หน่วยที่1

เอกสารประกอบการสอน วชิ าการบญั ชีหางหุนสวน รหสั วิชา 3200-0005 1 หนวยที่ 1 ความรูเบ้ืองตนเกี่ยวกบั หางหนุ สวน สาระสาํ คัญ กิจการหางหุนสวน เปนการประกอบธุรกิจอีกรูปแบบหนึ่ง ท่ีมีผูประกอบการนิยมจัดตั้งซึ่งเปนรูปแบบการดําเนินธุรกิจที่มีบุคคลตั้งแต 2 คนขึ้นไปตกลงทําการคารวมกัน เพื่อแสวงหากําไรและแบงผลกําไรจากการดําเนินกิจการ ผูเปนหุนสวนสามารถลงหุนดวยเงินสด ทรัพยสินอื่นหรือแรงงานก็ได ถา ลงหนุ ดวยทรัพยส ินหรอื แรงงานตอ งตีราคาเปนจํานวนเงนิ ธรุ กิจหางหนุ สว นควรมีการบันทึกขอตกลงเปนลายลักษณอักษร เพ่ือปองกันไมใหเกิดขอโตแยงระหวางผูเปนหุนสวนท่ีอาจเกิดข้ึนภายหลัง ผูเปนหุนสวนจึงจําเปนตองมีความรูเกี่ยวกับหางหุนสวน ประเภทหางหุนสวนการดําเนินการจัดตั้งหางหุนสวน การจดทะเบียนจัดต้ังหางหุนสวน และกฎหมายท่ีเกี่ยวของกับหางหุนสว น สาระการเรียนรู 1.1 ความหมายของหา งหนุ สว น 1.2 ลักษณะสาํ คญั ของหางหุน สวน 1.3 ประเภทของหางหุนสวน 1.4 ขอดี และขอเสยี ของการจดั ตงั้ หา งหนุ สวน 1.5 ชนิดของผเู ปน หนุ สว น 1.6 ความรดู า นกฎหมายท่ีเก่ียวของกับหา งหนุ สว น สมรรถนะประจาํ หนว ย 1. แสดงความรเู ก่ยี วกบั หลักการบญั ชสี ําหรบั กจิ การหางหนุ สว น 2. ปฏบิ ัตงิ านบญั ชสี าํ หรับกิจการหา งหุนสว นตามหลกั การบัญชีทร่ี ับรองทั่วไป จดุ ประสงคเ ชงิ พฤตกิ รรม 1. บอกความหมายของหา งหุนสวนได 2. อธบิ ายลกั ษณะสําคญั ของหา งหนุ สวนได 3. อธิบายประเภทของหา งหุนสว นได 4. บอกขอดี และขอ เสียของการจดั ตงั้ หางหนุ สวนได 5. บอกชนดิ ของผูเปน หุนสว นได 6. อธิบายความรูดานกฎหมายท่ีเก่ียวของกับหางหุนสวนได 7. มีกจิ นิสยั มีระเบียบ ละเอยี ดรอบคอบซื่อสตั ยมีวินัยตรงตอเวลาและมเี จตคตทิ ด่ี ตี อวิชาชพี บัญชี มลฤดี แกวมงคล วิทยาลยั เกษตรและเทคโนโลยีศรสี ะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วิชาการบญั ชีหางหนุ สว น รหสั วิชา 3200-0005 2 แบบทดสอบกอ นเรียน หนว ยที่ 1 ความรเู บื้องตน เกีย่ วกบั หา งหนุ สว นจุดประสงคเพ่ือวดั ความรเู ดิมกอ นเรยี นคําชี้แจง จงกากบาท ( x ) เลอื กคาํ ตอบทถ่ี กู ตอ งเพียงขอ เดยี ว 1. ขอใดตอ ไปนเ้ี ปน ความหมายของกิจการหางหนุ สวน ก. ไมต องจดทะเบยี น ข. ดําเนนิ กิจการเพยี งคนเดียว ค. มีสถานะเปน นิติบคุ คล ง. เปนการรวมตัวกันของคณะบุคคล จ. มีบคุ คลต้ังแต 2 คนขน้ึ ไปตกลงรว มกนั ประกอบกจิ การเพอ่ื แสวงหาผลกาํ ไร 2. ขอ ใดเปนลักษณะของหางหนุ สว นสามัญ ก. ไมต องจดทะเบยี น ข. มีผูเ ปน หนุ สวนประเภทเดยี ว คอื หุน สว นจาํ กัดความรับผดิ ค. มีผูเ ปนหุนสวนประเภทเดียว คอื หนุ สวนไมจ าํ กัดความรับผิดชอบ ง. ถาจดทะเบยี นจะมีหุนสวนไมจาํ กัดความรับผดิ หรือจํากดั ความรับผิดกไ็ ด จ. ขอ ก และขอ ข ถูกตอ ง 3. หา งหุนสวนสามัญ มลี กั ษณะตามขอใด ก. มีหุนสวนสองจาํ พวก ข. จดทะเบยี นหรือไมก็ได ค. กฎหมายบังคับใหจดทะเบยี น ง. เงินลงทนุ ไดแกห นีส้ ิน จ. เงินลงทนุ ไดแกส นิ ทรัพยอ ่ืนและแรงงาน 4. ตามกฎหมายแพงและพาณชิ ยมาตรา 1013 ไดแ บงหา งหนุ สว นออกเปนก่ีประเภท ก. 2 ประเภท ข. 3 ประเภท ค. 4 ประเภท ง. 5 ประเภท จ. 6 ประเภท 5. ขอ ดีของการจดั ต้งั หางหุนสวนคอื ขอใดตอ ไปนี้ ก. เงนิ ลงทนุ มีจํานวนจํากัด ข. รบั ผิดชอบในหนีส้ ินไมจาํ กัดจํานวน ค. ตองไดร ับความเหน็ ชอบจากหุนสว นทุกคน ง. การดําเนินงานมีความยดื หยนุ ทําไดง ายกวา บรษิ ัท จ. หา งหุนสว นตองจดทะเบียนเปน นติ ิบุคคลเทานัน้ มลฤดี แกวมงคล วทิ ยาลยั เกษตรและเทคโนโลยีศรสี ะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วชิ าการบัญชหี างหุนสว น รหสั วชิ า 3200-0005 36. หา งหุน สว นจํากดั มีลกั ษณะตามขอใด ก. มหี นุ สว นหลายจําพวก ข. จดทะเบียนหรือไมจดก็ได ค. กฎหมายบงั คบั ใหจ ดทะเบยี น ง. เงนิ ลงทนุ ไดแกเ งินสดและสินทรัพยอนื่ จ. เงินลงทุนไดแกส นิ ทรัพยอ ่นื และแรงงาน7. การบัญชีหางหุนสวนยดึ หลกั การบญั ชตี ามกฎหมายฉบบั ใดมากที่สุด ก. กฎกระทรวง ข. ประกาศกรมทะเบียนการคา ค. พระราชบญั ญัติการบญั ชี พ.ศ. 2543 ง. ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย จ. พระราชบญั ญตั ิกาํ หนดความผดิ เกยี่ วกบั หางหนุ สวนจดทะเบยี น หา งหุนสว นจาํ กดั บรษิ ทั จํากดั สมาคม และมูลนธิ ิ พ.ศ. 24998. หา งหุน สว นสามัญมไิ ดจ ดทะเบยี นกําหนดใหใ ครเปนผูจดั ทําบญั ชี ก. หนุ สวนผจู ัดการ ข. ผูจ ดั การสาขา ค. นกั บัญชี ง. ผูจ ัดการ จ. หุนสวนคนใดกไ็ ด9. หา งหุนสว นสามญั จดทะเบยี นกาํ หนดใหใ ครเปน ผูจัดทําบัญชี ก. หนุ สวนผูจัดการ ข. ผูจดั การสาขา ค. นักบญั ชี ง. ผจู ดั การ จ. หุน สว นคนใดกไ็ ด10. ตามพระราชบัญญัติการบัญชี พ.ศ. 2543 กําหนดเวลาในการย่นื งบการเงินเม่ือใด ก. เมอ่ื จดั ตงั้ หา งหุนสวน ข. วนั ตนงวดบัญชี ค. วันสนิ้ งวดบญั ชี ง. เม่อื งบการเงนิ ท่ีไดรบั อนมุ ัตใิ นทป่ี ระชมุ ใหญ จ. เมือ่ จดั ทํางบการเงนิ แลวเสร็จ ผลการประเมินแบบทดสอบกอนเรียน คะแนนทไี่ ด (ขอละ 1 คะแนน) นางมลฤดี แกว มงคล ผูประเมิน มลฤดี แกว มงคล วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีศรสี ะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วชิ าการบัญชีหางหนุ สวน รหสั วชิ า 3200-0005 41.1 ความหมายของหา งหุนสวน หางหุนสวน (Partnership) หมายถึง การดําเนินธุรกิจที่มีบุคคลต้ังแต 2 คนข้ึนไปทําสัญญาตกลงที่จะทํากิจการรวมกนั โดยมวี ตั ถุประสงคเ พื่อจะแบงผลกาํ ไรอันพงึ ไดจ ากกจิ การทไี่ ดก ระทํานน้ั การดําเนินธุรกิจในประเทศไทย สามารถจัดตั้งธุรกิจไดหลายประเภท