FF9B032E-C239-4E41-8632-68EA74215FFB

NERVOUS SYSTEM ระบบประสาท

จดั ทําโดย นางสาวอัจฉรา ถนอมชาติ นางสาวธนพร ขันแกว้ นางสาวปรยี าพร แกว้ ขวญั เลขที 18 ชนั ม.6/5 เลขที 24 ชัน ม.6/5 เลขที 26 ชนั ม.6/5

NERVOUS SYSTEM ระบบประสาท (Nervous System) เปน ศูนยก์ ลางทคี วบคมุ การทํางานของร่างกาย ใน การแสดงปฏิกริ ิยาตอบสนองต่อสิงเร้า โดยทาํ หนา้ ทีประสานสัมพันธ์ระหว่างอวัยวะสัมผสั กับ อวยั วะมอเตอร์ ควบคุมการทาํ งานของกล้ามเนือ การทาํ งานของต่อมและระบบต่าง ๆ ในรา่ งกาย อกี ทงั เปนศูนยข์ องความรสู้ ึกนกึ คดิ สติปญญา การเรยี นรู้ ความจาํ ตลอดจนการปรบั ตัวให้เขา้ กับสิงแวดล้อม

NERVOUS SYSTEM ระบบประสาท แบ่งออกเปน 2 ส่วน คอื 1.ระบบประสาทส่วนกลาง (central nervoussystem หรอื CNS) ประกอบด้วย •สมอง (brain) •ไขสันหลัง (spinal cord) 2.ระบบประสาทส่วนปลาย หรือระบบประสาทรอบนอก (peripheral nervous system หรอื PNS) ประกอบดว้ ย •เส้นประสาทสมอง (cranial nerve) •เส้นประสาทไขสันหลัง (spinal nerve) •ระบบประสาทอัตโนมตั ิ (autonomic nervous system หรอื ANS)

BRAIN สมอง

BRAIN สมอง แบ่งเปน 3 ส่วน คือ 1. สมสอมงอสง ่วนหนา้ • Cerebrum • Hypothalamus • Thalamus 2. สมองส่วนกลาง 3. สมองส่วนทา้ ย • Cerebellum • Pons • Medullaoblongata

CEREBRUM ซรี บี รมั ในส่วนของสมองแบง่ ออกได้อกี 4 ส่วนยอ่ ย ดงั นี • พูสมองส่วนหน้า ( frontal lobe) ซีกซา้ ย ( left themisphere) และซีก ขวา ( right themisphere) สมองซกี ซ้ายจะควบคมุ การทํางานของอวยั วะด้านขวา ของรา่ งกาย ส่วนสมองซกี ขวาจะควบคุมการทาํ งานของอวัยวะดา้ นซ้ายของรา่ งกาย นอกจากนียงั เปนศูนย์กลางของอารมณ์ การพูด ความคดิ การจาํ การเรียนรู้ และการ ใชภ้ าษาอีกดว้ ย • พูสมองส่วนกลาง ( Parietal lobe) เปนสมองส่วนทีทาํ หน้าทรี บั ความ รสู้ ึกตา่ ง ๆ ทัวไปของรา่ งกาย • พูสมองส่วนข้าง ( temporal lobe) มหี น้าทเี ปนศูนย์กลางในการรับรู้ใน ดา้ นรส กลิน เสียง และความเข้าใจดา้ นภาษา หรืออาจเรียกส่วนนีอีกอย่างหนงึ ว่าเขต การฟง - พูสมองส่วนหลัง ( occipital lobe) มีหน้าทคี วบคุมการรบั ร้ทู างสายตา ให้เกิดการมองเห็นภาพต่าง ๆ ทงั แนวตังและแนวนอน หรอื อาจเรียกบริเวณส่วนนีว่า เขตการเห็น

CEREBELLUM สมองเล็ก มีหน้าทสี ําคัญคอื ช่วยใหอ้ วัยวะตา่ ง ๆ ทอี ยภู่ ายใต้ การควบคุมของสมองสามารถทาํ งานประสานกนั ได้ เปนจงั หวะเดยี วกันเพือทํากจิ กรรมใดกิจกรรมหนึง หน้าทอี กี ประการหนึงคือควบคุมการทรงตวั ของรา่ ง กา เนอื งจากสมองเล็กเปนตัวรับกระแสประสาท จากอวัยวะรับสัมผัสทีใช้ควบคมุ การทรงตวั ซงึ อยู่ บริเวณหูชันใน ทําให้เกิดความสมดุลในขณะที ร่างกายกาํ ลังอย่ใู นอริ ิยาบถต่าง ๆ

