ทะเบียนอุปกรณ์ภูมิปัญญาชุมชน

สนับสนุนโดย สถาบันวิจัยระบบสาธารณสขุ



คํานํา ทะเบยี นอปุ กรณภ มู ปิ ญ ญาชมุ ชนสาํ หรบั คนพกิ าร เลม นี้ จดั ทาํ ขน้ึ ภายใตโ ครงการวจิ ยั การพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ คนพกิ ารโดยใชอ ปุ กรณฟ น ฟแู ละอปุ กรณช ว ยเหลอื จากตน ทนุ ภมู ปิ ญ ญา ชมุ ชน ซง่ึ ไดร บั ทนุ สนบั สนนุ จากสถาบนั วจิ ยั ระบบสาธารณสขุ (สวรส.) มวี ตั ถปุ ระสงคเ พอ่ื เผยแพร ความรูภูมิปญญาชุมชนดานอุปกรณคนพิการที่สํารวจในจังหวัดพิษณุโลก ใหแกหนวยงาน ที่เก่ียวของและชุมชน คณะผวู จิ ยั ขอขอบคณุ ผจู ดั ทาํ และผใู ชอ ปุ กรณท กุ ทา น ทา นผบู รหิ ารและผปู ฏบิ ตั งิ าน ของหนว ยงานตา งๆ ในจงั หวดั พษิ ณโุ ลกทใ่ี หค วามรว มมอื อยา งดยี งิ่ ในการสาํ รวจขอ มลู อปุ กรณ รวมถงึ ผปู ระสานงานในชมุ ชน ทะเบยี นเลม นจ้ี ะสมบรู ณไ มไ ดห ากขาดผเู ชย่ี วชาญ ไดแ ก แพทย- เวชศาสตรฟนฟู นักกายภาพบําบัด นักกิจกรรมบําบัด และพยาบาลผูสูงอายุ ทุกทานที่รวม ใหข อ เสนอแนะอปุ กรณเ ปรยี บเทยี บกบั หลกั วชิ าการของการฟน ฟสู มรรถภาพคนพกิ าร ดงั รายนาม ขา งทา ยทะเบียนเลมนี้ ผศ.ดร.ศวิ ิไลซ วนรตั นว ิจิตร อาจารย อรวรรณ กรี ติสิโรจน คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวทิ ยาลัยนเรศวร มีนาคม 2560 ·ÐàºÕ¹ÍØ»¡Ã³ÀÙÁ»Ô Þ˜ ÞÒªÁØ ª¹ÊÒí ËÃѺ¤¹¾¡Ô ÒÃ

สารบญั หนา 1. ภาวะความพกิ ารทางการเคลือ่ นไหว/รา งกาย 1 (International Classification of Functioning, 2 Disability and Health; ICF) 3 2. การจําแนกอุปกรณฟ น ฟแู ละอปุ กรณช วยเหลอื ตามกรอบ ICF 44 3. อุปกรณท ีช่ วยในเรอื่ งการทํางาน/โครงสรา งรางกาย 81 (Body structures & functions) 82 - การทาํ งานของกลา มเนอ้ื ประสาทและโครงรา ง และสว นทเ่ี กย่ี วขอ งกบั การเคลอ่ื นไหว 4. อปุ กรณท ชี่ ว ยในเรอ่ื งกจิ กรรม และการมสี ว นรว ม (Activity & Participation) 4.1 การเปลย่ี นและการคงตาํ แหนง ของรา งกาย 4.2 การเดนิ และการเคลื่อนท่ี 4.3 การดแู ลตนเอง 4.4 การปรบั บาน 4.5 การเดินทาง รายนามผเู ช่ียวชาญ ประวัตินกั วิจัยโดยสงั เขป ·ÐàºÂÕ ¹Í»Ø ¡Ã³ÀÙÁ»Ô Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊÒí ËÃѺ¤¹¾¡Ô ÒÃ

1.ภาวะความพิการทางการเคล่อื นไหว/รางกาย ภาพที่ 1 ภาวะความพิการทางการเคลือ่ นไหว/รา งกาย (International Classification of Functioning, Disability and Health; ICF, WHO 2001) ·ÐàºÕ¹ÍØ»¡Ã³À ÁÙ »Ô Þ˜ ÞÒªÁØ ª¹ÊíÒËÃºÑ ¤¹¾Ô¡Òà 1

2.การจําแนกอุปกรณฟ น ฟูและอุปกรณชวยเหลือ ตามกรอบ ICF ภาพที่ 2 การจําแนกอปุ กรณฟ นฟแู ละชวยเหลือตามกรอบ ICF 2 ·ÐàºÕÂ¹Í»Ø ¡Ã³ÀÙÁÔ»˜ÞÞÒªÁØ ª¹ÊÒí ËÃºÑ ¤¹¾¡Ô ÒÃ

3.อุปกรณทีช่ ว ยในเรอ่ื ง หนา การทํางาน/โครงสรางรา งกาย 4 (Body structures & functions) 14 21 การทาํ งานของกลา มเนอื้ ประสาท และโครงราง 23 และสว นทเ่ี ก่ียวขอ งกบั การเคล่อื นไหว 25 26 B1 - รอก 28 B2 - จักรยานปนกบั ที่ 31 B3 - วงลอ หมุนไหล 33 B4 - สเก็ตบอรด มือ 34 B5 - หมอนไมลดเกรง็ 36 B6 - ดมั เบล 38 B7 - อปุ กรณย ดื เหยียด 41 B8 - คณุ ชา งจบั มือ B9 - กรวยฝก จับ B10 - ทอ โคง B11 - ลูกแกว กระตุนมือ BAP1 - ราวฝก เดนิ BAP2 - เตียงฝก ยนื จากโตะรดี ผา ·ÐàºÂÕ ¹ÍØ»¡Ã³À ÁÙ Ô»˜ÞÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾¡Ô Òà 3

B1 – ÃÍ¡ (㪌ÊÒí ËÃºÑ ºÃËÔ ÒÃᢹ¢Ò) 1. รอกแขนรางคู ท่มี าและแนวคดิ ของอปุ กรณ : คดิ มาจากปญหาที่เผชญิ และไดเรียนรตู ัวอยางอุปกรณจากท่อี น่ื “จากการศึกษาดูงานที่ทุงบอแปน จังหวัดลําปาง จึงมาดัดแปลงอุปกรณใหคนไข ในพนื้ ทท่ี มี่ ปี ญ หาแขนขาไมม แี รง อมั พฤกษ อมั พาต ในชมุ ชนซงึ่ มจี าํ นวนเพม่ิ มากขนึ้ แตย งั ไมม ี อุปกรณทม่ี าชวยเหลือคนไขเหลา น้”ี ผจู ัดทาํ 1 “เหน็ มาจาก รพสต. คดิ หาวธิ แี กไ ขปญ หาใหค ณุ พอ อยากใหค ณุ พอ ไดอ อกกาํ ลงั กายแขน ไดช วยเหลือตวั เอง” ผจู ดั ทาํ 2 วัสดุ อปุ กรณ 1) โครงเหล็กชบุ โครเมยี ม หรอื คานสาํ หรบั แขวนลูกรอก 2) ลูกรอก 2 ตัว 3) เชือก 4) ท่จี ับชบุ โครเมยี ม 2 ช้ิน หรือวัสดอุ ่ืน เชน ทอพีวีซี สายยาง ราคา ประมาณ 500 ถงึ 1,500 บาท วธิ ีการทาํ 1) ออกแบบและขน้ึ โครงตามแบบ กจ็ ะไดโ ครงสาํ หรบั ตดิ ลกู รอก และยดึ ตดิ กบั ผนงั บา น ใหมีความสูงจากพ้นื 2 เมตร หรือปรับตามความเหมาะสมกับสภาพของผูปว ยและสภาพบา น 2) ตดิ ลูกรอก 2 ตัวกับโครงสรา งเหล็กโดยมรี ะยะหา งเทา กับแขนผปู วย 3) ผูกเชอื กตดิ ลกู รอก 2 ขางใหมีความยาวตามตอ งการ 4) ผูกปลายเชอื กตดิ กบั ดามจบั ทง้ั 2 ขาง วธิ ีการใช 1) ใหคนไขน ัง่ หรอื นอน 2) ใชม ือจับกับดามจับทัง้ 2 ขาง 3) ดึงแขนทงั้ สองขางสลับกันไปมา ขอควรระวัง/ขอ เสนอแนะสาํ หรับการใช 1) ควรขยบั แขนชาๆ ไมกระชาก ขอควรระวงั /ขอเสนอแนะในการสรา งอุปกรณ 1) ลกู รอกเม่อื ใชไ ปนานๆ อาจจะฝด ควรหยอดนํา มันหรือเปล่ียน 4 ·ÐàºÂÕ ¹Í»Ø ¡Ã³À ÙÁÔ»˜ÞÞÒªÁØ ª¹ÊÒí ËÃºÑ ¤¹¾¡Ô ÒÃ

ผลลพั ธ : เพ่มิ กําลงั กลามเนอ้ื การเคล่ือนไหวสะดวกขึน้ ขอไมต ดิ “ไดออกกําลงั กายแขน ขอ แขนไมต ิด ยกไมย กมือมีแรง หยบิ จบั อะไรก็สะดวก และ ยงั ไดออกกาํ ลังกาย ไดชว ยเหลือตวั เอง ไมต องเปนภาระคนอืน่ ” ญาตผิ ูป วย 1 “ใชอ อกกําลังกายแขน ทําใหแ ขนมีแรง มีกําลงั ใชแ กเหงา ตอนนอนอยูวา งๆ ยกแขน ไดด วยตัวเอง ไหลไมตดิ ” ญาติผูปวย 2 ผูจัดทํา อุปกรณ 1 อุปกรณ 2 นางจติ ตมิ า สารประสงค (เจาหนาที่) นางกลุ นรี ญาณจาํ รัสกูล (บตุ ร) 139 หมู 1 ต.ปากโทก อ.เมือง 123/41 หมู 5 ซอยขุนหาร จ.พษิ ณโุ ลก ถ.ธรรมบชู า ต.อรัญญิก อ.เมอื ง จ.พิษณโุ ลก 11 22 ·ÐàºÂÕ ¹Í»Ø ¡Ã³ÀÁÙ Ô»˜ÞÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾¡Ô Òà 5

2. รอกแขนรางเดี่ยว ทม่ี าและแนวคิดของอุปกรณ : คิดมาจากปญหาทเ่ี ผชิญ และไดเรียนรตู ัวอยางอปุ กรณจากทีอ่ ืน่ “ดใู นทวี ี ชอ งออกกาํ ลงั กายของเวริ ค พอยทส อนทา ออกกาํ ลงั กายตา งๆ จาํ มาจากในทวี ี เดมิ แรกทเ่ี ปน กเ็ ปน เชอื กพยงุ เดนิ กอ น แลว หลงั ๆ พอลกุ ไดก เ็ รม่ิ มาทาํ รอก” ผจู ดั ทาํ 1 “เนอื่ งจากปญ หาของยาย แขนขาออ นแรง ไมม แี รง อยากใหอ อกกาํ ลงั กายตามทหี่ มอ แนะนํามา” ผจู ดั ทาํ 2 วสั ดุ อปุ กรณ 1) ลกู รอก 1 ตวั 2) เชือกมะนลิ า 3) สายยางสําหรบั ทําดามจบั หรอื วสั ดอุ ่ืน เชน ทอ พวี ีซี ผา ราคา ตาํ กวา 100 บาท วิธีการทาํ 1) นาํ ลกู รอกตอกตะปตู ดิ กบั คานพรอ มดว ยเชอื กยาว ใหพ อดกี บั ผปู ว ยขณะทน่ี อน นง่ั หรอื ยืน ตามสภาพ 2) ปลายเชือกตดิ สายยางหรือวัสดุอ่นื เพอื่ ลดการบาดเจบ็ วิธกี ารใช 1) ผปู ว ยอยใู นทาทางตามความเหมาะสม 2) สอดมือทั้งสองขา งไปท่ดี า มจับ 3) ขยบั แขนขึน้ ลงสลับซายขวา ขอควรระวัง/ขอ เสนอแนะสาํ หรับการใช 1) ควรขยับแขนชา ๆ ไมก ระชาก ขอ ควรระวัง/ขอ เสนอแนะในการสรา งอุปกรณ 1) ลกู รอกเม่อื ใชไปนานๆ อาจจะฝด ควรหยอดนํา มนั หรือเปลยี่ น ผลลพั ธ : เพิม่ กําลังกลา มเนื้อ การเคล่ือนไหวสะดวกข้ึน ขอไมตดิ “บริหารแขนทอ่ี อนแรง ฟนฟคู นท่ีมอี าการขอ ติด” ผปู ว ย 1 “ออกกาํ ลังกายแขน บรหิ ารกลา มเนอ้ื ไมใ หข อติดกัน” ผูป วย 2 6 ·ÐàºÕÂ¹Í»Ø ¡Ã³ÀÙÁÔ»Þ˜ ÞÒªÁØ ª¹ÊÒí ËÃѺ¤¹¾¡Ô ÒÃ

ผจู ดั ทํา อุปกรณ 2 อปุ กรณ 1 นายประเสริฐ จนั ทรอินทร (หลาน) นางแฉลม คมุ ทว ม (ผูปว ย) 31 หมู 8 ต.บางกระทมุ 9 หมู 8 ต.วัดโบสถ อ.บางกระทมุ จ.พษิ ณุโลก อ.วัดโบสถ จ.พษิ ณุโลก 11 22 ·ÐàºÂÕ ¹Í»Ø ¡Ã³À ÙÁÔ»Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊÒí ËÃºÑ ¤¹¾¡Ô Òà 7

3. รอกแขนถวงนา้ํ หนัก ทีม่ าและแนวคดิ ของอุปกรณ : คดิ ใหสอดคลองกบั วิถชี วี ติ และประยกุ ตความคิดจากอปุ กรณอืน่ “ผกู พนั กบั ผา ขาวมา มาแตเ ดก็ เลยมแี นวคดิ ทว่ี า จะใชผ า ขาวมา บาํ บดั ใหก บั ผปู ว ยตดิ เตยี ง เดิมเห็นลุงขางบานใชยางในจักรยานชวยเหลือตัวเองในการเดิน เพราะขาขางหนึ่งแกไมมีแรง แตใชย างในจกั รยานกระตุกขาไปขา งหนา ” ผูจ ัดทํา วัสดุ อปุ กรณ 1) ผา ขาวมา 1 ผืน 2) เชอื กขนาดเทา ผปู วย 3) ถงุ ทราย (ใชผายนี ในการเยบ็ เปน ถุงทรายเพื่อไมใ หม ฝี นุ จากทราย) 4) ลกู รอก 1 ตัว ราคา ประมาณ 150 บาท วธิ กี ารทํา 1) ติดรอกและเชอื กกับคานบาน 2) นําปลายเชือกดานหนึ่งผูกถุงทราย (นํา หนักถุงทรายขึ้นอยูกับแรงของผูปวย สามารถเพม่ิ ทรายลดทรายไดต ามความตอ งการ เพราะขน้ั ตอนการเยบ็ ถงุ ทรายปากถงุ สามารถ ที่จะเปด ปรบั ลดความหนกั ทรายในถุงได) 3) นาํ เชอื กอกี ดา นหนง่ึ ผกู ดว ยผา ขาวมา ใชส าํ หรบั ดงึ จบั ยกถงุ ทราย ลดอาการบาดเจบ็ จากการดงึ จากปลายเชอื กโดยตรง วธิ กี ารใช 1) สอดมอื ไปท่ผี าขาวมา ใชแ รงดนั ใหต านกบั ความหนักของถุงทราย ขอควรระวัง/ขอ เสนอแนะสาํ หรับการใช 1) สามารถประยุกตใชก ับขาได ขอ ควรระวัง/ขอ เสนอแนะในการสรางอุปกรณ 1) ปรับปรับขนาดของถุงทรายตามกําลังของผูปวย ไมควรใหออกแรงฝนจนเกินไป เพราะอาจเกิดการบาดเจบ็ ได ผลลัพธ : เพม่ิ กาํ ลังกลา มเน้ือ ผอ นคลายกลา มเนื้อ “ชว ยคลายกลา มเนื้อ ออกกําลังกายแขน ไหล ทาํ ใหม ีกําลงั แขน ลดอาการปวดเมอ่ื ย เหมาะสาํ หรบั คนปว ยทม่ี ปี ญ หาแขนขาไมม แี รงเบอ้ื งตน ไหลท ต่ี กหอ ย รสู กึ วา ยกขน้ึ มาในแนวปกติ เสมอกันสองขา ง ทาํ ประมาณ 2 เดือน มกี ําลงั แขนมากขน้ึ ” ผปู ว ย 8 ·ÐàºÕ¹ÍØ»¡Ã³ÀÁÙ »Ô Þ˜ ÞÒªÁØ ª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾¡Ô ÒÃ

ผจู ัดทาํ นายประดิษฐ สารีคาํ (แพทยป ระจําตาํ บลวดั โบสถ และ อสม.ทีมมติ รภาพบาํ บัด) 97/1 หมู 6 ต.วัดโบสถ อ.วดั โบสถ จ.พษิ ณโุ ลก ·ÐàºÂÕ ¹Í»Ø ¡Ã³À ÙÁÔ»Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊÒí ËÃѺ¤¹¾Ô¡Òà 9

4. รอกขารางคู ทมี่ าและแนวคิดของอปุ กรณ : ตอ งการหาวิธกี ารออกกาํ ลงั กายตามแพทยแ นะนํา “ปญ หาของยาย แขนขาออ นแรง ไมม แี รง อยากใหอ อกกาํ ลงั กายตามทห่ี มอแนะนาํ มา” ผจู ัดทาํ วัสดุ อุปกรณ 1) ไมห นาสาม ยาว 3 ฟุต 3 ทอน (สาํ หรบั ตอเปน คานกับเตียง) 2) ตะปู 3) รอกเลก็ 2 ตัว 4) เชอื กมะนลิ า 5) สายยาง หรอื วัสดอุ ่ืนทีน่ มุ เชน ผา ราคา ตาํ กวา 100 บาท (ไมต ามท่ีหาไดใ นชุมชน) วธิ กี ารทํา 1) นาํ ไมม าตอกับเตียงหรอื โตะ น่งั เลน เปนเสาคานขน้ึ มาตรงปลายเทา ใหมคี วามสงู จากเตยี งประมาณ 1.5 เมตร จากนั้นติดรอกตัวเลก็ 2 ตวั หางกันเทาระยะของขาของผปู ว ย 2) ผูกเชอื กเขากับรอก ปลายเชอื กใหม คี วามสงู จากขอบโตะประมาณ 1 ฝามอื 3) ปลายเชอื กหุม ดวยสายยางหรือผา เพื่อลดการบาดเจบ็ วธิ ีการใช 1) ใหผูปว ยอยูในทานอนหงายบนเตยี ง จากนั้นสอดเทาทงั้ สองขางไปทหี่ วง 2) ผูป วยออกแรงขยับขาข้ึนลงสลบั ซา ยขวา ขอ ควรระวัง/ขอเสนอแนะสําหรับการใช 1) ควรขยับขาชา ๆ ไมก ระชาก ขอควรระวงั /ขอ เสนอแนะในการสรา งอปุ กรณ 1) ลูกรอกเมอื่ ใชไ ปนานๆ อาจจะฝด ควรหยอดนาํ มนั หรือเปล่ียน ผลลัพธ : เพมิ่ กาํ ลังกลามเน้อื ขอ ไมติด “ออกกาํ ลังกายขา บริหารกลา มเนื้อ ไมใ หข อ ติดกัน” ผปู วย ผูจดั ทาํ นายประเสรฐิ จันทรอ นิ ทร (หลาน) 31 หมู 8 ต.บางกระทุม อ.บางกระทุม จ.พิษณโุ ลก 10 ·ÐàºÂÕ ¹ÍØ»¡Ã³ÀÙÁ»Ô Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃºÑ ¤¹¾Ô¡ÒÃ

5. เชอื กขยับขา ท่ีมาและแนวคิดของอปุ กรณ : ตอ งการหาวธิ กี ารออกกําลงั กายตามแพทยแ นะนาํ “แมค ดิ เอง อยากใหล กู ไดอ อกกาํ ลงั กาย ตามหมอบอก” ผจู ดั ทาํ วสั ดุ อปุ กรณ 1) เชอื ก 2) ผา 3) ไมไ ผ 2 ลาํ สาํ หรบั เปน เสาและคาน ราคา ตาํ กวา 100 บาท วธิ กี ารทาํ 1) นาํ ไมไ ผม าตดั ใหไ ดข นาดความยาว ตามขนาดทต่ี อ งการ ทาํ เปน เสาและคาน 2) จากนน้ั นาํ เสาไมไ ผม าผกู ตอ กบั เสาบา น กจ็ ะไดเ สาไมไ ผแ ละคานไมไ ผส าํ หรบั ผกู เชอื ก เพอ่ื ทาํ เปน เชอื กขยบั ขา 3) หลงั จากนน้ั นาํ เชอื กมาผกู กบั คาน/ราวไมไ ผใ หเ ชอื กมคี วามยาวทส่ี งู กวา ขอบเตยี งหรอื เกา อท้ี ไ่ี วส าํ หรบั นง่ั บรหิ ารออกกาํ ลงั กายขา วธิ กี ารใช 1) ผปู ว ยอยใู นทา นง่ั บนเตยี งหรอื เกา อ้ี สอดเทา ขา งทม่ี ปี ญ หาเขา ไปในเชอื ก 2) ขยบั ขาขา งทม่ี ปี ญ หาไปมา ซา ยขวา ขอ ควรระวงั สาํ หรบั การใช 1) ผปู ว ยควรนง่ั ไดด ว ยตนเองอยา งมน่ั คง ·ÐàºÂÕ ¹Í»Ø ¡Ã³ÀÁÙ Ô»Þ˜ ÞÒªÁØ ª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾¡Ô Òà 11

2) ถา ผปู ว ยยงั นง่ั ไมม น่ั คงควรมคี นประคองดา นหลงั หรอื นง่ั เกา อท้ี ม่ี พี นกั พงิ ขอ ควรระวงั /ขอ เสนอแนะในการสรา งอปุ กรณ 1) ควรใชผ า หรอื สายยางพนั เชอื กเพอ่ื ปอ งกนั การบาดเจบ็ ผลลพั ธ : เพ่มิ กําลงั กลา มเนือ้ ทําใหการยืนไดเดินได “ขาขยบั ไดด ี มแี รง เดนิ ได แตต อ งใช 4 ขา เขา หอ งนาํ เอง ชว ยเหลอื ตวั เองได” ผปู ว ย ผจู ัดทํา นางมาลา ทองคาํ (มารดา) 128 หมู 4 ต.วงั โพรง อ.เนนิ มะปราง จ.พษิ ณุโลก 12 ·ÐàºÕ¹ÍØ»¡Ã³ÀÁÙ Ô»˜ÞÞÒªÁØ ª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾Ô¡ÒÃ