อาจจะเปนในรูปแบบของกิจการเจาของคนเดียว หางหุนสวน หรือบริษัทจํากัด ท้ังนี้ขึ้นอยูกับวัตถุประสงคในการจัดตั้งลักษณะ และจํานวนเงินของธุรกิจเหลาน้ัน หางหุนสวนจัดเปนธุรกิจมีผูนิยมในการจัดตั้งอยางแพรหลาย เพราะในการจัดตั้งธุรกิจประเภทน้ี สามารถจัดทํางายกวาบริษัทจํากัดและมีกฎหมายในการควบคุมการดําเนินงานนอยกวาบริษัท นอกจากนี้หางหุนสวนยังมีขอดีกวากิจการเจาของคนเดียวเพราะสามารถหาเงินทุนไดใ นจํานวนท่ีมากกวา ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชยมาตรา 1012 บัญญัติวา “อันวาสัญญาจัดต้ังหางหุนสวนน้ันคือสัญญาซ่ึงบุคคลต้ังแตสองคนขึ้นไปตกลงเขากันเพื่อกระทํากิจการรวมกันดวยวัตถุประสงคแบงปนกําไรอันจะพึงไดจากกิจการท่ีทําน้ัน” บทบัญชีของกฎหมายจะเห็นไดวาลักษณะสําคัญของการดําเนินธุรกิจในรูปหางหุนสวนนั้นหมายถึง การที่บุคคลตั้งแตสองคนข้ึนไปตกลงเขาเปน หุนสวนกัน (ทุนในท่นี ี้อาจเปน เงินสด หรือสินทรัพยอยางอ่ืน หรือแรงงาน) และบรหิ ารงานในกจิ การรวมกนั โดยมีวัตถุประสงคที่จะนาํ กาํ ไรอันพงึ ไดจากการดําเนินกิจการทท่ี ํานั้นมาแบง กนั1.2 ลกั ษณะสําคญั ของหา งหุนสวน ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย มาตรา 1012 ไดวิเคราะหศพั ทหา งหุนสวนและบริษทั ไดวา“อันวาสัญญาจัดต้ังหางหุนสวนหรือบริษัทน้ันคือสัญญาตั้งแตสองคนข้ึนไปตกลงเขากันเพื่อกระทํากิจการรวมกัน ดวยประสงคจะแบงกําไรกัน อันพึงไดแกกิจการที่ทําน้ัน” บัญญัตินี้ พอจะสรุปลกั ษณะของหา งหุนสว นได 3 ประการคือ 1. มีสัญญาระหวางบุคคลตั้งแต 2 คนขึ้นไปตองมีการเขาทุนกัน กลาวคือ บุคคลผูเปนหุนสวนจะตอ งลงทุนดวยอยา งหนึ่งอยา งใด หรอื หลายอยา งรวมกัน 2. กระทาํ กิจการรว มกัน คือ รว มกนั ดําเนินกิจการอยางเดยี วกัน 3. มีความประสงคทีจ่ ะแบง กําไรอันพงึ ไดแกก จิ การที่ทาํ นน้ั มลฤดี แกว มงคล วทิ ยาลยั เกษตรและเทคโนโลยีศรสี ะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วชิ าการบัญชหี า งหนุ สว น รหสั วชิ า 3200-0005 5 เงินสด ส่งิ ของ แรงงานรปู ที่ 1.1 แสดงตวั อยา งสนิ ทรัพยท ี่สามารถนาํ มาลงทุนในการจดทะเบียนจัดต้ังหา งหนุ สวน ท่มี า : www.google.co.th/search?q=รปู คนทาํ งานการต ูน &espy มลฤดี แกวมงคล วิทยาลยั เกษตรและเทคโนโลยีศรสี ะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วชิ าการบัญชีหา งหุนสวน รหสั วชิ า 3200-0005 61.3 ประเภทของหางหนุ สว น ตามกฎหมายแพงและพาณิชยม าตรา 1013 แบงหางหนุ สวนออกเปน 2 ประเภทคือหา งหนุ สว นสามัญ และหางหุนสว นจาํ กดั 1.3.1 หางหุนสวนสามัญ (Ordinary Partnership) คือหางหุนสวนท่ีผูเปนหุนสวนทุกคนตองรับผิดชอบในหนี้สินท้ังปวงของหางหุนสวนโดยไมมีขอบเขตจํากัด ดั้งน้ันผูเปนหุนสวนทั้งหมดจึงมีสทิ ธดิ าํ เนินกิจการในนามหางหุนสว นได กฎหมายไมไดบังคับวา หา งหุนสวนสามัญตองจดทะเบียนถาจดทะเบียนถือเปนนิติบุคคลแยกตางหากจากผูเปนหุนสวน หางหุนสวนสามัญ สามารถแบงไดเปน 2 ประเภทไดแ ก ประเภทท่ี 1 หางหุนสวนสามัญท่ีจดทะเบียน มีฐานะเปนนิติบุคคล จะตองใชคําวา“หางหุนสวนสามัญนิติบุคคล” ประกอบหนาช่ือหางเสมอ หางหุนสวนประเภทนี้จะตองระบุช่ือผูเปนหุนสวน ผูจัดการไวโดยชัดเจนท่ีกรมทะเบียนการคา กระทรวงพาณิชย หุนสวนผูจัดการจะมีคนเดียวหรือหลายคนก็ได ซึ่งหุนสวนผูจัดการเทานั้นท่ีมีสิทธิเขาจัดการงานของหางหุนสวนและทาํ นติ ิกรรมใด ๆ ในนามหางหุนสวนได ประเภทท่ี 2 หางหุนสวนสามัญที่มิไดจดทะเบียน มีฐานะเปนบุคคลธรรมดา ถาผูเปนหุนสวนมิไดตกลงกันไวในสัญญาของหางหุนสวนแลว กฎหมายใหถือวาผูเปนหุนสวนทุกคนมีสิทธิเขาจัดการงานของหา งหนุ สว นได รปู ท่ี 1.2 แสดงตวั อยา งหางหุนสว นสามญั ท่ีมา : www.google.co.th/search?q=รูปหา งหุนสว น 1.3.2. หางหุนสวนจํากัด ( Limited Partnership – หจก.) หางหุนสวนจํากัดประเภทน้ีกฎหมายบังคับใหตองจดทะเบียนเปนนิติบุคคลเสมอ ถายังไมไดจดทะเบียน กฎหมายใหถือวาหา งหุนสวนนั้นเปนหางหุนสวนสามัญไมจดทะเบียน ซึ่งผูเปนหุนสวนทุกคนจะตองรบั ผิดชอบรวมกันในบรรดาหน้ีสินทั้งหมดของหางหุนสวนโดยไมจํากัดจํานวนจนกวาจะไดจดทะเบียนเปนนิติบุคคลและหางหุนสวนประเภทน้ีตอ งใชคาํ วา “หางหนุ สว นจํากดั ” ประกอบหนาทข่ี องหา งหนุ สว นเสมอหา งหนุ สวนจาํ กัดประกอบดวยผเู ปนหุน สวน 2 ประเภท ไดแ ก มลฤดี แกว มงคล วิทยาลยั เกษตรและเทคโนโลยีศรสี ะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วิชาการบญั ชีหางหุน สว น รหสั วิชา 3200-0005 7 ประเภทท่ี 1 หุนสวนประเภทจํากัดความรับผิด หุนสวนประเภทนี้จะจํากัดความรับผิดชอบในหนี้สินของหางหุนสวนเพียงไมเกินจํานวนเงินที่ตนนํามาลงทุนในหางหุนสวนเทาน้ันหุน สวนประเภทนไี้ มมีสิทธทิ ่ีจะเขาจดั การงานของหางหนุ สว น มสี ทิ ธิเพียงการออกความเหน็ รับเปนท่ีปรึกษา และตรวจสมุดบัญชีเทาน้ัน และทุนที่จะนํามาลงทุนจะตองเปนเงินสดหรือสินทรัพยเทานั้นจะเปน แรงงานไมได ประเภทที่ 2 หางหุนสวนประเภทไมจํากัดความรับผิด หุนสวนประเภทนี้จะตองรับผิดรวมกันในบรรดาหนี้สินของหางหุนสวนโดยไมจํากัดจํานวน กฎหมายตองระบุวาจะตองมีหุนสวนไมจาํ กัดความรับผิดชอบอยางนอย 1 คน ในหางหุนสวนจํากดั หุนสวนประเภทนี้มีสิทธิเขาจัดการงานของหางหนุ สวน และทุนท่จี ะนํามาลงทุนนัน้ เปนเงินสด ทรัพยสินอื่น หรือแรงงานก็ได รปู ที่ 1.3 แสดงตวั อยา งหา งหนุ สว นจํากดั ท่ีมา : www.google.co.th/search?q=รูปหางหนุ สวน1.4 ขอ ดแี ละขอ เสยี ของการจดั ตั้งหา งหุนสว น กอ นที่จะตัดสินใจเลือกวาควรจะลงทุนดําเนินกิจการคาประเภทใด ผูลงทุนควรจะศึกษาถึงขอดีและขอเสียของกิจการแตละประเภท