ยาสมุนไพร

ยาสมนุ ไพร ภญ.สพุ ตั รา แกว้ มา

วตั ถปุ ระสงค์ • ทราบความหมาย ระบุยาสมุนไพรได้ • ใช้ยาสมุนไพรไดอ้ ยา่ งถกู ต้อง

ยาสมนุ ไพร ยาสมนุ ไพร หมายถงึ ยาทไ่ี ดจ้ าก พฤกษชาติ สัตว์ หรือแร่ซ่งึ ยงั มิได้ผสม ปรงุ หรือ แปรสภาพ (พรบ.ยา 2510) ยาแผนโบราณ หมายถงึ ยาท่ีมงุ่ หมายสาหรบั ใชใ้ นการประกอบโรคศิลปะ แผนโบราณหรือ การบาบดั โรคสตั ว์ ซง่ึ อยใู่ นตารายาแผนโบราณท่ีรฐั มนตรปี ระกาศ หรอื ยาท่ีรฐั มนตรี ประกาศเป็นยาแผนโบราณ หรอื ยาท่ีไดร้ บั อนญุ าตใหข้ นึ้ ทะเบียน ตารบั ยาเป็นยาแผน โบราณ (ยาท่มี ีพชื สมุนไพรเปน็ ส่วนผสมในกระบวน การผลติ โดยมกี ารนาพืชสมุนไพรเหลา่ นนั้ มาแปร สภาพ และนาออกจาหนา่ ยในรปู ยาเม็ด แคปซลู หรือยาผง)

สมนุ ไพรที่สามารถใช้ทดแทนยาแผนปจั จบุ นั

ยาขมิน้ ชัน ยาสมนุ ไพร : ยาขมน้ิ ชัน 450MG./CAP. ทดแทนยาแผนปจั จบุ ัน : SIMETHICONE 80 MG , SODAMINT 300 MG, M. CARMINATIVE ข้อบง่ ใช้ : บรรเทาอาการแน่นจุกเสยี ด ท้องอืดทอ้ งเฟอ้ อาหารไม่ย่อย โรคกระเพาะอาหาร ปริมาณการใช้ : 1-2 แคปซูล หลงั อาหาร วนั ละ 3 เวลา ขอ้ หา้ มใช้/ข้อควรระวัง : ห้ามใช้ในผู้ท่ีทอ่ น้าดอี ดุ ตันหรอื ผู้ทไ่ี วตอ่ ยานี้ ระวงั ในผูป้ ว่ ยโรคนวิ่ ในถงุ นา้ ดี, หญิงต้ังครรภ์ ยกเวน้ ภายใต้การดูแลของแพทย์ ระวงั การใช้ในเด็กเนื่องจากยังไมม่ ีข้อมลู ประสทิ ธผิ ล ระวังการใชร้ ว่ มกบั ANTICOAGULANTS/ANTIPLATELET

ยาธาตุอบเชย ยาสมุนไพร : ยาธาตุอบเชย 180 ซี.ซี ทดแทนยาแผนปัจจุบนั : M. CARMINATIVE ข้อบ่งใช้ : แก้ทอ้ งอืด ท้องเฟ้อ จุกเสียด แน่นทอ้ ง ปรมิ าณการใช้ : 15 ML หลังอาหาร 3 เวลา ขอ้ หา้ มใช้/ข้อควรระวัง : ระวงั การใช้ยาอย่างตอ่ เนอ่ื ง ในผทู้ ่มี ีความผิดปกตขิ อง ตบั ไต เน่ืองจาก อาจเกดิ การสะสมของการบรู และเกดิ พษิ ได้

ยาธาตบุ รรจบ ยาสมุนไพร : ยาธาตบุ รรจบ 450 MG./CAP. ทดแทนยาแผนปจั จบุ ัน : LOPERAMIDE 2 MG. ข้อบง่ ใช้ : ใชใ้ นคนไข้อุจจาระธาตุพกิ าร ทอ้ งผกู ท้องเฟ้อ อาหารไม่ย่อย ถ่ายอุจจาระยาก เปน็ ก้อนเลก็ ๆ ปริมาณการใช้ : 2 แคปซลู กอ่ นอาหาร วันละ 3 เวลา ขอ้ ห้ามใช้/ขอ้ ควรระวัง : หา้ มใช้ในหญงิ ตั้งครรภ์ และผูท้ ่ีมไี ข้ ระวังการใช้ร่วมกับ ANTICOAGULANTS/ANTIPLATELET ระวงั การใชย้ าอย่างตอ่ เนือ่ ง ในผทู้ ม่ี ีความผิดปกติของ ตับ ไต เน่ืองจากอาจเกดิ การสะสมของการบรู และเกดิ พษิ ได้ ในกรณีท้องเสีย ใชไ้ ม่เกนิ 1 วนั หากอาการไม่ดขี ้นึ ควรปรึกษาแพทย์