6. รอกแขนขา ทม่ี าและแนวคดิ ของอปุ กรณ : ตองการหาวิธกี ารออกกาํ ลงั กาย และประยกุ ตแ นวคดิ จากวิถีชวี ติ “เนื่องจากปญหาของแม เดินไมได และหมอแนะนาํ ใหตอ งออกกาํ ลงั กาย และดวย ความที่มีอาชีพเปนชางกอสรางจึงมีหัวคิดในการดัดแปลงสิ่งของอยูเดิม พยามคิดหาวิธีการ ทจ่ี ะชว ยใหแ มไ ดอ อกกาํ ลงั กาย จงึ นกึ ยอ นไปถงึ สมยั กอ นเหน็ วธิ กี ารสาวรอกจากบอ โดยใชร อก ในการทุน แรง จงึ ดัดแปลงออกมาเปน รอกออกกําลงั กายใหแ ม” ผจู ดั ทํา วสั ดุ อุปกรณ 1) ลกู รอก 4 ตัว 2) เชอื ก 3) ตะปู 4) สายยางท่ีเหลอื ใช 5) เศษผา เหลือใช ราคา ประมาณ 200 บาท วธิ กี ารทาํ 1) ตตี ะปูกับลูกรอกใหต ิดกบั ราวหรือเพดานใหม รี ะยะหางเทากับขาและแขนผูปว ย 2) นาํ เชอื กมาตดั โดยเทยี บขนาด ความยาวใหเ หมาะสมกบั ความยาวแขนและขาของ ผปู ว ย 3) เมอื่ ไดข นาดตามตอ งการกต็ ดั และผกู เชอื กลอ็ คความยาวทต่ี อ งการและนาํ สายยาง ทเ่ี หลอื ใชม าทาํ เปน ทรี่ องจบั เชอื กเพอ่ื ลดการบาดเจบ็ ระหวา งออกกาํ ลงั กาย และเศษผา ทเ่ี หลอื ใช มารองตรงบริเวณขอ เทาขณะที่สวมเทา กับเชอื กขณะออกกําลงั กาย วิธกี ารใช 1) สอดขาท้ัง 2 ขา งเขา ไปในหว งเชือก 2) ใชมือ 2 ขา งดงึ เชอื ก สลับขึน้ ลง ซา ยขวา ขอควรระวงั /ขอ เสนอแนะสาํ หรับการใช 1) ควรขยบั ขาชา ๆ ไมกระชาก ขอควรระวัง/ขอ เสนอแนะในการสรางอปุ กรณ 1) ลูกรอกเมือ่ ใชไ ปนานๆ อาจจะฝด ควรหยอดนํา มนั หรือเปลี่ยน 2) ผา ท่ใี ชร องขาควรหนาพอ เพ่อื ไมใ หเกดิ การบาดเจ็บ ผลลพั ธ : เพ่มิ กําลังกลามเน้อื แขน ขา ลุกเดนิ เคลือ่ นไหวได “ไดอ อกกาํ ลงั กาย ขอไมติด มแี รงลุกนงั่ ลกุ เดนิ ” ผปู ว ย ·ÐàºÕ¹ÍØ»¡Ã³À ÁÙ »Ô ˜ÞÞÒªÁØ ª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾Ô¡Òà 13

ผูจัดทาํ นายชวลติ ขม อารมณ (บุตร) 127 หมู 10 ต.บานนอ ย อ.เนินมะปราง จ.พษิ ณโุ ลก B2 - ¨¡Ñ ÃÂÒ¹»¹›˜ ¡ºÑ ·èÕ (㪌ÊÒí ËÃѺºÃÔËÒÃᢹáÅТÒ) 1. จกั รยานแขนขา ทมี่ าและแนวคิดของอุปกรณ : คดิ แกปญหาผูปวยอยากหาย แตไมอยากออกกาํ ลงั กาย “เนื่องจากปญหาผูปวยไมยอมออกกําลังกายเวลาไปออกเยี่ยมบาน จึงเกิดแนวคิด ท่ีวา จะทํายงั ไงดีใหค นปวยไดออกกาํ ลังกาย ไดก ายภาพบาํ บัด และจะไดมีอาการดขี นึ้ จากเดิม คนปว ยอยากหายแตไมยอมออกกําลงั กาย” ผูจัดทาํ วัสดุ อุปกรณ 1) เพลาจักรยาน 2 ชน้ิ 2) โซจกั รยาน 3) ทพ่ี ักเทา 4) เหล็ก 5) เกา อ้ี 6) ตวั เล่อื นปรบั ที่นง่ั จกั รยาน ราคา ประมาณ 1,500 บาท วธิ ีการทาํ 1) ออกแบบจักรยาน 2) นําเหลก็ มาข้ึนโครงรางตามแบบ และทาํ การเช่อื มโครงจักรยานตามแบบ 3) ติดตั้งลูกปนตลับ และเช่ือมเพลาจักรยานตามตําแหนงลูกปนตลับ ซ่ึงหางกัน ประมาณ 1 เมตร (สูงจากพื้น 1 ฟุต) 14 ·ÐàºÂÕ ¹Í»Ø ¡Ã³À ÙÁ»Ô Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊÒí ËÃѺ¤¹¾¡Ô ÒÃ

4) เชอื่ มเหลก็ สาํ หรบั ใชป รบั ระดบั เกา อนี้ ง่ั ปน จกั รยานกบั โครงเหลก็ โดยเกา อส้ี ามารถ เลื่อนหนา-หลงั ได ตามความยาวของขาผปู วย 5) ติดตง้ั โซกบั เพลาจกั รยาน พรอ มกับทพ่ี กั เทาทง้ั 4 ตัวใหค รบ วธิ กี ารใช 1) ปรบั ระดบั เกาอ้ีใหเ หมาะกบั ชวงขาและแขนของผปู ว ยแตล ะราย 2) วางเทาและมอื ทั้งสองขางบริเวณทป่ี น 3) ใชเทา และมือ ดันไปขา งหนา สลับกันซา ยขวาอยา งนอ ย 15-30 นาที หรือจนกวา จะเหน่ือย ขอ ควรระวัง/ขอ เสนอแนะสาํ หรบั การใช 1) กรณีท่ีผปู ว ยยังนัง่ ทรงตัวไดไมด ี ควรมผี ดู แู ลอยใู กลช ิด ขอควรระวัง/ขอ เสนอแนะในการสรางอุปกรณ 1) อาจจะเพ่ิมสายรัดบริเวณมือ เทา และลําตัว กรณีท่ีผูปวยยังควบคุมกลามเน้ือ บริเวณดังกลาวไดไมดี ผลลัพธ : เพิ่มกําลงั กลามเนื้อแขน ขา ลุกเดนิ เคล่อื นไหวได สขุ ภาพจิตดีขึ้น “แขนขาเรม่ิ มแี รงขน้ึ มาและตอนนส้ี ามารถเดนิ ได ชว ยเหลอื ตวั เองได ทง้ั เขา หอ งนาํ เอง กนิ ขา วเอง และเดนิ ไปไหนมาไหนเองได ทาํ ใหต อนนส้ี ามารถเดนิ ออกกาํ ลงั กายรอบหมบู า นไดเ อง พบปะพูดคุยกบั เพ่อื นบานในหมูบ าน ทาํ ใหสภาพรางกายจติ ใจกลับมาแข็งแรงอีกครงั้ ” ผปู ว ย ผูจ ัดทํา นายยงยุทธ พวงพัด (เจา หนาท)่ี 24 หมู 6 ต.ปากโทก อ.เมอื ง จ.พษิ ณโุ ลก ·ÐàºÂÕ ¹Í»Ø ¡Ã³ÀÁÙ Ô»˜ÞÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾Ô¡Òà 15

2. จักรยานขา ที่มาและแนวคดิ ของอปุ กรณ : ตอ งการฟน ฟผู ูปวย ไดเรียนรูตวั อยางอุปกรณจากท่ีอื่น “ดงู านจากบา นปา มาดดั แปลง นวตั กรรมชว ยเหลอื คนไขใ นพนื้ ที่ ปอ งกนั ไมใ หผ ปู ว ย เบาหวานความดนั และฟน ฟูผพู ิการ ผปู วยออ นแรงไดใช” ผจู ัดทาํ วัสดุ อุปกรณ 1) เกา อส้ี าํ นักงานชาํ รดุ เหลอื ใช 2) ไม 3) ชุดปน จกั รยานพรอมเพลา ราคา ประมาณ 1,500 บาท (รวมคา ชา ง) วธิ กี ารทํา 1) ออกแบบจกั รยานออกกําลงั กาย 2) นําไมมาขน้ึ โครงรา งตามแบบทาํ ทจี่ บั และทาํ การติดตง้ั เพลาจักรยานพรอ มบนั ได ปน และเพิม่ ความหนักการปนดวยทอนไมหรอื เขียงไมเ ปน ตัวถว งนํา หนกั 3) ติดต้ังเกาอี้นง่ั ปนจักรยานกับโครงไม ใหมคี วามแข็งแรงคงทน วิธีการใช 1) พยงุ ผปู ว ยไปนัง่ จกั รยาน 2) วางเทาท้ังสองขางบริเวณทปี่ น 3) ใชเ ทา ดนั ไปขา งหนา สลบั กนั ซา ยขวาอยา งนอ ย 15-30 นาที หรอื จนกวา จะเหนอ่ื ย ขอ ควรระวัง/ขอเสนอแนะสําหรับการใช 1) กรณที ผี่ ปู วยยังน่ังทรงตวั ไดไ มด ี ควรมผี ดู แู ลอยใู กลช ิด ขอควรระวัง/ขอ เสนอแนะในการสรางอปุ กรณ 1) สามารถเพิ่มสายรัดบริเวณมือ เทา และลําตัว กรณีที่ผูปวยยังควบคุมกลามเนื้อ บริเวณดังกลา วไดไมดี 2) หากออกแบบใหเ กาอีป้ รบั ระดับได จะทาํ ใหส ามารถใชก บั ผูป วยรายอน่ื ได ผลลพั ธ : การเคล่อื นไหวสะดวกขน้ึ ขอ ไมต ดิ “ไดออกกาํ ลังกาย ชว ยใหข อไมตดิ เดินไดคลองตัวแตก็ตอ งมีคนพยุง” ผูป วย 16 ·ÐàºÂÕ ¹Í»Ø ¡Ã³ÀÁÙ »Ô Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊÒí ËÃºÑ ¤¹¾¡Ô ÒÃ

