8

การปรบั แต่งเครอ่ื งรับวทิ ยุ AM และ FM Jenjira Promwong

การปรบั แตง่ เครอ่ื งรบั วทิ ยุ AM และ FM เครือ่ งรับวิทยุระบบ AM และ FM แบบซุปเปอร์เฮตเตอร์โรดายน์ เปน็ เคร่อื งรบั วิทยทุ ่ตี อ้ งการเปล่ยี นความถี่ในการรบั คลน่ื ไปใชง้ านใหเ้ ปน็ ความถี่ IF ตอ้ งผา่ นวงจรกรองความถีผ่ ่านหลายวงจร เพือ่ ใหเ้ ครื่องรบั วทิ ยุมี ความไวต่อการรบั คล่นื (Sensitivity) สามารถแยกแยะสถานวี ทิ ยุท่ีมีความถี่ ใกล้กนั ออกจากกันไดโ้ ดยไม่เกดิ การรบกวน (Selectivity) และสญั ญาณเสียง ท่ีรบั ได้มคี วามชัดเจนไมผ่ ิดเพีย้ น (Fidelity) สามารถทาได้ดว้ ยการปรบั แต่ง Jenjira Promwong

การปรับแต่งเครอื่ งรบั วทิ ยุ AM และ FMการปรบั แตง่ ทถ่ี กู ตอ้ ง จะต้องเกดิ ผลดังน้ี1. รับคลืน่ วิทยไุ ด้ครบทุกสถานี และมคี วามไวต่อการรบั คล่นื ดีตลอดยา่ นการรับคลนื่ วทิ ยุ ตลอดจนมีระยะห่างของช่องสถานที ร่ี บั ได้ใกลเ้ คยี งกนั2. เลอื กรบั คล่นื วิทยสุ ถานที ี่ตอ้ งการไดค้ รง้ั ละหน่ึงสถานี และสามารถแยกแยะความถีแ่ ตล่ ะสถานได้ถกู ตอ้ ง โดยไมม่ กี ารรบกวนกัน3. มีระดบั ความดงั ของเสยี งที่รบั ได้แตล่ ะสถานี มคี วามดังใกลเ้ คยี งกันและมคี วามชดั เจนของเสยี งดี ไม่มีเสยี งรบกวน Jenjira Promwong

การปรบั แตง่ เครือ่ งรบั วทิ ยุ AM และ FM การปรับแต่งใช้เครอ่ื งมือดงั นี้ 1. ไขควงชดุ ปรับแตง่ ที่ไมใ่ ชโ่ ลหะ (พลาสตกิ ) 2. มัลตมิ ิเตอร์ 3. เคร่ืองกาเนิดสัญญาณวิทยุ (RF Signal Generator) 4. Power Supply 5. เครื่องรับวิทยุ 6. ขดลวดวงกลม เส้นผา่ ศูนยก์ ลาง 3 น้ิว จานวน 20 รอบ Jenjira Promwong

การปรบั แต่งเครอื่ งรบั วิทยุ AM การปรับแตง่ เครื่องรับวิทยุ AM นัน้ แบ่งไดเ้ ป็น 2 สว่ นดงั น้ี 1. การปรบั แตง่ ภาค IF 2. การปรบั แตง่ ภาคคอนเวอร์เตอร์

การเตรียมเคร่อื งมือและการติดตั้งเคร่อื งมอื การเตรียมการและการตดิ ตงั้ Jenjira Promwong

การปรับแตง่ ภาค IF ของเคร่อื งรบั วิทยุ AMการปรับแตง่ ภาค IF ของเครือ่ งรบั วิทยุ AM คือการปรบั แต่งภาคจนู IFให้ตอบสนองความถีท่ ี่ 455 kHz พอดี 1. ตอ่ เครื่องมอื เขา้ วงจรเคร่ืองรบั วิทยุ AM Jenjira Promwong

