊ m∏i bªng Khen x´i n†u dŒo T´m Æi chÓ c∏ Trµ pha th¨m ng∏t C„ c´ng Cua Cµng. CÀu Ëc pha trµ. MÍi ´ng D∑ Trµng. NGUY‘N NG‰C PHÛ a) Trong bµi th¨ tr™n, mÁi con vÀt Æ≠Óc nh©n ho∏ nhÍ nh˜ng tı ng˜ nµo ? b) Em th›ch h◊nh ∂nh nµo ? V◊ sao ? Ti’t 5 1. §n luy÷n tÀp Ɖc vµ h‰c thuÈc lflng. 2. Nghe vµ k” lπi c©u chuy÷n BËn cºng vµ s∏u cºng. GÓi ˝ : a) ChÛ l›nh Æ≠Óc c†p ng˘a Æ” lµm g◊ ? b) ChÛ sˆ dÙng con ng˘a nh≠ th’ nµo ? c) V◊ sao chÛ cho rªng chπy bÈ nhanh h¨n c≠Ïi ng˘a ? 141

Ti’t 6 1. §n luy÷n tÀp Ɖc vµ h‰c thuÈc lflng. 2. Nghe - vi’t : Sao Mai Ng´i sao ch®m chÿ Gµ g∏y canh t≠ M∆t trÍi ˆng hÂng Lµ ng´i sao Mai Mã em xay lÛa Bπn Æi ch¨i h’t Em choµng trÎ dÀy LÛa vµng nh≠ sao Sao Mai cfln ngÂi Th†y sao th¯c rÂi. Sao nhflm ngoµi cˆa. Lµm bµi m∂i mi’t. ˝ NHI Ti’t 7 1. §n luy÷n tÀp Ɖc vµ h‰c thuÈc lflng. 2. Thi t◊m tı ng˜ theo chÒ Æi”m : a) L‘ hÈi - T™n mÈt sË l‘ hÈi. - T™n mÈt sË hÈi. - T™n mÈt sË hoπt ÆÈng vui ch¨i trong l‘ hÈi vµ hÈi. b) Th” thao - Tı ng˜ chÿ nh˜ng ng≠Íi hoπt ÆÈng th” thao. - Tı ng˜ chÿ c∏c m´n th” thao. c) Ng´i nhµ chung - T™n c∏c n≠Ìc ß´ng Nam ∏. - T™n mÈt sË n≠Ìc ngoµi vÔng ß´ng Nam ∏. d) B«u trÍi vµ m∆t Ɔt - Tı ng˜ chÿ c∏c hi÷n t≠Óng thi™n nhi™n. - Tı ng˜ chÿ hoπt ÆÈng cÒa con ng≠Íi lµm giµu, lµm Æãp thi™n nhi™n. Ti’t 8 A - ߉c th«m : Bµi luy÷n tÀp C©y gπo MÔa xu©n, c©y gπo g‰i Æ’n bao nhi™u lµ chim. Tı xa nh◊n lπi, c©y gπo sıng s˜ng nh≠ mÈt th∏p ÆÃn khÊng lÂ. Hµng ngµn b´ng hoa lµ hµng ngµn ng‰n lˆa hÂng t≠¨i. Hµng ngµn bÛp n‚n lµ hµng ngµn ∏nh n’n trong xanh. T†t c∂ Æ“u l„ng l∏nh, lung linh trong næng. Chµo mµo, s∏o sÀu, s∏o Æen... Ƶn Ƶn lÚ lÚ bay Æi bay v“, l≠Ón l™n l≠Ón xuËng. ChÛng g‰i nhau, trfl 142

chuy÷n, tr™u ghão vµ tranh c∑i nhau, Ân mµ vui kh´ng th” t≠Îng Æ≠Óc. Ngµy hÈi mÔa xu©n Ɔy ! H’t mÔa hoa, chim ch„c cÚng v∑n. C©y gπo ch†m d¯t nh˜ng ngµy t≠ng bıng Ân ∑, lπi trÎ v“ vÌi d∏ng vŒ xanh m∏t, tr«m t≠. C©y Ưng im, cao lÌn, hi“n lµnh, lµm ti™u cho nh˜ng con Æfl cÀp b’n vµ cho nh˜ng Ưa con v“ th®m qu™ mã. Theo VÚ TÛ NAM : Ti™u : vÀt dÔng lµm mËc Æ” Æ∏nh d†u vfi tr›. B - D˘a theo nÈi dung cÒa bµi, ch‰n c©u tr∂ lÍi ÆÛng : 1. MÙc Æ›ch