Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore Kho Tàng Về Các Ông Trạng Việt Nam

Kho Tàng Về Các Ông Trạng Việt Nam

Description: Kho Tàng Về Các Ông Trạng Việt Nam

Search

Read the Text Version

["Gi\u1edbi thi\u1ec7u v\u1ec1 M\u1ea0C \u0110\u0128NH CHI M\u1ed8T CON NG\u01af\u1edcI LI\u00caM KHI\u1ebeT M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi th\u00f4ng minh t\u1eeb nh\u1ecf, l\u1ea1i r\u1ea5t ch\u0103m ch\u1ec9 h\u1ecdc h\u00e0nh, c\u00f3 t\u00e0i \u1ee9ng \u0111\u1ed1i mau l\u1eb9. N\u0103m 1304, vua Tr\u1ea7n Anh T\u00f4ng m\u1edf khoa thi \u0111\u1ec3 k\u00e9n ng\u01b0\u1eddi t\u00e0i trong b\u1ed1n c\u00f5i. N\u0103m \u1ea5y, \u00f4ng thi \u0111\u1ed7 Tr\u1ea1ng nguy\u00ean v\u1edbi \u0111i\u1ebfm lo\u1ea1i \u01b0u. H\u00f4m nh\u00e0 vua ban cho m\u0169 \u00e1o, r\u1ea5t ng\u1ea1c nhi\u00ean th\u1ea5y M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi ch\u1ec9 l\u00e0 m\u1ed9t ch\u00e0ng trai c\u00f3 v\u00f3c ng\u01b0\u1eddi nh\u1ecf, th\u1ea5p, t\u01b0\u1edbng m\u1ea1o x\u1ea5u x\u00ed. Vua Anh T\u00f4ng c\u00f3 \u00fd kh\u00f4ng mu\u1ed1n d\u00f9ng \u00f4ng. M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi b\u1ef1c l\u1eafm, kh\u00f4ng n\u00f3i g\u00ec c\u1ea3, v\u1ec1 nh\u00e0 vi\u1ebft b\u00e0i ph\u00fa \u201cNg\u1ecdc t\u1ec9nh li\u00ean\u201d (C\u00e2y sen trong gi\u1ebfng ng\u1ecdc), \u00f4ng t\u1ef1 v\u00ed m\u00ecnh nh\u01b0 m\u1ed9t th\u1ee9 sen th\u1ea7n m\u1ecdc trong gi\u1ebfng ng\u1ecdc. B\u00e0i ph\u00fa \u0111\u01b0\u1ee3c d\u00e2ng l\u00ean vua Anh T\u00f4ng. T\u1eebng c\u00e2u, t\u1eebng ch\u1eef trong b\u00e0i ph\u00fa \u0111\u00e3 l\u00e0m cho vua Anh T\u00f4ng b\u1eebng t\u1ec9nh v\u00e0 th\u1ed1t l\u00ean: \u201cM\u1ea1c Tr\u1ea1ng nguy\u00ean qu\u1ea3 l\u00e0 b\u1eadc thi\u00ean t\u00e0i, c\u00f3 ti\u1ebft th\u00e1o\u201d. - M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi r\u1ea5t li\u00eam khi\u1ebft, th\u1eb3ng th\u1eafn, \u0111\u01b0\u1ee3c ti\u1ec1n kh\u00f4ng l\u1ea5y l\u00e0m c\u1ee7a ri\u00eang, gi\u00e0u sang ph\u00fa qu\u00ed \u0111\u1ed1i v\u1edbi \u00f4ng kh\u00f4ng c\u00f3 \u00fd ngh\u0129a g\u00ec, cho n\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1eddi ca t\u1ee5ng. M\u1ed9t l\u1ea7n, v\u00e0o n\u0103m 1323, vua Tr\u1ea7n Minh T\u00f4ng cho g\u1ecdi vi\u00ean quan n\u1ed9i th\u1ecb \u0111\u1ebfn n\u00f3i nh\u1ecf: - Nghe n\u00f3i c\u00e1c quan v\u00e0 d\u00e2n ch\u00fang \u0111\u1ec1u khen M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi li\u00eam khi\u1ebft, th\u1eb3ng th\u1eafn l\u1eafm. Tr\u1ea7m \u0111\u1ecbnh th\u1eed xem c\u00f3 \u0111\u00fang nh\u01b0 th\u1ebf ch\u0103ng? N\u00f3i \u0111o\u1ea1n, vua Minh T\u00f4ng l\u1ea5y m\u01b0\u1eddi quan ti\u1ec1n \u0111\u1eb7t v\u00e0o tay vi\u00ean quan n\u1ed9i th\u1ecb, r\u1ed3i gh\u00e9 s\u00e1t tai th\u00ec th\u1ea7m to nh\u1ecf. Vi\u00ean quan n\u1ed9i th\u1ecb t\u00e2u: - Th\u1ea7n s\u1ebd l\u00e0m \u0111\u00fang nh\u01b0 \u00fd b\u1ec7 h\u1ea1 sai b\u1ea3o.","S\u00e1ng \u1ea5y, M\u1ea1c d\u1eady s\u1edbm h\u01a1n th\u01b0\u1eddng l\u1ec7. Tr\u1eddi c\u00f2n ch\u01b0a s\u00e1ng r\u00f5, \u00f4ng \u0111\u00e3 t\u1eadp xong hai b\u00e0i quy\u1ec1n. \u00d4ng v\u01b0\u01a1n ng\u01b0\u1eddi h\u00edt th\u1edf kh\u00f4ng kh\u00ed trong l\u00e0nh c\u1ee7a bu\u1ed5i s\u1edbm ban mai. Xong c\u00f4ng vi\u1ec7c th\u01b0\u1eddng l\u1ec7, \u00f4ng l\u1eefng th\u1eefng v\u00e0o nh\u00e0. V\u1eeba b\u01b0\u1edbc l\u00ean b\u1eadc c\u1eeda, b\u1ed7ng \u00f4ng k\u00eau l\u00ean kinh ng\u1ea1c: - \u00d4 k\u00eca! ti\u1ec1n c\u1ee7a ai \u0111\u00e1nh r\u01a1i m\u00e0 nhi\u1ec1u th\u1ebf kia? \u1ed2ng nh\u1eb7t l\u00ean \u0111\u1ebfm, v\u1eeba tr\u00f2n m\u01b0\u1eddi quan. \u00d4ng th\u1ea7m ngh\u0129: \u201cQu\u00e1i! \u0110\u00eam qua kh\u00f4ng c\u00f3 ai l\u1ea1i ch\u01a1i, sao c\u00f3 ti\u1ec1n r\u01a1i?\u201d. \u00d4ng v\u1ed9i v\u00e3 kh\u0103n \u00e1o ch\u1ec9nh t\u1ec1, v\u00e0o y\u1ebft ki\u1ebfn nh\u00e0 vua: - T\u00e2u b\u1ec7 h\u1ea1, th\u1ea7n s\u00e1ng nay c\u00f3 b\u1eaft \u0111\u01b0\u1ee3c m\u01b0\u1eddi quan ti\u1ec1n \u1edf tr\u01b0\u1edbc c\u1eeda nh\u00e0, h\u1ecfi kh\u1eafp c\u1ea3 m\u00e0 kh\u00f4ng ai nh\u1eadn, th\u1ea7n xin trao l\u1ea1i \u0111\u1ebf b\u1ec7 h\u1ea1 tr\u1ea3 l\u1ea1i k\u1ebb m\u1ea5t c\u1ee7a. Vua Minh T\u00f4ng m\u1ec9m c\u01b0\u1eddi g\u1eadt \u0111\u1ea7u: - Kh\u00f4ng ai nh\u1eadn ti\u1ec1n \u1ea5y th\u00ec ng\u01b0\u1eddi c\u1ee9 l\u1ea5y m\u00e0 d\u00f9ng... - Th\u01b0a b\u1ec7 h\u1ea1, ti\u1ec1n n\u00e0y kh\u00f4ng \u00edt, ng\u01b0\u1eddi m\u1ea5t c\u1ee7a ch\u1eafc x\u00f3t xa l\u1eafm, n\u00ean t\u00ecm ng\u01b0\u1eddi tr\u1ea3 l\u1ea1i th\u00ec h\u01a1n. - Nh\u00e0 ng\u01b0\u01a1i y\u00ean t\u00e2m, c\u1ee9 gi\u1eef l\u1ea5y m\u00e0 d\u00f9ng. Ti\u1ec1n th\u01b0\u1edfng l\u00f2ng ch\u00ednh tr\u1ef1c, li\u00eam khi\u1ebft c\u1ee7a nh\u00e0 ng\u01b0\u01a1i \u0111\u1ea5y. M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi b\u1ea5y gi\u1edd m\u1edbi v\u1ee1 l\u1ebd ra l\u00e0 nh\u00e0 vua \u0111\u00e3 th\u1eed l\u00f2ng \u00f4ng. \u00d4ng ch\u00e0o t\u1ea1 \u01a1n tr\u1edf v\u1ec1. C\u00c2U \u0110\u1ed0I \u1ede QUAN \u1ea2I N\u0103m 1308, M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi nh\u1eadn chi\u1ebfu ch\u1ec9 c\u1ee7a vua Anh T\u00f4ng \u0111i s\u1ee9 nh\u00e0 Nguy\u00ean. D\u1ea1o \u1ea5y v\u00e0o \u0111\u1ea7u m\u00f9a h\u1ea1, tuy tr\u1eddi \u00edt m\u01b0a, nh\u01b0ng \u0111\u00e3 m\u01b0a th\u00ec m\u01b0a nh\u01b0 \u0111\u1ed5 n\u01b0\u1edbc t\u1eeb tr\u00ean tr\u1eddi xu\u1ed1ng; \u0111\u01b0\u1eddng s\u00e1, \u0111\u1ed3ng ru\u1ed9ng, n\u01b0\u1edbc tr\u1eafng b\u0103ng m\u1ed9t m\u00e0u, vi\u1ec7c \u0111i l\u1ea1i g\u1eb7p tr\u1edf ng\u1ea1i l\u1edbn. Ch\u00ednh v\u00ec v\u1eady m\u00e0 \u0111o\u00e0n s\u1ee9 b\u1ed9 \u0111\u1ebfn quan \u1ea3i ch\u1eadm m\u1ea5t hai ng\u00e0y. Quan coi \u1ea3i","m\u1ed9t m\u1ef1c kh\u00f4ng cho qua. M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi b\u1ef1c l\u1eafm, toan quay tr\u1edf v\u1ec1 nh\u01b0ng ngh\u0129 \u0111\u1ebfn m\u1ec7nh vua m\u00e0 m\u00ecnh g\u00e1nh v\u00e1c ch\u01b0a tr\u1ecdn n\u00ean n\u00e1n l\u1ea1i xin \u0111i. Ng\u1ea7m ngh\u0129 h\u1ed3i l\u00e2u, vi\u00ean quan coi \u1ea3i n\u00f3i: - Nghe n\u00f3i ng\u00e0i l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 t\u00e0i v\u0103n ch\u01b0\u01a1ng, t\u00e0i \u1ea5y sao kh\u00f4ng s\u1eed d\u1ee5ng l\u00fac n\u00e0y? B\u00e2y gi\u1edd t\u00f4i ra m\u1ed9t v\u1ebf c\u00e2u \u0111\u1ed1i, n\u1ebfu \u0111\u1ed1i th\u00f4ng su\u1ed1t, s\u1ebd m\u1edf c\u1eeda \u1ea3i; b\u1eb1ng kh\u00f4ng, xin m\u1eddi ng\u00e0i quay l\u1ea1i. Y\u00ean l\u1eb7ng gi\u00e2y l\u00e1t, vi\u00ean quan n\u1ecd h\u00ed h\u1eedng ra \u0111\u1ed1i: Qu\u00e1 quan tr\u00ec, quan quan b\u1ebf, \u00e1t qu\u00e1 kh\u00e1ch qu\u00e1 quan. (\u0110\u1ebfn c\u1eeda \u1ea3i ch\u1eadm, ng\u01b0\u1eddi coi c\u1eeda \u0111\u00f3ng c\u1eeda kh\u00f4ng cho kh\u00e1ch qua) Kh\u00f4ng c\u1ea7n suy ngh\u0129 l\u00e2u, M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi \u0111\u1ed1i ngay: Xu\u1ea5t \u0111\u1ed1i d\u1ecb, \u0111\u1ed1i \u0111\u1ed1i nan, th\u1ec9nh ti\u00ean sinh ti\u00ean \u0111\u1ed1i. (Ra \u0111\u1ed1i th\u00ec d\u1ec5, \u0111\u1ed1i l\u1ea1i th\u00ec kh\u00f3, m\u1eddi ti\u00ean sinh \u0111\u1ed1i tr\u01b0\u1edbc). Quan coi \u1ea3i v\u00e1i \u00f4ng hai v\u00e1i, t\u1ecf \u00fd ph\u1ee5c t\u00e0i, r\u1ed3i m\u1edf c\u1eeda cho \u0111i. GI\u1ea2I OAN M\u1ed9t bu\u1ed5i chi\u1ec1u h\u00e8, tr\u1eddi n\u1eafng nh\u01b0 \u0111\u1ed5 l\u1eeda, M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi v\u00e0 m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi l\u00fac \u1ea5y qua m\u1ed9t qu\u00e1n n\u01b0\u1edbc ven \u0111\u01b0\u1eddng. M\u1ea1c cho m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi ngh\u1ec9 l\u1ea1i. Ch\u1ee7 qu\u00e1n l\u00e0 m\u1ed9t b\u00e0 c\u1ee5 gi\u00e0 t\u00f3c b\u1ea1c ph\u01a1, \u0111on \u0111\u1ea3 ch\u00e0o kh\u00e1ch. C\u00e1ch \u0111\u1ea5y kh\u00f4ng xa c\u00f3 gi\u1ebfng kh\u01a1i n\u01b0\u1edbc trong xanh. Tr\u00ean th\u00e0nh gi\u1ebfng c\u00f3 vi\u1ebft n\u0103m ch\u1eef: \u201cNg\u00e2n b\u00ecnh, ki\u00ean th\u01b0\u1ee3ng t\u1ecb\u201d. Th\u1ea5y l\u1ea1, M\u1ea1c h\u1ecfi duy\u00ean do. B\u00e0 c\u1ee5 ch\u1eadm r\u00e3i k\u1ec3: - X\u01b0a c\u00f3 m\u1ed9t c\u00f4 g\u00e1i b\u00e1n h\u00e0ng n\u01b0\u1edbc h\u1ecdc h\u00e0nh gi\u1ecfi, ch\u1eef ngh\u0129a th\u00f4ng. G\u1ea7n \u0111\u1ea5y, c\u00f3 m\u1ed9t anh h\u1ecdc tr\u00f2 mu\u00f4n ng\u1ea5p ngh\u00e9, c\u1ee9 ng\u00e0y ng\u00e0y \u0111i h\u1ecdc v\u1ec1, l\u1ea1i v\u00e0o u\u1ed1ng n\u01b0\u1edbc t\u00ecm l\u1eddi tr\u00eau gh\u1eb9o. M\u1ed9t h\u00f4m c\u00f4 h\u00e0ng n\u01b0\u1edbc n\u00f3i th\u1ef1c v\u1edbi anh:","- Thi\u1ebfp l\u00e0 con nh\u00e0 l\u01b0\u01a1ng d\u00e2n, c\u00f3 theo \u0111\u00f2i b\u00fat nghi\u00ean, m\u00e0 ch\u00e0ng c\u0169ng con nh\u00e0 thi l\u1ec5, n\u1ebfu nh\u01b0 ph\u1ea3i duy\u00ean tr\u1eddi, th\u1ef1c c\u0169ng x\u1ee9ng \u0111\u00f4i v\u1eeba l\u1ee9a. Nh\u01b0ng m\u00e0 thi\u1ebfp ch\u01b0a \u0111\u01b0\u1ee3c bi\u1ebft t\u00e0i h\u1ecdc c\u1ee7a ch\u00e0ng ra sao, v\u1eady thi\u1ebfp xin ra m\u1ed9t c\u00e2u \u0111\u1ed1i, n\u1ebfu ch\u00e0ng \u0111\u1ed1i \u0111\u01b0\u1ee3c, thi\u1ebfp t\u00ecnh nguy\u1ec7n xin n\u00e2ng kh\u0103n s\u1eeda t\u00fai, b\u1eb1ng kh\u00f4ng, th\u00ec xin ch\u00e0ng ch\u1edb qua \u0111\u00e2y l\u00e0m g\u00ec n\u1eefa. Anh h\u1ecdc tr\u00f2 b\u1eb1ng l\u00f2ng. C\u00f4 h\u00e0ng nh\u00e2n tr\u00f4ng th\u1ea5y c\u00e1i \u1ea5m t\u00edch b\u1eb1ng b\u1ea1c, m\u1edbi ra c\u00e2u \u0111\u1ed1i r\u1eb1ng: \u201cNg\u00e2n b\u00ecnh, ki\u00ean th\u01b0\u1ee3ng t\u1ecb\u201d (B\u00ecnh ng\u1ecdc, m\u0169i tr\u00ean vai. \u00dd n\u00f3i c\u00e1i v\u00f2i tr\u00ean c\u1ed5 \u1ea5m). Anh h\u1ecdc tr\u00f2 ngh\u0129 m\u00e3i m\u00e0 kh\u00f4ng \u0111\u1ed1i \u0111\u01b0\u1ee3c, x\u1ea5u h\u1ed5 qu\u00e1, \u0111\u00e0nh \u0111\u00e2m \u0111\u1ea7u xu\u1ed1ng gi\u1ebfng \u0111\u00f3 ch\u1ebft. \u00cdt l\u00e2u sau, ng\u01b0\u1eddi ta cho vi\u1ebft v\u1ebf c\u00e2u \u0111\u1ed1i \u1ea5y l\u00ean th\u00e0nh gi\u1ebfng \u0111\u1ec3 th\u00e1ch th\u1ee9c c\u1ea3 thi\u00ean h\u1ea1. Nh\u01b0ng x\u01b0a nay ch\u01b0a ai \u0111\u1ed1i \u0111\u01b0\u1ee3c. Nghe \u0111\u1ebfn \u0111\u00e2y, M\u1ea1c c\u01b0\u1eddi: - C\u00e2u \u1ea5y d\u1ec5 th\u1ebf sao kh\u00f4ng \u0111\u1ed1i \u0111\u01b0\u1ee3c m\u00e0 ph\u1ea3i ng\u1eadm oan n\u01a1i \u0111\u00e1y gi\u1ebfng! Th\u00f4i, \u0111\u1ec3 ta \u0111\u1ed1i gi\u00f9m gi\u1ea3i oan cho h\u1ed3n k\u1ebb th\u01b0 sinh. M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi b\u00e8n \u0111\u1ecdc: \u201cKim t\u1ecfa, ph\u00fac trung tu\u201d (Kh\u00f3a v\u00e0ng, r\u00e2u trong b\u1ee5ng. \u00dd n\u00f3i c\u00e1i tua kh\u00f3a \u1edf trong ru\u1ed9t kh\u00f3a). Sau \u0111\u00f3, M\u1ea1c b\u00e8n sai ng\u01b0\u1eddi vi\u1ebft c\u00e2u \u1ea5y l\u00ean th\u00e0nh gi\u1ebfng, b\u00ean c\u1ea1nh c\u00e2u \u0111\u1ed1i c\u1ee7a c\u00f4 h\u00e0ng n\u01b0\u1edbc n\u0103m x\u01b0a. M\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec1u ch\u1ecbu \u00f4ng \u0111\u1ed1i gi\u1ecfi. TI\u1ebeNG S\u1ea4M \u0110\u1ea4T","M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi, s\u1ee9 gi\u1ea3 An Nam r\u1ea5t hay ch\u1eef v\u00e0 \u0111\u1ed1i \u0111\u00e1p nhanh nh\u1eb9n, \u0111\u00e3 truy\u1ec1n \u0111\u1ebfn tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh nh\u00e0 Nguy\u00ean. C\u1ea3 tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh x\u00f4n xao b\u00e0n t\u00e1n, ng\u01b0\u1eddi th\u00ec b\u1ea3o ph\u1ea3i ch\u01a1i cho y m\u1ed9t v\u1ed1 th\u1eadt \u0111au, k\u1ebb th\u00ec b\u1ea3o ph\u1ea3i l\u00e0m cho y b\u1ebd m\u1eb7t tr\u01b0\u1edbc c\u00f4ng ch\u00fang. Cu\u1ed1i c\u00f9ng, vi\u00ean Th\u1eeba t\u01b0\u1edbng b\u00e0y m\u01b0u: - T\u00e2u b\u1ec7 h\u1ea1, th\u1ea7n ngh\u0129 ra m\u1ed9t k\u1ebf, m\u1ea5y h\u00f4m n\u1eefa khi h\u1eafn ta \u0111\u1ebfn, c\u1ea3 tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh m\u0169 \u00e1o c\u00e2n \u0111ai ch\u1ec9nh t\u1ec1 ra \u0111\u00f3n, sai h\u1ebft c\u1ea3 cung phi, th\u1ecb t\u00ec ra \u0111\u1ebf mua m\u1ed9t tr\u1eadn c\u01b0\u1eddi. Vua Nguy\u00ean s\u1ed1t ru\u1ed9t h\u1ecfi: - K\u1ebf \u0111\u00f3 ra sao, h\u00e3y n\u00f3i tr\u1eabm nghe \u0111i \u0111\u00e3. - T\u00e2u b\u1ec7 h\u1ea1, tr\u01b0\u1edbc c\u1ed5ng th\u00e0nh, ta cho \u0111\u00e0o m\u1ed9t c\u00e1i h\u1ed1 tr\u00f2n, s\u00e2u, tr\u00ean b\u1ecbt da th\u1eadt c\u0103ng \u0111\u1ec3 l\u00e0m th\u00e0nh m\u1ed9t c\u00e1i tr\u1ed1ng \u0111\u1ea5t \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t. Ch\u1edd khi h\u1eafn \u0111\u1ebfn, sai ng\u01b0\u1eddi g\u00f5 th\u1eadt to, ti\u1ebfng tr\u00f4ng s\u1ebd nh\u01b0 ti\u1ebfng \u0111\u1ed9ng \u0111\u1ea5t, nh\u01b0 v\u1eady, h\u1eafn ta v\u00e0 t\u00f9y t\u00f2ng ph\u1ea3i khi\u1ebfp \u0111\u1ea3m, nh\u1edbn nh\u00e1c, ng\u1ef1a ngh\u1ebdo kinh s\u1ee3 ch\u1ea1y t\u00e1n lo\u1ea1n. Vua nguy\u00ean v\u00e0 qu\u1ea7n th\u1ea7n h\u00ed h\u1eedng khen k\u1ebf \u0111\u00f3 r\u1ea5t hay. V\u00e0 tr\u00f4ng \u0111\u1ea5t \u0111\u01b0\u1ee3c l\u00e0m r\u1ea5t kh\u1ea9n tr\u01b0\u01a1ng. \u0110o\u00e0n s\u1ee9 gi\u1ea3 \u0111i \u0111\u00e3 l\u00e2u ng\u00e0y, d\u1ea7m m\u01b0a, d\u00e3i gi\u00f3, g\u1ed9i s\u01b0\u01a1ng \u0111\u00e3 nhi\u1ec1u. Ai n\u1ea5y \u0111\u1ec1u m\u1ec7t m\u1ecfi r\u00e3 r\u1eddi, n\u01b0\u1edbc da r\u00e1m n\u1eafng \u0111en s\u1ea1m. Con ng\u1ef1a c\u1ee7a M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi c\u0169ng ki\u1ec7t s\u1ee9c l\u1eafm r\u1ed3i, n\u00f3 b\u01b0\u1edbc \u0111i kh\u1ea5p kh\u1ec3nh, qu\u1ea5t roi v\u00e0o m\u00f4ng \u0111en \u0111\u00e9t n\u00f3 v\u1eabn c\u1ee9 \u1ef3 ra. Khi tr\u00f4ng th\u1ea5y th\u00e0nh tr\u00ec nh\u00e0 Nguy\u00ean s\u1eebng s\u1eefng tr\u01b0\u1edbc m\u1eaft, m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi vui s\u01b0\u1edbng reo l\u00ean, trong ng\u01b0\u1eddi nh\u1eb9 h\u1eb3n nh\u01b0 tr\u00fat \u0111\u01b0\u1ee3c g\u00e1nh n\u1eb7ng, n\u1ed7i m\u1ec7t nh\u1ecdc d\u1ea7n d\u1ea7n tan bi\u1ebfn \u0111i. H\u1ecd h\u1ed3 h\u1edfi b\u01b0\u1edbc t\u1edbi c\u1ed5ng th\u00e0nh, l\u00fac \u1ea5y v\u00e0o bu\u1ed5i chi\u1ec1u t\u00e0. C\u1eeda th\u00e0nh c\u1edd x\u00ed r\u1ee3p tr\u1eddi, ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f4ng ngh\u1ecbt \u0111\u1ee9ng gi\u1ea1t hai b\u00ean. Vua Nguy\u00ean m\u1eb7c \u00e1o b\u00e0o \u0111\u1ecf, ng\u1ed3i ch\u1ec5m ch\u1ec7 tr\u00ean \u0111\u1ec9nh g\u00e1c c\u1ed5ng th\u00e0nh.","M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi v\u00e0 \u0111o\u00e0n s\u1ee9 b\u1ed9 v\u1eeba \u0111i t\u1edbi, th\u00ec b\u1ed7ng ti\u1ebfng tr\u1ed1ng \u0111\u1ea5t b\u1ee5c b\u1ee5c beng, b\u1ee5c b\u1ee5c beng d\u1ed9i vang d\u01b0\u1edbi ch\u00e2n. Ai n\u1ea5y \u0111\u1ec1u ng\u01a1 ng\u00e1c. Con ng\u1ef1a c\u1ee7a M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi kh\u00f4ng bi\u1ebft ch\u1ea1y ch\u1ed7 n\u00e0o, s\u1ee3 qu\u00e1 ng\u00e3 qu\u1ecb xu\u1ed1ng \u0111\u1ea5t. C\u1ea3 tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh nh\u00e0 Nguy\u00ean reo h\u00f2 \u1ea7m \u0129. Vua Nguy\u00ean kho\u00e1i ch\u00ed c\u01b0\u1eddi t\u00edt c\u1ea3 m\u1eaft l\u1ea1i, v\u1ebb \u0111\u1eafc ch\u00ed l\u1eafm. L\u00fac \u1ea5y M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi c\u0169ng b\u1ed1i r\u1ed1i, nh\u01b0ng tr\u1ea5n t\u0129nh l\u1ea1i \u0111\u01b0\u1ee3c ngay, kh\u00f4ng th\u00e8m \u0111\u1ebfm x\u1ec9a \u0111\u1ebfn vua Nguy\u00ean \u0111ang ng\u1ed3i tr\u00ean c\u1ed5ng th\u00e0nh, cau m\u1eb7t l\u1ea1i n\u00f3i: - C\u00f3 g\u00ec m\u00e0 c\u00e1c ng\u00e0i c\u01b0\u1eddi? T\u00f4i bi\u1ebft l\u1eafm, m\u00f9a n\u00e0y l\u00e0m g\u00ec c\u00f3 s\u1ea5m \u0111\u1ea5t. C\u00f3 ti\u1ebfng \u0111\u1ed9ng l\u1ea1, t\u00f4i cho ng\u1ef1a qu\u00ec xu\u1ed1ng l\u1eafng tai nghe xem c\u00f3 ph\u1ea3i s\u1ea5m \u0111\u1ea5t ch\u0103ng? T\u1eeb tr\u00ean l\u1ea7u cao vua Nguy\u00ean ph\u1ea3i g\u1eadt \u0111\u1ea7u khen: - An Nam Tr\u1ea1ng nguy\u00ean qu\u1ea3 l\u00e0 nhanh tr\u00ed. B\u00c0I TH\u01a0 \u0110\u1ec0 QU\u1ea0T M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi \u0111\u1ebfn kinh \u0111\u00f4 nh\u00e0 Nguy\u00ean v\u00e0o cu\u1ed1i m\u00f9a h\u00e8. C\u00e1i n\u1eafng \u1edf \u0111\u00e2y c\u0169ng ch\u00f3i chang v\u00e0 oi b\u1ee9c gh\u00ea g\u1edbm. \u00d4ng v\u00e0 s\u1ee9 Cao Ly (Tri\u1ec1u Ti\u00ean) c\u00f9ng ra m\u1eaft vua Nguy\u00ean v\u00e0o m\u1ed9t bu\u1ed5i chi\u1ec1u. Ch\u00ednh l\u00fac \u1ea5y c\u0169ng c\u00f3 m\u1ed9t s\u1ee9 th\u1ea7n T\u00e2y V\u1ef1c \u0111\u1ebfn d\u00e2ng m\u1ed9t chi\u1ebfc qu\u1ea1t l\u00f4ng r\u1ea5t \u0111\u1eb9p. Vua Nguy\u00ean b\u1ea3o: - Nh\u00e2n c\u00f3 qu\u1ea1t \u0111\u1eb9p, tr\u1eabm xin m\u1eddi hai s\u1ee9 th\u1ea7n An Nam v\u00e0 Cao Ly m\u1ed7i ng\u01b0\u1eddi l\u00e0m m\u1ed9t b\u00e0i th\u01a1 th\u1eadt hay \u0111\u1ec1 v\u00e0o qu\u1ea1t! M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi l\u00fac \u1ea5y c\u00f2n \u0111ang m\u1ea3i suy ngh\u0129 t\u1ee9 th\u01a1 th\u00ec s\u1ee9 Cao Ly \u0111\u00e3 c\u1ea7m b\u00fat vi\u1ebft tho\u0103n tho\u1eaft. \u00d4ng li\u1ebfc th\u1ea5y s\u1ee9 th\u1ea7n Cao Ly vi\u1ebft (t\u1ea1m d\u1ecbch): N\u1eafng n\u00f4i oi \u1ea3 ng\u01b0\u01a1i t\u1ef1a Y, Chu) R\u00e9t m\u01b0\u1edbt c\u0103m c\u0103m ng\u01b0\u01a1i l\u00e0 B\u00e1, Th\u00fac\u201c","Th\u1ebf l\u00e0 nh\u00e2n \u00fd \u1ea5y, \u00f4ng ph\u00e1t tri\u1ec3n th\u00eam th\u00e0nh b\u00e0i th\u01a1 ho\u00e0n ch\u1ec9nh (t\u1ea1m d\u1ecbch): L\u00fac tr\u1eddi oi \u1ea3 nh\u01b0 l\u00f2 l\u1eeda, Ng\u01b0\u01a1i t\u1ef1a Y, Chu b\u1eadc c\u1ef1 nho. Khi m\u00f9a \u0111\u00f4ng \u0111\u1ebfn tr\u1eddi b\u0103ng gi\u00e1, Ng\u01b0\u01a1i h\u1ec7t Di, T\u1ec1 r\u00e9t co ro. \u00d4i! L\u00fac d\u00f9ng chuy\u00ean tay, khi x\u1ebfp x\u00f3, Ta v\u1edbi ng\u01b0\u01a1i \u0111\u1ec1u nh\u01b0 th\u1ebf \u0111\u00f3. Vua Nguy\u00ean xem xong b\u00e0i th\u01a1, g\u1eadt g\u00f9 khen m\u00e3i v\u00e0 ph\u00ea cho \u201cL\u01b0\u1ee1ng qu\u1ed1c Tr\u1ea1ng nguy\u00ean\u201d (Tr\u1ea1ng nguy\u00ean hai n\u01b0\u1edbc). Nh\u01b0ng vua Nguy\u00ean n\u00e0o hi\u1ec3u \u0111\u01b0\u1ee3c \u00fd th\u01a1 c\u1ee7a \u00f4ng. B\u00e0i th\u01a1 th\u1ef1c ch\u1ea5t \u0111\u1ea7y gi\u1ecdng b\u1ea5t m\u00e3n, ph\u1ea3n \u1ea3nh c\u1ea3m x\u00fac b\u1ef1c d\u1ecdc, kh\u00f3 ch\u1ecbu c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi tr\u00ed th\u1ee9c trong ch\u1ebf \u0111\u1ed9 phong ki\u1ebfn \u1ea5y. Vua quan phong ki\u1ebfn \u0111\u1ed1i \u0111\u00e3i v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi t\u00e0i khi h\u1eadu, khi b\u1ea1c, kh\u00f4ng kh\u00e1c g\u00ec \u0111\u1ed1i v\u1edbi c\u00e1i qu\u1ea1t, khi c\u1ea7n th\u00ec chuy\u00ean tay, kh\u00f4ng c\u1ea7n th\u00ec x\u1ebfp x\u00f3! CHUY\u1ec6N X\u1ea2Y RA TRONG PH\u1ee6 T\u1ec2 T\u01af\u1edaNG M\u1ed9t h\u00f4m, nh\u00e2n vi\u1ec7c quan r\u1ed7i r\u00e3i, M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi v\u00e0o th\u0103m ph\u1ee7 Th\u1eeba t\u01b0\u1edbng nh\u00e0 Nguy\u00ean. Trong ph\u1ee7, trang ho\u00e0ng l\u1ed9ng l\u1eaby, c\u00f3 treo m\u1ed9t b\u1ee9c tr\u01b0\u1edbng to t\u01b0\u1edbng, tr\u00ean th\u00eau m\u1ed9t con chim s\u1ebb \u0111\u1eadu c\u00e0nh tr\u00fac, tr\u00f4ng t\u1ef1a chim th\u1eadt. \u00d4ng l\u1ea1i g\u1ea7n xem, Th\u1eeba t\u01b0\u1edbng v\u00e0 c\u00e1c quan qu\u00e2n nh\u00e0 Nguy\u00ean c\u01b0\u1eddi. - A, s\u1ee9 th\u1ea7n \u201cAn Nam\u201d th\u1ea5y l\u1ea1 l\u1eafm ph\u1ea3i kh\u00f4ng? Ha ha! M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi v\u1ed9i th\u1eb3ng tay k\u00e9o so\u1ea1t, b\u1ee9c tr\u01b0\u1edbng r\u00e1ch toang, ti\u1ec7n tay x\u00e9 lu\u00f4n m\u1ea5y c\u00e1i n\u1eefa, b\u1ee9c t\u01b0\u1eddng r\u00e1ch tung ra t\u1eebng m\u1ea3nh r\u01a1i","l\u1ea3 t\u1ea3. - Sao ng\u00e0i l\u1ea1i x\u00e9? Sao ng\u00e0i l\u1ea1i x\u00e9 b\u1ee9c tr\u01b0\u1edbng qu\u00ed n\u00e0y? M\u1ed9t vi\u00ean quan h\u1ed1t ho\u1ea3ng k\u00eau l\u00ean. M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi nghi\u00eam n\u00e9t m\u1eb7t l\u1ea1i, b\u1ea3o: - T\u00f4i th\u1ea5y ng\u01b0\u1eddi x\u01b0a ch\u1ec9 v\u1ebd c\u00e2y mai v\u00e0 chim s\u1ebb th\u00f4i. V\u00ec tr\u00fac l\u00e0 qu\u00e2n t\u1eed, chim s\u1ebb l\u00e0 ti\u1ec3u nh\u00e2n, nay Th\u1eeba t\u01b0\u1edbng l\u1ea5y tr\u00fac v\u1edbi s\u1ebb th\u00eau v\u00e0o tr\u01b0\u1edbng, nh\u01b0 v\u1eady l\u00e0 ti\u1ec3u nh\u00e2n \u1edf tr\u00ean qu\u00e2n t\u1eed. T\u00f4i s\u1ee3 \u0111\u1ea1o ti\u1ec3u nh\u00e2n l\u1edbn h\u01a1n, \u0111\u1ea1o qu\u00e2n t\u1eed m\u00f2n \u0111i, n\u00ean v\u00ec th\u00e1nh tri\u1ec1u tr\u1eeb b\u1ecf n\u00f3 \u0111i, ch\u1ee9 th\u1ee9 \u1ea5y qu\u00ed gi\u00e1 n\u1ed7i g\u00ec? Vi\u00ean Th\u1eeba t\u01b0\u1edbng n\u1ecd \u1ee9c qu\u00e1, song kh\u00f4ng c\u00f3 c\u1edb g\u00ec \u0111\u1ec3 qu\u1edf tr\u00e1ch ho\u1eb7c b\u1eaft \u0111\u1ec1n \u0111\u01b0\u1ee3c. B\u1ea5y l\u00e2u nay, \u00f4ng ta \u0111\u00e3 t\u1eebng t\u1ef1 h\u00e0o c\u00f3 b\u1ee9c tr\u01b0\u1edbng \u0111\u1eb9p v\u00e0 sang tr\u1ecdng n\u00e0y, b\u1ee9c tr\u01b0\u1edbng t\u1eebng t\u00f4 \u0111i\u1ec3m c\u0103n ph\u00f2ng th\u00eam l\u1ecbch s\u1ef1, nay b\u1ed7ng d\u01b0ng r\u00e1ch tan t\u00e0nh, th\u1eadt l\u00e0 tai bay v\u1ea1 gi\u00f3. \u00d4ng ta ti\u1ebfc r\u1ebb m\u00e3i, nh\u01b0ng ch\u1ec9 d\u00e1m xu\u00fdt xoa trong l\u00f2ng. T\u1ed1i h\u00f4m \u1ea5y, quan Th\u1eeba t\u01b0\u1edbng m\u1eddi M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi \u0111\u1ebfn u\u1ed1ng tr\u00e0 v\u00e0 ng\u00e2m v\u1ecbnh. \u00d4ng ta cho b\u00e0y ti\u1ec7c tr\u00e0 \u1edf gi\u1eefa s\u00e2n \u0111\u1ec3 ti\u1ebfp kh\u00e1ch v\u00e0 h\u00f3ng m\u00e1t. D\u01b0\u1edbi \u00e1nh tr\u0103ng r\u1eb1m s\u00e1ng v\u1eb1ng v\u1eb7c, ch\u1ee7 v\u00e0 kh\u00e1ch ng\u1ed3i u\u1ed1ng tr\u00e0 th\u00e2n m\u1eadt, th\u1ec9nh tho\u1ea3ng M\u1ea1c l\u1ea1i ng\u00e2m m\u1ed9t c\u00e2u th\u01a1, ch\u1ee7 c\u0169ng ng\u00e2m th\u01a1 h\u1ecda l\u1ea1i. Hai ng\u01b0\u1eddi c\u00e2n t\u00e0i c\u00e2n s\u1ee9c, ch\u1eb3ng ai ch\u1ecbu k\u00e9m. \u0110\u00eam c\u00e0ng khuya, c\u1ea3 ch\u1ee7 l\u1eabn kh\u00e1ch c\u00e0ng say m\u00ea g\u1eedi g\u1eafm l\u1eddi th\u01a1 c\u1ee7a m\u00ecnh v\u00e0o c\u1ea3nh t\u0129nh m\u1ecbch. Kh\u00e1ch l\u00fac n\u00e0o trong l\u00f2ng c\u0169ng thanh th\u1ea3n, tho\u1ea3i m\u00e1i th\u1ea3 t\u00e2m h\u1ed3n th\u01a1 m\u1ed9ng v\u00e0o th\u01a1, v\u00e0o c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean. Ch\u1ee7 \u0111\u00f4i l\u00fac l\u1ea1i nh\u1edb \u0111\u1ebfn b\u1ee9c tr\u01b0\u1edbng r\u00e1ch trong l\u00f2ng \u1ea5m \u1ee9c, b\u1ef1c v\u00ec g\u1eb7p ph\u1ea3i \u00f4ng kh\u00e1ch qu\u00e1 th\u00f4 b\u1ea1o. \u0110\u00eam \u0111\u00e3 khuya, khi ti\u1ec7c s\u1eafp tan, \u00f4ng ta \u0111\u1ecbnh tr\u1ea3 mi\u1ebfng l\u1ea1i chuy\u1ec7n ban chi\u1ec1u, li\u1ec1n c\u1ea7m m\u1ed9t chi\u1ebfc ch\u00e9n, l\u00fd s\u1ef1 v\u1edbi M\u1ea1c r\u1eb1ng:","- C\u00e2y k\u1ef7 l\u00e0 g\u1ed7, c\u00e1i ch\u00e9n kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 g\u1ed7, t\u1ea1i sao l\u1ea1i l\u1ea5y g\u1ed7 l\u00e0m ch\u00e9n? M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi th\u1ea5y c\u00e2u h\u1ecfi th\u1eadt phi l\u00fd, v\u1edb v\u1ea9n, l\u00fd s\u1ef1, \u00f4ng b\u00e8n c\u01b0\u1eddi m\u00e0 h\u1ecfi l\u1ea1i r\u1eb1ng: - Th\u01b0a ng\u00e0i Th\u1eeba t\u01b0\u1edbng! Ng\u00e0i h\u00e3y gi\u1ea3i th\u00edch: Ph\u1eadt kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi, th\u1ea7y t\u0103ng l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi, v\u1eady c\u00e1i g\u00ec \u0111\u00e3 khi\u1ebfn cho th\u1ea7y t\u0103ng th\u1edd Ph\u1eadt? Th\u1eeba t\u01b0\u1edbng c\u01b0\u1eddi to x\u00ed x\u00f3a. Hai ng\u01b0\u1eddi d\u1eaft tay nhau \u0111i v\u00e0o trong nh\u00e0. V\u1eeba b\u01b0\u1edbc ch\u00e2n l\u00ean b\u1eadc c\u1eeda, th\u1eeba t\u01b0\u1edbng l\u1ea1i ra \u0111\u1ed1i: An kh\u1eed n\u1eef d\u0129 th\u1ec9 vi gia (Ch\u1eef an b\u1ecf ch\u1eef n\u1eef \u0111i, th\u00eam ch\u1eef th\u1ec9 v\u00e0o th\u00e0nh ch\u1eef gia (nh\u00e0)). M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi th\u1ea5y \u0111\u00e2y l\u00e0 m\u1ed9t l\u1ed1i ch\u01a1i ch\u1eef r\u1ea5t th\u00e2m hi\u1ec3m c\u1ee7a \u00f4ng ta. N\u00f3i nh\u01b0 v\u1eady c\u00f3 ngh\u0129a l\u00e0 nh\u00e0 Nguy\u00ean c\u1ea7n ph\u1ea3i x\u00f3a b\u1ecf n\u01b0\u1edbc An Nam, nh\u1eadp th\u00e0nh ch\u00e2u huy\u1ec7n c\u1ee7a h\u1ecd. M\u1ea1c l\u1eadp t\u1ee9c \u0111\u1ed1i l\u1ea1i r\u1ea5t s\u1eafc b\u00e9n: T\u00f9 xu\u1ea5t nh\u00e2n, l\u1eadp v\u01b0\u01a1ng th\u00e0nh qu\u1ed1c (Ch\u1eef t\u00f9 b\u1ecf ch\u1eef nh\u00e2n \u0111i, th\u00eam ch\u1eef v\u01b0\u01a1ng v\u00e0o th\u00e0nh ch\u1eef qu\u1ed1c). Th\u1ef1c l\u00e0 ch\u1eef \u0111\u1ed1i ch\u1eef, \u00fd \u0111\u1ed1i \u00fd, d\u00e2n ta nh\u1ea5t \u0111\u1ecbnh x\u00f3a b\u1ecf \u00e1ch \u00e1p b\u1ee9c, \u0111\u00e8 n\u00e9n c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc l\u1edbn, x\u00e2y d\u1ef1ng m\u1ed9t qu\u1ed1c gia \u0111\u1ed9c l\u1eadp t\u1ef1 ch\u1ee7. NH\u1eeeNG VI\u00caN \u0110\u1ea0N NG\u1eccC M\u1ed9t h\u00f4m, v\u00e0o bu\u1ed5i s\u00e1ng \u0111\u1ea7u thu, khi m\u1eb7t tr\u1eddi \u0111\u1ecf \u1eedng nh\u01b0 qu\u1ea3 c\u1ea7u l\u1eeda v\u1eeba nh\u00f4 l\u00ean kh\u1ecfi ch\u00e2n tr\u1eddi xa, nh\u1eefng gi\u1ecdt s\u01b0\u01a1ng nh\u01b0 nh\u1eefng h\u1ea1t ng\u1ecdt trong su\u1ed1t treo tr\u00ean nh\u1eefng kh\u00f3m c\u1ecf hai b\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng. M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi c\u01b0\u1ee1i ng\u1ef1a \u0111\u1ee7ng \u0111\u1ec9nh ra ngo\u00e0i th\u00e0nh d\u1ea1o c\u1ea3nh. Khi g\u1eb7p \u00f4ng, ng\u01b0\u1eddi ta v\u1eabn x\u00ec x\u00e0o b\u00e0n t\u00e1n. K\u1ebb th\u00ec ch\u00ea \u00f4ng x\u1ea5u x\u00ed, ng\u01b0\u1eddi th\u00ec","b\u1ea3o \u00f4ng l\u00f9n t\u1ecbt, b\u00e9 t\u00ed, k\u1ebb th\u00ec b\u1ea3o: trong tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh n\u00e0y, \u0111\u00e3 ai \u0103n \u0111\u1ee9t \u0111\u01b0\u1ee3c \u00f4ng ta. Tuy v\u1eady, h\u00f4m nay so v\u1edbi ng\u00e0y m\u1edbi sang, ng\u01b0\u1eddi ta kh\u00f4ng ai d\u00e1m xem th\u01b0\u1eddng \u00f4ng n\u1eefa. V\u00ec \u00f4ng \u0111\u00e3 l\u00e0 l\u01b0\u1ee1ng qu\u1ed1c Tr\u1ea1ng nguy\u00ean, ti\u1ebfng \u0111\u1ed3n vang kh\u1eafp b\u1ed1n ph\u01b0\u01a1ng. M\u1eb7c cho ng\u01b0\u1eddi ta b\u00e0n t\u00e1n, \u00f4ng c\u1ee9 th\u00fac ng\u1ef1a \u0111i, ng\u1ea9n m\u1eb7t \u0111\u00f3n gi\u00f3 thu m\u00e1t l\u1ea1nh, trong l\u00f2ng v\u00f4 c\u00f9ng tho\u1ea3i m\u00e1i. \u00d4ng \u0111\u1ecbnh b\u1ee5ng s\u1ebd th\u0103m \u0111\u00e2y \u0111\u00f3 \u00edt ng\u00e0y r\u1ed3i c\u00f2n chu\u1ea9n b\u1ecb v\u1ec1 n\u01b0\u1edbc, ho\u00e0n th\u00e0nh chuy\u1ebfn \u0111i \u0111\u00e1ng ghi nh\u1edb n\u00e0y. \u0110ang m\u00e3i ngh\u0129 mi\u00ean man, b\u1ed7ng \u00f4ng l\u1ea1i g\u1eb7p Th\u1eeba t\u01b0\u1edbng c\u0169ng \u0111i \u0111\u00e2u v\u1ec1 s\u1edbm. \u00d4ng ta d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 c\u00f2n cay c\u00fa v\u1edbi chuy\u1ec7n c\u0169, n\u00ean th\u1ea5y M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi, \u00f4ng ta d\u1eebng ng\u1ef1a, ch\u1ec9 v\u00e0o m\u1eb7t tr\u1eddi l\u00fac \u0111\u00f3 v\u1eeba m\u1edbi nh\u00f4 l\u00ean kh\u1ecfi ng\u1ecdn c\u00e2y m\u00e0 n\u00f3i r\u1ea5t v\u0103n hoa r\u1eb1ng: - M\u1eb7t tr\u1eddi nh\u01b0 qu\u1ea3 c\u1ea7u l\u1eeda, m\u00e2y nh\u01b0 kh\u00f3i, \u00e1nh n\u1eafng ban mai thi\u00eau ch\u00e1y con tr\u0103ng. Ti\u00ean sinh th\u1ea5y th\u1ebf n\u00e0o, c\u00f3 \u0111\u00fang ch\u0103ng? M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi bi\u1ebft \u00f4ng ta ch\u01a1i ch\u1eef, mu\u1ed1n v\u00ed n\u01b0\u1edbc Nguy\u00ean nh\u01b0 m\u1eb7t tr\u1eddi c\u00f3 \u00e1nh n\u1eafng ch\u00f3i l\u1ecdi, c\u00f2n n\u01b0\u1edbc Nam ch\u1eb3ng qua c\u0169ng nh\u01b0 m\u1eb7t tr\u0103ng, c\u00f3 \u00e1nh s\u00e1ng nh\u00e0n nh\u1ea1t, y\u1ebfu \u1edbt m\u00e0 th\u00f4i. X\u00e9t l\u1eddi n\u00f3i, bi\u1ebft \u0111\u01b0\u1ee3c \u00f4ng ta khinh th\u01b0\u1eddng n\u01b0\u1edbc Nam nh\u1ecf b\u00e9, y\u1ebfu h\u00e8n. M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi kh\u00f4ng ch\u1ecbu k\u00e9m, \u00f4ng \u0111\u00e3 d\u00f9ng qui lu\u1eadt c\u1ee7a t\u1ef1 nhi\u00ean \u0111\u1ec3 ra \u0111\u00f2n l\u1ea1i r\u1ea5t h\u1ee3p l\u00fd m\u00e0 s\u00e2u: - Ng\u00e0i c\u00f3 th\u1ea5y kh\u00f4ng? N\u1ebfu nh\u01b0 m\u1eb7t tr\u1eddi l\u00e0 h\u00f2n l\u1eeda, th\u00ec m\u1eb7t tr\u0103ng l\u00e0 cung t\u00ean, nh\u1eefng v\u00ec sao l\u00e0 nh\u1eefng vi\u00ean \u0111\u1ea1n ng\u1ecdc, khi ho\u00e0ng h\u00f4n bu\u00f4ng, c\u0169ng ch\u00ednh l\u00e0 l\u00fac gi\u01b0\u01a1ng cung t\u00ean b\u1eafn r\u1edbt m\u1eb7t tr\u1eddi. C\u00e2u tr\u1ea3 l\u1eddi th\u1eadt v\u0103n hoa v\u00e0 \u0111\u1ea7y h\u00ecnh t\u01b0\u1ee3ng, t\u1ecf ra d\u00e2n t\u1ed9c ta kh\u00f4ng bao gi\u1eddi ch\u1ecbu khu\u1ea5t ph\u1ee5c, lu\u00f4n lu\u00f4n c\u00f3 kh\u00ed ph\u00e1ch anh h\u00f9ng. Vi\u00ean Th\u1eeba t\u01b0\u1edbng ph\u1ee5c t\u00e0i, qu\u1ea5t ng\u1ef1a \u0111i th\u1eb3ng. T\u00c0I \u1ee8NG \u0110\u1ed0I","L\u1ea1i m\u1ed9t l\u1ea7n, m\u1ea5y vi\u00ean quan nh\u00e0 Nguy\u00ean cho \u0111\u00e0o m\u1ed9t h\u1ed1 s\u00e2u, \u0111an ph\u00eanh \u0111\u1eady l\u00ean, r\u1ed3i l\u1ea5p m\u1ed9t l\u1ea7n \u0111\u1ea5t m\u1ecfng. H\u00f4m sau h\u1ecd c\u00f9ng \u0111\u1ebfn m\u1eddi M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi \u0111i th\u0103m c\u1ea3nh. M\u1ea1c nh\u1eadn l\u1eddi ngay. Khi \u0111\u1ebfn b\u1edd s\u00f4ng, h\u1ecd nh\u01b0\u1eddng cho \u00f4ng l\u00ean c\u1ea7u sang s\u00f4ng tr\u01b0\u1edbc. Nh\u01b0ng v\u1eeba toan c\u1ea5t ng\u1ef1a l\u00ean c\u1ea7u th\u00ec s\u1ee5p ngay xu\u1ed1ng h\u1ed1 s\u00e2u. M\u1ea5y vi\u00ean quan n\u1ecd c\u01b0\u1eddi n\u00f3i: - Ch\u00fang t\u00f4i ra cho m\u1ed9t v\u1ebf c\u00e2u \u0111\u1ed1i, n\u1ebfu \u00f4ng \u0111\u1ed1i \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00ec s\u1ebd k\u00e9o l\u00ean. M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi g\u1eaft: - Th\u00ec c\u00e1c \u00f4ng c\u1ee9 ra \u0111\u1ed1i ch\u1ee9 sao! M\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi b\u00e8n \u0111\u1ecdc: - Can m\u1ed9c, ho\u00e0nh c\u1eeb, l\u1ee5c gi\u1ea3 t\u01b0\u01a1ng nh\u01b0 t\u01b0 \u0111\u1ea1o (G\u1ed7 th\u1eb3ng, c\u1eb3ng ngang, \u0111\u01b0\u1eddng \u0111i ng\u1ee1 l\u00e0 \u0111\u1ea5t ph\u1eb3ng). C\u00e2u n\u00e0y l\u1ea1i to\u00e0n l\u00e0 t\u00ean ng\u01b0\u1eddi gh\u00e9p l\u1ea1i: Can M\u1ed9c, Ho\u00e0nh C\u1eeb, L\u1ee5c Gi\u1ea3, T\u01b0\u01a1ng Nh\u01b0, T\u01b0 \u0110\u1ea1o, \u0111\u1ec1u l\u00e0 nh\u1eefng nh\u00e2n v\u1eadt n\u1ed5i ti\u1ebfng x\u01b0a nay c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c. M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi \u1edf d\u01b0\u1edbi h\u1ed1, nh\u00e2n tr\u01b0\u1edbc khi ng\u00e3, c\u00f3 tr\u00f4ng sang b\u00ean kia s\u00f4ng, th\u1ea5y m\u1ed9t c\u00e1i \u0111\u00ecnh t\u1ef1a \u1edf ch\u00e2n n\u00fai, \u0111\u1ed1i l\u1ea1i: - \u0110\u1ea1i \u0111\u00ecnh, an th\u1ea1ch, v\u1ecdng chi nghi\u1ec5m nh\u01b0\u1ee3c th\u00e1i s\u01a1n (\u0110\u00ecnh to, \u0111\u00e1 v\u1eefng, nh\u00e1c tr\u00f4ng ng\u1ee1 th\u1ebf Th\u00e1i S\u01a1n). C\u00e2u n\u00e0y c\u0169ng to\u00e0n t\u00ean ng\u01b0\u1eddi gh\u00e9p l\u1ea1i v\u00e0 c\u0169ng l\u00e0 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi n\u1ed5i ti\u1ebfng x\u01b0a nay: \u0110\u1ea1i \u0110\u00ecnh, An Th\u1ea1ch, V\u1ecdng Chi, Nghi\u1ec5m Nh\u01b0\u1ee3c, Th\u00e1i S\u01a1n. M\u1ea5y vi\u00ean quan n\u1ecd ph\u1ee5c t\u00e0i \u1ee9ng bi\u1ebfn mau l\u1eb9 c\u1ee7a h\u1ecd M\u1ea1c, b\u00e8n x\u00fam nhau \u0111\u1ee1 \u00f4ng l\u00ean kh\u1ecfi h\u1ed1. B\u00c0I \u0110I\u1ebeU V\u0102N Ch\u1ec9 c\u00f2n m\u1ea5y h\u00f4m n\u1eefa l\u00e0 \u0111\u1ebfn ng\u00e0y v\u1ec1 n\u01b0\u1edbc. C\u00f4ng vi\u1ec7c chu\u1ea9n b\u1ecb cho ng\u00e0y v\u1ec1 th\u1eadt g\u1ea5p r\u00fat. N\u00e0o l\u00e0 ph\u01b0\u01a1ng ti\u1ec7n \u0111i ph\u1ea3i lo cho \u0111\u1ee7 v\u00e0 t\u01b0\u01a1m t\u1ea5t, n\u00e0o l\u00e0 l\u01b0\u01a1ng \u0103n \u0111\u01b0\u1eddng, n\u00e0o l\u00e0 ph\u1ea3i chu\u1ea9n b\u1ecb bu\u1ed5i ra m\u1eaft","nh\u00e0 vua v\u00e0o ng\u00e0y cu\u1ed1i c\u00f9ng, sao cho l\u1ecbch thi\u1ec7p v\u00e0 vui v\u1ebb, n\u00e0o l\u00e0 c\u00f2n ph\u1ea3i \u0111i chia tay c\u00e1c b\u1ea1n b\u00e8. T\u1ea5t c\u1ea3 d\u1ed3n l\u1ea1i t\u1edbi t\u1ea5p, khi\u1ebfn M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi ch\u1eb3ng l\u00fac n\u00e0o r\u1ea3nh rang \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t ch\u00fat. \u00d4ng c\u00f2n \u0111ang lo t\u00ednh, thu x\u1ebfp c\u00f4ng vi\u1ec7c th\u00ec s\u1ee9 th\u1ea7n c\u1ee7a tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh \u0111\u1ebfn n\u00f3i: - Th\u01b0a ng\u00e0i, s\u00e1ng nay kh\u00f4ng may b\u00e0 tr\u01b0\u1edfng c\u00f4ng ch\u00faa qu\u00e1 c\u1ed1, nh\u00e0 vua v\u00f4 c\u00f9ng th\u01b0\u01a1ng ti\u1ebfc, l\u00fac n\u00e0o c\u0169ng t\u00fac tr\u1ef1c b\u00ean linh c\u1eefu. C\u1ea3 tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh b\u1eadn r\u1ed9n chu\u1ea9n b\u1ecb cho \u0111\u00e1m tang, ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o vi\u1ec7c \u1ea5y c\u1ea3. Ng\u00e0i l\u00e0 Tr\u1ea1ng nguy\u00ean c\u1ee7a tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh ch\u1eafc c\u0169ng ph\u1ea3i \u0111\u00f3ng g\u00f3p m\u1ed9t ph\u1ea7n n\u00e0o v\u00e0o c\u00f4ng vi\u1ec7c. M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi h\u1ecfi: - \u00d4ng n\u00f3i \u0111i, t\u00f4i ph\u1ea3i l\u00e0m g\u00ec b\u00e2y gi\u1edd? - Th\u01b0a, ng\u00e0i c\u00f3 th\u1ec3 vi\u1ebft m\u1ed9t b\u00e0i \u0111i\u1ebfu v\u0103n \u0111\u1ec3 \u0111\u1ecdc tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e1m tang, l\u1eddi l\u1ebd sao cho gi\u1ea3n d\u1ecb m\u00e0 s\u00fac t\u00edch. \u0110\u00f3 c\u0169ng l\u00e0 \u0111i\u1ec1u mong m\u1ecfi c\u1ee7a nh\u00e0 vua. - Th\u00f4i, \u00f4ng h\u00e3y v\u1ec1 \u0111i, t\u00f4i s\u1ebd l\u00e0m tr\u00f2n b\u1ed5n ph\u1eadn. C\u00f4ng vi\u1ec7c chu\u1ea9n b\u1ecb cho ng\u00e0y v\u1ec1 v\u1eabn \u0111\u01b0\u1ee3c ti\u1ebfn h\u00e0nh. Ng\u01b0\u1eddi ta ch\u1ec9 th\u1ea5y \u00f4ng thu x\u1ebfp m\u1ecdi vi\u1ec7c r\u1ea5t g\u1ea5p r\u00fat kh\u00f4ng h\u1ec1 b\u1eadn t\u00e2m \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c vi\u1ebft b\u00e0i \u0111i\u1ebfu v\u0103n. C\u00f3 ng\u01b0\u1eddi lo l\u1eafng h\u1ecfi, \u00f4ng c\u01b0\u1eddi b\u1ea3o: - \u0110\u01b0\u1ee3c, \u0111\u00e2u s\u1ebd c\u00f3 \u0111\u00f3. Kh\u00f4ng th\u1ea5y ta \u0111\u00e3 vi\u1ebft r\u1ed3i \u0111\u00f3 sao? \u00d4ng ch\u1ec9 v\u00e0o t\u1edd gi\u1ea5y \u0111\u1eb7t tr\u00ean