การปรับแตง่ ภาค IF ของเคร่อื งรบั วทิ ยุ AM Jenjira Promwong

การปรบั แต่งภาค IF ของเครอื่ งรับวทิ ยุ AM 2. หมุนปมุ่ ปรบั สถานีวทิ ยุที่เปน็ ตัวเก็บประจุปรบั เปล่ียนค่าได้ ให้แผ่นโลหะ 2 ชดุ ซ้อนกนั สนิทหรอื แยกห่างกันเลือกอย่างใด อยา่ งหนึ่ง เปิดเครือ่ งรับวิทยุ AM ให้ทางาน เรง่ โวลมุ่ ปรบั เสียงใหแ้ รงขน้ึ ขณะนี้ตอ้ งไมไ่ ด้ยนิ เสยี งใดๆ หากยงั ไดย้ นิ เสยี ง ให้บัดกรีสายไฟทต่ี ่อ ������2 มา Variable Capacitor ออก Jenjira Promwong

การปรบั แตง่ ภาค IF ของเครื่องรบั วทิ ยุ AM 3. นาขดลวดวงกลมทีต่ ่อกบั เคร่อื งกาเนิดสญั ญาณวทิ ยุ มาวางหา่ ง จากสายอากาศเคร่อื งรับวทิ ยุ ประมาณ 10 – 15 ซม. ปรับเคร่ือง กาเนดิ สัญญาณวิทยุไปทีต่ าแหนง่ ผสมคลื่นเสยี งภายในเครอ่ื ง (INT MOD) คือมีสัญญาณเสียงความถี่ 1 kHz ผสมกับความถี่ IF 455 kHz แบบ AM สง่ ไปให้ขดลวดวงจรปรบั เร่งสญั ญาณ IF ท่ีจ่าย ออกมาจากเครอ่ื งกาเนิดสัญญาณวิทยุประมาณครงึ่ หนึ่ง และจะมี สญั ญาณเสยี งตดื้ ดงั ออกลาโพงตลอดเวลา Jenjira Promwong

การปรับแต่งภาค IF ของเครอื่ งรบั วทิ ยุ AM หากไม่ได้ยินเสียงใหเ้ ลอื่ นระยะหา่ งของขดลวดหรือปรบั เรง่ ความ แรงของสญั ญาณ IF ส่งออกจากเคร่ืองกาเนดิ สัญญาณวทิ ยุ ให้ได้ เสียงดงั ออกลาโพงพอเหมาะ 4. ใชไ้ ขควงพลาสตกิ ปรับหมอ้ แปลง IFT3 ปรบั ไปมาขณะปรับ ให้ ฟังสัญญาณเสียงและดเู ข็มมิเตอร์ชี้ตาแหน่งแรงดนั สูงสุด เสียงต้องมี ความชดั เจนไมเ่ พ้ียน 5. ปรบั หมอ้ แปลง IFT2 ให้เสียงดังออกลาโพงมากขน้ึ และดเู ข็ม มเิ ตอรช์ ี้ตาแหน่งแรงดันสงู สุด Jenjira Promwong

การปรบั แตง่ ภาค IF ของเคร่ืองรับวทิ ยุ AM 6. ปรบั หม้อแปลง IFT1 ให้เสยี งดงั ออกลาโพงมากขนึ้ และดู เขม็ มเิ ตอรช์ ีต้ าแหนง่ แรงดนั สูงสดุ 7. ปรบั แตง่ ซ้าทหี่ มอ้ แปลงตามขั้นตอน 4-6 เพอื่ ให้แน่ใจว่า ปรับแตง่ ถูกต้องและได้คุณภาพเสยี งดที ่ีสุด Jenjira Promwong

