04-พุทธปรัชญากับปัญหาการคอร์รัปชันในสังคมไทย (1)

บทความวจิ ยั บัณฑติ วทิ ยาลัย มหาวทิ ยาลยั มหามกฏุ ราชวิทยาลยั

ค�ำนยิ ม บณั ฑติ วทิ ยาลัย มหาวทิ ยาลัยมหามกฏุ ราชวิทยาลยั ไดจ้ ดั โครงการ “การประชุมวิชาการน�ำเสนอผลงานวจิ ัย บณั ฑติ ศกึ ษาระดบั ชาติ ประจำ� ปี ๒๕๖๑ “National Research Symposium ๒๐๑๘” มหี ลกั แนวคดิ ของการจดั งาน ในครงั้ นค้ี อื “พทุ ธธรรมกบั ศาสตรส์ มยั ใหมส่ นู่ วตั กรรม” ไดเ้ ปดิ โอกาสใหค้ ณาจารย์ นกั ศกึ ษาทง้ั ภายในและภายนอก สถาบนั นำ� ผลการวจิ ยั ของตนมานำ� เสนอในรูปแบบการนำ� เสนอบนเวที หรอื ปา้ ยโปสเตอร ์ การศึกษาระดบั บณั ฑติ ศึกษานั้น ผทู้ ี่จบการศกึ ษาได้ต้องน�ำผลงานวทิ ยานิพนธ์หรอื ส่วนหนึ่งของวทิ ยานพิ นธ์ ตีพิมพ์ หรืออย่างน้อยได้รับการยอมรับให้ตีพิมพ์ในวารสารระดับชาติหรือระดับนานาชาติที่มีคุณภาพตามประกาศ คณะกรรมการการอดุ มศกึ ษา เรอื่ ง หลกั เกณฑก์ ารพจิ ารณาวารสารทางวชิ าการสำ� หรบั การเผยแพรผ่ ลงานทางวชิ าการ หรือนำ� เสนอต่อท่ปี ระชมุ วชิ าการโดยบทความท่ีน�ำเสนอฉบับสมบรู ณ์ (Full Paper) ไดร้ ับการตีพิมพใ์ นรายงานสืบ เนอื่ งจากการประชมุ วชิ าการ (Proceedings) การผลติ บณั ฑติ ทม่ี คี ณุ คา่ ไดป้ รญิ ญาทม่ี คี ณุ ธรรม ตรงตามปรชั ญาของ มหาวิทยาลัยว่า “ความเปน็ เลศิ ทางวชิ าการด้านพระพุทธศาสนา” โดยส่งเสรมิ ศึกษา ค้นควา้ วิจัย เพื่อองคค์ วามรู้ คูค่ ุณธรรม ตามปรัชญาของบัณฑิตวิทยาลัย ผลงานวจิ ยั ทกุ ชนิ้ มคี ณุ คา่ ตอ่ การศกึ ษาและพฒั นาประเทศ การวจิ ยั เปน็ กระบวนการพฒั นาทม่ี หี ลกั วชิ าจำ� เปน็ ต่อการพัฒนาทุกระบบ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัยนั้นมุ่งให้นักวิจัยได้น�ำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ไปปรับใช้ในกิจกรรมอย่างเป็นรูปธรรม เพ่ือให้สังคมเกิดความสงบสุขและแก้ปัญหาได้จริง ขอท่านทั้งหลายจงท�ำ หนา้ ทข่ี องตนเองใหด้ ที ส่ี ดุ ในฐานะนกั วจิ ยั เปน็ บคุ ลกรขององคก์ รและของชาตทิ ม่ี คี ณุ ภาพและเปน็ ผพู้ รอ้ มดว้ ยวชิ ชา และจรณะ คือเปน็ ผมู้ คี วามรู้ดีและความประพฤตดิ ีจึงนบั วา่ สมบูรณ์ พระเทพบณั ฑติ อธิการบดี มหาวทิ ยาลัยมหามกฏุ ราชวิทยาลยั

คำ� ปรารภ โครงการประชุมวชิ าการนำ� เสนอผลงานวิจยั บัณฑิตศกึ ษาระดับชาติ ประจ�ำปี ๒๕๖๑ Research Sym- posium ๒๐๑๘ นี้ เปน็ โครงการทจี่ ดั ขน้ึ เพอื่ เปดิ โอกาสใหน้ กั ศกึ ษา คณาจารยแ์ ละนกั วจิ ยั นำ� เสนอผลงานวจิ ยั ทเ่ี ปน็ องค์ความรู้ทางพระพุทธศาสนาและทางการพัฒนาสังคมตามสาขาวิชาที่บัณฑิตวิทยาลัยเปิดการเรียนการสอนอยู่ การน�ำเสนอผลงานวิจัยเป็นไปตามประกาศของกระทรวงศึกษาธิการเรื่องเกณฑ์มาตรฐานการศึกษาระดับ บัณฑิตศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๘ ซ่งึ มวี ัตถปุ ระสงคใ์ หผ้ ูท้ ท่ี �ำวจิ ยั แลว้ ไดแ้ สดงผลการวจิ ยั ตอ่ ที่สาธารณะใหผ้ สู้ นใจได้รับรู้ รบั ทราบและนำ� ไปตอ่ ยอด นบั เปน็ ประโยชนต์ ่อการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัยได้ผลิตมหาบัณฑิตและดุษฎีบัณฑิตตามภารกิจด้าน หนงึ่ ของหน่วยงานทง้ั ในส่วนกลางและวทิ ยาเขต เพือ่ เป็นกำ� ลังส�ำคญั ในการพัฒนาสังคม มงุ่ หมายให้นกั วจิ ยั ทกุ ทา่ น ตระหนักถึงองค์ความรู้ท่ีจะน�ำไปใช้ให้เป็นประโยชน์ต่อทุกภาคส่วน โครงการฯ น้ีจึงได้เกิดข้ึนและกระท�ำต่อเนื่อง กนั มาเปน็ ระยะเวลายาวนาน สำ� หรบั ปนี จ้ี ดั ขน้ึ ในวนั ท่ี ๑๔ ตลุ าคม พ.ศ.๒๕๖๑ ณ หอ้ งประชมุ อาคารสชุ พี ปญุ ญานภุ าพ และอาคารสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชริ ญาณวโรรส (B ๗.๑) ชนั้ ๕ ในนามบัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย ขออนุโมทนาและขอขอบคุณคณะกรรมการ ทุกฝ่าย คณาจารย์ เจ้าหน้าที่ นักศึกษา และนักวิจัยทุกท่าน ที่มีความวิริยะอุตสาหะช่วยกันด�ำเนินการจัดพิมพ์ เอกสารและจดั การประชมุ ใหเ้ ปน็ ไปดว้ ยความเรยี บรอ้ ย ขออำ� นาจคณุ พระศรรี ตั นตรยั จงคมุ้ ครองปกปกั รกั ษาทกุ ทา่ น ใหป้ ระสบความส�ำเร็จดว้ ยกนั ทุกท่านเทอญ พระศรีวนิ ยาภรณ์, ดร. รักษาการในต�ำแหน่งคณบดบี ัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลยั

ค�ำสงั่ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย ที่ ๙๖๐/๒๕๖๑ เรอื่ ง แตง่ ตั้งคณะกรรมการผทู้ รงคุณวฒุ ิพิจารณากล่ันกรองบทความวิจยั และบทความวิชาการ โครงการประชุมวชิ าการนำ� เสนอผลงานวจิ ัยบัณฑติ ศึกษาระดบั ชาติ ประจ�ำปีการศึกษา ๒๕๖๑ ด้วยบณั ฑติ วทิ ยาลัย มหาวิทยาลยั มหามกฏุ ราชวทิ ยาลัย จักได้ด�ำเนนิ โครงการประชุมวชิ าการ นำ� เสนอ ผลงานวจิ ยั บณั ฑติ ศกึ ษาระดบั ชาติ ประจำ� ปี พ.ศ. ๒๕๖๑ ในวนั อาทติ ยท์ ่ี ๑๔ ตลุ าคม พ.ศ. ๒๕๖๑ เพอ่ื ใหบ้ ทความวจิ ยั และบทความวชิ าการทข่ี น้ึ เสนอทกุ ผลงานไดร้ บั การพจิ ารณากลนั่ กรองคณุ ภาพจากผทู้ รงคณุ วฒุ ขิ องบณั ฑติ วทิ ยาลยั อาศัยอ�ำนาจตามความในมาตรา ๒๗ แหง่ พระราชบัญญัตมิ หาวทิ ยาลยั มหามกฏุ ราชวทิ ยาลัย พ.ศ.๒๕๔๐ จงึ แตง่ ตง้ั คณะกรรมการผทู้ รงคณุ วฒุ พิ จิ ารณากลน่ั กรองบทความวจิ ยั และบทความวชิ าการโครงการประชมุ วชิ าการ น�ำเสนอผลงานวิจยั บณั ฑิตศกึ ษาระดับชาติ ประจ�ำปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๑ ดังมีรายนามตอ่ ไปน้ี :- ท่ีปรกึ ษา พระเมธาวินัยรส, รศ.ดร. รองอธกิ ารบดีฝา่ ยวชิ าการ พระกิตตสิ ารสุธี, ดร. คณบดคี ณะศาสนาและปรัชญา พระศรวี นิ ยาภรณ,์ ดร. คณบดีบัณฑติ วทิ ยาลัย, รก. พระมหาอรุณ ปญฺารุโณ คณบดคี ณะสังคมศาสตร์, รก พระมหาทองเชดิ กตปุญฺโ, ผศ.ดร. ผูอ้ ำ� นวยการสถาบัญวจิ ยั ญาณสงั วร, รก. ผู้ทรงคุณวฒุ ภิ ายในมหาวทิ ยาลยั ๑. สาขาวิชาพุทธศาสน์ศึกษา พระเมธาวนิ ยั รส, รศ.ดร. พระมหาบุญศรี าณวุฑฺโฒ, ผศ.ดร. พระศรวี นิ ยาภรณ์, ดร. พระครูศรีปรยิ ตั ิคณุ าภรณ,์ ผศ.ดร. ศ.(กติ ติคุณ) ดร.สมุ านพ ศิวารัตน์ รศ.ดร.สวุ ิญ รักสัตย์ รศ.ดร.มานพ นักการเรยี น