b\u00e0n. M\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi h\u1ebft s\u1ee9c ng\u1ea1c nhi\u00ean th\u1ea5y tr\u00ean t\u1edd gi\u1ea5y ch\u1ec9 vi\u1ebft b\u1ed1n ch\u1eef \u201cnh\u1ea5t\u201d (m\u1ed9t). M\u1ed9t b\u00e0i \u0111i\u1ebfu v\u0103n \u01b0? Sao ch\u1ec9 c\u00f3 ng\u1ea7n \u1ea5y ch\u1eef \u0111\u01b0\u1ee3c. Ai c\u0169ng \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi nh\u01b0 v\u1eady, nh\u01b0ng kh\u00f4ng th\u1ec3 t\u1ef1 tr\u1ea3 l\u1eddi \u0111\u01b0\u1ee3c... M\u1ea5y h\u00f4m sau, \u0111\u00e1m tang \u0111\u01b0\u1ee3c c\u1eed h\u00e0nh r\u1ea5t long tr\u1ecdng, t\u1ea5t c\u1ea3 v\u0103n v\u00f5 b\u00e1 quan trong tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh \u0111\u1ec1u c\u00f3 m\u1eb7t \u0111\u00f4ng \u0111\u1ee7. Sau \u0111i\u1ec7u nh\u1ea1c \u201cl\u00e2m kh\u1ed1c\u201d, m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec1u th\u01b0\u01a1ng x\u00f3t s\u1ee5t s\u00f9i. Khi \u1ea5y, M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi","khoan thai \u0111i \u0111\u1ebfn b\u00ean linh c\u1eefu, tay d\u00e2ng t\u1edd \u0111i\u1ebfu v\u0103n. C\u1ea3 tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh tr\u00f2n m\u1eaft ng\u1ea1c nhi\u00ean v\u00e0 h\u1ed3i h\u1ed9p v\u00ec th\u1ea5y tr\u00ean t\u1edd gi\u1ea5y ch\u1ec9 c\u00f3 b\u1ed1n ch\u1eef \u201cnh\u1ea5t\u201d to t\u01b0\u1edbng. M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi \u0111\u1eb1ng h\u1eafng l\u1ea5y gi\u1ecdng \u0111\u1ecdc: Thi\u00ean th\u01b0\u1ee3ng nh\u1ea5t \u0111\u00f3a v\u00e2n Kh\u00f4ng trung nh\u1ea5t \u0111i\u1ec3m tuy\u1ebft L\u0103ng uy\u1ec3n nh\u1ea5t chi hoa Qu\u1ea3ng h\u00e0n nh\u1ea5t phi\u1ebfn nguy\u1ec7t Y! v\u00e2n t\u00e1n, tuy\u1ebft ti\u00eau, hoa t\u00e0n, nguy\u1ec7t khuy\u1ebft. (Tr\u00ean tr\u1eddi m\u1ed9t \u0111\u00f3a m\u00e2y Kh\u00f4ng trung m\u1ed9t gi\u1ecdt tuy\u1ebft M\u1ed9t nh\u00e0nh hoa trong v\u01b0\u1eddn th\u01b0\u1ee3ng uy\u1ec3n M\u1ed9t m\u1ea3nh tr\u0103ng trong cung Qu\u1ea3ng H\u00e0n Than \u00f4i! M\u00e2y t\u1ea3n, tuy\u1ebft tan, hoa t\u00e0n, tr\u0103ng khuy\u1ebft). \u00d4ng \u0111\u1ecdc d\u1ee9t l\u1eddi, m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec1u ngh\u1eb9n ng\u00e0o x\u00fac \u0111\u1ed9ng. Tuy ch\u1ec9 c\u00f3 b\u1ed1n ch\u1eef \u201cnh\u1ea5t\u201d, nh\u01b0ng \u00f4ng \u0111\u00e3 \u0111\u1ecdc th\u00e0nh m\u1ed9t b\u00e0i s\u00fac t\u00edch, mi\u00eau t\u1ea3 b\u00e0 tr\u01b0\u1edfng c\u00f4ng ch\u00faa nh\u01b0 \u00e1ng m\u00e2y \u0111\u1eb9p b\u1ed3ng b\u1ec1nh tr\u00ean tr\u1eddi xanh, nh\u01b0 m\u1ed9t gi\u1ecdt tuy\u1ebft tr\u1eafng gi\u1eefa kh\u00f4ng trung, nh\u01b0 nh\u00e0nh hoa \u0111\u1eb9p trong v\u01b0\u1eddn vua, nh\u01b0 m\u1ea3nh tr\u0103ng s\u00e1ng trong cung Qu\u1ea3ng H\u00e0n. Nay b\u00e0 ch\u1ebft \u0111i l\u00e0 t\u1ed5n th\u1ea5t r\u1ea5t l\u1edbn, c\u0169ng nh\u01b0 \u00e1ng m\u00e2y \u0111\u1eb9p t\u1ea3n t\u00e1c, gi\u1ecdt tuy\u1ebft tan \u0111i, b\u00f4ng hoa t\u00e0n r\u1eefa, v\u1ea7ng tr\u0103ng khuy\u1ebft m\u00e0 th\u00f4i. Th\u01b0\u01a1ng ti\u1ebfc th\u1eadt \u0111\u1ea5y, nh\u01b0ng \u0111\u00f3 l\u00e0 t\u1ea1o h\u00f3a sinh ra. \u0110\u1ecc T\u00c0I L\u1ea6N CU\u1ed0I S\u00e1ng nay, M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi kh\u0103n m\u0169 ch\u1ec9nh t\u1ec1 v\u1ed9i v\u00e3 v\u00e0o ch\u1ea7u l\u1ea7n cu\u1ed1i \u0111\u1ec3 t\u1ea1 bi\u1ec7t vua Nguy\u00ean v\u1ec1 n\u01b0\u1edbc. Trong l\u00f2ng \u00f4ng m\u1eebng l\u1eafm, su\u1ed1t","\u0111\u00eam qua \u00f4ng kh\u00f4ng sao ch\u1ee3p m\u1eaft \u0111\u01b0\u1ee3c, c\u1ee9 ngh\u0129 \u0111\u1ebfn l\u00fac g\u1eb7p g\u1ee1 ng\u01b0\u1eddi th\u00e2n, g\u1eb7p b\u1ea1n b\u00e8, l\u00f2ng l\u1ea1i r\u1ed9n l\u00ean xao xuy\u1ebfn. V\u00e0o t\u1edbi c\u00f4ng \u0111\u01b0\u1eddng, \u00f4ng \u0111\u00e3 th\u1ea5y c\u00e1c quan v\u0103n v\u00f5 t\u1ec1 t\u1ef1u \u0111\u00f4ng \u0111\u1ee7. \u00d4ng r\u1ea3o b\u01b0\u1edbc l\u00ean h\u00e0ng \u0111\u1ea7u t\u00e2u l\u1edbn: - D\u1ea1 mu\u00f4n t\u00e2u b\u1ec7 h\u1ea1! Th\u1ea7n c\u00f3 l\u1eddi t\u1eeb bi\u1ec7t, xin ch\u00fac b\u1ec7 h\u1ea1 v\u1ea1n th\u1ecd v\u00f4 c\u01b0\u01a1ng. Suy ngh\u0129 gi\u00e2y l\u00e1t, t\u1eeb tr\u00ean ngai v\u00e0ng, vua Nguy\u00ean ph\u00e1n xu\u1ed1ng: - B\u1ea5y l\u00e2u nay, nh\u00e0 ng\u01b0\u01a1i l\u01b0u t\u1ea1i Y\u00ean Kinh, th\u0103m phong c\u1ea3nh, xem x\u00e9t k\u1ef9 l\u01b0\u1ee1ng m\u1ecdi n\u01a1i, ng\u00e0y n\u00e0o c\u0169ng c\u01b0\u1ee1i ng\u1ef1a \u0111i tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng c\u00e1i quan, th\u1ebf ng\u01b0\u01a1i c\u00f3 bi\u1ebft m\u1ed7i ng\u00e0y c\u00f3 bao nhi\u00eau ng\u01b0\u1eddi qua l\u1ea1i tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng c\u00e1i quan kh\u00f4ng? Tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng ph\u1ed1 \u1edf kinh \u0111\u00f4 Y\u00ean Kinh r\u1ed9ng l\u1edbn n\u00e0y h\u00e0ng ng\u00e0y c\u00f3 bi\u1ebft bao nhi\u00eau ng\u01b0\u1eddi qua l\u1ea1i, l\u00e0m sao c\u00f3 th\u1ec3 bi\u1ebft \u0111\u01b0\u1ee3c? Th\u1eadt ra l\u00e0 m\u1ed9t c\u00e2u h\u1ecfi o\u00e1i o\u0103m, nan gi\u1ea3i, M\u1ea1c ngh\u0129 v\u1eady. Th\u1ea5y M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi ng\u1eadp ng\u1eebng, vua Nguy\u00ean v\u00e0 qu\u1ea7n th\u1ea7n ra v\u1ebb h\u00ed h\u1eedng, t\u01b0\u1edfng r\u1eb1ng phen n\u00e0y M\u1ea1c ph\u1ea3i ch\u1ecbu b\u00ed. Nh\u01b0ng M\u1ea1c c\u01b0\u1eddi n\u00f3i: - T\u00e2u b\u1ec7 h\u1ea1, c\u00f3 hai ng\u01b0\u1eddi ch\u1ee9 m\u1ea5y? Vua Nguy\u00ean ng\u1ea1c nhi\u00ean h\u1ecfi: - Ng\u01b0\u1eddi n\u00f3i sai r\u1ed3i. Sao l\u1ea1i ch\u1ec9 c\u00f3 hai ng\u01b0\u1eddi th\u00f4i? M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi th\u01b0a: - T\u00e2u b\u1ec7 h\u1ea1, ph\u00e0m l\u00e0 nh\u1eefng k\u1ebb qua l\u1ea1i tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng c\u00e1i quan kinh \u0111\u00f4 n\u00e0y, th\u00ec ch\u1eb3ng v\u00ec danh c\u0169ng v\u00ec l\u1ee3i, v\u1eady h\u00e1 ch\u1eb3ng ph\u1ea3i ch\u1ec9 c\u00f3 hai ng\u01b0\u1eddi, m\u1ed9t v\u00ec danh, m\u1ed9t v\u00ec l\u1ee3i sao?","Vua Nguy\u00ean trong l\u00f2ng ph\u1ee5c l\u1eafm, song kh\u00f4ng n\u00f3i ra. V\u1eady y l\u1ea1i c\u00f2n c\u00f3 \u00e1c \u00fd mu\u1ed1n l\u01b0u M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi t\u1ea1i Y\u00ean Kinh kh\u00f4ng cho v\u1ec1 Nam, b\u00e8n b\u00e0y k\u1ebf \u0111\u01b0a M\u1ea1c v\u00e0o tr\u00f2ng: - C\u00f3 m\u1ed9t chi\u1ebfc thuy\u1ec1n trong \u0111\u00f3 ch\u1ec9 c\u00f3 vua, th\u1ea7y h\u1ecdc, cha m\u00ecnh (qu\u00e2n, s\u01b0, ph\u1ee5) b\u01a1i \u0111\u1ebfn gi\u1eefa s\u00f4ng ch\u1eb3ng may b\u1ecb s\u00f3ng l\u1edbn \u0111\u1eafm thuy\u1ec1n. Khi \u1ea5y, ng\u01b0\u01a1i \u1edf tr\u00ean b\u1edd nh\u1ea3y xu\u1ed1ng b\u01a1i ra c\u1ee9u, nh\u01b0ng ch\u1ec9 c\u00f3 th\u1ec3 c\u1ee9u \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi th\u00f4i, th\u1ebf th\u00ec ng\u01b0\u1eddi c\u1ee9u ai? V\u1edbi c\u00e2u h\u1ecfi h\u00f3c b\u00faa n\u00e0y, vua Nguy\u00ean cho r\u1eb1ng nh\u1ea5t \u0111\u1ecbnh M\u1ea1c s\u1ebd m\u1eafc ph\u1ea3i t\u1ed9i l\u1edbn. V\u00ec r\u1eb1ng n\u1ebfu M\u1ea1c n\u00f3i ch\u1ec9 c\u1ee9u vua, \u1eaft m\u1eafc t\u1ed9i b\u1ea5t hi\u1ebfu v\u1edbi cha, b\u1ea5t ngh\u0129a v\u1edbi th\u1ea7y h\u1ecdc. N\u1ebfu n\u00f3i ch\u1ec9 c\u1ee9u th\u1ea7y, th\u00ec m\u1eafc t\u1ed9i b\u1ea5t trung v\u1edbi vua, b\u1ea5t hi\u1ebfu v\u1edbi cha. T\u1ed9i \u1ea5y qu\u1ea3 \u0111\u00e1ng ph\u1ea3i ch\u00e9m \u0111\u1ea7u. N\u1ebfu ch\u1ec9 c\u1ee9u cha th\u00ec l\u1ea1i m\u1eafc t\u1ed9i b\u1ea5t trung, b\u1ea5t ngh\u0129a. N\u1ebfu kh\u00f4ng n\u00f3i g\u00ec t\u1ee9c l\u00e0 kh\u00f4ng c\u1ee9u ai, t\u1ed9i \u1ea5y c\u00e0ng n\u1eb7ng. Qu\u1ea7n th\u1ea7n nh\u00e0 Nguy\u00ean \u0111\u1eafc \u00fd \u0111\u01b0a m\u1eaft nh\u00ecn nhau, th\u1ea7m th\u00ec b\u00e0n t\u00e1n, cho r\u1eb1ng phen n\u00e0y h\u1ecd M\u1ea1c nh\u1ea5t \u0111\u1ecbnh m\u1eafc t\u1ed9i ch\u00e9m \u0111\u1ea7u ch\u1ee9 ch\u1eb3ng ch\u01a1i. Nh\u01b0ng M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi kh\u00f4ng h\u1ec1 t\u1ecf ra l\u00fang t\u00fang, m\u00e0 \u00f4ng d\u00f5ng d\u1ea1c tr\u1ea3 l\u1eddi: - Th\u1ea7n \u0111\u1ee9ng tr\u00ean b\u1edd, th\u1ea5y thuy\u1ec1n b\u1ecb \u0111\u1eafm t\u1ea5t ph\u1ea3i v\u1ed9i v\u00e3 nh\u1ea3y xu\u1ed1ng s\u00f4ng b\u01a1i ra c\u1ee9u, h\u1ec5 g\u1eb7p ai tr\u01b0\u1edbc th\u00ec c\u1ee9u ng\u01b0\u1eddi \u1ea5y, b\u1ea5t k\u1ec3 ng\u01b0\u1eddi \u1ea5y l\u00e0 vua, th\u1ea7y hay cha m\u00ecnh. C\u1ea3 tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh tr\u1ed1 m\u1eaft th\u00e1n ph\u1ee5c tr\u01b0\u1edbc c\u00e2u tr\u1ea3 l\u1eddi \u1ea5y. (Xin ch\u00e9p th\u00eam d\u01b0\u1edbi \u0111\u00e2y b\u00e0i ph\u00fa \u201cHoa sen gi\u1ebfng ng\u1ecdc\u201d n\u1ed5i ti\u1ebfng c\u1ee7a M\u1ea1c \u0110\u0129nh Chi). NG\u1eccC T\u1ec8NH LI\u00caN PH\u00da Kh\u00e1ch h\u1eefu:","\u1ea8n k\u1ef9 cao trai; h\u1ea1 nh\u1eadt ch\u00ednh ng\u1ecd. L\u00e2m b\u00edch th\u1ee7y chi thanh tr\u00ec; v\u1ecbnh ph\u00f9 dung chi Nh\u1ea1c ph\u1ee7. H\u1ed1t h\u1eefu nh\u00e2n y\u00ean: D\u00e3 k\u00fd ph\u1ee5c; ho\u00e0ng k\u00fd quan. Qu\u00fdnh xu\u1ea5t th\u1ea7n chi ti\u00ean c\u1ed1t; l\u1ea7m t\u1ecbch c\u1ed1c chi c\u00f9 nhan. V\u1ea5n chi h\u00e0 lai; vi\u1ebft: t\u00f2ng Hoa san N\u00e3i th\u1ee5 chi k\u1ef7; n\u00e3i s\u1eed chi t\u1ea1o Ph\u00e1 \u0110\u00f4ng-l\u0103ng chi qua; ti\u1ebfn Dao tr\u00ec chi qu\u1ea3. T\u00e1i ng\u00f4n chi lang; t\u00e1i ti\u1ebfu chi th\u1ea3. K\u00fd nhi m\u1ee5c kh\u00e1ch vi\u1ebft: t\u1eed phi \u00e1i li\u00ean chi qu\u00e2n t\u1eed d\u00e3? Ng\u00e3 h\u1eefu d\u1ecb ch\u1ee7ng, t\u00e0ng chi t\u1ee5 gian; Phi \u0111\u00e0o l\u00fd chi th\u00f4 t\u1ee5c; ph\u00ed mai tr\u00fac chi c\u00f4 h\u00e0n. Phi t\u0103ng ph\u00f2ng chi c\u00e2u k\u1ef9; phi L\u1ea1c th\u1ed5 chi m\u1eabu \u0111an. Phi \u0110\u00e0o l\u1ec7nh \u0111\u00f4ng ly chi c\u00fac; phi Linh Qu\u00e2n c\u1eedu uy\u1ec3n chi lan. N\u00e3i Th\u00e1i h\u1ecda phong \u0111\u1ea7u Ng\u1ecdc t\u1ec9nh chi li\u00ean. Kh\u00e1ch vi\u1ebft: D\u1ecb tai! Kh\u1edfi s\u1edf v\u1ecb ng\u1eabu nh\u01b0 thuy\u1ec1n h\u1ec1 hoa th\u1eadp tr\u01b0\u1ee3ng; l\u00e3nh t\u1ec9 s\u01b0\u01a1ng h\u1ec1 cam t\u1ec9 m\u1eadt gi\u1ea3 d\u00e3? T\u00edch v\u0103n k\u00fd danh; kim \u0111\u1eafc k\u1ef3 th\u1ef1c. \u0110\u1ea1o s\u0129 h\u00e0n hi\u00ean; n\u00e3i t\u1ee5 trung xu\u1ea5t. Kh\u00e1ch nh\u1ea5t ki\u1ebfn chi, t\u00e2m trung u\u1ea5t u\u1ea5t. N\u00e3i ph\u1ea5t th\u1eadp d\u1ea1ng chi ti\u00ean, t\u1ec9 ng\u0169 s\u1eafc chi b\u00fat. D\u0129 vi ca vi\u1ebft:","Gi\u00e1 th\u1ee7y tinh h\u1ec1 vi cung; t\u1ea1c l\u01b0u li h\u1ec1 vi h\u1ed9. To\u00e1i pha l\u00ea h\u1ec1 vi n\u00ea; s\u1ea3i m\u00ecnh ch\u00e2u h\u1ec1 vi l\u1ed9. H\u01b0\u01a1ng ph\u1ee9c \u00fac h\u1ec1 t\u1eb1ng ti\u00eau; \u0111\u1ebf v\u0103n phong h\u1ec1 nh\u1eef m\u1ed9. Qu\u1ebf t\u1eed l\u00e3nh h\u1ec1 v\u00f4 h\u01b0\u01a1ng; T\u1ed1 Nga ph\u00e2n h\u1ec1 nh\u1eef \u0111\u1ed1. Th\u00e1i dao th\u1ea3o h\u1ec1 Ph\u01b0\u01a1ng ch\u00e2u: v\u1ecdng m\u1ef9 nh\u00e2n h\u1ec1 T\u01b0\u01a1ng ph\u1ed1. Ki\u1ec3n h\u00e0 vi h\u1ec1 trung l\u01b0u; h\u1ea1p t\u01b0\u01a1ng ph\u1ea3n h\u1ec1 c\u1ed1 v\u0169. Kh\u1edfi b\u1ed9 l\u1ea1c h\u1ec1 v\u00f4 dung, th\u00e1n thuy\u1ec1n quy\u00ean h\u1ec1 \u0111a ng\u1ed9. C\u1ea9u d\u01b0 b\u00ednh chi b\u1ea5t a; qu\u1ea3 h\u00e0 th\u01b0\u1eddng h\u1ed3 phong v\u0169. Kh\u1ee7ng ph\u01b0\u01a1ng h\u1ed3ng h\u1ec1 dao l\u1ea1c; m\u1ef9 nh\u00e2n lai h\u1ec1 tu\u1ebf m\u1ed9. \u0110\u1ea1o s\u0129 v\u0103n nhi th\u00e1n vi\u1ebft: T\u1eed h\u00e0 vi ai th\u1ea3 o\u00e1n d\u00e3? \u0110\u1ed9c b\u1ea5t ki\u1ebfn Ph\u01b0\u1ee3ng ho\u00e0ng tr\u00ec th\u01b0\u1ee3ng chi t\u1eed v\u00ec, B\u1ea1ch ng\u1ecdc \u0111\u01b0\u1eddng ti\u1ec1n chi h\u1ed3ng d\u01b0\u1ee3c? Qu\u00fdnh \u0111\u1ecba v\u1ecb chi thanh cao; \u00e1i thanh danh chi chi\u00eau ch\u01b0\u1edbc. B\u1ec9 giai ki\u1ebfn qu\u00fd \u01b0 th\u00e1nh minh chi tri\u1ec1u; t\u1eed \u0111\u1ed9c h\u00e0 chi h\u1ed3 tao kh\u00e1ch nh\u00e2n chi qu\u1ed1c? \u01af th\u1ecb h\u1eefu c\u1ea3m t\u01b0 th\u00f4ng, kh\u1edfi k\u00ednh kh\u1edfi m\u1ed9. Nga Th\u00e0nh Trai \u0111\u00ecnh th\u01b0\u1ee3ng chi thi; canh X\u01b0\u01a1ng L\u00ea phong \u0111\u1ea7u chi c\u00fa. Khi\u1ebfu x\u01b0\u01a1ng h\u1ea1p d\u0129 phi t\u00e2m, k\u00ednh hi\u1ebfn Ng\u1ecdc t\u1ec9nh li\u00ean chi ph\u00fa. D\u1ecaCH NGH\u0128A: PH\u00da HOA SEN GI\u1ebeNG NG\u1eccC Kh\u00e1ch c\u00f3 k\u1ebb:","Nh\u00e0 cao t\u1ef1a gh\u1ebf; tr\u01b0a h\u1ea1 n\u1eafng n\u1ed3ng. Ao trong ng\u1eafm l\u00e0n n\u01b0\u1edbc bi\u1ebfc; Nh\u1ea1c ph\u1ee7 v\u1ecbnh kh\u00fac ph\u00f9 dung Ch\u1ee3t c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi: M\u1eb7c \u00e1o qu\u00ea; \u0111\u1ed9i m\u0169 v\u00e0ng. Ti\u00ean phong \u0111\u1ea1o c\u1ed1t; kh\u00e1c xa tr\u1ea7n gian. H\u1ecfi: \u201c\u1ede \u0111\u00e2u l\u1ea1i?\u201d - R\u1eb1ng: \u201cT\u1eeb Hoa san\u201d B\u00e8n b\u1eafc gh\u1ebf; b\u00e8n m\u1eddi ng\u1ed3i. D\u01b0a \u0110\u00f4ng l\u0103ng \u0111em c\u1eaft; qu\u1ea3 Dao tr\u00ec \u0111em m\u1eddi B\u00e8n sang s\u1ea3ng n\u00f3i, b\u00e8n ha h\u1ea3 c\u01b0\u1eddi. \u0110o\u1ea1n r\u1ed3i, tr\u00f4ng kh\u00e1ch m\u00e0 r\u1eb1ng: \u201cAnh c\u0169ng l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi qu\u00e2n t\u1eed \u01b0a hoa sen \u0111\u00f3 ch\u0103ng?\u201d Ta c\u00f3 gi\u1ed1ng l\u1ea1 trong \u1ed1ng \u00e1o n\u00e0y. Ch\u1eb3ng ph\u1ea3i nh\u01b0 \u0111\u00e0o tr\u1ea7n l\u00fd t\u1ee5c; ch\u1eb3ng ph\u1ea3i nh\u01b0 tr\u00fac c\u1ed7i mai g\u1ea7y. C\u00e2u k\u1ef7 ph\u00f2ng t\u0103ng kh\u00f3 s\u00e1nh; m\u1eabu \u0111\u01a1n \u0111\u1ea5t L\u1ea1c n\u00e0o t\u1ea7y. Gi\u1eadu \u0110\u00e0o l\u1ec7nh c\u00fac sao v\u00ed \u0111\u01b0\u1ee3c; v\u01b0\u1eddn Linh Qu\u00e2n lan kh\u00f3 s\u00e1nh thay! \u1ea4y l\u00e0 gi\u1ed1ng sen gi\u1ebfng ng\u1ecdc \u1edf \u0111\u1ea7u n\u00fai Th\u00e1i h\u1ecda \u0111\u00e2y\u201d. Kh\u00e1ch r\u1eb1ng: \u201cL\u1ea1 thay! C\u00f3 ph\u1ea3i ng\u01b0\u1eddi x\u01b0a t\u1eebng b\u1ea3o: \u201cNg\u00f3 nh\u01b0 thuy\u1ec1n m\u00e0 hoa m\u01b0\u1eddi tr\u01b0\u1ee3ng, l\u1ea1nh nh\u01b0 s\u01b0\u01a1ng m\u00e0 ng\u1ecdt nh\u01b0 m\u1eadt\u201d \u0111\u00f3 \u01b0? Tr\u01b0\u1edbc v\u1eabn nghe ti\u1ebfng; nay m\u1edbi th\u1ea5y th\u1eadt. \u0110\u1ea1o s\u0129 l\u00f2ng vui h\u1edbn h\u1edf, l\u1ea5y trong \u1ed1ng \u00e1o tr\u01b0ng b\u00e0y.","Kh\u00e1ch v\u1eeba tr\u00f4ng th\u1ea5y; l\u00f2ng ng\u1eadm ng\u00f9i thay. Gi\u1ea5y m\u01b0\u1eddi th\u1ee9c x\u1ebfp s\u1eb5n; b\u00fat n\u0103m s\u1eafc th\u1ea5m ngay. L\u00e0m b\u00e0i ca r\u1eb1ng: \u201cTh\u1ee7y tinh g\u00e1c \u0111\u1ec3 l\u00e0m cung. C\u1eeda ngo\u00e0i l\u00f3ng l\u00e1nh bao v\u00f2ng l\u01b0u li B\u00f9n th\u1eddi t\u00e1n b\u1ed9t pha l\u00ea, H\u1ea1t trai l\u00e0m m\u00f3c d\u1ea7m d\u1ec1 t\u01b0\u1edbi c\u00e2y, M\u00f9i h\u01b0\u01a1ng th\u01a1m ng\u00e1t t\u1ea7ng m\u00e2y, Ng\u1ecdc ho\u00e0ng nghe c\u0169ng r\u1ee7 \u0111\u1ea7y t\u00ecnh th\u01b0\u01a1ng. L\u1ea1nh l\u00f9ng h\u1ea1t qu\u1ebf kh\u00f4ng h\u01b0\u01a1ng, T\u1ed1 Nga l\u1ea1i n\u1ed5i ghen tu\u00f4ng t\u01a1i b\u1eddi. B\u00e3i s\u00f4ng h\u00e1i c\u1ecf d\u1ea1o ch\u01a1i, B\u1ebfn T\u01b0\u01a1ng lu\u1ed1ng nh\u1eefng tr\u00f4ng v\u1eddi T\u01b0\u01a1ng phi, Gi\u1eefa d\u00f2ng l\u01a1 l\u1eedng l\u00e0m chi, Nh\u00e0 x\u01b0a sao ch\u1eb3ng v\u1ec1 \u0111i cho r\u1ed3i. H\u00e1 r\u1eb1ng tr\u1ed1ng r\u1ed7ng b\u1ea5t t\u00e0i Thuy\u1ec1n quy\u00ean l\u1eafm k\u1ebb l\u1ee1 th\u1eddi th\u01b0\u01a1ng thay. N\u1ebfu ta gi\u1eef m\u1ef1c th\u1eb3ng ngay. M\u01b0a sa gi\u00f3 t\u00e1p xem nay c\u0169ng th\u01b0\u1eddng S\u1ee3 khi l\u1ea1t th\u1eafm phai h\u01b0\u01a1ng. M\u1ef9 nh\u00e2n \u0111\u1ebfn l\u00fac mu\u1ed9n m\u00e0ng h\u1ebft xu\u00e2n\u201d. \u0110\u1ea1o s\u0129 nghe m\u00e0 than r\u1eb1ng:","\u201cSao anh l\u1ea1i ai o\u00e1n nh\u01b0 th\u1ebf? Anh kh\u00f4ng th\u1ea5y: hoa t\u1eed vi tr\u00ean ao Ph\u01b0\u1ee3ng ho\u00e0ng, Hoa h\u1ed3ng d\u01b0\u1ee3c tr\u01b0\u1edbc th\u1ec1m Ng\u1ecdc \u0111\u01b0\u1eddng \u0111\u00f3 sao? \u0110\u1ecba v\u1ecb cao c\u1ea3; danh ti\u1ebfng v\u1ebb vang. Tri\u1ec1u minh th\u00e1nh ch\u00fang ta \u0111\u1ec1u \u0111\u01b0\u1ee3c qu\u00fd: c\u1ed7i tao nh\u00e2n anh \u0111i m\u00e3i sao \u0111ang?