ผูจัดทํา ผจู ดั ทาํ ผคู ดิ คนและพัฒนาออกแบบ นายไพรบูรณ สุดแสงจันทร (บตุ ร) คณุ สรมล มนั่ เมือง (รพ.สต.อรญั ญกิ ) 93/2 หมู 5 ต.อรัญญกิ อ.เมอื ง จ.พิษณุโลก 3. จกั รยานลอยฟา ทม่ี าและแนวคิดของอปุ กรณ : ตอ งการหาวธิ ีการออกกําลงั กายตามแพทยแ นะนํา “เกิดจากที่แมยายตองเดินทางไปกายภาพที่โรงพยาบาลบอยๆ ในชวงแรกที่ปวย ทางโรงพยาบาลวงั ทองกแ็ นะนาํ ใหต อ งออกกาํ ลงั กายทบี่ า นดว ยหากวนั ไหนไมไ ดม าทาํ กายภาพ ที่โรงพยาบาล และก็ไมมีเครื่องออกกําลังกายเลยแถวหมูบาน ก็ไมรูจะทําอยางไร ก็เห็นวา ไปโรงพยาบาลกายภาพแตละครั้งหมอก็จะใหปนจักรยาน ใหดึงรอก และกลับมาบาน เหน็ จกั รยานเกา ทง้ิ ไวก เ็ ลยนาํ มาดดั แปลงใหเ ปน จกั รยานนง่ั ปน ใหแ มย าย แรกๆ ทน่ี าํ โครงจกั รยาน มาวางพาดกับเสาไม แตปนไปนานๆ มันเบา มันโลง เลยแกไขดวยการใสยางตรงเพลาหลัง ของจักรยาน เพ่ือเพมิ่ ความฝด ความหนักใหกบั ตัวจักรยาน” ผจู ดั ทาํ วัสดุ อปุ กรณ 1) จักรยานเกา 2) เชอื ก 3) รองเทา เกา (รองเทาแบบสวมกันเทา หลุดและเทาพลิกตอนปน ) 4) ยางรถมอเตอรไ ซค 5) ฟองนํา (เสรมิ เบาะน่ังเพ่มิ ความนมุ ) 6) ทอนไม 7) เศษผา ราคา ใชวสั ดุ อุปกรณท ห่ี าไดในทอ งถ่นิ ไมม ีคาใชจาย ·ÐàºÂÕ ¹Í»Ø ¡Ã³À ÙÁÔ»˜ÞÞÒªÁØ ª¹ÊÒí ËÃºÑ ¤¹¾¡Ô Òà 17

วธิ กี ารทาํ 1) นําทอนไมยาวประมาณ 2 เมตร ทําเปนโครงสรางที่วางจักรยาน โดยความสูง จากพื้นใหดูจากความสูงของผูปวยที่ขึ้นลงสะดวก จากนั้นยึดตัวจักรยานใหติดกับไม โดยใช เชอื กและผา ในการรองและมดั ตดิ กบั ทอ นไม โดยจกั รยานเกา จะถอดลอ จกั รยานออกทง้ั ลอ หนา -หลงั ซ่งึ จะเหลือแคโ ครงจกั รยาน 2) เมอ่ื ยดึ จกั รยานตดิ กบั ทอ นไม จากนนั้ นาํ รองเทา เกา โดยรองเทา จะตอ งเปน รองเทา แบบสวมกันเทาหลุดและเทา พลกิ ตอนปน ตดิ กับทพ่ี ักเทา 3) จากน้ันเสรมิ เบาะนง่ั จักรยานดว ยฟองนํา เพ่ือใหน ่ังปนไดส บาย 4) เนอ่ื งจากจกั รยานเกา ไมม เี พลาลอ หลงั ในกรณนี จ้ี ะใชไ มเ ปน เพลา ทาํ ใหป น ไปนานๆ รสู กึ เบาโลง จะไมไ ดใ ชก าํ ลงั ขา จงึ ตอ งเพมิ่ ความฝด ดว ย เศษยางรถมอเตอรไ ซค มาตดิ กบั ทอ นไม แลวใหโ ซจ กั รยานอยูดา นบน กจ็ ะทาํ ใหจักรยานมีความฝด ในตอนทป่ี น วธิ ีการใช 1) พยุงผปู ว ยไปทีอ่ ปุ กรณ แลวขนึ้ ไปน่ังบนเบาะจกั รยาน 2) ผูป วยสวมเทา ไปที่รองเทากนั เทาหลดุ /เทาพลิก 3) ผูปวยปนหรือยนั เทา ไปขา งหนา ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะสาํ หรับการใช 1) กรณีทผี่ ปู วยยงั นงั่ ทรงตวั ไดไมด ี ควรมผี ูดูแลอยูใกลชิด 2) ระวังการบาดเจ็บจากแฮนดจักรยานที่ไมไ ดใช และขาอาจบาดเจบ็ จากโซ ขอควรระวงั /ขอ เสนอแนะในการสรา งอปุ กรณ 1) สามารถเพิม่ สายรัดบริเวณมือ กรณที ผ่ี ูปวยยงั จบั ราวไมไ มได ผลลัพธ : เพ่มิ กําลงั กลามเน้อื ขา การเคลอ่ื นไหวไดดขี ึ้น ขอ ไมตดิ “เพอื่ ออกกาํ ลงั กาย เพม่ิ กาํ ลงั ขา นอ ง จากเดมิ นอ งจะเหลวๆ ไมม กี ลา มเนอ้ื หลงั จาก ออกกาํ ลงั กายได 3 เดอื น ขาและนอ งกเ็ รม่ิ มแี รง มกี ลา มเนอ้ื ทนี่ อ ง ทาํ ใหช ว ยเหลอื ตวั เองไดเ ดนิ เคลอื่ นที่ไดในระยะสนั้ ๆ ทําใหตอนเดินไมส นั่ เหมอื นแรกๆ ขอ เขาไมตดิ ไมข ดั ” ผูปวย ผจู ัดทํา นายสาํ ราญ ศรีทา (บตุ รเขย) 258 หมู 6 ต.วงั นกแอน อ.วงั ทอง จ.พิษณโุ ลก 18 ·ÐàºÕÂ¹Í»Ø ¡Ã³ÀÁÙ »Ô Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾¡Ô ÒÃ

4. จกั รยานขาปรับหนักเบา ทีม่ าและแนวคดิ ของอปุ กรณ : พยามคดิ แกไ ขปญหาใหค นไข ทีก่ ําลังเผชญิ ปญหาอยู “เดิมเห็นจักรยานออกกําลังกายของคนไข เปนที่ปนที่ตัดออกมาจากจักรยานไมได ดัดแปลงใดๆ ทั้งสิ้น พยามคิดแกไขปญหาเดิมจักรยานมันเบา ปนเบาๆ ก็จะไมไดกําลังขา จึงคิดดดั แปลงใหม ีความหนกั เบาเพือ่ จะไดก ําลงั ขาในการออกแรง ปญหาของคนไข” ผูจัดทาํ วสั ดุ อุปกรณ 1) ไมอ ัด 15 มลิ ลเิ มตร 1 แผน (นํามาตดั ทาํ จกั รยานได 2-3 ตวั ) 2) บนั ไดจกั รยานพรอมเพลา 1 ชดุ 3) มลู เลส าย 1 ตัว 2 น้ิว 4) สายพานจักรยาน 1 เสน 5) ลกู ลอ รอก 2 นิ้ว 6) นอต ตะปู ·ÐàºÂÕ ¹ÍØ»¡Ã³ÀÙÁ»Ô ˜ÞÞÒªØÁª¹ÊÒí ËÃѺ¤¹¾Ô¡Òà 19

ราคา ประมาณ 1,200 บาท วธิ ีการทํา 1) ทําฐานไมอัดขนาด 40 ซม.X 60 ซม. จํานวน 2 ชั้น เพื่อเพิ่มความหนักและ เสริมดวยลูกยางกนั ลื่น 4 ตวั ใตฐาน 2) ตดั ฝาขา งโครงสรา ง 2 แผน ระหวา งประกบฝาขา งจะลอ็ คความกวา งดว ยไมห นา สาม เพอื่ เปนตัวยึดฝาขา งและยดึ ตวั โครงสรา งตดิ กบั ฐานไม 3) นาํ บนั ไดเพลาจกั ยานตดิ เขา กบั แผน ไมอ ดั โครงสรา ง โดยเพลาจะเพมิ่ สายพาน และ มหี างปลาคอยปรับเวลาสายพานหยอนหรอื ตึงเกนิ ไป 4) ใสแกนแรงตาน โดยมีลูกรอก 2 ตัวระหวางสายพานเพื่อสามารถที่จะปรับ ความหนักเบาเวลาปนจกั รยาน 5) ประกอบเขากบั ฝาขา งอกี ดานหนง่ึ ของไมด ว ยนอตและตะปู วิธีการใช 1) ผปู วยนงั่ เกา อี้ที่มีพนักพิงและความสงู พอเหมาะกับความสูงของอุปกรณ 2) ปน อยา งนอย 30 นาที ปรับความหนักเบาไดตามตองการ ขอควรระวงั /ขอ เสนอแนะสําหรับการใช 1) สามารถประยุกตใชกับแขนได ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะในการสรางอปุ กรณ 1) ควรเพม่ิ สายรัดเทา กรณที ่ผี ปู ว ยคุมคมุ เทาไดไมดี ผลลัพธ : เพม่ิ กาํ ลงั กลา มเน้อื การเคลอื่ นไหวสะดวกข้นึ ขอไมต ิด “ไดฝ ก ออกกาํ ลังกายขา เพ่มิ กําลงั ขา เดินไดด ี เขาไมตดิ ” ผูปวย ผจู ดั ทาํ นายวิโรจน กนั ทารกั ษ (ผูประดิษฐ ดัดแปลง) เจาหนาทโ่ี รงพยาบาลบางระกาํ อ.บางระกํา จ.พษิ ณุโลก 20 ·ÐàºÕÂ¹Í»Ø ¡Ã³ÀÁÙ »Ô Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊÒí ËÃºÑ ¤¹¾Ô¡ÒÃ

B3 - ǧŌÍËÁعäËÅ‹ (ãªÊŒ Òí ËÃѺºÃËÔ Òâ͌ äËÅ)‹ ท่มี าและแนวคดิ ของอุปกรณ : ตอ งการหาอปุ กรณช ว ยเหลือคนไข เรียนรจู ากโรงพยาบาลศูนย “จากการไปดงู านทโ่ี รงพยาบาลพทุ ธชนิ ราช อยากหาอปุ กรณช ว ยเหลอื คนไขใ นพนื้ ท่ี เชน ผปู ว ย Stroke แขนขาไมม แี รง เดินไมไ ด” ผูจ ัดทํา วัสดุ อุปกรณ 1) ลอในจกั รยาน 1 ลอ 2) ทอนเหลก็ ยาว 1 ฟตุ 3) ทอนเหล็กยาว 30 เซนติเมตร 4) ดานจบั ราคา ประมาณ 500 บาท วธิ ีการทํา 1) เชอ่ื มเหลก็ 1 ฟตุ เขา กบั ลอ ในจกั รยานโดยวางเหลก็ แทยงผา นกบั เสน ผา นศนู ยก ลาง ลอในจกั รยาน 2) เชอ่ื มลอ จกั รยานตดิ กบั ผนงั โดยจะตอ งเชอื่ มตดิ กบั แทง เหลก็ 30 เซนตเิ มตร เพอื่ ให จักรยานสามารถหมนุ เปน วงกลมได โดยความสูงของการเช่ือมตดิ ผนงั สูงจากพ้นื 1 เมตร หรอื สงู เทากบั ความสูงคนไขต อนน่ังออกกําลังกาย 3) ติดดา มจับกับแทงเหล็ก 1 ฟุต เพือ่ ใชจ บั หมุนออกกาํ ลงั กาย ·ÐàºÕ¹ÍØ»¡Ã³À ÙÁÔ»˜ÞÞÒªÁØ ª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾Ô¡Òà 21