๒. สาขาวชิ าพุทธศาสนาและปรชั ญา พระมหามฆวินทร์ ปรุ ิสุตตฺ โม, ผศ.ดร. พระมหาบญุ ไทย ปุญฺมโน, ดร. รศ.ดร.บญุ รว่ ม คำ� เมืองแสน พระครูปลัดสวุ ฒั นเมธาคุณ, ดร. ดร.กฤตสชุ ิน พลเสน รศ.สเุ ชาวน์ พลอยชุม ๓. สาขาวิชารัฐศาสตร์การปกครอง รศ.ดร.กันตภณ หนทู องแก้ว รศ. (พิเศษ) ดร.สกุ ิจ ชยั มุสิก ดร.ฐากูร หอมกลิน่ ดร.สมภพ ระงับทุกข์ ดร.จักรวาล สขุ ไมตร ี ๔. สาขาวิชาสงั คมวิทยา พระศากยวงศ์วสิ ทุ ธ,์ิ ดร. พระครูสุนทรมหาเจติยานรุ กั ษ,์ ดร. รศ.ดร.เดชชาติ ตรีทรพั ย ์ รศ.ดร.กนั ตภณ หนูทองแกว้ ผศ.ดร.ตระกลู ช�ำนาญ รศ.ดร.สเุ ทพ สุวีรางกรู ๕. สาขาวิชาการบรหิ ารการศกึ ษา พระราชรตั นมงคล, ดร. พระมหาธ�ำรงค์ ฐิตปุญโฺ ญ, ดร. รศ.ดร.สวุ ทิ ย์ ภาณุจารี ผศ.ดร.ด�ำรงค์ เบญจครี ี ผศ.ดร.อนพุ ันธ์ อภิชยานุภาพ ผศ.ดร.สถาพร ขนั โต ดร.ลัดดา ผลวฒั นะ ผู้ทรงคุณวุฒิภายนอกมหาวทิ ยาลยั ๑. สาขาวชิ าพทุ ธศาสน์ศึกษา พระสธุ ีรตั นบัณฑติ , รศ.ดร. ศ.ดร.กมลพร แก้วพรสวรรค์ รศ.ดร.ผจญ คำ� ชูสังข ์ ผศ.รท.ดร.บรรจบ บรรณรุจิ ผศ.ดร.ประทีป จนิ ง ่ี ดร.วงศกร เพม่ิ ผล ๒. สาขาวชิ าพุทธศาสนาและปรัชญา ศ.ดร.เดือน ค�ำด ี ศ.ดร.ประยงค์ แสนบรุ าณ พระราชปรยิ ัตมิ ุนี , ผศ.ดร. พระมหาพรชัย สิรวิ โํ ส, ผศ.ดร. รศ.ดร.วิทยา ศกั ยาภนิ นั ท ์ ผศ.ดร.ธีรตั ม์ แสงแกว้ ผศ.ดร.สมบูรณ์ วัฒนะ

๓. สาขาวชิ ารัฐศาสตร์การปกครอง ผศ.ดร.ชาญชัย ฮวดศรี ผศ.ดร.ธชั ชนันท์ อิศรเดช ผศ.ดร.บุรินทร์ ภ่สู กุล ผศ.ดร.ยุทธนา ประณตี ผศ.ดร.กมลพร กลั ยาณมิตร ผศ.ดร.ปัญญา คล้ายเดช ๔. สาขาวชิ าสังคมวิทยา รศ.ดร.สุวิทย์ รงุ่ วสิ ยั พระมหาปรีดา ขนตฺ ิโสภโณ, ดร. ดร.ศิรโิ สภา สนั ตทิ ฤษฎกี ร ผศ.ดร.ดิเรก นนุ่ กล�ำ่ ๕. สาขาวชิ าการบรหิ ารการศกึ ษา ผศ.ดร.ประกอบ คณานรุ กั ษ ์ รศ.ดร.กลา้ ทองขาว รศ.ดร.ทวีวัฒน์ ปิตยานนท์ ผศ.ดร.บญุ จันทร์ สสี นั ต ์ ท้ังนี้ ต้ังแตบ่ ัดน้เี ปน็ ตน้ ไป สั่ง ณ วันที่ ๑๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ (พระเทพบณั ฑิต) อธิการบดี มหาวิทยาลยั มหามกุฏราชวทิ ยาลัย

พุทธปรัชญากับปญั หาการคอร์รปั ชนั ในสังคมไทย Buddhist philosophy to the problem of corruption in Thailand พ.ต.ท.หญิง ปิยะนุช ศรสี รานกุ รม ดร.กฤตสุชิน พลเสน, ดร.ภัทรชัย อุทาพันธ,์ ชาญพฒั น์ ข�ำขนั บณั ฑิตวิทยาลยั มหาวิทยาลยั มหามกุฏราชวทิ ยาลยั บทคัดยอ่ การคอรร์ ปั ชนั หรอื การทจุ รติ ในประเทศไทยเกดิ ขน้ึ ไดโ้ ดย (1) จากการใชห้ รอื อาศยั ตำ� แหนง่ หนา้ ที่ อำ� นาจและ อทิ ธิพลทตี่ นมีอยู่ (2) เกดิ จากจติ ใจและความโลภของแต่ละบุคคลเปน็ แรงจงู ใจในการแสวงหาเงินทอง หรือการใช้ อำ� นาจของผู้บริหารในทางทม่ี ิชอบ ระบบอปุ ถัมภ์ และความสัมพันธร์ ะหว่างผอู้ ปุ ถัมภก์ ับลกู นอ้ ง ค่านิยมแบบนยิ ม พวกพ้องเครอื ญาติ ความสัมพันธ์ในเชิง ผลประโยชน์ และระบบการควบคมุ และตรวจสอบทีข่ าดประสิทธิภาพร้เู ท่า ไมถ่ งึ การณ์ (3) การทจุ ริตในกระบวนการจัดซ้อื จัดจา้ ง การเรียกรับเงินสินบน และการตอบแทนในรูปแบบตา่ งๆ แนวทางการแก้ไขปรบั ปรุง คอื ควรมีการแก้ไขระเบียบ กฎเกณฑ์ บทลงโทษ มาตรการทางสงั คม ควรสรรหา บคุ คลทม่ี คี ณุ ภาพมาดำ� รงตำ� แหนง่ ปฏริ ปู ระบบการคดั เลอื ก และการฝกึ อบรมเพอ่ื สรา้ งคา่ นยิ มและวฒั นธรรมประเพณี ปลกู จติ สานกึ ใหต้ ระหนกั ถงึ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม ใหท้ ราบถงึ ผลเสยี ของการคอรร์ ปั ชนั ทเ่ี กดิ ขน้ึ ทง้ั ตอ่ ตนเอง ตอ่ ชมุ ชน และประเทศชาติให้สมบรู ณ์ยั่งยืน ค�ำส�ำคัญ: พุทธปรัชญา, การคอร์รปั ชนั Abstract Corruption or corruption in Thailand is caused by (1) the use of, or the position of power and influence that exists; (2) the mental and greed of an individual; The use of power in the wrong direction, the patronage system and the relationship between the patron and the followers. Popular values, relatives, relatives Beneficial relationships and ineffective control and monitoring systems. (3) Corruption in the procurement process. Bribery And return in various forms. The revised approach should be to amend regulations, rules, penalties, social measures. Should recruit qualified people to serve. Reform system selection And training to create values and cultural traditions. To realize the ethics of the consequences of corruption, both to the community and to the nation. Keywords: Buddhist philosophy, corruption

