1

ทศั นคตแิ ละพฤติกรรมทีม่ ีต่อแอพพลเิ คชน่ั ไลน์ (LINE) บนเครอื ขา่ ยสังคมออนไลน์: กรณีศกึ ษา นิสติ ระดับปริญญาตรี คณะรฐั ศาสตร์และนิตศิ าสตร์ มหาวิทยาลยั บูรพา

ผวู้ ิจัย ทรงสิทธ์ิ สงวนศักด์ิ เสนอโดย นางสาวสกุ ญั ญา คาเอยี ด รหสั 63304040030 เเผนกอาหารเเละโภชนาการ 2 วิทยาลยั อาชีวศึกษานครศรธี รรมราช

ความเปน็ มาและความสาคญั ของปญั หา เทคโนโลยกี ารส่ือสารในปจั จบุ ันไดม้ กี ารพัฒนาและเปล่ียนแปลงไปอย่างรวดเร็ว รวมท้ัง พฤติกรรมการสื่อสาร การแลกเปลี่ยน และการบริโภคข้อมูลข่าวสารต่าง ๆ เป็นท่ีนิยมใช้กัน อย่างแพร่หลายและเข้ามามีบทบาทในการดาเนินชีวิตประจาวันเป็นอย่างมากเทคโนโลยี การ ส่ือสารมีรูปแบบการให้บริการที่หลากหลาย อันเป็นผลมาจากยุคการส่ือสารที่ไร้พรมแดน กระแสของเครือข่ายสังคมออนไลน์ (Social network) เติบโตเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และได้รับ ความนิยมอย่างมาก จนกลายมาเป็นส่วนหน่ึงในรูปแบบการดาเนินชีวิตประจาวันของคน ใน ปัจจุบัน

ความเปน็ มาและความสาคญั ของปญั หา ซึง่ แอพพลเิ คชนั่ ไลน์เปน็ แอพพลิเคชั่นสาหรับการสนทนาบนอุปกรณ์การส่ือสาร รูปแบบ สมาร์ทโฟน โดยผู้ใช้ สามารถสือ่ สารด้วยการพิมพ์ข้อความจากอุปกรณก์ าร สื่อสารเคร่ืองหน่ึงไปสู่อีกเคร่ืองหนึ่ง อย่างไรก็ตามยังมีผู้บริโภคบางกลุ่มที่ยังไม่ ยอมรับการใช้แอพพลิเคช่ันไลน์ ท้ังนี้อาจเป็นเพราะข้อเสีย คือ ต้องอาศัยการ เช่ือมต่อของระบบอินเทอร์เน็ตท่ีมีประสิทธิภาพ เป็นตัวกลางในการรับ-ส่งข้อมูล โดยเฉพาะในรูปแบบของ Voice call, Video call ที่ตอ้ งใช้ อินเทอร์เน็ตความเร็ว สงู จงึ จะสามารถที่จะใชง้ านได้อยา่ งไม่ติดขดั

ความเปน็ มาและความสาคญั ของปญั หา ดังนั้น ผู้วิจัยจึงสนใจท่ีจะศึกษา และนาผลการศึกษานี้มาเป็นแนวทางในการ พฒั นา แกไ้ ขปญั หาที่อาจจะเกิดข้ึนตอ่ แอพพลิเคชั่น ไลน์บนเครือข่ายสงั คมออนไลน์ ในอนาคต

วตั ถุประสงคข์ องการวจิ ยั 1. เพ่ือศึกษาทัศนคติท่ีมีต่อแอพพลิเคช่ันไลน์บนเครือข่ายสังคมออนไลน์ของนิสิต ระดับปรญิ ญาตรี คณะรฐั ศาสตรแ์ ละนิตศิ าสตร์ มหาวทิ ยาลัยบรู พา 2. เพ่ือศึกษาพฤติกรรมมีต่อแอพพลิเคชั่นไลน์บนเครือข่ายสังคมออนไลน์ของนิสิต ระดบั ปรญิ ญาตรี คณะรัฐศาสตร์และนติ ิศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา 4 3. เพื่อศึกษาเปรียบเทียบทัศนคติท่ีมีต่อแอพพลิเคช่ันไลน์บนเครือข่ายสังคมออนไลน์ ของนิสิตระดับปริญญาตรี คณะรัฐศาสตร์และนติ ิศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยบูรพา จาแนก ตามเพศ อายุ ระดับชนั้ ปกี ารศึกษา และรายไดท้ ไี่ ดร้ บั จากผปู้ กครองเฉลยี่ ตอ่ เดอื น

