ผมไม่ใช่ฮีโร่

เร่อื งเล่าคนชายขอบ ผม ไม่ใช่ ฮีโร่ นายพลากร วุฒิเสลา นกั วิชาการสาธารณสุขชานาญการ กลุม่ งานควบคุมโรคติดตอ่ สานกั งานสาธารณสุขจงั หวัดอานาจเจรญิ



ในช่วงเมื่อราว 30 ปีก่อน เวลาใกล้พลบค่า ท่ีมีอากาศเย็นสบายของ เดือนกุมภาพันธ์ มีสายลมพัดมาเบาๆ ผมและเพ่ือนนั่งอยู่ที่บนริมฝ่ังแม่น่าโขงซึ่ง เป็นชายแดนของอ่าเภอชานุมาน จังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งปัจจุบันเป็น จังหวัดอ่านาจเจริญ ของประเทศไทย ซึ่งฝ่ังตรงข้าม คือเมืองไซ ภูทอง แควน้ สะหวันนะเขต สาธารณรัฐประชาธปิ ไตยประชาชนลาว

ผมกับเพื่อนปูด้วยเสื่อน่ัง 2 คน บนเส่ือ เมนูอาหารเย็น น่ึงปลาน่าพริก และข้าวเหนยี ว กลิ่นหอมหวนชวนให้กินย่ิงกินไปคุยไปพร้อมนันผมทอดสายตาไป ที่ตล่ิงแม่น่าท่ีสูงชัน ประมาณ 30 เมตร ขันบันไดเป็นปูนซีเมนต์ราว 120 ขัน เป็นท่าจอดเรือของคนทัง 2 ฝ่ังที่ใช้ข้ามไปมามีเรือท่ีจอดอยู่ ริมฝั่งประมาณ 10 ล่า ท่ีเจ้าของเรือได้ผูกเชือกมัดติดไว้กับไม้ที่ริมตลิ่ง ซึ่งท่าเรือแห่งนี ยังให้ บริการ แก่ผู้โดยสารที่ต้องการข้ามไปฝั่งลาวโดยเปิดบริการทุกวัน ตังแต่เวลา 08.00 -17.00 น ซ่ึงในช่วงเวลานีได้ปิดบริการแล้ว กลางแม่น้าโขงท่ีระยะ สายตามองเหน็ ได้ไม่มเี รือที่ลอยลา้ ในแมน่ ้าโขงแมแ้ ตล่ า้ เดยี ว

ราว 20 นาที เสียงเคร่ืองยนต์เรือมา กระทบที่หู ผมมองหาต้นเสียงท่ีมากระทบ เห็นเรือล่าหน่ึง อยู่ราวๆ กลางแม่น่าโขง ก่ า ลั ง หั น หั ว เ รื อ ต ร ง ม า ท่ี ท่ า จ อ ด เ รื อ ความรู้สึกของผมขณะนันมีแต่ความสงสัย ท่าไมเรือล่านีว่ิงมาด้วยความรีบเร่งประกอบ กับระยะสายตาไม่สามารถมองเห็นเหตุการณ์ ท่ี เ กิ ด ขึ น ห รื อ จ่ า น ว น ค น บ น ล่ า เ รื อ นี ไ ด้ สติไม่ได้คิดอะไรต่อกลับมาอยู่บนจานอาหาร เหมือนเดิมแต่เมื่อเรือใกล้มาถึงท่าท่ีจอดเรือ ก็ ไ ด้ ยิ น เ สี ย ง ต ะ โ ก น แ ต่ เ บ า ๆ กั บ เ สี ย ง เครื่องยนต์เรือที่ดังมาก ไม่สามารถได้ยินเสียง ตะโกนออกมานนั วา่ อย่างไร จนเครอ่ื งยนต์เรอื ไ ด้ ดั บ ล ง ผ ม แ ล ะ เ พ่ื อ น ไ ด้ ยิ น เ สี ย ง ชั ด เ จ น ท่ีตะโกนออกมา จากคนท่ขี ับเรอื

“ ชอย แน่ ครบั ๆๆๆๆๆ” เสียงนันดังมากๆ เหมือนต้องการ ขอความช่วยเหลือโดยด่วน ผมและเพ่ือน ไม่ได้รีรอเหมือนพวกเรา มีหัวใจ ของนักสาธารณสุข เรารู้ดีว่า คนที่อยูบ่ นเรือเป็นชาวลาว “มี หยงั ให้ ชอยครับๆๆ” ตอบตะโกนไปพร้อมว่ิงลงไปทีบ่ นั ไดทส่ี ูงชนั แมไ้ มร่ ู้ว่ามเี หตกุ ารณ์อะไรทีเ่ กิดขึน