เชน กิจการเจาของคนเดียว หางหุนสวนสามัญ หรือหางหุนสวนจํากัดและบริษัทจํากัด เปนตน ถาพิจารณาลักษณะสําคัญของหางหุนสวนแลวจะเห็นวา มีขอดีและขอเสียบางประเภท ดังน้ี ขอดี 1. สามารถรวมทุนและนําความรูความชํานาญของผูท่ีมีความเช่ียวชาญเปนพิเศษเขามารวมกันดําเนินงานไดดีกวากิจการเจาของคนเดียว หางหุนสวนอาจจะแบงความรับผิดชอบในการดําเนินงานในระหวางผูเปนหุนสวนดวยกัน เพื่อผูเปนหุนสวนแตละคนจะไดใชความชํานาญทํางานใหแ กห า งหนุ สว นใหไ ดร ับผลดีท่ีสุด มลฤดี แกว มงคล วทิ ยาลัยเกษตรและเทคโนโลยศี รีสะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วิชาการบัญชหี างหุน สว น รหสั วชิ า 3200-0005 8 2. การดําเนินงานของหางหุนสวนยืดหยุนไดงายกวาบริษัทจํากัด ท้ังน้ีเพราะผูเปนหุนสวนมีจํานวนนอยกวาผูถือหุนบริษัท การตัดสินใจในการดําเนินงานกระทําไดงายและรวดเร็วกวา และกฎหมายควบคุมการดาํ เนินงานเขมงวดนอยกวาบริษทั เชน การเพิ่มทุนหรือลดทุนของหางหุนสว นไมจําเปนตองขออนุมัติทป่ี ระชมุ โดยมติพเิ ศษเหมือนบริษัท เพียงแตจดทะเบยี นเปล่ียนแปลงเก่ยี วกับเงินลงทุนที่กระทรวงพาณิชยก็ถือวาถูกตอง การปดบัญชีไมจําเปนตองขออนุมัติใหที่ประชุมรับรองงบการเงินเหมือนบริษัทเพียงแตหุนสวนผูมีอํานาจเซ็นรับรองงบการเงินที่จะนําไปย่ืนใหกระทรวงพาณชิ ยถอื วาถูกตอ งแลว 3. การจดั ตง้ั หางหุนสว นกระทําไดงายและเสียคา ใชจายนอยกวา บรษิ ทั ขอเสีย 1. ความไมยั่งยืนของกิจการ หางหุนสวนสามัญไมจดทะเบียนมีอายุการดําเนินงานจํากัดอาจส้ินสุดเม่ือใดก็ได เปนตนวา ผูเปนหุนสวนคนใดคนหนึ่งตาย ลาออก ลมละลาย หรือไรความสามารถหางหุนสวนจําตองยกเลิก สวนหางหุนสวนสามัญจดทะเบียนหรือหางหุนสวนจํากัด หากในสัญญาจัดตั้งหางหุนสวนกําหนดกรณีที่จะตองเลิกไว เม่ือกรณีนั้นเกิดขึ้นหางหุนสวนจําตองเลิก แตการดําเนินกิจการในรูปของบริษัทน้ันถึงแมวาผูถือหุนคนหน่ึงคนใดตาย ลาออก ลมละลาย หรือไรความสามารถบรษิ ทั ยังคงดําเนนิ กิจการตอไป 2. เงินลงทนุ จํากัด เน่ืองจากคุณสมบัติของผูเปนหุนสว นเปน สาระสําคัญ ดังนั้นเงนิ ลงทุนจึงมีจํานวนจํากัด ไมสามารถดําเนินกิจการใหใหญโตไดเหมือนบริษัท ซึ่งสามารถระดมเงินลงทุนจากผถู ือหนุ ไดเ ปน จํานวนมาก 3. รับผิดชอบในหนี้สินไมจํากัด ผูเปนหุนสวนในหางหุนสวนสามัญ และหางหุนสวนจํากัด(ประเภทไมจํากัดความรับผิด) ตอ งรบั ผิดชอบในหนี้สินทง้ั ปวงของหางหนุ สวนโดยไมจาํ กัดจาํ นวน 4) ความขัดแยงในการดําเนินงาน การดําเนินงานของหางหุนสวนตองไดรับความเห็นชอบจากผูเปนหุนสวนทุกคน ซึ่งในบางกรณีอาจมีความคิดเห็นขัดแยงกันอันเปนอุปสรรคตอการดาํ เนินงาน มลฤดี แกว มงคล วทิ ยาลยั เกษตรและเทคโนโลยีศรสี ะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วชิ าการบัญชหี างหนุ สว น รหสั วชิ า 3200-0005 9ขอแตกตางระหวา งหางหนุ สวนสามัญกับหา งหนุ สว นจํากัด หา งหนุ สว นสามญั ขอ หางหุน สว นจาํ กดั1. ไมตองจดทะเบยี น แตกตา ง 1. ตอ งจดทะเบยี น2. ถา จดทะเบียนจะเปน ระหวา ง 2. เปนนติ บิ คุ คล 3. รบั ผดิ ไมเ กนิ จาํ นวนเงนิ ท่ีตน หา งหุนสว นสามญั นิติ หา ง บคุ คล หนุ สวน ลงหนุ และรบั ผิดรว มกันใน3. ตอ งรับผิดรวมกนั ใน สามญั หน้ีสินของหา งหุนสวนท้งั หมด หนีส้ นิ ของหา งหนุ สวน กบั หา ง 4. มหี นุ สว น 2 ประเภท คือ ทัง้ หมด หุนสวน หนุ สวนจํากัดความรับผิด4. มีหุนสวนประเภทเดียว จํากัด และหนุ สว นไมจ าํ กัดความรบั คอื หุนสวนไมจํากดั ผิด ความรบั ผดิ 5. หนุ สว นประเภทไมจาํ กดั ความ5. หุนสวนทุกคนเขามา รับผดิ เทาน้นั ทส่ี ามารถเขามา จดั การงานของหางได จดั การงานของหางหนุ สวนไดขอ แตกตา งระหวา งหุนสว นประเภทจํากดั ความรบั ผิด กับไมจ ํากัดหุนสวนจํากดั ความรบั ผดิ ขอ หุนสวนไมจํากัดความรับผิด1. นําเงนิ สด และทรพั ยสิน แตกตา ง 1. นาํ เงินสด ทรพั ยสินอ่ืน และ ระหวาง แรงงานมาลงทนุ ได อน่ื มาลงทุนได หุนสวน 2. เปนหนุ สว นผูจดั การได2. เปนหนุ สว นผจู ดั การไมได ประเภท 3. จะดาํ เนนิ กิจการท่มี ีการ3. ดําเนนิ กิจการท่ีมกี าร จํากดั แขงขันกับหางหนุ สว นไมได ความรับ 4. เมื่อผูเปน หุนสวนคนใดตาย แขงขนั กับหางหุนสวน ผดิ กบั ไม หรือตกเปนผูไรความสามารถ ก็ได จํากัด4. เม่ือผูเปนหนุ สวนตาย เปน เหตหุ นึ่งทท่ี าํ ใหต องเลิก ลม ละลาย หรือเปน ผไู ร ความสามารถ ไมตอง กิจการ เลกิ กิจการ มลฤดี แกว มงคล วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยศี รีสะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วิชาการบญั ชีหา งหนุ สว น รหสั วิชา 3200-0005 101.5 ชนิดของผเู ปนหุนสวน สามารถแบงชนดิ ของผูเ ปนหุน สวนไดดงั นี้ 1.5.1 หุนสวนดําเนินงาน (Active Partner) คือ หุนสวนผูดําเนินงานในหาง โดยปกติแลวมักจะไดร บั เงินเดอื นเปน คาตอบแทนเปนพเิ ศษนอกเหนือจากสว นแบง ผลกําไรที่ตกลงกัน 1.5.2 หุนสวนไมดําเนินงาน (Sleeping or Dormant or Silent Partner) หุนสวนประเภทนี้ไมชวยดําเนินงานในหาง และมักไมยอมเปดเผยใหทราบวาตนเปนหุนสวน เพียงแตนําทุนมาลงและคอยรบั ผลประโยชนจากสวนแบงผลกาํ ไรเทานนั้ 1.5.3 หุนสวนสมมุติ (Qusi Partner) คือ ผูเปนหุนสวนซ่ึงไดลาออกจากการเปนหุนสวนในหางนัน้ แลว แตยังคงท้งิ เงนิ ทนุ ไวใ นหา งหุน สวนในรูปเงินกู ซึ่งจะไดร บั ดอกเบ้ียเปนผลตอบแทนในบางคร้ังหุนสวนดังกลาวอาจทิ้งชื่อของตนไวกับช่ือหาง ในกรณีนี้ยอมทําใหบุคคลภายนอกอาจเขาใจผิดจงึ ตอ งรบั ผิดชอบในหนส้ี ินของหา งเชน เดียวกับผเู ปนหุน สวนสามัญอ่นื ๆ1.6 ความรูดานกฎหมายทเ่ี ก่ียวของกับหางหนุ สวน การประกอบธุรกิจการคาที่ดําเนินการในรูปแบบของหางหุนสวนน้ัน ผูประกอบการจะตองคํานึงถึงองคประกอบที่สําคัญหลายประการ เชน ลักษณะของกิจการคา เงินทุน ความรูความสามารถ การดําเนินธุรกิจ เปนตน เพื่อใหการประกอบธุรกิจน้ันประสบผลสําเร็จนํามาซ่ึงผลประโยชนแ ละกําไรสงู สุดน้ัน ดังนั้นหางหุนสวนท่ีเปนนิติบุคคลซ่ึงจดทะเบียนจัดตั้งขึ้นตามกฎหมาย หรือเปนหางหุนสวนจดทะเบียน แบง เปนหางหุนสว นสามัญจดทะเบียน และหา งหนุ สวนจาํ กัด และหา งหุนสว นท่ีไมเ ปนนิติบุคคล ไดแก หางหุนสวนสามัญ อาจตองจดทะเบียนตาม พ.