ch›nh cÒa bµi v®n tr™n lµ t∂ s˘ vÀt nµo ? a) T∂ c©y gπo. b) T∂ chim. c) T∂ c∂ c©y gπo vµ chim. 2. Bµi v®n t∂ c©y gπo vµo thÍi gian nµo ? a) Vµo mÔa hoa. b) Vµo mÔa xu©n. c) Vµo 2 mÔa k’ ti’p nhau. 3. Bµi v®n tr™n c„ m†y h◊nh ∂nh so s∏nh ? a) 1 h◊nh ∂nh. b) 2 h◊nh ∂nh. c) 3 h◊nh ∂nh. (Vi’t r‚ Æ„ lµ h◊nh ∂nh nµo.) 4. Nh˜ng s˘ vÀt nµo trong Æoπn v®n tr™n Æ≠Óc nh©n ho∏ ? a) Chÿ c„ c©y gπo Æ≠Óc nh©n ho∏. b) Chÿ c„ c©y gπo vµ chim ch„c Æ≠Óc nh©n ho∏. c) C∂ c©y gπo, chim ch„c vµ con Æfl Æ“u Æ≠Óc nh©n ho∏. 5. Trong c©u \"MÔa xu©n, c©y gπo g‰i Æ’n bao nhi™u lµ chim\", t∏c gi∂ nh©n ho∏ c©y gπo bªng c∏ch nµo ? a) DÔng mÈt tı vËn chÿ hoπt ÆÈng cÒa ng≠Íi Æ” n„i v“ c©y gπo. b) G‰i c©y gπo bªng mÈt tı vËn dÔng Æ” g‰i ng≠Íi. c) N„i vÌi c©y gπo nh≠ n„i vÌi ng≠Íi. Ti’t 9 Bµi luy÷n tÀp A - NhÌ - vi’t : \"M≠a\" (2 khÊ th¨ Æ«u, s∏ch Ti’ng V i÷t 3, tÀp hai, tu«n 34, trang 134) B - TÀp lµm v®n : Vi’t mÈt Æoπn v®n ngæn (tı 7 Æ’n 10 c©u) theo mÈt trong c∏c Æ“ bµi sau : 1. K” v“ mÈt ng≠Íi lao ÆÈng. 2. K” v“ mÈt ngµy l‘ hÈi Î qu™ em. 3. K” v“ mÈt cuÈc thi Ɔu th” thao. 143

MÙc lÙc Tu«n Ph©n m´n NÈi dung Trang ChÒ Æi”m 19. TÀp Ɖc Hai Bµ Tr≠ng 4 K” chuy÷n Hai Bµ Tr≠ng 6 BÅO Vå Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : Hai Bµ Tr≠ng T‡ QUˇC Ph©n bi÷t l/n, i™t/i™c 7 TÀp Ɖc BÈ ÆÈi v“ lµng 7 Luy÷n tı vµ c©u Nh©n ho∏. §n tÀp c∏ch Æ∆t vµ tr∂ lÍi c©u h·i Khi nµo ? 8 TÀp vi’t §n ch˜ hoa : (ti’p theo) 9 TÀp Ɖc B∏o c∏o k’t qu∂ th∏ng thi Æua \"Noi g≠¨ng chÛ bÈ ÆÈi\" 10 Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : Tr«n B◊nh Tr‰ng Ph©n bi÷t l/n, i™t/i™c 11 TÀp lµm v®n Nghe - k” : Chµng trai lµng PhÔ ûng 12 20. TÀp Ɖc ô lπi vÌi chi’n khu 13 K” chuy÷n ô lπi vÌi chi’n khu 15 BÅO Vå Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : ô lπi vÌi chi’n khu T‡ QUˇC Ph©n bi÷t s/x, u´t/u´c 15 TÀp Ɖc ChÛ Î b™n B∏c H 16 Luy÷n tı vµ c©u MÎ rÈng vËn tı : TÊ quËc. D†u ph»y 17 TÀp vi’t §n ch˜ hoa : (ti’p theo) 18 TÀp Ɖc Tr™n Æ≠Íng mfln H Ch› Minh 18 Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : Tr™n Æ≠Íng mfln H Ch› Minh Ph©n bi÷t s/x, u´t/u´c 19 TÀp lµm v®n B∏o c∏o hoπt ÆÈng 20 21. TÀp Ɖc §ng tÊ ngh“ th™u 22 K” chuy÷n §ng tÊ ngh“ th™u 24 SÉNG TÑO Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : §ng tÊ ngh“ th™u Ph©n bi÷t tr/ch, d†u h·i/d†u ng∑ 24 TÀp Ɖc Bµn tay c´ gi∏o 25 Luy÷n tı vµ c©u Nh©n ho∏. §n tÀp c∏ch Æ∆t vµ tr∂ lÍi c©u h·i ô Æ©u ? 