สไลด์ สังคมสัมพันธ์

Hello and welcome to our Presentation

สังคมสัมพันธ์?

ความหมายและวัตถุประสงค์ของสังคมสัมพันธ์ ความหมาย ความสัมพันธ์ทางสังคมของคนกับ กลุ่มคนในสังคมที่แวดล้อมเขาอยู่ วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของนักเรียนใน แต่ละกลุ่มและรายบุคคล เพื่อเป็นข้อมูล ในการส่งเสริมพัฒนาการทางสังคม (ชุติมา พงศ์วรินทร์)

ใครเอ่ย สังคมมิติ (Guess who) (Sociometry) เครื่องมือที่ใช้ใน การทำสังคม สัมพันธ์ (ชุติมา พงศ์วรินทร์)

ใครเอ่ย (Guess who)

ความหมาย&ลักษณะ เป็นวิธีการวัดทางสังคมมิติที่ได้รับความนิยมที่ใช้ใน ของแบบสอบถาม โรงเรียน ใครเอ่ย (Guess who) มีลักษณะเป็นคำถามที่เฉพาะเจาะจงที่มีทั้งทางบวก และลบ ให้นักเรียนเลือกตอบชื่อเพื่อนที่มีลักษณะที่มี คุณลักษณะตรงกับข้อคำถามที่กำหนด หากจะตั้งคำถามที่เป็นทางลบควรคำนึงถึงผู้เรียน และเลี่ยงไม่ให้เกิดผลกระทบทางจิตใจ (ชุติมา พงศ์วรินทร์)

จุดมุ่งหมายของการทำใครเอ่ย เพื่อให้ทราบถึงคุณลักษณะด้านต่างๆของนักเรียนจาก มุมมองของเพื่อนๆในกลุ่ม เป็นข้อมูลในการส่งเสริมและช่วย เหลือพัฒนาการทางสังคม (ชุติมา พงศ์วรินทร์)

ขั้นตอนการทำใครเอ่ย ขั้นที่1 การสร้าง ขั้นที่2 การนำไปใช้ ขั้นที่3 การทำตาราง ขั้นที่4 การสรุปผล คำถาม แสดงผลการเลือก (ชุติมา พงศ์วรินทร์)

ขั้นที่ 1 การสร้างคำถาม การสร้างคำถามนั้นจะต้องเจาะจงหรือสื่อถึงคุณลักษณะของนักเรียน คำถามที่สร้างขึ้นนี้ควรมีปริมาณของคุณลักษณะทางบวกและลบใน จำนวนที่เท่าๆกัน โดยส่วนใหญ่นิยมสร้างข้อคำถามประมาณ20-30 ข้อ การตั้งคำถามต้องอยู่บนหลักของความไม่เบียดเบียนผู้อื่น ไม่กำกวม เข้าใจง่าย และอยู่บนหลักของกฏหมาย ศีลธรรมจรรยา ไม่ว่าร้ายและ ทำให้ผู้อื่นเสียหายทั้งด้านจิตใจ และไม่มีปัญหาตามมาในภายหลัง

ขั้นที่2 การนำไปใช้ การนำแบบสอบถามใครเอ่ยไปใช้ครูควรดำเนินการหลังจากที่ผู้เรียนได้ทำความรู้จัก คุ้นเคยกันมาเป็นระยะเวลาพอสมควรแล้ว และชี้แจงให้นักเรียนถึงประโยชน์ของการทำ ทั้งนี้ ควรแจ้งให้ผู้เรียนทราบรายละเอียดการทำ คือ ให้เลือกเพื่อนจากสมาชิกในห้อง และสามารถเลือกเพื่อนที่ไม่มาโรงเรียนในวันดังกล่าวได้ เขียนชื่อจริงของเพื่อน ในกรณีที่มีชื่อซำ้ให้เขียนนามสกุลด้วย สามารถใสชื่อเพื่อนที่มีลักษณะตรงกับขอ คำถามซ้ำกันในแตละขอ ได้ ขอใหเ ลือกดว ยความสบายใจเพราะขอมูลนี้จะเก็บรักษาเปนความลับที่สุด