ร.บ. ทะเบียนพาณิชยน้ันจําเปนตองดําเนินการตาง ๆ รวมท้ังการเลิกและการชําระบัญชีของหางหุนสวน ซ่ึงกฎหมายทีเ่ กีย่ วขอ งกับหางหุนสวนนนั้ มหี ลายฉบับ ในการน้ีจึงขอยกนาํ มากลาวเพยี งบางฉบับดงั น้ี 1. ประมวลกฎหมายแพง และพาณิชย บรรพ 3 ลักษณะ 22 หนุ สวนและบริษทั 2. พระราชบัญญัติกําหนดความผิดเกี่ยวกับหางหุนสวนจดทะเบียน หางหุนสวนจํากัด บริษัทจาํ กัด สมาคมและมูลนิธิ พ.ศ. 2499 3. พระราชบัญญตั ิการบัญชี พ.ศ. 2543ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย บรรพ 3 ลักษณะ 22 หนุ สวนและบริษัท ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย บรรพ 3 ลักษณะ 22 หุนสวนและบริษัทซึ่งไดบัญญัติบทกฎหมายเกี่ยวกับลักษณะสําคัญของสัญญาหุนสวนและบริษัทรวมถึงความผูกพันหนาที่ความรับผิดชอบระหวา งผูเ ปนหุนสวนกับหางหุนสวน และระหวางหนุ สวนกบั บคุ คลภายนอก นอกจากนั้นยังศึกษาถึงสวนของบริษัทจํากัดในสวนของความหมาย การจัดต้ังและวิธีการวามีอะไรบาง รวมถึงการประชุมการชําระบัญชี การศึกษากฎหมายลักษณะหุนสวนและบริษัทจะตองพัฒนาใหมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการประกอบธุรกจิ ในรูปแบบหางหุนสวนเบื้องตน สามารถตอบปญหาเกี่ยวกับหางหุนสวนไดถูกตอง รวมท้ังวิเคราะหและสังเคราะหใหเห็นปญหาดานการลงทุนในรูปแบบหางหุนสวน วิธีนํากฎหมายลักษณะหุนสวนไปปรับใชไดอยางถูกตองและสอดคลองกับสภาพของสังคม เศรษฐกิจในปจจุบันเพ่ือการมสี วนรวมพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ กฎหมายฉบับนีป้ ระกอบดวย มลฤดี แกว มงคล วิทยาลยั เกษตรและเทคโนโลยีศรีสะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วิชาการบัญชหี า งหุน สว น รหสั วิชา 3200-0005 11 สวนท่ี 1 สญั ญาจัดต้งั หางหุนสว น หมวด 2 หางหุนสว นสามญั สว นท่ี 1 บทวิเคราะห สว นท่ี 2 ความเกย่ี วพนั ระหวางผูเ ปนหนุ สว นดว ยกนั เอง สว นท่ี 3 ความเกย่ี วพนั ระหวางผูเปนหนุ สว นกบั บคุ คลภายนอก สว นที่ 4 การเลิกและชาํ ระบัญชหี างหนุ สว นสามญั สวนที่ 5 การจดทะเบียนหางหุนสวน สวนที่ 6 การควบหางหุน สว นจดทะเบยี นเขา กนั หมวด 3 หางหุนสวนจาํ กดัพระราชบญั ญัตกิ ําหนดความผิดเกยี่ วกับหา งหุนสวนจดทะเบียน หางหุน สวนจาํ กัด บรษิ ทั จํากัดสมาคมและมลู นธิ ิ พ.ศ. 2499 หมวด 1 ความผดิ เกี่ยวกบั หา งหุน สวนจดทะเบยี น หางหุน สวนจํากดั และบรษิ ัทจาํ กัดหา งหุน สวนจดทะเบียน หรือหา งหนุ สวนจํากัดใดในกรณีใชชื่อในดวงตรา ปายช่ือ หนังสือบอกกลาวปา วรอ ง จดหมาย ใบแจง ความ หรอื เอกสารอยางอื่นเก่ียวกับธรุ กิจของหา งหุนสวน (1) ถาเปนอักษรไทย ไมใชคําวา “หางหุนสวนสามัญนิติบุคคล” หรือ “หางหุนสวนจํากัด”ประกอบช่อื แลว แต (2) ถาเปนอักษรตางประเทศ ไมใชค ําซึง่ มคี วามหมายวา “หางหุนสวนสามัญนิตบิ ุคคล” หรือ\"หางหุนสวนจํากัด” ตามประกาศของกระทรวงตางประเทศประกอบช่ือแลวแตกรณีตองระวางโทษปรับไมเกินหาพันบาท และปรับอีกไมเกินวันละหาสิบบาท จนกวาจะไดปฏิบัติใหถูกตอง ผูใดใชช่ือหรือยี่หอซึ่งมีอักษรไทยประกอบวา “หางหุนสวนสามัญนิติบุคคล” หรือ“หางหุนสวนจํากัด” หรืออักษรตางประเทศซึ่งมีความหมายดังกลาวประกอบ ในดวงตรา ปายชื่อหนงั สือบอกกลาวปาวรอ ง จดหมาย ใบแจงความ หรือเอกสารอยางอื่นเก่ียวกับธรุ กิจ โดยมิไดเปนหา งหุนสว นจดทะเบียน หรือหางหุนสวนจํากัด เวนแตเปนการใชในการขอจดทะเบียนเกีย่ วกับการต้ังหางหุนสวน ตองระวางโทษปรับไมเ กินสองพนั บาท และปรบั อีกไมเ กนิ วนั ละหา สิบบาท จนกวา จะไดเ ลกิ ใชหนาท่แี ละความรับผิดชอบของหุน สวน หนาทข่ี องหนุ สวนผูจัดการ เมอื่ กิจการมีความประสงคท ี่จะจัดต้ังหา งหนุ สว นขึน้ มา จะตองมีการแตง ตั้งใหม ีผจู ัดการงานของหา งหุนสว นนนั้ ซึ่งก็คือ “หุนสว นผูจัดการ” ซึง่ จะมีหนาที่ตามกฎหมายดงั ตอไปน้ี 1. ตองจัดการงานของหางหุนสวนดวยตนเอง เวนแตจะมอบอํานาจใชใหผูอ่ืนกระทําการแทนได (ป.พ.พ. มาตรา 808) 2. ตองจัดการงานของหางหุนสวนดวยความระมัดระวังใหมากเสมือนจัดงานของตนเอง(ป.พ.พ. มาตรา 1039) มลฤดี แกว มงคล วทิ ยาลัยเกษตรและเทคโนโลยศี รสี ะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วิชาการบญั ชหี างหุน สวน รหสั วชิ า 3200-0005 12 3. ตองสงเงินและทรัพยสินอยางอื่นท่ีไดรับไวเกี่ยวกับการเปนผูจัดการแกหางหุนสวนท้ังสิ้นและแมแตสิทธิตางๆ ซึ่งผูจัดการขวนขวายไดมาในนามของตนเอง แตโดยฐานะที่ทําการเปนผูจัดการน้ันก็จะตองโอนใหแ กหางหนุ สวนดวย (ป.พ.พ. มาตรา 180) 4. ตองเสียดอกเบ้ียในเมื่อเอาเงินซึ่งควรจะสงใหแกหางหุนสวน หรือซึ่งควรจะใชในกิจการของหางหุนสวนไปใชเปนประโยชนตน หรือประโยชนผูอ่ืน นับแตวันท่ีนําไปใช (ป.พ.พ. มาตรา 811)สําหรับอัตราดอกเบ้ียนั้น ถามีขอความไวในขอบังคับจัดตั้งหางหุนสวนก็ตองเปนไปตามขอตกลงน้ัน 1แตตองไมเกนิ 15% ตอป ถาไมม กี ารตกลงไวก ต็ อ งเสยี ดอกเบย้ี ตามกฎหมายคือ 7 3 % ตอ ป 5. ตองชดใชแกหางหุนสวนเม่ือเกิดความเสียหายเกิดขึ้นอยางใดๆ เพราะความประมาทเลินเลอ หรือไมทําการเปนผูจัดการ หรือเพราะทําการโดยปราศจากอํานาจหรือนอกเหนืออํานาจ(ป.พ.