\u201d Kh\u00e1ch b\u1ea5y gi\u1edd: Nghe l\u1ecdt m\u1ea5y l\u1eddi; \u0111em l\u00f2ng k\u00ednh m\u1ed9. Ng\u00e2m th\u01a1 \u0111\u00ecnh th\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a Th\u00e0nh Trai; H\u1ecda c\u00e2u phong \u0111\u1ea7u c\u1ee7a H\u00e0n D\u0169 G\u00f5 c\u1eeda thi\u00ean m\u00f4n, gi\u00e3i t\u1ea5c l\u00f2ng, K\u00ednh d\u00e2ng b\u00e0i \u201cNg\u1ecdc t\u1ec9nh li\u00ean ph\u00fa\u201d. PHAN V\u00d5 d\u1ecbch (HTTVVN II) (D\u1ef1a theo m\u1ed9t b\u1ea3n in c\u0169)","Giai tho\u1ea1i v\u1ec1 TR\u1ea0NG HI\u1ec0N Nguy\u1ec5n Hi\u1ec1n qu\u00ea \u1edf D\u01b0\u01a1ng A huy\u1ec7n Th\u01b0\u1ee3ng Nguy\u00ean t\u1ec9nh Nam, nh\u1ecf tu\u1ed5i m\u00e0 s\u1ee9c h\u1ecdc tinh th\u00f4ng. N\u0103m Thi\u00ean \u1ee9ng Ch\u00ednh B\u00ecnh th\u1ee9 16 (T\u00e2n M\u00f9i), vua Tr\u1ea7n Th\u00e1i T\u00f4n cho m\u1edf khoa thi l\u1edbn. Nguy\u1ec5n Hi\u1ec1n m\u1edbi m\u01b0\u1eddi ba tu\u1ed5i v\u1ec1 kinh \u1ee9ng th\u00ed v\u00e0 l\u1eadp t\u1ee9c \u0111\u01b0\u1ee3c l\u1ea5y \u0111\u1ed7 Tr\u1ea1ng nguy\u00ean. Kh\u00f3a thi c\u1ee7a Nguy\u1ec5n Hi\u1ec1n c\u00f3 ba ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ed7 cao v\u00e0 \u0111\u1ec1u r\u1ea5t tr\u1ebb \u0111\u00f3 l\u00e0 Nguy\u1ec5n Hi\u1ec1n, Tr\u1ea1ng nguy\u00ean 13 tu\u1ed5i, L\u00ea V\u0103n H\u01b0u, b\u1ea3ng nh\u00e3n 18 tu\u1ed5i v\u00e0 \u0110\u1eb7ng Ma La, th\u00e1m hoa 14 tu\u1ed5i. Nh\u00e0 vua th\u1ea5y Nguy\u1ec5n Hi\u1ec1n c\u00f2n tr\u1ebb tu\u1ed5i m\u00e0 \u0111\u1ed7 s\u1edbm, m\u1edbi h\u1ecfi: - Tr\u1ea1ng nguy\u00ean h\u1ecdc \u1edf \u0111\u00e2u? Tr\u1ea1ng Hi\u1ec1n qu\u1ef3 t\u00e2u: - Th\u1ea7n xin t\u00e2u b\u1ec7 h\u1ea1, th\u1ea7n ch\u1ec9 h\u1ecdc th\u1ea7n... v\u00e0 th\u1ec9nh tho\u1ea3ng c\u00f3 h\u1ecfi s\u01b0 \u00f4ng \u1edf ch\u00f9a l\u00e0ng th\u00eam \u0111\u00f4i ba ch\u1eef. Vua th\u1ea5y Tr\u1ea1ng nguy\u00ean n\u00f3i n\u0103ng qu\u00ea k\u1ecbch m\u00e0 c\u00f2n c\u00f3 v\u1ebb ki\u00eau c\u0103ng kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c v\u1eeba l\u00f2ng n\u00ean truy\u1ec1n ph\u00e1n bu\u1ed9c tr\u1ea1ng tr\u1edf v\u1ec1 h\u1ecdc l\u1ec5 ngh\u0129a th\u00eam. Tr\u1ea1ng Hi\u1ec1n v\u00ec th\u1ebf ch\u01b0a \u0111\u01b0\u1ee3c ban \u00e1o m\u00e3o. Tr\u1ea1ng Hi\u1ec1n v\u1ec1 qu\u00ea, ng\u00e0y ng\u00e0y \u0111\u1ecdc s\u00e1ch nh\u01b0ng v\u1eabn ham ch\u01a1i b\u1eddi, th\u01b0\u1eddng l\u00fac r\u1ed7i r\u00e3i v\u1eabn c\u00f9ng tr\u1ebb ch\u01a1i kh\u0103ng, th\u1ea3 di\u1ec1u. M\u1ed9t l\u1ea7n, tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh ti\u1ebfp s\u1ee9 T\u00e0u, vi\u00ean s\u1ee9 \u0111\u01b0a ra m\u1ed9t con \u1ed1c xo\u1eafn nh\u1edd x\u00e2u qua ru\u1ed9t n\u00f3 m\u1ed9t s\u1ee3i ch\u1ec9 m\u1ea3nh. \u0110\u01b0\u1ee3c nh\u01b0 v\u1eady, y m\u1edbi ch\u1ecbu v\u00e0o th\u00e0nh. \u1ea4y l\u00e0 vi\u00ean s\u1ee9 mu\u1ed1n th\u1eed t\u00e0i ng\u01b0\u1eddi Nam xem sao. Vua truy\u1ec1n cho c\u00e1c quan t\u00ecm c\u00e1ch x\u00e2u th\u1eed nh\u01b0ng v\u1ecb n\u00e0o c\u0169ng loay hoay v\u00e0 \u0111\u00e0nh l\u00e8 l\u01b0\u1ee1i, l\u1eafc \u0111\u1ea7u. B\u1ea5y gi\u1edd vua m\u1edbi nh\u1edb \u0111\u1ebfn Tr\u1ea1ng Hi\u1ec1n b\u00e8n cho ng\u01b0\u1eddi v\u1eddi g\u1eb7p. Vi\u00ean quan \u0111\u01b0\u1ee3c giao vi\u1ec7c \u0111\u1ebfn qu\u00ea tr\u1ea1ng g\u1eb7p ngay m\u1ed9t l\u0169 tr\u1ebb ch\u0103n tr\u00e2u ngh\u1ecbch \u0111\u1ea5t \u0111\u1ea7u l\u00e0ng. Th\u1ea5y trong \u0111\u00f3 c\u00f3 m\u1ed9t c\u1eadu b\u00e9 m\u1eb7t m\u0169i kh\u00f4i ng\u00f4 \u0111ang b\u00e0y cho l\u0169 b\u1ea1n \u0111\u1eafp m\u1ed9t con voi b\u1eb1ng \u0111\u1ea5t m\u00e0 t\u1ee9 chi","l\u1eabn tai, v\u00f2i... c\u00f3 th\u1ec3 ngoe ngu\u1ea9y c\u1eed \u0111\u1ed9ng \u0111\u01b0\u1ee3c, s\u1ee9 gi\u1ea3 \u0111\u1ed3 ch\u1eebng \u0111\u00f3 l\u00e0 Tr\u1ea1ng Hi\u1ec1n b\u00e8n bu\u00f4ng m\u1ed9t v\u1ebf \u0111\u1ed1i th\u0103m d\u00f2. - T\u1ef1 l\u00e0 ch\u1eef, c\u1ea5t gi\u1eb1ng \u0111\u1ea7u; t\u1eed l\u00e0 con, con ai con \u1ea5y? C\u1eadu b\u00e9 nghe \u0111\u01b0\u1ee3c, kh\u00f4ng ng\u01b0\u1edbc m\u1eb7t l\u00ean, c\u0169ng th\u1ee7ng th\u1eb3ng bu\u00f4ng m\u1ed9t c\u00e2u: - Vu l\u00e0 ch\u01b0ng, b\u1ecf ngang l\u01b0ng; \u0111inh l\u00e0 \u0111\u1ee9a, \u0111\u1ee9a n\u00e0o \u0111\u1ee9a n\u00e0y. Ch\u1ee7 \u00fd c\u1ee7a vi\u00ean quan xu\u1ea5t m\u1ed9t v\u1ebf \u0111\u1ed1i theo l\u1ed1i chi\u1ebft t\u1ef1 ch\u1eef H\u00e1n. Ch\u1eef t\u1ef1 c\u00f3 hai b\u1ed9 ph\u1eadn tr\u00ean nh\u01b0 c\u00e1i gi\u00e0ng xay, d\u01b0\u1edbi l\u00e0 ch\u1eef t\u1eed. \u0110\u1ec3 nguy\u00ean t\u1ef1 c\u00f3 ngh\u0129a l\u00e0 ch\u1eef, b\u1ecf gi\u1eb1ng tr\u00ean c\u00f2n l\u1ea1i ch\u1eef t\u1eed ngh\u0129a l\u00e0 con v\u00e0 g\u1eafn lu\u00f4n v\u1edbi v\u1ebf n\u00f4m ti\u1ebfp \u0111\u00f3 th\u00e0nh m\u1ed9t c\u00e2u h\u1ecfi n\u1eeda ch\u1eef n\u1eeda n\u00f4m. C\u00e2u h\u1ecfi c\u0169ng c\u00f3 s\u1eafc th\u00e1i c\u1ee7a Nguy\u1ec5n Hi\u1ec1n tr\u00ean h\u1ecfi k\u1ebb d\u01b0\u1edbi. Tr\u1ea1ng Hi\u1ec1n c\u0169ng \u0111\u1ed1i l\u1ea1i b\u1eb1ng chi\u1ebft t\u1ef1 k\u1ebft h\u1ee3p v\u1edbi m\u1ed9t ph\u1ea7n n\u00f4m: ch\u1eef vu l\u00e0 ch\u01b0ng c\u00f3 hai n\u00e9t ngang v\u00e0 m\u1ed9t n\u00e9t m\u00f3c, b\u1ecf n\u00e9t ngang \u1edf d\u01b0\u1edbi th\u00e0nh ch\u1eef \u0111inh ngh\u0129a l\u00e0 \u0111\u1ee9a, \u0111i v\u1edbi \u0111\u1ee9a n\u00e0o \u0111\u1ee9a n\u00e0y l\u00e0 m\u1ed9t v\u1ebf \u0111\u1ed1i \u00fd r\u1ea5t ch\u1ec9nh v\u00e0 r\u1ea5t x\u01b0\u1ee3c. Vi\u00ean quan bi\u1ebft \u0111\u00edch l\u00e0 Tr\u1ea1ng b\u00e8n xu\u1ed1ng ng\u1ef1a truy\u1ec1n l\u1ea1i \u00fd vua v\u1eddi Tr\u1ea1ng v\u1ec1 kinh. Nh\u01b0ng Tr\u1ea1ng Hi\u1ec1n kh\u00f4ng ch\u1ecbu vi\u1ec7n l\u1ebd r\u1eb1ng, tr\u01b0\u1edbc vua cho Tr\u1ea1ng k\u00e9m l\u1ec5 bu\u1ed9c v\u1ec1, nh\u01b0ng l\u1ea7n n\u00e0y vua cho v\u1eddi Tr\u1ea1ng l\u00ean l\u1ea1i c\u0169ng kh\u00f4ng gi\u1eef \u0111\u00fang l\u1ec5. Vi\u00ean quan kh\u00f4ng bi\u1ebft l\u00e0m th\u1ebf n\u00e0o, ph\u1ea3i tr\u1ea7n t\u00ecnh \u0111\u1ea7u \u0111u\u00f4i chuy\u1ec7n s\u1ee9 gi\u1ea3 n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i \u0111\u01b0a c\u00e2u \u0111\u1ed1 m\u00e0 ch\u01b0a ai gi\u1ea3i \u0111\u01b0\u1ee3c. Tr\u1ea1ng Hi\u1ec1n nghe bi\u1ebft ch\u1ec9 c\u01b0\u1eddi, tr\u1edf l\u1ea1i v\u1edbi \u0111\u00e1m tr\u1ebb ch\u0103n tr\u00e2u. Ch\u1edd cho vi\u00ean quan l\u00ean ng\u1ef1a \u0111i m\u1ed9t \u0111\u1ed7i, \u00f4ng m\u1edbi xui \u0111\u00e1m tr\u1ebb c\u00f9ng h\u00e1t: T\u00edch t\u1ecbch tang, t\u00edch t\u1ecbch tang! B\u1eaft con ki\u1ebfn c\u00e0ng bu\u1ed9c ch\u1ec9 ngang l\u01b0ng B\u00ean th\u00ec l\u1ea5y gi\u1ea5y m\u00e0 b\u01b0ng","B\u00ean th\u00ec b\u00f4i m\u1ee1 ki\u1ebfn m\u1eebng ki\u1ebfn sang T\u00edch t\u1ecbch tang, t\u00edch t\u1ecbch tang! Vi\u00ean quan nghe nh\u1ea9m thu\u1ed9c l\u1eddi \u1ea5y, bi\u1ebft tr\u1ea1ng \u0111\u00e3 ch\u1ec9 c\u00e1ch gi\u1ea3i \u0111\u00f3, vui v\u1ebb ra v\u1ec1. Sau l\u1ea7n \u1ea5y vua theo l\u1ec5 cho m\u1eddi \u00f4ng, nh\u01b0ng Tr\u1ea1ng Hi\u1ec1n tr\u1ea3i m\u1ed9t c\u01a1n \u0111au n\u1eb7ng \u0111\u00e3 m\u1ea5t s\u1edbm. \u00a0","Giai tho\u1ea1i v\u1ec1 TR\u1ea0NG HUY\u1ec0N QUANG N\u1ed6I OAN S\u01af TH\u1ea6Y Nh\u00e0 s\u01b0 Huy\u1ec1n Quang tu\u1ed5i c\u00f2n r\u1ea5t tr\u1ebb m\u00e0 \u0111\u00e3 n\u1ed5i ti\u1ebfng l\u00e0 v\u1ecb ch\u00e2n tu, t\u00ean tu\u1ed5i l\u1eebng vang kh\u1eafp n\u01b0\u1edbc. Nh\u01b0ng nh\u00e0 vua Tr\u1ea7n Anh T\u00f4ng th\u00ec v\u1eabn ch\u01b0a th\u1eadt tin \u0111i\u1ec1u n\u00e0y. Vua quy\u1ebft th\u1eed xem th\u1ef1c h\u01b0, b\u00e8n ban cho Huy\u1ec1n Quang 10 d\u1eadt v\u00e0ng c\u00f3 d\u1ea5u qu\u1ed1c kh\u1ed1. Huy\u1ec1n Quang kh\u00f4ng nh\u1eadn nh\u01b0ng vua c\u1ee9 \u00e9p, b\u1ea3o c\u1ea7m 7 d\u1eadt v\u1ec1 nu\u00f4i m\u1eb9 c\u00f2n 3 d\u1eadt th\u00ec gi\u1eef l\u1ea1i ph\u00f2ng khi l\u1ee1 l\u00e0ng. Huy\u1ec1n Quang b\u1ea5t \u0111\u1eafc d\u0129 nh\u1eadn v\u00e0ng v\u1ec1 tu \u1edf ch\u00f9a Hoa Y\u00ean, n\u00fai Y\u00ean T\u1eed. V\u00e0i th\u00e1ng sau \u0111\u00f3, Anh T\u00f4ng sai m\u1ed9t cung n\u1eef \u0111\u1eb9p t\u00ean l\u00e0 \u0110i\u1ec3m B\u00edch l\u00ean ch\u00f9a Hoa Y\u00ean \u0111\u1ec3 th\u1eed s\u01b0, h\u1eb9n r\u1eb1ng n\u1ebfu l\u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c ba d\u1eadt v\u00e0ng v\u1ec1 th\u00ec s\u1ebd c\u00f3 th\u01b0\u1edfng. \u0110i\u1ec3m B\u00edch gi\u1ea3 l\u00e0m ng\u01b0\u1eddi \u0111i l\u1ec5 l\u00ean ch\u00f9a m\u1ed9t \u0111\u00eam tr\u0103ng \u0111\u1eb9p v\u00e0 xin nh\u00e0 s\u01b0 cho ng\u1ee7 \u0111\u1ee1 m\u1ed9t l\u1ea7n. S\u01b0 Huy\u1ec1n Quang cho ph\u00e9p \u0110i\u1ec3m B\u00edch ngh\u1ec9 \u1edf nh\u00e0 ph\u01b0\u01a1ng tr\u01b0\u1ee3ng. \u0110\u00eam h\u00f4m \u1ea5y, \u0110i\u1ec3m B\u00edch l\u1ea7n t\u1edbi ph\u00f2ng s\u01b0 l\u00e2n la chuy\u1ec7n tr\u00f2, t\u00ecm c\u00e1ch tr\u00eau gh\u1eb9o. Nh\u01b0ng Huy\u1ec1n Quang l\u00f2ng tr\u1ea7n kh\u00f4ng b\u1ee3n. \u0110i\u1ec3m B\u00edch kh\u00f4ng sao lay chuy\u1ec3n \u0111\u01b0\u1ee3c k\u1ebb tu h\u00e0nh. B\u00ed qu\u00e1 h\u00f3a li\u1ec1u, \u0110i\u1ec3m B\u00edch \u0111\u00e0nh x\u00e1p \u0111\u1ebfn g\u1ea7n co tay, k\u00e9o \u00e1o khi\u1ebfn cho nh\u00e0 s\u01b0 v\u00f4 c\u00f9ng l\u00fang t\u00fang. May m\u1eafn l\u00fac \u1ea5y c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi b\u00ean ngo\u00e0i g\u00f5 c\u1eeda xin thu\u1ed1c, s\u01b0 m\u1edbi tho\u00e1t \u0111\u01b0\u1ee3c ra. \u0110i\u1ec3m B\u00edch d\u1ee5 kh\u00f4ng n\u1ed5i Huy\u1ec1n Quang v\u1eeba th\u1eb9n m\u00ecnh, v\u1eeba s\u1ee3 m\u1ec7nh vua, n\u00ean \u0111\u1ecbnh ra sau n\u00fai t\u1ef1 t\u1eed. Huy\u1ec1n Quang h\u1ebft l\u00f2ng can ng\u0103n. \u0110i\u1ec3m B\u00edch n\u00f3i r\u00f5 s\u1ef1 t\u00ecnh khi\u1ebfn Huy\u1ec1n Quang \u00e1i ng\u1ea1i. Nh\u00e0 s\u01b0 li\u1ec1n v\u00e0o ph\u00f2ng l\u1ea5y ba d\u1eadt v\u00e0ng \u0111\u01b0a cho, \u0111\u1ec3 n\u00e0ng kh\u1ecfi t\u1ed9i tr\u01b0\u1edbc nh\u00e0 vua. \u0110i\u1ec3m B\u00edch mang \u0111\u01b0\u1ee3c v\u00e0ng v\u1ec1 d\u00e2ng vua, l\u1ea1i c\u00f2n ngh\u0129 \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t b\u00e0i th\u01a1 n\u00f4m tuy\u1ec7t hay v\u00e0 n\u00f3i l\u00e0 c\u1ee7a s\u01b0 Huy\u1ec1n Quang l\u00e0m \u0111\u1ec3 tr\u00eau gh\u1eb9o m\u00ecnh bu\u1ed5i \u1ea5y:","V\u1eb1ng v\u1eb7c tr\u0103ng mai \u00e1nh n\u01b0\u1edbc Hiu hiu gi\u00f3 tr\u00fac ng\u00e2m s\u00eanh Ng\u01b0\u1eddi h\u00f2a t\u01b0\u01a1i t\u1ed1t, c\u00e0nh h\u00f2a l\u1ea1 M\u00e2u th\u00edch ca, n\u00e0o th\u00fa h\u1eefu t\u00ecnh! B\u00e0i th\u01a1 n\u00f4m qu\u1ea3 l\u00e0 r\u1ea5t t\u00ecnh t\u1ee9. Anh T\u00f4ng l\u1ea1i nh\u1eadn \u0111\u00fang l\u00e0 m\u1ea5y d\u1eadt v\u00e0ng c\u00f3 d\u1ea5u qu\u1ed1c kh\u1ed1 m\u00ecnh ban cho s\u01b0, n\u00ean n\u1ed5i gi\u1eadn cho Huy\u1ec1n Quang l\u00e0 s\u01b0 h\u1ed5 mang, \u0111\u1ecbnh tr\u1ecb t\u1ed9i. Nh\u1edd c\u00f3 b\u00e0 l\u00e3o xin thu\u1ed1c k\u1ec3 l\u1ea1i v\u00e0 \u0111\u1ed1i ch\u1ea5t c\u00f9ng \u0110i\u1ec3m B\u00edch, m\u00e3i sau vua m\u1edbi bi\u1ebft Huy\u1ec1n Quang b\u1ecb nghi oan. Nh\u00e0 s\u01b0 ti\u1ebfp t\u1ee5c \u0111\u01b0\u1eddng tu v\u00e0 tr\u1edf th\u00e0nh v\u1ecb t\u1ed5 th\u1ee9 ba c\u1ee7a ph\u00e1i Tr\u00fac L\u00e2m. S\u01b0 Huy\u1ec1n Quang t\u00ean th\u1eadt l\u00e0 L\u00fd \u0110\u1ea1o T\u00e1i, ng\u01b0\u1eddi \u1edf l\u00e0ng V\u1ea1n Ty huy\u1ec7n Gia B\u00ecnh (nay l\u00e0 huy\u1ec7n Gia L\u01b0\u01a1ng). \u00d4ng s\u1edbm \u0111\u1ed7 cao, m\u1edbi 19 tu\u1ed5i \u0111\u00e3 l\u00e0 Tr\u1ea1ng nguy\u00ean v\u00e0 l\u00e0m quan \u0111\u1eddi vua Nh\u00e2n T\u00f4ng (1279- 1293). H\u1ed3i ch\u01b0a \u0111\u1ed7 \u0111\u1ea1t, gia c\u1ea3nh \u0110\u1ea1o T\u00e1i b\u1ea7n h\u00e0n \u0111\u1ebfn m\u1ee9c ng\u01b0\u1eddi trong h\u1ecd ai c\u0169ng coi th\u01b0\u1eddng, kh\u00f4ng th\u00e8m \u0111\u1ee1 \u0111\u1ea7n, c\u1ee9u gi\u00fap, \u0111\u00e0nh ph\u1ea3i b\u1ecf l\u00e0ng \u0111i h\u1ecdc n\u01a1i xa. \u0110\u1ebfn khi thi L\u00fd \u0110\u1ea1o T\u00e1i \u0111\u1ed7 Tr\u1ea1ng nguy\u00ean, r\u1ed3i ra l\u00e0m quan l\u1ea1i c\u00f3 nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ebfn nh\u1eadn h\u1ecd, khi\u1ebfn \u00f4ng c\u1ea3m th\u1ea5y r\u1ea5t bu\u1ed3n. C\u00f3 c\u00e2u th\u01a1 truy\u1ec1n r\u1eb1ng \u0110\u1ea1o T\u00e1i n\u00f3i v\u1ec1 chuy\u1ec7n n\u00e0y: Kh\u00f3 kh\u0103n th\u00ec ch\u1eb3ng ai nh\u00ecn \u0110\u1ebfn khi \u0111\u1ed7 tr\u1ea1ng ch\u00edn ngh\u00ecn anh em. V\u00ec c\u00e1m c\u1ea3nh \u0111\u1eddi \u0111en b\u1ea1c. L\u00fd \u0110\u1ea1o T\u00e1i c\u1ed1 t\u00ecm c\u00e1ch gi\u1ea3i \u0111\u00e1p. \u00d4ng theo \u0111\u1ea1o Ph\u1eadt v\u00e0 hi\u1ec3u ra \u0111\u01b0\u1ee3c v\u1ec1 n\u1ed7i th\u1ed1ng kh\u1ed5 c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi, t\u1eeb \u0111\u00f3 \u00f4ng quy\u1ebft ch\u00ed \u0111i tu. Trong l\u1ecbch s\u1eed n\u01b0\u1edbc Nam ta ch\u1ec9 c\u00f3 L\u00fd \u0110\u1ea1o T\u00e1i (Huy\u1ec1n Quang) l\u00e0 nh\u00e0 s\u01b0 c\u00f3 h\u1ecdc v\u1ecb cao nh\u1ea5t. \u00a0","T\u01b0 li\u1ec7u v\u1ec1 tr\u1ea1ng nguy\u00ean H\u1ed2 T\u00d4NG TH\u1ed0C (Tr\u1ea1ng \u00f4ng, Tr\u1ea1ng cha, Tr\u1ea1ng con, Tr\u1ea1ng ch\u00e1u) H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c l\u00e0 d\u00f2ng d\u00f5i c\u1ee7a h\u1ecd H\u1ed3 \u1edf Qu\u1ef3nh L\u01b0u, m\u1ed9t d\u00f2ng h\u1ecd s\u1ea3n sinh nhi\u1ec1u nh\u00e2n v\u1eadt t\u00e0i n\u0103ng t\u1eeb x\u01b0a \u0111\u1ebfn nay, \u0111\u1ed3ng th\u1eddi l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi m\u1edf \u0111\u1ea7u cho n\u1ec1n khoa b\u1ea3ng n\u1ed5i ti\u1ebfng \u0111\u1ea5t Qu\u1ef3nh L\u01b0u n\u00f3i chung v\u00e0 h\u1ecd H\u1ed3 n\u00f3i ri\u00eang. C\u00f9ng v\u1edbi B\u1ea1ch Li\u00eau t\u1ea1i Nguy\u00ean X\u00e1, H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c m\u1edf \u0111\u1ea7u cho c\u1ea3 n\u1ec1n khoa b\u1ea3ng c\u1ee7a \u0111\u1ea5t H\u1ed3ng Lam, l\u00e0 m\u1ed9t nh\u00e2n t\u00e0i ki\u1ec7t xu\u1ea5t nhi\u1ec1u m\u1eb7t, n\u1ed5i ti\u1ebfng th\u00f4ng minh, tr\u00e1c l\u1ea1c t\u1eeb l\u00fac tu\u1ed5i c\u00f2n nh\u1ecf. Theo \u201cQu\u1ef3nh \u0110\u00f4i h\u01b0\u01a1ng bi\u00ean\u201d v\u00e0 \u201cH\u1ed3 gia th\u1ebf ph\u1ea3\u201d, \u00f4ng t\u1ed5 \u0111\u1ea7u ti\u00ean c\u1ee7a d\u00f2ng h\u1ecd n\u00e0y t\u00ecm v\u00e0o l\u1eadp tr\u1ea1i \u1edf B\u1ea7u \u0110\u1ed9t, Qu\u1ef3nh L\u01b0u. \u0110\u1ebfn sau, H\u1ed3 Kha l\u00e0 \u00f4ng t\u1ed5 th\u1ee9 m\u01b0\u1eddi hai th\u00ec c\u00f3 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi ch\u00e1u l\u00e0 H\u1ed3 H\u1eefu Li\u00eam chuy\u1ec3n ra Thanh H\u00f3a, l\u00e0m con nu\u00f4i cho L\u00ea Hu\u1ea5n n\u00ean \u0111\u1ed5i h\u1ecd l\u00e0 L\u00ea Li\u00eam, ch\u00ednh H\u1ed3 Qu\u00ed Ly l\u00e0 ch\u00e1u b\u1ed1n \u0111\u1eddi c\u1ee7a L\u00ea Li\u00eam. C\u0169ng theo gia ph\u1ea3 c\u1ee7a h\u1ecd H\u1ed3 t\u1ea1i Nghi Xu\u00e2n, H\u1ed3 Kha sinh v\u00e0o \u0111\u1eddi Tr\u1ea7n Minh T\u00f4ng hi\u1ec7u Khai Th\u00e1i th\u1ee9 2 (1325) tr\u01b0\u1edbc qu\u00ea l\u00e0ng Qu\u1ef3 Tr\u1ea1ch, sau chuy\u1ec3n c\u01b0 v\u1ec1 th\u00f4n M\u1ef9 Li\u1ec7t, x\u00e3 Ti\u00ean Sinh, t\u1ed5ng \u0110\u01b0\u1eddng Kh\u00ea, huy\u1ec7n Qu\u1ef3nh L\u01b0u, ti\u1ebfp \u0111\u00f3 l\u1ea1i chuy\u1ec3n v\u1ec1 trang Th\u1ed5 \u0110\u00f4i (t\u1ee9c Qu\u1ef3nh \u0110\u00f4i ng\u00e0y nay). \u00d4ng c\u00f3 hai ng\u01b0\u1eddi con l\u00e0 H\u1ed3 H\u1ed3ng (sau l\u00e0 th\u1ee7y t\u1ed5 h\u1ecd H\u1ed3ng Qu\u1ef3nh \u0110\u00f4i) v\u00e0 H\u1ed3 Cao. Ch\u00ednh H\u1ed3 Cao l\u00e0 th\u00e2n sinh H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c. Nh\u01b0 v\u1eady H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c l\u00e0 con c\u1ee7a H\u1ed3 Cao, g\u1ecdi H\u1ed3 H\u1ed3ng b\u1eb1ng b\u00e1c v\u00e0 l\u00e0 h\u1ecd h\u00e0ng th\u00e2n th\u00edch, s\u1ed1ng \u0111\u1ed3ng th\u1eddi v\u1edbi H\u1ed3 Qu\u00fd Ly. \u00d4ng v\u1ed1n qu\u00ea \u1edf l\u00e0ng M\u1ef9 Li\u1ec7t, x\u00e3 Ti\u00ean Sinh, t\u1ed5ng \u0110\u01b0\u1eddng Kh\u00ea huy\u1ec7n Qu\u1ef3nh L\u01b0u, c\u00f2n Qu\u1ef3 Tr\u1ea1ch ch\u1ec9 l\u00e0 t\u1ed5 qu\u00e1n m\u00e0 th\u00f4i. L\u00fac b\u00e9 H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c s\u1ed1ng \u1edf qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng c\u00f9ng cha l\u00e0 H\u1ed3 Cao. V\u1ed1n th\u00f4ng minh l\u1ea1i \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ed1ng trong m\u1ed9t d\u00f2ng d\u00f5i th\u1ebf phi\u1ec7t, \u00f4ng c\u00f3 t\u00e0i n\u0103ng t\u1eeb thu\u1edf nh\u1ecf. S\u00e1ch C\u01b0\u01a1ng m\u1ee5c n\u00f3i r\u1eb1ng: \u201cTh\u1ed1c tu\u1ed5i tr\u1ebb \u0111\u1ed7","s\u1edbm, n\u1ed5i ti\u1ebfng v\u1ec1 v\u0103n h\u1ecdc\u201d. H\u1ed3 gia th\u1ebf ph\u1ea3 n\u00f3i r\u1eb1ng: l\u00fac b\u00e9, \u00f4ng \u1edf l\u00e0ng, sau ra du h\u1ecdc t\u1ea1i x\u00e3 V\u00f5 Ng\u1ea1i thu\u1ed9c huy\u1ec7n \u0110\u01b0\u1eddng H\u00e0o (H\u1ea3i D\u01b0\u01a1ng). \u1ede \u0111\u00e2y c\u00f3 c\u00e2u chuy\u1ec7n giai tho\u1ea1i v\u1ec1 \u00f4ng m\u00e0 s\u00e1ch \u1ea5y n\u00f3i \u0111\u1ebfn: l\u00fac du h\u1ecdc t\u1ea1i \u0111\u1ea5t B\u1eafc, \u00f4ng \u0111\u00e3 n\u1ed5i ti\u1ebfng v\u1ec1 hay ch\u1eef, gi\u1ecfi th\u01a1, tr\u00ed nh\u1edb h\u01a1n ng\u01b0\u1eddi. Nh\u1eefng s\u00e1ch kh\u00f3 m\u1ea5y, ch\u1ec9 xem qua m\u1ed9t l\u1ea7n l\u00e0 nh\u1edb h\u1ebft. Ti\u1ebfng t\u0103m lan kh\u1eafp trong x\u1ee9. M\u1ed9t l\u1ea7n tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng ra ph\u1ed1, \u00f4ng g\u1eb7p m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi con g\u00e1i nhan s\u1eafc tuy\u1ec7t v\u1eddi, phong t\u01b0 r\u1ea5t m\u1ef1c. B\u00e8 b\u1ea1n \u0111i c\u00f9ng \u00f4ng th\u00e1ch \u00f4ng, n\u1ebfu b\u1eaft chuy\u1ec7n \u0111\u01b0\u1ee3c v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c ng\u01b0\u1eddi \u1ea5y y\u00eau th\u01b0\u01a1ng, c\u1ea3m ph\u1ee5c th\u00ec s\u1ebd ph\u1ee5c \u0111\u1ebfn s\u00e1t \u0111\u1ea5t. L\u00fac b\u1ea5y gi\u1edd theo t\u1eadp t\u1ee5c \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng d\u00f9 h\u1ecdc tr\u00f2 gi\u1ecfi \u0111\u1ebfn \u0111\u00e2u m\u00e0 ch\u01b0a \u0111\u01b0\u1ee3c ra l\u00e0m quan, c\u0169ng kh\u00f4ng c\u00f3 th\u1ec3 l\u1ecdt m\u1eaft con nh\u00e0 quy\u1ec1n qu\u00fd. V\u00ec th\u1ebf \u00f4ng b\u00ed m\u1eadt b\u1ecf h\u1ecdc, gi\u1ea3 l\u00e0m m\u1ed9t vi\u00ean quan nh\u1ecf \u0111\u1ebfn tr\u00fa ng\u1ee5 t\u1ea1i m\u1ed9t nh\u00e0 \u1edf x\u00e3 