6 Amplifier

ภาคขยายเสียงในเคร่ืองรับวทิ ยุ AM และ FM Jenjira Promwong

ภาคขยายเสยี งประกอบไปดว้ ย 2 ภาคใหญๆ่ คือภาคขยายเสียงสญั ญาณขนาดเล็ก หรอื ภาคขับกาลงั หรือ (Driver) อีกภาคหนงึ่ คือภาคขยายสัญญาณเสียงขนาดใหญ่ หรือ เพาเวอร์แอมปลิไฟเออร์ (Power Amplifier) Jenjira Promwong

Block Diagram Jenjira Promwong

วงจรปรบั เรง่ ลดความดังและวงจรขบั กาลงัวงจรปรับเรง่ ลดความดงั (Volume Control Circuit)คณุ สมบัติ1. ตอ้ งสามารถปรบั อตั ราความแรงไดจ้ ากคา่ ตา่ สดุ เปน็ OV ถงึ ค่าสงู สดุ2. ต้องให้สญั ญาณตลอดยา่ นความถเ่ี สยี งถกู ลดทอนลงทุกๆ ความถ่ีเสยี งเม่ือปรับลดความดังลง3. ต้องไมเ่ กดิ สญั ญาณรบกวน โดยการจดั วงจรปรับเร่งลดความดงั ด้วยการหลกี เลีย่ งไม่ใหก้ ระแสไฟตรงจานวนมากๆไหลผ่านวงจร Jenjira Promwong

วงจรปรับเรง่ ลดความดงั และวงจรขบั กาลงั (ตอ่ ) Jenjira Promwong

วงจรปรบั เร่งลดความดังและวงจรขบั กาลงั (ตอ่ ) ������������1: เปน็ ตวั ต้านทานปรับค่าได้ ทาหน้าท่ปี รับเร่งลดความดังของ สัญญาณเสียง ������1: ทาหน้าทก่ี าจัดสัญญาณรบกวนลง ground ������2, ������3: ทาหน้าที่ส่งผา่ นสญั ญาณเสียงและปอ้ งกนั แรงดันไฟตรง ไมใ่ ห้ผา่ น ������1 : เปน็ วงจรแบ่งแรงดัน ทาหน้าทกี่ าหนดแรงดนั Forward Bias ทีพ่ อเหมาะจา่ ยใหข้ า B ของ ������1 Jenjira Promwong