พ. มาตรา 812) 6. ตองแจงใหผูเปนหุนสวนอื่นไดทราบ ในเม่ือเขามีความประสงคจะทราบถึงความเปนไปของหา งหนุ สว นในเวลาใด ๆ ซึ่งสมควรแกเ หตุ (ป.พ.พ. มาตรา 8098) ความรบั ผดิ ชอบของหนุ สว นผูจ ดั การ 1. หุนสวนผูจัดการตองรับผิดในหนี้สินของหางโดยไมมีการจํากัดจํานวน (ป.พ.พ. มาตรา1025) 2. หากหนุ สวนผูจัดการของหางมมี ากกวา 1 คนข้ึนไป หุนสวนผจู ัดการทุกคนจะตองรับผิดรวมกนั (ป.พ.พ. มาตรา 1042) 3. หุน สวนผจู ดั การแมออกจากหา งหนุ สวนไปแลว ยงั คงตองรบั ผดิ ชอบหน้ี ซ่งึ หางหุน สว นไดกอใหเกิดข้นึ กอนทต่ี นไดออกจากหางหนุ สวนไป เพียงระยะเวลา 2 ป นับแตวนั ทอ่ี อกจากหนุ สวนไป(ป.พ.พ. มาตรา 1068)สัญญาการเขากนั เปนหา งหุนสว น การเขากันเปนหุนสวนอาจจะตกลงกันดวยวาจาก็ได แตเพ่ือปองกันการโตเถียงท่ีอาจจะเกดิ ข้ึนควรจัดทําสัญญาเปน ลายลกั ษณอ ักษรใหชัดเจน โดยทวั่ ไปมักมีสาระสําคัญดงั นี้ 1. ชื่อของผูเ ปนหุนสว น และช่ือหา งหุนสว น 2. วนั ที่จัดตง้ั หา ง และเวลาสิ้นสุดของหาง (ถาม)ี 3. วัตถปุ ระสงคข องหา งหนุ สวน และท่ีตั้งสํานกั งาน 4. ทุนของผูเ ปนหุนสวนแตละคน 5. อํานาจ หนา ท่ขี องผูเปนหุน สว น 6. การบัญชี และวันสิ้นงวดการบญั ชี 7. อัตราสว นแบง และวิธแี บงผลกําไรและขาดทุน 8. ดอกเบย้ี เงนิ ทนุ และคาปว ยการท่ีคดิ ใหแ กผเู ปน หนุ สว น 9. เงินลงทนุ เพิม่ และเงินถอนของผเู ปนหุนสว น ตลอดจนหลกั เกณฑในการปฏิบัตทิ างการบัญชี 10. การประกันชีวิตผูเปนหุนสวน ตลอดจนวิธีปฏิบัติเกี่ยวกับเบ้ียประกันและเงินประกันท่ีไดรบั ตามกรมธรรม 11. การจา ยคืนทุนใหแกผเู ปน หุนสว นในกรณลี าออก หรือตาย 12. วธิ ีการไกลเกลยี่ ขอโตแยงหรือการขัดกนั ระหวา งหนุ สวน มลฤดี แกวมงคล วทิ ยาลยั เกษตรและเทคโนโลยศี รสี ะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วิชาการบัญชหี างหนุ สว น รหสั วิชา 3200-0005 13 หมวด 5 บทกาํ หนดโทษมาตรา 27 ผูใดฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามประกาศของอธิบดีที่ออกตามมาตรา 7 (1) (2) (3) (4) หรือ(6) ตองระวางโทษปรับไมเกินหนึง่ หมืน่ บาท กรณีที่ฝา ฝน หรอื ไมปฏิบัติตามประกาศของอธิบดีท่ีออกตามมาตรา 7 (1) (2) (3) หรือ (4) ใหปรับเปนรายวันอีกไมเกินวันละหารอยบาทจนกวาจะปฏิบัติใหถูกตอ งมาตรา 28 ผูม หี นาท่ีจัดทาํ บัญชผี ใู ดไมจ ดั ใหมกี ารทําบัญชีตามมาตรา 8 หรือมาตรา 9 ตอ งระวางโทษปรับไมเ กนิ สามหมื่นบาท และปรับเปน รายวันอีกไมเ กินวนั ละหนง่ึ พนั บาทจนกวาจะปฏิบตั ใิ หถ ูกตองมาตรา 29 ผูมีหนาที่จัดทําบัญชีผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา 10 มาตรา 12 หรือมาตรา 19 วรรคหน่ึงตองระวางโทษปรับไมเกนิ หน่ึงหม่ืนบาทมาตรา 30 ผูมีหนาท่ีจัดทําบัญชีผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา 11 วรรคหน่ึง ตองระวางโทษปรับไมเกินหาหมน่ื บาทมาตรา 31 ผูมีหนาท่ีจัดทําบัญชีผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา 11 วรรคสาม มาตรา 13 มาตรา 14มาตรา 15 หรือ มาตรา 17 ตองระวางโทษปรบั ไมเ กนิ หา พนั บาทมาตรา 32 ผูมีหนาท่ีจัดทําบัญชีผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา 11 วรรคสี่ ตองระวางโทษปรับไมเกินสองหม่นื บาทมาตรา 33 ผูมีหนาท่ีจัดทําบัญชีผูใดแจงขอความตามมาตรา 15 เปนเท็จตอสารวัตรใหญบัญชีหรือสารวัตรบัญชีวาบัญชีหรือเอกสารที่ตองใชประกอบการลงบัญชีสูญหาย หรือเสียหายตองระวางโทษจาํ คุกไมเกินหกเดอื น หรือปรบั ไมเ กนิ หนง่ึ หม่นื บาท หรือทง้ั จาํ ทง้ั ปรบัมาตรา 34 ผูใดไมปฏิบตั ติ ามมาตรา 20 ตองระวางโทษปรับไมเ กนิ หนึ่งหมน่ื บาทมาตรา 35 ผใู ดไมป ฏิบตั ติ ามมาตรา 21 ตอ งระวางโทษปรบั ไมเ กนิ หา พันบาทมาตรา 36 ผูใดขัดขวางการปฏิบัติหนาท่ีของสารวัตรใหญบัญชีหรือสารวัตรบัญชี ซง่ึ ปฏิบัติการตามมาตรา 22 ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหน่ึงป หรือปรับไมเกินสองหมื่นบาท หรือท้ังจําทั้งปรับผูใดไมอํานวยความสะดวกแกสารวัตรใหญบัญชีหรือสารวัตรบัญชีซ่ึงปฏิบัติหนาท่ีตามมาตรา 22 หรือฝาฝนคําส่ังของสารวัตรใหญบัญชีหรือสารวัตรบัญชี ซึ่งสั่งการตามมาตรา 24 ตองระวางโทษจําคุกไมเ กนิ หนึ่งเดอื น หรอื ปรบั ไมเ กนิ สองพนั บาท หรือทัง้ จําทั้งปรับ มลฤดี แกว มงคล วทิ ยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีศรสี ะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วิชาการบัญชหี า งหุน สว น รหสั วิชา 3200-0005 14มาตรา 37 ผูใดฝาฝนมาตรา 25 ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหกเดือนหรือปรับไมเกินหน่ึงหมื่นบาทหรือท้ังจําทั้งปรับในกรณีท่ีผูกระทําความผิดตามวรรคหนึ่งเปนสารวัตรใหญบัญชี สารวัตรบัญชี หรือเจา พนักงาน ตองระวางโทษจาํ คกุ ไมเ กนิ หนงึ่ ป หรอื ปรับไมเกนิ สองหม่นื บาทหรือท้งั จําทงั้ ปรบัมาตรา 38 ผูใดทําใหเสียหาย ทําลาย ซอนเรน หรือทําใหสูญหายหรือทําใหไรประโยชนซึ่งบัญชหี รือเอกสารที่ตองใชประกอบการลงบัญชี ตอ งระวางโทษจําคุกไมเกินหนงึ่ ป หรอื ปรบั ไมเกนิ สองหมืน่ บาทหรอื ทั้งจาํ ทัง้ ปรบั ในกรณีท่ีผูกระทําความผิดตามวรรคหนึ่งเปนผูมีหนาท่ีจัดทําบัญชี ตองระวางโทษจําคุกไมเกนิ สองป หรอื ปรับไมเ กินสห่ี ม่นื บาท หรือทงั้ จําทัง้ ปรับมาตรา 39 ผูใดลงรายการเท็จ แกไ ข ละเวน การลงรายการในบัญชีหรืองบการเงิน หรอื แกไขเอกสารท่ีตองใชประกอบการลงบัญชีเพื่อใหผิดความเปนจริง ตองระวางโทษจําคุกไมเ กินสองป หรือปรับไมเกินสี่หมืน่ บาท หรอื ทง้ั จําทัง้ ปรบั ในกรณีที่ผูกระทําความผิดตามวรรคหน่ึงเปนผูมีหนาท่ีจัดทําบัญชี ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามป หรือปรบั ไมเ กนิ หกหมื่นบาท หรอื ท้ังจําท้งั ปรบัมาตรา 40 ในกรณีท่ผี ูกระทําความผิดซึ่งตอ งรบั โทษตามพระราชบญั ญัติน้ีเปนนิติบุคคล ใหกรรมการผูจัดการ หุนสวนผจู ัดการ ผูแทนนิติบุคคล หรอื บุคคลใดซ่ึงรับผิดชอบในการดาํ เนินการของนิตบิ ุคคลน้ัน ตองรับโทษตามท่ีกฎหมายกําหนดไวสําหรับความผิดนั้นๆ ดวย เวนแตจะพิสูจนไดวาตนมิไดมีสว นรเู หน็ หรือยนิ ยอมในการกระทําความผดิ ของนติ บิ คุ คลน้นัมาตรา 41 บรรดาความผดิ ตามมาตรา 27 มาตรา 28 มาตรา 29 มาตรา30 มาตรา 31 มาตรา 32มาตรา 34 มาตรา 35 และมาตรา 36 วรรคสอง ใหอธิบดีหรือผูซึ่งอธิบดีมอบหมายมีอํานาจเปรียบเทียบได และเม่ือผูกระทําความผิดไดชําระคาปรับตามท่ีไดเปรียบเทียบแลว ใหคดีเปนอันเลิกกันตามประมวลกฎหมายวิธพี จิ ารณาความอาญาสรปุ หางหุนสวนเปนการประกอบธุรกิจอีกรูปแบบหนึ่งท่ีมีผูประกอบการนิยมจัดตั้ง ซึ่งเปนรูปแบบธุรกิจท่ีมีบุคคลตั้งแต 2 คน ข้ึนไป ตกลงทําการคารวมกันเพ่ือแสวงหากําไรและแบงผลกําไรโดยหางหุนสวนสามารถแบงประเภทของหางหุนสวนตามกฎหมายแพงและพาณิชยมาตรา 1013ออกเปน 2 ประเภท คือ หางหุนสวนสามัญ หา งหุนสว นจํากัด และความรูดานกฎหมายทเี่ ก่ยี วของกับหางหุนสวนนํามากลา วเพียงบางฉบับ คือ 1) ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย บรรพ 3 ลักษณะ22 หุนสวนและบริษัท 2) พระราชบัญญัติกําหนดความผิดเก่ียวกับหางหุนสวนจดทะเบียนหางหุนสว นจํากดั บริษทั จํากัด สมาคมและมูลนิธิ พ.ศ. 2499 3) พระราชบญั ญตั ิการบัญชี พ.ศ. 2543 มลฤดี แกวมงคล วทิ ยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีศรสี ะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วิชาการบัญชหี างหุน สวน รหสั วิชา 3200-0005 15คาํ ศพั ทภาษาองั กฤษท่ีควรรู คาํ ศัพท คําแปล Active Partner หุนสว นดาํ เนนิ งาน Limited Partnership หางหนุ สว นจํากัด Ordinary Partnership หา งหุนสว นสามัญ Partnership หางหุนสวน Qusi Partner หางหนุ สวนสมมตุ ิSleeping or Dormant or Silent Partner หุนสวนไมด ําเนินงานมลฤดี แกว มงคล วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยศี รสี ะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วชิ าการบญั ชหี า งหนุ สว น รหสั วชิ า 3200-0005 16 แบบฝกปฏบิ ัติท่ี 1.1 รหัสวชิ า 3200 - 0005วิชา การบัญชีหา งหนุ สวนหนวยการเรยี นที่ 1 ความรเู บ้อื งตน เกี่ยวกบั หางหุน สวนช่ือกิจกรรม ฝกปฏิบตั คิ วามรเู บือ้ งตนเกย่ี วกบั หา งหุนสว นจดุ ประสงคเชงิ พฤติกรรม 1. บอกความหมายของหางหุนสวนได 2. อธบิ ายลักษณะสาํ คญั ของหา งหนุ สว นได 3. บอกขอ ดี และขอเสียของการจดั ตง้ั หางหนุ สวนได 4. บอกชนิดของผูเปนหนุ สวนได 5. อธิบายความรูดา นกฎหมายท่ีเกย่ี วของกับหา งหุนสวนไดตอนท่ี 1คาํ ช้แี จง จงเติมขอความลงในชองวางใหส มบรู ณ ( ขอ ละ 2 คะแนน)1. จงบอกความหมายของหางหนุ สวน……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..2. จงอธบิ ายลักษณะของหา งหนุ สว นมีกป่ี ระเภทอะไรบา งอธบิ าย…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….3. จงบอกขอดี และขอเสียของการจดั ตงั้ หางหนุ สว นสามญั และหา งหนุ สว นจาํ กดั……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..4. จงบอกขอแตกตา งระหวางหางหนุ สวนจํากดั ความรบั ผดิ และไมจ าํ กดั ความรับผดิ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..5. จงบอกหลักการของพระราชบญั ญตั ิการบญั ชี พ.ศ. 2543 ประกอบดวยอะไรบาง……………………………………………………………………………………………………………………………………………… คะแนนที่ได ขอละ 2 คะแนน นางมลฤดี แกวมงคล ผูประเมนิหมายเหตุ : การพจิ ารณาแนวการตอบคําถามใหอ ยูในดลุ ยพินจิ ของครผู ูสอนมลฤดี แกวมงคล วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีศรีสะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วิชาการบัญชีหางหุน สวน รหสั วชิ า 3200-0005 17ตอนท่ี 2คําช้ีแจง จงเติมทําเคร่ืองหมาย หนาขอ ความทเี่ หน็ วา ถกู ตอ ง และทําเคร่ืองหมาย Xหนาขอความทเ่ี ห็นวา ผิด ( ขอละ 1 คะแนน).............1. หางหุนสว นมีบุคคลตั้งแต 2 คนขึ้นไปตกลงทาํ กิจการคารว มกันเพื่อแสวงหาผลกาํ ไร.............2. หา งหนุ สวนแบง ออกเปน 3 ประเภท.............3. หางหุนสวนสามัญตองจดทะเบยี นเปนนิตบิ ุคคลเทานัน้.............4. หา งหนุ สวนสามญั ที่ไมไดจดทะเบียนมีสภาพเปนนิติบคุ คล.............5. หนุ สว นประเภทไมจาํ กดั ความรบั ผดิ ชอบสามารถมาบรหิ ารหา งหุน สว นได.............6. หุน สวนประเภทจํากัดความรบั ผดิ ชอบไมส ามารถนาํ แรงงานมาลงทนุ ได.............7. เมื่อผเู ปน หนุ สว นตาย ลมละลายหรอื เปนบุคคลไรความสามารถตองเลิกกจิ การ.............8. หา งหนุ สวนจาํ กดั แบงออกเปน 2 ประเภทคือ หา งหุนสวนสามัญ และหา งหุนสวนจํากดั.............9. หนาท่ีของหา งหุนสวนคือตองจดั ทํางบการเงนิ.............10. กฎหมายที่เกี่ยวขอ งกบั หา งหนุ สว นคือพระราชบญั ญตั ิการบัญชี พ.