การปรบั แต่งภาค IF ของเครื่องรบั วทิ ยุ AM แบบไมใ่ ชเ้ คร่ืองมือ1. เปิดเคร่อื งรบั วทิ ยุ AM ใหร้ บั สถานใี ดสถานหี นึง่ ให้เสยี งดงั ชดั เจน2. ใช้ไขควงพลาสติกปรบั หม้อแปลง IFT3IFT2 และ IFT1 ไปในทางที่มเี สยี งของสถานีวิทยดุ งั ออกลาโพงแรงมากท่สี ดุ3. ปรบั แตง่ ซ้าที่หม้อแปลง เพ่อื ให้แน่ใจวา่ ปรับแตง่ ถูกตอ้ งและได้คุณภาพเสียงดที ี่สดุ Jenjira Promwong

การปรบั แต่งภาคคอนเวอร์เตอร์ของเครอ่ื งรบั วทิ ยุ AM ภาคคอนเวอร์เตอร์ประกอบดว้ ยภาค Mixer และภาค LocalOscilator จุดทาการปรบั แต่งแบ่งเปน็ 2 ส่วน คือ สว่ นความถี่ต่าของสถานีวทิ ยุทรี่ ับเข้ามา (หมนุ แกน Variable Capacitor ซ้อนทับกันท้ังหมด) ปรับทห่ี มอ้ แปลง ������1, ������2 และส่วนความถี่สงู ของสถานวี ิทยทุ ่ีรบั เข้ามา (หมนุ แกน Variable Capacitor แยกจากกนั ทั้งหมด) ตอ้ งปรบั ที่ตวั เก็บประจทุ ริมเมอร์ ������������1, ������������2 Jenjira Promwong

การปรบั แตง่ ภาคคอนเวอรเ์ ตอร์ของเคร่อื งรบั วทิ ยุ AM Jenjira Promwong

การปรบั แต่งภาคคอนเวอร์เตอร์ของเครื่องรบั วิทยุ AM 1. หมนุ ปุ่มปรับเครื่องรบั วิทยุ AM ให้เขม็ ช้ีไปทีเ่ ลข 530 kHz หรอื ใกลเ้ คียง Jenjira Promwong

การปรบั แตง่ ภาคคอนเวอรเ์ ตอร์ของเคร่ืองรบั วิทยุ AM2. นาขดลวดวงกลมท่ีต่อกบั เครอ่ื งกาเนดิ สัญญาณวิทยุ มาวางห่างจากสายอากาศเครื่องรบั วทิ ยุ ประมาณ 10 – 15 ซม. ปรับเครื่องกาเนิดสญั ญาณวทิ ยุไปทต่ี าแหน่งผสมคลืน่ เสยี งภายในเคร่อื ง (INTMOD) ปรับความถีพ่ าหะใหไ้ ดป้ ระมาณ 530 kHz ปรบั เร่งความแรงสญั ญาณวทิ ยทุ ส่ี ่งออกมาแรงพอประมาณ ขณะน้ีเครอ่ื งกาเนิดสญั ญาณวทิ ยทุ าหน้าทเ่ี ป็นสถานีส่งวทิ ยุ AM ออกมา 530 kHzผสมสัญญาณเสียง 1 kHz (เสียงต้ดื ) Jenjira Promwong

การปรับแต่งภาคคอนเวอร์เตอร์ของเครอ่ื งรบั วทิ ยุ AM3. ใช้ไขควงพลาสตกิ ปรบั T2 จนไดย้ นิ เสียงตืด้ ปรบั ไปตาแหนง่ ที่ไดเ้ สยี งดังชดั เจนทีส่ ุด4. ปรับขดลวด L2, L3 เมอ่ื ถอดสลัดยึดขดลวดออก ใชไ้ ขควงเข่ียเล่ือนขดลวด L2, L3 ไปมาเพื่อใหไ้ ด้เสียงตื้ดดังแรงและชัดเจนทสี่ ดุใสส่ ลักยึดขดลวดให้แน่นไมเ่ คล่ือนท่ี5. หมนุ ปุม่ ปรับเคร่อื งรบั วิทยุ AM ให้เขม็ ชไ้ี ปที่เลข 1,600 kHzหรอื ใกล้เคยี ง Jenjira Promwong