เม่ือถึงที่จอดเรือ ที่ล่าเรือ มีหญิงนอนอยู่ล้าเรือ 1 คน นุ่งผ้าถุงเต็มไปด้วย เลือด ชายวัย 20 กว่าๆ นั่งข้างผู้หญิงพร้อมลูบศรีษะเบาๆ พร้อมจับมือผู้หญิง ท่ีนอนอยู่บนล่าเรือด้วยความเป็นห่วงเป็นใยโดยที่ผู้หญิงท่ีนอนอยู่ดูแล้วใบหน้า รู้สึกซดี เซยี ว มีหญงิ วยั กลางคนทล่ี งจากล่าเรือ ยืนอยู่ข้างล่าเรือท่ีจอดอยู่พร้อมอุ้ม เดก็ ทารกพร้อมได้ยนิ เสียงร้องงอแง ผู้ชายวัยกลางคนที่เป็นคนตะโกนพร้อมเป็นผู้ ขับเรือด้วยยืนอยู่ข้างเรือ โดยรับรู้ได้จากใบหน้าว่าทุกคนมีความกังวล เปน็ อย่างมาก

“เปน็ หยงั มาครับ? ” ผมถามเพื่อต้องการทราบว่ามีเหตุการณ์อะไรที่เกิดขึน หญิงท่ีอุ้มทารกอยู่ รีบแนะน่าตัวเองว่า เป็นแม่ของผู้หญิงท่ี ยังนอนอยู่ในล่าเรือ เธอพึ่งคลอดลูก เม่ือวานนี เด็กทารกที่เขาอุ้มอยู่ แต่เมื่อลูกสาวคลอดลูกออกมาแล้วรกของเด็ก ยังไม่ออกมาเลยท่าให้ลูกสาวปวดท้องมาก ตกเลือด เลือดก้าลังออกมา จ้านวนมาก ถ้าไมร่ ีบมาหาหมอ ทโ่ี รงพยาบาล ลกู เขาคงตายแนน่ อน และผชู้ าย ทน่ี ง่ั อยูข่ า้ งลูกสาวเขาคือลูกเขยเขาเอง เมื่อผมและเพอ่ื นไดร้ ับรู้เหตกุ ารณ์ทเ่ี กิดขึน ผมรบี จับชพี จร ประเมินเบืองต้นพบว่าแผ่วเบาแตย่ งั สามารถคยุ รบั ร้ไู ด้

“ เอาไง ต่อ ดี ” เป็นค่าถามท่ีเพื่อนถามผม เมื่อผมมองไปท่ีใบหน้าของทุกคน ผมรู้สึกได้ว่า ทุกคนเหมือนก่าลังรอคอย ความช่วยเหลือ ความหวัง ทันใดนัน ผมรวบรวมสติ ว่าต้องให้ การช่วยเหลือโดยเร็ว โดยต้องรีบน่าส่ง โรงพยาบาล แต่เน่ืองจากสมัยนัน ยังไม่มี โทรศัพท์มือถือ หรือสามารถเรียกระบบ การแพทย์ฉุกเฉิน 1669 ได้ และโรงพยาบาล ชุมชนห่างจากจุดท่าจอดเรือ ประ มาณ 4 กิโลเมตร หากไปติดต่อโรงพยาบาลให้มารับ ผู้ป่วย คงต้องใช้เวลาไม่น้อยกว่า 30 นาที ซึ่งผู้ปว่ ยที่ก่าลังตกเลอื ดอยู่ อาจจะหมดสติ และ ชีวติ ได้ จากการสูญเสียเลอื ดจา่ นวนมาก

“เอา รถ เฮา นี้ ละ ” ผมตดั สนิ ใจเนือ่ งจาก ในวนั น้ันผมได้นารถ ส่วนตัว คือ รถยนต์กระบะไปดว้ ย

“ เดี๋ยว ผม ไป สง่ ทโี่ รงบาล” ดูที่แว่วตาแต่ละคน จากการท่ีผมได้พูด ทา่ ให้รับรคู้ วามร้สู ึกได้ว่า ทุกคนดีใจ มนี ่าตาคลอๆ ในตา ผมบอกให้ลูกเขยเขา รีบอุ้มภรรยาขึนจากบนเรือเดินขึนบันไดไปที่รถผมท่ีจอดไว้ข้างบน ห่างจาก บันไดทางขึนท่าเรือไม่ถึง 10 เมตร และให้เขาพร้อมหลาน ขึนไปรถผมด้วย โดยมีเพ่ือนผมเป็นคนช่วยดูแลอย่างใกล้ชิดอยู่ด้านท้ายกระบะ ผมรีบขับรถ ไปท่โี รงพยาบาล ไม่ถงึ 5 นาที เมื่อถึงโรงพยาบาล ผมก็รีบลงไปห้องฉุกเฉิน บอกพยาบาลและพนักงาน เปล มารับผู้ป่วย ผมได้เล่าประวัติผู้ป่วยให้พยาบาลรับทราบเบืองต้น พยาบาลได้ท่าการใหน้ า่ เกลือสู่ทางร่างกายทางกระแสเลือดแก่หญิงท่ีตกเลือด โดยเร็วผ่านไปไม่นาน แพทย์เวรที่ขึนเวรในวันนัน ได้มาท่าการตรวจวินิจและ รักษา จากตรวจจะต้องรักษาโดยเอามดลูกท่ีตกค้างออกและท่าการขูด มดลูกด้วย แต่เน่ืองจากผู้ป่วยเสียเลือดจ่านวนมาก ก่อนจะมาโรงพยาบาล จึงจา่ เปน็ ตอ้ งได้รับการใหเ้ ลือดควบคู่ไปด้วย จึงจะท่าให้ผู้ป่วยไม่เป็นอันตราย เม่ือตรวจสอบเลือดจากญาติผู้ป่วย ทัง 2 คน คือ แม่ของผู้ป่วยแต่ไม่สามารถ ให้เลือดได้เนื่องจากมีภาวะซีดส่วนสามีของผู้ป่วยเลือดคนละกรุ๊ปเลือดกัน ไม่สามารถใหเ้ ลอื ดได้