สมมตุ ฐิ าน 1. เพศตา่ งกัน มีทศั นคติต่อแอพพลิเคชน่ั ไลนบ์ นเครอื ขา่ ยสังคมออนไลน์ท่แี ตกตา่ ง กนั 2. อายุต่างกนั มีทัศนคติต่อแอพพลเิ คช่ันไลน์บนเครอื ข่ายสังคมออนไลนท์ ี่แตกต่าง กัน 3. ระดับชั้นปกี ารศกึ ษาต่างกัน มีทัศนคติตอ่ แอพพลเิ คชน่ั ไลนบ์ นเครือขา่ ยสังคม ออนไลน์ทีแ่ ตกต่างกนั 4. รายไดท้ ี่ไดร้ ับจากผู้ปกครองเฉลยี่ เดอื นต่างกัน มที ัศนคติตอ่ แอพพลิเคช่นั ไลน์ บนเครือข่ายสงั คมออนไลน์ที่แตกตา่ งกนั

กรอบแนวคิดในการวิจยั ตัวแปรตาม ตวั แปรอสิ ระ ทศั นคตติ อ่ การใช้ แอพพลเิ คชนั่ ไลน์ของนิสติ สถานภาพสว่ นบคุ คล 1. เพศ ระดับปรญิ ญาตรี 2. อายุ คณะรฐั ศาสตรแ์ ละนติ ศิ าสตร์ 3. ระดับช้ันปีการศึกษา 4. รายได้ท่ีได้รบั จาก มหาวทิ ยาลยั บรู พา ผปู้ กครอง เฉลยี่ ตอ่ เดอื น

ขอบเขตการวิจัย ขอบเขตด้านเนอื้ หา ผวู้ จิ ยั ได้นาแนวคดิ และทฤษฎีเก่ยี วกบั ทศั นคตขิ องสุปัญญา ไชยชาญ (2543, หน้า 135) และแนวคิดทฤษฎีเกี่ยวกับพฤติกรรมของวิมลสิทธ์ิ หรยางกูร (2537, หน้า 8-9) มาประยุกต์ใช้ ในการศึกษาทัศนคติและพฤติกรรมของนิสิตระดับปริญญา ตรี คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา ท่ีมีต่อแอพพลิเคชั่นไลน์บน เครอื ข่ายสังคมออนไลน์

ขอบเขตการวิจัย ขอบเขตด้านพื้นที่และกล่มุ เป้าหมาย พ้ืนท่ีท่ีใช้ในการศึกษา คือ คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการศึกษา คือ นิสิตระดับปริญญาตรี คณะรัฐศาสตร์และ นติ ศิ าสตร์ มหาวทิ ยาลยั บูรพา ปจั จุบันมนี สิ ติ จ านวน 4,401 คน ขอบเขตดา้ นเวลา การวิจัยและเก็บข้อมูลคร้ังน้ี ใช้ระยะเวลาตั้งแต่เดือนธันวาคม พ.ศ. 2558 ถึง เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2559

นยิ ามศัพทเ์ ฉพาะ ทัศนคติ หมายถึง ความคิด ความเข้าใจ ความคิดเห็น ความรู้สึก ที่มีต่อแอพพลิเคช่ันไลน์ บน เครือข่ายสังคมออนไลน์ ของนิสิตระดับปริญญาตรี คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัย บรู พา พฤตกิ รรม หมายถงึ การกระทาในการใชไ้ ลน์บนเครอื ข่ายสังคมออนไลน์ ความถใ่ี นการใชง้ าน หมายถงึ จานวนครัง้ ในการใช้งานแอพพลิเคช่นั ไลน์ แอพพลเิ คชัน่ ไลน์ หมายถงึ แอพพลิเคชัน่ ส าหรบั การสนทนาบนอุปกรณก์ ารสื่อสาร รปู แบบตา่ ง ๆ

