วิชาปฏิบัตินำเที่ยว

แผนการเรยี นรู ปฏิบวัติชนิ าําเที่ยว

บทท่ี 3 บทบาท หนา้ ท่ี ความสามารถในการเป็ นผูน้ าเทย่ี ว ความนา มคั คเุ ทศกเ์ ป็นบคุ คลทม่ี คี วามสาํ คญั ต่ออตุ สาหกรรมทอ่ งเทย่ี ว ในฐานะเป็นผูเ้ช่อื มโยงความเขา้ ใจอนั ดี ให้ เกดิ ข้นึ ระหว่างนกั ทอ่ งเทย่ี วกบั แหล่งทอ่ งเทย่ี ว หรอื ส่ิงทเ่ี ขาสนใจ เป็นผูค้ อย อธิบายเร่ืองราว ดา้ น โบราณสถาน สถาปตั ยกรรม ศลิ ปวฒั นธรรม ขนบธรรมเนยี มประเพณี กจิ กรรม วถิ ชี วี ติ ของผูค้ น ความสวยงามตาม ธรรมชาติ จดุ ท่ี น่าสนใจในสถานทท่ี อ่ งเทย่ี วต่างๆ ตลอดจนมหี นา้ ทด่ี ูแลรบั ผดิ ชอบต่อนกั ทอ่ งเทย่ี ว ท่ีอยู่ในความดูแลระหว่างการ ปฏบิ ตั หิ นา้ ท่ี ดงั นน้ั มคั คเุ ทศกจ์ งึ ควรไดร้ ูจ้ กั กบั บทบาทและหนา้ ทท่ี ต่ี นควรปฏบิ ตั ิ ความสามารถ ดา้ นต่างๆ ของการเป็น ผูน้ าํ เทย่ี ว ใหค้ วามสาํ คญั ใส่ใจศกึ ษาเร่อื งดงั กล่าวอย่างลกึ ซ้งึ เพอ่ื ประโยชนใ์ นการทาํ งาน และการปฏบิ ตั หิ นา้ ทใ่ี หเ้กดิ ความเป็นระเบยี บเรยี บรอ้ ย เตม็ ไปดว้ ยประสิทธิภาพ เกิดความประทบั ใจจากนกั ทอ่ งเทย่ี ว บทบาทของมคั คเุ ทศก์ การปฏบิ ตั งิ านในอาชพี นาํ เทย่ี ว มคั คเุ ทศกจ์ ะตอ้ งมกี ารแสดงออกไดใ้ นหลายบทบาท ทส่ี าํ คญั ไดแ้ ก่ บทบาทครู บทบาทนกั จติ วทิ ยา บทบาทนกั แสดง บทบาทนกั การทตู บทบาทนกั บรหิ าร บทบาทนกั บรกิ าร ซง่ึ มคั คเุ ทศก์ จะตอ้ งดงึ ความสามารถในแตล่ ะบทบาทออกมาใชใ้ หไ้ ดอ้ ย่างมปี ระสทิ ธิภาพตามสถานการณ์ตา่ งๆ ดงั น้ี 1. บทบาทนักวชิ าการหรอื นักก่ึงวชิ าการ มคั คเุ ทศกต์ อ้ งทาํ หนา้ ท่ี เสมอื นนกั วชิ าการโดยการศกึ ษาหา ขอ้ มลู ความรูจ้ ากตาํ ราทน่ี กั เขยี น นกั วชิ าการไดเ้ขยี นไวม้ ารวบรวมเรยี บเรยี ง หรอื เป็นนกั จดจาํ ขอ้ มลู จากผรู ้ ูผ้ ูเ้ช่ยี วชาญ เพอ่ื นาํ มาอธิบายถ่ายทอดเร่อื งราวต่างๆ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดท้ ราบอกี ทอดหนง่ึ ในขณะเดยี วกนั มคั คเุ ทศกก์ ็อาจทาํ หนา้ ท่ี เสมอื นเป็นก่ึงนกั วชิ าการ กล่าวคอื เป็นผนู ้ าํ เอาความรูท้ ไ่ี ดร้ บั จากนกั วชิ าการ มาผสมผสานกบั ความรูเ้ กรด็ เลก็ เกรด็ นอ้ ย ประสบการณ์จากการประกอบวชิ าชพี ทผ่ี า่ นมา ไปอธบิ ายใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดท้ ราบในรูปแบบเฉพาะของแตล่ ะคน ทเ่ี นน้ เชงิ วชิ าการผสมผสานการกบั สอดแทรกเร่ืองราวทางประวตั ศิ าสตร์ ศลิ ปวฒั นธรรม สภาพภมู ศิ าสตร์ ภมู ปิ ระเทศ หรอื เร่อื งสอดแทรกเสรมิ ใส่ทเ่ี ป็นตาํ นานเล่าขาน เร่อื งเล่า ความเช่อื ประสบการณ์ส่วนตวั ทพ่ี บเจอไปอธบิ ายตอ่ ให้ นกั ทอ่ งเทย่ี วไดร้ บั ทราบ ทงั้ น้คี วามเป็นนกั มคั คเุ ทศกท์ ส่ี มบรู ณ์แบบนนั้ คงจะตอ้ งอาศยั ทง้ั ความเป็นนกั วชิ าการและนกั ก่ึงวชิ าการไปพรอ้ มกนั เพราะในหลายสถานการณ์จาํ เป็นตอ้ งอาศยั ทงั้ ความเป็นนกั วชิ าการและนกั ก่ึงวชิ าการในการนาํ เทย่ี วควบคู่กนั ทส่ี าํ คญั มคั คเุ ทศกต์ อ้ งมวี ธิ กี ารถ่ายทอดความรูไ้ ดอ้ ย่างมปี ระสิทธภิ าพ ไมค่ วรทาํ หนา้ ทน่ี กั วชิ าการท่ี เสมอื นครูกาํ ลงั สอนหนงั สือเดก็ เพราะนกั ทอ่ งเทย่ี วไมใ่ ช่นกั เรยี นทจ่ี ะตอ้ งนงั่ จดนงั่ จาํ และปฏบิ ตั ติ าม ทกุ ส่งิ ทกุ อย่าง ท่ี มคั คเุ ทศกบ์ อกกล่าว