บณั ฑติ วิทยาลัย มหาวทิ ยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลยั 455 บทนำ� บทความน้มี ีวัตถปุ ระสงค์ คอื เพอ่ื ศึกษาพทุ ธปรชั ญากบั ปัญหาการคอร์รัปชันในสังคมไทยการคอร์รัปชัน เป็น ปญั หาทรี่ นุ แรงระดบั โลกในการบรหิ ารจดั การทท่ี กุ ประเทศพยามหาวธิ แี ละกลยทุ ธในการแกไ้ ขปรบั ปรงุ และทสี่ ำ� คญั กว่าน้นั คือเปน็ ปญั หาหนึง่ ที่ส�ำคญั มาอนั ดบั หนึ่งของการบริหารบา้ นเมืองในสงั คมไทยในปจั จุบนั และกเ็ ป็นปญั หาที่ สบื เนอื่ งมาชา้ นานทนี่ บั วนั ยง่ิ ทวคี วามรนุ แรงมากขน้ึ คอรร์ ปั ชนั เปน็ ความผดิ ทร่ี ะบไุ วใ้ นประมวลกฎหมายอาญา คอื ความผดิ ตอ่ ตำ� แหนง่ หนา้ ทรี่ าชการความผดิ ทเี่ กยี่ วกบั ความยตุ ธิ รรม และความผดิ ตอ่ ตำ� แหนง่ หนา้ ทใ่ี นความยตุ ธิ รรม เปน็ การแสวงหาผลประโยชนท์ มี่ คิ วรชอบในวงราชการไดด้ ว้ ยกฎหมายสำ� หรบั ตนเองหรอื ผอู้ น่ื เชน่ การเบยี ดบงั ทรพั ย์ ของทางราชการเปน็ ของตนหรอื เปน็ ของผอู้ นื่ โดยทจุ รติ การใชอ้ ำ� นาจในตำ� แหนง่ หนา้ ทโี่ ดยมชิ อบและการบอกวา่ จะ ใหท้ รพั ยส์ นิ หรอื ผลประโยชนแ์ กเ่ จา้ พนกั งานการคอรปั ชน่ั แบง่ ออกเปน็ 3 ประเภทการคอรปั ชนั่ ขนาดเลก็ นอ้ ย การ คอรร์ ปั ชนั ขนาดใหญ่ และการใหข้ องขวญั หรอื แมแ้ ตก่ ารสรรหาบคุ คลเขา้ สตู่ ำ� แหนง่ การเรยี กรบั เงนิ หรอื ผลประโยชน์ อน่ื ในการแตง่ ตง้ั ขา้ ราชการ ในการเลอื่ นตำ� แหนง่ การโยกยา้ ยโดยการใหค้ า่ ตอบแทน การบรหิ ารงบประมาณโครงการ การเบกิ จา่ ยคา่ ตอบแทนวทิ ยากรภายนอก การทจุ รติ โดยการยกั ยอกทรพั ยข์ องทางราชการหรอื การทจุ รติ ในการเบกิ ค่าเบี้ยเลย้ี ง คา่ ยานพาหนะ คา่ รักษาพยาบาล เชน่ การใชย้ านพาหนะของทางราชการ โดยเบิกคา่ พาหนะหรอื การ เบิกเบีย้ เล้ียงเกินวนั เวลาที่ปฏบิ ตั ิจรงิ หรอื การเบิกค่าเช่าบา้ น แตไ่ ม่ไดเ้ ชา่ บา้ นจริง การนำ� เอาวัสดุอุปกรณ์ของทาง ราชการไปใชป้ ระโยชนเ์ พอ่ื สว่ นตน การทจุ รติ โดยการเรยี กรบั เงนิ หรอื ผลประโยชนอ์ นื่ สงิ่ เหลา่ นลี้ ว้ นเปน็ การคอรร์ ปั ชนั ทง้ั ส้นิ ปญั หาด้านการทจุ รติ หรือการคอร์รัปชัน ได้กลายมาเป็นหนึ่งภัยรา้ ยแรงระดบั โลก ทส่ี ่งผลกระทบต่อคนใน สงั คมนับตงั้ แตช่ ุมชนเล็กๆ ไปจนถงึ ชุมชนระดับประเทศ การคอรร์ ัปชันน�ำไปส่คู วามถดถอยในดา้ นศีลธรรม ทำ� ลาย ความซือ่ สัตย์และความไวว้ างใจ ตลอดจนนำ� มาซงึ่ ความไม่เปน็ ธรรมในสังคม บา้ นเมืองคงจะว่นุ วายหากผูม้ อี �ำนาจ น้นั ไดฐ้ านอำ� นาจมาจากการคอร์รัปชนั ดว้ ยเหตนุ ี้การปราบปรามการคอรร์ ปั ชนั จึงได้กลายมาเปน็ หน้าที่อันยิง่ ใหญ่ ที่ท้ังโลกควรให้ความสนับสนนุ และร่วมมอื กัน.1 หลกั พทุ ธปรชั ญา เปน็ การศกึ ษาแนวคดิ ทางพระพทุ ธศาสนา หลกั ธรรมคำ� สอน และปรชั ญาการศกึ ษาโดยการ ศึกษาในพุทธปรัชญาเป็นการศึกษาเพ่ือให้เข้าใจความจริง เข้าใจความหมายของชีวิตให้สอดคล้องสัมพันธ์กับความ จริง ทเ่ี กดิ ขึน้ ตัง้ อยู่ และดับไป โดยพุทธปรัชญา เปน็ การน�ำหลักเหตผุ ลไปวิเคราะห์ อธบิ ายความจรงิ และความ เปน็ ไปของสงิ่ ทั้งหลายในโลก ทีเ่ ป็นความรูอ้ ันประเสรฐิ ท่พี ระพทุ ธเจา้ ได้ตรสั รแู้ ล้วเรยี กว่าพทุ ธธรรม ดงั นั้น ในการ ศกึ ษาพทุ ธปรชั ญากบั ปญั หาการคอรร์ ปั ชนั ในสงั คมไทย จะเปน็ การศกึ ษาเกย่ี วกบั หลกั ธรรมทนี่ ำ� มาประยกุ ตใ์ ช้ หรอื น�ำมาเป็นเคร่อื งมือสนบั สนุนในการแก้ไขปญั หาการคอร์รปั ชันในสงั คมไทย 1 un.org, timeanddate.com, anticorruptionday.org วนั ตอ่ ตา้ นคอรร์ ปั ชนั สากล, สบื คน้ เมอ่ื 3 ก.ย. 2561 จาก <https://hilight. kapook.com/view/146181>.