ตัวอย่าง ใครเอ่ย (Guess who) คำชี้แจง ข้อความต่อไปนี้เป็นข้อความที่บรรยายลักษณะบางอย่างของผู้เรียน ให้ผู้เรียนคิดถึงเพื่อนในห้องรวมทั้งตัวของผู้เรียนเองแต่ละคนที่มีลักษณะตรงกับ ข้อความแต่ละข้อในช่องว่าง ก่อนที่จะเขียนชื่อผู้ใดลงไปในช่องว่างจะต้องใช้การพิจารณาไตร่ตรองอย่างละเอียด จากการสังเกตของผู้เรียนเอง ห้ามปรึกษากับเพื่อน คำตอบของผู้เรียนจะเก็บเป็น ความลับ ดังนั้นขอให้ผู้เรียนตอบโดยจริงใจที่สุด

1. คนที่มีความเห็นอกเห็นใจผู้อื่นมากที่สุดในชั้นคือ............................................... 2. คนที่พูดจาสุภาพอ่อนหวานมากที่สุดในชั้นคือ.................................................... 3. คนที่ร่าเริงที่สุดในชั้นคือ................................................................................................. 4. คนที่มีอารมณ์ขันที่สุดในชั้นคือ................................................................................... 5. คนที่ชอบสนุกสนาน ร่าเริงแจ่มใส และเป็นมิตรกับคนอื่นมากที่สุดในชั้นคือ.......... 6. คนที่ชอบให้คำปรึกษามากที่สุด.............................



ขั้นที่3 การทำตารางแสดงผลการเลือก การทำตารางแสดงผลการเลือก คือ การนำข้อมูลที่ได้มาใส่ในตาราง โดยใส่ชื่อนักเรียนทั้งห้องเรียงตามลำดัับเลขที่ในคอลัมน์ ด้านซ้าย และใส่เลขข้อคำถามที่คอลัมน์ด้านบน จากนั้นนำข้อมูลการเลือกของนักเรียนแต่ละ คนมาใส่ในตารางโดยใช้สัญลักษณ์แทนความถี่

ข้อคำถาม 1 2 3 .... 9 10 ชื่อนักเรียน 1............... 2............... 3............... .... 9............... 10..............

ข้อคำถาม 1 2 3 .... 9 10 ชื่อนักเรียน //// // /// //// / 1.จิว ฐานิต เหนี่ยงจิตต์ 2.เฟ-ริส ธัญวุฒิ วงษ์สกุล / // // // / 3.โบนัส พรปวีณ์ อ่อนทอง - // - - // //// / .... 9.โลม บรรณากร หาดแก้ว / / / / - - 10.พีน สิทธินนท์ ทิศรอด - - / //// - -

ขั้นที่ 4 การสรุปผล การสรุปผล คือการที่ครูแนะแนวหาข้อมูลที่จากตารางมาสรุปเป็นข้อมูลของนักเรียนแต่ละคน และแจ้งผลให้นักเรียนทราบเป็นรายบุคคลเพื่อประโยชน์ในการประเมินตนเอง

ตัวอย่างการสรุปผล ชื่อ-สกุล โบนัส พรปวีณ์ อ่อนทอง (นามสมมุติ) ห้อง2 เลขที่19 วัน 13 เดือน มีนาคม ปีที่ทำ พ.ศ.2565 คุณลักษณะนักเรียนที่ได้รับเลือกจากเพื่อนในห้อง คือ ๑. เพื่อนที่รักมากที่สุด จำนวนเพื่อนที่เลือก......2.......คน ๒. เพื่อนที่ยิ้มบ่อยที่สุด จำนวนเพื่อนที่เลือก......2.......คน ๓. เพื่อนที่ให้กำลังใจเก่งที่สุด จำนวนเพื่อนที่เลือก......6.......คน

สังคมมิติ (Sociometry)

ความเป็นมาและความความหมายของสังคมมิติ สัมพันธภาพระหว่างผู้เรียนกับพ่อแม่ ผู้ปกครอง ครู และ เพื่อน เป็นสัมพันธภาพที่มีอิทธิพลต่อการเรียนและการใช้ชีวิต ของผู้เรียนโดยในแต่ละความสัมพันธ์จะส่งผลต่อการทำงาน และพัฒนาการที่ดีของผู้เรียน (ชุติมา สุรเศรษฐ, 2562: 224)

คำจัดกัดความ

คำจัดกัดความสังคมมิติ Jacob Levy Moreno การศึกษาเชิงคณิตศาสตร์เกี่ยวกับ คุณลักษณะทางจิตใจขอบุคคล เป็นการ ทดสอบเกี่ยวกับผลที่ได้รับจากการใช่วิธีการทางปริมาณตัวเลข FB: Psicodrama Moreniano Braclay วิธีการอย่างหนึ่งที่ช่วยให้บุคคลรู้จักตัวเอและเป็นเครื่องมือที่ช่วยวิเคราะห์ สัมพันธภาพขอบุคคลกับกลุ่มเพื่อน เพื่อสะท้อนให้เห็นภาพและพฤติกรรมที่ ไม่เหมาะสมของแต่ละบุคคล