71 บทบาท หนา้ ที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว 2. บทบาทนักจติ วทิ ยา มคั คเุ ทศกต์ อ้ งเรยี นรูจ้ ติ วทิ ยาความตอ้ งการของนกั ทอ่ งเทย่ี ว ว่าตอ้ งการหรอื สนใจในเร่ืองอะไร ซง่ึ ความตอ้ งการนนั้ จะมีความ แตกตา่ งกนั ไป ตามวยั เพศ ฐานะ พ้นื ความรู้ อาชพี ฯลฯ ของ นกั ทอ่ งเทย่ี วแต่ละคนแตล่ ะคณะ เช่น นกั ทอ่ งเทย่ี วบางกลุ่มอาจไมส่ นใจประวตั ศิ าสตรห์ รอื อะไรทเ่ี ป็นวชิ าการมากนกั แต่จะสนใจเร่ืองราวทส่ี นุกสนานบนั เทงิ มากกว่า ในทางตรงขา้ มนกั ทอ่ งเทย่ี วบางกลุ่มอาจตอ้ งการความรู้ ในดา้ น ประวตั ศิ าสตรศ์ ลิ ปวฒั นธรรมอย่างลกึ ซ้งึ แต่ไมช่ อบความสนุกสนานอกึ ทกึ ครกึ โครม มคั คเุ ทศกจ์ งึ ตอ้ งคน้ หาความ ตอ้ งการ หาความลงตวั ของนกั ทอ่ งเทย่ี วแตล่ ะคนแตล่ ะกลุ่มคณะใหเ้จอ เทคนคิ ประกอบการเสรมิ จติ วทิ ยา ทส่ี าํ คญั ท่ี มคั คเุ ทศกค์ วรมคี อื การพูด คอื ตอ้ งรูว้ ่าเขาสนใจทจ่ี ะฟงั เร่ืองอะไร จะเร่มิ ตน้ พูดอย่างไรใหเ้ขาสนใจ มคั คเุ ทศก์ จงึ ตอ้ ง เลอื กวธิ ีการพูดใหเ้หมาะสมกบั ความสนใจของนกั ทอ่ งเทย่ี วดว้ ย ตอ้ งคอยสงั เกตการตอบสนองการฟงั จากนกั ทอ่ งเทย่ี ว ปรบั การพดู ใหเ้หมาะสมอยู่ตลอดเวลา ถา้ มคั คเุ ทศกไ์ มม่ จี ติ วทิ ยาในการพดู ก็อาจทาํ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วเกดิ ความเบอ่ื หน่าย ทงั้ ๆ ทม่ี คั คเุ ทศกผ์ ูน้ นั้ อาจมคี วามรูด้ กี ็เป็นได้ 3. บทบาทนักแสดงหรอื นักนันทนาการ ในการนาํ เทย่ี วมคั คเุ ทศกอ์ าจจาํ เป็นตอ้ งแสดงบทบาทเป็น นกั แสดงอยู่บอ่ ยครงั้ เพอ่ื สรา้ งบรรยากาศการนาํ เทย่ี วใหม้ ชี วี ติ ชวี าสนุกสนาน มคั คเุ ทศกอ์ าจใชค้ วาม สามารถเฉพาะตวั ในการสรา้ งความประทบั ใจ ดว้ ยการเล่นดนตรี การแสดงมายากล การรอ้ งเพลง การเล่นเกมต่างๆ เป็นตน้ บางกรณี การนาํ เทย่ี วทม่ี กี ารพกั แรมในสถานทท่ี อ่ งเทย่ี วธรรมชาติ เช่น ในอทุ ยานแหง่ ชาติ หรอื ในรสี อรท์ ตามธรรมชาติ อาจมี กจิ กรรมนนั ทนาการยามคาํ่ คนื ในรูปแบบสรา้ งสรรคด์ ว้ ยก็ได้ การแสดงบทบาทนกั แสดงใหป้ ระสบความสาํ เรจ็ ข้นึ อยู่กบั ปจั จยั ตา่ งๆ ไดแ้ ก่ ประสบการณ์และการสรา้ งรูปแบบกจิ กรรมจากตวั มคั คเุ ทศก์ ส่ิงแวดลอ้ มเป็นใจ กจิ กรรมเหมาะกบั กลุ่มนกั ทอ่ งเทย่ี ว มตี วั กระตนุ้ ช่วย เช่น มขี องรางวลั มเี พอ่ื นทร่ี ูใ้ จในการทาํ กิจกรรม และสุดทา้ ยคอื การร่วมมอื จาก นกั ทอ่ งเทย่ี ว ทง้ั น้มี คั คเุ ทศกค์ วรมที กั ษะในการสรา้ งความสนุกสนานใหไ้ ดอ้ ย่างพอเหมาะพอควร ตอ้ งรูจ้ กั สงั เกต การ ตอบสนองจากนกั ทอ่ งเทย่ี วดว้ ย อย่ายดั เยยี ดการแสดงหรอื ความบนั เทงิ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วเมอ่ื เขาบง่ บอกอาการ หรอื แสดงความไมต่ อ้ งการโดยเดด็ ขาด 4. บทบาทนักการทตู มคั คเุ ทศกต์ อ้ งรูว้ ่าควรอธิบายเร่ืองราวเก่ียวกบั ประเทศ หรอื ทอ้ งถ่นิ ของตนให้ นกั ทอ่ งเทย่ี วทราบไดอ้ ย่างไร จงึ จะทาํ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วสนใจและเกดิ ความรูส้ กึ ทด่ี ี ตระหนกั ถงึ ความสาํ คญั ของมรดกทาง ธรรมชาติ และวฒั นธรรมทม่ี อี ยู่ในประเทศ บทบาทน้เี ปรยี บเสมอื นการเป็นผูท้ ต่ี อ้ งประชาสมั พนั ธเ์ ผยแพร่ช่ือเสียง เสนอภาพลกั ษณ์ทด่ี ขี องประเทศ ส่งิ ใดทน่ี กั ทอ่ งเทย่ี วมคี วามเขา้ ใจในทางลบเก่ยี วกบั ประเทศชาติ มคั คเุ ทศกก์ ็ตอ้ งทาํ หนา้ ทอ่ี ธบิ ายเชงิ สรา้ งสรรคใ์ หเ้ขามองภาพประเทศชาตดิ ขี ้นึ ดว้ ยเหตผุ ลตา่ งๆ แลว้ แตจ่ ะหยบิ ยก และ ส่ิงทม่ี คั คเุ ทศกพ์ งึ ตอ้ งระมดั ระวงั เป็นอย่างย่งิ คอื การพดู ในเชงิ ลบ การกล่าวถอ้ ยคาํ หรอื แสดงกริ ยิ าอนั เป็นการลบหลู่ดูหมน่ิ สถาบนั หรอื บคุ คล ไมพ่ ดู ในเร่ืองทล่ี ะเอยี ดออ่ นซง่ึ อาจขดั แยง้ ทางความคดิ กบั นกั ทอ่ งเทย่ี ว โดยเฉพาะอย่างย่งิ เร่อื ง สถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ ์ ไมว่ ่าจะเป็นของประเทศไทย หรอื ประเทศใดๆ ก็ตาม

72 บทบาท หนา้ ที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว 5. บทบาทนักบรหิ าร ในหลายโอกาส มคั คเุ ทศกต์ อ้ งอาศยั หลกั การบรหิ ารเขา้ มาเก่ยี วขอ้ งในการทาํ งาน ตอ้ งพยายามเอ้อื อาํ นวยความสะดวกใหม้ กี ารประสานงานทด่ี กี บั ทกุ ฝ่ายทเ่ี ก่ยี วขอ้ ง เพอ่ื ใหก้ ารปฏบิ ตั งิ านนาํ เทย่ี วเป็นไป อย่างเรยี บรอ้ ย การบรหิ ารของ มคั คเุ ทศกอ์ าจหมายถงึ การบรหิ ารคน คนในทน่ี ้ที ส่ี าํ คญั ก็คอื นกั ทอ่ งเทย่ี วนนั่ เอง โดยมากก็คอื ตอ้ งบรหิ ารนกั ทอ่ งเทย่ี วดว้ ยการใชค้ าํ พูดทน่ี ่าเช่ือถอื มวี ธิ กี ารพดู ใหเ้ขาเช่ือฟงั ไมท่ าํ ใหค้ ณะทวั รเ์ สียระบบ ทาํ ใหค้ ณะนกั ทอ่ งเทย่ี วมคี วามสามคั คี ทอ่ งเทย่ี วโดยคาํ นงึ ถงึ ส่วนรวม และส่งิ แวดลอ้ มในแหล่งทอ่ งเทย่ี ว การบรหิ าร อกี แงห่ นง่ึ คอื การบรหิ ารเงนิ แทนบรษิ ทั มคั คเุ ทศกต์ อ้ งใชจ้ า่ ยเทา่ ทจ่ี าํ เป็น หรอื เทา่ ทร่ี ะบไุ วใ้ นรายการเทา่ นนั้ ไมท่ าํ บญั ชี ใชจ้ า่ ยทเ่ี ป็นเทจ็ ไมใ่ ชจ้ ่ายอย่างสุรุ่ยสุร่าย อกี นยั หนง่ึ คอื การบรหิ ารเวลาควรจดั สรรเวลาใหไ้ ดอ้ ย่างมปี ระสทิ ธิภาพเกดิ ประโยชนส์ ูงสุด โดยคาํ นงึ ถงึ ผลประโยชนข์ องนกั ทอ่ งเทย่ี วเป็นสาํ คญั นอกจากน้มี คั คเุ ทศกก์ ็ตอ้ งเป็นผูบ้ รหิ ารในการ ตดั สนิ ช้ขี าดอกี หลายๆ กรณี เช่น นกั ทอ่ งเทย่ี วเรยี กรอ้ งจะไปเทย่ี วนอกเหนอื โปรแกรมทก่ี าํ หนด มคั คเุ ทศกก์ ็ตอ้ งทาํ หนา้ ทเ่ี ป็นผูต้ ดั สินช้ีขาด โดยพจิ ารณาจากเหตผุ ลต่างๆ แลว้ มาสรปุ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วทราบว่าสามารถไปไดห้ รอื ไมด่ ว้ ย เหตผุ ลประการใด ทง้ั น้คี วรพยายามอธิบายใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ ใจคลอ้ ยตามเหตผุ ลดว้ ย 6. บทบาทนักบรกิ าร บทบาทนกั บรกิ ารเป็นอกี บทบาทหน่งึ ทจ่ี ะสามารถทาํ ใหม้ คั คเุ ทศกไ์ ดเ้ขา้ ไปใกลช้ ดิ กบั นกั ทอ่ งเทย่ี ว สามารถสรา้ งมนุษยสมั พนั ธ์ และเรยี นรูถ้ งึ ความตอ้ งการของเขาไดเ้ป็นอย่างดี มคั คเุ ทศกต์ อ้ งพยายาม อาสาเป็นผูร้ บั ใช้ และใหบ้ รกิ ารนกั ทอ่ งเทย่ี วทกุ ครงั้ เมอ่ื มโี อกาส โดยไมต่ อ้ งรอใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วเอย่ ปากรอ้ งขอ เช่น การ เขา้ ไปช่วยขนสมั ภาระ เขา้ ไปอาสาเพอ่ื ช่วยถ่ายรูปเมอ่ื นกั ทอ่ งเทย่ี วเหลยี วหนา้ แลหลงั หาคนช่วย และ ช่วยเหลอื ในดา้ น อน่ื ๆ อกี มากมายเทา่ ทส่ี ามารถช่วยได้ การช่วยเหลอื นกั ทอ่ งเทย่ี วดงั กล่าว นอกจากจะเป็นการสรา้ งความประทบั ใจให้ เกดิ ข้นึ แลว้ หลายครง้ั การใหบ้ รกิ ารดงั กล่าวยงั อาจเป็นการทาํ ใหง้ านของมคั คเุ ทศก์ เอง เป็นไปดว้ ยความรวดเรว็ มาก ยง่ิ ข้นึ ช่วยใหค้ วามตอ้ งการหรอื ความคาดหวงั ของนกั ทอ่ งเทย่ี วไดส้ าํ เรจ็ ลุล่วง อนั จะเป็นการเสรมิ ใหง้ านในภาพรวมมี ความรวดเรว็ เกดิ ประโยชนต์ อ่ ทกุ ฝ่าย การปฏบิ ตั ิหนา้ ท่ีของมคั คเุ ทศก์ กรณีตอ้ งนาํ เทย่ี วนกั ทอ่ งเทย่ี วทม่ี าจากตา่ งประเทศ หรอื นาํ นกั ทอ่ งเทย่ี วไทยทอ่ งเทย่ี วภายในประเทศ ภารกิจทม่ี คั คเุ ทศกต์ อ้ งปฏบิ ตั ใิ นการนาํ เทย่ี ว จะมขี นั้ ตอนเร่มิ ตงั้ แตก่ ารไปรบั นกั ทอ่ งเทย่ี ว ณ จดุ รบั นกั ทอ่ งเทย่ี วหรอื จดุ รบั เขา้ ขนั้ ตอนการนาํ เทย่ี ว และส่งนกั ทอ่ งเทย่ี วกลบั ยงั โรงแรมทพ่ี กั หรอื จดุ หมายปลายทาง จนกระทงั่ ส่งกลบั ประเทศในทส่ี ุด โดยทวั่ ไปแลว้ มคั คเุ ทศกใ์ นฐานะผูน้ าํ เทย่ี วประเภทน้จี ะมหี นา้ ท่ี หลกั 3 ประการ คอื 1. หนา้ ท่ีการรบั เขา้ นกั ทอ่ งเทย่ี ว (Transfer – In) 2. หนา้ ท่ีการนาํ เทย่ี ว (Tourist Guide) 3. หนา้ ทก่ี ารส่งออกนกั ทอ่ งเทย่ี ว (Transfer – Out)

73 บทบาท หนา้ ที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว มคั คเุ ทศกบ์ างคนไดร้ บั คาํ สงั่ จากบรษิ ทั นาํ เทย่ี วใหป้ ฏบิ ตั หิ นา้ ทเ่ี ฉพาะการรบั เขา้ และส่งออกนกั ทอ่ งเทย่ี ว บางคนก็ทาํ หนา้ ทน่ี าํ เทย่ี วอย่างเดยี ว ดงั นนั้ ไมจ่ าํ เป็นว่ามคั คเุ ทศกจ์ ะตอ้ งปฏบิ ตั หิ นา้ ทค่ี รบทงั้ 3 ประการ ข้นึ อยู่กบั ความสามารถ ความถนดั ทส่ี าํ คญั อยู่ทก่ี ารมอบหมายงานจากบรษิ ทั นาํ เทย่ี วทต่ี นสงั กดั ทม่ี อบหมายมา 1. หน้าท่กี ารรบั เขา้ นักทอ่ งเทย่ี ว (Transfer – In) การรบั เขา้ นกั ทอ่ งเทย่ี วหมายถงึ การไปรบั นกั ทอ่ งเทย่ี วจากจดุ เขา้ เมอื ง เช่น ทท่ี า่ อากาศยาน ทา่ เรอื สถานรี ถไฟ หรอื สถานรี ถยนต(์ ขนส่ง) แลว้ นาํ มาส่งยงั สถานท่ี พกั แรม ดูแลใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ ทพ่ี กั อย่างเรยี บรอ้ ย หรอื พาไปทอ่ งเทย่ี วตอ่ ยงั แหล่งทอ่ งเทย่ี ว โดย ทวั่ ไปการรบั เขา้ นกั ทอ่ งเทย่ี ว มคั คเุ ทศกค์ วรยดึ แนวในการปฏบิ ตั ดิ งั น้ี 1.1 รบั ใบงาน (Tour Order หรอื Job Order) จากแผนกทวั ร์ (Operation) ของบรษิ ทั ทร่ี บั งาน 1.2 ตรวจและศกึ ษารายละเอยี ดในใบสงั่ งานทไ่ี ดร้ บั ใหเ้ขา้ ใจ ตรวจรายการ เช่น จะตอ้ งไปรบั นกั ทอ่ งเทย่ี ว ณ จดุ ใด วนั เวลาอะไร โดยเทย่ี วบนิ เทย่ี วรถไฟ หรอื ทางรถยนตเ์ ทย่ี วใด มนี กั ทอ่ งเทย่ี วก่ีคน มกี ารพกั แรมรบั ประทานอาหารทใ่ี ดบา้ ง ตอ้ งพานกั ทอ่ งเทย่ี วไปชมสถานทไ่ี หน (กรณีตอ้ งนาํ เทย่ี วดว้ ย) ระยะเวลาทพ่ี าํ นกั อยู่ใน ประเทศไทย และวนั เวลาเดนิ ทางกลบั เป็นตน้ รวมทงั้ รายละเอยี ดเก่ยี วกบั บรกิ ารทจ่ี ะไดร้ บั อน่ื ๆ ถา้ มปี ญั หาสงสยั ใหร้ บี ถามคนใหง้ านของบรษิ ทั ทนั ที 1.3 จดั เตรยี มอปุ กรณ์เอกสารเก่ียวกบั การนาํ เทย่ี ว สาํ หรบั นกั ทอ่ งเทย่ี วใหเ้รยี บรอ้ ย เช่น บตั รเขา้ ชม สถานท่ี ใบจองและเอกสารอน่ื ๆ ทจ่ี าํ เป็นเก่ียวขอ้ ง และระบใุ นใบงาน 1.4 จดั เตรยี มป้าย หรอื จดั ทาํ สญั ลกั ษณ์เคร่อื งหมายของบรษิ ทั นาํ เทย่ี ว อาจเป็นป้าย บรษิ ทั หรอื ป้าย ท่ี มรี ายช่อื นกั ทอ่ งเทย่ี ว (กรณีมาแบบ F.I.T.) หรอื ช่ือกลุ่มทวั ร์หรอื บรษิ ทั นาํ เทย่ี ว (กรณีมาเป็น Group) เพอ่ื เป็นการ ตอ้ นรบั และแสดงใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วเหน็ ณ จดุ รบั เขา้ 1.5 ตรวจสอบวนั เวลาเขา้ ของเคร่อื งบนิ รถยนต์ หรอื รถไฟแลว้ แตก่ รณี ถา้ นกั ทอ่ งเทย่ี วเดนิ ทาง โดย เคร่ืองบนิ จะตอ้ งตรวจสอบการมาถงึ อย่างนอ้ ยก่อนเวลาเคร่ืองบนิ ลง คร่งึ ชวั่ โมงถงึ 1 ชวั่ โมง และตรวจสอบเวลาถงึ เป็น ระยะๆ 1.6 นดั คนขบั รถทจ่ี ดุ หมาย หรอื อาจไปรบั นกั ทอ่ งเทย่ี วพรอ้ มกนั 1.7 ควรเดนิ ทางถงึ ทา่ อากาศยานหรอื จดุ หมายก่อนเวลานกั ทอ่ งเทย่ี วมาถงึ อย่างนอ้ ยเป็นชวั่ โมง กรณี บรษิ ทั ทว่ี ่าจา้ งมคั คเุ ทศกเ์ ป็นสมาชกิ ของ สมาคมไทยธุรกจิ การทอ่ งเทย่ี ว (ATTA-Association of Thai Travel Agents) มคั คเุ ทศกก์ ็ตอ้ งตดิ ตอ่ กบั สมาคม ATTA ทป่ี ระจาํ อยู่ทท่ี า่ อากาศยาน( Counter ATTA) ซง่ึ จะมี 2 ฝงั่ ท่ี ประตทู างออก B และ C ย่นื ฝงั่ ใดก็ได้ เพอ่ื แจง้ ความประสงค์ โดยกรอกแบบฟอรม์ ว่าจะมารบั นกั ทอ่ งเทย่ี วมาจากไหน สายการบนิ อะไร เทย่ี วบนิ ทเ่ี ทา่ ไหร่ จาํ นวนนกั ทอ่ งเทย่ี วก่ีคน ช่อื หรอื กรุป๊ ของนกั ทอ่ งเทย่ี ว สญั ชาตอิ ะไร พกั โรงแรม ไหน เลขทะเบยี นรถทม่ี ารบั ช่อื ของมคั คเุ ทศกท์ ม่ี ารบั และขอ้ มลู อน่ื ๆ เพอ่ื ใชใ้ นการรบั ลูกคา้ เขา้ มายงั ประเทศไทย ถา้ หากเกิดปญั หาข้นึ ทาง ATTA ก็จะไดต้ ดิ ต่อกบั มคั คเุ ทศกห์ รอื บรษิ ทั นาํ เทย่ี วได้ และเมอ่ื เคร่อื งลงจอดเจา้ หนา้ ทก่ี ็จะ เรยี กรถทม่ี ารบั จากลานจอดรถใหญ่ ใหเ้ขา้ มาจอดในบรเิ วณทเ่ี จา้ หนา้ ทส่ี มาคมฯ กาํ หนดไว้ มคั คเุ ทศกต์ อ้ งไปยนื รอรบั

74 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว นกั ทอ่ งเทย่ี ว และหวั หนา้ ทวั ร์ (ถา้ ม)ี พรอ้ มชูป้ายช่อื กลุ่ม หรอื ป้ายช่ือนกั ทอ่ งเทย่ี วในบรเิ วณทท่ี างออกของผูโ้ดยสารขา ลงจากเคร่อื ง หรอื บรเิ วณทเ่ี จา้ หนา้ ทส่ี มาคมจดั ไวใ้ ห้ แตห่ ากเป็นการมารบั นกั ทอ่ งเทย่ี วโดยทวั่ ไปมคั คเุ ทศกม์ กั รอรบั ลูกคา้ ทป่ี ระตูทางออก ซง่ึ ภายในสนามบนิ จะมปี ระตทู างออกทง้ั หมด 3 ประตู คอื A, B และ C เราจะสงั เกตไดจ้ าก หนา้ จอทแ่ี จง้ การข้นึ ลงของเทย่ี วบนิ ต่างๆ ทม่ี อี ยู่รอบๆสนามบนิ 1.8 เมอ่ื พบนกั ทอ่ งเทย่ี วกรณีทม่ี าแบบ F.I.T. มคั คเุ ทศกค์ วรกล่าวตอ้ นรบั และแนะนาํ ตวั แต่ถา้ เป็น Group Tour มคั คเุ ทศกจ์ ะตอ้ งเขา้ ไปแนะนาํ ตวั กบั หวั หนา้ ทวั ร์ และทง้ั สองควรกล่าวทกั ทายพรอ้ มแนะนาํ ตวั สอบถาม ว่าการเดนิ ทางเป็นอย่างไรบา้ ง จากนน้ั ก็ ตรวจสอบจาํ นวน ราย ช่อื นกั ทอ่ งเทย่ี ว จาํ นวนสมั ภาระและ ตรวจเก็บ Voucher การใชบ้ รกิ ารต่างๆ จากหวั หนา้ ทวั ร์ รบั มอบเอกสารต่างๆ จากหวั หนา้ ทวั รข์ องนกั ทอ่ งเทย่ี ว เพอ่ื จะไดท้ ราบ ว่านกั ทอ่ งเทย่ี วไดใ้ ชบ้ รกิ ารตรงกบั ใบงานทม่ี คั คเุ ทศกไ์ ดร้ บั มาหรอื ไม่ จากนน้ั ก็ช่วยตรวจสอบยาํ้ เตอื นเร่ืองสมั ภาระของ นกั ทอ่ งเทย่ี วก่อนช่วยขนข้นึ ไวใ้ ตท้ อ้ งรถ สายการบนิ เครื่องมาจาก แสดงสถานะ บนิ ไหน เคร่ืองลงจอด FLIGHT NO. ประตูทาง เคร่ืองออภกาพที เวลาทเ่ี คร่ืองลง ภาพท่ี 3.3 ป้ายแสดงสถานะทางการบนิ ทผ่ี ูท้ าํ หนา้ ทม่ี ารบั นกั ทอ่ งเทย่ี วตอ้ งมาตรวจสอบ ภาพท่ี 3.4 บรเิ วณทางออกผโู ้ดยสาร ผทู ้ าํ หนา้ ทร่ี บั เขา้ นกั ทอ่ งเทย่ี วมารอรบั นกั ทอ่ งเทย่ี ว ภาพท่ี 3.8 แบบฟอรม์ ย่นื ความจาํ นงขอรบั เขา้ นกั ทอ่ งเทย่ี วของสมาคม ATTA