456 บทความวจิ ัย ปญั หาคอรร์ ัปชนั ในสังคมไทย ปญั หาคอรร์ ปั ชันในสงั คมไทย มสี าเหตุ คือ (1) การรับเงนิ แบบไมช่ อบธรรม หรอื ไมถ่ กู ตอ้ งของเจา้ หนา้ ทีร่ ฐั เปน็ จำ� นวนเงนิ ทไี่ มม่ ากนกั เพอื่ ดำ� เนนิ การบางอยา่ ง (2) การคอรร์ ปั ชนั ของเจา้ หนา้ ทรี่ ฐั ระดบั สงู ทรี่ บั สนิ บนเปน็ เงนิ จ�ำนวนมาก หรอื ทีเ่ ปน็ โครงการใหญ่ๆ เชน่ การมีหุน้ ในบริษัทต่างๆ ท่ผี ่านการพิจารณาจากรัฐ และ (3) เปน็ การ คอรร์ ปั ชนั ทม่ี ที กุ สถาบนั โดยไมค่ อ่ ยมคี นรแู้ ละไมค่ ดิ วา่ เปน็ การคอรร์ ปั ชนั เปน็ การใหต้ อบแทนในรปู แบบสงิ่ ของตา่ งๆ หรอื การให้คา่ ตอบแทนในรูปแบบอื่นๆ เช่น การเชิญไปรบั ประทานอาหาร และการใหข้ องขวญั ซึ่งเปน็ การพยายาม สร้างความสมั พันธ์อนั ใกลช้ ดิ .2 โดยสาเหตขุ องคอรร์ ปั ชนั เปน็ ปญั หาทหี่ ยง่ั รากลกึ มานานในสงั คมไทย เพราะคนในสงั คมสว่ นใหญ่ นบั ถอื ความ ร่�ำรวยท�ำให้เป็นเหตุเป็นแรงจูงใจในการแสวงหาเงินทองโดยมิชอบ ท้ังน้ียังรวมไปถึงค่านิยมแบบนิยมพวกพ้องและ เครอื ญาติ ความสมั พนั ธใ์ นเชงิ ผลประโยชน์ หนกั ไปกวา่ นั้นคือระบบอุปถัมภห์ รือความสมั พันธ์ระหวา่ งผอู้ ุปถัมภก์ ับ ลูกนอ้ ง เปน็ การสร้างลูกน้องไว้ช่วยเหลือตนในเรอ่ื งต่างๆ เพื่อผลประโยชนต์ นและทเี่ ห็นชัดเจนในสถาบนั การศึกษา ปัจจุบันคือสถาบันการศึกษาคือระบบการควบคุมและตรวจสอบท่ีขาดประสิทธิภาพและสภาพทางการเมืองท่ีมีการ แข่งขัน เพื่อชว่ งชงิ ตำ� แหนง่ หนา้ ท่ีทางการเมืองและผลประโยชน์ ส่วนรปู แบบของการคอรรปั ชัน่ คอื การทุจริตใน การซือ้ จัดจ้าง การทจุ ริตในเรอ่ื งเหลา่ นม้ี ีต้งั แตก่ ารเรยี กรบั เงนิ สินบน คา่ นายหนา้ หรือการตอบแทนในรูปแบบต่างๆ ในการอนมุ ตั คิ ำ� รอ้ งเพอื่ ดำ� เนนิ กจิ การตา่ งๆ การทจุ รติ โดยการยกั ยอกทรพั ยข์ องทางราชการหรอื การทจุ รติ ในการเบกิ คา่ เบย้ี เลีย้ ง คา่ พาหนะ ค่ารักษาพยาบาล และคา่ เช่า เช่น การใชพ้ าหนะของราชการ โดยเบิกคา่ พาหนะ หรือการ เบกิ เบย้ี เลยี้ งเกินวันเวลาท่ปี ฏบิ ัติจรงิ หรอื การเบกิ ค่าเช่าที่พักแต่ไม่ได้เช่าจริงหรือเช่าจริงแต่ราคาท่ีแตกต่างทุกสถาบันคงปฏิเสธไม่ได้คือการทุจริตโดยการเรียก รับเงนิ หรือผลประโยชน์อ่ืนในการแตง่ ตง้ั ขา้ ราชการในการเลื่อนต�ำแหน่งหรือการโยกย้ายไปในพ้ืนที่ ที่อยากไป โดย การให้คา่ ตอบแทน หรือเรียกวิ่ง การซ้อื และที่เห็นกนั ทกุ การเลือกตง้ั คอื การซ้ือสทิ ธิขายเสียงเงนิ ไมม่ ากไม่ถูก ใคร มาเยอะกเ็ อาไป และการใหผ้ ลประโยชนใ์ นรปู แบบตา่ งๆ ในการเลอื กตงั้ การทจุ รติ เชน่ นเ้ี ปน็ สว่ นหนงึ่ ของการคอรร์ ปั ชนั ทางการเมือง เชน่ การใหเ้ งิน สิ่งของ แก่หวั คะแนน ปัญหาคอร์รปั ชันตามทัศนะพุทธปรัชญา ปญั หาโครงสรา้ งการเมอื งของไทยปจั จบุ นั ขาดจติ สำ� นกึ ทางสงั คม ขาดจรรยาบรรณหรอื ความรบั ผดิ ชอบ ขาด ภาวะผู้น�ำ(วิชชา+จรณะ)รับสนิ บน ด้วยเหตนุ ้จี งึ น�ำไปสกู่ ารแสวงหาผลประโยชนท์ บั ซอ้ น การคอรร์ ัปชั่นขดั แย้งกอ่ ปญั หาวกิ ฤตจรยิ ธรรมจนนำ� ไปสปู่ ญั หาความขดั แยง้ รนุ แรงในทางการเมอื งและสงั คมเพราะไมย่ นิ ดตี ามทไ่ี ด้ ยนิ ดตี าม กำ� ลัง และยนิ ดตี ามสมควรซง่ึ ปญั หาทุกประเดน็ ล้วนเก่ียวเนอ่ื งสมั พนั ธ์กัน.3 2 บานชน่ื นกั การเรยี น, “การบรู ณาการหลกั ธรรมทางพระพทุ ธศาสนาเพอ่ื แกป้ ญั หาการคอรร์ ปั ชนั ภาครฐั ในจงั หวดั นครปฐม”, บทความ วิจยั การประชมุ วิชาการนำ� เสนอผลงานวจิ ยั ระดับชาติ ประจ�ำปี 2560, (บัณฑิตวทิ ยาลัย : มหาวิทยาลยั มหามกุฏราชวทิ ยาลยั , 2560), หน้า 450. 3 ทองเปลว ทองบ้านเกาะ, “การศึกษาวิเคราะห์จริยธรรมของนักการเมืองแนวพุทธปรัชญาเถรวาท”, วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณทิต, (บณั ฑติ วิทยาลัย : มหาวทิ ยาลัยมหาจฬุ าลงกรณราชวิทยาลยั , 2555), บทคดั ยอ่ .

บณั ฑติ วทิ ยาลัย มหาวทิ ยาลัยมหามกฏุ ราชวทิ ยาลยั 457 ซ่ึงตรงกบั หลกั ธรรมทางพระพทุ ธศาสนาคำ� ว่า สันโดษ.4 ความยนิ ดีดว้ ยของของตนด้วยเร่ยี วแรง และความ เพยี รโดยความชอบธรรม ความยนิ ดตี ามมตี ามได้ รจู้ ักอม่ิ รู้จักพอ ตามทัศนะพุทธปรัชญาแบง่ เป็น 3 ประการดงั น้ี ยถาลาภสนั โดษ ยนิ ดตี ามทไี่ ด้ หมายความวา่ ตนหาสงิ่ ใดไดม้ าดว้ ยความเพยี รอนั ชอบธรรม กย็ นิ ดใี นสง่ิ นน้ั ไม่ ตดิ ใจอยากได้สิ่งอนื่ ทั้งไม่เดือดรอ้ นเพราะส่ิงที่ตนไมไ่ ด้มา และไมร่ ิษยาคนอ่ืนเขา ยถาพลสนั โดษ ยนิ ดตี ามกำ� ลงั คอื ตนทำ� เตม็ ทต่ี ามศกั ยภาพทม่ี อี ยู่ และไดม้ าแคไ่ หนกย็ นิ ดแี คน่ น้ั ไมย่ นิ ดอี ยาก ไดเ้ กนิ ก�ำลงั ยถาสารุปปสันโดษ ยินดตี ามสมควร หมายถึง ยนิ ดีตามทเ่ี หมาะสมกบั ตน ท้ังในแง่ของเพศภาวะ ฐานะทาง สงั คมและแนวทางการด�ำเนินชีวิต ท้ัง 3 ประการ คือพุทธพจน์ที่พระพุทธองค์ทรงสอนพุทธบริษัท เพ่ือน�ำไปเป็นแนวทางการด�ำเนินชีวิตให้ สอดคล้องกับสภาพแวดลอ้ มทางสงั คม โดยมงุ่ ใหท้ ุกคนอยไู่ ด้อยา่ งมคี วามสุขตามอตั ภาพของแต่ละคน และป้องกนั มใิ ห้เกิดความขดั แยง้ อนั เกดิ จากแตกตา่ งกนั โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ความแตกต่างกนั ในดา้ นเศรษฐกจิ และสังคม ซงึ่ เปน็ ท่ีมาของการแสวงหาในทางมิชอบ.5 เพื่อให้ได้มาซึ่งสิ่งท่ีตนเองอยากได้ แต่ไม่มีศักยภาพเพียงพอท่ีจะแสวงหาด้วย ความชอบธรรม จงึ เปน็ เหตใุ หเ้ กดิ ทจุ รติ คอรร์ ปั ชนั ตามมาในทกุ ชนชน้ั ของสงั คม มากบา้ งนอ้ ยบา้ ง ทงั้ นขี้ น้ึ อยกู่ บั เหตุ ปัจจัย 1. การมแี ละไมม่ คี ณุ ธรรมก�ำกับความรู้ ความสามารถ และโอกาสในการแสวงหาผลประโยชนท์ ้ังแกเ่ พอ่ื ตน และคนรอบข้าง กล่าวคือ ถ้าในสังคมใดคนส่วนใหญ่มีความรู้ความสามารถ และมีคุณธรรมก�ำกับให้มีจิตส�ำนึกใน หนา้ ที่ และท่ีสำ� คญั ท่สี ุดให้ส�ำนกึ ในความเป็นคน สงั คมนน้ั จะมีปญั หาทจุ ริตนอ้ ยทส่ี ุด ถ้าในสงั คมใดคนสว่ นใหญม่ ีความรู้ มคี วามสามารถแตข่ าดคณุ ธรรมกำ� กับ การใชค้ วามรู้ และความสามารถ สังคมน้ันจะเต็มไปด้วยทจุ รติ คอรร์ ัปชัน ท้ังนเี้ น่ืองจากถ้าคนสว่ นใหญเ่ ป็นคนไม่ดีไม่มคี ณุ ธรรม โอกาสทส่ี ังคมนั้นจะ ได้ผู้น�ำเป็นคนไม่ดี มีความเป็นไปได้สูง และเมื่อคนไม่ดีเป็นผู้น�ำ เป็นที่แน่นอนจะต้องเลือกคนไม่ดีด้วยกันมาเป็น บรวิ าร และน่ีเองคือจุดเรม่ิ ตน้ ของการทุจริต คอรร์ ัปชันหมู่ ดงั จะเหน็ ได้ในยคุ รฐั บาลทีม่ าจากการเลอื กต้งั และผูน้ ำ� ไมม่ คี ุณธรรม คอรร์ ัปชันเชงิ นโยบายเกิดขึ้นเป็นเรอ่ื งปกตธิ รรมดา น่คี ือทม่ี าของวาทะทว่ี า่ จะโกงกินบ้างกไ็ มเ่ ป็นไร ขอใหท้ �ำงานและพวกพอ้ งบริวารไดบ้ ้างจากเศษเสยี้ วแห่งการโกงนน้ั ถา้ สงั คมคนสว่ นใหญใ่ นสงั คมเปน็ คนดี มคี ณุ ธรรม โอกาสทคี่ นดจี ะเขา้ มาเปน็ ผนู้ ำ� ยอ่ มเปน็ ไปไดม้ าก เนอื่ งจาก คนดียอ่ มเลอื กคนดีด้วยกันเปน็ ผู้น�ำ และสังคมทมี่ คี นทเี่ ป็นผู้น�ำการโกงกนิ ถึงแม้จะมบี ้างก็นอ้ ย และทส่ี �ำคัญคนโกง จะถูกสังคมลงโทษด้วยการตกเป็นจ�ำเลยทางสังคม ไมม่ คี นคบคา้ สมาคมดว้ ย ในทสี่ ุดก็จะต้องปรับเปลย่ี นพฤติกรรม เพอื่ ความอยู่รอด 4 พระพรหมคณุ าภรณ์ (ป.อ. ปยตุ โฺ ต), พจนานกุ รมพทุ ธศาสน์ ฉบบั ประมวลศพั ท์, พมิ พค์ รงั้ ที่ 22, (กรงุ เทพมหานคร : มหาวทิ ยาลยั มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลยั ), 2557, หนา้ 430. 5 ม.มู 12/411/448.

