การงานอาชีพ ม.3 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 อาหารสำรับ

การงานอาชีพ ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3 กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชพี หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 1 หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 2 หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ 3 หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 4 หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ 7 หน่วยการเรยี นรู้ที่ 8 หน่วยการเรยี นรู้ที่ 5 หน่วยการเรียนรู้ท่ี 6 THANK YOU โทร. 0949234774 E-mail [email protected] คุณครูกญั ญาณี แสนตรี กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ โรงเรียนกีฬานครนนทว์ ทิ ยา ๖

3หน่วยการเรียนรู้ที่ อาหารประเภทสารับ ตวั ชี้วดั • อภิปรายข้นั ตอนการทางานท่ีมีประสิทธิภาพ (ง 1.1 ม.3/1) • ใชท้ กั ษะในการทางานร่วมกนั อยา่ งมีคุณธรรม (ง 1.1 ม.3/2) • อภิปรายการทางานโดยใชท้ กั ษะการจดั การ เพอ่ื การประหยดั พลงั งาน ทรัพยากร และสิ่งแวดลอ้ ม (ง 1.1 ม.3/3)

ควรจดั อาหารประเภทสารับอย่างไร เพ่ือให้ผู้บริโภคได้รับประโยชน์อย่างคุ้มค่าและถูกหลกั สุขอนามยั

ความสาคญั ของอาหารประเภทสารับ สะทอ้ นวิถีการดารงชีวติ และวฒั นธรรมในการบริโภค อาหารของคนไทย ไดร้ ับประทานอาหารที่มีประโยชน์ มีความหลากหลาย และไดร้ ับสารอาหารครบถว้ น ช่วยใหร้ ่างกายเจริญเติบโต ซ่อมแซมส่วนท่ีสึกหรอ ใหพ้ ลงั งาน เสริมสร้างภูมิตา้ นทานโรค มีความสะดวกในขณะ รับประทานอาหาร เพราะอาหาร ถูกจดั วางในภาชนะท่ีเหมาะสม

หลกั การกาหนดรายการอาหาร คุณค่าทางโภชนาการ ฤดูกาลของอาหาร ชนิดของอาหาร อาหารในแต่ละมือ้ กาหนดรายการอาหารใหม้ ีคุณค่า เลือกใหเ้ หมาะสมกบั ฤดูกาล จดั อาหารต่างชนิดกนั ไม่มีอาหาร มีความหลากหลาย ท้งั ในเร่ืองของ เพื่อใหไ้ ดอ้ าหารท่ีสดใหม่ ซ้ากนั และไม่ทาอาหารชนิดเดียวกนั และโภชนาการครบถว้ น รสชาติ รูปร่าง สีสนั ฯลฯ หลกั เศรษฐกจิ สภาพแวดล้อม เวลา หรือมือ้ อาหาร คานึงถึงรายได้ ความพอเพยี ง อุปกรณ์ สถานที่ประกอบอาหารสะอาด เลือกชนิดของอาหารใหเ้ หมาะสม ปราศจากสิ่งสกปรกและฝ่นุ ละออง อานวยความสะดวก เงิน และเวลา สาหรับการรับประทานในแต่ละม้ือ ผู้รับประทานอาหาร งบประมาณ การจัดอาหาร พจิ ารณาเร่ืองอายุ เพศ วยั อาชีพ กิจกรรม ความตอ้ งการของแต่ละคน ต้งั งบในการซ้ือ ไม่ใชจ้ ่ายเกินวงเงิน จดั อาหารสลบั กนั และเปลี่ยนแปลง ท่ีกาหนด และไม่ฟ่ มุ เฟื อย รายการอาหารอยเู่ สมอ

ฤดูกาลของอาหาร ควรเลือกรับประทานอาหารให้มีความเหมาะสมกบั ฤดูกาล เพื่อใหไ้ ดร้ ับประทานอาหารท่ี ปรุงจากวตั ถุดิบสดใหม่ มีความอร่อย และไดค้ ุณคา่ ทางโภชนาการครบถว้ น ตัวอย่าง : เมนูอาหารหน้าร้อน ตัวอย่าง : เมนูอาหารหน้าหนาว ขนมจนี นา้ ยา แกงเลยี ง ผกั ชนิดตา่ งๆ จะมีฤทธ์ิเยน็ อุดมไปดว้ ยพชื ผกั สมุนไพรหลาย ช่วยดบั กระหาย คลายร้อนไดด้ ี ชนิด ข้าวเหนียวมะม่วง เพ่มิ ความอบอุ่นแก่ร่างกาย ผลไมท้ ่ีมีมากในฤดูร้อน หอมอร่อย ดว้ ยเน้ือมะม่วง ขา้ วเหนียว และกะทิ กล้วยบวชชี ขนมหวานที่นิยมทานในขณะร้อน ๆ ช่วยใหค้ วามอบอุน่ แก่ร่างกายได้