26 TÀp vi’t §n ch˜ hoa : , , 27 TÀp Ɖc Ng≠Íi tr› th¯c y™u n≠Ìc 28 144

Tu«n Ph©n m´n NÈi dung Trang ChÒ Æi”m 29 Ch›nh t∂ NhÌ - vi’t : Bµn tay c´ gi∏o TÀp lµm v®n Ph©n bi÷t tr/ch, d†u h·i/d†u ng∑ 30 N„i v“ tr› th¯c Nghe - k” : N©ng niu tıng hπt giËng 31 33 22. TÀp Ɖc Nhµ b∏c h‰c vµ bµ cÙ K” chuy÷n Nhµ b∏c h‰c vµ bµ cÙ 33 SÉNG TÑO Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : £-Æi-x¨n 34 Ph©n bi÷t tr/ch, d†u h·i/d†u ng∑ TÀp Ɖc C∏i c«u 35 Luy÷n tı vµ c©u MÎ rÈng vËn tı : S∏ng tπo. D†u ph»y, 36 d†u ch†m, ch†m h·i 36 TÀp vi’t §n ch˜ hoa : TÀp Ɖc Chi’c m∏y b¨m 37 Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : MÈt nhµ th´ng th∏i 38 Ph©n bi÷t r/d/gi, ≠¨t/≠¨c TÀp lµm v®n N„i, vi’t v“ mÈt ng≠Íi lao ÆÈng tr› „c 40 42 23. TÀp Ɖc Nhµ ∂o thuÀt K” chuy÷n Nhµ ∂o thuÀt 42 NGHå Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : Nghe nhπc 43 THUÜT Ph©n bi÷t l/n, ut/uc TÀp Ɖc Em vœ B∏c H 44 Luy÷n tı vµ c©u Nh©n ho∏. §n tÀp c∏ch Æ∆t vµ tr∂ lÍi 45 c©u h·i Nh≠ th’ nµo ? 46 TÀp vi’t §n ch˜ hoa : TÀp Ɖc Ch≠¨ng tr◊nh xi’c Æ∆c sæc 47 Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : Ng≠Íi s∏ng t∏c QuËc ca 48 V i÷t Nam TÀp lµm v®n Ph©n bi÷t l/n, ut/uc 49 K” lπi mÈt buÊi bi”u di‘n ngh÷ thuÀt 51 24. TÀp Ɖc ßËi Æ∏p vÌi vua 51 K” chuy÷n ßËi Æ∏p vÌi vua NGHå Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : ßËi Æ∏p vÌi vua 145 THUÜT Ph©n bi÷t s/x, d†u h·i/d†u ng∑

Tu«n Ph©n m´n NÈi dung Trang ChÒ Æi”m TÀp Ɖc M∆t trÍi m‰c Πƪng... t©y ! 52 Luy÷n tı vµ c©u MÎ rÈng vËn tı : Ngh÷ thuÀt. D†u ph»y 53 TÀp vi’t §n ch˜ hoa : 54 TÀp Ɖc Ti’ng Ƶn 54 Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : Ti’ng Ƶn Ph©n bi÷t s/x, d†u h·i/d†u ng∑ 56 TÀp lµm v®n Nghe - k” : Ng≠Íi b∏n quπt may mæn 56 25. TÀp Ɖc HÈi vÀt 58 K” chuy÷n HÈi vÀt 59 LŸ HóI Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : HÈi vÀt Ph©n bi÷t tr/ch, ≠t/≠c 60 26. TÀp Ɖc HÈi Æua voi Î T©y Nguy™n 60 Luy÷n tı vµ c©u Nh©n ho∏. §n tÀp c∏ch Æ∆t vµ tr∂ lÍi LŸ HóI c©u h·i V ◊ sao ? 