วิธกี ารใช 1) ใหผปู ว ยน่งั เกาอ้ี โดยน่ังหนั หนา ขนานไปกับวงลอ แขนขางออนแรงอยูชิดวงลอ 2) ใชม อื จับดามจับลอ หมุน 3) หมนุ ตามเขม็ นากิ า ถา หากแขนขา งทห่ี มนุ ไมม แี รง สามารถใชม อื ประคองชว ยใน การจับหมนุ ได หรือใชเชือกอิลาสติกมัดติดกบั ดามจบั เพอ่ื ไมใ หม ือหลุด ขอควรระวัง/ขอ เสนอแนะสําหรบั การใช 1) ควรระมดั ระวงั กรณผี ปู ว ยยงั ใชม อื จบั ไดไ มด ี อาจเกดิ การบาดเจบ็ จากการกระแทก วงลอ ขอควรระวงั /ขอ เสนอแนะในการสรา งอปุ กรณ 1) เพิ่มสายรัดมือกรณที ผี่ ปู ว ยยงั ใชมอื จบั ไดไ มด ี ผลลพั ธ : เพิม่ กาํ ลังกลา มเนือ้ การเคล่ือนไหวขอ ไหล ขอ ไมตดิ “แขนเรม่ิ มแี รงขนึ้ มาสามารถหยบิ จบั สงิ่ ของได พยงุ ตวั เองลกุ นง่ั ไดส บาย ไดอ อกกาํ ลงั กายไปในตัว” ผูป วย ผูจ ดั ทํา นายยงยทุ ธ พว งพดั (เจาหนา ท)ี่ 24 หมู 6 ต.ปากโทก อ.เมือง จ.พษิ ณโุ ลก 22 ·ÐàºÕÂ¹Í»Ø ¡Ã³ÀÙÁ»Ô Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾¡Ô ÒÃ

B4 - Êà¡çµºÍô Á×Í (㪌ÊíÒËÃѺºÃËÔ ÒâŒÍäËÅ)‹ ทีม่ าและแนวคิดของอปุ กรณ : คิดดดั แปลง รปู แบบอุปกรณของหองกายภาพบําบดั ในโรงพยาบาล “จากปญ หาของแม เห็นแบบจากโรงพยาบาล แลว นาํ มาดัดแปลง เน่อื งจากวัสดขุ อง ทโี่ รงพยาบาลมรี าคาสูง จงึ คดิ ดัดแปลงวัสดอุ ุปกรณที่หาซื้อไดต ามทอ งตลาด” ผูจดั ทํา วสั ดุ อุปกรณ 1) ลูกปดใหญ 17 ลูก 2) ลวดเสนใหญ 1 ฟตุ 3) ไมย าว 1 ฟตุ หรอื ความยาวของขอปลายนิ้วถึงขอ ศอก 4) ตะปู 6 ตัว 5) สกรู 3 ตวั ราคา ตาํ กวา 100 บาท วิธกี ารทาํ 1) นาํ เศษไมย าวประมาณ 1 ฟตุ หรอื ความยาวตั้งแตข อปลายน้วิ ถงึ ขอ ศอก 2) เจาะไมเพือ่ เสียบลูกปดตําแหนง ตางๆ ตามภาพ โดยดานหนง่ึ ทาํ เปนลอในการขับ เคลอื่ นตัวสเก็ตบอรด และอกี ดา นสาํ หรับมือจับ เพอื่ ใหมอื มีท่ีจบั ยดึ และลอ็ คน้วิ มือไว วิธีการใช 1) วางสเกต็ บอรด มอื บนพื้นที่เรียบและมคี วามสูงเทากับขอศอก 2) ใชม อื ขา งทไี่ มม แี รงวางลงบนสเกต็ บอรด มอื เลอ่ื นสเกต็ บอรด มอื ไปมาสลบั ซา ยขวา ขอ ควรระวัง/ขอ เสนอแนะสําหรบั การใช 1) ควรใชโตะที่มีความกวางเพียงพอเพ่ือใหสามารถเหยียดแขนไดสุดชวงการ เคล่ือนไหว ·ÐàºÂÕ ¹Í»Ø ¡Ã³ÀÙÁ»Ô Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾Ô¡Òà 23

ขอควรระวงั /ขอเสนอแนะในการสรางอปุ กรณ 1) ลูกปดมักจะฝด อาจจะเปล่ียนเปน ลูกลอของเดก็ ๆ ท่ีมีขนาดเลก็ 2) ควรใชแ ผน ไมทมี่ ขี นาดบาง ไมห นาเกนิ ไป เพื่อลดอาการปวดแขน ผลลัพธ : เพมิ่ กาํ ลงั กลามเนอื้ การเคล่อื นไหวขอ ไหล ขอ ไมต ิด “ไดอ อกกําลังกายบริหารหวั ไหลแ ละแขน เคลอ่ื นไหวไดสะดวกขึ้น” ผปู ว ย ผจู ดั ทาํ นายสมบูรณ สรุ ิยะ (บตุ ร) 165 หมู 8 ต.หนองกะทา ว อ.นครไทย จ.พษิ ณโุ ลก 24 ·ÐàºÂÕ ¹ÍØ»¡Ã³ÀÙÁ»Ô Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃºÑ ¤¹¾Ô¡ÒÃ

B5 - ËÁ͹äÁÅŒ ´à¡Ã§ç (ãªÊŒ íÒËÃѺŴÍÒ¡ÒÃà¡Ãç§à´ç¡ÊÁͧ¾Ô¡ÒÃ) ทมี่ าและแนวคิดของอุปกรณ : คดิ ดัดแปลง รปู แบบอปุ กรณของศูนยก ารศึกษาพเิ ศษ “นอ งเปน เดก็ สมองพกิ าร เคยพาไปฝก และเหน็ ทศี่ นู ยก ารศกึ ษาพเิ ศษ เขต 7 พษิ ณโุ ลก ตอนทน่ี าํ นอ งไปฝก เมอ่ื นอ งไมไ ดไ ปฝก จงึ อยากมใี ชเ องทบ่ี า น แตร าคาแพงจงึ คดิ ประดษิ ฐข น้ึ เอง” ผูจัดทาํ วสั ดุ อปุ กรณ 1) ทอ นไมขนาดพอเหมาะกับเดก็ 2) เบาะหนังหุม ราคา ประมาณ 500 บาท วธิ ีการทํา 1) คดั เลือกทอ นไมข นาดพอเหมาะกบั เดก็ 2) หุม ทอนไมด ว ยหนงั ที่มคี วามหนาความนมุ ของเบาะตามตองการ วธิ กี ารใช 1) อมุ นอ งนัง่ คลอ มบนอปุ กรณ โดยมผี ูดแู ลคอยประคองอยดู า นหลัง 2) กล้ิงหรอื โยกทอ นไมไปซายขวาสลับกัน ระหวางนัน้ จบั มอื จบั แขนนองยกข้นึ ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะสําหรบั การใช 1) อาจประยกุ ตใชใ หเด็กฝกเกาะเดินหรือยืน โดยจบั อปุ กรณว างในแนวตัง้ ขอ ควรระวัง/ขอ เสนอแนะในการสรางอปุ กรณ 1) ไมค วรใชท อ นไมท ม่ี ขี นาดเสน ผา นศนู ยก ลางใหญเ กนิ ไป เพอ่ื ใหเ ทา ของเดก็ สมั ผสั พน้ื 2) ทาํ เบาะใหห นาขึ้น หรือใสโ ฟมดา นในใหน มุ ข้ึน ผลลพั ธ : ชว ยในการเคลือ่ นไหว การทรงตวั ระบบหายใจและระบบไหลเวยี นเลือด “ชวยออกกําลังใหนอง ชวยใหนองไดหายใจไดดี ชวยการทรงตัว ชวยใหเลือดไหล เวียนไดด”ี ญาตผิ ปู ว ย ผูจดั ทํา นางเชอื น จีนะ (ยา) 241 หมู 9 ต.บานพรกิ อ.นครไทย จ.พิษณโุ ลก ·ÐàºÂÕ ¹Í»Ø ¡Ã³ÀÁÙ »Ô Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾¡Ô Òà 25

B6 - ´ÑÁàºÅ (ãªÊŒ íÒËÃºÑ ÍÍ¡¡íÒÅѧ¡ÒÂᢹ) ทีม่ าและแนวคิดของอุปกรณ : ตองการหาวิธีการออกกําลังกายตามแพทยแนะนาํ “เนอ่ื งจากปญ หาของยาย แขนขาออ นแรง ไมม แี รง อยากใหอ อกกาํ ลงั กายหมอแนะนาํ มา” ผจู ัดทํา วัสดุ อุปกรณ 1) ไมไ ผข นาดยาว 1 ฟุต 2) แกว พลาสติก หรอื ถงั นาํ พลาสติก 2 ถัง (ขนาดเล็กพอเหมาะสาํ หรบั กาํ ลัง ของผปู ว ยแตละคน) 3) ปนู ซีเมนต 4) ทราย ราคา ตํากวา 100 บาท วิธกี ารทํา 1) ผสมปูนทราย 1 : 1 จากนั้นเทลงแกว หรอื ถังนํา พลาสติก แลว นําไมไผเสียบลงตรง กลางของถงั ทิง้ ไวใหปนู เซตตวั ประมาณ 5-7 ชัว่ โมง จากนน้ั ทําขั้นตอนเดมิ แลว เทปนู ลงถงั อกี ขางเสียบไมไผ ท้ิงไวใ หแ หง 2) แกะแบบหรือถังพลาสติกออกก็จะไดดัมเบล วธิ กี ารใช ใชมือขางไมม ีแรงยกดมั เบล ชว งแรกๆ อาจใชข า งที่มแี รงชวยยกกอ น 26 ·ÐàºÕ¹ÍØ»¡Ã³ÀÙÁ»Ô ˜ÞÞÒªÁØ ª¹ÊÒí ËÃºÑ ¤¹¾Ô¡ÒÃ

ขอควรระวัง/ขอ เสนอแนะสําหรบั การใช 1) ระวงั อันตรายจากดัมเบลตกหลน ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะในการสรา งอปุ กรณ 1) ไมค วรทาํ ดัมเบลขนาดเกินกาํ ลงั ผูป วย 2) ควรเลอื กแกนไมข นาดพอดมี ือผูปว ย ไมเล็กเกินไป 3) อาจประยุกตใชว สั ดอุ นื่ เชน นําขวดมาใสทราย ผลลพั ธ : เพ่มิ กาํ ลงั กลามเนอื้ แขน ขา ขอไมตดิ “ไดออกกําลังกายแขน บริหารกลามเนื้อ ไมใหขอติดกัน ไดกําลังแขน แขนมีแรง มีกาํ ลัง” ผปู ว ย ผูจดั ทาํ นายประเสริฐ จนั ทรอินทร (หลาน) 31 หมู 8 ต.บางกระทมุ อ.บางกระทุม จ.พษิ ณโุ ลก ·ÐàºÕ¹ÍØ»¡Ã³À ÁÙ »Ô Þ˜ ÞÒªÁØ ª¹ÊÒí ËÃºÑ ¤¹¾Ô¡Òà 27