คำจัดกัดความสังคมมิติ Gronlund วิธีการประเมินขอบเขตการยอมรับจากเพื่อนและการกำหนดโครงสร้างความ สัมพันธ์ระหว่างบุคคลในกลุ่มสังคมนั้นๆ

คำจัดกัดความสังคมมิติ สรุป วิธีการศึกษาความสัมพันธ์ทางสังคม และการประเมินความสัมพันธ์ ของบุคคลกับกลุ่มที่อยู่ในสังคมเดียวกัน

ตัวอย่างใบงานสังคมมิติ ตัวอยา ง สถานการณส ังคมมิติในบริบทของการทำงานรวมกัน สถานการณที่ 1 เพื่อน 3 คน ที่นักเรียนอยากทำงานกลุมในวิชานี้ดว ยกันมากที่สุด อันดับที่ 1 คือ............................................เหตุผล........................................................................................ อันดับที่ 2 คือ............................................เหตุผล........................................................................................ อันดับที่ 3 คือ............................................เหตุผล........................................................................................ สถานการณที่ 2 เพื่อน 3 คน ที่นักเรียนอยากทำงานกลุม ในวิชานี้ดว ยกันนอยที่สุด อันดับที่ 1 คือ............................................เหตุผล........................................................................................ อันดับที่ 2 คือ............................................เหตุผล........................................................................................ อันดับที่ 3 คือ............................................เหตุผล........................................................................................ ลงชื่อ.....................................................เลขที่.............

โปรแกรม GroupDynamics

1.กำหนดสัญลักษณ์แทนนร.หญิงและชาย 2.กำหนดสัญลักษณ์แสดงการเลือกของแต่ละอันดับ เช่น แสดงการเลือกอันดับ1 แสดงการเลือกอันดับ2 แทนนักเรียนหญิง แสดงการเลือกอันดับ3 แทนนักเรียนชาย แสดงการเลือกซึ่งกันและกันในอันดับ1 แทนนักเรียนหญิง แสดงการเลือกซึ่งกันและกันในอันดับ2 แทนนักเรียนชาย แสดงการเลือกซึ่งกันและกันในอันดับ3 แสดงการเลือกต่างอันดับกันระหว่างอันดับ1 กับ 3 1 แสดงการเลือกอันดับ1 2 แสดงการเลือกอันดับ2 3 แสดงการเลือกอันดับ3 1 1 แสดงการเลือกซึ่งกันและกันในอันดับ1 2 2 แสดงการเลือกซึ่งกันและกันในอันดับ2 3 3 แสดงการเลือกซึ่งกันและกันในอันดับ3 1 3 แสดงการเลือกต่างอันดับกันในระหว่างอันดับที่1 กับ 3

คำจำกัดความ ผู้เรียนที่เพื่อนยอมรับมากที่สุด หรือ คนที่เด่นที่สุด (popular student หรือ star หรือ leader) คือ ผู้เรียนที่ได้รับเลือกจากสมาชิกในกลุ่มมากที่สุดในสถานการณ์ทางบวก ผู้เรียนที่โดดเดี่ยว (isolated student) คือ ผู้เรียนที่แยกตัวจากกลุ่มหรือ อยู่อย่างโดดเดี่ยว โดยไม่ได้รับเลือกจากเพื่อนในกลุ่มเลย และเขาก็ไม่ เลือกเพื่อนในกลุ่มด้วยเช่นกัน

ผู้เรียนที่ถูกละเลย (neglected student) คือ ผู้เรียนที่เลือกเพื่อนในกลุ่มแต่ตัวเขาไม่ได้ถูกเลือกจากเพื่อนในกลุ่มเลย ผู้เรียนที่เพื่อนไม่ยอมรับ (rejected student) คือ ผู้เรียนที่ได้รับเลือกจากเพื่อนในสถานการณ์ทางลบ