D\u1ecbch S\u1ee9, n\u01a1i c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi con g\u00e1i \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1eb7p m\u1ea5y h\u00f4m tr\u01b0\u1edbc \u0111\u1ec3 c\u00f3 d\u1ecbp l\u00e2n la tr\u00f2 chuy\u1ec7n. V\u1ed1n c\u0169ng con nh\u00e0 ph\u1ebf phi\u1ec7t, \u00f4ng c\u0169ng gi\u1eef phong th\u00e1i t\u1ef1 tr\u1ecdng, ch\u1ec9 l\u1ea5y vi\u1ec7c b\u00ecnh th\u01a1 \u0111\u1ec3 thu ph\u1ee5c l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi con g\u00e1i. Ng\u01b0\u1eddi con g\u00e1i l\u00e0 con c\u1ee7a m\u1ed9t vi\u00ean quan c\u00f3 th\u00e2n th\u1ebf, t\u00e0i s\u1eafc v\u1eb9n to\u00e0n. Hai ng\u01b0\u1eddi c\u1ea3m nhau v\u1ec1 t\u00e0i hoa, v\u1ec1 \u0111\u1ee9c \u0111\u1ed9, v\u1ec1 th\u01a1 v\u0103n. Do v\u1eady v\u1ec1 sau c\u00f4 g\u00e1i tr\u1edf th\u00e0nh v\u1ee3 c\u1ee7a H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c v\u00e0 l\u00e0 m\u1eb9 c\u1ee7a Tr\u1ea1ng nguy\u00ean H\u1ed3 Th\u00e0nh, b\u00e0 n\u1ed9i Tr\u1ea1ng nguy\u00ean H\u1ed3 \u0110\u1ed1n sau n\u00e0y. \u0110\u00f3 l\u00e0 b\u00e0 Th\u1ecb \u1ea4n. Theo gia ph\u1ea3 h\u1ecd H\u1ed3 \u1edf Nghi Xu\u00e2n, c\u00e2u chuy\u1ec7n n\u00e0y l\u1ea1i x\u1ea3y ra t\u1ea1i Chi\u00ean L\u1ed9c (Can L\u1ed9c, H\u00e0 T\u0129nh): theo t\u1ed9c ph\u1ea3 c\u1ee7a Du\u1ec7 qu\u1eadn c\u00f4ng t\u1ea1i Qu\u1ef3nh L\u01b0u, l\u00fac c\u00f2n l\u00e0 gi\u00e1m sinh, \u00f4ng gi\u1ea5u t\u00ean h\u1ecd v\u00e0o \u1edf \u1ea9n t\u1ea1i nh\u00e0 quan th\u1ecb lang huy\u1ec7n Thi\u00ean L\u1ed9c, gi\u1ea3 v\u1edd t\u00f2ng h\u1ecdc t\u1ea1i \u0111\u00f3, \u0111\u1ec1 th\u01a1 \u1edf nh\u00e0 \u0111\u1ea1i \u0111\u01b0\u1eddng b\u00e0i th\u01a1 hay trong \u0111\u00f3 c\u00f3 hai c\u00e2u r\u1ea5t kh\u00ed kh\u00e1i \u201cH\u00e0n M\u1ea1c tranh vi V\u01b0\u01a1ng B\u1ed9t h\u1eadu, v\u0103n ch\u01b0\u01a1ng th\u00f9y th\u1ecb M\u00e3i Sinh ti\u1ec1n\u201d... Sau kh\u00f4ng \u0111\u1ed7 Tr\u1ea1ng nguy\u00ean \u00f4ng tr\u1edf v\u1ec1 l\u1ea5y c\u00f4 con g\u00e1i quan th\u1ecb lang t\u00ean l\u00e0 Th\u1ecb \u00c2n l\u00e0m v\u1ee3. Nh\u01b0 v\u1eady l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c l\u00e0 Th\u1ecb \u00c2n, ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e3 sinh h\u1ea1 ra nhi\u1ec1u nh\u00e2n t\u00e0i k\u1ebf ti\u1ebfp kh\u00f4ng r\u00f5 ng\u01b0\u1eddi huy\u1ec7n \u0110\u01b0\u1eddng","H\u00e0o (H\u1ea3i D\u01b0\u01a1ng) hay ng\u01b0\u1eddi huy\u1ec7n Thi\u00ean L\u1ed9c (Ngh\u1ec7 An). C\u00f2n vi\u1ec7c du h\u1ecdc t\u1ea1i H\u1ea3i D\u01b0\u01a1ng v\u1ec1 sau th\u00e0nh \u0111\u1ea1t v\u00e0 sinh s\u1ed1ng trong th\u1eddi gian c\u00f2n l\u00e0m quan \u0111\u1ec1u l\u1ea5y \u0111\u1ea5t \u0110\u01b0\u1eddng H\u00e0o l\u00e0m ch\u00ednh. M\u1ed9t giai tho\u1ea1i kh\u00e1c \u0111\u01b0\u1ee3c nhi\u1ec1u s\u1eed s\u00e1ch nh\u1eafc \u0111\u1ebfn l\u00e0 t\u00e0i l\u00e0m th\u01a1 r\u1ea5t nhanh v\u00e0 r\u1ea5t xu\u1ea5t s\u1eafc c\u1ee7a H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c. H\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c t\u00e0i li\u1ec7u \u0111\u1ec1u nh\u1eafc l\u1ea1i c\u00e2u chuy\u1ec7n nh\u01b0 sau: c\u00f3 l\u1ea7n m\u1ed9t nh\u00e0 quan l\u1edbn, \u0111\u1ed1t \u0111\u00e8n, tr\u1ea3i chi\u1ebfu m\u1eddi h\u1ecdc gi\u1ea3 b\u1ed1n ph\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ebfn b\u00ecnh th\u01a1 t\u1ea1i nh\u00e0 m\u00ecnh \u1edf kinh th\u00e0nh. Nghe ti\u1ebfng kh\u00e1ch v\u0103n k\u00e9o \u0111\u1ebfn t\u1ea5p n\u1eadp, nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi n\u1ed5i ti\u1ebfng th\u01a1 hay \u0111\u1ec1u c\u00f3 m\u1eb7t. H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c l\u00fac \u0111\u00f3 m\u1edbi l\u00e0 m\u1ed9t th\u01b0 sinh nh\u1ecf tu\u1ed5i nh\u01b0ng c\u0169ng \u0111\u1ebfn d\u1ef1 bu\u1ed5i b\u00ecnh th\u01a1. \u0110\u1ec1 t\u00e0i v\u1eeba ra, \u00f4ng l\u00e0m li\u00ean ti\u1ebfp m\u1ed9t tr\u0103m b\u00e0i li\u1ec1n m\u1ed9t l\u00fac, trong l\u00fac \u0111\u00f3 m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec1u c\u1eafm b\u00fat b\u1edbi \u00f3c ch\u01b0a \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00e2u n\u00e0o. Khi b\u00ecnh, c\u1ea3 tr\u0103m c\u00e2u th\u01a1 c\u1ee7a H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c \u0111\u1ec1u r\u1ea5t hay, kh\u00f4ng b\u00e0i n\u00e0o h\u01a1n b\u00e0i n\u00e0o v\u00e0 t\u1ea5t nhi\u00ean h\u01a1n h\u1eb3n nh\u1eefng b\u00e0i c\u1ee7a c\u00e1c ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c, t\u1eeb \u0111\u00f3 ti\u1ebfng t\u0103m \u00f4ng vang \u0111\u1ed9ng thi\u00ean h\u1ea1 (theo \u0110NNTC quy\u1ec3n th\u1ee9 XV, t\u1eadp II, t\u1edd 16). T\u00e0i n\u0103ng, s\u1ee9c h\u1ecdc, s\u1ef1 r\u00e8n luy\u1ec7n v\u00e0 ti\u1ebfng t\u0103m \u1edf tu\u1ed5i tr\u1ebb c\u1ee7a \u00f4ng \u0111\u00e3 \u0111\u01b0a \u00f4ng s\u1edbm th\u00e0nh \u0111\u1ea1t. N\u0103m sau, trong khoa thi \u0110\u1ea1i khoa t\u1ea1i Th\u0103ng Long, \u00f4ng \u0111\u1ed7 Tr\u1ea1i Tr\u1ea1ng nguy\u00ean v\u1edbi v\u0103n b\u00e0i \u0111\u01b0\u1ee3c l\u01b0u truy\u1ec1n kh\u1eafp n\u01b0\u1edbc l\u00fac b\u1ea5y gi\u1edd. Th\u00e0nh qu\u1ea3 \u0111\u00f3 kh\u00f4ng ph\u1ee5 c\u00f4ng \u0111\u00e8n s\u00e1ch c\u1ee7a \u00f4ng \u0111\u1ed3ng th\u1eddi \u0111\u00e1nh d\u1ea5u m\u1ed9t b\u01b0\u1edbc ph\u00e1t tri\u1ec3n v\u0103n h\u1ecdc \u0111\u1ea5t H\u1ed3ng Lam n\u00f3i chung v\u00e0 h\u1ecd H\u1ed3 c\u1ee7a Qu\u1ef3nh L\u01b0u n\u00f3i ri\u00eang. T\u1eeb \u0111\u00f3 \u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u00e0 vua tin d\u00f9ng, s\u0129 phu v\u00f4 c\u00f9ng k\u00ednh tr\u1ecdng. Bu\u1ed5i \u0111\u1ea7u, H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c \u0111\u01b0\u1ee3c giao ch\u1ee9c An ph\u1ee7 s\u1ee9, \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u m\u1ed9t tr\u1ea5n, d\u00e2n t\u00ecnh m\u1ebfn ph\u1ee5c t\u00e0i hoa. \u0110\u1eddi Tr\u1ea7n \u0110\u1ebf Hi\u1ec1n hi\u1ec7u X\u01b0\u01a1ng Ph\u00f9 th\u1ee9 10 (1386), th\u00e1ng 2, d\u00f9ng H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c l\u00e0m quan H\u00e0n l\u00e2m vi\u1ec7n h\u1ecdc s\u0129 Ph\u1ee5ng ch\u1ec9, l\u1ea1i ki\u00eam c\u1ea3 ch\u1ee9c Th\u1ea9m h\u00ecnh vi\u1ec7n s\u1ee9. Nh\u1eefng l\u1ea7n c\u00f3 s\u1ee9 ph\u01b0\u01a1ng B\u1eafc \u0111\u1ebfn, nh\u00e0 vua th\u01b0\u1eddng v\u1eddi \u00f4ng ra \u0111\u1ed1i \u0111\u00e1p. V\u1edbi tr\u00ed th\u00f4ng minh, t\u00e0i bi\u1ec7n lu\u1eadn ngo\u1ea1i giao, l\u1ea7n n\u00e0o c\u0169ng","v\u1eeba l\u00f2ng nh\u00e0 vua \u0111\u1ed3ng th\u1eddi s\u1ee9 th\u1ea7n n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i c\u0169ng ki\u00eang n\u1ec3. M\u1ed9t l\u1ea7n \u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c c\u1eed \u0111i s\u1ee9 ph\u01b0\u01a1ng B\u1eafc. Tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng \u0111i, khi qua \u0111\u1ec1n th\u1edd H\u1ea1ng V\u0169, H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c gh\u00e9 v\u00e0o xem. \u00d4ng c\u1ea3m c\u1ea3nh, l\u1ea5y b\u00fat \u0111\u1ec1 l\u00ean t\u01b0\u1eddng \u0111\u1ec1n b\u00e0i th\u01a1 sau \u0111\u00e2y: B\u00e1ch nh\u1ecb s\u01a1n h\u00e0 kh\u1edfi chi\u1ebfn phong, Hu\u1ec1 t\u01b0\u01a1ng t\u1eed \u0111\u1ec7 nh\u1eadp Quan Trung, Y\u00ean ti\u00eau H\u00e0m C\u1ed1c ch\u00e2u cung l\u1ea1nh, Tuy\u1ebft t\u00e1n H\u1ed3ng M\u00f4n ng\u1ecdc d\u1ea5u kh\u00f4ng Nh\u1ea5t b\u1ea1i h\u1eefu thi\u00ean vong Tr\u1ea1ch T\u1ea3, Tr\u00f9ng lai v\u00f4 \u0111\u1ecba \u0111\u00e1o Giang \u0110\u00f4ng, Kinh dinh ng\u0169 t\u1ea1i th\u00e0nh h\u00e0 s\u1ef1, Ti\u00eau kh\u1eafc khu khu t\u00e1ng L\u1ed7 c\u00f4ng. D\u1ecbch: Non n\u01b0\u1edbc tr\u0103m hai n\u1ed5i b\u1ee5i h\u1ed3ng \u0110em \u0111o\u00e0n t\u1eed \u0111\u1ec7 \u0111\u1ebfn Quan Trung Kh\u00f3i tan H\u00e0m C\u1ed1c cung ch\u00e2u l\u1ea1nh Tuy\u1ebft r\u00e3 H\u1ed3ng M\u00f4n d\u1ea5u ng\u1ecdc kh\u00f4ng Thua ch\u1ea1y tr\u1eddi xui \u0111\u01b0\u1eddng Tr\u1ea1ch T\u1ea3 Quay v\u1ec1 \u0111\u1ea5t l\u1ea5p n\u1ebbo Giang \u0110\u00f4ng N\u0103m n\u0103m l\u1eb7n l\u1ed9i ho\u00e0i c\u00f4ng c\u1ed1c C\u00f2n \u0111\u01b0\u1ee3c v\u00f9i trong m\u00e3 L\u1ed7 C\u00f4ng. C\u00e2u chuy\u1ec7n \u0111\u00f3 c\u00f3 th\u1eadt v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1eddi sau bi\u1ebft \u0111\u1ebfn. Nh\u01b0ng theo s\u00e1ch Truy\u1ec1n k\u1ef3 m\u1ea1n l\u1ee5c c\u1ee7a Nguy\u1ec5n D\u1eef, sau c\u00e2u chuy\u1ec7n th\u1eadt \u0111\u00f3 l\u1ea1i th\u00eam c\u00e2u chuy\u1ec7n hoang \u0111\u01b0\u1eddng kh\u00e1c n\u1ed1i theo: sau khi \u0111\u1ec1","xong, \u00f4ng ru\u1ed5i ng\u1ef1a v\u1ec1 qu\u00e1n tr\u1ecd, u\u1ed1ng r\u01b0\u1ee3u say, ng\u1ee7 thi\u1ebfp \u0111i, trong gi\u1ea5c chi\u00eam bao, H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c th\u1ea5y c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi m\u1eddi \u00f4ng \u0111\u1ebfn nh\u00e0 H\u1ea1ng V\u0169. Trong ng\u00f4i cung \u0111i\u1ec7n nguy nga l\u1ed9ng l\u1eaby \u0111\u00f3. H\u1ea1ng V\u0169 ng\u1ed3i ch\u1edd \u00f4ng. G\u1eb7p m\u1eb7t, H\u1ea1ng V\u0169 h\u1ecfi \u00f4ng: - B\u00e0i th\u01a1 \u00f4ng \u0111\u1ec1 l\u00fac ban ng\u00e0y sao m\u1ec9a mai ta \u0111\u1ebfn th\u1ebf. \u1eea th\u00ec hai c\u00e2u \u201cthua v\u1ec1 Tr\u1ea1ch T\u1ea3 v\u00e0 quay l\u1ea1i Giang \u0110\u00f4ng\u201d k\u1ec3 c\u0169ng \u0111\u00fang. C\u00f2n hai c\u00e2u cu\u1ed1i h\u00e1 kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 l\u1eddi ch\u00ea b\u1ea5t c\u00f4ng \u01b0? Sau \u0111\u00f3 H\u1ea1ng V\u0169 k\u1ec3 c\u00f4ng lao, cu\u1ed1i c\u00f9ng cho m\u00ecnh thua l\u00e0 b\u1edfi tr\u1eddi. H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c c\u01b0\u1eddi n\u00f3i: - L\u1ebd tr\u1eddi, vi\u1ec7c ng\u01b0\u1eddi c\u0169ng l\u00e0 \u0111\u1ea7u cu\u1ed1i l\u1eabn cho nhau. B\u1ea3o m\u1ec7nh \u1edf tr\u1eddi, Th\u01b0\u01a1ng Tr\u1ee5 v\u00ec th\u1ebf m\u00e0 m\u1ea5t n\u01b0\u1edbc. B\u1ea3o tr\u1eddi sinh \u0111\u1ee9c, T\u00e2n M\u0103ng v\u1ecb th\u1ebf m\u00e0 b\u1ecf m\u00ecnh: Nay nh\u00e0 vua b\u1ecf vi\u1ec7c ng\u01b0\u1eddi, b\u00e0n l\u1ebd tr\u1eddi. V\u00ec th\u1ebf \u0111\u00e3 \u0111\u1ebfn th\u1ebf b\u1ea1i v\u1eabn kh\u00f4ng t\u1ec9nh ng\u1ed9. H\u00f4m nay, t\u00f4i may m\u1eafn \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u00e0 vua v\u1eddi \u0111\u1ebfn ti\u1ebfp ki\u1ebfn, mu\u1ed1n xin \u0111\u01b0\u1ee3c n\u00f3i th\u1eb3ng, nh\u00e0 vua ngh\u0129 th\u1ebf n\u00e0o? H\u1ea1ng V\u01b0\u01a1ng n\u00f3i: - V\u00e2ng, v\u00e2ng, \u00f4ng c\u1ee9 n\u00f3i! - Ph\u00e0m xoay c\u00e1i th\u1ebf thi\u00ean h\u1ea1, \u1edf tr\u00ed ch\u1ee9 kh\u00f4ng \u1edf s\u1ee9c, thu t\u1ea5m l\u00f2ng thi\u00ean h\u1ea1 \u1edf nh\u00e2n ch\u1ee9 kh\u00f4ng ph\u1ea3i \u1edf b\u1ea1o. Nh\u00e0 vua th\u00ec ch\u1ec9 l\u1ea5y qu\u00e1t th\u00e9t l\u00e0m oai, l\u1ea5y c\u01b0\u01a1ng c\u01b0\u1eddng l\u00e0m \u0111\u1ee9c. Ch\u00e9m T\u1ed1ng Ngh\u0129a l\u00e0 m\u1ed9t t\u01b0\u1edbng m\u1ea1nh, v\u00f4 qu\u00e2n \u0111\u1ebfn \u0111\u00e2u? Gi\u1ebft T\u1eed Anh l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e3 h\u00e0ng, b\u1ea5t v\u00f5 qu\u00e1 l\u1eafm. H\u00e0n sinh v\u00f4 t\u1ed9i m\u00e0 b\u1ecb bu\u1ed9c binh ph\u00e1p tr\u00e1i th\u01b0\u1eddng. A Ph\u00f2ng v\u00f4 c\u1edb m\u00e0 b\u1ecb thi\u00eau, hung uy qu\u00e1 t\u1ec7. C\u1ee9 nh\u01b0 nh\u1eefng vi\u1ec7c nh\u00e0 vua l\u00e0m th\u00ec \u0111\u01b0\u1ee3c l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi ch\u0103ng? Hay m\u1ea5t l\u00f2ng ng\u01b0\u1eddi ch\u0103ng? H\u1ea1ng V\u01b0\u01a1ng c\u00e3i l\u1ea1i, bi\u1ec7n h\u1ed9 cho m\u00ecnh nh\u1eefng vi\u1ec7c v\u00f4 qu\u00e2n, b\u1ea5t v\u00f5, tr\u00e1i th\u01b0\u1eddng, hung uy m\u00e0 H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c \u0111\u00e3 l\u00ean \u00e1n l\u00e0 ph\u1ea3i c\u1ea7n thi\u1ebft.","H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c m\u1ea1nh ti\u1ebfng: - Th\u1ebf th\u00ec s\u00e1u kinh th\u00e0nh trong l\u1eeda, \u0111\u1ed1t s\u00e1ch th\u00e1nh nh\u00e2n, th\u01b0\u1edbc ki\u1ebfm tr\u00ean s\u00f4ng, gi\u1ebft vua Ngh\u0129a \u0110\u1ebf nh\u1eefng vi\u1ec7c \u1ea5y chi m\u00e0 nh\u1eabn t\u00e2m nh\u01b0 v\u1eady? Sao b\u1eb1ng Cao T\u1ed5, s\u1ee3 l\u1ed7i ph\u1eadn vua t\u00f4i th\u00ec nghe l\u1eddi \u0110\u1ed5ng C\u00f4ng, l\u00e0m vi\u1ec7c nh\u00e2n ngh\u0129a, khi\u1ebfn n\u1ec1n n\u1ebfp v\u01b0\u01a1ng h\u1ea7u t\u1ed1i m\u00e0 l\u1ea1i s\u00e1ng. S\u1ee3 th\u1ea5t truy\u1ec1n \u0111\u1ea1o h\u1ecdc th\u00ec v\u1ec1 \u0111\u1ea5t Kh\u00fac Ph\u1ee5, b\u00e0y L\u00ea Th\u00e1i lao, khi\u1ebfn ngu\u1ed3n thi th\u01b0 \u0111\u1ee9t m\u00e0 l\u1ea1i n\u1ed1i. Cho n\u00ean ng\u01b0\u1eddi ta c\u00f3 c\u00e2u n\u00f3i r\u1eb1ng: Cao T\u1ed5 \u0111\u01b0\u1ee3c thi\u00ean h\u1ea1 kh\u00f4ng c\u1ed1t \u1edf d\u00f9ng Ti\u00eau, Tr\u01b0\u01a1ng m\u00e0 \u1edf vi\u1ec7c \u0111\u1ec3 tr\u1edf c\u1ee7a ba qu\u00e2n, g\u1ee3i l\u00f2ng trung ph\u1ea5n c\u1ee7a h\u00e0o ki\u1ec7t. Cao T\u1ed5 gi\u1eef thi\u00ean h\u1ea1 kh\u00f4ng \u1edf qui m\u00f4 r\u1ed9ng l\u1edbn m\u00e0 \u1edf vi\u1ec7c \u0111\u1ebfn t\u1ebf \u1edf Kh\u00fac Ph\u1ee5, m\u1edf n\u1ec1n n\u01b0\u01a1ng t\u1ef1a cho \u0111\u1eddi sau. Nh\u00e0 Vua th\u00ec so v\u00ed l\u00e0m sao \u0111\u01b0\u1ee3c. H\u1ea1ng V\u01b0\u01a1ng ng\u1ed3i nghe, kh\u00f4ng bi\u1ebft n\u00f3i l\u00e0m sao, s\u1eafc m\u1eb7t t\u00e1i nh\u01b0 tro ngu\u1ed9i. Th\u1ea5y th\u1ebf, b\u00ean c\u1ea1nh c\u00f3 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi l\u00e3o th\u1ea7n h\u1ecd Ph\u1ea1m \u0111\u1ee1 l\u1eddi. Khi H\u1ea1ng V\u01b0\u01a1ng \u0111\u01b0a ch\u00e2n H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c ra c\u1eeda th\u00ec ph\u01b0\u01a1ng \u0111\u00f4ng m\u1eb7t tr\u1eddi \u0111\u00e3 m\u1ecdc, H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c t\u1ec9nh r\u01b0\u1ee3u, x\u1ed1c \u00e1o \u0111\u1ee9ng d\u1eady, th\u00ec t\u00e9 ra \u0111\u00f3 ch\u1ec9 l\u00e0 gi\u1ea5c chi\u00eam bao. Qua c\u00e2u chuy\u1ec7n th\u1eadt hoang \u0111\u01b0\u1eddng tr\u00ean \u0111\u00e2y, ch\u00fang ta kh\u00f4ng c\u00f3 m\u1ee5c \u0111\u00edch n\u00e0o kh\u00e1c ngo\u00e0i vi\u1ec7c nh\u1eafc l\u1ea1i c\u00e1i t\u00e0i l\u00e0m th\u01a1 c\u1ee7a \u00f4ng, nh\u1eafc l\u1ea1i t\u00e0i bi\u1ec7n b\u1ea1ch, gi\u1ecfi vi\u1ec7c \u0111\u1eddi, t\u00ednh th\u1eb3ng th\u1eafn \u0111\u1ed1i v\u1edbi x\u1eed th\u1ebf \u0111\u1ed3ng th\u1eddi c\u0169ng bi\u1ec3u hi\u1ec7n kh\u00ed ph\u00e1ch c\u1ee7a m\u1ed9t s\u1ee9 th\u1ea7n Vi\u1ec7t Nam ng\u00e0y x\u01b0a \u0111\u1ed1i v\u1edbi n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i, nh\u1eefng con ng\u01b0\u1eddi bi\u1ebft ngh\u0129a bi\u1ebft t\u00ecnh, bi\u1ebft l\u1ebd ph\u1ea3i tr\u01b0\u1edbc m\u1ecdi s\u1ef1 ki\u1ec7n trong cu\u1ed9c s\u1ed1ng ng\u00e0y x\u01b0a v\u00e0 ng\u00e0y nay. V\u1ec1 v\u0103n ch\u01b0\u01a1ng, H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c c\u00f2n \u0111\u1ec3 l\u1ea1i m\u1ed9t b\u00e0i th\u01a1 hay n\u1eefa m\u00e0 nhi\u1ec1u s\u00e1ch nh\u1eafc \u0111\u1ebfn. \u0110\u00f3 l\u00e0 b\u00e0i th\u01a1 \u201cDu \u0110\u1ed9ng \u0110\u00ecnh, h\u1ecdc Nh\u1ecb Kh\u00ea\u201d ngh\u0129a l\u00e0 \u0111\u1ebfn th\u0103m n\u00fai \u0110\u1ed9ng \u0110\u00ecnh, h\u1ecda l\u1ea1i b\u00e0i th\u01a1 c\u1ee7a Nh\u1ecb Kh\u00ea (t\u1ee9c Nguy\u1ec5n Phi Khanh, th\u00e2n sinh Nguy\u1ec5n Tr\u00e3i). Qua b\u00e0i th\u01a1 n\u00e0y ch\u00fang ta th\u1ea5y \u00f4ng th\u01b0\u01a1ng m\u1ebfn Phi Khanh, m\u1ed9t con ng\u01b0\u1eddi y\u00eau n\u01b0\u1edbc l\u00fac","b\u1ea5y gi\u1edd \u0111\u1ed3ng th\u1eddi t\u00e1n th\u00e0nh \u00edt nhi\u1ec1u th\u00e1i \u0111\u1ed9 b\u1ea5t \u0111\u1ed3ng v\u1edbi H\u1ed3 Qu\u00fd Ly trong vi\u1ec7c cai tr\u1ecb \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc. Th\u01a1 r\u1eb1ng: T\u00e0i th\u1ee9c nh\u01b0 qu\u00e2n, th\u01b0\u1ee3ng thi\u1ebfu ni\u00ean, V\u0103n ch\u01b0\u01a1ng ta ng\u00e3 l\u00e3o v\u00f4 duy\u00ean, D\u0129 t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1eafc t\u00e1ng di h\u00ecnh ngo\u1ea1i, B\u1ea5t ph\u1ee5c c\u00f4ng danh \u0111\u00e1o ch\u00e2m bi\u00ean, Bi\u1ebfn b\u00e1o ch\u1ec9 kham nh\u00e0n \u1ea9n v\u1ee5, Ti\u1ec7n ng\u01b0 h\u00e0 t\u1ea5t kh\u1ed5 l\u00e2m uy\u00ean, H\u1ea1nh n\u0103ng nh\u1eadt nh\u1eadt t\u1ea7n lai ph\u1ecfng, H\u01b0u qu\u00e1i \u0110\u1ed9ng \u0110\u00ecnh t\u1ef1 kh\u00e1nh huy\u00ean, T\u1ea1m d\u1ecbch: T\u00e0i gi\u1ecfi nh\u01b0 \u00f4ng tu\u1ed5i v\u1eabn xanh, \u00d4i! v\u0103n ch\u01b0\u01a1ng th\u1ebf, l\u00e3o kh\u00f4ng th\u00e0nh, Bi\u1ebft nu\u00f4i l\u1ebd ph\u1ea3i ngo\u00e0i h\u00ecnh v\u00f3c, Ch\u1eb3ng \u0111\u1ec3 c\u00f4ng danh v\u1eefng g\u1ed1i kh\u0103n, Da b\u00e1o m\u00f9 che, nh\u00e0 \u1ea9n th\u1ebf, B\u00ean d\u00f2ng khen c\u00e1, nh\u1ecdc chi th\u00e2n, Mong \u00f4ng lui t\u1edbi ng\u00e0y th\u0103m h\u1ecfi Ch\u1edb ng\u1ea1i chu\u00f4ng treo, c\u1ea3nh \u0110\u1ed9ng \u0110\u00ecnh. V\u1ec1 v\u0103n nghi\u1ec7p v\u00e0 t\u00e0i ngo\u1ea1i giao c\u1ee7a \u00f4ng c\u00f2n nhi\u1ec1u s\u00e1ch v\u1edf nh\u1eafc t\u1edbi, nh\u01b0ng nh\u01b0 Phan Huy Ch\u00fa n\u00f3i: v\u00ec b\u1ecb binh l\u1eeda nay kh\u00f4ng c\u00f2n. V\u1ec1 tr\u01b0\u1edbc t\u00e1c kh\u00e1c ch\u00fang ta c\u00f2n \u0111\u01b0\u1ee3c bi\u1ebft c\u0169ng qua s\u00e1ch v\u1edf tr\u00ean, \u00f4ng c\u00f2n c\u00f3 nh\u1eefng c\u00f4ng tr\u00ecnh n\u1ed5i ti\u1ebfng l\u00fac b\u1ea5y gi\u1edd nh\u01b0 