B7 – ÍØ»¡Ã³Â ×´àËÂÂÕ ´ (ãªÊŒ Òí ËÃºÑ Â´× àËÂÂÕ ´á¢¹¢Ò) 1. กา นตาลยดื เหยียด ทีม่ าและแนวคดิ ของอุปกรณ : เรยี นรตู ัวอยางอปุ กรณจ ากโทรทศั น และประยกุ ตด ดั แปลง “ดใู นทวี ี ชอ งออกกาํ ลงั กายของเวริ ค พอยทส อนทา ออกกาํ ลงั กายตา งๆ จาํ มาจากในทวี ี เดิมแรกที่เปนก็เปนเชือกพยุงเดินกอน แลวหลังๆ พอลุกไดก็เร่ิมมาทํารอก แลวก็ทําไมยืด เหยียดจากกานตาล” ผูจัดทํา วัสดุ อุปกรณ 1) กานตาล 2 ชิ้น 2) เชือกมะนิลา 3) สายยาง ราคา ตํากวา 100 บาท วิธีการทํา 1) หากานตาล 2 ชิ้น นํามาตัดใหโคงงอ ตัดใหมีความสูงเทาอกเรา 2) ใชสวานเจาะ 4 รูสําหรับผูกเชือก 3) ผูกเชือกพรอมกับสายยางติดกับกานตาล วิธีการใช 1) อยูในทานั่งเหยียดขาทั้ง 2 ขาง 2) สอดเทาไปที่เชือก หรือใชเชือกคลองปลายสนเทา 3) ดึงปลายกานตาลเขาหาตัว นับ 1-10 คางไว ทําจนเหนื่อย ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะสําหรับการใช 1) ผูปวยควรนั่งทรงตัวเองได และใชมือไดดี ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะในการสรางอุปกรณ 1) ประยุกตใชดัดขอมือหรือแขนได โดยความยาวของกานตาลควรสั้นลง ผลลัพธ : กลามเนอื้ ยดื เหยยี ดดขี ึน้ การเคลอ่ื นไหวสะดวก ลดขอติด “บริหารขอเทา ที่ออนแรง ยืดเหยียดกลามเนื้อขา ออนตัว กระตุนการไหลเวียน ของเลือด เสนคลายตัว ไมหดตัว ออกกําลังขาและแขน ฟนฟูคนที่มีอาการขอติด ไดออก กําลังกายหลังดวย” ผูปวย 28 ·ÐàºÕ¹ÍØ»¡Ã³ÀÙÁÔ»˜ÞÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾¡Ô ÒÃ

ผจู ัดทํา นางแฉลม คุมทวม (ผูปวย) 9 หมู 8 ต.วัดโบสถ อ.วัดโบสถ จ.พิษณโุ ลก 2. ยางยดื กะลา ที่มาและแนวคดิ ของอุปกรณ : ตอ งการทาํ เปนตวั อยาง “เพื่อตองการใหเปนตัวอยางสําหรับคนไขนําไปประดิษฐใชฟนฟูตนเองที่บาน” ผูจัดทํา วัสดุ อุปกรณ 1) ยางวง 2) กะลามะพราว จํานวน 2 อัน 3) เศษผาสําหรับผูกปมยางยืด ราคา ตํา กวา 100 บาท วิธีการทํา 1) รอยยางวงใหมีความยาวพอเหมาะกับชวงแขน โดยจํานวนเสนแตละวงขึ้น อยูกับกําลังในการยืด 2) ประกอบเขากับอุปกรณดามจับ (กะลา) โดยใชเศษผาในการผูกปมดานในกะลา วิธีการใช 1) ใชมือจับปลายยางยืดทั้ง 2 ขาง บริเวณกะลา 2) ยกแขนขึ้นเพื่อยืดเหยียดไปดานหนา ดานหลัง และดานขาง ·ÐàºÕ¹ÍØ»¡Ã³À ÙÁÔ»Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃºÑ ¤¹¾Ô¡Òà 29

ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะสําหรับการใช 1) ผูปวยควรนั่งทรงตัวไดดี ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะในการสรางอุปกรณ 1) สามารถปรับแรงตานไดตามจํานวนเสนของยางวง ผลลัพธ : กลา มเนือ้ ยดื เหยียดดขี ึ้น การเคลอ่ื นไหวสะดวก “กลามเนื้อยืดเหยียดดีขึ้น อาการดีขึ้นภายใน 2 เดือนหลังจากปวย” ผูปวย ผูจัดทํา งานกายภาพบาํ บดั โรงพยาบาลชาตติ ระการ อ.ชาติตระการ จ.พษิ ณุโลก 30 ·ÐàºÕ¹ÍØ»¡Ã³ÀÙÁ»Ô Þ˜ ÞÒªÁØ ª¹ÊíÒËÃºÑ ¤¹¾¡Ô ÒÃ

B8 - ¤Ø³ªŒÒ§¨ºÑ ÁÍ× (㪌»‡Í§¡¹Ñ Í¹Ñ µÃÒÂáÅÐÅ´ÍÒ¡ÒÃà¡Ã§ç ¢Í§Á×Í) ทีม่ าและแนวคิดของอปุ กรณ : เรยี นรูตวั อยางอุปกรณจ ากอินเตอรเ นตและผปู วยคนอน่ื ๆใช “เห็นแบบมาจากอินเตอรเน็ต เห็นคนนอนโรงพยาบาลเตียงใกลๆ กันกับคุณแมใช ที่เปนติดเตียงเหมือนกัน ลองทํามาใหคุณแมใช พอใชไดดี จึงเผยแพรและเปดโครงการ เปดศูนยผูพิการที่เทศบาล” ผูจัดทํา วัสดุ อุปกรณ 1) เศษผานิ่มๆ 2) เสนใยสังเคราะห หรือนุน 3) ดาย 4) เข็ม ราคา ประมาณ 10 บาทตอ 1 ชิ้น วิธีการทํา 1) ตัดรูปแบบชางขนาด 14 ซม. X 12.5 ซม. (ขนาดเล็ก) หรือ 16 ซม. X 14 ซม. (ขนาดใหญ) และหูชางมาวางบนผา ลอกลายออกมาและพลิกกระดาษลอกลายชิ้นหลัง ตามเวปไซต http://1168group.com/studio1168/CSR.html 2) ตัดผาโดยเวนระยะออกมาจากที่วาดไว 3) ปกลวดลายประดับตกแตงตามใจชอบ 4) นําดานที่มีลายประกบเขาหากัน เย็บเวนระยะจากขอบเขามาพอประมาณโดย เหลือรูสําหรับยัดใยสังเคราะหไว 5) กลับดานที่มีลายออกมา จากนั้นยัดใยสังเคราะหเขาไปจนพองและเย็บปดรู วิธีการใช 1) สอดหมอนคุณชางจับมือ เขากับซอกนิ้วแตละนิ้วของผูปวย ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะสําหรับการใช 1) ควรสังเกตอุปกรณไมใหหลุดออกจากมือ 2) เหมาะสําหรับผูปวยที่มีอาการเกร็งที่มือ ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะในการสรางอุปกรณ 1) ควรเลือกผาที่ใหความรูสึกนิ่มมือ เพื่อไมใหเกิดการระคายเคืองผิวหนังผูปวย ·ÐàºÕÂ¹Í»Ø ¡Ã³ÀÁÙ »Ô ˜ÞÞÒªÁØ ª¹ÊÒí ËÃѺ¤¹¾¡Ô Òà 31

ผลลัพธ : ลดอาการเกรง็ ของมอื และลดการเกดิ แผลท่ีนวิ้ มือ “ไมเกิดแผล ลดกลิ่นอับ บริเวณซอกนิ้วมือ” ญาติผูปวย ผจู ดั ทาํ คณุ ธรี  ไทธรรมรักษา (บตุ ร) 314 หมู 2 ต.ไทรยอย อ.เนินมะปราง จ.พิษณุโลก 32 ·ÐàºÕ¹ÍØ»¡Ã³À ÙÁÔ»Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃºÑ ¤¹¾¡Ô ÒÃ

B9 - ¡Ãǽƒ¡¨Ñº (㪌½ƒ¡¡Ò÷Òí §Ò¹¢Í§á¢¹áÅÐÁ×Í) ท่มี าและแนวคิดของอุปกรณ : เรยี นรูอ ปุ กรณจ ากหอ งกายภาพบาํ บดั นาํ มาดัดแปลง ตอ งการใหผูป วยไดใ ชท ุกวนั “จากปญ หาของแม เหน็ แบบจากโรงพยาบาล แลว นาํ มาดดั แปลง เน่อื งจากวสั ดขุ อง ทโ่ี รงพยาลมีราคาสูง จึงคดิ ดดั แปลงวสั ดอุ ปุ กรณที่หาซ้อื ไดต ามทองตลาดแลว ผลลพั ธท อี่ อกมา กบั คนไขเ หมอื นกนั เดมิ ของโรงพยาบาลเปน แกว จากนน้ั จงึ ดดั แปลงมาเปน กรวย แตด ว ยความ ทีก่ รวยเปนพลาสติก เวลาเสียบเขา ดว ยกนั วัสดุจะดูดติดกนั ดึงออกยาก เลยคิดหาวิธที ่จี ะไมให วสั ดตุ ดิ กนั จงึ ไดเ พมิ่ แผน ยางรองเทา หรอื แผนยางทวั่ ไปตดิ กบั กรวยเพอ่ื ทเ่ี วลาจะเสยี บเขา ดว ย กันไมต ิดกนั หยบิ จบั ก็จะสะดวกขึ้น” ผูจ ัดทํา วัสดุ อปุ กรณ 1) กรวยพลาสติก 10 ชิน้ 2) เศษแผน ไม 3) เศษยางรถยนตห รือแผนยางรองเทา 4) กาว ราคา ตาํ กวา 100 บาท วธิ ีการทํา 1) นาํ เศษแผน ไมมาทาํ เปน ฐาน และเศษไมท ําแกนยาว 1 ฟุต ทากาวติดกบั แผน ไม 2) ตัดเศษแผน ยางเปน เสน ๆ จํานวน 4 เสนตอกรวย 1 ชน้ิ ทากาวตดิ รอบกรวย 3) นาํ กรวยทีไ่ ดไปวางซอ นท่ีแทงไม วิธีการใช 1) ใชม อื ขางท่ไี มม ีแรงจบั กรวยจากแทงดานหนงึ่ ไปอีกดา นหนง่ึ สลับไปมา ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะสําหรับการใช 1) โตะท่ใี ชว างอปุ กรณค วรสูงพอดีกับระดับชว งแขนทผ่ี ปู วยยกได ขอควรระวัง/ขอ เสนอแนะในการสรา งอุปกรณ 1) ระยะหา งระหวา งแทง ไม ควรพอเหมาะกับชวงการเคลือ่ นไหวของแขนผูปวย ผลลัพธ : เพ่ิมแรงทีม่ อื ขอ ไมติด “ไดออกกําลังกายแขนและมือ นิ้วมือ แขนไหลไมติดขัด ขยับแขน ขอแขนไดดี ชวยออกกาํ ลงั กายมือ มีกาํ ลังในการเอ้ียวซา ยขวา ประสาทสัมผสั การหันไปซายขวา” ผูปวย ·ÐàºÕ¹ÍØ»¡Ã³ÀÁÙ Ô»Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊÒí ËÃѺ¤¹¾¡Ô Òà 33

ผจู ัดทํา นายสมบูรณ สุริยะ (บุตร) 165 หมู 8 ต.หนองกะทา ว อ.นครไทย จ.พษิ ณโุ ลก B10 - ·‹Í⤌§ (㪌ÊíÒËÃºÑ ãªŒ½ƒ¡¡Ò÷íÒ§Ò¹¢Í§á¢¹áÅÐÁÍ× ) ท่ีมาและแนวคดิ ของอุปกรณ : เรยี นรูอปุ กรณจากหอ งกายภาพบําบัดนาํ มาดดั แปลง ตอ งการใหผ ปู วยไดใ ชท ุกวัน “จากปญหาของแม เห็นแบบจากโรงพยาบาล แลวนํามาดัดแปลง เนื่องจากวัสดุ ของท่โี รงพยาบาลมรี าคาสูง จึงคิดดัดแปลงวสั ดอุ ปุ กรณท ี่หาซอื้ ไดต ามทอ งตลาด” ผจู ดั ทํา วัสดุ อปุ กรณ 1) ทอ พวี ีซี ยาว 2 เมตร ขนาด ½ หุน 2) กระดาษเจาะรตู รงกลาง 15 ชน้ิ 3) สกรู 4 ตัว 4) ไมย าว 1.5 เมตร ราคา ตํา กวา 100 บาท วิธกี ารทํา 1) ตดั ไมข นาดยาว 1.5 เมตร สําหรับทาํ เปน ฐาน 2) ตัดทอพีวีซี ยาว 2 เมตร แลว นาํ มาดัดโคงตามตองการ โดยการดัดจะตอ งนาํ ทอ มาลนไฟใหทอมีความออ นตัว 34 ·ÐàºÕÂ¹Í»Ø ¡Ã³ÀÁÙ Ô»˜ÞÞÒªÁØ ª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾Ô¡ÒÃ