จุดมุ่งหมายการทำสังคม มิติ 2. เพื่อศึกษาสาเหตุ 1.เพื่อศึกษาโครงสร้าง 3. เพื่อนำผลที่ได้จาก 4.เพื่อให้ทราบถึง ความสัมพันธ์ภายในกลุ่ม แบบแผนความสัมพันธ์ ของความสัมพันธ์ สังคมมิติมาใช้ในการ ทางสังคมระหว่างผู้เรียน ระหว่างผู้เรียนกับ จัดชั้นเรียน การจัด ด้วยกันเพื่อให้ สามารถจัดสภาพ เพื่อนในห้องเรียน/ กิจกรรมเพื่อส่งเสริม แวดล้อมให้แก่ผู้เรียนได้ อย่างเหมาะสม กลุ่ม พัฒนาสัมพันธภาพ

จุดมุ่งหมายการทำสังคมมิติ 1.เพื่อศึกษาโครงสร้างความสัมพันธ์ภายในกลุ่มว่าประกอบไปด้วยกี่กลุ่มย่อย ความสัมพันธ์ระหว่าง กลุ่มย่อยเป็นอย่างไร และสถานภาพทางสังคมของผู้เรียนแต่ละคนภายในกลุ่มเป็นอย่างไร ใครที่ได้ รับการยอมรับหรือไม่ได้รับการยอมรับจากกลุ่ม ใครที่แยกตัวอยู่อย่างโดดเดี่ยว ถูกละเลย หรือทอดทิ้งจากเพื่อน

จุดมุ่งหมายการทำสังคมมิติ 2. เพื่อศึกษาสาเหตุของความสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนกับเพื่อนในห้องเรียน/กลุ่ม จากการประเมิน ความรู้สึกของผู้เรียนที่มีต่อเพื่อนซึ่งข้อมูลที่ได้อาจผันแปรไปตามสถานการณ์และบริบทที่ต้องอยู่ ร่วมกัน หรือทำกิจกรรมอย่างใดอย่างหนึ่งด้วยกัน พร้อมกับการพิจารณาเหตุผลในการเลือก เพื่อนแต่ละคน

จุดมุ่งหมายการทำสังคมมิติ 3. เพื่อนำผลที่ได้จากสังคมมิติมาใช้ในการจัดชั้นเรียน การแบ่งกลุ่มทำกิจกรรม การจัดกลุ่มนั่งเรียน และการจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมพัฒนาสัมพันธภาพของผู้เรียนในแต่ละห้องเรียน/กลุ่ม เช่น การให้ผู้ เรียนที่ได้รับการยอมรับจากเพื่อนมากเป็นผู้ประสานความร่วมมือกับผู้เรียนคนอื่นๆ ในห้องเรียน/ กลุ่ม เพื่อก่อให้เกิดความร่วมมือ ความพึงพอใจของสมาชิกในกลุ่ม และบรรยากาศการเรียนรู้ร่วมกัน

จุดมุ่งหมายการทำสังคมมิติ 4.เพื่อให้ทราบถึงแบบแผนความสัมพันธ์ทางสังคมระหว่างผู้เรียนด้วยกันว่าไปในทิศทางใดผู้เรียน คนใดที่เพื่อนไม่ยอมรับหรือได้รับการยอมรับมากที่สุด ผู้เรียนคนใดที่เพื่อนไม่ชอบ ผู้เรียนคนใดที่ ไม่ยอมเข้ากลุ่มหรือถูกกลุ่มทอดทิ้ง เพื่อครูหรือผู้แนะแนวจะสามารถจัดสภาพแวดล้อมให้แก่ผู้ เรียนได้อย่างเหมาะสม ช่วยให้ผู้เรียนสามารถปรับตัวและดำเนินชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข

การตีความจากแผนผังสังคมมิติ ในกรณีที่ครูใช้สถานการณ์สังคมมิติมากกว่า 1 สถานการณ์ คุณครูควรสรุปผลการเลือกเเพื่อนในแต่ละ สถานการณ์ ตัวอย่างเช่น การให้ผู้เรียนเลือกเพื่อนจำนวน 3 สถานการณ์ ซึ่งมีทั้งสถานการณ์ทางบวก และทางลบ เช่น สถานการณ์ที่ 1 สถานการณ์ทางบวก สถานการณ์ที่ 2 สถานการณ์ทางลบ สถานการณ์ที่ 3 สถานการณ์ทางบวก