ศ. 2543 คะแนนท่ีได ขอละ 1 คะแนน นางมลฤดี แกว มงคล ผปู ระเมนิ มลฤดี แกวมงคล วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยศี รีสะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วิชาการบัญชีหางหุนสวน รหสั วชิ า 3200-0005 18 เฉลยแบบฝก ปฏบิ ตั ิที่ 1.1ตอนท่ี 1 (แนวทางการตอบ)1. จงบอกความหมายของหา งหุนสวนตอบ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย มาตรา 1012 บัญญัติวา “อันวาสัญญาจัดตั้งหางหุนสวนน้ันคือสัญญาซ่ึงบุคคลตั้งแตสองคนข้ึนไปตกลงเขากันเพ่ือกระทํากิจการรวมกันดวยวัตถุประสงคแบงปนกําไรอันจะพึงไดจากกิจการท่ีทําน้ัน” บทบัญชีของกฎหมายจะเห็นไดวาลักษณะสาํ คัญของการดําเนินธุรกิจในรูปหา งหุนสวนน้ันหมายถึง การท่ีบุคคลต้งั แตสองคนข้ึนไปตกลงเขากัน(ทุนในท่ีน้ีอาจเปนเงินสด หรือสินทรัพยอยางอื่น หรือแรงงาน) และบริหารงานในกิจการรวมกันโดยมีวัตถปุ ระสงคท ีจ่ ะนาํ กําไรอนั พงึ ไดจากการดาํ เนินกจิ การทีท่ ํานน้ั มาแบงกนั2. จงอธิบายลกั ษณะของหา งหนุ สวนมกี ่ีประเภทอะไรบางอธบิ ายตอบ ตามกฎหมายแพง และพาณชิ ยม าตรา 1013 แบงหางหนุ สว นออกเปน 2 ประเภทคือ 1. หางหนุ สวนสามญั 2. หา งหนุ สวนจํากัด1. หางหุนสวนสามัญ (Ordinary Partnership) คือหางหุนสวนที่ผูเปนหุนสวนทุกคนตองรับผิดชอบในหนี้สินท้ังปวงของหางหุนสวนโดยไมมีขอบเขตจํากัด ด้ังนั้นผูเปนหุนสวนท้ังหมดจึงมีสิทธิดําเนินกิจการในนามหางหุนสวนได กฎหมายไมไดบังคับวาหางหุนสวนสามัญตองจดทะเบียนถาจดทะเบียนถือเปนนิติบุคคลแยกตางหากจากผูเปนหุนสวน หางหุนสวนสามัญ สามารถแบงไดเปน 2 ประเภทคอื 1) หา งหนุ สวนสามัญท่จี ดทะเบยี น 2) หา งหนุ สว นสามัญท่มี ิไดจด2. หางหุนสวนจํากัด ( Limited Partnership – หจก.) หางหุนสวนจํากัดประเภทน้ีกฎหมายบังคับใหตองจดทะเบียนเปนนิติบุคคลเสมอ ถายังไมไดจดทะเบียน กฎหมายใหถือวาหางหุนสวนน้ันเปนหางหุนสวนสามัญไมจดทะเบียน ซ่ึงผูเปนหุนสวนทุกคนจะตองรับผิดชอบรวมกันในบรรดาหน้ีสินท้ังหมดของหางหุนสวนโดยไมจํากัดจํานวนจนกวาจะไดจดทะเบียนเปนนิติบุคคล และหางหุนสวนประเภทน้ีตองใชคําวา “หางหุนสวนจํากัด” ประกอบหนาที่ของหางหุนสวนเสมอ หางหุนสวนจาํ กดั ประกอบดว ยผูเปน หุนสวน 2 ประเภทไดแ ก ประเภทท่ี 1 หุนสวนประเภทจาํ กดั ความรบั ผิด ประเภทที่ 2 หนุ สว นประเภทไมจาํ กัดความรบั ผิด3. จงบอกขอดี และขอเสียของการจัดต้ังหา งหุนสวนสามญั และหางหุนสวนจํากดัตอบ ขอดี 1. สามารถรวมทุนและนําความรูความชํานาญของผูที่มีความเชียวชาญเปนพิเศษเขามารวมกันดําเนินงานไดดีกวากิจการเจาของคนเดียว หางหุนสวนอาจจะแบงความรับผิดชอบในการดําเนินงานในระหวางผเู ปนหุนสว นดว ยกนั เพื่อผูเปน หุนสว นแตล ะคนจะไดใชค วามชํานาญทาํ งานใหแกหางหุนสว นใหไดร บั ผลดีทีส่ ุด มลฤดี แกว มงคล วทิ ยาลยั เกษตรและเทคโนโลยีศรีสะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วชิ าการบัญชีหางหุนสวน รหสั วชิ า 3200-0005 19 2. การดําเนินงานของหางหุนสวนยืดหยุนไดงายกวาบริษัทจํากัด ทั้งนี้เพราะผูเปนหุนสวนมีจํานวนนอยกวาผูถือหุนบริษัท การตัดสินใจในการดําเนินงานกระทําไดงายและรวดเร็วกวา และกฎหมายควบคุมการดําเนินงานเขม งวดนอยกวา บริษัท เชน การเพ่ิมทนุ หรือลดทุนของหางหุนสว นไมจําเปน ตอ งขออนุมตั ิท่ปี ระชุมโดยมติพเิ ศษเหมือนบริษทั เพียงแตจดทะเบียนเปล่ียนแปลงเก่ยี วกับเงินลงทุนท่ีกระทรวงพาณิชยก็ถือวาถูกตอง การปดบัญชีไมจําเปนตองขออนุมัติใหที่ประชุมรับรองงบการเงินเหมือนบริษัทเพียงแตหุนสวนผูมีอํานาจเซ็นรับรองงบการเงินท่ีจะนําไปยื่นใหกระทรวงพาณชิ ยถ อื วา ถกู ตองแลว 3. การจัดตงั้ หา งหุนสว นกระทาํ ไดงายและเสียคาใชจายนอ ยกวาบริษทั ขอเสีย 1. ความไมย ัง่ ยืนของกจิ การ หางหุนสวนสามัญไมจดทะเบยี นมีอายุการดาํ เนินงานจํากัด อาจสิ้นสุดเมื่อใดก็ได เปนตนวา ผูเปนหุนสวนคนใดคนหน่ึงตาย ลาออก ลมละลาย หรือไรความสามารถหางหุนสวนจําตองยกเลิก สวนหางหุนสวนสามัญจดทะเบียนหรือหางหุนสวนจํากัด หากในสัญญาจัดต้ังหางหุนสวนกําหนดกรณีท่ีจะตองเลิกไว เมื่อกรณีนั้นเกิดข้ึนหางหุนสวนจําตองเลิก แตการดําเนินกิจการในรูปของบริษัทน้ันถึงแมวาผูถือหุนคนหนึ่งคนใดตาย ลาออก ลมละลาย หรือไรความสามารถบริษทั ยงั คงดาํ เนนิ กิจการตอ ไป 2. เงินลงทุนจาํ กดั เนือ่ งจากคุณสมบัตขิ องผูเปนหุนสวนเปน สาระสําคัญ ดังน้ันเงินลงทุนจึงมีจํานวนจํากัด ไมสามารถดําเนินกิจการใหใหญโตไดเหมือนบริษัท ซ่ึงสามารถระดมเงนิ ลงทุนจากผูถือหุนไดเ ปนจาํ นวนมาก 3. รับผิดชอบในหนี้สินไมจํากัด ผูเปนหุนสวนในหางหุนสวนสามัญ และหางหุนสวนจํากัด(ประเภทไมจาํ กัดความรับผิด) ตอ งรบั ผิดชอบในหน้ีสนิ ทัง้ ปวงของหา งหนุ สวนโดยไมจาํ กดั จาํ นวน 4. ความขัดแยงในการดําเนินงาน การดําเนินงานของหางหุนสวนตองไดรับความเห็นชอบจากผูเปนหุนสวนทุกคน ซ่ึงในบางกรณีอาจมีความคิดเห็นขัดแยงกันอันเปนอุปสรรคตอการดําเนินงาน4. จงบอกขอแตกตางระหวา งหา งหนุ สว นจาํ กัดความรับผิดและไมจาํ กัดความรบั ผิดตอบ ขอ แตกตางระหวา งหนุ สว นประเภทจาํ กดั ความรบั ผิด กับไมจ ํากัดความรบั ผิด หนุ สวนจาํ กัดความรับผดิ หนุ สวนไมจํากัดความรับผิด1.นําเงนิ สด และทรัพยสนิ อื่นมาลงทุนได 1. นาํ เงินสด ทรัพยสินอ่ืน และแรงงานมาลงทนุ ได2. เปน หนุ สว นผูจดั การไมได 2. เปนหุนสว นผจู ัดการได3. ดําเนนิ กิจการท่ีมีการแขงขันกับหางหนุ สว น 3.จะดาํ เนินกิจการทีม่ ีการแขงขันกบั หางหนุ สวนก็ได ไมไ ด4. เมอื่ ผเู ปน หนุ สวนตาย ลมละลาย หรอื เปน ผู 4. เมอ่ื ผูเปนหนุ สวนคนใดตาย หรอื ตกเปนผูไรไรค วามสามารถ ไมตองเลิกกิจการ ความสามารถเปนเหตหุ นึง่ ทที่ ําใหต อ งเลิกกิจการ มลฤดี แกว มงคล วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยศี รีสะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วิชาการบัญชหี างหนุ สวน รหสั วชิ า 3200-0005 205. จงอธบิ ายหลักการของพระราชบัญญัตกิ ารบญั ชี พ.