THALAMUS ทาลามสั ทําหนา้ ทเี ปนศูนย์รบั กระแสประสาทความรสู้ ึกที ถูกส่งมาจากอวัยวะตา่ ง ๆ ของรา่ งกายเข้าสู่ ไขสันหลัง ผา่ นก้านสมอง ( medulla oblongata) พอนส์ และสมองส่วนกลาง (midbrain) ตามลําดับ จนถึงทาลามสั จากนันทาลามสั จะจดั การแยก กระแสประสาทเหล่านันเพือเขา้ สู่สมองเขตตา่ ง ๆ อีกทอดหนึง นอกจากนที าลามสั ยงั ทําหน้าทีควบคมุ อารมณแ์ ละ พฤตกิ รรมของเดก็ แรกเกิดในขณะทีสมองซีรบี รมั ยังทาํ งานได้ไมเ่ ต็มทีอกี ดว้ ย

HYPOTHALAMUS ไฮโปทาลามสั มหี น้าทสี ําคัญในการสรา้ งความสมดุลให้กับ ระบบการทาํ งานของร่างกาย เช่น รักษาระดบั ความ สมดลุ ของอณุ หภูมริ ่างกาย การหายใจ การหลับ การตนื อัตราการเตน้ ของหวั ใจ ความดนั โลหิต ปรมิ าณนาํ ตาลในกระแสเลอื ด ควบคมุ ความสมดุล ในการทํางานของระบบประสาทอตั โนมตั ิ นอกจากนี ยังทําหนา้ ทคี วบคุมแรงขบั ( drive) ตา่ ง ๆ เชน่ ความหิว ความกระหายความต้องการทางเพศ เปนตน้ ความสําคัญของไฮโปทาลามสั นเี องบาง ครงั จงึ ได้รับสมญาว่าผพู้ ิทกั ษ์รา่ งกาย

MIDBRAIN สมองสว่ นกลาง เปนส่วนทมี ีความยาวประมาณ 1 นวิ ตังอยู่ ใต้ทาลามสั โดยมเี ซลลป์ ระสาทเปนตัวเชือม ต่อกัน ทําหน้าทใี นการรับ – ส่ง กระแส ประสาทระหว่างสมองส่วนหนา้ และสมอง ส่วนท้าย และทาํ หนา้ ทเี กยี วกบั การมองเหน็ , การเคลอื นไหวของลูกตา และการไดย้ นิ

PONS พอนส์ เปนส่วนทีอยู่ถัดลงมาจากสมองส่วนกลาง ดา้ นขวา ของพอนส์จะอย่ตู ดิ กบั สมองเลก็ (cerebellum) โดยมใี ยประสาทเปนตัวเชือม จึงทําให้พอนส์เปน ทางผา่ นของกระแสประสาททมี าจากส่วนลา่ งเขา้ สู่สมอง ซีรบี รมั และสมองเล็ก เพือใหเ้ กดิ การประสานงาน กนั ระหว่างสมองทงั สองชนิด เชน่ สามารถ เคลือนไหวไดพ้ ร้อมกับการทรงตัวทดี ี เปนต้น

MEDULLA OBLONGATA ก้านสมอง เปนส่วนสุดท้ายของสมองทาํ หนา้ ทีเชอื มต่อระหว่าง สมองกับไขสันหลังประกอบด้วยเส้นประสาทเปน มดั เพือส่งกระแสประสาททไี ดร้ ับจากสมองผ่าน ส่วนต่างๆลงมาตามลําดบั เพือส่งเขา้ สู่ไขสันหลัง และรบั กระแสประสาททีส่งขึนมาจากไขสันหลังส่ง ต่อไปสู่ส่วนต่างๆของสมองตามลาํ ดบั นอกจากนี ก้านสมองยงั ทําหน้าทคี วบคมุ การทาํ งานของอวัยวะ ภายในบางชนิดอีกดว้ ย