75 บทบาท หนา้ ที่ความสามารถในการเป็นผูน้ าเทยี่ ว 1.9 นาํ นกั ทอ่ งเทย่ี วไปส่ง ณ ทพ่ี กั ตามทร่ี ะบุ (กรณี ตอ้ งเ ขา้ ทพ่ี กั ก่อน) โดย ระหว่างการเดนิ ทาง มคั คเุ ทศกค์ วรสนทนาสรา้ งความเป็นกนั เอง ใหข้ อ้ มลู เบ้อื งตน้ เก่ยี วกบั ประเทศของตนในเร่อื งต่างๆ เช่น เวลาใน ประเทศไทยเทยี บกบั เวลาของประเทศเขาเรว็ หรอื ชา้ กว่า กนั ก่ชี วั่ โมง สภาพอากาศ ภมู ปิ ระเทศ ภมู ศิ าสตร์ วถิ ชี วี ติ สถานทท่ี อ่ งเทย่ี วทน่ี ่าสนใจ (โดยเฉพาะสถานทม่ี ใี นโปรแกรม) อตั ราแลกเปล่ยี นเงนิ ภาษาถน่ิ ทจ่ี าํ เป็นอย่างงา่ ย ทใ่ี ชใ้ น ชวี ติ ประจาํ วนั เพอ่ื ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดใ้ ชป้ ระโยชน์ และควรแนะนาํ ขอ้ ควรปฏบิ ตั ติ นระหว่างอยู่ในประเทศ เช่น มารยาท ในการชมวดั หรอื สถานทศ่ี กั ดส์ิ ิทธ์ิ ขอ้ ควรปฏบิ ตั แิ ละไมค่ วรปฏบิ ตั ริ ะหว่างการทอ่ งเทย่ี วในแต่ละจดุ เป็นตน้ และถา้ เป็น เพยี งการรบั จากสนามบนิ ไปส่งทโ่ี รงแรม การปฏบิ ตั แิ คข่ น้ั ตอนน้กี ็ถอื เป็นการเสรจ็ ส้ินภารกจิ 1.10 ดูแลส่งนกั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ ทพ่ี กั พรอ้ มนดั หมาย วนั เวลา ในการทอ่ งเทย่ี ววนั รุ่งข้นึ (กรณีทต่ี อ้ งรบั นกั ทอ่ งเทย่ี วไปเทย่ี วต่อในวนั ถดั ไป) หากเป็นมคั คเุ ทศกม์ อื ใหมค่ วรเร่มิ ตน้ ดว้ ยการศกึ ษางานการเป็นผูช้ ่วยมคั คเุ ทศกร์ บั ส่งทวั ร์ โดยเร่มิ ตง้ั แต่ การรบั ลูกคา้ ทส่ี นามบนิ การส่งลูกคา้ ตามโรงแรมทพ่ี กั การเช็คอนิ หอ้ งพกั การนาํ เทย่ี วระยะสน้ั ๆ ในทต่ี ่างๆ ซง่ึ มคั คเุ ทศกจ์ ะตอ้ งดูเวลา ใหต้ รงกบั โปรแกรมทวั รท์ ร่ี บั มาจากบรษิ ทั รวมถงึ การอธิบายขอ้ มลู ตา่ งๆ ใหก้ บั ลูกทวั ร์ เช็ค จาํ นวนลูกคา้ เวลาทข่ี ้นึ รถทกุ ครง้ั ถ่ายรูปใหแ้ ขกบา้ งถา้ แขกตอ้ งการความช่วยเหลอื ตอบคาํ ถาม ชวนเขาพดู คยุ เล่าเร่อื ง และใหค้ าํ แนะนาํ เก่ยี วกบั ประเทศไทย เป็นตน้ หมายเหต.ุ . ปจั จบุ นั ลกั ษณะการเขา้ มาของนกั ทอ่ งเทย่ี วอาจมไิ ดเ้ขามาโดยการทอ่ งเทย่ี วส่วนตวั หรอื ซ้อื รายการนาํ เทย่ี ว มาอย่างเดยี ว ลกั ษณะหนง่ึ ทน่ี ยิ มกนั มากคอื การซ้อื ผา่ นทวั รท์ ร่ี วมตวั๋ เคร่อื งบนิ ทพ่ี กั และบรกิ ารบางอย่าง ทอ่ี าจไมร่ วม รายการทอ่ งเทย่ี ว ซง่ึ รายการนาํ เทย่ี วน้โี ดยมากบรษิ ทั หรอื หวั หนา้ ทวั รม์ กั ไปขาย Option Tour ทอ่ งเทย่ี วกบั แขก ภายหลงั ทาํ ใหเ้มอ่ื เป็นเช่นน้ี มคั คเุ ทศกท์ อ้ งถน่ิ จงึ ถูกลดความสาํ คญั ลงไปมาก เนอ่ื งจากนกั ทอ่ งเทย่ี วมเี วลาเป็นอสิ ระ ไมใ่ หค้ วามสาํ คญั ตอ่ การเทย่ี วตามโปรแกรม เช่น บ.TEZ ทวั รร์ สั เซยี ทโ่ี ดยมาก บนิ เช่าเหมาลาํ มา Transfer ก็ไปรบั (ไดค้ า่ ตอบแทนเป็นเทย่ี ว อยู่รบั ส่งกนิ นอนสนามบนิ เลยก็ว่าได)้ แลว้ ก็ส่งพทั ยาเลย เวลาทเ่ี หลอื ก็เป็น Option Tour ของหวั หนา้ ทวั รเ์ สยี ดว้ ยซาํ้ มคั คเุ ทศกท์ อ้ งถน่ิ บางครง้ั ก็แทบไมไ่ ดเ้ขา้ ไปยุ่ง เพราะบรษิ ทั ทวั รท์ ท่ี าํ ทวั รก์ ลุ่มลูกคา้ ขนาด ใหญ่ทเ่ี ขา้ มาเทย่ี วเยอะๆ ปจั จบุ นั ก็มาทาํ แลนดใ์ นประเทศไทยซะเองเป็นทเ่ี รยี บรอ้ ย โดยอาศยั ช่องว่างของกฏหมาย ทาํ ใหม้ คั คเุ ทศกไ์ ทย และการทอ่ งเทย่ี วไทยเสยี ผลประโยชนจ์ ากการจดั รายการนาํ เทย่ี วเช่นน้ี 2 . หน้าท่ใี นการนาเท่ยี ว (Tourist Guide) บางครงั้ การนาํ เทย่ี วจะเร่ิมจากการรบั นกั ทอ่ งเทย่ี วท่ีสนามบนิ แลว้ ไปทอ่ งเทย่ี วตอ่ เลยข้นึ อยู่กบั เวลามาถงึ ของเทย่ี วบนิ บางครงั้ ตอ้ งพานกั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ สู่ทพ่ี กั ใหเ้ขาไดพ้ กั ผอ่ นจากการ เดนิ ทางไกลเสยี ก่อน ตอ่ ไปน้จี ะเป็นหนา้ ทก่ี ารปฏบิ ตั งิ านนาํ เทย่ี ว ซง่ึ มคั คเุ ทศกส์ ามารถนาํ ไปปรบั ใชไ้ ดท้ งั้ การนาํ เทย่ี ว

76 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว แบบ Inbound Tour แบบ Outbound Tour และแบบ Domestic Tour โดยก่อนนาํ เทย่ี วมคั คเุ ทศกต์ อ้ งเตรยี มการ ใน เร่ืองตา่ งๆ ดงั น้ี 2.1 การเตรยี มตวั ก่อนออกเดนิ ทาง 2 .1.1 ในดา้ นการเตรยี มงาน ตรวจสอบแฟ้มงานออกทวั รศ์ กึ ษาขอ้ มลู เก่ียว กบั แหล่งทอ่ งเทย่ี ว ต่าง ๆ ทจ่ี ะแวะเย่ยี มชมไมว่ ่าจะเป็นทางดา้ นประวตั ศิ าสตร์ เกรด็ ความรู้ ศลิ ปวฒั นธรรมขน บธรรมเนยี มวถิ กี าร ดาํ รงชวี ติ จดุ เดน่ ของแหล่งทอ่ งเทย่ี ว สนิ คา้ พ้นื เมอื ง ความเป็นมาของจงั หวดั ทแ่ี หล่งทอ่ งเทย่ี วตง้ั อยู่ ตลอดจนจงั หวดั หรอื เมอื งทผ่ี า่ น รวมไปถงึ ประชากร อาชพี การคมนาคม ภมู ปิ ระเทศ ซง่ึ ควรดาํ เนนิ การดงั น้ี (1) ประชมุ รบั งาน ฟงั การสรปุ จากผใู ้ หง้ านก่อนเวลาเดนิ ทางพอสมควร (2) การเดนิ ทางไปตา่ งประเทศควรช่วยบรษิ ทั ตรวจสอบเอกสารทใ่ี ชใ้ นการเดนิ ทางไป ตา่ งประเทศใหถ้ ูกตอ้ งครบถว้ น ไมว่ ่าจะเป็นพาสปอรต์ ตวั๋ เคร่ืองบนิ ใบเขา้ ออกตรวจคนเขา้ เมอื งแตล่ ะประเทศ ฯลฯ (3) ศกึ ษารายละเอยี ดของโปรแกรมทอ่ งเทย่ี วใหเ้ขา้ ใจ ศกึ ษารายการนาํ เทย่ี ว กาํ หนดการว่ามกี ่ีวนั และพกั ก่ีจงั หวดั พกั ทไ่ี หน ตอ้ งผา่ นเมอื งอะไรบา้ ง แวะทจ่ี ดุ ไหน ผา่ นเสน้ ทางใดบา้ ง รา้ นอาหารท่ี จะไปรบั ประทานมชี ่ือเสียงดา้ นใด ใชย้ านพาหนะอะไรบา้ งในการเดนิ ทาง การเดนิ ทางแตล่ ะจดุ หา่ งกนั แคไ่ หน ใชเ้ วลาใน การเดนิ ทางมากนอ้ ยเพยี งใดเพอ่ื จะไดจ้ ดั กจิ กรรมบนรถไดถ้ ูกตอ้ ง (4) ศกึ ษาขอ้ มลู เก่ยี วกบั ทพ่ี กั แรม เช่น โรงแรมทพ่ี กั เป็นโรงแรมระดบั ใด อปุ กรณ์บน หอ้ งพกั ใชอ้ ย่างไร การบรกิ ารเป็นอย่างไร มบี รกิ ารอะไรบา้ ง มสี ่ิงอาํ นวยความสะดวกอะไรบา้ ง (5) ศกึ ษาแผนทก่ี ารเดนิ ทางว่า ไปเสน้ ทางใด และควรมแี ผนทต่ี ดิ ตวั ไปดว้ ย โดยเฉพาะในทท่ี ไ่ี มเ่ คยไป (6) ศกึ ษาประเภทของนกั ทอ่ งเทย่ี ว ไดแ้ ก่ ขอ้ มลู ส่วนตวั เบอรโ์ ทรศพั ท์ รูปถ่าย วนั เดอื นปีเกิด บนั ทกึ สุขภาพ ตรวจสอบว่ามกี ารขอบรกิ ารพเิ ศษอน่ื หรอื ไมศ่ กึ ษาขอ้ มลู เก่ียวกบั นกั ทอ่ งเทย่ี วว่า เป็นใคร มี อาชพี มคี วามตอ้ งการพเิ ศษอะไร เช่น รบั ประทานอาหารมงั สวริ ตั ิ ไมร่ บั ประทานเน้อื ววั เป็นตน้ ควรสงั เกตถงึ วนั เกิด ของนกั ทอ่ งเทย่ี วแต่ละคน ถา้ ช่วงวนั เดนิ ทางตรงกบั วนั เกดิ นกั ทอ่ งเทย่ี วคนใด ก็ควรเตรยี มของขวญั อวยพรวนั เกดิ ไป ใหด้ ว้ ย เป็นตน้ (7) ศกึ ษาเสน้ ทาง และ ขอ้ มลู สถานทท่ี อ่ งเทย่ี วเพอ่ื จะไดส้ ามารถใหค้ วามรูแ้ ก่ นกั ทอ่ งเทย่ี ว ถา้ ไปต่างประเทศควรศกึ ษาขอ้ มลู เก่ยี วกบั ประเทศทไ่ี ปเยอื น ประวตั คิ วามเป็นมา ประชากร วถิ ชี วี ติ ของ คน อากาศ ภาษาวฒั นธรรม ขนบธรรมเนยี ม ประเพณี ส่งิ ทค่ี วรปฏบิ ตั แิ ละไมค่ วรปฏบิ ตั ริ ะหว่างการทอ่ งเทย่ี ว (8) ศกึ ษารายการทวั ร์ หรอื บรกิ ารอน่ื ๆ ของบรษิ ทั เพอ่ื สามารถใหร้ าย ละเอยี ดแก่ นกั ทอ่ งเทย่ี วได้ (9) เชค็ รา้ นอาหาร ทพ่ี กั สถานทต่ี า่ งๆ ในโปรแกรมว่าทางบรษิ ทั ไดจ้ องไวเ้ รยี บรอ้ ย ถูกตอ้ งตรงจาํ นวนแลว้ หรอื ยงั