ศ. 2543 ประกอบดว ยอะไรบา งตอบ หมวด 1 ความผิดเกี่ยวกับหางหุนสวนจดทะเบียน หางหุนสวนจํากัด และบริษัทจํากัดหางหุนสวนจดทะเบียน หรือหางหุนสวนจํากัดใดในกรณีใชชื่อในดวงตรา ปายช่ือ หนังสือบอกกลาวปา วรอ ง จดหมาย ใบแจงความ หรอื เอกสารอยา งอื่นเก่ียวกบั ธรุ กิจของหางหุนสวน(1) ถา เปนอกั ษรไทย ไมใ ชค าํ วา \"หางหนุ สวนสามัญนิติบคุ คล” หรอื \"หางหนุ สว นจาํ กัด” ประกอบช่ือแลวแตก รณี(2) ถาเปนอักษรตางประเทศ ไมใชคําซ่ึงมีความหมายวา \"หางหุนสวนสามัญนิติบุคคล” หรือ \"หางหุนสวนจํากัด” ตามประกาศของกระทรวงตางประเทศประกอบช่ือแลวแตกรณี ตองระวางโทษปรับไมเกินหา พันบาท และปรับอีกไมเกนิ วนั ละหาสบิ บาท จนกวาจะไดป ฏบิ ตั ใิ หถ กู ตอง มลฤดี แกวมงคล วทิ ยาลยั เกษตรและเทคโนโลยศี รสี ะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วิชาการบัญชีหางหุนสวน รหสั วชิ า 3200-0005 21 เฉลยแบบฝกปฏบิ ตั ิที่ 1.1 ตอนท่ี 2คําชแี้ จง จงเตมิ ทําเคร่ืองหมาย หนา ขอความที่เห็นวาถูกตอ ง และทําเคร่ืองหมาย Xหนา ขอความทเ่ี ห็นวา ผดิ (ขอละ 1 คะแนน) 1. หา งหุนสว นมีบุคคลตั้งแต 2 คนขนึ้ ไปตกลงทาํ กจิ การคารว มกันเพ่ือแสวงหาผลกาํ ไรX 2. หา งหนุ สว นแบงออกเปน 3 ประเภทX 3. หา งหนุ สวนสามัญตองจดทะเบียนเปน นิตบิ ุคคลเทา นน้ัX 4. หา งหุน สว นสามัญทีไ่ มไดจดทะเบียนมีสภาพเปน นิตบิ คุ คล 5. หนุ สวนประเภทไมจาํ กัดความรับผิดชอบสามารถมาบรหิ ารหางหุน สวนได 6. หุนสวนประเภทจํากัดความรบั ผิดชอบไมส ามารถนาํ แรงงานมาลงทนุ ไดX 7. เมอ่ื ผูเปนหนุ สวนตาย ลม ละลายหรอื เปนบคุ คลไรความสามารถตองเลิกกจิ การ 8. หางหุนสว นจํากัดแบง ออกเปน 2 ประเภทคือ หา งหนุ สวนสามญั และหางหนุ สวนจาํ กัด 9. หนาทขี่ องหางหุนสวนคือตองจัดทาํ งบการเงนิ 10. กฎหมายที่เกยี่ วขอ งกบั หา งหนุ สว นคือพระราชบัญญัตกิ ารบัญชี พ.ศ. 2543 คะแนนที่ได ขอละ 1 คะแนน นางมลฤดี แกวมงคล ผปู ระเมนิ มลฤดี แกว มงคล วทิ ยาลยั เกษตรและเทคโนโลยศี รีสะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วชิ าการบัญชหี างหนุ สวน รหสั วชิ า 3200-0005 22 แบบทดสอบหลังเรยี น หนว ยท่ี 1 ความรเู บือ้ งตน เกี่ยวกับหางหุนสวนจุดประสงคเพือ่ วัดความกา วหนา ของผเู รยี นคาํ ชี้แจง จงกากบาท ( x ) เลอื กคาํ ตอบทถ่ี ูกตอ งเพียงขอเดยี ว 1. ขอใดตอ ไปน้ีเปนความหมายของกิจการหางหุนสวน ก. ไมตองจดทะเบียน ข. ดาํ เนนิ กจิ การเพยี งคนเดยี ว ค. มีบุคคลตัง้ แต 2 คนขึน้ ไปตกลงรวมกันประกอบกจิ การเพือ่ แสวงหาผลกําไร ง. มีสถานะเปน นิตบิ ุคคล จ. เปน การรวมตวั กันของคณะบุคคล 2. ขอ ใดเปน ลกั ษณะของหางหนุ สวนสามญั ก. ไมตองจดทะเบียน ข. มผี เู ปน หนุ สว นประเภทเดยี ว คอื หุน สว นจาํ กัดความรับผิด ค. มผี เู ปนหนุ สว นประเภทเดยี ว คือหนุ สวนไมจ าํ กดั ความรับผิดชอบ ง. ถาจดทะเบยี นจะมหี ุน สวนไมจาํ กดั ความรบั ผิดหรือจาํ กดั ความรบั ผิดกไ็ ด จ. ขอ ก และขอ ข ถูกตอง 3. หางหุนสวนสามญั มีลกั ษณะตามขอใด ก. มีหนุ สว นสองจําพวก ข. กฎหมายบังคบั ใหจ ดทะเบยี น ค. เงนิ ลงทนุ ไดแกห นีส้ นิ ง. จดทะเบยี นหรือไมก็ได จ. เงนิ ลงทนุ ไดแกส นิ ทรัพยอนื่ และแรงงาน 4. ตามกฎหมายแพง และพาณชิ ยมาตรา 1013 ไดแบงหางหุนสวนออกเปนก่ปี ระเภท ก. 2 ประเภท ข. 3 ประเภท ค. 4 ประเภท ง. 5 ประเภท จ. 6 ประเภท 5. ขอดีของการจัดตงั้ หา งหนุ สวนคอื ขอใดตอ ไปน้ี ก. เงินลงทนุ มีจํานวนจาํ กดั ข. รบั ผดิ ชอบในหนีส้ นิ ไมจาํ กดั จํานวน ค. ตองไดรบั ความเห็นชอบจากหุนสว นทุกคน ง. หา งหนุ สวนตอ งจดทะเบียนเปน นติ บิ ุคคลเทา นนั้ จ. การดาํ เนินงานมคี วามยืดหยุนทําไดงา ยกวาบริษัท มลฤดี แกวมงคล วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยศี รีสะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วชิ าการบญั ชหี างหนุ สว น รหสั วชิ า 3200-0005 23 6. หา งหุนสวนจํากดั มีลกั ษณะตามขอ ใด ก. มีหุน สวนหลายจําพวก ข. จดทะเบยี นหรือไมจ ดก็ได ค. เงินลงทนุ ไดแกเ งินสดและสนิ ทรัพยอ ื่น ง. กฎหมายบงั คับใหจ ดทะเบียน จ. เงินลงทนุ ไดแกส นิ ทรัพยอื่นและแรงงาน 7. การบญั ชหี า งหุน สว นยึดหลกั การบญั ชีตามกฎหมายฉบบั ใดมากที่สุด ก. กฎกระทรวง ข. ประกาศกรมทะเบยี นการคา ค. พระราชบัญญัติการบญั ชี พ.ศ. 2543 ง. ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย จ. พระราชบัญญัติกาํ หนดความผดิ เกย่ี วกับหางหุนสวนจดทะเบยี น หางหุน สว นจาํ กัด บรษิ ัทจํากดั สมาคม และมลู นิธิ พ.ศ. 2499 8. หา งหนุ สวนสามญั มไิ ดจ ดทะเบยี นกําหนดใหใ ครเปน ผูจัดทําบญั ชี ก. หุน สว นผูจัดการ ข. ผูจัดการสาขา ค. นกั บญั ชี ง. ผจู ดั การ จ. หนุ สวนคนใดกไ็ ด 9. หา งหุนสวนสามัญจดทะเบยี นกาํ หนดใหใ ครเปน ผูจ ัดทาํ บญั ชี ก. หุน สว นผูจัดการ ข. ผูจ ัดการสาขา ค. นกั บญั ชี ง. ผจู ัดการ จ. หนุ สว นคนใดก็ได 10. ตามพระราชบัญญตั ิการบญั ชี พ.ศ. 2543 กําหนดเวลาในการยื่นงบการเงินเมื่อใด ก. เม่ือจดั ต้งั หา งหุนสวน ข. วันตนงวดบัญชี ค. วนั สนิ้ งวดบญั ชี ง. เม่ืองบการเงินท่ีไดร ับอนมุ ตั ิในทป่ี ระชมุ ใหญ จ. เมอ่ื จัดทํางบการเงินแลว เสรจ็ ผลการประเมินแบบทดสอบหลงั เรยี น คะแนนท่ไี ด (ขอ ละ 1 คะแนน) นางมลฤดี แกว มงคล ผูประเมิน มลฤดี แกว มงคล วิทยาลยั เกษตรและเทคโนโลยีศรสี ะเกษ

เอกสารประกอบการสอน วิชาการบญั ชหี า งหนุ สวน รหสั วชิ า 3200-0005 24 เฉลยแบบทดสอบกอนเรียนหนว ยที่ 1 ความรเู บื้องตน เกี่ยวกบั หางหุน สวนขอ คําตอบ ขอ คําตอบ1จ6 ง2ค7 ค3ข8 จ4ก9 ก5 ง 10 ง เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี นหนวยที่ 1 ความรูเบือ้ งตนเกี่ยวกบั หา งหนุ สวนขอ คาํ ตอบ ขอ คําตอบ1ค6 ค2ค7 ค3ง8 จ4ก9 ก5 จ 10 งมลฤดี แกวมงคล วทิ ยาลยั เกษตรและเทคโนโลยีศรสี ะเกษ