3) เมอ่ื ไดท อ ทโ่ี คง ตามตอ งการ จากนน้ั ยดึ ทอ ตดิ กบั ฐานไมด ว ยสกรู 4 ตวั ทางซา ย 2 ตวั และทางขวาของปลายทอ 2 ตัว พรอมกับกระดาษที่เจาะรูไวตรงกลางสอดเขากับทอพีวีซี จาํ นวน 15 ชน้ิ วธิ ีการใช 1) ใชมือหยิบจับกระดาษจากฝงซายไปขวา และขวาไปซายตามความยาวของทอ สลบั ไปมา ขอควรระวงั /ขอเสนอแนะสําหรบั การใช 1) โตะทใี่ ชวางอปุ กรณค วรสูงพอดีกบั ระดบั ชวงแขนท่ีผปู วยยกได ขอควรระวัง/ขอ เสนอแนะในการสรางอปุ กรณ 1) ดดั แปลงใหยากขน้ึ ตามความสามารถของผปู ว ย โดยดดั ทอพีวซี ีใหโ คงมากข้นึ ผลลพั ธ : ไดบ รหิ ารขอ ไหลและกลามเน้ือลาํ ตวั ดานบน “กลา มเนอ้ื หลงั ไดอ อกกาํ ลงั กายเอนไปมาซา ยขวา สบายตวั สบายหลงั ไมป วดกระดกู หลัง บริหารหลังบริหารกระดูก เคล่อื นไหวไดด ีข้นึ จนตอนน้ีชวยเหลอื ตัวเองไดด ี” ผูปว ย ผูจัดทํา นายสมบรู ณ สรุ ิยะ (บุตร) 165 หมู 8 ต.หนองกะทาว อ.นครไทย จ.พษิ ณุโลก ·ÐàºÂÕ ¹ÍØ»¡Ã³ÀÁÙ »Ô Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾Ô¡Òà 35

B11 - ÅÙ¡á¡ÇŒ ¡Ãе¹ØŒ ÁÍ× (ãªÊŒ Òí ËÃºÑ ¡Ãе¹ØŒ ½Ò† Á×Í) ท่ีมาและแนวคดิ ของอปุ กรณ : ตอ งการชว ยผปู วยโดยใชของเลน สมัยเดก็ มากระตุนสมอง ทาํ ใหมีความสุข “เหน็ เพอ่ื นประสบอบุ ตั เิ หตนุ อนตดิ เตยี ง แลว อยากใหห าย อยากชว ยเพอ่ื น ลองนกึ ไปถงึ ของเลนสมัยเด็ก ซ่ึงคิดวาลูกแกวท่ีเลนมาดวยกันตอนเด็กนาจะชวยใหเลนใหจับดู เน่ืองจาก เพื่อนที่ประสบอุบัติเหตุการทํางานของสมองตอบสนองชา พอไดยินเสียงลูกแกว เหมือนดึง ความสนใจของเพ่อื น แรกๆ กใ็ หลองเลนถๆู เลน ลูกแกว หลังๆ มาเริม่ ขยบั มือนิว้ ไดด ี ก็เริ่มให จับทีละลกู สองลูก ทาํ ใหต อนนี้กลา มเนื้อมัดเลก็ ทํางานไดด ียิ่งข้นึ เดิมอุปกรณลกู แกว จะใชว าง กบั ถาดพลาสตกิ และบางครงั้ กใ็ สล กู มะกรดู ลงไปในถาดคละกบั ลกู แกว เพอื่ ใหล กู แกว เกดิ ความ ลืน่ ไหลดี ตอ มามีเจาหนาทส่ี าธารณสุขแนะนําวาควรเย็บเปนถงุ ทรายแลวใสล ูกแกวและทราย เขา ไปในถงุ ” ผจู ดั ทาํ วสั ดุ อุปกรณ 1) ลูกแกว 2) ถาดพลาสตกิ 3) ผาดิบใชเย็บเปน ถงุ ทราย 4) มะกรูด ราคา ตาํ กวา 100 บาท วธิ กี ารทาํ 1) นําผา ดบิ มาเย็บเปน ถงุ ทราย ขนาดเทาฝามอื ผูป วย (ผา ดบิ จะลดการเกดิ ฝนุ ทราย และทรายไมห ลดุ จากถุง) 2) เตมิ ทรายและลกู แกวเขาไปในถงุ ประมาณ 8-10 ลูก เย็บปด ปากถุง วธิ ีการใช 1) ผปู ว ยใชม อื ขยาํ ลูกแกว เปลาๆ กับมะกรูดบนถาดพลาสตกิ หรือใชม ือขยาํ ลูกแกว ในถงุ ทรายที่เยบ็ ไว ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะสําหรบั การใช 1) ในชวงแรกที่ผูปวยยังควบคุมการใชมือไดไมดี ควรใชลูกแกวที่อยูในถุงกอน แลวคอ ยมาใชล ูกแกวท่ีไมอยูใ นถงุ เมอ่ื ใชม ือไดดขี น้ึ ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะในการสรางอปุ กรณ 1) จํานวนทรายและลูกแกวท่ีใสในถุง จะตองไมมากเกินไป จนไมมีชองวางสําหรับ การเคลอื่ นทีภ่ ายในถงุ 36 ·ÐàºÂÕ ¹Í»Ø ¡Ã³À ÁÙ Ô»Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃºÑ ¤¹¾Ô¡ÒÃ

ผลลพั ธ : กลามเนอ้ื มือดขี ึน้ ชว ยตวั เองได มคี วามสุข “ใชนวดกระตนุ ฝามือ มือไมจ ีบ ไมหยกั กระตุนการทํางานของสมองกบั การทาํ งาน ของมือกลามเน้ือมัดเล็ก เสียงของลูกแกวสามารถชวยใหดึงความสนใจของผูปวยท่ีมีปญหา ทางสมองได ตอนนส้ี ามารถชว ยเหลอื ตวั เองได ตกั ขา วกนิ ขา วเองไดเ ขา หอ งนาํ ทาํ ธรุ ะสว นตวั เอง ไดห มด” ญาติผปู ว ย ผูจดั ทาํ คุณจฑุ ารตั น (เพอื่ นผปู ว ย) ต.วัดโบสถ อ.วัดโบสถ จ.พิษณโุ ลก ·ÐàºÂÕ ¹Í»Ø ¡Ã³ÀÁÙ »Ô ˜ÞÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾¡Ô Òà 37

BAP1 – ÃÒǽ¡ƒ à´¹Ô (ãªÊŒ íÒËÃºÑ ½¡ƒ à´Ô¹) 1. ราวเดินไมไผ ทม่ี าและแนวคิดของอุปกรณ : คิดมาจากปญ หาทีเ่ ผชญิ และเรียนรตู ัวอยางอปุ กรณจ ากที่อ่ืน “เนื่องจากปญหาของพอเปนโรคหลอดเลือดสมอง พิการ สูงอายุ ติดเตียง ปจจุบัน มีโรคแทรกซอ น ชวยเหลือตนเองไดน อย เดนิ ไมไ ด ทาํ เพอื่ จะฝก เดนิ ” ผจู ดั ทาํ 1 “เนอ่ื งจากปญหาของแม อยากใหแมไ ดฝ กเดนิ ไดอ อกกาํ ลังกาย” ผูจดั ทํา 2 วสั ดุ อปุ กรณ 1) เสาไม 4 ตน 2) ไมไผ 2 ลํา 3) ตะปู/เชอื ก ราคา ใชวสั ดทุ ม่ี ีอยูแลวในชมุ ชน ไมมคี า ใชจาย วิธกี ารทํา 1) ขดุ ดนิ ใหม ีความลึกประมาณ 20 เซนตเิ มตร จํานวน 4 หลมุ ระยะหางตามขนาด ตวั ของคนไข 2) ฝงเสาไม 4 เสา และกลบดินเพือ่ ใหม คี วามคงทนแขง็ แรง 3) ใชไมไ ผ 2 ลําที่มีขนาดเทาๆ กัน ใชเชอื กมัดหรอื ตอกตะปูตดิ กับเสาใหแ นน วธิ กี ารใช 1) พาผูปวยลุกขึ้นจากเตยี งมาทรี่ าวหัดเดิน 2) พยงุ ผปู ว ยดานหลังเดนิ ตามในชวงแรกๆ ที่หัดเดนิ ปอ งกนั การลม 3) ใหผ ูปวยกา วเดิน โดยพยงุ และชว ยยกขาซายขวา 4) เดินไปกลบั จนกวา จะเหนอื่ ย ขอควรระวงั /ขอ เสนอแนะสําหรับการใช 1) ควรตรวจสอบสภาพของอุปกรณอ ยูเสมอ เนือ่ งจากไมไ ผม อี ายกุ ารใชง านสั้น โดย เฉพาะกรณีทอี่ ยูกลางแจง 2) ควรประเมนิ ความแข็งแรงของกลามเนือ้ ผูปว ยใหม คี วามพรอ มกอนฝก เดนิ 3) ผปู วยควรควบคุมการเหยียดและงอขอ เขาไดกอ นฝกเดิน ขอควรระวงั /ขอ เสนอแนะในการสรางอปุ กรณ 1) ควรวดั ความสูงของราวและความกวา งใหพอดกี บั ผูปวยแตละราย 2) ควรจัดหาเกา อใ้ี หผปู วยไดนัง่ พักขณะฝกเดนิ 3) ควรเสรมิ สรางความมนั่ ใจในการเดินใหกบั ผปู วย โดยคอยระวังไมใหผ ูปว ยลม 38 ·ÐàºÕÂ¹Í»Ø ¡Ã³À ÁÙ »Ô ˜ÞÞÒªÁØ ª¹ÊÒí ËÃѺ¤¹¾Ô¡ÒÃ

ผลลพั ธ : การเคล่อื นไหวสะดวกขน้ึ ขอไมตดิ “ไดขยบั รางกาย ออกกําลัง ไดฝก เดนิ หวงั วา จะเดนิ ได” ผูปว ย 1 “ใชออกกาํ ลงั กาย ฝกเดิน เดนิ ไดคลอ ง ขอเขา ขอ ขาไมตดิ ” ผปู วย 2 ผจู ดั ทํา อปุ กรณ 2 อุปกรณ 1 นายจาํ ลอง นอ ยเอ่ยี ม (บตุ ร) นายประสิทธิชยั ธูปคํา (บุตร) 143 หมู 8 ต.มะตอง 134 หมู 5 ต.บานยาง อ.วดั โบสถ อ.พรหมพิราม จ.พษิ ณุโลก จ.พษิ ณโุ ลก 1 1 22 ·ÐàºÕ¹ÍØ»¡Ã³ÀÙÁÔ»˜ÞÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾Ô¡Òà 39

2. ราวเดนิ กะลา ท่มี าและแนวคิดของอปุ กรณ : ตองการหาวิธีการออกกาํ ลังกายตามแพทยแ นะนํา และเผชญิ ปญหา “หมอแนะนําวาตองออกกาํ ลังกาย และทําราวเดินเพือ่ พยุงใหเดินได และอีกปญ หา คอื อาการเทา ชาจงึ คดิ เอากะลามาเสรมิ ตรงราวเดนิ เพอื่ ตอนเดนิ จะไดท งั้ ขาและฝา เทา ” ผจู ดั ทาํ วสั ดุ อปุ กรณ 1) ไมไ ผย าว 3 เมตร หรือตามชวงเสาบาน 2 ทอน 2) เชือก 3) กะลา 4) ตะปู 5) ไมห นาสาม ความยาวยาวกวาชวงแขนคนไขต อนเดนิ ราคา ใชวัสดทุ ม่ี ีอยูแ ลวในชุมชน ไมม ีคาใชจ าย วิธีการทาํ 1) นําไมหนาสาม มาติดกับเสาบาน โดยสูงจากพื้นตามความสูงคนไข ทั้งสองเสา เพอื่ จะทาํ เปน คานสาํ หรบั ตดิ ไมไ ผ 2) นําไมไ ผยาว 3 เมตร หรอื ตามชวงเสาบาน 2 ทอ นมามัดตดิ กบั คานไม โดยตองมี ความกวา งตามชว งแขนคนไขเ พอ่ื จะใชเกาะพยุงตวั ไดส ะดวกทีส่ ดุ 3) นาํ กะลามาฝง ไวต ามพืน้ ราวเดนิ ระยะหา งเทา กบั ระยะกาวของคนไข วิธีการใช 1) ประคองตัวเองไปทรี่ าวเดนิ 2) เดนิ บนกะลาและใชม อื จับราว เดนิ ไป-กลบั จนกวาจะเหนือ่ ย ขอ ควรระวัง/ขอเสนอแนะสําหรับการใช 1) เหมาะสําหรับผปู ว ยท่เี รมิ่ เดินไดด แี ลว ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะในการสรา งอุปกรณ 1) ควรวดั ระดบั ความสงู ของราวใหพ อดกี บั ผปู ว ยทจ่ี ะใชม อื จบั ไดโ ดยทข่ี อ ศอกงอเลก็ นอ ย ราวไมค วรสงู เกนิ ไป โดยกะระยะดงั น้ี ความสงู ระดบั ตาํ กวา ราวนม (กรณตี อ งการการพยงุ มาก) หรือสงู ระดับเอว-สะโพก (กรณตี องการการพยงุ นอ ย) ผลลัพธ : ลดอาการตงึ เทา ขา ลดชา เดนิ คลองขึน้ “ไดออกกําลังกาย ไดฝกเดิน ลดเทาชาได เดินไดดีขึ้นแตก็แคบริเวณบาน กะลา ชวยลดอาการตึง เบาองุ ตนี เดินคลองขึ้น ผอนคลาย” ผูปวย 40 ·ÐàºÂÕ ¹ÍØ»¡Ã³À ÁÙ Ô»Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊÒí ËÃѺ¤¹¾¡Ô ÒÃ

ผูจัดทํา นายอดุ ม ทองเหลอื (บุตร) 25/1 หมู 3 ต.วัดโบสถ อ.วดั โบสถ จ.พษิ ณโุ ลก BAP2 – àµÂÕ §½ƒ¡Â¹× ¨Ò¡âµÐ ÃÕ´¼ÒŒ (ãªÊŒ Òí ËÃºÑ ¡Ãе¹ŒØ ¡ÒÃŧ¹Òíé ˹¡Ñ ·¢èÕ ÍŒ ¢Í§à´¡ç ÊÁͧ¾¡Ô ÒÃ) ทมี่ าและแนวคดิ ของอปุ กรณ : ตอ งการหาวธิ ีการออกกาํ ลังกายตามแพทยแ นะนํา และเผชญิ ปญหา “นอ งเปน เดก็ สมองพกิ าร เคยพาไปฝก และเหน็ ทศ่ี นู ยก ารศกึ ษาพเิ ศษ เขต 7 พษิ ณโุ ลก ตอนทน่ี าํ นอ งไปฝก เมอ่ื นอ งไมไ ดไ ปฝก จงึ อยากมใี ชเ องทบ่ี า น แตร าคาแพงจงึ คดิ ประดษิ ฐข น้ึ เอง” ผจู ดั ทํา วสั ดุ อุปกรณ 1) โตะ รีดผา 1 อัน 2) สายรดั 3 อนั 3) หมอนรองขา งตัว 2 ชิน้ 4) ผาขนหนรู องตน คอ 5) เหลก็ เสริมดา นลาง ราคา ประมาณ 1,000 ถงึ 1,500 บาท ·ÐàºÂÕ ¹ÍØ»¡Ã³ÀÁÙ Ô»Þ˜ ÞÒªÁØ ª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾Ô¡Òà 41

วิธีการทาํ 1) เลอื กโตะรดี ผา ขนาดใหญ แบบสงู ท่พี อเหมาะกบั ตัวเด็ก 2) นาํ ไปใหช า งใชเหล็กอ็อกเสรมิ ดานลา ง สําหรับวางเทา เมือ่ อยูใ นทายืน (ดานทว่ี าง เตารีด) 3) นําสายรัดทีป่ รับระดับไดม าติดกับอปุ กรณ วิธกี ารใช 1) อมุ นองวางบนอปุ กรณ 2) ใชผาขนหนูรองคอ และหมอนขางวางขา งตัวเด็ก 3) รดั สายใหกระชบั โดยมผี าขนหนูรองกนั เจบ็ 4) จับอปุ กรณต้ังขึ้นจนนอ งอยูใ นทายืน ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะสําหรบั การใช 1) ปรบั เปล่ียนอุปกรณทร่ี องคอและขางลําตวั ไดต ามความเหมาะสม เพอื่ ใหร า งกาย ของเดก็ อยนู ง่ิ มากท่ีสุด ขอ ควรระวงั /ขอเสนอแนะในการสรา งอปุ กรณ 1) ควรเสรมิ ใหอ ปุ กรณม คี วามแขง็ แรงโดยการเพมิ่ คานเหลก็ ดา นหลงั และใชฐ านรองรบั อปุ กรณ (Platform) ที่แผไปดานหลังมากขึน้ โดยเฉพาะเมื่อเดก็ โตข้ึน 2) ควรเลือกโตะรีดผาขนาดใหญท่ีสุด หรือประยุกตแผนกระดานท่ีมีขนาดรองรับ ความสูงเด็กไดเมื่อเดก็ ตัวโตขึ้นในอนาคต ผลลัพธ : เพิ่มกําลงั ขา เขา “เพอื่ ใหน อ งฝก ยนื ลงนาํ หนกั ชว ยใหข าแขง็ แรงขน้ึ เขา แขง็ แรง นอ งไดเ อยี้ วตวั ไดเ อง” ญาติผปู ว ย ผูจ ดั ทาํ นางเชอื น จีนะ (ยา ) 241 หมู 9 ต.บา นพริก อ.นครไทย จ.พษิ ณุโลก 42 ·ÐàºÂÕ ¹ÍØ»¡Ã³À ÁÙ Ô»˜ÞÞÒªÁØ ª¹ÊíÒËÃѺ¤¹¾¡Ô ÒÃ

·ÐàºÕÂ¹Í»Ø ¡Ã³À ÁÙ Ô»Þ˜ ÞÒªÁØ ª¹ÊÒí ËÃѺ¤¹¾Ô¡Òà 43

4.อุปกรณท ่ีชวยในเรือ่ ง หนา กิจกรรมและการมีสว นรว ม 45 (Activity & Participation) 47 49 4.1 การเปลีย่ นและการคงตําแหนง ของรางกาย 51 41 AP1 - เชือกรอกชวยพยงุ AP2 - ราวจับชว ยพยุง AP3 - เตยี งผอ นแรง AP4 - พนกั พงิ ชวยนงั่ BAP2 – เตยี งฝกยนื จากโตะรดี ผา 44 ·ÐàºÕ¹ÍØ»¡Ã³ÀÁÙ »Ô Þ˜ ÞÒªÁØ ª¹ÊÒí ËÃѺ¤¹¾¡Ô ÒÃ

AP1 - àª×Í¡ÃÍ¡ª‹Ç¾Âا (㪾Œ ÂاµÑÇÅ¡Ø ¹Ñè§ÊíÒËÃѺ¼ÙŒ»Ç† Â͋͹áç¤Ã§èÖ ·Í‹ ¹) ท่มี าและแนวคิดของอุปกรณ : คดิ มาจากปญ หาผูปวย และเรยี นรูตัวอยา งอปุ กรณจ าก รพ.สต. “เหน็ มาจาก รพสต. คิดหาวิธแี กไ ขปญหาใหค ณุ พอ อยากใหค ณุ พอ ไดออกกําลงั กาย แขน ไดชวยเหลอื ตวั เอง และพอชอบอาบนาํ บอยๆ จงึ คิดหาวธิ กี ารชวยเหลอื ใหตัวเองและคุณ พอไดอ าบนาํ ไดส ะดวก” ผจู ดั ทํา วสั ดุ อปุ กรณ 1) คานสําหรับแขวนรอก 2) ราวผามานเกาหรือทอ พวี ซี ีสําหรับทําดา มจบั 3) เชือก 4) ลูกเหล็ก ราคา ตํา กวา 100 บาท วธิ ีการทาํ 1) สาํ หรบั หอ งทไ่ี มม คี านจะตอ งตอ เตมิ คานขน้ึ มาสาํ หรบั แขวนรอก โดยพาดคานขวาง กบั เตยี งผูปวย 2) ตดิ ลกู เหลก็ กบั คานและผกู เชอื กเขา กบั คาน โดยเชอื กวดั ตามความยาวขณะทผ่ี ปู ว ยนอน 3) ผูกปลายเชอื กติดกบั ราวผา มานหรอื ทอ พีวีซเี พ่อื ทาํ เปน ดา มจับ โดยความยาวตอ ง เทา กบั ขนาดความกวา งแขนของผปู วย วธิ ีการใช 1) ปรบั ปลายเตยี งใหช นั ใหผ ปู ว ยใชเ ทา ดนั ตวั เองจากปลายเตยี ง โดยทม่ี อื จบั ดา มจบั ทงั้ สองขา ง 2) ผปู ว ยออกแรงดงึ ตวั เองใหล าํ ตัวตัง้ ตรง ใชหมอนรองหนุนดา นหลงั ขอ ควรระวงั /ขอ เสนอแนะสําหรับการใช 1) เหมาะสาํ หรบั ผปู ว ยทส่ี ามารถใชมือไดดที ั้ง 2 ขา ง ขอควรระวัง/ขอเสนอแนะในการสรางอปุ กรณ 1) ถา เชอื กยาวเกนิ ไป จะทําใหผปู ว ยออกแรงพยุงตวั ลกุ นงั่ ไดย าก ผลลพั ธ : เพิม่ กาํ ลงั กลามเนือ้ แขน และการชว ยเหลอื ตนเอง ·ÐàºÕÂ¹Í»Ø ¡Ã³À ÙÁ»Ô ˜ÞÞÒªÁØ ª¹ÊÒí ËÃѺ¤¹¾Ô¡Òà 45

“ผูปวยไดออกกําลังกายแขน ทําใหแขนมีแรง มีกําลัง ชวยเหลือตัวเองไดบางสวน ใชเพอ่ื ดนั ยนั ชวยเหลือตวั เอง” ญาตผิ ปู วย ผจู ดั ทํา นางกลุ นรี ญาณจาํ รัสกูล (บตุ ร) 123/41 หมู 5 ซอยขุนหาร ถนนธรรมบชู า ต.อรญั ญกิ อ.เมอื ง จ.พษิ ณุโลก 46 ·ÐàºÂÕ ¹ÍØ»¡Ã³ÀÁÙ Ô»Þ˜ ÞÒªØÁª¹ÊíÒËÃºÑ ¤¹¾¡Ô ÒÃ