ตัวอย่างตารางสังคมมิติที่ 1 ในการเลือกเพื่อนใน 3 สถานการณ์ จากตารางจะพบว่าผลการเลือกเพื่อนในสถานการณ์ทางบวกให้ผลที่แตกต่างกันไปตามสถานการณ์ โดยผู้เรียนที่ได้รับเลือกจากเพื่อนมากที่สุดคือหมายเลข 1 ในสถานการณ์ที่ 1 (ชื่อสถานการณ์) ในขณะที่ผู้เรียนทีได้รับเลือกในสถานการณ์ที่ 2 (ชื่อสถานการณ์) คือหมายเลข 4 ในขณะเดียวกันหาก ครูพิจารณาเฉพาะสถานการณ์ทางบวกจะพบว่าหมายเลข 16 เป็นผู้ที่ถูกละเลยเนื่องจากเป็นผู้เรียนที่ไม่ได้รับการเลือกจากเพื่อนและมีคะแนนเป็น 0

ตัวอย่างตารางสังคมมิติที่2 (ที่มาของข้อมูลจาก ชุติมา สุรเศรษฐ, 2562 รูปแบบการนำเสนอตารางจาก Leung & Silberling, 2006)

ตัวอย่างการตีความจากตารางที่ 2 จากตารางเป็นการนำผลรวมของสถานการณ์ที่ 2 และ 3 มาหาค่าคะแนนรวมและใช้เกณฑ์ในการจำแนก กลุ่มผู้เรียนออกเป็น 5 กลุ่ม คือ แสดงให้เห็นว่าหมายเลข 4 เป็นผู้ที่ได้รับการยอมรับจากเพื่อนมากที่สุด โดยได้รับผลบบวกมากที่สุดและไม่มีคะแนนทางลบเลย ส่วนหมายเลข 6, 8 และ 15 เป็นผู้ที่มีความ สัมพันธ์กับเพื่อนในระดับกลางๆ มีทั้งเพื่อนที่ชอบและไม่ชอบในเวลาเดียวกัน และหมายเลข 5, 13, 14 และ 16 เป็นผู้ที่เพื่อนๆ ไม่ยอมรับ

นอกเหนือจากการทำตารางสังคมมิติในรูปแบบการแจกแจงความถี่ ในกรณีที่ครูต้องการศึกษาความ สัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนภายในกลุ่มเล็ก ๆ ครูอาจใช้วิธีการสัมภาษณ์ผู้เรียนแต่ละคนเพื่อให้ระดับคะแนน เพื่อนคนอื่นภายในกลุ่มจากสถานการณ์ที่กำหนด เช่น ในกรณีที่ต้องปรึกษาปัญหาส่วนตัวกับเพื่อน ท่านไว้ใจว่าเพื่อนจะรักษาระดับของท่านไว้ในระดับใด ประกอบกับการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม เช่น เพราะเหตุใดท่านจึงไว้ใจหรือไม่ไว้ใจเพื่อน หาดเก็บข้อมูล เสร็จแล้ว ครูอาจใช้สัญลักษณ์ (+) แทน “ไว้ใจมาก” (0) แทน “ไว้ใจปานกลาง” และ (-) แทน “ไม่ไว้ใจ” และผลที่ได้มาลงในตารางสังคมิติ ดังตารางที่3

ตัวอย่างตารางสังคมมิติที่ 3 (ที่มาข้อมูลจาก ชุติมา สุรเศรษฐ, 2562 รูปแบบการนำเสนอตารางจาก Hoffman, 2000) จากตารางสังคมมิตินี้่พบว่าสมาชิกในกลุ่มมีความไว้วางใจซึ่งกันและกันในระดับปานกลางถึงมาก และไม่มีการเลือกซึ่งกันและกันมนทางลบ โดยหมายเลข 8 ได้รับความไว้วางใจมากที่สุด

ทั้งนี้ ลักษณา สริวัฒน์ (2548:163) และพนม ลิ้มอารีย์ (2538: 127) ได้เสนอแนวทางในการตั้งคำถามเพื่อเป็นแนวทางในการเเปลความหมายข้อมูล ดังนี้ นักเรียนในกลุ่มมีความสัมพันธ์กันอย่างไร มีกลุ่มย่อยกี่กลุ่ม มีความสัมพันธ์กันเฉพาะกลุ่มหรือ ระหว่างกลุ่ม มีใครเป็นตัวเชื่อมหรือไม่ อย่างไร? นักเรียนคนใดที่ได้รับเลือกจากเพื่อนมากที่สุดและไม่ได้รับเลือกจากเพื่อนเลย ? นักเรียนคนใดบ้างที่มีการเลือกซึ่งกันและกัน ? นักเรียนคนใดบ้างที่เพื่อนให้การยอมรับและทำให้เพื่อนรวมกันเป็นกลุ่ม ? นักเรียนคนใดบ้างที่เพื่อนไม่เลือกหรือถูกทอดทิ้ง ? นักเรียนคนใดบ้างที่มีเพื่อนต่างเพศเลือกมากที่สุดและที่ไม่มีเพื่อนต่างเพศเลือกเลย ?

