พุทธศาสนสุภาษิต2 (1)

พทุ ธศาสนสภุ าษิต เสนอ อาจารยป์ รเมษฐ์ เหมือนจนั ทร์

ขนตฺ ิ สาหสวารณา ความอดทน หา้ มไวไ้ ดซ้ ง่ึ ความผลนุ ผลนั การทาํ กิจใด ๆ โดยขาดความรอบคอบ ขาดสติ คิดเรว็ ทาํ เรว็ โดยขาดการใช้ ปัญญาพิจารณา จงึ อาจทาํ ใหส้ ง่ิ ท่ีทาํ นนั้ ผดิ พลาดได้

ขนฺตพิ ลา สมณพราหมณา สมณพรามหณ์ มคี วามอดทนเป็นกาํ ลงั ผทู้ ่ลี ะทางโลกออกบวชเพ่อื แสวงหาทางหลดุ พน้ จากทกุ ขใ์ นวฏั สงสาร พยายาม ปฏิบตั ิขดั เกลาจิตใจตน ใหพ้ น้ จากความเป็นทาสของกิเลสตณั หา

ขนตฺ ิ ตโป ตปสฺสิโน ความอดทน เป็นตปะ ( ตบะ ) ของผพู้ ากเพียร ผทู้ ่มี ีความเพียรพยายามเพ่อื กาํ จดั กิเลสตณั หาออกจากจติ จากใจของตนเอง คือ ผแู้ สวงหาหนทางดบั ทกุ ข์ เช่น พระภกิ ษุผบู้ าํ เพญ็ สมณธรรมเพ่ือกระทาํ ท่ีสดุ แหง่ ทกุ ข์

ขนฺติ หิตสขุ าวหา ความอดทน นาํ มาซง่ึ ประโยชนส์ ขุ อาการท่ีไม่หว่นั ไหวทงั้ ทางกายและทางใจ ในเม่อื ประสบกบั สภาพท่ไี ม่นา่ พอใจ ๔ ประเภท คือ 1.ธรรมชาติมีความหนาวความรอ้ นเป็นตน้ 2.ความเหน่ือยยากลาํ บากในการทาํ งาน 3.ทกุ ขเวทนา 4.ความเจ็บใจ

ขนตฺ ิ ธีรสสฺ ลงฺกาโร ความอดทนเป็นเคร่อื งประดบั ของนกั ปราชญ์ ความอดทน จงึ ถือว่าเป็นเคร่อื งประดบั ใจท่ดี ีมาก ๆ อย่างหน่งึ เลยทเี ดยี ว

ขนฺติ ปรม ตโป ตตี ิกฺขา ขนั ติ คือความอดทน เป็นตบะอย่างย่ิง ขนั ตินีจ้ งึ เป็นคณุ ธรรมท่ีควรบาํ เพ็ญเป็นอยา่ งย่งิ คือควรฝึกตนใหเ้ ป็นผมู้ ีขนั ติ อย่างแรงกลา้ ไม่วา่ กิเลสตวั ใดจะเกิดขนึ้ มา ขนั ติน่ีแหละท่จี ะเป็นประการดา่ น แรกท่จี ะต่อตา้ นกาํ ลงั ของกิเลสเหลา่ นนั้ ถา้ ขนั ติมกี าํ ลงั กลา้ กจ็ ะสามารถตา้ น กิเลสไวไ้ ด้ แตถ่ า้ ขนั ตมิ ีกาํ ลงั นอ้ ย กจ็ ะพา่ ยแพต้ อ่ อาํ นาจของกิเลสไป