วงจรปรับเรง่ ลดความดังและวงจรขบั กาลงั (ตอ่ ) ������3: ทาหน้าทเ่ี ปน็ load รบั สญั ญาณตกครอ่ มกอ่ นสง่ ตอ่ ไป ������4, ������4: เปน็ วงจรรักษาแรงดนั ใหข้ า E ของ ������1 ������1 : เปน็ Transistor ขับกาลงั ขยายสัญญาณเสยี งใหแ้ รงขึ้น Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลงั แบบ Transistor ตัวเดยี ว วงจรขยายกาลงั แบบ Transistor ตวั เดยี ว (SingleEnded Power Amplifier) เปน็ วงจรทใ่ี ช้ Transistor ตัวเดยี วทาการขยายสญั ญาณเสยี งเป็นภาคสุดทา้ ยก่อนส่งไปขับลาโพงอัตราขยายเสียงไม่สูงมากนัก เพราะตอ้ งการขยายสญั ญาณเสียงออกมาทง้ั 2 ซกี แบบไมผ่ ดิ เพี้ยน และมีกระแสไหลผ่าน Transistorตลอดเวลา Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลงั แบบ Transistor ตัวเดยี ว (ตอ่ ) Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลงั แบบ Transistor ตวั เดยี ว (ต่อ)������1 : ทาหน้าทสี่ ่งผา่ นสัญญาณเสยี งและปอ้ งกันแรงดันไฟตรงไม่ใหผ้ ่าน������5, ������6 : เปน็ วงจรแบง่ แรงดัน ทาหนา้ ทก่ี าหนดแรงดัน Forwardbias ทีพ่ อเหมาะจา่ ยขา B ของ ������3������7, ������5: เปน็ วงจรรักษาแรงดันให้ขา E ของ ������3������3 : เป็น Transistor ขยายกาลัง ขยายสัญญาณเสียงใหแ้ รงขนึ้ มากทีส่ ุดแบบไม่ผิดเพยี้ น������2 : เปน็ หม้อแปลง ทาหน้าที่ปรบั impedance ของวงจรขยายกาลังกับลาโพงใหเ้ หมาะสมกนั Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลงั แบบพชุ - พูล วงจรขยายกาลังแบบพชุ – พลู (Push-Pull Power Amplifier) เปน็ วงจรทใ่ี ช้ Transistor ทาการขยายสัญญาณ 2 ตวั ตัวที่หนง่ึ ขยายสัญญาณซกี บวก และอกี ตัวหนึ่งขยายสญั ญาณซีกลบ ทาใหว้ งจรมอี ตั ราขยายสญั ญาณเสยี งสงู มากกว่าชนิดใช้ Transistor ตัวเดยี ว Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลงั แบบพชุ – พูล (ตอ่ ) Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลังแบบพุช – พลู (ตอ่ ) ������1 : เป็นหม้อแปลง ทาหนา้ ทีป่ รับ impedance ของวงจร ระหวา่ งทางเขา้ กับทางออกให้เหมาะสมกนั และช่วยควบคุมขวั้ ของสญั ญาณเสยี งทจ่ี ะป้อนไปใหว้ งจรขยายกาลังมีความถกู ต้อง สง่ ไปควบคุมการทางานของ ������3 และ ������4 โดยขัว้ บนและขั้วลา่ ง ของขดลวด ������2 จะมเี ฟสตรงขา้ มกันเสมอ ������5, ������6 : เป็นวงจรแบง่ แรงดัน ทาหนา้ ท่ีกาหนดแรงดัน Forwardbias ที่พอเหมาะจา่ ยขา B ของ ������3 และ ������4 Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลงั แบบพุช – พลู (ตอ่ ) ������������: เป็น Thermistor ทาหนา้ ที่เป็นตัวปรบั Bias โดยอตั โนมตั ิ (Automatic Bias) ชว่ ยควบคุมการจ่าย Bias ใหข้ า B ของ ������3, ������4 ตามอุณหภมู ิ ซ่งึ Thermistor มีความต้านทานเปลี่ยนแปลง ตรงขา้ มกับอณุ หภูมิ ������7: เป็นวงจรรักษาแรงดนั ใหข้ า E ของ ������3, ������4 ������6, ������7 : ทาหนา้ ทปี่ ้อนสญั ญาณเสยี งกลับทางลบ หรือป้อนกลับ แบบหกั ลา้ ง ป้องกันวงจรขยายเสยี งเกนิ การออสซลิ เลท Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลงั แบบพชุ – พลู (ตอ่ ) ������3, ������4 : เปน็ Transistor ขยายสัญญาณแบบ พชุ – พูล ทา หน้าทีข่ ยายสญั ญาณเสยี งในเฟสทีถ่ กู ตอ้ ง โดยทางานสลับกนั ตัวละ ครึ่งไซเคลิ (Half-Cycle) ������2 : เป็นหมอ้ แปลง ทาหนา้ ที่ปรับ impedance ของวงจร ระหวา่ งขา C ของ ������3, ������4 ให้เหมาะกับ impedance ลาโพงแรง ท่ีสุด และทาหนา้ ท่คี วบคมุ เฟสสญั ญาณเสยี งใหถ้ ูกต้องก่อนสง่ ไป ขับลาโพงใหท้ างาน Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลงั แบบพุช – พลู ชนิด OTL วงจรขยายกาลังแบบพชุ – พลู ชนดิ OTL (OutputTransformer Less) เปน็ วงจรขยายเสยี งชนิดทีต่ ัดหมอ้ แปลงด้านOutput ออก และใส่ Capacitor เข้าไปแทน ชว่ ยให้วงจรขยายกาลังมีขนาดเลก็ ลง น้าหนักเบา และให้การตอบสนองต่อความถ่ีสูงดขี ึ้น Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลังแบบพชุ – พลู ชนิด OTL (ต่อ) Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลังแบบพชุ – พลู ชนิด OTL (ต่อ) ������2 : เป็นหมอ้ แปลง ทาหน้าท่ปี รบั impedance ของวงจรระหว่าง ทางเขา้ กับทางออกให้เหมาะสมกนั เพื่อส่งสัญญาณเสยี งได้แรงทส่ี ุด และจดั ข้วั ของสัญญาณให้มเี ฟสถกู ตอ้ ง ส่งไปควบคุมการทางาน ของ ������3, ������4 โดยผา่ น ������2, ������3 มีขว้ั สัญญาณเสยี งส่งใหข้ า B ของ ������3, ������4 ตรงข้ามกนั เสมอ ������5, ������6 and ������7, ������8 : เป็นวงจรแบง่ แรงดัน ทาหนา้ ที่กาหนดแรงดนั Forward bias ทพ่ี อเหมาะจา่ ยขา B ของ ������3 และ ������4 Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลังแบบพุช – พลู ชนดิ OTL (ต่อ) ������6 : ทาหน้าท่สี ่งผา่ นสัญญาณเสียงไปยงั ลาโพง และทาหนา้ ท่ีเกบ็ ประจุแรงดัน ������������������ ในช่วง ������3 ผา่ น ������4 ในช่วง ������4 ทางาน ช่วยทา ให้การทางานของวงจรขยายกาลังแบบพชุ – พลู ชนิด OTL ทางาน ไดค้ รบสมบูรณ์ ������3, ������4 : เปน็ Transistor ขยายกาลัง แบบพุช – พลู ชนดิ OTL ทา หน้าทข่ี ยายเสียงในเฟสทถี่ กู ตอ้ ง โดยทางานสลบั กันตวั ละ Half Cycle Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลงั แบบคอมพลเี มนตาร่ี วงจรขยายกาลังแบบคอมพลเี มนตาร่ี(Complementary Power Amplifier) เป็นวงจรขยายกาลงั ท่ีใช้Transistor ทาการขยายสญั ญาณ 2 ตวั ตัวทีห่ นง่ึ ขยายสัญญาณซกีบวก และอีกตวั หนึง่ ขยายสัญญาณซกี ลบ เหมอื นวงจรขยายกาลังแบบพชุ – พลู แต่ลักษณะการจัดวงจรและการทางานของวงจรแตกตา่ งกัน โดยที่ วงจรขยายกาลงั แบบคอมพลีเมนตารี่ ไมต่ ้องใช้Transformer และ Transistor ใช้ตา่ งชนิดกัน คอื ตวั หนึ่งเป็น NPNอกี ตัวเปน็ PNP Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลังแบบคอมพลเี มนตาร่ี (ต่อ) Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลังแบบคอมพลเี มนตารี่ (ตอ่ )������1: ทาหน้าที่ส่งผา่ นสญั ญาณเสยี งและปอ้ งกันแรงดันไฟตรงไมใ่ หผ้ า่ น������1, ������2 : เปน็ วงจรแบง่ แรงดนั ทาหนา้ ทกี่ าหนดแรงดัน Forwardbias ทพี่ อเหมาะจา่ ยขา B ของ ������1������3, ������2 : เป็นวงจรรักษาแรงดันใหข้ า E ของ ������1������4, ������5 : เป็นวงจรแบ่งแรงดัน ทางานรว่ มกับ ������1 ทาหน้าที่กาหนดแรงดนั Forward bias ทีพ่ อเหมาะจ่ายขา B ของ ������2 และ ������3������6, ������7 : ปรับแรงดันไฟให้ ������2 และ ������3 ทางานคงทีต่ ่ออณุ หภูมิดียง่ิ ขึน้ และกาจดั กระแสท่ไี หลผา่ น ������2 และ ������3 Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลงั แบบคอมพลเี มนตารี่ (ตอ่ )������������: เปน็ Thermistor ทาหน้าทีเ่ ป็นตวั ปรับ Bias โดยอตั โนมัติ(Automatic Bias) ชว่ ยควบคมุ การจา่ ย Bias ใหข้ า B ของ ������2, ������3ตามอุณหภูมทิ เี่ กิดข้นึ ในตวั ������2 และ ������3������2 : เป็น Transistor ขับกาลงั ทาหน้าทขี่ ยายสญั ญาณใหเ้ สยี งแรงขึน้ ระดบั หนงึ่������2, ������3: เป็น Transistor ขับกาลงั แบบคอมพลีเมนตารี่ ทาหนท้ ี่ขยายสญั ญาณเสียงในเฟสทถี่ ูกตอ้ ง โดยทางานสลับกันคนละ Half-Cycle Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลงั แบบคอมพลเี มนตารี่ (ต่อ) ������2 : ทาหน้าท่ีสง่ ผ่านสัญญาณเสียงไปยังลาโพง และทาหนา้ ท่ีเก็บ ประจแุ รงดนั ������������������ ในชว่ ง ������2 ทางาน พร้อมกบั คายประจุผา่ น ������3 ในช่วง ������3 ช่วยทาให้การทางานของวงจรขยายกาลงั แบบคอมพลี เมนตาร่ี ทางานได้ครบสมบรู ณ์ Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลงั แบบไอซี วงจรขยายกาลงั แบบไอซี (IC) เป็นวงจรขยายกาลังท่ี ใช้ตัว IC ทาหนา้ ทเ่ี ปน็ อุปกรณห์ ลกั ในการขยายสัญญาณเสียง และมี R และ C ประกอบเปน็ วงจรภายนอก ซึ่งการใช้ IC นัน้ จะทาให้ขนาดของวงจรเล็กลง นา้ หนักเบา แต่ใหค้ ุณภาพและ ประสทิ ธภิ าพในการขยายเสียงดี Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลงั แบบไอซี (ตอ่ ) Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลงั แบบไอซี (ตอ่ )������������1 : IC เบอร์ CA2002 ทาหนา้ ทีข่ ยายสัญญาณเสยี งให้มีระดับแรงขน้ึแบบไมผ่ ิดเพยี้ น������1 : ทาหน้าท่ีส่งผา่ นสญั ญาณเสยี งและป้องกันแรงดนั ไฟตรงไมใ่ ห้ผ่าน������3: ทาหน้าท่ีกาจัดสัญญาณรบกวนท้งิ ลง ground������4: ทาหนา้ ทีก่ รองสัญญาณไฟสลบั ทตี่ ดิ มากบั แหล่งจา่ ย +B ใหเ้ รยี บเป็นไฟตรง������5 : ทาหน้าทส่ี ่งผา่ นสัญญาณเสยี งไปยงั ลาโพงและชว่ ยประจุและคายประจแุ รงดัน +B ทาใหก้ ารทางานของ ������������1ขยายสญั ญาณเสยี งออกลาโพงครบ 2 ซกี Jenjira Promwong

วงจรขยายกาลงั แบบไอซี (ต่อ) ������1 , ������2, ������2: เป็นวงจรกาหนดอัตราการขยายสัญญาณเสยี งให้ ตวั ������������1 ������3, ������6: เปน็ วงจรตรวจสอบการเกิดออสซลิ เลตความถสี่ งู ของ วงจรขยายกาลงั เพอ่ื ป้อนกนั การชารุดเสียหายของลาโพง Jenjira Promwong