MENINGES เยอื หมุ้ สมอง เยอื ห้มุ สมองแบง่ ออกได้ 3 ส่วน ดงั นี • เยอื ห้มุ สมองชนั นอก (Dura mater) เปนเยือห้มุ สมองทมี คี วามเหนยี วแข็งแรงมาก มหี น้าทีปองกนั การกระ ทบกระเทือน • เยอื หุม้ สมองชนั กลาง (Arachoid mater) เปน เยือหุม้ สมองทมี ีลกั ษณะเปนเยอื บางๆ • เยือหุม้ สมองชันใน (Pia mater) เปนเยือหุม้ สมองทีมีเส้นเลอื ดแทรกมากมายทาํ หน้าทสี ่งอาหารไปเลียง สมองในระหว่างชนั กลางกับชันในจะมกี ารบรรจุของเหลวที เรยี กว่านําเลยี งสมองไขสันหลังโดยจะทําหนา้ ทีให้สมองและ ไขสันหลงั เปยกชืนอย่เู สมอ

SPINAL CORD ไขสนั หลัง โครงสร้างของไขสันหลงั และเส้นประสาทไขสันหลงั 1.ปกบน (dorsal horn) เปนบรเิ วณรบั ความรสู้ ึก 2.ปกลา่ ง (ventral horn) เปนบริเวณนําคาํ สัง 3.ปกขา้ ง (lateral horn) เปนบรเิ วณระบบประสาทอัตโนมัติ

NERVE FIBER เสน้ ประสาท เปนกลุ่มของเส้นใยบางๆจาํ นวนมากซึงเกิดจากเซลล์ประสาทหลายตวั รวมกันเข้าเปนมดั อาจเปนมัดของแอกซอน หรอื เดนไดรทห์ รอื ทงั สองชนิดรวมกนั สามารถจาํ แนกไดเ้ ปน2 ประเภทใหญๆ่ ดังนี 1.เส้นประสาททีออกจากสมองมี12 คบู่ างค่เู ปนเส้นประสาททเี กยี วกบั การสัมผสั บางคเู่ ปนเส้นประสาททีใช้ ควบคมุ การเคลือนไหวแยกเปนซกี ซ้ายและซีกขวา 2.เส้นประสาททีออกจากไขสันหลงั (spinal nerve) ทําหนา้ ทีรบั -ส่งความรู้สึกและคาํ สังม3ี 1 คู่ โดยจะแยกออก เปน 2 ชุด •ชดุ ท1ี เปนเส้นประสาทส่วนของการรบั ความร้สู ึกเข้าสู่ไขสันหลงั ทางด้านหลงั •ชุดท2ี ทาํ หน้าทคี วบคมุ การเคลอื นไหวเขา้ สู่ไขสันหลังบริเวณช่วงทอ้ ง เส้นประสาทแต่ละเส้นมเี ซลล์ประสาท(Neuron) หลายๆเซลล์เรยี งตอ่ กัน กระจายไปเลียงทังรา่ งกายมปี ระมาณ 12,000 ลา้ นเซลลใ์ นไขสันหลงั และ สมองมเี ซลลป์ ระสาทมากทสี ุด

NEURON เซลล์ประสาท เซลลป์ ระสาท 1 เซลล์ ประกอบดว้ ย 1. ตัวเซลส์(Cell body) 2. เดนไดรท์(dendrite) 3. แอกซอน(axon) ทําหน้าทสี ่งความรสู้ ึกของเซลล์นันไปยงั เซลลป์ ระสาทตัวอืนๆ การทาํ งานของแอกซอน เซลล์รบั ความร้สู ึก > เดนไดรท์ > แอกซอน > ส่งไปยงั เซลล์ประสาทอนื ๆ หรือยังอวัยวะทีตอ้ งการใหเ้ กิดความร้สู ึก หรอื แสดงปฏกิ ริ ิยาตอบสนอง 4.ซิแนปส์(Synaps) ทาํ หน้าทีเปนตัวเชือมสัญญาณกระแส ประสาทระหว่างเซลลป์ ระสาทตัวหนึงกับเซลล์ประสาทอีกตวั หนึง

หนา้ ทีการทํางานของเซลล์ประสาทในรา่ งกาย สามารถแบ่งได้ทังหมด 3 ประเภท ดงั นี 1. เซลล์ประสาทรบั ความรสู้ ึก ทาํ หนา้ ทีรับกระแสประสาท จากอวัยวะรับสัมผสั เขา้ สู่สมองและไขสันหลงั 2. เซลล์ประสาทมอเตอร์ ทําหน้าทีนํากระแสประสาทเข้าสู่ กล้ามเนือทาํ ใหเ้ กิดการเคลอื นไหว 3. เซลล์ประสาทเชือมโยง ทาํ หนา้ ทเี ปนเซลล์ประสาทที เชอื มอยรู่ ะหว่างเซลลป์ ระสาทรับความรสู้ ึกและเซลล์ประสาท มอเตอร์