458 บทความวจิ ัย 2. กตกิ าสังคมได้แก่ วัฒนธรรม ประเพณี และกฎหมาย จะตอ้ งมกี ารสอน การอบรมให้มีการเรยี นรอู้ ย่างทั่ว ถงึ และกติกาท่ีวา่ น้โี ดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ กฎหมายจะต้องมเี นื้อหาครอบคลุมแนวทางหรอื ชอ่ งทางทจุ ริต คอรร์ ัปชันใน ทุกแง่ทกุ มุม 3. การบงั คบั ใชก้ ตกิ าทางสงั คม จะตอ้ งเดด็ ขาดและจรงิ จงั ทงั้ นเ้ี พอ่ื ใหผ้ กู้ ระทำ� ผดิ ถกู ลงโทษ ทง้ั ทางสงั คมและ กฎหมายไม่ควรให้ลอยนวล ถ้าสังคมใดด�ำเนนิ การตามเหตปุ ัจจัย 3 ประการดังกลา่ วขา้ งตน้ เป็นทีเ่ ชอื่ ได้ว่าปญั หาทจุ รติ คอร์รปั ชันจะลด ลงและหมดไปได้ในท่สี ดุ และสรา้ งหลกั ธรรมมาภิบาลให้เกดิ ขน้ึ มีขนึ้ เพ่ือชว่ ยลดการทจุ รติ คอร์รปั ชัน (ปปช.) โดย การมีส่วนรว่ มกบั ภาคเอกชน (คตป.).6 ประเทศไทยมีประชากรส่วนใหญ่เป็นพุทธมามกะ และค�ำสอนของพระพุทธศาสนา ท้ังในส่วนที่เป็นศีลและ สว่ นท่ีเปน็ ธรรมะ ก็หา้ มมิให้กระทำ� การอนั เป็นการทุจรติ ไม่วา่ จะดว้ ยกายหรือด้วยวาจาแตใ่ นความเปน็ จริง ปรากฏ ว่าทุจรติ คอรร์ ัปชัน ในทางรฐั มใี ห้เหน็ ดาษด่ืน และเป็นเหตุใหก้ ารบรหิ ารงานราชการลม้ เหลว จะเหน็ ไดจ้ ากค�ำพดู ของพล.อ.ประยทุ ธ์ ในวนั รวมพลวนั ตอ่ ต้านคอรร์ ปั ชันที่ว่า “บก๊ิ ตู่ ช้ีเปน็ ศตั รรู ้ายท�ำใหร้ ะบบการบริหารราชการลม้ เหลว ทีผ่ ่านมาอยแู่ บบเดิม พฒั นาประเทศแบบเดมิ มรี ะบบพวกพ้องในรฐั บาลก่อนๆ มกี ารนำ� เงนิ งบประมาณไปใช้ แบบสรุ ยุ่ สรุ า่ ย ซง่ึ ไมถ่ กู ตอ้ ง” และในวนั เดยี วกนั น้ี ทา่ นในฐานะผนู้ ำ� รฐั บาลไดล้ น่ั วาจาวา่ “วนั นร้ี ฐั บาลเดนิ หนา้ ปฏริ ปู หากมีรายงานข้ึนมา เอาติดคุกให้ได้”การแก้ปัญหาทุจริตคอร์รัปชัน สิ่งส�ำคัญต้องเร่ิมท�ำจากตนเองและครอบครัว ก่อนขยายน�ำไปสู่การปฏิบัติของคนในสังคมท้ังในโรงเรียน ชุมชน และประเทศ ขณะเดียวกันการด�ำเนินโครงการ ต่าง ๆ ท้ังในส่วนของภาครัฐและเอกชนทุกขั้นตอนต้องมีกระบวนการตรวจสอบการทุจริตทุกให้เกิดความโปร่งใส เพ่ือสร้างความเช่ือม่ันและความไว้วางใจให้เกิดขึ้นในสังคม อันจะสามารถลดและป้องกันปัญหาความขัดแย้งเกิด ข้ึนอกี .7 โดยนัยแห่งวาทะของท่านประยทุ ธ์ ดังกลา่ วขา้ งต้น เป็นการยอมรับวา่ ประเทศไทยยงั มีทุจริต คอรร์ ปั ชันใน ทางรัฐอยู่จริง และยงั ไดร้ ะบุชดั ๆ วา่ รัฐบาลก่อนหนา้ นีไ้ ดน้ ำ� เงนิ งบประมาณใช้จา่ ยแบบไม่ค้มุ คา่ ในขณะเดียวกันได้ ประกาศจุดยืนเกี่ยวกับการปราบการทุจริตอย่างจริง ซ่ึงประชาชนคนไทยได้ฟังแล้วคงจะมีความหวังท่ีจะได้เห็นวง ราชการไทยปราศจากการทจุ รติ หรอื อย่างน้อยลดลงมาอย่ใู นระดบั ท่ปี ระเทศเจริญแล้วก็ยงั ดี อนั ทจี่ รงิ ประเทศไทยนา่ จะไดเ้ ปรยี บประเทศอน่ื ในการปอ้ งกนั การทจุ รติ คอรร์ ปั ชนั ทง้ั นเี้ นอื่ งจากมเี หตปุ จั จยั เกื้อหนุนใหค้ นในประเทศเลกิ ละการกระทำ� อันเป็นการทจุ รติ อย่างน้อย 2 ประการคอื 1. ประเทศไทยและปวงชนชาวไทยมพี ระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช ทรงเปน็ แบบอยา่ งใน การใช้ชีวติ แบบเรียบงา่ ย ไม่สุรุ่ยสรุ า่ ยตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง อันเปน็ ภูมคิ ้มุ กนั มิใหค้ วามโลภเขา้ ครอบง�ำ และ นำ� ไปสูก่ ารทุจริต คอร์รัปชัน 6 พระสถาพร สุขโิ ต (อนุอัน), “ศกึ ษาวเิ คราะหก์ ารบรหิ ารองค์การด้วยหลกั ธรรมมาภบิ าลตามแนวพระพุทธศาสนา”, วทิ ยานพิ นธ์ ศาสนาศาสตรมหาบณั ทติ , (บณั ฑติ วิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหามกฏุ ราชวิทยาลยั , 2560), บทคัดย่อ. 7 พลเอกประยทุ ธ์ จนั ทร์โอชา นายกรัฐมนตร,ี ประกาศเจตนารมณ์การตอ่ ตา้ นคอรร์ ัปชัน, สืบคน้ เมือ่ 3 ก.ย. 2561.จาก <http:// www.thaigov.go.th/news/contents/details/8654>.

บณั ฑิตวทิ ยาลัย มหาวทิ ยาลยั มหามกุฏราชวทิ ยาลยั 459 2. ประชาชนสว่ นใหญข่ องประเทศไทย นบั ถอื พระพทุ ธศาสนาซง่ึ มีคำ� สอนท้ังในสว่ นของศลี เชน่ ศีล 5 ข้อที่ 2 คอื งดเวน้ จากการถอื เอาสงิ่ ของทเ่ี จ้าของมิได้ให้ เปน็ ต้น และในสว่ นที่เป็นธรรมเช่นสนั โดษ 3 ประการเป็นต้น ด้วยเหตุปัจจยั 2 ประการน้ี ถ้าคนไทยโดยเฉพาะอยา่ งยิ่ง ผูท้ ีม่ ีสว่ นในการบริหารประเทศใส่ใจเรยี นรู้ และท�ำ ตาม เช่อื ได้วา่ การทจุ รติ คอรร์ ปั ชนั ในวงราชการไทยลดลงไดแ้ น่นอน ท้ังน้ีดว้ ยเหตปุ จั จัยในเชงิ ตรรกะดังต่อไปนี้ ทจุ ริต คอรร์ ปั ชนั ในภาครัฐเกิดจากคน 3 ประเภทในลักษณะของการทำ� งานในรูปแบบ 3 ประสานดังน้ี 1. พ่อค้าหรอื ผ้ปู ระกอบการธรุ กิจซึง่ ท�ำมาค้าขายกับรฐั หรอื ตอ้ งตดิ ตอ่ กบั ภาครัฐเพอ่ื ทำ� ธรุ กรรมในทางธรุ กิจ 2. ขา้ ราชการในหนว่ ยงานทต่ี อ้ งทำ� งานเกยี่ วขอ้ งกบั เอกชน ในฐานะผอู้ ำ� นวยความสะดวกหรอื ทำ� หนา้ ทใ่ี นการ จดั ซือ้ จดั จา้ งผปู้ ระกอบการธุรกิจเพื่อทำ� งานใหร้ ัฐ 3. นกั การเมืองซ่ึงมหี นา้ ท่ีกำ� หนดนโยบายและก�ำกบั ดูแลสว่ นราชการในระดบั กระทรวง ทบวง กรม บุคลากรท้ัง 3 ประเภทดังกล่าวข้างต้น จะร่วมมือกันแสวงหาประโยชน์จากเงินงบประมาณในการจัดซื้อ จดั จ้าง หรอื ไมก่ ็ค่าธรรมเนียมทีร่ ัฐควรจะไดแ้ ตต่ ้องสูญหายหรอื ลดลงจากการแสวงหาประโยชนร์ ว่ มกนั ของบคุ คล 3 ประเภทนี้ บูรณาการหลักพุทธปรัชญาเพ่อื ลดปัญหาคอรร์ ัปชนั ในสงั คมไทย หากมกี ารกลา่ วถงึ การคอรร์ ปั ชนั แนน่ อนตามหลกั พทุ ธปรชั ญากจ็ ะมองวา่ สามารถนำ� หลกั ธรรมใดมาประยกุ ต์ ใช้ในการแกไ้ ขปญั หาเรือ่ งการคอรร์ ัปชันจงึ จะหมดไปน่ันคือ คุณธรรมจรยิ ธรรม.8 คุณธรรม เปน็ คณุ งามความดีและความถูกต้องในการแสดงออกท้งั ทางกาย ทางวาจา และทางใจของแตล่ ะ บคุ คลซงึ่ ยดึ ม่นั ไว้เป็นหลักในการประพฤติปฏบิ ตั จิ นเกิดเป็นนิสยั .9 จรยิ ธรรม หมายถงึ กฎเกณฑท์ ่เี ปน็ แนวทางในการประพฤตปิ ฏิบัติตนในสงิ่ ที่ดงี ามเหมาะสมและเปน็ ท่ีนยิ มชม ชอบหรอื ยอมรับจากสังคมเพอื่ ความสันติสุขแห่งตนเองและความสงบเรียบร้อยของสังคม ความสำ� คัญของคุณธรรมจรยิ ธรรม 1. ชว่ ยให้ชวี ิตดำ� เนินไปดว้ ยความราบร่ืนและสงบ 2. ชว่ ยใหม้ สี ติสมั ปชญั ญะอยู่ตลอดเวลา 3. ช่วยสร้างความมีระเบียบวินัยให้แก่บคุ คลในชาติ 4. ช่วยควบคมุ ไม่ใหค้ นชวั่ มีจ�ำนวนมากขน้ึ 8 พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยตุ ฺโต), พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบบั ประมวลศพั ท์, อา้ งแล้ว, หนา้ 51. 9 สมบัติ รัตนนคร, “หลกั สูตรการพฒั นาคุณธรรมส�ำหรบั ผู้บรหิ ารโรงเรยี นมัธยมศึกษาสงั กดั ส�ำนกั งานเขตพน้ื ที่การศกึ ษามัธยมศกึ ษา เขต 6”, บทความวจิ ัย งานสมั มนาวชิ าการระดับชาติ ประจ�ำปกี ารศกึ ษา 2558, (บัณฑิตวิทยาลยั : มหาวทิ ยาลยั มหาจฬุ า ลงการณราชวทิ ยาลยั ), 2558, หนา้ 262.

460 บทความวิจยั 5. ชว่ ยให้มนษุ ยน์ ำ� ความรู้และประสบการณม์ าสร้างสรรค์แตส่ ่ิงทีม่ ีคุณค่า 6. ช่วยควบคุมความเจริญทางด้านวตั ถแุ ละจติ ใจของคนใหเ้ จริญไปพร้อม ๆ กัน คณุ ธรรมในการท�ำงาน คณุ ธรรมในการท�ำงาน หมายถึงลกั ษณะนสิ ัยทีด่ ที คี่ วรประพฤติปฏบิ ัติในการประกอบอาชีพคณุ ธรรมส�ำคญั ที่ ช่วยใหก้ ารทำ� งานประสบความส�ำเร็จมีดงั น้ี 1. ความมสี ตสิ มั ปชญั ญะ หมายถงึ การควบคมุ ตนเองใหพ้ รอ้ มมสี ภาพตนื่ ตวั ฉบั ไวในการรบั รทู้ างประสาทสมั ผสั การใชป้ ัญญาและเหตุผลในการตัดสนิ ใจทจี่ ะประพฤตปิ ฏิบตั ใิ นเรอื่ งตา่ งๆ ไดอ้ ยา่ งรอบคอบเหมาะสม และถูกตอ้ ง 2. ความซ่ือสัตย์สุจริต หมายถึงการประพฤติปฏิบัติอย่างตรงไปตรงมาท้ังกายวาจาและใจไม่คิดคดทรยศไม่ คดโกงและไม่หลอกลวงใคร 3. ความขยนั หมน่ั เพยี ร หมายถงึ ความพยายามในการทำ� งานหรอื หนา้ ทข่ี องตนเองอยา่ งแขง็ ขนั ดว้ ยความมงุ่ ม่ันเอาใจใส่อย่างจริงจงั พยายามท�ำเร่ือยไปจนกวา่ งานจะสำ� เรจ็ 4. ความมีระเบียบวินัย หมายถึงแบบแผนที่วางไว้เพ่ือเป็นแนวทางปฏิบัติและด�ำเนินการให้ถูกล�ำดับถูกที่มี ความเรยี บร้อยถกู ตอ้ งเหมาะสมกับจรรยาบรรณข้อบังคบั ข้อตกลงกฎหมายและศีลธรรม 5. ความรบั ผดิ ชอบ หมายถงึ ความเอาใจใสม่ งุ่ มน่ั ตง้ั ใจตอ่ งานหนา้ ทด่ี ว้ ยความผกู พนั ความพากเพยี รเพอ่ื ใหง้ าน ส�ำเรจ็ ตามจดุ มงุ่ หมายท่ีก�ำหนดไว้ 6. ความมนี ำ้� ใจ คอื ปรารถนาดมี ไี มตรจี ติ ตอ้ งการชว่ ยเหลอื ใหท้ กุ คนประสบความสขุ และชว่ ยเหลอื ผอู้ นื่ ใหพ้ น้ ทุกข์ 7. ความประหยัด หมายถึงการรูจ้ กั ใช้ รู้จักออมร้จู ักประหยัดเวลาตามความจ�ำเปน็ เพ่ือใหไ้ ดป้ ระโยชนอ์ ย่าง คุ้มคา่ ที่สดุ 8. ความสามคั คี หมายถงึ การทท่ี กุ คนมคี วามพรอ้ มทงั้ กายจติ ใจและความเปน็ นำ้� หนงึ่ ใจเดยี วกนั มจี ดุ มงุ่ หมาย ท่จี ะปฏิบตั ิงานให้ประสบความสำ� เรจ็ โดยไม่มกี ารเกีย่ งงอน จริยธรรมในการทำ� งาน จริยธรรมในการท�ำงาน.10 หมายถึงกฎเกณฑ์ท่ีเป็นแนวทางปฏิบัติตนในการประกอบอาชีพที่ถือว่าเป็นส่ิงที่ดี งามเหมาะสมและยอมรับการท�ำงานหรอื การประกอบอาชีพต่างๆ จะเนน้ ในเร่อื งของจริยธรรมที่มคี วามแตกตา่ งกนั ดังน้ี จริยธรรมในการท�ำงานทว่ั ไป จริยธรรมที่น�ำมาซึ่งความสุขความเจริญในการท�ำงานและการด�ำรงชีวิตเรียกว่ามงคล38ประการมงคลชีวิตที่ เกี่ยวข้องกับการท�ำงานมดี ังนี้ 10 บ้านจอมยุทธ, ความหมายของจริยธรรม, สบื คน้ เมอื่ 4 ก.ย. 2561 จาก <https://www.baanjomyut.com/library/ethics/01. html>.

บัณฑติ วทิ ยาลัย มหาวทิ ยาลยั มหามกุฏราชวิทยาลยั 461 1. ชำ� นาญในวชิ าชพี ของตน (มงคลชวี ติ ขอ้ ท่ี 8) เปน็ การนำ� ความรทู้ เี่ ลา่ เรยี นฝกึ ฝนอบรมมาปฏบิ ตั ใิ หเ้ กดิ ความ ช�ำนาญจนสามารถยดึ เปน็ อาชีพได้ 2. ระเบยี บวนิ ยั (มงคลชวี ติ ขอ้ ท่ี 9) การฝกึ กายวาจาใหอ้ ยใู่ นระเบยี บวนิ ยั ทสี่ งั คมหรอื สถาบนั วางไวเ้ ปน็ แบบแผน 3. กล่าววาจาดี(มงคลชีวิตข้อที่ 10) คือวจีสุจริต4ประการได้แก่ความจริงค�ำประสานสามัคคีค�ำสุภาพค�ำมี ประโยชน์ 4. ทำ� งานไม่คั่งค้างสับสน (มงคลชีวติ ขอ้ ท่ี 14)ลกั ษณะการท�ำงานของคนโดยท่วั ไปมี2แบบ คอื การท�ำงานคง่ั คา้ งสบั สน คอื ทำ� งานหยาบยงุ่ เหยงิ ทำ� งานไมส่ ำ� เรจ็ และการทำ� งานไมค่ ง่ั คา้ งคอื การทำ� งานดมี รี ะเบยี บทำ� งานเตม็ ฝมี อื และทำ� งานให้เสร็จ.11 คุณธรรมจรยิ ธรรมทสี่ �ำคัญ 1. ความจงรักภกั ดตี ่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริยป์ ระเทศชาติ นับวา่ มีพระคุณ อยา่ งมหาศาล เพราะเปน็ สถานท่ี ทเ่ี ราทกุ คนอยอู่ าศยั อยา่ งผาสกุ ตง้ั แตเ่ กดิ จนตาย ใหเ้ ราไดป้ ระกอบอาชพี เลย้ี งชวี ติ ใหเ้ ราไดภ้ าคภมู ใิ จในเกยี รติ และศกั ดศ์ิ รที ม่ี ชี าตเิ ปน็ ของตนเอง ไมเ่ ปน็ ทาสใครเราตอ้ งมคี วามซอ่ื สตั ยต์ อ่ ชาติ รกั และหวงแหน ยอมสละเลอื ดเนอื้ และชวี ติ เพอื่ ให้ชาตเิ ป็นเอกสารสืบไปปอ้ งกันไมใ่ ห้ผู้ใดมาทำ� ลาย ปกป้องชอื่ เสียงไมใ่ หใ้ ครมาดูแคลน และประพฤติ ตนใหถ้ กู ตอ้ งตามกฎหมาย และขนบธรรมเนยี ม ประเพณขี องชาติบ้านเมอื งศาสนา เป็นท่พี งึ่ ทางกายและทางจิตใจ ท�ำให้มนุษย์ด�ำรงชีพร่วมกันในสังคมอย่างมีสันติสุข เรามีหน้าท่ีท�ำนุบ�ำรุงพระศาสนาให้มั่นคงสถาพรสืบต่อไปด้วย การปฏิบัติตามค�ำสั่งสอนขององค์พระศาสดาสร้างและบูรณะ ศาสนาสถาน ฟังธรรม และปฏิบัติธรรมอยู่เป็นนิจ ประพฤติต่อผู้อน่ื ด้วยความสจุ รติ ท้งั กาย วาจา และใจองคพ์ ระมหากษตั ริยท์ รงเป็นศนู ย์รวมของชาวไทยทง้ั ประเทศ พระองค์ทรงเป็นผู้น�ำและผู้ปกป้องชาติและศาสนาทรงบ�ำบัดทุกข์และบ�ำรุงสุข ให้แก่ราษฎรด้วยความเสียสละ ใน ทุก ๆ ด้านเราต้องเทดิ ทนู พระองคไ์ ว้สงู สดุ รบั ใช้สนองพระมหากรุณาธคิ ณุ อย่างเต็มความสามารถ ประพฤติตนเป็น คนดไี มเ่ ป็นภาระแก่พระองค์ และถ้ามคี วามจะเป็นแม้ชวี ิตของเราเองก็สามารถจะถวายพลชี พี ได้ เพอื่ ความเป็นปึก แผ่น และย่งั ยนื ของสถาบันพระมหากษัตริย์ 2. ความรบั ผดิ ชอบตอ่ หนา้ ทหี่ มายถงึ การปฏบิ ตั กิ จิ การงานของตนเอง และทไี่ ดร้ บั มอบหมายดว้ ยความมานะ พยายาม อุทิศก�ำลงั กาย ก�ำลงั ใจอย่างเตม็ ความสามารถ ไมเ่ หน็ แกค่ วามเหน็ดเหน่ือยจนงานประสบความส�ำเรจ็ ตรง ตามเวลา บงั เกดิ ผลดตี อ่ ตนเองและสว่ นรวมทง้ั นร้ี วมไปถงึ การรบั ผดิ เมอ่ื งานลม้ เหลว พยายามแกไ้ ขปญั หาและอปุ สรรค โดยไม่เก่ียงงอนผอู้ ่นื 3. ความซือ่ สัตยห์ มายถึง การปฏบิ ัติตน ทางกาย วาจา จิตใจ ทีต่ รงไปตรงมาไม่แสดงความคดโกงไม่หลอก ลวงไมเ่ อาเปรยี บผอู้ น่ื ลน่ั วาจาวา่ จะท�ำงานสิง่ ใดกต็ อ้ งท�ำให้ส�ำเร็จเป็นอยา่ งดไี ม่กลับกลอกมคี วามจริงใจต่อทกุ คนจน เปน็ ทไี่ ว้วางใจของคนทกุ คน 4. ความเสียสละหมายถึง การปฏบิ ตั ิตนโดยอทุ ิศก�ำลังกาย กำ� ลังทรพั ย์ ก�ำลังปัญญาเพ่อื ชว่ ยเหลอื ผอู้ ื่นและ สงั คมดว้ ยความตง้ั ใจจรงิ มเี จตนาทบ่ี รสิ ทุ ธค์ิ ณุ ธรรมดา้ นนเ้ี ปน็ การสะสมบารมใี หแ้ กต่ นเอง ทำ� ใหม้ คี นรกั ใครไ่ วว้ างใจ เป็นท่ียกยอ่ งของสังคม ผคู้ นเคารพนบั ถือ 11 ขุ.อติ .ิ 25/1/6.

462 บทความวจิ ยั 5. ความอดทน.12 หมายถงึ ความเป็นผู้ท่ีมีจติ ใจเข้มแข็ง ไม่ท้อถอยต่ออุปสรรคใด ๆ มุง่ มนั่ ทจี่ ะทำ� งานให้ บังเกดิ ผลดีโดยไมใ่ หผ้ ู้อ่ืนเดอื ดรอ้ นความอดทนมี 4 ลกั ษณะ คอื – อดทนต่อความยากลำ� บาก เจบ็ ปว่ ย ได้รบั ทุกขเวทนากไ็ ม่แสดงอาการจนเกินกวา่ เหตุ – อดทนตอ่ การตรากตรำ� ท�ำงาน ไมท่ อดทง้ิ งาน ฟันฝ่าอปุ สรรคจนประสบผลสำ� เร็จ – อดทนตอ่ ความเจ็บใจไม่แสดงความโกรธไมอ่ าฆาตพยาบาทอดทนต่อคำ� เสยี ดสี – อดทนตอ่ กิเลส คือ ไม่อยากได้ของผอู้ ืน่ จนเกิดทกุ ข์ ไม่ตอบโตค้ นอ่ืนที่ทำ� ให้เราโกรธ และไม่ล่มุ หลงใน สิง่ ทจ่ี ะพาเราไปพบกบั ความเสียหาย 6. การไมท่ ำ� บาปหมายถงึ การงดเวน้ พฤตกิ รรมทชี่ วั่ รา้ ยสรา้ งความเดอื ดรอ้ นใหผ้ อู้ น่ื เพราะเปน็ เรอื่ งเศรา้ หมอง ของจติ ใจควรงดเว้นพฤติกรรมชั่วร้าย 3 ทาง คือ – ทางกายเช่น ไมฆ่ า่ สัตว์ ไมท่ ุจรติ ไมล่ ักขโมย ไมผ่ ิดประเวณี – ทางวาจาเช่น ไมโ่ กหก ไมก่ ลา่ วถ้วยค�ำหยาบคาย ไมใ่ สร่ า้ ย ไม่พดู เพ้อเจ้อ – ทางใจเชน่ ไม่คดิ เนรคุณ ไมค่ ิดอาฆาต ไมค่ ิดอยากได้ 8. ความสามคั คี หมายถงึ การทท่ี กุ คนมคี วามพร้อมกาย พร้อมใจ และพรอ้ มความคดิ เป็นนำ้� หนึง่ ใจเดยี วกัน มจี ดุ มงุ่ หมายทจี่ ะปฏบิ ตั งิ านใหป้ ระสบความสำ� เรจ็ โดยไมม่ กี ารเกยี่ งงอนหรอื คดิ ชงิ ดชี งิ เดน่ กนั ทกุ คนมงุ่ ทจ่ี ะใหส้ งั คม และประเทศชาติเจริญรุ่งเรือง มีความรักใคร่กลมเกลียวกันด้วยความจริงใจความไม่เห็นแก่ตัวการวางตนเสมอต้น เสมอปลายกห็ มายถึงความสามัคคีด้วย คณุ ธรรมของการเป็นพลเมอื งดี 1. การเหน็ แกป่ ระโยชน์ส่วนรวม 2. การมีระเบียบวนิ ัยและรบั ผดิ ชอบต่อหน้าที่ 3. รับฟงั ความคิดเป็นขอบกันและกันและเคารพในมตขิ องเสียงสว่ นมาก 4. ความซ่ือสตั ย์สุจรติ 5. ความสามคั คี 6. ความละอายและเกรงกลัวในการกระทำ� ชัว่ 7. ความกล้าหาญและเช่ือม่ันในตนเอง 8. การสง่ เสริมให้คนดีปกครองบ้านเมอื งและควบคมุ คนไมด่ ีไมใ่ ห้มอี �ำนาจ 12 ข.ุ อติ ิ. 25/10/8.