nh\u1eefng t\u1eadp: Th\u1ea3o nh\u00e0n hi\u1ec7u t\u1ea7n t\u1eadp, Vi\u1ec7t Nam th\u1ebf ch\u00ed. Theo nh\u00e0 s\u1eed h\u1ecdc Ng\u00f4","S\u1ef9 Li\u00ean d\u1eabn trong b\u00e0i t\u1ef1a c\u1ee7a t\u1eadp S\u1eed k\u00fd c\u1ee7a \u00f4ng th\u00ec H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c c\u00f3 vi\u1ebft quy\u1ec3n Vi\u1ec7t s\u1eed c\u01b0\u01a1ng m\u1ee5c, v\u1edbi t\u00e0i li\u1ec7u th\u1eadn tr\u1ecdng m\u00e0 l\u1eddi b\u00e0n l\u1ea1i c\u00f3 l\u1ebd ph\u1ea3i, ti\u1ebfc r\u1eb1ng v\u00ec binh l\u1eeda n\u00ean s\u00e1ch \u0111\u00f3 kh\u00f4ng c\u00f2n. Nh\u1eefng t\u00e1c ph\u1ea9m th\u01a1 v\u0103n c\u0169ng nh\u01b0 c\u00f4ng tr\u00ecnh s\u1eed h\u1ecdc n\u00f3i tr\u00ean c\u1ee7a \u00f4ng \u0111\u1ebfn nay ch\u1ec9 c\u00f2n \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eafc l\u1ea1i \u00edt nhi\u1ec1u, c\u0169ng cho ch\u00fang ta th\u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00e0i hoa c\u0169ng nh\u01b0 \u0111\u1ee9c \u0111\u1ed9 c\u1ee7a H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c, ng\u01b0\u1eddi m\u1edf \u0111\u1ea7u cho n\u1ec1n v\u0103n h\u1ecdc n\u1ed5i ti\u1ebfng c\u1ee7a \u0111\u1ea5t H\u1ed3ng Lam sau n\u00e0y. Kh\u00f4ng nh\u1eefng th\u1ebf, \u00f4ng c\u00f2n \u0111\u1ec3 l\u1ea1i cho h\u1ecd H\u1ed3 v\u00e0 \u0111\u1ea5t Qu\u1ef3nh L\u01b0u, m\u1ed9t th\u1ebf gia khoa b\u1ea3ng v\u00e0 v\u0103n h\u1ecdc n\u1ed5i ti\u1ebfng trong n\u01b0\u1edbc. \u00d4ng m\u1ea5t v\u00e0o tu\u1ed5i th\u1ecd 80 \u1edf qu\u00ea \u00f4ng l\u00e0 l\u00e0ng Ti\u00ean Sinh, Qu\u1ef3nh L\u01b0u. Theo th\u1ebf ph\u1ea3 h\u1ecd n\u00e0y c\u0169ng nh\u01b0 gia ph\u1ea3 h\u1ecd H\u1ed3 t\u1ea1i Nghi Xu\u00e2n th\u00ec l\u0103ng m\u1ed9 \u00f4ng c\u0169ng nh\u01b0 b\u00e0 v\u1ee3 \u00f4ng l\u00e0 b\u00e0 Th\u1ecb \u1ea4n kh\u00f4ng r\u00f5 \u1edf ch\u1ed7 n\u00e0o, ch\u1ec9 bi\u1ebft nh\u00e0 th\u1edd \u00f4ng ng\u00e0y tr\u01b0\u1edbc \u1edf t\u1ea1i Ti\u00ean Sinh. Sau khi H\u1ed3 Qu\u00fd Ly ti\u1ebfm quy\u1ec1n nh\u00e0 Tr\u1ea7n \u00f4ng tr\u1edf v\u1ec1 s\u1ed1ng t\u1ea1i \u0111\u1ea5t Ti\u00ean sinh v\u00e0 ch\u1ebft \u1edf \u0111\u00f3. \u00d4ng sinh h\u1ea1 \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ea5y con, gia ph\u1ea3 kh\u00f4ng n\u00f3i r\u00f5, ch\u1ec9 ghi r\u1eb1ng \u00f4ng sinh ra H\u1ed3 Th\u00e0nh, c\u0169ng k\u1ebf ti\u1ebfp \u0111\u1ed3 Tr\u1ea1ng nguy\u00ean, v\u1ec1 sau, ch\u00e1u n\u1ed9i \u00f4ng, t\u1ee9c con H\u1ed3 Th\u00e0nh l\u00e0 H\u1ed3 \u0110\u1ed1n (c\u00f3 s\u00e1ch ghi H\u1ed3 L\u1ea1i) c\u0169ng \u0111\u1ed7 Tr\u1ea1ng nguy\u00ean. V\u00ec v\u1eady, ng\u01b0\u1eddi \u0111\u01b0\u01a1ng th\u1eddi v\u00f4 c\u00f9ng ca ng\u1ee3i. C\u00f3 ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec1 th\u01a1 t\u1eb7ng gia \u0111\u00ecnh \u00f4ng trong \u0111\u00f3 c\u00f3 nh\u1eefng c\u00e2u: \u201cL\u0169y th\u1ebf ph\u01b0\u01a1ng danh chi\u00eau Nh\u1ea1n Th\u00e1p. Nh\u1ea5t gia th\u1ecbnh s\u1ef1 \u00edch Long M\u00f4n\u201d v\u00e0 \u201cPh\u1ee5 Tr\u1ea1ng nguy\u00ean, t\u1eed di\u1ec7c Tr\u1ea1ng nguy\u00ean\u201d \u00fd n\u00f3i cha con nhi\u1ec1u \u0111\u1eddi \u0111\u1ec1u k\u1ebf ti\u1ebfp nhau \u0111\u1ed7 Tr\u1ea1ng nguy\u00ean c\u1ea3. V\u1ec1 vi\u1ec7c ba ng\u01b0\u1eddi, ba th\u1ebf h\u1ec7 li\u00ean ti\u1ebfp nhau \u0111\u1ed7 Tr\u1ea1ng nguy\u00ean n\u00e0y, nhi\u1ec1u s\u00e1ch, nhi\u1ec1u \u0111\u1eddi nh\u1eafc \u0111\u1ebfn, tuy trong \u0110\u0103ng khoa l\u1ee5c v\u00e0 c\u00e1c bia \u1edf V\u0103n Mi\u1ebfu kh\u00f4ng th\u1ea5y n\u00f3i. Ch\u00fang t\u00f4i ngh\u0129 r\u1eb1ng \u0111\u00e2y l\u00e0 Tr\u1ea1i Tr\u1ea1ng nguy\u00ean kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 Kinh Tr\u1ea1ng nguy\u00ean n\u00ean ch\u01b0a \u0111\u01b0\u1ee3c bia V\u0103n Mi\u1ebfu ghi t\u00ean nh\u01b0 Tr\u1ea1ng nguy\u00ean B\u1ea1ch Li\u00eau tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00f3 v\u1eady. Vi\u1ec7c n\u00e0y ghi th\u00eam \u1edf \u0111\u00e2y \u0111\u1ec3 nghi\u00ean c\u1ee9u th\u00eam, d\u00f9 sao ti\u1ebfng t\u0103m v\u00e0 s\u00e1ch","v\u1edf (k\u1ec3 c\u1ea3 ch\u00ednh s\u1eed) nh\u1eafc \u0111\u1ebfn, vi\u1ec7c \u0111\u00f3 \u0111\u1ee7 c\u00f3 l\u00f2ng tin v\u00e0 ni\u1ec1m t\u1ef1 h\u00e0o v\u1edbi qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng ch\u00fang ta, v\u1edbi m\u1ed9t d\u00f2ng h\u1ecd m\u1ed9t th\u1eddi ba cha, con, \u00f4ng, ch\u00e1u k\u1ebf ti\u1ebfp nhau chi\u1ebfm t\u00ean \u0111\u1ea7u b\u1ea3ng trong \u0110\u1ea1i khoa c\u1ee7a \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc. Theo \u0110NNTC n\u00f3i th\u00eam r\u1eb1ng H\u1ed3 \u0110\u00f4n sau tr\u1edf v\u1ec1 \u1edf l\u00e0ng H\u1ea1 Th\u00e0nh, c\u00f2n gia ph\u1ea3 h\u1ecd H\u1ed3 \u1edf Nghi Xu\u00e2n c\u00f3 ghi r\u00f5: Tr\u1ea1ng nguy\u00ean H\u1ed3 Th\u00e0nh c\u00f3 v\u1ec1 \u1edf l\u00e0ng Thi\u00ean L\u1ed9c, huy\u1ec7n Nghi Xu\u00e2n. Hi\u1ec7n nay \u1edf v\u00f9ng Nghi Xu\u00e2n Th\u01b0\u1ee3ng (l\u00e0ng Tam Ch\u1ebf hi\u1ec7n nay) c\u00f3 \u0111\u1ed3i Tr\u1ea1ng nguy\u00ean. Theo t\u1ee5c truy\u1ec1n \u0111\u00f3 l\u00e0 nh\u00e0 \u1edf c\u1ee7a m\u1ed9t Tr\u1ea1ng nguy\u00ean h\u1ecd H\u1ed3 t\u1eeb tr\u01b0\u1edbc. Ng\u00e0y nay, v\u00f9ng n\u00e0y h\u1ecd H\u1ed3 S\u1ef9 chi\u1ebfm \u0111a s\u1ed1 c\u01b0 d\u00e2n \u1edf \u0111\u00f3 m\u00e0 gia ph\u1ea3 h\u1ecd \u1ea5y ch\u00fang t\u00f4i c\u00f3 s\u01b0u t\u1ea7m \u0111\u01b0\u1ee3c. \u0110\u00e2y c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi m\u1edf \u0111\u1ea7u cho c\u00e1nh h\u1ecd H\u1ed3 v\u00f9ng n\u00e0y v\u00ec ch\u00ednh gia ph\u1ea3 \u0111\u00f3 c\u0169ng n\u00f3i H\u1ed3 Th\u00e0nh l\u00e0 th\u1ee7y t\u1ed5 c\u1ee7a h\u1ecd t\u1ea1i Nghi Xu\u00e2n. Sau ba Tr\u1ea1ng nguy\u00ean n\u00f3i tr\u00ean, nh\u1eefng \u0111\u1eddi sau c\u0169ng xu\u1ea5t hi\u1ec7n li\u00ean t\u1ee5c r\u1ea5t nhi\u1ec1u nh\u00e0 khoa b\u1ea3ng n\u1ed5i ti\u1ebfng. Kh\u00f4ng k\u1ec3 h\u00e0ng tr\u0103m ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ed7 \u0110\u1ea1i khoa, h\u00e0ng ngh\u00ecn ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ed7 thi H\u01b0\u01a1ng, ch\u00fang ta th\u1ea5y di du\u1ec7 H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c c\u00f3: H\u1ed3 B\u1ec9nh Qu\u1ed1c (h\u1ecd H\u1ed3 \u1edf B\u00ecnh L\u1ea1ng, Can L\u1ed9c) l\u00e0m \u0111\u1ebfn ch\u1ee9c Th\u1ecb Lang, Phi T\u00edch, ch\u1ee9c Th\u01b0\u1ee3ng th\u01b0, H\u1ed3 S\u0129 T\u00e2n ch\u1ee9c Th\u1ecb Ch\u1ebf, H\u1ed3 S\u0129 \u0110\u1ed1ng, ch\u1ee9c Th\u01b0\u1ee3ng th\u01b0... T\u1ea5t c\u1ea3 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi di du\u1ec7 n\u00e0y c\u1ee7a H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c \u0111\u1ec1u \u0111\u1ed7 Ti\u1ebfn s\u0129 c\u1eadp \u0111\u1ec7, \u0111\u1ec1u gi\u1ecfi, n\u1ed5i ti\u1ebfng v\u00e0 \u0111\u1ec1u \u0111\u01b0\u1ee3c phong t\u01b0\u1edbc Qu\u1eadn c\u00f4ng tr\u1edf l\u00ean v\u00e0 \u0111\u1ec1u c\u00f3 tr\u01b0\u1edbc t\u00e1c \u0111\u1ec3 l\u1ea1i cho \u0111\u1eddi sau. H\u1ed3 T\u00f4ng Th\u1ed1c c\u00f9ng di du\u1ec7 \u00f4ng \u0111\u1ec3 l\u1ea1i cho h\u1ecd H\u1ed3 n\u00f3i ri\u00eang v\u00e0 \u0111\u1ea5t Ngh\u1ec7 T\u0129nh n\u00f3i chung, m\u1ed9t t\u1ea5m g\u01b0\u01a1ng h\u1ecdc v\u1ea5n, m\u1ed9t ni\u1ec1m t\u1ef1 h\u00e0o hi\u1ebfm c\u00f3 cho \u0111\u1ebfn ng\u00e0y nay. \u00a0","Giai tho\u1ea1i v\u1ec1 L\u01af\u01a0NG TH\u1ebe VINH (Tr\u1ea1ng L\u01af\u1edcNG) THAN \u0110\u1ed2NG - TH\u1ea6N CH\u00da L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh t\u00ean t\u1ef1 l\u00e0 C\u1ea3nh Ngh\u1ecb, t\u00ean hi\u1ec7u l\u00e0 Th\u1ee5y Hi\u00ean, \u00f4ng sinh n\u0103m 1411 t\u1ea1i Cao H\u01b0\u01a1ng, huy\u1ec7n Thi\u00ean B\u1ea3n (nay l\u00e0 huy\u1ec7n V\u1ee5 B\u1ea3n - H\u00e0 Nam Ninh). T\u1eeb b\u00e9, L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh \u0111\u00e3 n\u1ed5i ti\u1ebfng trong vi\u1ec7c h\u1ecdc, vi\u1ec7c ch\u01a1i. Vinh h\u1ecdc r\u1ea5t mau thu\u1ed9c, mau hi\u1ec3u m\u00e0 ch\u01a1i c\u0169ng r\u1ea5t t\u00e0i t\u00ecnh. C\u1eadu r\u1ea5t th\u00edch th\u1ea3 di\u1ec1u, c\u00e2u c\u00e1, b\u1eaby chim c\u00f9ng v\u1edbi c\u00e1c tr\u1ebb ch\u0103n tr\u00e2u. Nh\u01b0ng di\u1ec1u c\u1ee7a Vinh th\u01b0\u1eddng v\u1eabn l\u00ean cao h\u01a1n, c\u00f3 h\u00ecnh d\u00e1ng kh\u00e1c l\u1ea1. Kh\u00f4ng h\u1eb3n \u201cc\u00e1nh thoi\u201d m\u00e0 c\u0169ng kh\u00f4ng gi\u1ed1ng \u201cc\u00e1nh ti\u00ean\u201d. Vinh c\u1eaft m\u1ed9t kh\u00fac d\u00e0y m\u01b0\u1edbp \u0111\u00e3 gi\u00e0 c\u1ed7i, ch\u1ebb v\u00e0 v\u00f3t m\u1ecfng th\u00e0nh m\u1ed9t c\u00e1i mang r\u1ed3i c\u0103ng tr\u00ean m\u1ed9t thanh tre m\u1ea3nh u\u1ed1n cong h\u00ecnh ch\u1eef U th\u00e0nh m\u1ed9t c\u00e1i \u201cve\u201d. Bu\u1ed9c chi\u1ebfc ve n\u00e0y l\u00ean di\u1ec1u r\u1ed3i th\u1ea3 l\u00ean tr\u1eddi. Gi\u00f3 th\u1ed5i, m\u00e0ng rung l\u00ean k\u00eau ve ve nghe r\u1ea5t th\u00edch. C\u1eadu c\u00f2n l\u00e0m hai, ba c\u00e1i \u201cve\u201d to nh\u1ecf kh\u00e1c nhau bu\u1ed9c th\u00e0nh m\u1ed9t b\u1ed9. Khi th\u1ea3 di\u1ec1u, ti\u1ebfng tr\u1ea7m xen ti\u1ebfng b\u1ed5ng r\u1ea5t du d\u01b0\u01a1ng vui tai, ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn c\u0169ng say m\u00ea l\u1eafng nghe. C\u00f9ng \u0111i c\u00e2u c\u00e1 v\u1edbi b\u1ea1n b\u00e8, nh\u01b0ng bao gi\u1edd c\u1eadu c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c nhi\u1ec1u c\u00e1 h\u01a1n, c\u00e1 to h\u01a1n. Nh\u00ecn chi\u1ebfc b\u1eaby ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn b\u1eaby chu\u1ed9t, c\u1eadu li\u1ec1n ngh\u0129 ra chi\u1ebfc b\u1eaby nh\u1ecf x\u00edu \u0111\u1ec3 b\u1eaby chim tr\u1ea3 kh\u00e1 tinh vi l\u00e0m ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn ph\u1ea3i ng\u1ea1c nhi\u00ean, th\u00e1n ph\u1ee5c. Ng\u01b0\u1eddi th\u1eddi \u0111\u00f3 g\u1ecdi c\u1eadu l\u00e0 \u201cth\u1ea7n \u0111\u1ed3ng\u201d, ti\u1ebfng d\u00f9ng \u0111\u1ec3 ch\u1ec9 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi gi\u1ecfi nh\u01b0 \u201cth\u1ea7n\u201d \u1edf tu\u1ed5i nhi \u0111\u1ed3ng. Nh\u01b0ng b\u1ecdn tr\u1ebb ch\u1ea3 hi\u1ec3u \u201cth\u1ea7n \u0111\u1ed3ng\u201d l\u00e0 g\u00ec. Ch\u00fang ng\u1ee1 L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh hay c\u00e2u c\u00e1, th\u1ea3 di\u1ec1u, b\u1eaby chim, ch\u0103n tr\u00e2u ngo\u00e0i \u0111\u1ed3ng n\u00ean ng\u01b0\u1eddi ta g\u1ecdi l\u00e0 \u201cth\u1ea7n\u201d \u1edf ngo\u00e0i \u201c\u0111\u1ed3ng\u201d. R\u1ed3i m\u1ed9t chuy\u1ec7n sau \u0111\u00e2y x\u1ea3y ra, khi\u1ebfn b\u1ecdn tr\u1ebb t\u01b0\u1edfng c\u1eadu l\u00e0 \u201cth\u1ea7n th\u00e1nh\u201d th\u1ef1c s\u1ef1.","H\u00f4m \u0111\u00f3 c\u1eadu \u0111em m\u1ed9t tr\u00e1i b\u01b0\u1edfi ra b\u00e3i tha ma (ch\u1ed7 b\u1ea1n b\u00e8 th\u1ea3 tr\u00e2u) l\u00e0m qu\u1ea3 b\u00f3ng \u0111\u1ec3 c\u00e1c b\u1ea1n c\u00f9ng ch\u01a1i. B\u1ed7ng qu\u1ea3 b\u01b0\u1edfi l\u0103n xu\u1ed1ng m\u1ed9t trong nh\u1eefng c\u00e1i h\u1ed1 b\u00ean m\u00e9p b\u00e3i ng\u01b0\u1eddi ta \u0111\u00e0o \u0111\u1ec3 ng\u0103n tr\u00e2u b\u00f2 kh\u1ecfi ph\u00e1 l\u00faa. C\u00e1i h\u1ed1 r\u1ea5t h\u1eb9p l\u1ea1i r\u1ea5t s\u00e2u kh\u00f4ng xu\u1ed1ng m\u00e0 c\u0169ng kh\u00f4ng v\u1edbi tay l\u1ea5y l\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c. B\u1ecdn tr\u1ebb t\u01b0\u1edfng th\u1ebf l\u00e0 m\u1ea5t \u0111\u1ed3 ch\u01a1i. Nh\u01b0ng L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh ngh\u0129 m\u1ed9t l\u00e1t, r\u1ed3i m\u1edbi h\u1edbn h\u1edf r\u1ee7 b\u1ea1n ra ch\u1ed7 \u0111ong n\u01b0\u1edbc b\u00ean ng\u00f2i m\u01b0\u1ee3n v\u00e0i chi\u1ebfc g\u1ea7u giai \u0111i m\u00fac n\u01b0\u1edbc \u0111\u1ed5 xu\u1ed1ng h\u1ed1. B\u1ecdn tr\u1ebb kh\u00f4ng hi\u1ec3u Vinh l\u00e0m th\u1ebf \u0111\u1ec3 l\u00e0m g\u00ec. Nh\u01b0ng l\u00e1t sau, th\u1ea5y Vinh c\u00fai xu\u1ed1ng c\u1ea7m qu\u1ea3 b\u01b0\u1edfi l\u00ean, ch\u00fang r\u1ea5t s\u1eedng s\u1ed1t ph\u1ee5c t\u00e0i Vinh. T\u1eeb \u0111\u00f3, tr\u1ebb con trong l\u00e0ng truy\u1ec1n nhau r\u1eb1ng L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh l\u00e0 th\u1ea7n, c\u00f3 m\u1ed9t c\u00e2u \u201cth\u1ea7n ch\u00fa\u201d hay l\u1eafm, c\u00f3 th\u1ec3 g\u1ecdi \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng v\u1eadt v\u00f4 tri nh\u01b0 qu\u1ea3 b\u01b0\u1edfi l\u1ea1i v\u1edbi m\u00ecnh. Th\u1ef1c ra th\u00ec khi Vinh tr\u00e8o c\u00e2y h\u00e1i b\u01b0\u1edfi b\u00ean b\u1edd ao, s\u1ea9y tay c\u1eadu l\u00e0m r\u01a1i qu\u1ea3 b\u01b0\u1edfi xu\u1ed1ng n\u01b0\u1edbc t\u01b0\u1edfng m\u1ea5t. Nh\u01b0ng khi nh\u00ecn th\u1ea5y b\u01b0\u1edfi n\u1ed5i l\u00ean tr\u00ean m\u1eb7t ao. Vinh \u0111\u1ea3 l\u1ea5y c\u00e0nh tre ch\u00f2i v\u00e0o v\u00e0 \u0111em ra b\u00e3i ch\u01a1i. L\u00fac qu\u1ea3 b\u01b0\u1edfi l\u0103n xu\u1ed1ng h\u1ed1, c\u1eadu \u0111\u00e3 ch\u1ee3t nh\u1edb l\u1ea1i v\u00e0 ngh\u0129 ra c\u00e1ch l\u1ea5y n\u01b0\u1edbc \u0111\u1ed5 xu\u1ed1ng cho b\u01b0\u1edfi n\u1ed5i l\u00ean. V\u1ed1n th\u00edch th\u01a1, ca h\u00f2, v\u00e8. Khi c\u00fai xu\u1ed1ng ch\u1edd b\u01b0\u1edfi, c\u1eadu vui mi\u1ec7ng \u1ee9ng kh\u1ea9u \u0111\u1ecdc l\u1ea9m nh\u1ea9m: B\u01b0\u1edfi \u01a1i b\u01b0\u1edfi Nghe tao g\u1ecdi L\u00ean \u0111i n\u00e0o \u0110\u1eebng qu\u00ean l\u1ed1i \u0110\u1eebng b\u1ecf tao... V\u00e0 b\u1ecdn tr\u1ebb ngh\u0129 r\u1eb1ng Vinh \u0111\u1ecdc \u201cth\u1ea7n ch\u00fa\u201d. CON V\u1eceI CON VOI, C\u00c1I V\u00d2I B\u1eb0NG... CON","Vinh v\u00e0 l\u0169 tr\u1ebb trong l\u00e0ng t\u1eebng nghe chuy\u1ec7n B\u00e0 Tr\u01b0ng B\u00e0 Tri\u1ec7u c\u01b0\u1ee1i voi \u0111\u00e1nh gi\u1eb7c, c\u00e1c c\u1eadu m\u00ea voi l\u1eafm... M\u1ed9t h\u00f4m c\u00f3 m\u1ea5y ng\u01b0\u1eddi c\u01b0\u1ee1i m\u1ed9t con voi qua l\u00e0ng. C\u00e1c c\u1eadu r\u1ea5t kho\u00e1i, theo \u0111i xem \u0111\u1ebfn t\u1eadn l\u00e0ng b\u00ean. H\u00f4m sau L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh li\u1ec1n t\u1ed5 ch\u1ee9c m\u1ed9t cu\u1ed9c thi n\u1eb7n voi. B\u1ecdn tr\u1ebb n\u1eb7n \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u00edn m\u01b0\u1eddi con voi h\u00ecnh th\u00f9 r\u1ea5t l\u1ea1 k\u1ef3, con th\u00ec ch\u1ec9 gi\u1ed1ng voi th\u1eadt \u1edf c\u00e1i v\u00f2i, con ch\u1ec9 gi\u1ed1ng \u1edf b\u1ed1n c\u00e1i ch\u00e2n, c\u00f2n \u0111\u1ea7u l\u1ea1i gi\u1ed1ng \u0111\u1ea7u tr\u00e2u... B\u1ecdn tr\u1ebb c\u01b0\u1eddi ch\u1ea3y c\u1ea3 n\u01b0\u1edbc m\u1eaft. R\u1ed3i b\u1ecdn ch\u00fang nh\u1edb ra v\u00e0 h\u1ecfi: - Voi c\u1ee7a Vinh \u0111\u00e2u? - Voi \u1edf \u0111\u00e2y! Vinh ch\u1ea1y tr\u01b0\u1edbc, d\u1eabn b\u1ecdn tr\u1ebb theo sau \u0111\u1ebfn m\u1ed9t ch\u1ed7 \u00fap chi\u1ebfc n\u00f3n l\u00e1, Vinh v\u1eeba h\u00e9 chi\u1ebfc n\u00f3n l\u00e1, v\u1eeba h\u00f4: - Voi ra \u0111i! T\u1ee9c th\u00ec voi l\u1eefng th\u1eefng \u0111i ra, C\u00e1i v\u00f2i co v\u00e0o... ra, hai tai v\u1eaby v\u1eaby. B\u1ecdn tr\u1ebb h\u01a1i hoang mang nh\u01b0ng sau l\u1ea1i th\u00edch th\u00fa reo h\u00f2: - Th\u00edch qu\u00e1! - T\u00e0i qu\u00e1! T\u00e0i qu\u00e1! Ti\u1ebfng v\u1ed7 tay, ti\u1ebfng la h\u00e9t \u1ea7m \u1ea7m. B\u1ed7ng ch\u00fa voi ng\u00e3 l\u0103n k\u1ec1nh, g\u1eaby c\u1ea3 ch\u00e2n. C\u00f3 m\u1ea5y con cua ch\u1ea1y s\u1ed3ng s\u1ed9c ra t\u1ee9 ph\u00eda. Th\u00ec ra Vinh n\u1eb7n voi, r\u1ed3i b\u1ed1n ch\u00e2n l\u00ean b\u1ed1n con cua, l\u1ea5y con \u0111\u1ec9a l\u00e0m c\u00e1i v\u00f2i; hai con b\u01b0\u1edbm ghim v\u00e0o \u0111\u1ea7u voi b\u1eb1ng hai c\u00e1i gai \u0111\u1ec3 l\u00e0m tai... Qu\u1ea3 th\u1ef1c L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh r\u1ea5t c\u00f3 t\u00e0i quan s\u00e1t. Con voi c\u1ee7a Vinh th\u1eadt s\u1ed1ng \u0111\u1ed9ng. M\u00e3i v\u1ec1 sau trong l\u00e0ng Vinh v\u00e0 c\u00e1c l\u00e0ng b\u00ean, b\u1ecdn tr\u1ebb c\u00f2n h\u00e1t b\u00e0i \u0111\u1ed3ng dao, kh\u00f4ng bi\u1ebft c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn hay ch\u00ednh Vinh \u0111\u1eb7t ra \u0111\u1ec3 t\u1ea3 con voi c\u1ee7a m\u00ecnh.","Con v\u1ecfi, con voi C\u00e1i v\u00f2i b\u1eb1ng... con \u0111\u1ec9a B\u1ed1n ch\u00e2n b\u1ec7 v\u1ec7 Tr\u00ean b\u1ed1n cua c\u00e0ng C\u00e1i \u0111u\u00f4i th\u1eb1n l\u1eb1n Nh\u00f3c nha nh\u00f3c nh\u00e1ch H\u1ea1t c\u01b0\u1eddm, l\u00e0m m\u1eaft Con v\u1ecfi, con v\u00f2i C\u00e1i v\u00f2i b\u1eb1ng... con \u0111\u1ec9a CH\u01a0I M\u00c0 H\u1eccC - H\u1eccC M\u00c0 CH\u01a0I L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi bi\u1ebft k\u1ebft h\u1ee3p r\u1ea5t kh\u00e9o gi\u1eefa ch\u01a1i v\u00e0 h\u1ecdc, n\u00ean t\u1eeb nh\u1ecf Vinh h\u1ecdc r\u1ea5t tho\u1ea3i m\u00e1i v\u00e0 l\u1ea1i \u0111\u1ea1t k\u1ebft qu\u1ea3 cao. Kh\u00e1c v\u1edbi nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1 \u201cd\u00f9i m\u00e0i kinh s\u1eed\u201d, h\u1ecdc nh\u01b0 con v\u1eb9t ch\u1ec9 bi\u1ebft thu\u1ed9c nhi\u1ec1u: \u201cThi thi\u00ean, ph\u00fa b\u00e1ch, v\u0103n s\u00e1ch n\u0103m m\u01b0\u01a1i\u201d, kh\u00f4ng c\u1ea7n hi\u1ec3u, kh\u00f4ng c\u1ea7n s\u00e1ng t\u1ea1o. Vinh h\u1ecdc \u0111\u1ebfn \u0111\u00e2u, c\u00f3 \u0111\u00e0o s\u00e2u hi\u1ec3u r\u1ed9ng. H\u1ecdc m\u1ed9t m\u00e0 bi\u1ebft m\u01b0\u1eddi. Khi \u0111\u00e3 ng\u1ed3i h\u1ecdc th\u00ec t\u1eadp trung t\u01b0 t\u01b0\u1edfng r\u1ea5t cao. Nh\u01b0ng khi v\u00ec lo h\u1ecdc m\u00e0 Vinh b\u1ecf vi\u1ec7c vui ch\u01a1i. Ng\u01b0\u1ee3c l\u1ea1i, Vinh lu\u00f4n mu\u1ed1n th\u1ef1c nghi\u1ec7m nh\u1eefng \u0111i\u1ec1u \u0111\u00e3 h\u1ecdc v\u00e0o \u0111\u1eddi s\u1ed1ng. Trong khi vui ch\u01a1i nh\u01b0 c\u00e2u c\u00e1, th\u1ea3 di\u1ec1u, b\u1eaby chim, Vinh lu\u00f4n k\u1ebft h\u1ee3p v\u1edbi vi\u1ec7c h\u1ecdc. L\u00fac th\u1ea3 di\u1ec1u, Vinh rung d\u00e2y di\u1ec1u \u0111\u1ec3 t\u00ednh to\u00e1n, \u01b0\u1edbc l\u01b0\u1ee3ng chi\u1ec1u d\u00e0i, chi\u1ec1u cao. Khi c\u00e2u c\u00e1, Vinh t\u00ecm hi\u1ec3u \u0111\u1eddi s\u1ed1ng c\u00e1c sinh v\u1eadt, \u01b0\u1edbc t\u00ednh \u0111o l\u01b0\u1eddng chi\u1ec1u s\u00e2u ao h\u1ed3, chi\u1ec1u r\u1ed9ng s\u00f4ng ng\u00f2i... v\u00e0 ki\u1ec3m tra l\u1ea1i b\u1eb1ng th\u1ef1c nghi\u1ec7m. Vinh ngh\u0129 ra c\u00e1ch \u0111o b\u00f3ng c\u00e2y m\u00e0 suy ra chi\u1ec1u d\u00e0i c\u1ee7a c\u00e2y. Ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1eddi c\u00f2n truy\u1ec1n l\u1ea1i c\u00e2u chuy\u1ec7n sau \u0111\u00e2y:","D\u1ea1o \u0111\u00f3, L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh v\u00e0 Qu\u00e1ch \u0110\u00ecnh B\u1ea3o l\u00e0 hai ng\u01b0\u1eddi n\u1ed5i ti\u1ebfng v\u00f9ng S\u01a1n Nam (Th\u00e1i B\u00ecnh - H\u00e0 Nam b\u00e2y gi\u1edd) v\u1ec1 th\u00f4ng minh, h\u1ecdc gi\u1ecfi. M\u1ed9t h\u00f4m, s\u1eafp \u0111\u1ebfn k\u1ef3 thi, L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh t\u00ecm sang l\u00e0ng Ph\u00fac Kh\u00ea b\u00ean S\u01a1n Nam h\u1ea1 \u0111\u1ec3 th\u0103m Qu\u00e1ch \u0110\u00ecnh B\u1ea3o, toan b\u00e0n chuy\u1ec7n c\u00f9ng l\u00ean kinh \u1ee9ng th\u00ed. \u0110\u1ebfn l\u00e0ng, Vinh gh\u00e9 m\u1ed9t qu\u00e1n n\u01b0\u1edbc ngh\u1ec9 ch\u00e2n. T\u1ea1i \u0111\u00e2y Vinh nghe ng\u01b0\u1eddi ta n\u00f3i l\u00e0 Qu\u00e1ch \u0110\u00ecnh B\u1ea3o \u0111ang ng\u00e0y \u0111\u00eam d\u00f9i m\u00e0i kinh s\u1eed qu\u00ean ng\u1ee7, qu\u00ean \u0103n. Ch\u1eafc ch\u1eafn k\u1ef3 n\u00e0y B\u1ea3o ph\u1ea3i \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u b\u1ea3ng v\u00e0ng. Vinh c\u01b0\u1eddi n\u00f3i: - K\u1ef3 thi \u0111\u1ebfn n\u01a1i m\u00e0 c\u00f2n ch\u00fai \u0111\u1ea7u v\u00e0o quy\u1ec3n s\u00e1ch, c\u1ed1 t\u1ee5ng ni\u1ec7m th\u00eam v\u00e0i ch\u1eef. V\u1eady c\u0169ng g\u1ecdi l\u00e0 bi\u1ebft h\u1ecdc \u01b0? Ta c\u00f3 v\u00e0o c\u0169ng ch\u1eb3ng c\u00f3 g\u00ec m\u00e0 b\u00e0n b\u1ea1c. - Vinh n\u00f3i th\u1ebf r\u1ed3i b\u1ecf ra v\u1ec1. Qu\u00e1ch \u0110\u00ecnh B\u1ea3o nghe \u0111\u01b0\u1ee3c chuy\u1ec7n tr\u00ean, g\u1eadt g\u00f9: - Ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 h\u1eb3n l\u00e0 L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh! Ta ph\u1ea3i \u0111i t\u00ecm m\u1edbi \u0111\u01b0\u1ee3c! Th\u1ebf l\u00e0 B\u1ea3o chu\u1ea9n b\u1ecb kh\u0103n g\u00f3i, t\u00ecm \u0111\u1ebfn Cao H\u01b0\u01a1ng th\u0103m Vinh. Ch\u1eafc m\u1ea9m \u0111\u1ebfn nh\u00e0 s\u1ebd g\u1eb7p ngay Vinh \u0111ang \u0111\u1ecdc s\u00e1ch. Nh\u01b0ng Vinh \u0111i v\u1eafng, ng\u01b0\u1eddi nh\u00e0 Vinh b\u1ea3o \u201cVinh \u0111ang ch\u01a1i ngo\u00e0i b\u00e3i\u201d. Qu\u00e1ch \u0110\u00ecnh B\u1ea3o ra b\u00e3i t\u00ecm, qu\u1ea3 th\u1ea5y Vinh \u0111ang th\u1ea3 di\u1ec1u, ch\u1ea1y ch\u01a1i c\u00f9ng b\u1ea1n b\u00e8, r\u1ea5t ung dung th\u01b0 th\u00e1i. B\u1ea3o ph\u1ee5c l\u1eafm t\u1ef1 n\u00f3i v\u1edbi m\u00ecnh: - Ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y kh\u00f4i ng\u00f4 tu\u1ea5n t\u00fa, phong th\u00e1i ung dung. Ta c\u00f3 h\u1ecdc m\u1ea5y c\u0169ng kh\u00f4ng th\u1ec3 theo k\u1ecbp. Qu\u1ea3 nhi\u00ean sau \u0111\u00f3, khoa Qu\u00ed M\u00f9i n\u0103m Quang Thu\u1eadn th\u1ee9 t\u01b0, \u0111\u1eddi vua L\u00ea Th\u00e1nh T\u00f4ng (1463) L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh \u0111\u1ed7 Tr\u1ea1ng nguy\u00ean (\u0111\u1ed7 \u0111\u1ea7u), Qu\u00e1ch \u0110\u00ecnh B\u1ea3o \u0111\u1ed7 Th\u00e1m hoa (\u0111\u1ed7 th\u1ee9 ba). N\u0103m \u1ea5y L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh m\u1edbi h\u0103m hai tu\u1ed5i.","Ng\u01b0\u1eddi ta c\u00f2n k\u1ec3 r\u1eb1ng: Khi Vinh \u201cvinh qui b\u00e1i t\u1ed5\u201d, v\u00f5ng l\u1ecdng v\u1ec1 l\u00e0ng, b\u1ecdn L\u00fd d\u1ecbch m\u0169 \u00e1o t\u1ec1 ch\u1ec9nh ra l\u1ed9 ch\u00ednh \u0111\u1ec3 \u0111\u00f3n. Nh\u01b0ng L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh l\u1ea1i b\u1ea3o m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi r\u1ebd qua \u0111\u01b0\u1eddng t\u1eaft. Qua b\u00e3i ch\u0103n tr\u00e2u, n\u01a1i c\u00f3 b\u1ea7y tr\u1ebb ch\u0103n tr\u00e2u r\u1ea5t th\u00e2n qu\u00fd \u00f4ng, th\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c \u00f4ng ch\u1ec9 cho c\u00e1ch c\u00e2u c\u00e1, b\u1eaby chim v\u00e0 c\u00f9ng ch\u01a1i th\u1ea3 di\u1ec1u. Th\u1ebf l\u00e0 \u0111o\u00e0n ng\u01b0\u1eddi g\u1ed3m c\u1ea3 v\u00f5ng l\u1ecdng xa gi\u00e1 l\u1eabn tr\u1ebb c\u01b0\u1ee1i tr\u00e2u b\u00f2 v\u1ec1 l\u00e0ng v\u00f4 c\u00f9ng hoan h\u1ec9 v\u00e0 th\u00e2n t\u00ecnh. Ch\u1eb3ng r\u00f5 chuy\u1ec7n c\u00f3 th\u1ef1c kh\u00f4ng, hay do qu\u00fd m\u1ebfn L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi ta n\u00f3i ra th\u1ebf. Ch\u1ec9 bi\u1ebft r\u1eb1ng \u00f4ng l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi l\u00e0m quan to nh\u01b0ng r\u1ea5t g\u1ea7n g\u0169i, qu\u00fd m\u1ebfn nh\u00e2n d\u00e2n nh\u1ea5t l\u00e0 con tr\u1ebb. \u0110\u1ea0I TH\u00c0NH TO\u00c1N PH\u00c1P Th\u1eddi x\u01b0a ng\u01b0\u1eddi ta ch\u1ec9 ch\u00fa tr\u1ecdng h\u1ecdc ch\u1eef, h\u1ecdc v\u0103n. Nh\u01b0ng L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh th\u00ec ch\u1eb3ng nh\u1eefng gi\u1ecfi ch\u1eef, gi\u1ecfi v\u0103n m\u00e0 c\u00f2n say m\u00ea khoa h\u1ecdc. \u00d4ng r\u1ea5t gi\u1ecfi to\u00e1n, c\u00f3 nhi\u1ec1u ph\u00e1t minh trong to\u00e1n h\u1ecdc v\u00e0 c\u00f3 nhi\u1ec1u \u1ee9ng d\u1ee5ng c\u1ee7a to\u00e1n h\u1ecdc trong \u0111\u1eddi s\u1ed1ng. C\u00f3 l\u1ea7n, tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng \u0111i kinh l\u00fd qua c\u00e1nh \u0111\u1ed3ng, \u00f4ng th\u1ea5y hai ng\u01b0\u1eddi \u0111ang tranh c\u00e3i kh\u00f4ng ai ch\u1ecbu ai \u0111\u1ec3 chia \u0111\u00f4i m\u1ed9t m\u1ea3nh \u0111\u1ea5t c\u00f3 h\u00ecnh d\u00e1ng ph\u1ee9c t\u1ea1p. Nghe r\u00f5 chuy\u1ec7n, \u00f4ng \u0111\u00e3 x\u1eafn qu\u1ea7n l\u1ed9i xu\u1ed1ng t\u1eadn n\u01a1i ch\u1ec9 r\u00f5 hai c\u00e1ch chia c\u1ee7a hai ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec1u kh\u00f4ng \u0111\u00fang. \u00d4ng gi\u00fap h\u1ecd chia l\u1ea1i c\u00f4ng b\u1eb1ng. L\u1ea1i m\u1ed9t l\u1ea7n kh\u00e1c, ng\u01b0\u1eddi ta \u0111ang ph\u1ea3i t\u00ednh chi\u1ec1u r\u1ed9ng c\u1ee7a m\u1ed9t kh\u00fac s\u00f4ng \u0111\u1ec3 chu\u1ea9n b\u1ecb b\u1eafc c\u1ea7u. N\u01b0\u1edbc ch\u1ea3y r\u1ea5t xi\u1ebft, thuy\u1ec1n b\u00e8 qua l\u1ea1i c\u0103ng d\u00e2y kh\u00f3 kh\u0103n. L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh n\u00f3i: - C\u1ee9 \u0111\u1ec3 \u0111\u1ea5y! Kh\u1ecfi ph\u1ea3i sang s\u00f4ng m\u1edbi \u0111o \u0111\u01b0\u1ee3c! M\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi t\u01b0\u1edfng \u00f4ng n\u00f3i \u0111\u00f9a. Nh\u01b0ng d\u00f9ng c\u00e1c ph\u01b0\u01a1ng ph\u00e1p ng\u00e0y nay ta g\u1ecdi l\u00e0 \u201ctam gi\u00e1c l\u01b0\u1ee3ng\u201d d\u00f9ng c\u00e1c h\u00ecnh \u201c\u0111\u1ed3ng d\u1ea1ng\u201d, \u00f4ng \u0111\u00e3 \u0111o ch\u00ednh x\u00e1c chi\u1ec1u r\u1ed9ng s\u00f4ng. Sau khi b\u1eafc c\u1ea7u, ng\u01b0\u1eddi ta \u0111o l\u1ea1i th\u00ec qu\u1ea3 kh\u00f4ng sai m\u1ed9t t\u1ea5c!","\u0110\u1ec3 ph\u1ed5 bi\u1ebfn ki\u1ebfn th\u1ee9c to\u00e1n v\u00e0o \u0111\u1eddi s\u1ed1ng, L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh \u0111\u00e3 so\u1ea1n ra cu\u1ed1n \u201c\u0110\u1ea1i th\u00e0nh to\u00e1n ph\u00e1p\u201d. Trong cu\u1ed1n s\u00e1ch, \u00f4ng t\u1ed5ng k\u1ebft nh\u1eefng ki\u1ebfn th\u1ee9c to\u00e1n c\u1ee7a th\u1eddi \u0111\u00f3 v\u00e0 c\u1ea3 nh\u1eefng ph\u00e1t minh c\u1ee7a \u00f4ng. M\u1edf \u0111\u1ea7u cu\u1ed1n s\u00e1ch, L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh \u0111\u1ec1 b\u00e0i th\u01a1 khuy\u00ean m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi h\u1ecdc to\u00e1n: Tr\u01b0\u1edbc th\u1eddi cho bi\u1ebft c\u00e1ch th\u01b0\u01a1ng l\u01b0\u1eddng T\u00ednh to\u00e1n b\u00ecnh ph\u00e2n \u1edf c\u1eedu ch\u01b0\u01a1ng Th\u00f4ng hay m\u1ecdi nh\u1ebd \u0111i\u1ec1u vinh hi\u1ec3n H\u1ecdc l\u1ea5y cho tinh gi\u00fap th\u00e1nh v\u01b0\u01a1ng! Trong s\u00e1ch d\u1ea1y c\u00e1c ki\u1ebfn th\u1ee9c v\u1ec1 s\u1ed1 h\u1ecdc nh\u01b0: c\u00e1c ph\u00e9p c\u1eedu ch\u01b0\u01a1ng (nh\u00e2n), c\u00e1c ph\u00e9p b\u00ecnh ph\u01b0\u01a1ng (khai c\u0103n), \u0111\u1ed3ng ph\u00e2n (chia \u0111\u1ec1u), sai ph\u00e2n (chia kh\u00e1c nhau), ph\u01b0\u01a1ng ph\u00e1p \u0111o l\u01b0\u1eddng b\u00f3ng (ph\u01b0\u01a1ng ph\u00e1p tam gi\u00e1c \u0111\u1ed3ng d\u1ea1ng), h\u1ec7 th\u1ed1ng \u0111o l\u01b0\u1eddng (c\u00e1ch c\u00e2n, \u0111o, \u0111ong, \u0111\u1ebfm, \u0111\u1ecbnh \u0111\u01a1n v\u1ecb ti\u1ec1n, v\u1ea3i...), d\u1ea1y to\u00e1n \u0111\u1ea1c \u0111i\u1ec1n, \u0111o di\u1ec7n t\u00edch c\u00e1c h\u00ecnh: vu\u00f4ng, ch\u1eef nh\u1eadt, tam gi\u00e1c, h\u00ecnh tr\u00f2n v\u00e0 c\u00e1c h\u00ecnh ph\u1ee9c t\u1ea1p h\u01a1n. \u1ede m\u1ed7i ph\u1ea7n, m\u1ed7i ph\u01b0\u01a1ng ph\u00e1p, \u00f4ng \u0111\u1ec1u c\u00f3 b\u00e0i th\u01a1 n\u00f4m cho ng\u01b0\u1eddi ta d\u1ec5 nh\u1edb. Nh\u01b0 khi c\u1ed9ng hai ph\u00e2n s\u1ed1 c\u00f9ng m\u1eabu s\u1ed1, \u00f4ng vi\u1ebft: C\u1ed9ng hai ph\u00e2n s\u1ed1 c\u00f9ng s\u1ed1 d\u01b0\u1edbi (m\u1eabu s\u1ed1) C\u1ee9 c\u1ed9ng ph\u1ea7n tr\u00ean (t\u1eed s\u1ed1) l\u1ea1i v\u1edbi nhau. Ho\u1eb7c khi d\u1ea1y c\u00e1ch t\u00ednh di\u1ec7n t\u00edch \u201ch\u00ecnh thang\u201d: Tam gi\u00e1c b\u1ecb c\u1ee5t \u0111\u1ea7u Di\u1ec7n t\u00edch t\u00ednh l\u00e0m sao C\u1ea1nh tr\u00ean, c\u1ea1nh d\u01b0\u1edbi c\u1ed9ng v\u00e0o \u0110em nh\u00e2n v\u1edbi n\u1eeda b\u1ec1 cao kh\u1eafc th\u00e0nh!","Nh\u1eefng b\u00e0i th\u01a1 n\u00e0y \u00f4ng c\u1ed1 l\u00e0m cho n\u00f4m n\u00e1 \u0111\u1ec3 d\u1ec5 truy\u1ec1n d\u1ea1y r\u1ed9ng r\u00e3i trong qu\u1ea7n ch\u00fang. \u0110i\u1ec1u \u0111\u00e1ng ch\u00fa \u00fd l\u00e0 cu\u1ed1n s\u00e1ch so\u1ea1n t\u1eeb th\u1ebf k\u1ef7 th\u1ee9 XV m\u00e0 m\u00e3i \u0111\u1ebfn th\u1ebf k\u1ef7 XIX n\u00f3 c\u00f2n \u0111\u01b0\u1ee3c d\u00f9ng l\u00e0m s\u00e1ch gi\u00e1o khoa \u0111\u1ec3 d\u1ea1y to\u00e1n trong, c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng. T\u1eea B\u00c0N TAY \u0110\u1ebeN B\u00c0N T\u00cdNH Th\u1eddi L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh, c\u00e1c \u00f4ng c\u1ee5 t\u00ednh to\u00e1n th\u1eadt l\u00e0 th\u00f4 s\u01a1 ngh\u00e8o n\u00e0n. C\u00f3 l\u1ebd c\u00f4ng c\u1ee5 ch\u1ee7 y\u1ebfu v\u1eabn l\u00e0 hai b\u00e0n tay b\u1eb1ng c\u00e1ch \u201cb\u1ea5m \u0111\u1ed1t ng\u00f3n tay\u201d. Ng\u01b0\u1eddi ta c\u00f2n d\u00f9ng m\u1ed9t s\u1ee3i d\u00e2y v\u1edbi nh\u1eefng n\u00fat th\u1eaft l\u00e0m c\u00f4ng c\u1ee5 t\u00ednh to\u00e1n. Tr\u00ean s\u1ee3i d\u00e2y d\u00e0i, c\u1ed9ng th\u00eam m\u1ed9t \u0111\u01a1n v\u1ecb th\u00ec th\u1eaft th\u00eam m\u1ed9t n\u00fat, tr\u1eeb \u0111i m\u1ed9t \u0111\u01a1n v\u1ecb th\u00ec c\u1edfi ra m\u1ed9t n\u00fat. \u0110i vay m\u1ed9t quan ti\u1ec1n hay m\u1ed9t \u0111\u1ea5u th\u00f3c th\u00ec th\u1eaft th\u00eam m\u1ed9t n\u00fat. Tr\u1ea3 n\u1ee3 \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t quan ti\u1ec1n hay m\u1ed9t \u0111\u1ea5u th\u00f3c th\u00ec c\u1edfi ra m\u1ed9t n\u00fat... Ng\u01b0\u1eddi ta c\u0169ng d\u00f9ng nh\u1eefng \u0111\u1ed1t x\u01b0\u01a1ng s\u1ed1ng c\u1ee7a s\u00fac v\u1eadt, x\u00e2u v\u00e0o m\u1ed9t s\u1ee3i d\u00e2y l\u00e0m c\u00f4ng c\u1ee5 t\u00ednh to\u00e1n. S\u1ee3i d\u00e2y \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1eadp l\u1ea1i v\u00e0 khi mu\u1ed1n c\u1ed9ng hay tr\u1eeb \u0111i th\u00ec \u0111\u1ea9y c\u00e1c n\u00fat qua hay l\u1ea1i hai ph\u1ea7n s\u1ee3i d\u00e2y. L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh \u0111\u00e3 nhi\u1ec1u ng\u00e0y \u0111\u00eam suy ngh\u0129 s\u00e1ng ch\u1ebf m\u1ed9t c\u00f4ng c\u1ee5 t\u00ednh to\u00e1n thu\u1eadn l\u1ee3i h\u01a1n. Cu\u1ed1i c\u00f9ng, \u00f4ng \u0111\u00e3 s\u00e1ng ch\u1ebf ra b\u00e0n t\u00ednh g\u1ea9y, chi\u1ebfc b\u00e0n t\u00ednh \u0111\u1ea7u ti\u00ean c\u1ee7a Vi\u1ec7t Nam. L\u00fac \u0111\u1ea7u \u00f4ng n\u1eb7n nh\u1eefng h\u00f2n bi b\u1eb1ng \u0111\u1ea5t c\u00f3 khoan l\u1ed7 \u1edf gi\u1eefa, ph\u01a1i kh\u00f4, x\u00e2u v\u00e0o m\u1ed9t c\u00e1i \u0111\u0169i. R\u1ed3i \u00f4ng l\u00e0m hai x\u00e2u, vi\u1ec7c t\u00ednh to\u00e1n thu\u1eadn l\u1ee3i h\u01a1n. Ti\u1ebfp \u0111\u00f3, \u00f4ng l\u00e0m nhi\u1ec1u x\u00e2u, bu\u1ed9c c\u1ea1nh nhau th\u00e0nh m\u1ed9t b\u00e0n t\u00ednh. \u00d4ng c\u1ea3i ti\u1ebfn d\u1ea7n t\u1eeb nh\u1eefng \u201cvi\u00ean t\u00ednh\u201d b\u1eb1ng \u0111\u1ea5t th\u00e0nh nh\u1eefng \u0111\u1ed1t tr\u00fac ng\u1eafn c\u00f3 s\u1eb5n l\u1ed7 \u1edf trong. R\u1ed3i d\u1ea7n d\u00e0 \u00f4ng kh\u1eafc nh\u1eefng \u201cvi\u00ean t\u00ednh\u201d b\u1eb1ng g\u1ed7, s\u01a1n m\u1ea7u kh\u00e1c nhau v\u1eeba \u0111\u1eb9p, v\u1eeba d\u1ec5 t\u00ednh, d\u1ec5 nh\u1edb.","\u0110i\u1ec1u th\u00fa v\u1ecb l\u00e0 v\u1ec1 sau, khi b\u00e0n t\u00ednh g\u1ea9y c\u1ee7a Trung Qu\u1ed1c \u0111\u01b0\u1ee3c du nh\u1eadp sang ta, th\u00ec h\u00ecnh d\u00e1ng c\u1ee7a ch\u00fang ch\u1eb3ng kh\u00e1c g\u00ec v\u1edbi b\u00e0n t\u00ednh c\u1ee7a L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh. \u0110\u00e1ng ph\u1ee5c h\u01a1n n\u1eefa l\u00e0 c\u1ea3 c\u00e1c quy t\u1eafc t\u00ednh to\u00e1n c\u1ed9ng, tr\u1eeb, nh\u00e2n, chia c\u0169ng \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh ngh\u0129 ra tr\u01b0\u1edbc r\u1ed3i. C\u00c2N VOI TO - \u0110O GI\u1ea4Y M\u1eceNG Ng\u00e0y x\u01b0a, khi Trung Qu\u1ed1c c\u00f2n l\u00e0 n\u01b0\u1edbc phong ki\u1ebfn b\u1ecdn vua quan phong ki\u1ebfn Trung Qu\u1ed1c th\u01b0\u1eddng c\u1eady th\u1ebf n\u01b0\u1edbc l\u1edbn, coi th\u01b0\u1eddng n\u01b0\u1edbc ta, cho n\u01b0\u1edbc ta l\u00e0 man di m\u1ecdi r\u1ee3. V\u1ec1 tinh th\u1ea7n b\u1ea5t khu\u1ea5t ki\u00ean c\u01b0\u1eddng c\u1ee7a cha \u00f4ng ta, th\u00ec ch\u00fang \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c nhi\u1ec1u b\u00e0i h\u1ecdc. Nh\u01b0ng v\u1ec1 m\u1eb7t khoa h\u1ecdc, th\u00ec ch\u00fang ch\u01b0a ph\u1ee5c l\u1eafm. M\u1ed9t l\u1ea7n s\u1ee9 nh\u00e0 Thanh l\u00e0 Chu Hy sang n\u01b0\u1edbc ta, vua Th\u00e1nh T\u00f4ng sai L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh ra ti\u1ebfp. Hy nghe \u0111\u1ed3n n\u01b0\u1edbc Nam c\u00f3 \u00f4ng tr\u1ea1ng n\u1ed5i ti\u1ebfng v\u1ec1 v\u0103n ch\u01b0\u01a1ng \u00e2m nh\u1ea1c, m\u00e0 c\u00f2n tinh th\u00f4ng c\u1ea3 to\u00e1n h\u1ecdc n\u00ean m\u1edbi h\u1ecfi L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh. - C\u00f3 ph\u1ea3i \u00f4ng l\u00e0m s\u00e1ch \u0110\u1ea1i th\u00e0nh to\u00e1n ph\u00e1p, \u0111\u1ecbnh th\u01b0\u1edbc \u0111o ru\u1ed9ng \u0111\u1ea5t, ch\u1ebf ra b\u00e0n t\u00ednh c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc Nam \u0111\u00f3 kh\u00f4ng? L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh \u0111\u00e1p: - D\u1ea1, \u0111\u00fang th\u1ebf! Nh\u00e2n c\u00f3 con voi r\u1ea5t to \u0111ang k\u00e9o g\u1ed7 tr\u00ean s\u00f4ng, Chu Hy b\u1ea3o: - Tr\u1ea1ng th\u1eed c\u00e2n xem con voi kia n\u1eb7ng bao nhi\u00eau! - Xin \u0111\u01b0\u1ee3c! D\u1ee9t l\u1eddi, Vinh x\u0103m x\u0103m c\u1ea7m c\u00e2n \u0111i c\u00e2n voi. - T\u00f4i e chi\u1ebfc c\u00e2n c\u1ee7a \u00f4ng h\u01a1i nh\u1ecf so v\u1edbi con voi \u0111\u1ea5y! - Hy c\u01b0\u1eddi n\u00f3i.","- Th\u00ec chia nh\u1ecf voi ra! Vinh th\u1ea3n nhi\u00ean tr\u1ea3 l\u1eddi! - \u00d4ng \u0111\u1ecbnh m\u1ed5 th\u1ecbt voi \u00e0? Cho t\u00f4i xin m\u1ed9t mi\u1ebfng gan nh\u00e9! L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh t\u1ec9nh kh\u00f4 kh\u00f4ng \u0111\u00e1p. \u0110\u1ebfn b\u1ebfn s\u00f4ng, tr\u1ea1ng ch\u1ec9 chi\u1ebfc thuy\u1ec1n b\u1ecf kh\u00f4ng, sai l\u00ednh d\u1eaft voi xu\u1ed1ng. Thuy\u1ec1n \u0111ang n\u1ed5i, do voi n\u1eb7ng n\u00ean \u0111\u1ea7m s\u00e2u xu\u1ed1ng. L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh, cho l\u00ednh l\u1ed9i xu\u1ed1ng \u0111\u00e1nh d\u1ea5u m\u00e9p n\u01b0\u1edbc b\u00ean thuy\u1ec1n r\u1ed3i d\u1eaft voi l\u00ean. K\u1ebf \u0111\u00f3, tr\u1ea1ng ra l\u1ec7nh \u0111\u1ed5 \u0111\u00e1 h\u1ed9c xu\u1ed1ng thuy\u1ec1n. Thuy\u1ec1n l\u1ea1i \u0111\u1ea7m xu\u1ed1ng d\u1ea7n cho t\u1edbi \u0111\u00fang d\u1ea5u c\u0169 th\u00ec ng\u01b0ng \u0111\u1ed5 \u0111\u00e1. Th\u1ebf r\u1ed3i tr\u1ea1ng b\u1eafc c\u00e2n l\u00ean c\u00e2n \u0111\u00e1. Tr\u1ea1ng cho b\u1ea3o s\u1ee9 nh\u00e0 Thanh: - \u00d4ng ra m\u00e0 xem c\u00e2n voi! S\u1ee9 T\u00e0u tr\u00f4ng th\u1ea5y c\u1ea3 s\u1ee3, nh\u01b0ng v\u1eabn t\u1ecf ra b\u00ecnh t\u0129nh coi th\u01b0\u1eddng. Khi xong vi\u1ec7c, Hy n\u00f3i: - \u00d4ng c\u0169ng gi\u1ecfi \u0111\u1ea5y ch\u1ee9! Ti\u1ebfng \u0111\u1ed3n qu\u1ea3 kh\u00f4ng ngoa! \u00d4ng \u0111\u00e3 c\u00e2n \u0111\u01b0\u1ee3c voi to, v\u1eady \u00f4ng c\u00f3 th\u1ec3 \u0111o \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1edd gi\u1ea5y n\u00e0y d\u00e0y bao nhi\u00eau kh\u00f4ng? S\u1ee9 n\u00f3i r\u1ed3i x\u00e9 m\u1ed9t t\u1edd gi\u1ea5y b\u1ea3n r\u1ea5t m\u1ecfng t\u1eeb m\u1ed9t cu\u1ed1n s\u00e1ch d\u00e0y \u0111\u01b0a cho