การพัฒนารูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธิ์ (Result Based Management RBM) ของสถานศึกษาในสังกัด สำนักงาน กศน.จังหวัดอุดรธานี

ช่ือเร่ือง รายงานการวิจยั เร่ือง การพฒั นารูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ ผ้วู ิจยั (Results Based Management : RBM) ของสถานศกึ ษาในสังกดั สานกั งาน หน่วยงาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี นายวรินทร์ วิรุณพนั ธ์ สานกั งาน กศน.จงั หวดั อดุ รานี ปี ท่ีพมิ พ์ 2564 บทคดั ย่อ การวจิ ยั น้ีมวี ตั ถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาสภาพปัญหาและความตอ้ งการของการพฒั นารูปแบบ การบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกัด สานกั งาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี 2. พฒั นารูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกัดสานักงาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี 3. ทดลองใช้ รูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาใน สังกัดสานักงาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี และ 4.ประเมินความเหมาะสมและความพึงพอใจรูปแบบ การบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกัด สานกั งาน กศน.จงั หวดั อดุ รธานี ข้นั ตอนการวจิ ยั คร้ังน้ีแบง่ ออกเป็น 4 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การศึกษา สภาพปัญหาและความตอ้ งการของการพฒั นารูปแบบการบริหารแบบม่งุ ผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกัดสานักงาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี ประชากร ได้แก่ ผูบ้ ริหาร จานวน 21 คน (ขอ้ มูลปี งบประมาณ 2563) ผูบ้ ริหารการศึกษา จานวน 1 คน (ตวั ผูว้ ิจยั ) ผูบ้ ริหารสถานศึกษา กศน.อาเภอ จานวน 20 คน (ประชากรที่ให้ขอ้ มูล) เคร่ืองมือที่ใช้ในการเก็บ รวบรวมได้แก่ 1. แบบสัมภาษณ์ความคิดเห็นเก่ียวกบั สภาพการบริหารของสถานศึกษาในสงั กดั สานักงาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี 2. แบบสอบถามสภาพท่ีเป็ นจริงและสภาพท่คี วรจะเป็นของการ บริหารของสถานศึกษาในสังกัดสานกั งาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี สถิติท่ีใช้ในการวิเคราะหข์ อ้ มูล ได้แก่ ค่าความถ่ี (Frequency) ร้อยละ (Percentage) ค่าเฉล่ีย (Mean : ������ : ���̅��� ) และส่วนเบี่ยงเบน มาตรฐาน (Standard Deviation : ������ : S.D) การหาค่าความตอ้ งการจาเป็ นโดยวิธี Priority Needs Index แบบปรับปรุง PNIModified ระยะที่ 2 พฒั นารูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศกึ ษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี ข้นั ตอนการ พฒั นารูปแบบโดยใชเ้ ทคนิคเดลฟาย จานวน 3 รอบ มีผูท้ รงคณุ วุฒิ จานวน 10 คน คดั เลือกโดยวิธี เจาะจง เคร่ืองมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล 1. แบบสอบถามรูปแบบการบริหารแบบมุ่ง ผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั

2 อุดรธานี รอบที่ 1 (คาถามปลายเปิ ด) 2. แบบสอบถามรูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกดั สานักงาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี (รอบที่ 2) 3. แบบสอบถามรูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั อดุ รธานี (สรุปฉนั ทามติ รอบท่ี 3) สถติ ิทใี่ ช้ ในการวิเคราะหข์ อ้ มูล ไดแ้ ก่ ค่ามธั ยฐาน (Median : Mdn) และคา่ ส่วนเบีย่ งเบนควอไทล์ (Quartile Deviation) ระยะท่ี 3 การทดลองใช้รู ปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ ( Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกดั สานักงาน กศน.จังหวดั อุดรธานี ประชากร คือ คณะกรรมการประเมินความสาเร็ จของการดาเนิ นงานตามรู ปแบบการบริ หารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกัดสานักงาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี ประจาปี งบประมาณ 2563 จานวน 10 คน ไดแ้ ก่ ผูบ้ ริหารการศึกษา จานวน 2 คน ผูอ้ านวยการ สถานศึกษา จานวน 5 คน หัวหน้ากลุ่มงาน สานักงาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี จานวน 2 คน และ นักวิเคราะห์นโยบายและแผน จานวน 1 คน การประเมนิ ความพึงพอใจ ประชากร ได้แก่ ผูบ้ ริหาร จานวน 21 คน ขา้ ราชการครู จานวน 32 คน ขา้ ราชการบรรณารักษ์ จานวน 7 คน ลูกจ้างประจา จานวน 7 คน พนกั งานราชการ จานวน 366 คน จา้ งเหมาบริการ (ครูผสู้ อน) จานวน 173 ประชากร รวมจานวน 606 คน (ข้อมูลปี งบประมาณ 2563) กลุ่มตวั อย่าง ได้แก่ ผูบ้ ริหาร จานวน 19 คน ขา้ ราชการครู จานวน 30 คน ข้าราชการบรรณารักษ์ จานวน 7 คน ลูกจ้างประจา จานวน 7 คน พนกั งานราชการ จานวน 186 คน จา้ งเหมาบริการ (ครูผสู้ อน) จานวน 118 กลมุ่ ตวั อยา่ งรวมจานวน 367 คน โดยใชต้ ารางกาหนดขนาดกลุ่มตวั อย่างของ เครจซี; และ มอร์แกน (Krejcie; & Morgan. 1970 : 607-610) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ รูปแบบการบริหารแบบมุ่ง ผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี ประจาปี งบประมาณ 2563 2. แบบบันทึกการประชุมเพ่ือพิจารณาผลการทดลองใช้ รูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาใน สังกดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี ประจาปี งบประมาณ 2563 3. แบบประเมินความสาเร็จของ การดาเนินงานตามรูปแบบการบริหารแบบมุง่ ผลสมั ฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของ สถานศึกษาในสังกัดสานักงาน กศน.จังหวัดอุดรธานี ประจาปี งบประมาณ 2563 และ4. แบบสอบถามความพึงพอใจรูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี ประจาปี งบประมาณ 2563 สถติ ทิ ี่ ใชใ้ นการวเิ คราะหข์ อ้ มูล ไดแ้ ก่ คา่ ความถ่ี (Frequency) รอ้ ยละ (Percentage) คา่ เฉลย่ี (Mean : ������ : ���̅��� ) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (standard Deviation : ������ : S.D) ระยะท่ี 4 ประเมินความเหมาะสม และความพึงพอใจรูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของ

3 สถานศึกษาในสังกัดสานักงาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี ได้แก่ การประเมินความเหมาะสมโดย ผูท้ รงคุณวฒุ ิ จานวน 10 คน คดั เลือกโดยวิธีเจาะจง และการประเมินความพึงพอใจท่ีมตี ่อรูปแบบ การบริหารแบบมุ่งผลสมั ฤทธ์ิ ประชากร ไดแ้ ก่ ผบู้ ริหาร จานวน 22 คน ขา้ ราชการครู จานวน 32 คน ขา้ ราชการบรรณารักษ์ จานวน 7 คน ลูกจา้ งประจา จานวน 6 คน พนกั งานราชการ จานวน 388 คน จา้ งเหมาบริการ (ครูผูส้ อน) จานวน 166 ประชากรรวมจานวน 655 คน (ขอ้ มูลปี งบประมาณ 2564) กลุ่มตวั อย่าง ได้แก่ ผูบ้ ริหาร จานวน 20 คน ขา้ ราชการครู จานวน 30 คน ขา้ ราชการ บรรณารักษ์ จานวน 7 คน ลกู จา้ งประจา จานวน 6 คน พนกั งานราชการ จานวน 192 คน จา้ งเหมา บริการ (ครูผูส้ อน) จานวน 113 กลุ่มตวั อย่างรวมจานวน 368 คน โดยใช้ตารางกาหนดขนาดกลมุ่ ตวั อย่างของ เครจซี; และมอร์แกน (Krejcie; & Morgan. 1970 : 607-610) เครื่องมือทใ่ี ช้ในการ เก็บรวบรวมขอ้ มูล ได้แก่ 1. แบบสอบถามความคิดเหน็ ของผูท้ รงคุณวุฒใิ นการพฒั นารูปแบบการ บริหารแบบมุง่ ผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จังหวดั อุดรธานี (รอบที่ 1) 2. แบบสอบถามความคิดเห็นของผูท้ รงคุณวุฒิในการพฒั นา รูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาใน สงั กดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี (สรุปฉนั ทามติ รอบท่ี 2) และ 3. แบบสอบถามความพึงพอใจ รูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาใน สังกัดสานักงาน กศน.จังหวดั อุดรธานี สถิติท่ีใช้ในการวิเคราะห์ขอ้ มูล ได้แก่ ด้วยค่ามัธยฐาน (Median : Mdn) ค่าส่วนเบ่ียงเบนควอไทล์ (Quartile Deviation) ค่าความถี่ (Frequency) ร้อยละ (Percentage) คา่ เฉล่ยี (Mean : ������ : ���̅��� ) และส่วนเบ่ียงเบนมาตรฐาน (standard Deviation : ������ : S.D) ผลการวิจยั พบวา่ ระยะท่ี 1 สภาพที่เป็ นจริงของการบริหารงานของสถานศึกษาในสังกดั สานักงาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี โดยรวมทุกด้านมีค่าเฉล่ียอยู่ในระดับปานกลาง (������ = 2.90 , ������ = .184) เม่ือ พิจารณารายด้าน พบว่าอยู่ในระดับปานกลางทุกด้าน ด้านท่ีมีค่าเฉล่ียสูงสุด 3 ลาดบั แรก คือ ด้าน การบริหารงบประมาณ ดา้ นการบริหารงานทว่ั ไป (������ = 3.45 , ������ = .510) รองลงมาคอื ดา้ นการศกึ ษา ต่อเน่ือง (������ = 2.92, ������ = .366) และดา้ นการศึกษานอกระบบระดบั การศกึ ษาข้นั พ้ืนฐาน (������ = 2.83, ������ = .294) ในส่วนของสภาพท่ีควรจะเป็ นของการบริหารงานของสถานศึกษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี โดยรวมทุกดา้ นมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากท่ีสุด (������ = 4.78 , ������ = .084) เมื่อ พิจารณารายดา้ น พบว่าอยู่ในระดบั มากท่สี ุดทุกดา้ น ด้านที่มีค่าเฉล่ียสูงสุด 3 ลาดับแรก คือ ด้าน การบริหารงานทว่ั ไป (������ = 4.90, ������ = .307) รองลงมาคือ ดา้ นการบริหารงบประมาณ (������ = 4.85, ������ = .366) และด้านการศึกษาตามอธั ยาศยั (������ = 4.79, ������ = .126) ความตอ้ งการจาเป็ นในการพฒั นา รูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิของสถานศึกษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี

4 พบวา่ มีความตอ้ งการจาเป็นทุกรายการอยู่ในระดบั มากที่สุด โดยมีคา่ PNIModified อย่รู ะหวา่ ง 0.698 – 0.405 ด้านที่มีความตอ้ งการจาเป็นท่ีพบว่า มีค่า PNIModified สูงสุด มีความสาคญั เป็ นลาดบั ที่ 1 คอื ด้านการศึกษาตามอธั ยาศัย (0.698) ลาดับที่ 2 คือ ด้านการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน (0.681) ลาดับที่ 3 คือ ด้านการศึกษาต่อเน่ือง (0.633) ลาดับท่ี 4 คือ ดา้ นการบริหารงาน ทว่ั ไป (0.420) ลาดบั ท่ี 5 คือ ดา้ นการบริหารงบประมาณ (0.405) ระยะที่ 2 รูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั อดุ รธานี ประกอบไปดว้ ย ส่วนที่ 1 บทนา ส่วนท่ี 2 รู ปแบบการบริ หารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของ สถานศึกษาในสังกัดสานักงาน กศน.จังหวัดอุดรธานี ส่วนท่ี 3 รูปแบบการบริหารแบบมุ่ง ผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) สู่การปฏิบัติ ได้กาหนดเกณฑ์การประเมิน ความสาเร็จของการดาเนินงานตามรู ปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จังหวดั อุดรธานี ไว้ 5 ด้าน 13 ตวั ช้ีวดั คือ ดา้ นการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน จานวน 4 ตวั ช้ีวดั ดา้ นการศึกษาต่อเนื่อง จานวน 3 ตวั ช้ีวดั ดา้ นการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จานวน 4 ตวั ช้ีวดั ดา้ นการบริหารงบประมาณ จานวน 1 ตวั ช้ีวดั และดา้ น การบริหารงานทวั่ ไป จานวน 1 ตวั ช้ีวดั มีเกณฑร์ ะดบั คณุ ภาพ 5 ระดบั คือ ตอ้ งปรบั ปรุง พอใช้ ดี ดมี าก ดเี ด่น และเกณฑค์ ่าความสาเร็จของงานตามเป้าหมายทว่ี างไว้ 5 ระดบั คือ ระดบั เพชร ระดบั ทอง ระดบั เงนิ ระดบั ทองแดง และระดบั ตะกวั่ ระยะที่ 3 การทดลองใช้รูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศกึ ษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั อดุ รธานี จากรูปแบบที่สร้าง ข้ึนระยะที่ 2 คือ รูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของ สถานศึกษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี ประจาปี งบประมาณ 2563 ผลความสาเร็จของ การดาเนินงานตามรูปแบบการบริหารแบบมงุ่ ผลสัมฤทธ์ิของสถานศึกษาในสงั กดั สานกั งาน กศน. จงั หวดั อุดรธานี ภาพรวมท้งั จงั หวดั จาแนกตามองคป์ ระกอบ การประเมิน มีการดาเนินงานไดต้ าม เกณฑอ์ ยูใ่ นระดบั ทอง (������ = 4.72, ������ = .324) โดยดา้ นการศึกษาต่อเน่ือง มีค่าเฉล่ยี สุงสุด (������ = 4.81, ������ = .166) รองลงมาเป็ นด้านการบริหารงบประมาณ (������ = 4.60, ������ = .802) และการบริหารงาน ทว่ั ไป (������ = 4.60, ������ = .491) และรองลงมาอีกคือด้านการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน (������ = 3.10, ������ = .802) และด้านการศึกษาตามอธั ยาศยั (������ = 1.52, ������ = .531) และความพึงพอใจของผูร้ ับการประเมนิ ท้งั 20 อาเภอ พบวา่ มคี วามพงึ พอใจในการประเมนิ อย่ใู นระดบั มาก ( ���̅��� = 4.32, S.D. = .427) ระยะที่ 4 การประเมินความเหมาะสมและความพงึ พอใจรูปแบบการบริหารแบบมงุ่ ผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั

5 อุดรธานี โดยได้มีการพัฒนาปรับปรุงรูปแบบตามการประเมินของผูท้ รงคุณวุฒิ ได้รูปแบบที่ ประกอบด้วย ส่วนที่ 1 บทนา ส่วนท่ี 2 รูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกัดสานกั งาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี ส่วนท่ี 3 รูปแบบ การบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) สู่การปฏิบตั ิ การกาหนดเกณฑ์ การประเมนิ ประสิทธิภาพการทางานของสถานศึกษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี ไว้ 5 ดา้ น 17 ตวั ช้ีวดั คือ ดา้ นการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน จานวน 4 ตวั ช้ีวดั ดา้ นการศึกษาต่อเนื่อง จานวน 3 ตวั ช้ีวดั ดา้ นการศึกษาตามอธั ยาศยั จานวน 4 ตวั ช้ีวดั ดา้ นการบริหารงบประมาณ จานวน 4 ตวั ช้ีวดั และดา้ นการบริหารงานทวั่ ไป จานวน 2 ตวั ช้ีวดั มเี กณฑร์ ะดบั คุณภาพ ไว้ 5 ระดบั คอื ตอ้ งปรบั ปรุง พอใช้ ดี ดีมาก ดีเด่น และเกณฑ์ค่าความสาเร็จของงานตามเป้าหมายที่วางไว้ 5 ระดับ คือ ระดบั เพชร ระดับทอง ระดับเงิน ระดบั ทองแดง และระดับตะกัว่ ผลการประเมินความเหมาะสม และ ความเป็ นไปไดใ้ นการนารูปแบบไปใช้ อยู่ในระดับมากท่ีสุดทกุ ด้าน ดงั น้ี ดา้ นความเหมาะสม อยู่ ในระดับมากท่ีสุด (������ = 4.92, ������ = .207) และด้านความเป็ นไปได้อยู่ในระดบั มากท่ีสุด (������ = 4.93, S.D. = .278) และความพึงพอใจของรูปแบบอยู่ในระดบั มากทสี่ ุด ( ���̅��� = 4.63, S.D. = .219) ดงั น้ันผลสรุปการวิจยั การพฒั นารูปแบบการบริหารแบบมุ่งผลสัมฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี ในคร้ังน้ี มีการ กาหนดเกณฑก์ ารประเมนิ ความสาเร็จของการดาเนินงานตามรูปแบบการบริหารแบบมงุ่ ผลสมั ฤทธ์ิ (Results Based Management : RBM) ของสถานศึกษาในสังกดั สานกั งาน กศน.จงั หวดั อุดรธานี ไว้ 5 ดา้ น 17 ตวั ช้ีวดั คอื ดา้ นการศกึ ษาข้นั พ้นื ฐาน จานวน 4 ตวั ช้ีวดั ดา้ นการศกึ ษาต่อเน่ือง จานวน 3 ตวั ช้ีวดั ดา้ นการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จานวน 4 ตวั ช้ีวดั ดา้ นการบริหารงบประมาณ จานวน 4 ตวั ช้ีวดั และด้านการบริหารงานทวั่ ไป จานวน 2 ตวั ช้ีวดั มีเกณฑ์ระดบั คณุ ภาพ 5 ระดับ คือ ตอ้ งปรับปรุง พอใช้ ดี ดีมาก ดีเด่น และมีการกาหนดเกณฑ์คา่ ความสาเร็จของงาน ไว้ 5 ระดับ คือ ระดับเพชร ระดบั ทอง ระดบั เงิน ระดบั ทองแดง และระดบั ตะกัว่ สรุปได้ว่ารูปแบบมีความเหมาะสมอยู่ใน ระดับมากท่ีสุด และมีความพึงพอใจของผูใ้ ช้รูปแบบอยู่ในระดับมากท่ีสุด เหมาะสมสาหรับ สถานศึกษาเพ่อื นาไปใชเ้ ป็นแนวทางพฒั นาคณุ ภาพและมาตรฐานการศกึ ษา นาผลจากการวิจยั ไป ประยกุ ตใ์ ชใ้ นการแกป้ ัญหาการบริหารจดั การสาหรับสถานศึกษาและหน่วยงานทางการศึกษาอื่นๆ ไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ คาสาคญั : รูปแบบ, การพฒั นารูปแบบ, การบริหาร, การบริหารแบบมุ่งผลสมั ฤทธ์ิ