บัณฑติ วิทยาลัย มหาวทิ ยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลยั 463 จริยธรรมของการเป็นพลเมืองดี คุณธรรมจริยธรรม.13 หมายถึงความดีที่ควรประพฤติกิริยาท่ีควรประพฤติคุณธรรมจริยธรรมท่ีส่งเสริมความ เป็นพลเมืองดีได้แก่ 1. ความจงรกั ภกั ดีตอ่ ชาติศาสนาพระมหากษตั รยิ ์หมายถึงการตระหนักในความส�ำคญั ของความเปน็ ชาติไทย การยึดมัน่ ในหลักศลี ธรรมของศาสนาและการจงรกั ภกั ดีต่อพระมหากษตั ริย์ 2. ความมรี ะเบยี บวนิ ยั หมายถงึ การยดึ มน่ั ในการอยรู่ ว่ มกนั โดยยดึ ระเบยี บวนิ ยั เพอื่ ความเปน็ ระเบยี บเรยี บรอ้ ย ในสังคม 3. ความกล้าทางจรยิ ธรรมหมายถึงความกล้าหาญในทางท่ีถูกท่คี วร 4. ความรับผิดชอบหมายถึงการยอมเสียผลประโยชน์ส่วนตนเพื่อผู้อ่ืนหรือสังคมโดยรวมได้รับประโยชน์จาก การกระท�ำของตน 5. การเสยี สละหมายถงึ การยอมเสยี ผลประโยชนส์ ว่ นตนเพอื่ ผอู้ นื่ หรอื สงั คมโดยรวมไดร้ บั ประโยชนจ์ ากการก ระทำ� ของตน 6. การตรงต่อเวลาหมายถึงการท�ำงานตรงตามเวลาท่ไี ด้รบั มอบหมาย บทสรุป ปัญหาคอร์รัปชันในสังคมไทยจะลดน้อยถอยลงหากทุกภาคส่วนตระหนักถึงปัญหาน้ีพร้อมหาทางร่วมกันใน การลดการคอรร์ ปั ชนั ในสงั คมไทยอยา่ งจรงิ จงั ทกุ รปู แบบ โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ หากทกุ ภาคสว่ นสนใจนำ� หลกั พทุ ธปรชั ญา มาบรู ณาการแกป้ ญั หาดงั กลา่ วผเู้ ขยี นคดิ วา่ ปญั หาคอรร์ ปั ชน่ั ในสงั คมไทยจะลดลงรว่ มกบั การบงั คบั ใชก้ ฏหมายใหเ้ ขม้ งวดเหมอื นประเทศซาอดุ อิ ารเบยี และสงิ คโปร์ การเขม้ งวดกบั การคดั เลอื กขา้ ราชการเขา้ รบั ตำ� แหนง่ สำ� คญั ตำ� แหนง่ ทางการเมอื งรวมถงึ สง่ เสรมิ สนบั สนนุ คณุ ธรรมจรยิ ธรรมในครอบครวั โรงเรยี น สถาบนั การศกึ ษา เพราะสถาบนั เหลา่ นี้นับเป็นก้าวแรกและก้าวส�ำคัญในการบ่มเพาะทางจิตใจ มีผลต่อเด็กและเยาวชนท่ีจะเติบโตขึ้นมาในวันข้างหน้า หากท�ำได้เช่นน้ีผู้เขียนคาดหวังว่าปัญหาคอร์รัปช่ันจะลดลง สังคมไทยในอนาคต ย่อมน่าอยู่และเป็นท่ียอมรับจาก อารยประเทศมากขึน้ อยา่ งแน่นอน 13 พายุ ภคู ำ� วงศ,์ “การปรบั ใชห้ ลกั พทุ ธจรยิ าเพอื่ พฒั นาผบู้ รหิ ารสถานศกึ ษาขนาดเลก็ ใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพในการทำ� งาน”, บทความวจิ ยั งานสมั มนาวชิ าการระดับชาติ ประจ�ำปีการศึกษา 2558, (บณั ฑิตวิทยาลัย : มหาวทิ ยาลัยมหาจฬุ าลงการณราชวิทยาลัย), 2558, หนา้ 868.

464 บทความวิจัย เอกสารอ้างองิ มหาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลัย. (2539). พระไตรปฏิ กภาษาไทย. กรงุ เทพมหานคร: มหาวิทยาลยั มหาจฬุ าลงกรณ ราชวิทยาลยั . มหามกฏุ ราชวทิ ยาลยั . (2556). พระไตรปฎิ กและอรรถกถาแปล. พมิ พค์ รั้งท่ี ๗. นครปฐม: มหามกฏุ ราชวทิ ยาลัย. บานช่ืน นักการเรียน.(2560).การบูรณาการหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเพื่อแก้ปัญหาการคอรัปช่ันภาครัฐใน จังหวัดนครปฐม. บทความวิจัย การประชุมวิชาการน�ำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ ประจ�ำปี 2560. บณั ฑติ วทิ ยาลยั : มหาวทิ ยาลยั มหามกุฏราชวทิ ยาลัย. ทองเปลว ทองบ้านเกาะ. (2555). การศึกษาวิเคราะห์จริยธรรมของนักการเมืองแนวพุทธปรัชญาเถรวาท. วทิ ยานพิ นธด์ ษุ ฎีบณั ทิต. บัณฑิตวทิ ยาลยั : มหาวทิ ยาลยั มหาจฬุ าลงกรณราชวทิ ยาลยั . พระพรหมณ์ คุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต).(2557). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 22. กรงุ เทพมหานคร : มหาวทิ ยาลัยมหาจฬุ าลงกรณราชวิทยาลยั . พระสถาพร สุขิโต (อนุอัน).(2560).ศึกษาวิเคราะห์การบริหารองค์การด้วยหลักธรรมมาภิบาลตามแนว พระพุทธศาสนา. วิทยานิพนธ์ศาสนาศาสตรมหาบัณทิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหามกุฏ ราชวทิ ยาลัย. สมบตั ิ รตั นนคร. (2558). หลกั สตู รการพฒั นาคณุ ธรรมสำ� หรบั ผบู้ รหิ ารโรงเรยี นมธั ยมศกึ ษาสงั กดั สำ� นกั งานเขตพน้ื ท่ี การศกึ ษามธั ยมศกึ ษาเขต 6. บทความวจิ ยั งานสมั มนาวชิ าการระดบั ชาติ ประจำ� ปกี ารศกึ ษา 2558. บัณฑติ วิทยาลยั : มหาวทิ ยาลยั มหาจฬุ าลงการณราชวิทยาลยั . พายุ ภูคำ� วงศ.์ (2558). การปรับใชห้ ลักพทุ ธจรยิ าเพอื่ พฒั นาผู้บรหิ ารสถานศกึ ษาขนาดเล็กใหม้ ีประสิทธิภาพในการ ทำ� งาน. บทความวจิ ยั งานสัมมนาวชิ าการระดบั ชาติ ประจ�ำปกี ารศึกษา 2558. บณั ฑิตวิทยาลยั : มหาวทิ ยาลยั มหาจฬุ าลงการณราชวิทยาลัย. พลเอกประยทุ ธ์ จนั ทร์โอชา นายกรัฐมนตร.ี ประกาศเจตนารมณ์การต่อต้านคอร์รัปชัน, สบื คน้ เมื่อ 3 ก.ย. 2561. จาก<http://www.thaigov.go.th/news/contents/details/8654>. บา้ นจอมยุทธ. ความหมายของจรยิ ธรรม. สืบคน้ เมื่อ 4 ก.ย. 2561. จาก <https://www.baanjomyut.com/ library/ethics/01.html>. un.org, timeanddate.com, anticorruptionday.Org. วนั ต่อตา้ นคอรร์ ปั ชนั สากล, สบื คน้ เมือ่ 3 ก.ย. 2561 จาก <https://hilight.kapook.com/view/146181>.