ยาฟา้ ทะลายโจร ยาสมุนไพร : ยาฟ้าทะลายโจร 400MG./CAP. ทดแทนยาแผนปจั จบุ ัน : PARACETAMOL 500 MG. SERRATIOPEPTIDASE 5 MG. LOPERAMIDE 2 MG ข้อบง่ ใช้ : เจ็บคอ มอี าการไข้หวัด ท้องเสยี ไม่ติดเชอ้ื ปริมาณการใช้ : 3-4 แคปซลู หลังอาหาร วันละ 4 เวลา ข้อหา้ มใช/้ ขอ้ ควรระวัง : หา้ มใช้ในหญิงตง้ั ครรภแ์ ละใหน้ มบุตร เนอื่ งจากอาจท้าให้เกดิ ทารกวิรูปได้ หา้ มใชก้ รณเี จบ็ คอเน่ืองจากติดเช้ือ STREPTOCOCCUS A -PT ทม่ี ีประวัติเป็นโรคหวั ใจรูห์มาตคิ ระวงั การใช้รว่ มกบั ANTICOAGULANTS/ANTIPLATELET ระวงั การใช้รว่ มกบั ยาลดความดันอาจเสริมฤทธิก์ ันได้ ไม่ควรทานเกิน 7 วัน **หากใชต้ ดิ ตอ่ กนั เป็นเวลานานอาจท้าให้แขนขามีอาการชาออ่ นแรง

ยามะระข้นี ก ยาสมนุ ไพร : ยามะระข้ีนก 450MG./CAP. ทดแทนยาแผนปจั จุบัน : PARACETAMOL 500 MG. ข้อบ่งใช้ : แกไ้ ข้ แก้รอ้ นใน เจรญิ อาหาร ปริมาณการใช้ : 1 แคปซลู หลังอาหาร วนั ละ 3 เวลา ข้อห้ามใช/้ ข้อควรระวัง : หา้ มใช้ในเด็กหรอื หญงิ ใหน้ มบุตร เน่อื งจากมรี ายงานวา่ ทาใหร้ ะดบั นา้ ตาลในเลอื ด ลดลงอยา่ ง มากจนเกิดอาการชักในเดก็ ได้ ไมแ่ นะนาใหใ้ ชใ้ นผทู้ ีส่ งสัยว่าเปน็ ไข้เลอื ดออก เนอื่ งจากอาจบดบงั อาการ ระวงั การใช้ ร่วมกบั ยาลดระดบั นา้ ตาลในเลอื ดชนดิ รับประทานหรือ ร่วมกับการฉดี อนิ สลุ นิ อาจเสรมิ ฤทธ์ิกนั ได้ อาการไม่พึงประสงค์ คล่ืนไส้ วิงเวียน ชาปลายมอื ปลายเทา้ ชกั ในเดก็ ท้องเดิน ปวดศรี ษะ

ยาสหัสธารา ยาสมนุ ไพร : ยาสหสั ธารา 500MG./CAP. ทดแทนยาแผนปัจจบุ นั : ORPHENADRINE+PARACETAMOL 35+450MG , ยากลุม่ NSIADS เชน่ DICLOFENAC 25MG , VITAMIN B 1-6-12 ข้อบง่ ใช้ : อาการปวดกล้ามเน้อื ในกรณี OSTEOARTHRITIS ,PERIPHERAL NEUROPATHY แกอ้ าการชาปลาย มือปลายเทา้ ปริมาณการใช้ : 2 แคปซูล ก่อนอาหาร วนั ละ 3 เวลา ข้อห้ามใช้/ขอ้ ควรระวงั : ห้ามใช้ในหญิงต้ังครรภ์ และผทู้ ่มี ไี ข้ ระวังในผ้ปู ว่ ยความดนั แผลในกระเพาะอาหาร กรดไหลย้อน ระวงั การใช้ยาอย่างต่อเนื่อง ในผทู้ ี่มีความผดิ ปกติของ ตับ ไต ระวัง การใช้รว่ มกบั ยา PHENYTOIN PROPRANOLOL THEOPHYLLINE RIFAMPICIN เนอ่ื งจากตารบั นี้มีพริกไทยในปรมิ าณสูง อาการไมพ่ งึ ประสงค์ รอ้ นทอ้ ง แสบทอ้ ง คลนื่ ไส้ คอแห้ง ผนื่ คนั