นยิ ามศัพทเ์ ฉพาะ นิสิตระดับปริญญาตรี หมายถึง นิสิตระดับปริญญาตรี คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลยั บรู พา ระยะเวลาในการใช้งาน หมายถึง ระยะเวลาท่ีนิสิตระดับปริญญาตรี คณะรัฐศาสตร์ และ นติ ศิ าสตร์ มหาวิทยาลัยบรู พา ใช้งานแอพพลเิ คช่ันไลน์ ความถี่ในการใช้งาน หมายถึง จานวนครั้งในการใช้งานแอพพลิเคช่ันไลน์ของนิสิต ระดับปริญญาตรี คณะรัฐศาสตร์และนติ ิศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยบูรพา

ประโยชน์ทค่ี าดว่าจะได้รับ 1. องค์กรหรือหน่วยงานต่าง ๆ ที่ใช้ช่องทางแอพพลิเคช่ันไลน์ในการติดต่อสื่อสาร สามารถนาผลการศกึ ษาไปพัฒนาและปรับปรงุ การสอื่ สารให้มีประสทิ ธภิ าพขึ้น 2. ทาให้องค์กรหรือหน่วยงานต่าง ๆ ใช้แอพพลิเคชั่นไลน์ สามารถสร้างความสัมพันธ์ หรอื มีกิจกรรมรว่ มกันและเชอื่ มโยงกนั เพอื่ ปรบั ปรงุ การพัฒนาให้มปี ระสิทธภิ าพขน้ึ 3. นาข้อมูลท่ีได้จากผลการศึกษาท่ีไปเป็นข้อมูลให้กับมหาวิทยาลัยบูรพาและผู้ท่ีมี ส่วน เก่ียวข้อง ใช้เป็นแนวทางในการส่งเสริมให้นิสิตมีพฤติกรรมการใช้แอพพลิเคช่ันไลน์ อย่าง ถูกต้อง เหมาะสม และชว่ ยเพ่ิมประสิทธิภาพการเรยี นการสอนในมหาวิทยาลยั บรู พา

ประชากรและกลมุ่ ตัวอยา่ ง ประชากรทศ่ี กึ ษา คือ นสิ ิตระดบั ปริญญาตรี คณะรัฐศาสตร์ และนติ ิศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยบรู พาจานวนทงั้ ส้ิน 4,401 คน

เคร่ืองมอื ทใ่ี ชใ้ นการวจิ ยั เคร่ืองมอื ท่ีใช้ในการวิจัยครง้ั น้คี ือแบบสอบถาม (Questionnaire) ที่ผวู้ จิ ัยสรา้ งขน้ึ เอง และมีการปรบั ปรุงให้สอดคลอ้ งกับวตั ถปุ ระสงค์ แนวความคดิ ทฤษฎี และงานวิจัยที่เก่ยี วขอ้ ง ประกอบด้วย 3 ตอน คอื ตอนที่ 1 ขอ้ มลู เกยี่ วกบั สถานภาพสว่ นบุคคลของผู้ตอบแบบสอบถาม ตอนท่ี 2 เปน็ แบบสอบถามทัศนคตทิ ม่ี ีตอ่ แอพพลิเคชน่ั ไลน(์ LINE) บนเครอื ข่ายสงั คม ออนไลน์ในในด้านต่าง ๆ ตอนที่ 3 ข้อมลู เก่ียวกบั พฤตกิ รรมการใชแ้ อพพลิเคชัน่ ไลน์(LINE) บนเครอื ขา่ ยสังคม ออนไลน์ ลักษณะของแบบสอบถามเปน็ แบบตรวจสอบรายการ (Check list)จานวน 6 ขอ้

ข้ันตอนการสรา้ งเครอ่ื งมอื 1.1 ดาเนินการศึกษาค้นคว้า นิยาม วรรณกรรม ทฤษฎี และงานวิจัยท่ีเกี่ยวข้องจาก หนังสือ ตารา และเอกสารต่าง ๆ เพอื่ เปน็ แนวทางในการวจิ ัย 1.2 สร้างแบบสอบถาม จานวน 1 ฉบบั ซงึ่ แบง่ ออกเปน็ 3 ส่วน คือ 1.2.1 แบบสอบถามข้อมูลสถานภาพส่วนบุคคล 1.2.2 แบบสอบถามข้อมลู เกีย่ วกบั ทศั นคติ 1.2.3 แบบสอบถามขอ้ มลู เก่ยี วกบั พฤติกรรม 1.3 นาแบบสอบถามฉบับร่างไปให้อาจารย์ท่ีปรึกษาพจิ ารณาตรวจ ให้คาแนะนา เพอื่ ให้ได้ข้อ คาถามที่ครอบคลุมถึงเนื้อหาของงานวิจัย และผู้วิจัยนาแบบสอบถามมาปรับปรุงแก้ไข ตาม คาแนะนาของอาจารยท์ ่ีปรกึ ษานากลับไปใหอ้ าจารย์ท่ปี รึกษาตรวจสอบความถกู ต้อง อีกคร้ัง

การเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู การเกบ็ รวบรวมขอ้ มูล มีขนั้ ตอน ดงั น้ี 1. ผ้วู จิ ยั ดาเนินการแจกแบบสอบถามให้กับนสิ ิตระดับปรญิ ญาตรคี ณะรฐั ศาสตร์ และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา พร้อมท้ังอธิบายถึงแบบสอบถามขั้นตอนที่ผู้ตอบ แบบสอบถามไม่เขา้ ใจ 2. ดาเนนิ การแจกแบบสอบถามให้ครบ แลว้ รวบรวมแบบสอบถามกลบั คืนมาทัง้ หมด ผ้วู จิ ยั จะพยายามใหน้ ิสิตได้ตอบแบบสอบถามให้ครบ 3. หลงั จากนนั้ ผ้วู จิ ัยจะตรวจสอบความสมบูรณข์ องแบบสอบถาม และทาการวิเคราะห์ ประมวลผลข้อมูลโดยใช้เคร่ืองคอมพิวเตอร์ โดยโปรแกรมสาเร็จรูปเพื่อการวิจัยทาง สงั คมศาสตร์

การวิเคราะห์ขอ้ มลู การวิเคราะห์ข้อมูลสาหรับการวิจัยครั้งน้ี ใช้วิธีการประมวลผลค่าทางสถิติด้วย โปรแกรม คอมพิวเตอร์ เพื่อการวิจัยทางสังคมศาสตร์แบ่งการวิเคราะห์ออกเป็น 4 ตอน คอื ตอนที่ 1 การวิเคราะห์ข้อมูลสถานภาพส่วนบคุ คล ตอนที่ 2 การวิเคราะห์ ทัศนคติมีต่อแอพพลิเคชั่นไลน์ ตอนที่ 3 การวิเคราะห์พฤติกรรมที่มีต่อ แอพพลิเคชั่นไลน์ ตอนท่ี 4 ข้อมูลเก่ียวกับการเปรียบเทียบ ทัศนคติท่ีมีต่อ แอพพลิเคชั่นไลน์

ตารางรวม

ข้อเสนอแนะในการวจิ ยั และข้อเสนอแนะคร้งั ตอ่ ไป 1. การวิจัยคร้ังน้ีใช้ปัจจัยส่วนบุคคลบางตัวแปรเท่านั้น ดังน้ัน ควรศึกษาปัจจัย ด้านอ่ืน ๆ ท่ีคาดว่าจะเป็นปัจจัยสาคัญเพ่ิมเติมเพ่ือให้ได้ข้อมูลครบถ้วนและเป็น ประโยชน์มากที่สดุ 2. การวิจัยคร้ังน้ีได้ศึกษาเฉพาะกลุ่มตัวอย่างจากนิสิตคณะรัฐศาสตร์และ นิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา เท่านั้น ซึ่งการวิจัยในครั้งต่อไปควรจะศึกษากลุ่ม ตัวอยา่ งอื่น ๆ เพื่อจะได้ ทราบถงึ ขอ้ มลู ความคดิ เห็น ท่อี าจจะแตกตา่ งกันไป

ข้อเสนอแนะในการวจิ ยั และข้อเสนอแนะคร้ังตอ่ ไป 3. ควรเพ่ิมวิธีในการศึกษาวิจัยกล่าวคือเน่ืองการวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปริมาณ ดงั น้นั ควรศกึ ษาวิจัยเชิงคุณภาพ โดยเกบ็ ข้อมูลเชิงลึกกับผู้ใช้งานแอพพลิเคช่ันไลน์ เพือ่ ให้เกดิ ความเข้าใจในดา้ นทศั นคติของกลุ่มตวั อยา่ งได้มากย่งิ ขนึ้ 4. ควรมีการศึกษาแนวโน้มการใช้เครือข่ายสังคมออนไลน์ (Social network) ใน อนาคต เนื่องจากเทคโนโลยีมีการพัฒนาเปลี่ยนแปลงและมีบริการใหม่ ๆ เกิดข้ึน อย่างต่อเนอ่ื ง