L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh, Hy l\u1ea1i \u0111\u01b0a lu\u00f4n m\u1ed9t chi\u1ebfc th\u01b0\u1edbc. Gi\u1ea5y th\u00ec m\u1ecfng m\u00e0 li chia \u1edf th\u01b0\u1edbc l\u1ea1i qu\u00e1 th\u00f4, Vinh ngh\u0129 gi\u00e2y l\u00e1t r\u1ed3i n\u00f3i: - Ng\u00e0i cho t\u00f4i m\u01b0\u1ee3n cu\u1ed1n s\u00e1ch! S\u1ee9 \u0111\u01b0a ngay s\u00e1ch v\u00e0 c\u01b0\u1eddi n\u00f3i: - \u00d4ng ngh\u0129 s\u00e1ch c\u00f3 d\u1ea1y c\u00e1ch \u0111o ch\u0103ng? Hay \u00f4ng cho k\u1ebft qu\u1ea3 \u0111\u00e3 ghi s\u1eb5n trong s\u00e1ch? L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh l\u1ea5y th\u01b0\u1edbc \u0111o cu\u1ed1n s\u00e1ch, t\u00ednh nh\u1ea9m m\u1ed9t l\u00e1t r\u1ed3i n\u00f3i b\u1ec1 d\u00e0y t\u1edd gi\u1ea5y.","K\u1ebft qu\u1ea3 r\u1ea5t kh\u1edbp v\u1edbi con s\u1ed1 \u0111\u00e3 bi\u1ebft s\u1eb5n \u1edf nh\u00e0. Nh\u01b0ng s\u1ee9 ch\u01b0a tin t\u00e0i L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh: - \u00d4ng \u0111o\u00e1n m\u00f2 c\u0169ng gi\u1ecfi \u0111\u1ea5y! - Th\u01b0a kh\u00f4ng. Vi\u1ec7c \u0111o n\u00e0y r\u1ea5t d\u1ec5, ta ch\u1ec9 c\u1ea7n \u0111o b\u1ec1 d\u00e0y c\u1ea3 cu\u1ed1n s\u00e1ch r\u1ed3i chia \u0111\u1ec1u cho s\u1ed1 t\u1edd. Vi\u1ec7c \u0111\u00f3 c\u00f3 kh\u00f3 g\u00ec \u0111\u00e2u! S\u1ee9 ng\u1eeda m\u1eb7t l\u00ean tr\u1eddi than: Danh \u0111\u1ed3n qu\u1ea3 kh\u00f4ng sai. N\u01b0\u1edbc Nam qu\u1ea3 c\u00f3 l\u1eafm ng\u01b0\u1eddi t\u00e0i! L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh qu\u1ea3 l\u00e0 k\u1ef3 t\u00e0i! \u00d4ng ngh\u0129 ra c\u00e1ch c\u00e2n \u0111o t\u00e0i t\u00ecnh ngay c\u1ea3 trong l\u00fac b\u1ea5t ng\u1edd, c\u1ea7n \u1ee9ng ph\u00f3 nhanh ch\u00f3ng. G\u1eb7p v\u1eadt to th\u00ec \u00f4ng chia nh\u1ecf (m\u00e0 chia nh\u1ecf m\u1ed9t con voi s\u1ed1ng m\u1edbi t\u00e0i!). C\u00f2n g\u1eb7p v\u1eadt nh\u1ecf th\u00ec \u00f4ng g\u1ed9p l\u1ea1i. Ph\u1ea3i ch\u0103ng \u00fd t\u01b0\u1edfng c\u1ee7a L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh ch\u00ednh l\u00e0 m\u1ea7m m\u1ed1ng c\u1ee7a ph\u00e9p t\u00ednh vi ph\u00e2n (chia nh\u1ecf) v\u00e0 t\u00edch ph\u00e2n (g\u1ed9p l\u1ea1i) m\u00e0 ng\u00e0y nay l\u00e0 nh\u1eefng c\u00f4ng c\u1ee5 kh\u00f4ng th\u1ec3 thi\u1ebfu \u0111\u01b0\u1ee3c c\u1ee7a to\u00e1n h\u1ecdc hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i? N\u00caN M\u1eeaNG HAY N\u00caN LO L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh l\u00e0 m\u1ed9t \u00f4ng quan t\u00e0i gi\u1ecfi, th\u00f4ng th\u1ea1o v\u0103n ch\u01b0\u01a1ng, gi\u1ecfi giang \u00e2m nh\u1ea1c, tinh t\u01b0\u1eddng to\u00e1n ph\u00e1p. \u00d4ng c\u00f2n n\u1ed5i ti\u1ebfng v\u1ec1 l\u00f2ng m\u1ebfn d\u00e2n v\u00e0 \u0111\u1ee9c t\u00ednh th\u1eb3ng th\u1eafn trung th\u1ef1c. Ngay \u0111\u1ed1i v\u1edbi vua, \u00f4ng c\u0169ng hay ch\u00e2m bi\u1ebfm kh\u00f4i h\u00e0i, kh\u00f4ng ch\u1ecbu c\u00e2u th\u00fac. \u00d4ng th\u01b0\u1eddng m\u01b0\u1ee3n vi\u1ec7c \u0111\u1ec3 r\u0103n d\u1ea1y t\u1eeb vua \u0111\u1ebfn quan. M\u1ed9t h\u00f4m, l\u00fac ch\u1ea7u trong tri\u1ec1u, vua h\u1edbn h\u1edf n\u00f3i v\u1edbi Vinh: - Tr\u1eabm c\u00f3 nhi\u1ec1u con trai, vi\u1ec7c thi\u00ean h\u1ea1 kh\u00f4ng vi\u1ec7c g\u00ec ph\u1ea3i lo ng\u1ea1i n\u1eefa! L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh t\u00e2u: - L\u1eafm con trai l\u00e0 l\u1eafm gi\u1eb7c. Kh\u00f4ng lo sao \u0111\u01b0\u1ee3c!","Vua l\u1ea5y l\u00e0m l\u1ea1 h\u1ecfi: - Ta kh\u00f4ng r\u00f5 sao l\u1ea1i th\u1ebf? Tr\u1ea1ng t\u00e2u kh\u00f4ng \u00fap m\u1edf: Ng\u00f4i b\u00e1u ch\u1ec9 c\u00f3 m\u1ed9t. B\u1ec7 h\u1ea1 c\u00f3 nhi\u1ec1u con trai c\u00e0ng c\u00f3 nhi\u1ec1u s\u1ef1 tranh gi\u00e0nh ng\u00f4i b\u00e1u. Nh\u01b0 v\u1eady ph\u1ea3i lo l\u1eafm ch\u1ee9! \u0110\u00fang nh\u01b0 \u201cs\u1ea5m\u201d c\u1ee7a tr\u1ea1ng. Sau \u0111\u00f3 con ch\u00e1u nh\u00e0 vua tranh gi\u00e0nh ng\u00f4i th\u1ee9, ch\u00e9m gi\u1ebft l\u1eabn nhau, g\u00e2y c\u1ea3nh \u201cn\u1ed3i da n\u1ea5u th\u1ecbt, c\u1ed1t nh\u1ee5c t\u01b0\u01a1ng t\u00e0n\u201d, l\u00e0m cho tri\u1ec1u ch\u00ednh \u0111\u1ed5 n\u00e1t, tr\u0103m h\u1ecd l\u1ea7m than. Ch\u1ec9 ba ch\u1ee5c n\u0103m sau khi Th\u00e1nh T\u00f4ng m\u1ea5t, M\u1ea1c \u0110\u0103ng Dung \u0111\u00e3 nh\u00e2n c\u01a1 h\u1ed9i m\u00e0 c\u01b0\u1edbp ng\u00f4i nh\u00e0 L\u00ea. \u00d4NG T\u1ed4 NG\u00c0NH - R\u1ed0I N\u01af\u1edaC L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh k\u1ec3 c\u0169ng l\u1ea1. L\u00fac ng\u01b0\u1eddi ta tr\u1ecdng th\u01a1 ca, th\u00ec \u00f4ng l\u1ea1i \u0111am m\u00ea khoa h\u1ecdc, d\u00f9 \u00f4ng r\u1ea5t gi\u1ecfi th\u01a1 ca. Ng\u01b0\u1eddi ta tr\u1ecdng thuy\u1ebft l\u00fd th\u00ec \u00f4ng l\u1ea1i m\u00ea th\u1ef1c h\u00e0nh, d\u00f9 \u00f4ng r\u1ea5t th\u00f4ng thuy\u1ebft l\u00fd. Ng\u01b0\u1eddi ta tr\u1ecdng H\u00e1n h\u1ecdc, th\u00ec \u00f4ng l\u1ea1i th\u00edch N\u00f4m. Ng\u01b0\u1eddi ta th\u00edch t\u00e1ch m\u00ecnh nh\u1eadp v\u00e0o \u0111\u1eb3ng c\u1ea5p cao sang, th\u00ec \u00f4ng t\u1eeb \u0111\u1ecba v\u1ecb cao sang th\u00edch h\u00f2a h\u1ee3p v\u1edbi d\u00e2n, y\u00eau m\u1ebfn d\u00e2n. Th\u1eddi \u00f4ng s\u1ed1ng ng\u01b0\u1eddi ta th\u01b0\u1eddng coi nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi h\u00e1t x\u01b0\u1edbng l\u00e0 \u201cx\u01b0\u1edbng ca v\u00f4 lo\u00e0i\u201d, t\u1ee9c l\u00e0 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi kh\u00f4ng \u0111\u00e1ng qu\u00fd tr\u1ecdng. V\u1eady m\u00e0 L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh \u0111\u1ed7 Tr\u1ea1ng, l\u00e0m quan to l\u1ea1i r\u1ea5t th\u00edch h\u00e1t tu\u1ed3ng ch\u00e8o, th\u00edch ca nh\u1ea1c, \u00f4ng s\u00e1ng t\u00e1c nhi\u1ec1u v\u00e0 c\u00f2n tr\u1ef1c ti\u1ebfp bi\u1ec3u di\u1ec5n n\u1eefa. \u00d4ng \u0111\u00e3 vi\u1ebft b\u1ed9 s\u00e1ch \u201cH\u00fd ph\u01b0\u1eddng ph\u1ea3 l\u1ee5c\u201d kh\u1ea3o c\u1ee9u ngh\u1ec7 thu\u1eadt tu\u1ed3ng ch\u00e8o. \u00d4ng c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c vua giao c\u00f9ng v\u1edbi Th\u00e2n Nh\u00e2n Trung, \u0110\u1ed7 Nhu\u1eadn ch\u1ebf \u0111\u1ecbnh ra c\u00e1c l\u1ec5 nh\u1ea1c c\u1ee7a tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh. L\u00fac v\u1ec1 tr\u00ed s\u0129 (l\u00fac 55 tu\u1ed5i) \u00f4ng v\u1eabn th\u00edch la c\u00e0 n\u01a1i th\u00f4n d\u00e3, th\u00edch h\u00e1t, th\u00edch ca. \u00d4ng r\u1ea5t y\u00eau con tr\u1ebb, th\u01b0\u1eddng b\u00e0y cho ch\u00fang nh\u1eefng tr\u00f2","ch\u01a1i vui nh\u1ed9n, b\u1ed5 \u00edch. Th\u1ea5y tr\u1ebb em th\u00edch n\u1eb7n nh\u1eefng con r\u1ed1i, \u00f4ng \u0111\u00e3 ngh\u0129 ra c\u00e1ch ch\u01a1i m\u00faa r\u1ed1i n\u01b0\u1edbc. Tr\u00f2 ch\u01a1i n\u00e0y th\u1eadt vui, th\u1eadt h\u1ea5p d\u1eabn. Ng\u01b0\u1eddi c\u00e1c n\u01a1i t\u00ecm \u0111\u1ebfn h\u1ecdc \u0111\u1ec3 v\u1ec1 ph\u1ed5 bi\u1ebfn \u1edf qu\u00ea m\u00ecnh. T\u1eeb \u0111\u00f3 m\u00faa r\u1ed1i n\u01b0\u1edbc tr\u1edf th\u00e0nh m\u1ed9t lo\u1ea1i ngh\u1ec7 thu\u1eadt s\u00e2n kh\u1ea5u \u0111\u1eb7c s\u1eafc \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u00e2n d\u00e2n truy\u1ec1n m\u00e3i \u0111\u1ebfn ng\u00e0y nay. QUAN TR\u1ea0NG H\u1ea6U QUAN HUY\u1ec6N L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh r\u1ea5t gh\u00e9t nh\u1eefng t\u00ean quan l\u1ea1i h\u00f4ng h\u00e1ch, h\u00e0 hi\u1ebfp nh\u00e2n d\u00e2n. \u00d4ng c\u00f3 nhi\u1ec1u h\u1ecdc tr\u00f2 gi\u1ecfi \u0111\u1ed7 cao, l\u00e0m quan l\u1edbn. V\u1edbi h\u1ecdc tr\u00f2 n\u00e0o \u00f4ng c\u0169ng d\u1ea1y v\u1ec1 l\u00f2ng y\u00eau d\u00e2n, \u0111\u1ee9c khi\u00eam t\u1ed1n. C\u00f3 l\u1ea7n, m\u1ed9t vi\u00ean quan huy\u1ec7n h\u00e1ch d\u1ecbch \u0111\u00e3 b\u1ecb \u00f4ng cho m\u1ed9t b\u00e0i h\u1ecdc, l\u00e0m tr\u00f2 c\u01b0\u1eddi cho nh\u00e2n d\u00e2n. B\u1eefa \u1ea5y \u00f4ng \u0111i ch\u01a1i th\u0103m b\u1ea1n b\u00e8, ng\u1ed3i ngh\u1ec9 ch\u00e2n \u1edf qu\u00e1n n\u01b0\u1edbc b\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng. B\u1ed7ng th\u1ea5y m\u1ed9t \u0111o\u00e0n r\u01b0\u1edbc quan huy\u1ec7n \u0111i qua. D\u00e2n trong v\u00f9ng \u0111\u1ec1u bi\u1ebft t\u00ean quan n\u00e0y th\u01b0\u1eddng hay b\u1eaft ng\u01b0\u1eddi d\u1ecdc \u0111\u01b0\u1eddng khi\u00eang c\u00e1ng, b\u00e8n b\u1ea3o nhau tr\u1ed1n ch\u1ea1y c\u1ea3. Ri\u00eang Tr\u1ea1ng kh\u00f4ng bi\u1ebft l\u1ec7 \u0111\u00f3, c\u1ee9 ung dung ng\u1ed3i ngh\u1ec9. - \u00ca, t\u00ean kia ra khi\u00eang c\u00e1ng cho quan! T\u00ean l\u00ednh ch\u1ec9 L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh b\u1ea3o: - D\u1ea1, d\u1ea1... L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh kh\u00fam n\u00fam b\u01b0\u1edbc l\u1ea1i gh\u00e9 vai khi\u00eang \u0111\u1ebfn ch\u1ed7 b\u00f9n l\u1ed9i. L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh \u201cv\u00f4 t\u00ecnh\u201d tr\u01b0\u1ee3t ch\u00e2n v\u0103ng c\u00e1ng h\u1ea5t quan huy\u1ec7n ng\u00e3 ch\u1ed3ng g\u1ecdng gi\u1eefa v\u0169ng, \u00e1o, m\u0169, c\u00e2n \u0111ai b\u00ea b\u1ebft b\u00f9n. Quan huy\u1ec7n \u0111\u1ecf t\u00edm m\u1eb7t m\u00e0y v\u00ec gi\u1eadn, \u0111ang toan \u0111\u1ed5 c\u01a1n th\u1ecbnh n\u1ed9 l\u00ean \u0111\u1ea7u k\u1ebb h\u1ea7u h\u1ea1 m\u00ecnh, th\u00ec Tr\u1ea1ng v\u1eaby ng\u01b0\u1eddi \u0111i \u0111\u01b0\u1eddng, n\u00f3i l\u1edbn:","- B\u00e1c g\u1ecdi h\u1ed9 anh h\u1ecdc tr\u00f2 t\u00f4i l\u00e0 Th\u00e1m Hoa V\u0103n C\u00e1t ra khi\u00eang v\u00f5ng h\u1ea7u quan huy\u1ec7n thay th\u1ea7y. Quan huy\u1ec7n xanh x\u00e1m m\u1eb7t m\u00e0y, cu\u1ed1ng qu\u00edt k\u00eau: - \u1ea4y ch\u1ebft! \u1ea4y ch\u1ebft! Quan tr\u1ea1ng L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh tha t\u1ed9i cho! R\u1ed3i quan huy\u1ec7n c\u1ee9 th\u1ebf qu\u1ef3 xu\u1ed1ng v\u0169ng b\u00f9n l\u1ea1y nh\u01b0 b\u1ed3 c\u1ee7i. L\u01b0\u01a1ng Th\u1ebf Vinh nh\u1eb9 nh\u00e0ng l\u1ea5y l\u1eddi r\u0103n d\u1ea1y, b\u1eaft quan huy\u1ec7n t\u1eeb nay ph\u1ea3i ch\u1eeba th\u00f3i h\u1ed1ng h\u00e1ch v\u1edbi d\u00e2n. (Theo m\u1ed9t t\u00e0i li\u1ec7u c\u1ee7a NXB Kim \u0110\u1ed3ng) \u00a0","T\u01b0 li\u00eau v\u1ec1 NGUY\u1ec4N TR\u1ef0C \u0110\u1ec1n th\u1edd Tr\u1ea1ng nguy\u00ean Nguy\u1ec5n Tr\u1ef1c l\u00e0 m\u1ed9t ng\u00f4i \u0111\u1ec1n c\u1ed5, d\u1ef1ng b\u00ean c\u1ea1nh ch\u00f9a B\u1ed1i Kh\u00ea. Cha Nguy\u1ec5n Tr\u1ef1c l\u00e0 Nguy\u1ec5n Th\u00ec Trung ng\u01b0\u1eddi l\u00e0ng B\u1ed1i, c\u00f3 l\u1ebd n\u01a1i d\u1ef1ng l\u1ec1u l\u00e0 n\u1ec1n nh\u00e0 c\u0169 c\u1ee7a gia \u0111\u00ecnh h\u1ecd Nguy\u1ec5n c\u00f3 danh v\u1ecdng t\u1eeb th\u1eddi Tr\u1ea7n Tr\u00f9ng Quang (1409-1413). \u00d4ng t\u1ed5 c\u1ee7a Nguy\u1ec5n Tr\u1ef1c l\u00e0 Nguy\u1ec5n H\u1eefu, d\u01b0\u1edbi tri\u1ec1u Tr\u1ea7n gi\u1eef ch\u1ee9c H\u00e0n l\u00e2m th\u1ecb gi\u1ea3ng ki\u00eam Th\u1ea9m l\u0129nh vi\u1ec7n s\u1ee9. \u00d4ng n\u1ed9i l\u00e0 Nguy\u1ec5n B\u00ednh gi\u1eef ch\u1ee9c nho h\u1ecdc hu\u1ea5n \u0111\u1ea1o. Nguy\u1ec5n Th\u00ec Trung l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 v\u0103n h\u1ecdc, n\u1ed1i d\u00f5i \u0111\u01b0\u1ee3c gia phong. \u0110\u01b0\u01a1ng l\u00fac \u0111\u1eddi nhu\u1eadn H\u1ed3, qu\u00e2n nh\u00e0 Minh ti\u1ebfn sang x\u00e2m l\u01b0\u1ee3c. Nguy\u1ec5n Th\u00ec Trung kh\u00f4ng h\u1ee3p t\u00e1c v\u1edbi gi\u1eb7c, l\u00e1nh v\u1ec1 ph\u00eda T\u00e2y \u1edf th\u00f4n Ti\u1ec3u \u0110\u1ed9ng M\u1ed9ng, l\u00e0ng Ngh\u0129a Bang (x\u00e3 Ngh\u0129a H\u01b0\u01a1ng huy\u1ec7n Qu\u1ed1c Oai, t\u1ec9nh H\u00e0 T\u00e2y ng\u00e0y nay). Sau khi L\u00ea L\u1ee3i b\u00ecnh \u0111\u1ecbnh \u0111\u01b0\u1ee3c c\u1ea3 n\u01b0\u1edbc, h\u1ea1 chi\u1ebfu t\u00ecm h\u1ecfi nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi hi\u1ec1n t\u00e0i c\u00f2n b\u1ecb b\u1ecf r\u01a1i, bi\u1ebft Th\u00ec Trung l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 v\u0103n h\u1ecdc \u0111\u1ee9c h\u1ea1nh, nh\u00e0 vua m\u1eddi v\u1ec1 kinh s\u01b0 nh\u1eadn ch\u1ee9c Th\u01b0 kh\u1ed1 \u1edf Qu\u1ed1c T\u1eed Gi\u00e1m. Sau gi\u00e0 y\u1ebfu xin v\u1ec1 d\u1ea1y h\u1ecdc tr\u00f2, gi\u1ea3ng s\u00e1ch cho con l\u00e0 Tr\u1ef1c. G\u1ea7n xa nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi theo h\u1ecdc. M\u1eb9 Nguy\u1ec5n Tr\u1ef1c l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi h\u1ecd \u0110\u1ed7 \u1edf l\u00e0ng Ngh\u0129a Bang. Nguy\u1ec5n Tr\u1ef1c \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1eb9 sinh ra \u1edf am n\u00fai Ph\u1eadt T\u00edch l\u00e0 n\u00fai S\u00e0i S\u01a1n ng\u00e0y nay. Tr\u00ean n\u00fai c\u00f3 ch\u00f9a v\u00e0 \u0111\u1ed9ng. \u0110\u1eb1ng tr\u01b0\u1edbc c\u00f3 h\u1ed3 l\u1edbn, ph\u00eda sau c\u00f3 l\u1ea7u treo chu\u00f4ng. C\u00f3 qu\u1ea3 chu\u00f4ng c\u1ee7a th\u1ea7y ch\u00f9a T\u1eeb \u0110\u1ea1o H\u1ea1nh \u0111\u00fac v\u00e0o n\u0103m Long phu nguy\u00ean h\u00f3a th\u1ee9 9 tri\u1ec1u L\u00fd Nh\u00e2n T\u00f4ng (1109) n\u01a1i m\u00e0 T\u0129nh \u0110\u00f4 V\u01b0\u01a1ng \u0111\u00e3 ng\u1ee3i ca: \u201cTa th\u00edch ch\u1ed7 n\u00e0y v\u00ec n\u00fai kh\u00f4ng cao l\u1eafm m\u00e0 \u0111\u1eb9p \u0111\u1ebd, n\u01b0\u1edbc kh\u00f4ng s\u00e2u l\u1eafm m\u00e0 trong m\u00e1t\u201d Nguy\u1ec5n Tr\u1ef1c \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng \u1edf truy\u1ec1n th\u1ed1ng gia \u0111\u00ecnh, \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ed1ng b\u00ean c\u1ea1nh n\u00fai non k\u1ef3 v\u0129 \u1ea5y, n\u00ean \u00f4ng hi\u1ebfu h\u1ecdc t\u1eeb b\u00e9. Gia \u0111\u00ecnh tuy v\u00e0o b\u1eadc c\u00f4ng th\u1ea7n nh\u01b0ng r\u1ea5t thanh b\u1ea1ch. Nh\u00e0 ngh\u00e8o, Nguy\u1ec5n Tr\u1ef1c th\u01b0\u1eddng ch\u0103n tr\u00e2u gi\u00fap \u0111\u1ee1 cha m\u1eb9. L\u00fac b\u00e9 th\u00f4ng minh,","h\u1ecdc gi\u1ecfi, xem r\u1ed9ng c\u00e1c s\u00e1ch. Nhi\u1ec1u khi ng\u1ed3i tr\u00ean m\u00ecnh tr\u00e2u m\u00e0 tay kh\u00f4ng r\u1eddi cu\u1ed1n s\u00e1ch. V\u1eeba ch\u0103n tr\u00e2u v\u1eeba treo s\u00e1ch v\u00e0o s\u1eebng tr\u00e2u h\u1ecdc (ng\u01b0u gi\u00e1c qu\u1ea3i th\u01b0), kh\u00f4ng bi\u1ebft m\u1ec7t m\u1ecfi. M\u01b0\u1eddi hai tu\u1ed5i gi\u1ecfi v\u0103n, m\u01b0\u1eddi t\u00e1m tu\u1ed5i \u0111\u1ed7 \u0111\u1ea7u thi H\u01b0\u01a1ng \u1edf S\u01a1n T\u00e2y. Ng\u00e0y m\u1ed3ng 8 thi tr\u01b0\u1eddng nh\u1ea5t \u0111\u1ed7 lo\u1ea1i \u01b0u; ng\u00e0y 18 thi tr\u01b0\u1eddng nh\u00ec \u0111\u1ed7 lo\u1ea1i gi\u1ecfi, ng\u00e0y 24 thi tr\u01b0\u1eddng ba \u0111\u1ed7 cao; v\u00e0 ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 8 thi tr\u01b0\u1eddng t\u01b0 \u0111\u1ed7 xu\u1ea5t s\u1eafc. C\u1ee9 th\u1ebf cho \u0111\u1ebfn n\u0103m 26 tu\u1ed5i, th\u1eddi L\u00ea Th\u00e1i T\u00f4ng n\u0103m \u0110\u1ea1i B\u1ea3o th\u1ee9 ba (1442) th\u00e1ng ba thi H\u1ed9i, thi \u0110\u00ecnh l\u1ea5y tam kh\u00f4i: Nguy\u1ec5n Tr\u1ef1c thi \u0111\u1ed7 \u0111\u1ec7 nh\u1ea5t Ti\u1ebfn s\u0129, b\u1ea3ng v\u00e0ng treo \u1edf ngo\u00e0i c\u1eeda \u0110\u00f4ng Hoa, \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u 33 Ti\u1ebfn s\u0129 khoa thi n\u0103m \u1ea5y. \u00d4ng \u0111\u01b0\u1ee3c phong l\u00e0 Tr\u1ea1ng nguy\u00ean m\u1edf \u0111\u1ea7u cho nh\u00e0 L\u00ea. Th\u00e1i T\u00f4ng ban \u00e1o m\u0169 v\u00e0 ng\u1ef1a t\u1ed1t vinh quy v\u1ec1 l\u00e0ng. \u0110\u1eddi L\u00ea Nh\u00e2n T\u00f4ng (1443-1459), \u0111\u1ea7u ni\u00ean hi\u1ec7u Th\u00e1i H\u00f2a n\u0103m Qu\u00fd H\u1ee3i, \u00f4ng n\u1ed5i ti\u1ebfng v\u1ec1 v\u0103n ch\u01b0\u01a1ng, n\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ed5 l\u00e0m Tr\u1ef1c h\u1ecdc s\u0129 Vi\u1ec7n H\u00e0n L\u00e2m ki\u00eam V\u0169 ky \u00fay. \u00cdt l\u00e2u sau \u0111\u01b0\u1ee3c th\u0103ng An ph\u1ee7 s\u1ee9 ph\u00f9 Nam S\u00e1ch, khi v\u1ec1 tri\u1ec1u \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ed5 ch\u1ee9c Th\u1ecb gi\u1ea3ng, th\u0103ng \u0111\u1ebfn Trung th\u01b0 th\u1ecb lang (ph\u1ea9m tr\u1eadt v\u00e0o h\u00e0ng t\u00f2ng tam ph\u1ea9m) \u1edf s\u1ea3nh Trung th\u01b0. Sau \u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u00e0 L\u00ea c\u1eed \u0111i s\u1ee9 nh\u00e0 Minh, g\u1eb7p khoa thi, Nguy\u1ec5n Tr\u1ef1c mu\u1ed1n cho nh\u00e0 Minh bi\u1ebft t\u00e0i h\u1ecdc c\u1ee7a d\u00e2n ta, n\u00ean xin d\u1ef1 thi. Vua Minh ph\u1ea3i khen ng\u1ee3i \u201c\u0111\u1ea5t n\u00e0o c\u0169ng c\u00f3 nh\u00e2n t\u00e0i\u201d, l\u1ea1i cho \u0111\u1ed7 Tr\u1ea1ng, n\u00ean \u0111\u1eddi b\u1ea5y gi\u1edd g\u1ecdi Nguy\u1ec5n Tr\u1ef1c l\u00e0 Tr\u1ea1ng nguy\u00ean hai n\u01b0\u1edbc (L\u01b0\u1ee1ng qu\u1ed1c Tr\u1ea1ng nguy\u00ean). N\u0103m Di\u00ean Ninh th\u1ee9 2 (1454) c\u0169ng th\u1eddi L\u00ea Nh\u00e2n T\u00f4ng, g\u1eb7p l\u00fac tri\u1ec1u \u0111\u00ecnh r\u1ed1i ren v\u1ec1 chuy\u1ec7n tranh quy\u1ec1n \u0111o\u1ea1t v\u1ecb, nh\u00e2n l\u00fac c\u00f3 \u0111\u1ea1i tang, Nguy\u1ec5n Tr\u1ef1c xin c\u00e1o quan v\u1ec1 qu\u00ea. H\u00e0ng ng\u00e0y l\u00e0m thu\u1ed1c, \u0111\u1ecdc s\u00e1ch kh\u00f4ng bi\u1ebft m\u1ec7t m\u1ecfi, v\u00e0 m\u1edf tr\u01b0\u1eddng d\u1ea1y h\u1ecdc tr\u00f2. B\u1ea5y gi\u1edd h\u1ecdc tr\u00f2 trong h\u1ea1t theo h\u1ecdc c\u00f3 \u0111\u1ebfn h\u00e0ng ngh\u00ecn. Sau khi m\u00e3n tang, s\u1ee9 Minh sang, vua v\u1eddi \u00f4ng v\u1ec1 kinh gi\u1eef vi\u1ec7c t\u1edd b\u1ed3i qua l\u1ea1i v\u1edbi s\u1ee9 Minh. \u00d4ng h\u1ecda th\u01a1 l\u01b0u bi\u1ec7t s\u1ee9 Minh 50 v\u1eadn, l\u00e0m v\u1ebb vang cho qu\u1ed1c th\u1ec3."]


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook