KIng nursing theory

GOAL ATTAINMENT THEORY IMOGENE KING ผศ.ดร.หทยั ชนก บวั เจริญ

วตั ถปุ ระสงคเ์ ชิงพฤติกรรม เพื่อให้นักศึกษาสามารถ 1) อธบิ าย ความหมาย แนวคดิ ของทฤษฎกี ารพยาบาลของคงิ 2) อธบิ ายมโนทศั น์ของทฤษฎกี ารพยาบาลของคงิ 3) อธบิ ายธรรมชาตขิ องมนุษย์ สขุ ภาพ สง่ิ แวดลอ้ มและการ พยาบาลตามกรอบแนวคดิ ทฤษฎกี ารพยาบาลของคงิ 4) อธบิ ายการประยกุ ตใ์ ชท้ ฤษฎกี ารพยาบาลของคงิ ในการให้ การพยาบาลแบบองคร์ วม

เนือ้ หา กรอบแนวคิดทฤษฎีการพยาบาลของคิง มโนทศั นข์ องทฤษฎีการพยาบาลของคิง การประยุกตใ์ ชท้ ฤษฎีการพยาบาลของคิงใน การใหก้ ารพยาบาลแบบองคร์ วม

บททดสอบความเข้าใจ จงเขียนความเขา้ ใจของตนเองเก่ียวกบั ขอ้ ตอ่ ไปน้ ี 1.เป้ าหมายของการพยาบาลคิง 2.การพยาบาลของคิงหมายถึง 3.สุขภาพหมายถึง 4.คนหมายถึง 5.สิ่งแวดลอ้ มหมายถึง 6.ขอ้ วนิ ิจฉยั การพยาบาลของคิง 1 ขอ้

IMOGENE Born in 1923. KING Received her basic Nursing Education from St. John’s Hospital School of Nursing in 1945. Received her Bachelor of Science in Nursing and Education with minors in Philosophy and Chemistry from St. Louis University in 1948. Received her Master of Science in Nursing from St. Louis University in 1957. Received her Doctor of Education from Teacher’s College, Columbia University.

IMOGENE King has had experience in KING Nursing as an administrator, an educator, and a practitioner. Her area of clinical practice in adult Medical-Surgical Nursing She served as Director of the School of Nursing at The Ohio State University in Columbus She has been a faculty member at: St. John’s Hospital School of Nursing, St. Louis Loyola University, Chicago University of South Florida

IMOGENE เป้ าหมายของพยาบาลคือ การช่วยให้แต่ละ KING คนยงั คงไว้ซ่ึงสขุ ภาพที่ดี หรือ ดแู ลสขุ ภาพของ ตนเองได้ ขอบเขตของการพยาบาลคือ การส่งเสริมให้ คงไว้ซึ่งสขุ ภาพท่ีดี จดั การภาวะสขุ ภาพและดแู ล การเจบ็ ป่ วย การบาดเจบ็ หรือภาวะใกล้ตาย บทบาทหน้าท่ีของพยาบาลวิชาชีพคือ การ ให้ข้อมลู ว่ากระบวนการพยาบาลเป็นอย่างไร การตีความ การประเมินการดแู ลเฉพาะบคุ คล ครอบครวั และชมุ ชน

กรอบแนวคิดของคิง

Ćď­ ­ ­ ŠĽŠ Č (Personal System) หมายถงึ เอกตั ตาบคุ คลซง่ึ มรี ะบบของตนเองทเ่ี ป็นสว่ นตวั การเขา้ ใจระบบบุคคลจะชว่ ย ใหเ้ ขา้ ใจการตดิ ตอ่ สอ่ื สาร เขา้ ใจตนเองและผอู้ ่นื ชว่ ยใหพ้ ยาบาลไวตอ่ ความรสู้ กึ ของคน อ่นื และของตนเอง ชว่ ยใหก้ ารตดิ ต่อสอ่ื สารมปี ระสทิ ธภิ าพมากขน้ึ การรบั รู้ (Perception) • กระบวนการจดั ระบบ แปลความ เขา้ ใจ อตั ตาตวั ตน (Self) • ผลทเ่ี กดิ จากบุคคลมปี ฏสิ มั พนั ธก์ บั สงิ่ แวดลอ้ ม ภาพลกั ษณ์ (Body image) • รบั รขู้ องบุคคลเกย่ี วกบั รปู กายของตนเอง การเจริญเติบโตและพฒั นาการ • ความรสู้ กึ นกึ คดิ พฤตกิ รรม ปจั จยั ทม่ี ผี ลต่อการ (Growth and development) เจรญิ เตบิ โต เวลา (Time) • ระยะระหว่างเหตุการณ์หน่ึงกบั อกี เหตุการณ์หน่งึ อาณาบริเวณ (Space) • ขอบเขตทอ่ี ยรู่ อบตวั บคุ คล

ระบบระหวา่ งบุคคล (Interpersonal System) เป็ นระบบท่ีประกอบดว้ ยบุคคลต้งั แต่ 2 คนข้ นึ ไปมามปี ฏสิ มั พนั ธซ์ ่ึงกนั และกนั การมีปฏิสมั พนั ธ์ (Interaction) • กระบวนการทบ่ี คุ คลตงั้ แต่ 2 คนขน้ึ ไปแลกเปลย่ี นเรยี นรซู้ ง่ึ กนั และกนั การติดต่อสื่อสาร (Communication) • การส่งสารถงึ กนั ระหว่างผใู้ หแ้ ละผรู้ บั สาร ซง่ึ มที งั้ การใชว้ าจาและไมใ่ ชว้ าจา การบรรลุเป้ าหมายของการปฏิสมั พนั ธ์ (Transaction) • กระบวนการทป่ี ฏสิ มั พนั ธร์ ะหวา่ งบุคคลตดิ ต่อส่อื สารเพ่อื บรรลุเป้าหมายทต่ี งั้ ไว้ ต่างฝา่ ย ต่างแลกเปลย่ี นการรบั รซู้ ง่ึ กนั และกนั บทบาท (Role) • พฤตกิ รรมตําแหน่งหรอื อาชพี ทก่ี ระทาํ ตามความคาดหวงั กบั ทเ่ี ป็นจรงิ สอดคลอ้ งกนั กจ็ ะ ทาํ ใหบ้ คุ คลพงึ พอใจ ความเครียด (Stress) • ภาวะทเ่ี ป็นพลวตั รของการปฏสิ มั พนั ธข์ องมนุษยก์ บั สง่ิ แวดลอ้ มทร่ี กั ษาสมดลุ

ระบบสงั คม (Social System) หมายถึง เป็ นท้งั ระบบสงั คมทวั ่ ไปและระบบบรกิ ารสุขภาพท่ีมีความสาํ คญั ตอ่ กระบวนการ ปฏิสมั พนั ธร์ ะหว่างพยาบาลกบั ผรู้ บั บริการ องคก์ ร Organization อาํ นาจ Authority พลงั Power สถานะ Status การตดั สินใจ Decision making หน่วยงานทใ่ี ห้ ความสามารถหรอื แรงหรอื กาํ ลงั การบง่ บอก ความสามารถใน การชว่ ยเหลอื ใน พลงั ในการบรหิ าร ในการ ความเป็นอยคู่ อื การบอกสง่ิ ทค่ี วร การบรกิ าร จดั การตามหน้าท่ี ใหบ้ รกิ ารหรอื หรอื บอก ทาํ ในการจดั การ สขุ ภาพ ดแู ล หรอื ความสามารถใน แรงในการ ตาํ แหน่งในการ ปฏกิ ริ ยิ าระหวา่ ง สขุ ภาพ การจดั การปฏกิ ริ ยิ า จดั การให้ ทาํ ใหเ้ กดิ บุคคล ระหวา่ งบุคคล เกดิ ปฏกิ ริ ยิ า ปฏกิ ริ ยิ าตอ่ ตอ่ กนั บุคคลและสงั คม

NURSING PARADIGMS

บุคคล : HUMAN BEINGS คงิ อธบิ ายวา่ บุคคลหรอื มนุษยม์ สี งั คม มเี หตุผล มี ปฏกิ ริ ยิ า รบั รู้ สามารถควบคมุ มเี ป้าหมาย มี ความสามารถในการตอบสนอง และมกี ารเขา้ ใจเรอ่ื ง ของเวลา ดงั นนั้ การพยาบาลคอื การชว่ ยใหบ้ ุคคลมปี ฏกิ ริ ยิ า (ปฏสิ มั พนั ธ)์ กบั สงิ่ แวดลอ้ มดว้ ยมารยาทหรอื คุณสมบตั ิ ทจ่ี ะทาํ ใหภ้ าวะสขุ ภาพคงไวซ้ ง่ึ สขุ ภาพดี และเตบิ โตไป ขา้ งหน้าอยา่ งเตมิ เตม็

บุคคล : HUMAN BEINGS 1.1 บคุ คลเป็นส่วนหน่ึงของสงั คม 1.2 ทุกคนมีความนึกคิด มคี วามร้สู ึกเป็นของตนเอง 1.3 ทกุ คนมเี หตผุ ลของตนเอง 1.4 บคุ คลเป็นผมู้ ีการรบั รู้ 1.5 มคี วามสามารถท่ีจะแสดงความโต้ตอบ(React)ตามการรบั ร้ขู องตนเอง 1.6 มคี วามสามารถที่จะกระทาํ ส่ิงต่างๆ(Action-oriented being) 1.7 มคี วามสามารถท่ีจะวางเป้ าหมายในการกระทาํ ส่ิงต่างๆ 1.8 มีความสามารถที่จะตดั สินใจและควบคมุ ตนเองได้ 1.9 ทุกคนมีเวลาในเรอื่ งต่างๆที่เหมาะสมเฉพาะของตนเอง

บุคคล : HUMAN BEINGS คงิ อธบิ ายเพม่ิ เตมิ วา่ บุคคลหรอื มนุษยม์ คี วามตอ้ งการพน้ื ฐานดา้ นสขุ ภาพ 3 ประการคอื ความต้องการด้านข้อมูลสุขภาพเม่อื ถึงเวลาท่เี จ็บป่วยสามารถนําใช้ ขอ้ มลู ไดท้ นั ที ความตอ้ งการในการแสวงหาการป้องกนั การเจบ็ ปว่ ย ความต้องการการดูแลเม่อื คนหรอื มนุษยไ์ ม่สามารถช่วยเหลอื ตนเอง ได้ คงิ ได้กําหนดว่า พยาบาลต้องใหโ้ อกาสแก่ผูร้ บั บรกิ ารในการสอบถาม ข้อมูลด้านสุขภาพ ควรได้ทราบวิธีการรกั ษา วิธีการดูแลสุขภาพของ ตนเอง และวธิ กี ารตอบสนองต่อการคงไวซ้ ง่ึ การมสี ขุ ภาพทด่ี ี

สุขภาพ : HEALTH “ภาวะสขุ ภาพ” วา่ เป็นความสามารถในการ ปฏบิ ตั หิ น้าทต่ี ามบทบาททางสงั คม “ภาวะเจบ็ ปว่ ย” วา่ เป็นภาวะทม่ี กี ารเบย่ี งแบน ของโครงสรา้ งรา่ งกายหรอื จติ ใจหรอื ภาวะทม่ี ี ความขดั แยง้ เกย่ี วกบั สมั พนั ธภาพของบคุ คลใน สงั คม

สุขภาพ : HEALTH คงิ เชอ่ื วา่ สขุ ภาพ คอื ประสบการณ์ชวี ติ ทเ่ี ปล่ียนแปลงตลอดเวลา ซง่ึ ตอ้ งมี การปรบั ตวั ต่อสง่ิ เรา้ และสงิ่ แวดลอ้ มทงั้ ภายในและภายนอกอยา่ งตอ่ เน่ือง โดย ทใ่ี ชแ้ หลง่ ประโยชน์เพอ่ื เขา้ ถงึ ศกั ยภาพการจดั การการดาํ เนินชวี ติ ประจาํ วนั คงิ ยนื ยนั วา่ สขุ ภาพ ไมใ่ ชแ่ คค่ วามตอ่ เน่ือง แตเ่ ป็นองคร์ วมและอธบิ าย คุณลกั ษณะของสขุ ภาพไดท้ งั้ พนั ธกุ์ รรม บคุ คล ความสมั พนั ธ์ การเปลย่ี นแปลง สง่ิ แวดลอ้ ม บทบาทหน้าท่ี วฒั นธรรม และการรบั รู้ คงิ อธบิ ายวา่ การเจบ็ ป่ วย คอื การเปลย่ี นแปลงจากเดมิ ความไม่สมดลุ ใน หน้าทข่ี องบคุ คล ซง่ึ การเปลี่ยนแปลงจากเดมิ จะเกย่ี วขอ้ งกบั โครงสรา้ งทาง ชวี วทิ ยา สภาพจติ ใจ และสมั พนั ธภาพในสงั คม

สิ่งแวดลอ้ ม : ENVIRONMENT สงิ่ แวดลอ้ ม และสงั คม เป็นตวั บง่ ชห้ี ลกั ของทฤษฎี สขุ ภาพตอ้ งคาํ นึงถงึ สงิ่ แวดลอ้ มภายในและภายนอกใหเ้ กดิ ความสมดุลทงั้ หน้าท่ี และปฏสิ มั พนั ธ์ คงิ เชอ่ื วา่ ทฤษฎีเป็นระบบเปิ ด ซง่ึ สงิ่ แวดลอ้ มภายนอกจะเขา้ มากระทบตอ่ ระบบอ่นื ๆในทฤษฎไี ด้ ระบบคอื การพจิ ารณาขอบเขตทจ่ี ะชว่ ยแยกแยะความแตกตา่ งระหวา่ ง องคป์ ระกอบภายในและภายนอก สง่ิ แวดลอ้ มภายนอกของระบบคอื สดั สว่ นของสงิ่ ทอ่ี ยนู่ อกเหนือระบบ

NURSING การพยาบาลคอื ปฏสิ มั พนั ธร์ ะหวา่ งพยาบาลและผรู้ บั บรกิ ารทม่ี กี ารตอบสนอง ต่อกนั ในการดแู ลสขุ ภาพเพอ่ื แลกเปลย่ี นขอ้ มลู ดา้ นสขุ ภาพ การเขา้ ใจกนั การ รบั รถู้ งึ สถานการณ์ดา้ นสขุ ภาพซง่ึ กนั และกนั การส่ือสารเกดิ ขน้ึ ไดจ้ ากการตงั้ เป้าหมายรว่ มกนั และเลอื กวธิ กี ารทจ่ี ะไปใหถ้ งึ เป้าหมายรว่ มกนั ปฏิกิริยาหมายถงึ การแสดงออกของพฤตกิ รรมทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั การคดิ การ ตดั สนิ ใจ และกจิ กรรมทางกายภาพ ปฏิกิริยาตอบสนองกลบั ไมใ่ ชเ่ ฉพาะเจาะจง แต่เป็นการอธบิ ายในพฤตกิ รรมท่ี บคุ คลแสดงออก



NURSING MAAcetnCiotaTnlION Physical Mental Physical Action Action Action Recognize Begin Effort to Seeking the activities exert to related to control presenting achieve conditions. those over the goals. conditions. situation.

INTERACTING SYSTEMS THEORY

การประยกุ ตใ์ ช้ทฤษฎีการพยาบาลของคิงใน การให้การพยาบาลแบบองคร์ วม กระบวนการปฏิสมั พนั ธเ์ พ่ือความเข้าใจ ตรงกนั ระหว่างพยาบาลกบั ผใู้ ช้บริการ 1) การรบั ร้ขู อง 2) ต้องมีการ 3) พยาบาลกบั ติดต่อส่ือสารที่ ผใู้ ช้บริการ พยาบาลและ มีประสิทธิภาพ จะต้อง ผใู้ ช้บริการ ตงั้ เป้ าหมาย สอดคล้องกนั ร่วมกนั



King’s Nursing Theory Personal system Interpersonal Social system -Perception system -Organization -Authority -Growth and development -Communication -Power -Status -Interaction -Decision making -Self -Time -Role -Body image -Learning -Stress -Personal space -Coping -Stressors -Transaction

ทฤษฎกี ารบรรลเุ ป้ าหมาย

การประเมินสภาพ (Assessment) ขนั้ ตอนของ การ มีการ การสร้าง ติดต่อส่ือสาร สมั พนั ธภาพ แลกเปล่ียน การรบั รู้ ระหว่าง พยาบาลกบั ผรู้ บั บริการ การวางแผนการพยาบาล (Planning) ขนั้ ตอนการ แสวงหาวิธีปฏิบตั ิ เพื่อบรรลุ รว่ มกนั กาํ หนด ตกลงยอมรบั วิธี เป้ าหมายที่กาํ หนด ปฏิบตั ิรว่ มกนั เพื่อ เป้ าหมาย นําไปส่กู ารปฏิบตั ิ ร่วมกนั

ข้อวนิ ิจฉัยการพยาบาล ผรู้ บั บริการ (ครอบครวั กล่มุ ) ต้องการ (ให้ผรู้ บั บริการ) หายจากแผลผา่ ตดั เรว็ ท่ีสดุ เพ่ือไปทาํ งาน ผรู้ บั บริการ (ครอบครวั กล่มุ ) ต้องการ (ให้ผรู้ บั บริการ) ควบคมุ ระดบั ความดนั โลหิตให้อย่ใู นเกณฑป์ กติ ผรู้ บั บริการ (ครอบครวั กล่มุ ) ต้องการ (ให้ผรู้ บั บริการ) ลดความเครยี ด เมือ่ ตรวจพบก้อนที่เต้านม

การปฏิบตั ิการพยาบาล (Implementation) ผรู้ บั บริการปฏิบตั ิกิจกรรมตามวิธีที่ตกลงร่วมกนั เพื่อการบรรลเุ ป้ าหมายที่วาง รว่ มกนั และพยาบาลมีหน้าที่ปฏิบตั ิบทบาทของพยาบาลเพ่ือบรรลเุ ป้ าหมายเช่นกนั การประเมินผลการพยาบาล (Evaluation) การทพ่ี ยาบาลและผรู้ บั บรกิ ารรว่ มกนั ประเมนิ ผลการ ปฏบิ ตั วิ า่ สาํ เรจ็ ตามเป้ าหมายที่กาํ หนดร่วมกนั หรอื ไม่ ถา้ มสี งิ่ ใดเป็นอุปสรรคตอ่ การปฏบิ ตั จิ ะ ชว่ ยกนั หาวธิ ขี จดั อุปสรรคนนั้

ตวั อย่าง

การประเมินตาม ท.คิง 1. การประเมินสภาพทวั่ ไป ขอ้ มลู ทวั่ ไป 2. การประเมิน 10 องคป์ ระกอบ การรบั รู้ อตั ตา การเจริญเติบโตและพฒั นาการ เทศะ กาล การมีปฏิสมั พนั ธ์ การติดต่อสื่อสาร การมีปฏิสมั พนั ธอ์ ย่างมีเป้ าหมาย บทบาท ภาวะเครียด

ทฤษฎบี รรลเุ ป้ าหมายของคงิ ชดุ กจิ กรรมทเ่ี ป็นปฏสิ มั พนั ธร์ ะหวา่ ง พยาบาลและผรู้ บั บรกิ ารทช่ี ว่ ยเหลอื ใหบ้ ุคคล คงไวซ้ ง่ึ การมสี ขุ ภาพดี ภายใตก้ าร ตงั้ เป้าหมายใหบ้ ุคคล ครอบครวั ชมุ ชน สามารถดแู ลแผลเบาหวานทต่ี ดิ เชอ้ื รว่ มกนั ได้

ข้อวินิจฉัยการพยาบาลคิง : การวินิจฉัยที่เป็นปัญหา ครอบครวั และ การวางแผน กจิ กรรมการพยาบาล การประเมนิ ผล ผรู้ บั บรกิ าร มี สร้างการรบั รู้ - จดั ชดุ บรกิ ารทด่ี แู ล ผรู้ บั บรกิ ารและ รบั รทู้ ่ีไม่ ครอบครวั มี ระหวา่ ง แผลทต่ี ดิ เชอ้ื โดยให้ ความเขา้ ใจและ ถกู ต้อง ครอบครวั และ ลกู หลานและ เกย่ี วกบั วธิ กี าร ผรู้ บั บรกิ าร ผรู้ บั บรกิ ารรบั ฟังและ ไดว้ ธิ กี ารดแู ล ดแู ลแผล เกย่ี วกบั สร้างการมีส่วนรว่ มใน แผลเบาหวาน เบาหวานทต่ี ดิ วธิ กี ารดแู ล การเลอื กวธิ กี ารดแู ล ตดิ เชอ้ื รว่ มกนั เชอ้ื แผลเบาหวาน แผลเบาหวาน(สาธติ แผลทต่ี ดิ เชอ้ื ดี ทต่ี ดิ เชอ้ื จดั กลุม่ สาธติ ขน้ึ ยอ้ นกลบั )

ข้อวินิจฉัยการพยาบาลคิง : การวินิจฉัยท่ีเป็นปัญหาเสี่ยง ครอบครวั และ การวางแผน กจิ กรรมการพยาบาล การประเมนิ ผล ผรู้ บั บรกิ าร สรา้ งความ - จดั ชดุ บรกิ ารทด่ี แู ล ผรู้ บั บรกิ ารและ อาจเกิดการ เข้าใจระหวา่ ง แผลทต่ี ดิ เชอ้ื โดยให้ ครอบครวั มี ขดั แย้ง ครอบครวั และ ลกู หลานและ ความเขา้ ใจและ เกย่ี วกบั วธิ กี าร ผรู้ บั บรกิ าร ผรู้ บั บรกิ ารมีส่วนรว่ ม ไดว้ ธิ กี ารดแู ล ดแู ลแผล เกย่ี วกบั ในการเลอื กวธิ กี ารดแู ล แผลเบาหวาน เบาหวานทต่ี ดิ วธิ กี ารดแู ล แผลเบาหวาน(สาธติ ตดิ เชอ้ื รว่ มกนั เชอ้ื แผลเบาหวาน จดั กลุม่ สาธติ แผลทต่ี ดิ เชอ้ื ดี ทต่ี ดิ เชอ้ื ยอ้ นกลบั ) ขน้ึ

ข้อวินิจฉัยการพยาบาลคิง : การวินิจฉัยที่เป็นการคงไว้ สง่ เสรมิ ให้ การวางแผน กจิ กรรมการพยาบาล การประเมนิ ผล ครอบครวั และ ค้นหา - จดั เวทใี หล้ กู หลาน ผรู้ บั บรกิ ารและ ผรู้ บั บรกิ าร ต้นแบบ และผรู้ บั บรกิ ารตน้ แบบ ครอบครวั คน ปฏบิ ตั กิ ารดแู ล ครอบครวั และ ไดร้ ว่ มแสดงวธิ กี ารดแู ล อน่ื ๆ ไดเ้ หน็ ทถ่ี กู ตอ้ งในการ ผรู้ บั บรกิ าร แผลเบาหวานกบั คน แบบอยา่ งและ ทาํ แผล เกย่ี วกบั อ่นื ๆ เขา้ ใจวธิ กี าร เบาหวานทต่ี ดิ วธิ กี ารดแู ล เชอ้ื อยา่ ง แผลเบาหวาน ดแู ลแผล ต่อเน่ือง เบาหวานตดิ ทต่ี ดิ เชอ้ื เชอ้ื รว่ มกนั แผลทต่ี ดิ เชอ้ื ดี ขน้ึ

บททดสอบความเข้าใจ จงเขียนความเขา้ ใจของตนเองเก่ียวกบั ขอ้ ต่อไปน้ ี 1.เป้ าหมายของการพยาบาลคิง 2.การพยาบาลของคิงหมายถึง 3.สุขภาพหมายถึง 4.คนหมายถึง 5.ส่ิงแวดลอ้ มหมายถึง 6.ขอ้ วนิ ิจฉยั การพยาบาลของคิง 1 ขอ้

GOOD LUCK