อาหารคาว อาหารท่ีประกอบไปดว้ ยรสชาติหลากหลาย ท้งั เปร้ียว หวาน เคม็ เผด็ แบ่งตามลกั ษณะข้นั ตอนการปรุง ดงั น้ี แกง ผดั ยา ทอด เผา ย่าง เครื่องจิม้ เครื่องเคยี ง

อาหารหวาน อาหารท่ีรับประทานหลงั จากรับประทานอาหารคาวเสร็จ แบ่งตามลกั ษณะเครื่องปรุง ข้นั ตอนการปรุง และการหุงตม้ ดงั น้ี ไข่ : ฝอยทอง ทองหยบิ กะทิ : ครก นึ่ง : ช้ัน ต้ม : ต้มแดง ต้มขาว ฉาบ : กล้วยฉาบ กวน : เปี ยกปนู แช่อม่ิ : ผลไม้แช่อมิ่

อาหารหวาน อาหารที่รับประทานหลงั จากรับประทานอาหารคาวเสร็จ แบ่งตามลกั ษณะเคร่ืองปรุง ข้นั ตอนการปรุง และการหุงตม้ ดงั น้ี เชื่อม : กล้วยเชื่อม ทอด : กง ปิ้ ง : ข้าวเหนียวปิ้ ง นา้ เช่ือม : กระท้อนลอยแก้ว บวด : กล้วยบวชชี อบและผงิ : กลบี ลาดวน

TIP ขนมไทยโบราณ...หาทานยาก กระเช้าสีดา จ่ามงกฎุ ดอกอญั ชัน บุหลนั ด้นั เมฆ เรไร หยกมณี หันตรา หม้อตาล



หลกั การจัดและตกแต่งอาหารประเภทสารับ จดั รูปร่างของอาหาร ใหเ้ ป็นลวดลายต่างๆ ที่น่าสนใจ ประกอบอาหารใหน้ ่ารับประทาน มีกล่ินหอมตามลกั ษณะของอาหาร ขนาดของภาชนะเหมาะสม กบั ปริมาณของอาหาร อาหารที่ประกอบควรมี ความหลากหลายในเรื่องวธิ ีการปรุง มีจานรอง หรือมีถาดรอง หากตอ้ งการประกอบอาหารท่ีเป็นน้า จดั จานอาหารใหม้ ีสีสนั สวยงาม เพอื่ กระตุน้ ใหอ้ ยากรับประทานยงิ่ ข้ึน รักษาพ้ืนที่ของจาน หรือชามใหส้ ะอาด มีความเป็ นระเบียบเรี ยบร้อย จดั ตกแต่งจานอาหารเลก็ ๆ นอ้ ยๆ เพ่ือใหอ้ าหารดูน่ารับประทาน

ศิลปะการจัดและตกแต่งอาหารประเภทสารับ จงั หวะ จดั วางอาหารซอ้ นกนั อยา่ งมีระเบียบ เอกภาพ โดยเวน้ ช่องไฟอยา่ งเหมาะสม จดั ให้มีปริมาณอาหารท่ีพอเหมาะ ไม่แผก่ ระจายออกนอกภาชนะ การเน้น หรือจุดสนใจ จดั อาหารใหม้ ีส่วนใดส่วนหน่ึง ความสมดุล เด่นข้ึน เพ่อื ป้องกนั อาหารกลมกลืนกนั จดั วางอยา่ งลงตวั ไม่จดั รวมกลุ่ม สัดส่ วน เพราะจะทาใหห้ นาแน่นเกินไป จั ด ใ ห้ อ ง ค์ ป ร ะ ก อ บ ท้ ั ง ห ม ด ข อ ง อาหารมีความสัมพนั ธ์เหมาะสมกนั ความกลมกลืน ความขดั แย้ง จดั ภาชนะใส่อาหารให้เหมาะสมและ จดั ใหม้ ีรูปร่าง ขนาด สีสัน ฯลฯ กลมกลืนกบั อาหาร ท่ีแตกตา่ งกนั