61 TÀp vi’t §n ch˜ hoa : 62 27. TÀp Ɖc Ngµy hÈi rıng xanh 62 Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : HÈi Æua voi Î T©y Nguy™n §N TÜP Ph©n bi÷t tr/ch, ≠t/≠c 63 GI~A TÀp lµm v®n K” v“ l‘ hÈi 64 HñC Kç II TÀp Ɖc S˘ t›ch l‘ hÈi Chˆ ßÂng Tˆ 65 146 K” chuy÷n S˘ t›ch l‘ hÈi Chˆ ßÂng Tˆ 67 Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : S˘ t›ch l‘ hÈi Chˆ ßÂng Tˆ Ph©n bi÷t r/d/gi, ™n/™nh 67 TÀp Ɖc ßi hÈi chÔa H≠¨ng 68 Luy÷n tı vµ c©u MÎ rÈng vËn tı : L‘ hÈi. D†u ph»y 70 TÀp vi’t §n ch˜ hoa : 70 TÀp Ɖc R≠Ìc ÆÃn ´ng sao 71 Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : R≠Ìc ÆÃn ´ng sao Ph©n bi÷t r/d/gi, ™n/™nh 72 TÀp lµm v®n K” v“ mÈt ngµy hÈi 72 73-78

Tu«n Ph©n m´n NÈi dung Trang ChÒ Æi”m 28. TÀp Ɖc CuÈc chπy Æua trong rıng 80 K” chuy÷n CuÈc chπy Æua trong rıng 82 THÕ THAO Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : CuÈc chπy Æua trong rıng Ph©n bi÷t l/n, d†u h·i/d†u ng∑ 83 29. TÀp Ɖc CÔng vui ch¨i 83 Luy÷n tı vµ c©u Nh©n ho∏. §n tÀp c∏ch Æ∆t vµ tr∂ lÍi c©u h·i THÕ THAO ß” lµm g◊ ? 85 TÀp vi’t D†u ch†m, ch†m h·i, ch†m than 86 30. TÀp Ɖc §n ch˜ hoa : (ti’p theo) 86 Ch›nh t∂ B∂n tin NG§I NHÄ NhÌ - vi’t : CÔng vui ch¨i 88 CHUNG TÀp lµm v®n Ph©n bi÷t l/n, d†u h·i/d†u ng∑ K” lπi mÈt trÀn thi Ɔu th” thao 88 TÀp Ɖc Vi’t lπi mÈt tin th” thao tr™n b∏o, Ƶi K” chuy÷n 89 Ch›nh t∂ BuÊi h‰c th” dÙc 90 BuÊi h‰c th” dÙc TÀp Ɖc Nghe - vi’t : BuÊi h‰c th” dÙc 91 Luy÷n tı vµ c©u Vi’t t™n ng≠Íi n≠Ìc ngoµi 91 TÀp vi’t Ph©n bi÷t s/x, in/inh 93 TÀp Ɖc Bä thµnh phi c´ng 94 Ch›nh t∂ MÎ rÈng vËn tı : Th” thao. D†u ph»y 94 §n ch˜ hoa : (ti’p theo) TÀp lµm v®n LÍi k™u g‰i toµn d©n tÀp th” dÙc 95 Nghe - vi’t : LÍi k™u g‰i toµn d©n tÀp th” dÙc 96 TÀp Ɖc Ph©n bi÷t s/x, in/inh K” chuy÷n Vi’t v“ mÈt trÀn thi Ɔu th” thao 98 Ch›nh t∂ 99 G∆p gÏ Î LÛc-x®m-bua TÀp Ɖc G∆p gÏ Î LÛc-x®m-bua 100 Luy÷n tı vµ c©u Nghe - vi’t : Li™n hÓp quËc 100 Ph©n bi÷t tr/ch, ™t/™ch MÈt m∏i nhµ chung 102 ß∆t vµ tr∂ lÍi c©u h·i Bªng g◊ ? D†u hai ch†m 147