ประโยชน์ของการทำ ใครเอ่ย ครูได้รู้จักคุณลักษณะที่เฉพาะเจาะจงของผู้เรียนเป็นรายบุคคล เป็นประโยชน์ต่อการส่งเสริม พัฒนาและช่วยเหลือนักเรียนเป็นรายบุคคล เป็นประโยชน์ต่อการปกครองชั้นเรียน จัดกิจกรรมต่างๆที่ สามารถพัฒนาศักยภาพของนักเรียนแต่ละคนได้

ประโยชน์ของการทำใครเอ่ย ทำให้รู้เห็นถึงปัญหาภายในห้องเรียนหรือ นักเรียนได้ประเมินตนเองจากมุมมองของ ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลได้ ผู้ใกล้ชิดกับนักเรียน ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อ การพัฒนาตนเองของนักเรียนต่อไป วิธีหาทางแก้ไขเพื่อให้ความสัมพันธ์อันดีกลับมาให้คงเดิม

ข้อจำกัดของการทำสังคมมิติ อาจก่อให้เกิดความยุ่งยากหรือลำบากใจแก่นักเรียนบางคน เนื่องจากเป็นการกระตุ้นให้เกิด บรรยากาศของการนินทาเพื่อนนักเรียนโดยที่ไม่เคารพในความเป็นส่วนตัวของนักเรียน อาจทำให้นักเรียนหลายคนในห้องรู้สึกล้มเหลว เนื่องจากคิดว่าตนเองไม่เป็นที่ต้องการหรือไม่ได้รับ การยอมรับจากสังคม อาจทำให้เกิดอันตรายทางด้านจิตวิทยา อันเป็นผลมาจากครูที่ไม่ได้รับการฝึกฝนจะมีการด่วนสรุป ข้อมูลที่ได้จากสังคมมิติ และขาดการทำงานอย่างผู้เชี่ยวชาญหรือชำนาญการทำให้แปลความหมาย ผิดไปจากความเป็นจริง การทำสังคมมิตินั้นไม่สามารถทำกับคนกลุ่มขนาดใหญ่ได้ กลุ่มที่เหมาะควรจะประมาณ 10 ถึง 50 คน ถ้าหากกลุ่มมีขนาดที่ใหญ่กว่านี้ แผนผังจะมีความซับซ้อนเกินกว่าจะใช้วิธีการทางสังคม มิติแบบได้ผลอย่างดีที่สุด

kahoot

รายการอ้างอิง ธีร์ ทิพกฤต. (2553). ครูแนะแนวภาคปฏิบัติ ประสบการณ์จริงที่มากกว่าทฤษฎี. สุนิสา วงศ์อารีย์. (2559). หลักการแนะแนว.คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัย ราชภัฏอุดรธานี. http://portal5.udru.ac.th/ebook/pdf/upload/217x1f7v11130TX083d4.pdf A. MacMillan, L. Walker, R.F. Garside, I. Kolvin, I.M. Leitch and a.R. Nicol. (1978) Journal of Association of Workers for Maladjusted Children. 6(2):58-67. https://www.kolvinpsych.net/article/375/development-and-application-sociometric -techniques-identification-isolated-and-rejected ชุติมา พงศ์วรินทร์, Sociometry: A Technique for Teachers to Understand the Relationship among Learners. วารสารวิธีวิทยาการวิจัย ปีที่ 32 ฉบับที่ 2 (พฤษภาคม-สิงหาคม 2562). https://portal.edu.chula.ac.th/pub/jrm/index.php/jrm/article/view/623/pdf_513 ชุติมา พงศ์วรินทร์, จรินทร วินทะไชย์, และทัศนีย์ ศรีพิพัฒน์. เอกสารประกอบการสอน วิชา 2741374 เทคนิคและกิจกรรมแนะแนว RajasreeS. (2014). Sociometry. https://www.slideshare.net/bimelk/sociometry-32347632 Walsh's Classroom Sociometrics. (2022,Jan 06). Walsh's Classroom Sociometrics 1.0. https://walsh-s-classroom-sociometrics.software.informer.com/1.0/ Simone Capretti. A Tool That Helps Assess Group Social Dynamics Effectively. https://groupdynamics.en.softonic.com

Thank You! Do you have any questions for us before we go?