ภาชนะทใ่ี ช้สาหรับบรรจุอาหาร ตัวอย่าง : การจัดอาหารคาวในภาชนะประเภทต่าง ๆ ภาชนะชุด จดั ใส่ชาม หรือถว้ ยขนาดใหญ่ กน้ ลึก ช่วยใหอ้ าหารแต่ละจาน ภาชนะมีขนาดเหมาะสมกบั ปริมาณอาหาร รวมถึงโตะ๊ อาหารดูเป็นระเบียบ เป็ นไปในทิศทางเดียวกนั และมีจาน หรือภาชนะอื่นๆ รองกน้ ภาชนะในโอกาสพเิ ศษ จดั ใส่ถว้ ยขนาดเลก็ กน้ ลึก วางบนจานแบน มีสีสนั ลวดลาย รูปแบบเหมือนกนั ท้งั ชุด หรือจานที่มีกน้ ต้ืนท่ีมีการวางผกั สด หรือผกั ตม้ เรียงไวโ้ ดยรอบ ช่วยเพ่มิ ความสวยงามใหก้ บั อาหาร รวมถึงบรรยากาศพเิ ศษ ภาชนะจากวสั ดุธรรมชาติ จดั ใส่จานกลม กน้ ลึกเลก็ นอ้ ย จานเปล ช่วยใหอ้ าหารดูน่ารับประทาน หรือจานท่ีมีลวดลาย พร้อมท้งั ตกแต่ง จานอาหารเลก็ นอ้ ย เพอ่ื ใหเ้ กิดความสวยงาม มีความโดดเด่นและสวยงามมากยง่ิ ข้ึน

ข้อควรรู้... สิ่งทคี่ วรทา มารยาทในการ รับประทานอาหาร หากจาเป็นตอ้ งลุกออกจากโต๊ะอาหาร ควรวางผา้ เช็ดปากไวบ้ นเกา้ อ้ี หากรับประทานซุป ใหใ้ ชช้ อ้ นตกั ซุปออกจากตวั และรับประทานดา้ นขา้ งของชอ้ น ชอ้ นชาและชอ้ นกาแฟมีไวส้ าหรับใชค้ นเท่าน้นั หา้ มนาเขา้ ปาก หรือตกั อาหารอื่นรับประทาน หากใชง้ านสอ้ มและมีดเสร็จเรียบร้อยแลว้ ใหว้ างไวบ้ นจานรอง หรือจานอาหาร สิ่งทไี่ ม่ควรทา ไม่ควรใชม้ ีดตกั อาหารใส่ปาก เพราะอาจทาใหเ้ กิดอนั ตรายได้ ไม่ควรวางผา้ เชด็ ปากไวบ้ นโตะ๊ หากยงั รับประทานอาหารไม่เสร็จ ไม่ควรใชป้ ลายมีด หรือปลายชอ้ นสอ้ มช้ีออกไปดา้ นนอกโตะ๊ หรือช้หี นา้ ผอู้ ่ืน ไม่ควรสูบบุหร่ี หรือแคะฟัน เพ่อื นาเศษอาหารออกระหวา่ งรับประทาน อาหาร

ควรจัดอาหารประเภทสารับอย่างไร เพื่อให้ผู้บริโภคได้รับประโยชน์อย่างคุ้มค่าและถูกหลกั สุขอนามยั ใหค้ ุณค่าทางโภชนาการ มีความเหมาะสมกบั เพศ วยั อายุ ท่ีครบถว้ น อาชีพ กิจกรรม ฯลฯ มีสารอาหารครบถว้ น มีปริมาณเพยี งพอ ท้งั 5 หมู่ ตอ่ ความตอ้ งการของร่างกาย มีความหลากหลาย เหมาะสมกบั ฤดูกาล ท้งั รสชาติ รูปร่าง สีสนั ฯลฯ เพราะจะไดอ้ าหารท่ีสดใหม่ สะอาด สดใหม่ ปราศจาก ประกอบอาหารต่างชนิดกนั การปนเป้ื อนของสารเคมี ไม่ทาชนิดเดียวกนั ชนิดของอาหารเหมาะสม สถานท่ีประกอบอาหาร ต่อการรับประทานในแตล่ ะม้ือ มีความสะอาด

กจิ กรรม 3.1 อาหารสารับ ชั้นมธั ยมศึกษาปีที่ 3 การงานอาชีพ กลมุ่ สาระการเรียนรู้การงานอาชพี ให้นักเรียนเลอื กอาหารทีเ่ หมาะสมให้กับตนเอง 1 มือ้ โดยให้มีสารอาหารครบถ้วนท้งั 5 หมู่ และเปน็ อาหารทีม่ ใี นทอ้ งถน่ิ ของนักเรยี น รวมถึงมตี าม ฤดูกาล กอ่ นรับประทานอาหารให้ถ่ายภาพอาหารน้นั 1 ภาพ แล้วใสช่ ือ่ -นามสกุล-เลขท-ี่ ช้ัน ส่งในอัลบม้ั “สง่ งานนกั เรียน2564”

การงานอาชพี ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 3 กลมุ่ สาระการเรยี นรู้การงานอาชพี หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 1 หน่วยการเรียนร้ทู ี่ 2 หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ 3 หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 4 หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 5 หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 6 หน่วยการเรียนรู้ท่ี 7 หน่วยการเรียนรู้ที่ 8 THANK YOU โทร. 0949234774 E-mail [email protected] คุณครูกญั ญาณี แสนตรี กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ โรงเรียนกีฬานครนนทว์ ทิ ยา ๖