ยาผสม เพชรสังฆาต ยาสมุนไพร : ยาผสม เพชรสังฆาต 450MG./CAP ทดแทนยาแผนปจั จบุ ัน : DAFLON, SIDUOL ขอ้ บ่งใช้ : บรรเทาอาการริดสดี วงทวารและ เปน็ ยาระบาย โดยไม่ตอ้ งใชย้ า ระบายร่วมดว้ ย ปรมิ าณการใช้ : 2 แคปซูล หลงั อาหารทนั ที 3 เวลา ขอ้ ห้ามใช้/ขอ้ ควรระวงั : ข้อควรระวงั การใช้ยาในหญิงตง้ั ครรภแ์ ละให้นมบุตร อาการไมพ่ งึ ประสงค์ ท้องเสยี มวนท้อง

ยาแก้ไอผสม มะขามปอ้ ม ยาสมุนไพร : ยาแกไ้ อผสม มะขามป้อม 60 ซีซี ทดแทนยาแผนปัจจุบนั : BROMHEXINE ACETYLCYSTEINE ข้อบ่งใช้ : บรรเทาอาการไอ ขบั เสมหะ ปริมาณการใช้ : มะขามปอ้ ม 15 ซีซี หลงั อาหาร 3 เวลาหรอื จบิ เม่ือมีอาการ ขอ้ ห้ามใช้/ข้อควรระวงั : **หา้ มใชใ้ นผู้ปว่ ยเบาหวานทไ่ี ม่สามารถควบคุมระดบั นา้ ตาลในเลือดได้ ระวัง การใช้ในผปู้ ่วยทท่ี ้องเสียง่าย เนื่องจากมีมะขามป้อมฤทธ์ิเป็นยาระบาย

ยาประสะไพล ยาสมนุ ไพร : ยาประสะไพล 450MG./CAP. ** ห้ามใชไ้ นหญงิ ตกเลอื ดหลงั คลอด หญิงต้งั ครรภ์ และผ้ทู ม่ี ไี ข้ **หา้ มใชใ้ นหญงิ ทีม่ ามากกวา่ ปกตเิ พราะจะทา้ ใหม้ กี ารขบั ระดอู อกมามาก ขนึ้ ข้อควรระวัง -ระวงั การใชย้ าอย่างตอ่ เน่ือง ในผูท้ มี่ ีความผดิ ปกติ ของ ตบั ไต เนอื่ งจาก อาจเกดิ การสะสมของการบรู และเกดิ พษิ ได้ ทดแทนยาแผนปจั จุบนั : MEFENAMIC ACID 250MG ขอ้ บง่ ใช้ :1.แก้ระดูมาไม่สมา่ เสมอหรอื มา นอ้ ยกวา่ ปกติ 2.บรรเทาอาการปวดประจาเดือน 3.ขับน้าคาวปลา 4.กระต้นุ น้านม ปริมาณการใช้ : 2 แคปซูล กอ่ นอาหาร 3 เวลา *กรณี ระดูไมส่ ้ม่าเสมอ ทาน 3-5 วันเมื่อระดมู าให้หยดุ *กรณีปวด ประจาเดือนทานก่อนมรี ะดู 2-3 วนั จนถึงวันที่ 2 ท่มี ีระดู *กรณขี ับนา้ คาวปลา ทานจนกวา่ น้าคาวปลาจะหมด แต่ไม่เกิน 15 วัน ขอ้ หา้ มใช้/ขอ้ ควรระวัง : ขอ้ ควรระวงั การใชย้ าในหญิงตัง้ ครรภ์และให้นมบตุ ร อาการไมพ่ งึ ประสงค์ ทอ้ งเสีย มวนทอ้ ง