Tu«n Ph©n m´n NÈi dung Trang ChÒ Æi”m 103 TÀp vi’t §n ch˜ hoa : 103 TÀp Ɖc Ng‰n lˆa §-lim-p›ch Ch›nh t∂ NhÌ - vi’t : MÈt m∏i nhµ chung 104 Ph©n bi÷t tr/ch, ™t/™ch 105 TÀp lµm v®n Vi’t th≠ 106 31. TÀp Ɖc B∏c s‹ Y-äc-xanh 107 K” chuy÷n B∏c s‹ Y-äc-xanh NG§I NHÄ Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : B∏c s‹ Y-äc-xanh 108 CHUNG Ph©n bi÷t r/d/gi, d†u h·i/d†u ng∑ 109 TÀp Ɖc Bµi h∏t trÂng c©y 110 Luy÷n tı vµ c©u MÎ rÈng vËn tı : C∏c n≠Ìc. D†u ph»y 110 TÀp vi’t §n ch˜ hoa : 111 TÀp Ɖc Con cfl Ch›nh t∂ NhÌ - vi’t : Bµi h∏t trÂng c©y 112 Ph©n bi÷t r/d/gi, d†u h·i/d†u ng∑ 112 TÀp lµm v®n Th∂o luÀn v“ b∂o v÷ m´i tr≠Íng 113 32. TÀp Ɖc Ng≠Íi Æi s®n vµ con v≠Ón 114 K” chuy÷n Ng≠Íi Æi s®n vµ con v≠Ón NG§I NHÄ Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : Ng´i nhµ chung 115 CHUNG Ph©n bi÷t l/n, v/d 116 TÀp Ɖc Mà hoa l≠Ón s„ng Luy÷n tı vµ c©u ß∆t vµ tr∂ lÍi c©u h·i Bªng g◊ ? 117 D†u ch†m, d†u hai ch†m 118 TÀp vi’t §n ch˜ hoa : 118 TÀp Ɖc CuËn sÊ tay Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : Hπt m≠a 119 Ph©n bi÷t l/n, v/d 120 TÀp lµm v®n N„i, vi’t v“ b∂o v÷ m´i tr≠Íng 122 33. TÀp Ɖc C„c ki÷n TrÍi 124 K” chuy÷n C„c ki÷n TrÍi B¡U TRòI Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : C„c ki÷n TrÍi 124 VÄ MÖT Ph©n bi÷t s/x, o/´ ߃T Vi’t t™n ri™ng n≠Ìc ngoµi 148

Tu«n Ph©n m´n NÈi dung Trang ChÒ Æi”m 125 TÀp Ɖc M∆t trÍi xanh cÒa t´i 126 Luy÷n tı vµ c©u Nh©n ho∏ 127 TÀp vi’t §n ch˜ hoa : 127 TÀp Ɖc Quµ cÒa ÆÂng nÈi 129 Ch›nh t∂ Nghe - vi’t : Quµ cÒa ÆÂng nÈi 130 Ph©n bi÷t s/x, o/´ 131 TÀp lµm v®n Ghi chäp sÊ tay 132 34. TÀp Ɖc S˘ t›ch chÛ CuÈi cung tr®ng 133 K” chuy÷n 134 B¡U TRòI Ch›nh t∂ S˘ t›ch chÛ CuÈi cung tr®ng 135 VÄ MÖT 135 ߃T TÀp Ɖc Nghe - vi’t : Th◊ th«m 136 Luy÷n tı vµ c©u 137 Ph©n bi÷t tr/ch, d†u h·i/d†u ng∑ 139 TÀp vi’t TÀp Ɖc Vi’t t™n ri™ng n≠Ìc ngoµi 140-143 Ch›nh t∂ M≠a TÀp lµm v®n MÎ rÈng vËn tı : Thi™n nhi™n D†u ch†m, d†u ph»y §n ch˜ hoa : (ki”u 2) Tr™n con tµu vÚ trÙ Nghe - vi’t : Dflng suËi th¯c Ph©n bi÷t tr/ch, d†u h·i/d†u ng∑ Nghe - k” : V ≠¨n tÌi c∏c v◊ sao Ghi chäp sÊ tay 35. §N TÜP CUˇI HñC Kç II