การปรบั แตง่ ภาคคอนเวอรเ์ ตอร์ของเครือ่ งรบั วิทยุ AM6. ใช้ไขควงพลาสติกปรับ TC2 จนไดย้ ินเสยี งต้ืด ปรับไปตาแหน่งที่ไดเ้ สยี งดงั ชัดเจนท่ีสุด7. ใชไ้ ขควงพลาสตกิ ปรบั TC1 จนได้ยินเสยี งตดื้ ปรับไปตาแหนง่ ที่ไดเ้ สียงดังชัดเจนท่ีสุด8. หมุนปุ่มปรบั เครอื่ งรับวทิ ยุ AM ท่ที าการปรบั แต่งทดลองรบัสถานีวิทยุต่างๆ ดูจากความถี่ต่าไปหาความถ่ีสูง หรือจากความถ่สี งูไปหาความถีต่ ่า ถา้ ยงั รับได้ไมด่ ีให้ปรับแต่งใหมต่ ามลาดับ Jenjira Promwong

การปรบั แต่งเคร่อื งรบั วทิ ยุ FM มีอย่ดู ว้ ยกนั 3 แบบ 1. การปรบั แตง่ ภาคเรโชดเี ทกเตอร์ของเคร่ืองรบั วิทยุ FM 2. การปรับแตง่ ภาค IF ของเครอื่ งรบั วิทยุ FM 3. การปรบั แตง่ ภาคฟร้อนเอนด์ของเครื่องรบั วทิ ยุ FM Jenjira Promwong

การปรบั แตง่ ภาคเรโชดเี ทกเตอรข์ องเครื่องรบั วทิ ยุ FM Jenjira Promwong

การปรับแตง่ ภาคเรโชดเี ทกเตอรข์ องเคร่อื งรบั วิทยุ FM1. ตอ่ เคร่ืองมอื เขา้ วงจรเครอ่ื งรับวทิ ยุ FM ที่ภาคเรโชดเี ทกเตอร์2. ปรบั เครอื่ งกาเนิดสญั ญาณที่ความถ่ี 10.7 MHz ในตาแหนง่ ไม่ผสมสัญญาณ ปรับเรง่ ความแรงของสัญญาณออกประมาณคร่งึ หนึ่ง3. ตงั้ ย่านมัลตเิ ตอรท์ ี่ 2.5 V นาสายไปวัดครอ่ มทีจ่ ดุ A และ B4. ใช้ไขควงปรบั หมอ้ แปลง ������5 ให้เข็มมิเตอรช์ ค้ี า่ แรงดนั สูงสุดขณะนี้วงจรเรโชดเี ทกเตอรใ์ หก้ ารตอบสนองความถ่ี IF 10.7 MHz Jenjira Promwong

การปรบั แตง่ ภาคเรโชดเี ทกเตอรข์ องเครือ่ งรบั วิทยุ FM 5. นามัลตมิ เิ ตอรไ์ ปวดั ที่จุด C เทยี บ Ground 6. ใช้ไขควงปรับหม้อแปลง ������6 ใหเ้ ข็มมเิ ตอร์ชีค้ า่ แรงดนั 0V Jenjira Promwong

การปรับแตง่ ภาค IF ของเคร่อื งรบั วทิ ยุ FM Jenjira Promwong

การปรบั แต่งภาค IF ของเครื่องรบั วทิ ยุ FM1. ตอ่ เครื่องมือเขา้ วงจรเครื่องรบั วิทยุ FM ท่ีภาค IF2. ปรบั เครอ่ื งกาเนิดสัญญาณทค่ี วามถี่ 10.7 MHz ในตาแหนง่ ไม่ผสมสญั ญาณ ปรับเรง่ ความแรงของสญั ญาณออกประมาณครึง่ หนึ่ง3. ตง้ั ยา่ นมัลติมิเตอรท์ ี่ 2.5 V นาสายไปวดั ครอ่ มที่จดุ A เทียบGround4. ใช้ไขควงปรบั หม้อแปลง ������������������3 ให้เข็มมเิ ตอรช์ ี้ค่าแรงดันสูงสดุ5. ใช้ไขควงปรับหมอ้ แปลง ������������������2 ให้เข็มมิเตอร์ช้คี า่ แรงดันสูงสุด Jenjira Promwong