น้ามันไพล ยาสมนุ ไพร : นา้ มันไพล 18 ซซี ี ทดแทนยาแผนปจั จบุ นั : ANALGESIC BALM ขอ้ บง่ ใช้ : บรรเทาอาการบวม ฟกช้า เคล็ดยอก ปริมาณการใช้ : ทาถบู รเิ วณทีม่ ี อาการวนั ละ2-3 คร้ัง ข้อหา้ มใช้/ขอ้ ควรระวัง : หา้ มทาบริเวณขอบตา,เนอ้ื เยอื่ ออ่ น หา้ มทาบรเิ วณผวิ หนงั ที่มบี าดแผล

ชาชงมะขามแขก ยาสมนุ ไพร : ชาชงมะขามแขก 2กรมั /ถงุ 20ถุง/ซอง ทดแทนยาแผนปัจจบุ ัน : BISACODYL 5MG, MILK OF MAGNESIA ข้อบ่งใช้ : บรรเทาอาการทอ้ งผูก ปริมาณการใช้ : 1 ถงุ แชน่ ้าร้อน 200 ซีซี ดม่ื ก่อนนอน ข้อห้ามใช/้ ข้อควรระวงั : **ห้ามใช้ใน PT GASTROINTESTINAL OBSTRUCTION ข้อควรระวัง ระวงั ในเด็กต่ากว่า 12 ปหี รอื ใน PT INFLAMMATORY BOWEL DISEASE การรบั ประทานยาในขนาดสงู อาจทาให้เกดิ NEPHRITIS ระวังในหญิงตง้ั ครรภใ์ หน้ มบตุ ร อาการไมพ่ งึ ประสงค์ ปวดมวนท้อง ผน่ื คัน

ยาขิง แคปซูล ยาสมนุ ไพร : ยาขิง แคปซลู 450MG./CAP. ทดแทนยาแผนปจั จบุ นั : SIMETHICONE 80MG, M.CARMINATIVE ข้อบ่งใช้ : ทอ้ งอดื ท้องเฟอ้ ปริมาณการใช้ : 2 แคปซลู หลังอาหาร 3 เวลา ขอ้ ห้ามใช้/ข้อควรระวัง : ระวังการใชร้ ว่ มกบั ANTICOAGULANTS , ANTIPLATELET ระวังใน PT โรคน่วิ ใน ถุงน้าดี อาการไม่พงึ ประสงค์ แสบร้อนบรเิ วณทางเดินอาหาร ระคายเคอื งปากและคอ

ยาขิง ชาชง ยาสมนุ ไพร : ยาขิง ชาชง 2กรัม/ถุง 20ถุง/ซอง 1ถุง ทดแทนยาแผนปัจจบุ ัน : DIMENHYDRANATE ข้อบ่งใช้ : เวยี นศรี ษะ คลนื่ ไสอ้ าเจยี น เมา รถ เมาเรือ ปรมิ าณการใช้ : ชงนา้ ร้อน 100 ซีซี หลังอาหาร 3 เวลา ขอ้ ห้ามใช้/ขอ้ ควรระวงั : ระวงั การใช้รว่ มกับ ANTICOAGULANTS , ANTIPLATELET ระวงั ใน PT โรคนิว่ ในถุงนา้ ดี อาการไมพ่ งึ ประสงค์ แสบร้อนบริเวณทางเดินอาหาร ระคายเคืองปากและคอ

ยาหอมเทพจิต/ ยาหอมนวโกศ ยาสมุนไพร : ยาหอมเทพจิต/ ยาหอมนวโกศ ทดแทนยาแผนปัจจุบนั : DIMENHYDRINATE 50MG CINNARIZINE 25MG ขอ้ บ่งใช้ : บรรเทาอาการเวียนศรี ษะ แกจ้ ุก เสียด ปริมาณการใช้ : 15 กรมั /ซอง 1-2 ชช. ละลายน้า1แกว้ ด่ืมกอ่ นอาหาร 3 เวลา ข้อหา้ มใช/้ ข้อควรระวงั : ห้ามใช้ในหญงิ ตง้ั ครรภ์ ระวงั การใช้ร่วมกบั ANTICOAGULANTS , ANTIPLATELET ระวงั การใช้กบั ผู้ปว่ ยทม่ี ปี ระวตั แิ พเ้ กสรดอกไม้

ยาประสะมะแว้ง ยาสมนุ ไพร : ยาประสะมะแว้ง ทดแทนยาแผนปจั จบุ ัน : BROMHEXINE ACETYLCYSTEINE ข้อบ่งใช้ : บรรเทาอาการไอ มีเสมหะ ทาให้ ชุ่มคอ ชว่ ยขับเสมหะ ปริมาณการใช้ : อมครง้ั ละ 3-5 เมด็ เม่อื มีอาการ ขอ้ หา้ มใช้/ข้อควรระวัง : ไมค่ วรใชต้ ดิ ตอ่ นากเกิน 15 วนั หากอาการไมด่ ีข้นึ ควรปรึกษาแพทย์

ยาเถาวัลย์เปรยี ง ยาสมุนไพร : ยาเถาวัลย์เปรยี ง 450MG./CAP. ทดแทนยาแผนปัจจุบนั : ORPHENADRINE+PARACETAMOL 35/450 MG,TOLPERISONE 50 MG ขอ้ บง่ ใช้ : บรรเทาอาการปวดตงึ กลา้ มเน้ือ ปริมาณการใช้ : 2 แคปซลู ก่อนอาหาร 3 เวลา และก่อนนอน ข้อหา้ มใช้/ขอ้ ควรระวงั : หา้ มใชใ้ นหญงิ ตง้ั ครรภ์ ชอ้ ควรระวงั –ระวงั การใช้ในผู้ปว่ ยทเี่ ป็นแผลใน กระเพาะอาหาร 5 ยาสมนุ ไพร ทดแทนยาแผนปจั จบุ ัน ข้อบ่งใช้ ปริมาณการใช้ ขอ้ หา้ มใช้/ข้อควรระวงั ยากล่มุ NSAIDS เช่น DICLOFENAC 25MG อาการไมพ่ ึงประสงค์ ระคายเคืองระบบทางเดินอาหาร ปวดทอ้ ง ทอ้ งผูก ปัสสาวะบ่อย คอแห้ง และใจส้ัน

ยาเจลพริก ยาสมุนไพร : ยาเจลพริก ห้ามใชใ้ นผ้ทู ี่แพ้ CAPSAICIN ทดแทนยาแผนปัจจุบนั : ANALGESIC BALM ข้อบ่งใช้ : บรรเทาอาการปวดขอ้ กลา้ มเนื้อ ปรมิ าณการใช้ : ทาบริเวณทป่ี วด 3- 4 คร้ังตอ่ วัน ขอ้ ห้ามใช้/ข้อควรระวงั : ห้ามทาบรเิ วณขอบตาและเน้ือเยื่อออ่ น การใช้ร่วมกับยารักษาโรคหวั ใจ กล่มุ ACE INHIBITOR อาจทาใหไ้ อเพ่มิ ขึ้น อาการไมพ่ งึ ประสงค์ ผิวหนงั แดง ปวด และแสบร้อน

ยาไพล ยาครีม ยาสมนุ ไพร : ยาไพล ยาครมี ทดแทนยาแผนปัจจุบัน : ANALGESIC BALM ข้อบง่ ใช้ : ทาภายนอกเพ่ือลดอาการอกั เสบ กล้ามเน้อื ปรมิ าณการใช้ : ทาบรเิ วณท่ีมีอาการ วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น ขอ้ หา้ มใช้/ขอ้ ควรระวงั : หา้ มทาบรเิ วณขอบตาและเน้อื เย่อื อ่อน หา้ มทาบรเิ วณผิวหนังที่มบี าดแผล หรอื มีแผลเปดิ

ยาพญายอครมี ยาสมนุ ไพร : ยาพญายอครีม ทดแทนยาแผนปัจจบุ นั : ACYCLOVIR CREAM ข้อบ่งใช้ : HERPES SIMPLEX บรรเทาอาการ เรมิ งูสวัด ปริมาณการใช้ : ทาบริเวณทม่ี ีอาการ วนั ละ 5 ครงั้ (ทุก 4 ช่วั โมง ขอ้ ห้ามใช้/ข้อควรระวัง : ห้ามใช้ในนท่แี พ้ยาหรือสว่ นประกอบของยา

ขอบคุณคะ่