“เราต้องขอรับบริจาคเลือด โดยเร็ว อาจจะเป็นบุคลากรของเราหรือญาติๆ ผู้ป่วยท่ีมาเฝ้าผู้ป่วยในตึกผู้ป่วยใน โดยเป็นเลือดในกรุ๊ปโอ ” แพทย์ได้คุย กับพยาบาล ในช่วงเวลานั้น ผมยังจะไม่ได้กลับไปที่บ้านพักของโรงพยาบาล เพราะผมเป็น บุคลากรที่ทางานอยู่ที่ฝ่ายสุขาภิบาลและป้องกันโรคของโรงพยาบาล ผมจึงยังรอ ฟังและสอบถามถึงอาการของผู้ป่วยอย่างใจจดใจจออยู่ เมื่อผมสอบถามพยาบาล ถงึ อาการของผปู้ ว่ ยเปน็ อย่างไรบา้ งแลว้ “ คนไขท้ ีต่ กเลอื ดเปน็ ยงั ไงบ้างแลว้ ” ผมถามพยาบาล “ ต้องใหเ้ ลอื ด คนไข้ดว่ น เน่ืองจากคนไข้เสยี เลอื ดมาเยอะ ” “ ได้เลือดยัง ” ผมถามต่อ “ ยังไม่ได้ ญาติของผู้ป่วยก็ไม่สามารถให้เลือดได้ กาลังจะขอรับบริจาคด่วน จากคนท่ีมีเลือดกรุ๊ปโอ ” ผมได้ยินอย่างนั้นผมคิดนิ่งครู่เดียวผมก็ตัดสินใจ และ ตอบพยาบาลไป

“ เอาเลือดผมไปเลย ”พอพยาบาลได้ยินอย่างนั้น กร็ บี ดาเนินการ ตามข้ันตอนของการใหเ้ ลอื ด ผมจาไดว้ า่ ผมให้เลอื ดไป 450 ซี.ซี ในวันนนั้ แพทยก์ ไ็ ด้ทาการรกั ษาคนไข้ กว่าจะแลว้ เสร็จ น่าจะเป็นเวลา 2 ทุ่ม

ในวันรุ่งข้ึน ผมได้เข้าไปเยี่ยมผู้ป่วยในห้องผู้ป่วยหลังคลอด เม่ือผมโผล่ หน้าเข้าไป ทัง้ แมผ่ ้ปู ่วยและสามแี ถบจะก้มกราบผม มองเห็นสีหน้าทั้ง 2 ด้วย ความดใี จอย่างสุดๆ และมีรอยย้ิมในแว่วท่ีความสุขเหนือคณานับ พร้อมบอก ลูกสาวที่กาลังนอนอยู่ ดูใบหน้ายังคงเหลือความอ่อนเพลียอย่างเห็นได้ชัด ได้ยกมือไหว้ผมซึ่งผมแถบยกมือรับไหว้ไม่ทัน ได้บอกกับลูกเขาว่าผมเป็น ผู้มีพระคุณกับครอบครัวเขา เป็นผู้ให้ชีวิตใหม่กับลูกเขาจะไม่มีวันลืมบุญคุณ อันน้ี และคาขอบคุณหลายๆ ครั้ง ส่วนผมก็ดีใจจนไม่สามารถอธิบาย เป็นคาพูดออกมาได้ หลังจากที่ผมออกมาจากการเย่ียม แล้วในวันน้ันผมมี ความรู้สึกว่าผมอิ่มเอิบใจทง้ั วัน โดยไมต่ อ้ งกนิ ขา้ วก็อยไู่ ด้

“ผมคอื คนชายขอบ” ผมไม่คิด จริงๆ ว่า การตัดสินใจด้วย การช่วยเหลือผู้ป่วยชาวลาว ในวันน้ัน กว่า 28 ปี ด้วยการขับรถมาส่งท่ี โรงพยาบาลและ การให้เลือดจะเป็น จุ ด เ ร่ิ ม ต้ น ที่ ท า ใ ห้ ผ ม ไ ด้ ท า ง า น ด้ า น สาธ ารณสุขชายแดน ในปัจจุบัน อย่างทมุ่ เท สนับสนนุ โดย กรมควบคมุ โรค และ กระทรวงสาธารณสขุ