การปรับแตง่ ภาค IF ของเคร่อื งรบั วทิ ยุ FM6. ใช้ไขควงปรับหมอ้ แปลง ������������������1 ให้เข็มมเิ ตอรช์ ีค้ า่ แรงดันสงู สดุระดบั แรงดันท่วี ัดได้จากมลั ติมเิ ตอร์ตอ้ งเพมิ่ มากขึ้นตามลาดับ หากไม่ค่อยมีผล ต้องลดระดบั ความแรงของสญั ญาณความถี่ IF 10.7MHz ใหน้ อ้ ยลง7. ปรับแตง่ ซ้าท่ขี ้อ 4-6 เพอื่ ให้แนใ่ จวา่ ปรบั แต่งถูกตอ้ ง Jenjira Promwong

การปรบั แตง่ ภาคฟรอ้ นเอนดข์ องเครอ่ื งรบั วทิ ยุ FM Jenjira Promwong

การปรับแตง่ ภาคฟรอ้ นเอนดข์ องเครอื่ งรบั วทิ ยุ FM1. ตอ่ เคร่ืองมือเขา้ วงจรเครอื่ งรบั วิทยุ FM ที่ภาคฟร้อนเอนด์2. ปรับเคร่ืองกาเนดิ สญั ญาณที่ความถ่ี 108 MHz ในตาแหน่งไม่ผสมสัญญาณ ปรบั เร่งความแรงของสัญญาณให้เหมาะสม ความถ่ที ี่ออกมาสามารถตอ่ ได้ 2 วธิ ี คือต่อผา่ นขดลวดวงกลม วางห่างจากสายอากาศ 10 - 15 ซม. วิธีท่ี 2 ต่อผ่าน C = 0.001������������ ต่ออันดับกับR = 120 Ω3. ตง้ั ยา่ นมัลติมเิ ตอร์ท่ี 2.5 V นาสายไปวดั คร่อมทจ่ี ุด A เทียบGround Jenjira Promwong

การปรบั แตง่ ภาคฟรอ้ นเอนดข์ องเครอ่ื งรับวทิ ยุ FM4. ใช้ไขควงปรบั C ทริมเมอร์ ������11 ให้เข็มมิเตอร์ช้คี ่าแรงดนั สงู สดุหากไม่ค่อยมผี ล ต้องเพิ่มหรือลดระดับความแรงของสญั ญาณทป่ี ้อนมาจากเครอื่ งกาเนดิ สญั ญาณ จนกวา่ จะไดผ้ ล5. ใชไ้ ขควงปรับ C ทรมิ เมอร์ ������5 ใหเ้ ข็มมเิ ตอร์ช้ีค่าแรงดันสูงสดุ6. เปลีย่ นความถเ่ี ครือ่ งกาเนดิ สัญญาณไปที่ 88 kHz7. หมุนปรบั เปลีย่ นสถานไี ปท่ี 88 kHz8. ปรบั ที่ขดลวด ������2 ใหเ้ ข็มมเิ ตอร์ชีค้ า่ แรงดันสงู สุด Jenjira Promwong

การปรับแต่งภาคฟรอ้ นเอนดข์ องเครอ่ื งรบั วิทยุ FM 9. หมนุ ปรับเปล่ยี นสถานวี ทิ ยุ หากยงั รับไดไ้ ม่ดีใหท้ าตามข้ันตอน ดงั กล่าวอีกครั้ง Jenjira Promwong