77 บทบาท หนา้ ที่ความสามารถในการเป็นผูน้ าเทยี่ ว (10) ศกึ ษาและเตรยี มสนั ทนาการต่างๆ ใหเ้หมาะสม เพอ่ื สรา้ งความเพลดิ เพลนิ แก่ นกั ทอ่ งเทย่ี ว (11) ศกึ ษาขอ้ มลู อน่ื ทจ่ี าํ เป็นตอ้ งใชใ้ นการปฏบิ ตั งิ านหรอื แนะนาํ นกั ทอ่ งเทย่ี ว เช่น กรณี ไปตา่ งประเทศ ใหศ้ กึ ษาเร่ืองคา่ ของเงนิ คา่ ครองชพี อตั ราแลกเปลย่ี นเงนิ ส่ิงของทต่ี อ้ งนาํ ตดิ ตวั ไป ระบบไฟฟ้า รูเสยี บ ปลกั๊ ไฟในหอ้ งพกั แรงดนั ไฟฟ้า ถา้ จะนาํ อปุ กรณ์ไฟฟ้าจากประเทศไทยไปจะใชไ้ ดห้ รอื ไม่ ถา้ ไดจ้ ะตอ้ งเตรยี มอย่างไร โทรศพั ทม์ อื ถอื สามารถนาํ ระบบใดไปใชไ้ ดบ้ า้ ง การกดโคด้ หมายเลขระหว่างประเทศ เร่อื งความแตกตา่ งของเวลา เร่ือง การใชภ้ าษาบางคาํ หรอื บางประโยคงา่ ยๆ ทจ่ี าํ เป็นสาํ หรบั การทกั ทาย การต่อรองราคาสนิ คา้ เป็นตน้ (12) แบง่ งานกนั รบั ผดิ ชอบ ตามความถนดั ตามความสามารถของแต่ละค น พรอ้ มทง้ั ประชมุ วางแผนงานไวล้ ่วงหนา้ ทกุ ขน้ั ตอน (กรณีมผี ชู ้ ่วยมคั คเุ ทศก)์ (13) เบกิ อปุ กรณ์ส่งิ อาํ นวยความสะดวกในการทาํ งานใหพ้ รอ้ ม (14) ตรวจสอบและเตรยี มเอกสารทจ่ี าํ เป็นในการนาํ เทย่ี ว เช่น โปรแกรมเดนิ ทาง รายช่ือ ทน่ี งั่ บนรถ (นยิ มมใี นการนาํ เทย่ี วแบบ Domestic) ใบจดั นกั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ ทพ่ี กั กรณีไปตา่ งประเทศตอ้ งมบี ตั รโดยสาร เคร่ืองบนิ เอกสารการเขา้ ออกประเทศ แบบฟอรม์ แจง้ รายการส่ิงของต่อศลุ กากร และเอกสารอน่ื ๆ ทเ่ี ก่ียวขอ้ ง (15) ถา้ ไปนาํ เทย่ี วต่างประเทศบางบรษิ ทั มนี โยบายใหม้ คั คเุ ทศกต์ อ้ งเขา้ บรษิ ทั มาจดั การ เร่ืองหนงั สอื เดนิ ทาง วซี า่ รวมถงึ จดั การเร่อื งเอกสารในการเดนิ ทางไปต่างประเทศของนกั ทอ่ งเทย่ี วโดยกรอกขอ้ มลู เตรยี มเอกสารต่างๆ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี ว ใหเ้วน้ เฉพาะช่องทน่ี กั ทอ่ งเทย่ี วตอ้ งเขยี นเอง เช่น ช่องลงช่อื (16) สรปุ และรบั ทราบแนวทางการทาํ งาน รวมทงั้ ซกั ถามปญั หาใหเ้ขา้ ใจกบั ผใู ้ หง้ านของ บรษิ ทั ศกึ ษารายละเอยี ดค่าใชจ้ า่ ยตลอดการเดนิ ทางว่า มกี ารจ่ายล่วงหนา้ ไปยงั สถานประกอบการใดบา้ งแลว้ (17) เบกิ ค่าใชจ้ ่ายจากฝ่ายบญั ชี ตรวจสอบ คา่ ใช้ จา่ ยแต่ละรายการใหถ้ ูกตอ้ ง ศกึ ษา รายละเอยี ดคา่ ใชจ้ า่ ยตลอดการเดนิ ทางว่า รายการไหนยงั ไมไ่ ดจ้ ่าย หรอื รายการไหนทไ่ี ดว้ างมดั จาํ ไปบา้ งแลว้ โดยอาจ ดูจากสาํ เนาใบจองประกอบดว้ ย อนง่ึ การเตรยี มตวั ก่อนออกเดนิ ทางของมคั คเุ ทศก์ ถา้ มสี ่งิ ใดทเ่ี ป็นประโยชนต์ ่อการเตรยี มตวั ของ นกั ทอ่ งเทย่ี วดว้ ย มคั คเุ ทศกห์ รอื บรษิ ทั นาํ เทย่ี วก็ควรแจง้ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดท้ ราบและไดเ้ตรยี มตวั ล่วงหนา้ เป็น ระยะเวลาพอสมควรดว้ ย เพอ่ื เป็นการลดปญั หาต่างๆ ทอ่ี าจเกดิ ข้นึ ระหว่างการเดนิ ทาง 2.1.2 ในดา้ นการเตรยี มเอกสาร ส่งิ ทต่ี อ้ งเตรยี มไปมดี งั น้ี (1) รายการทวั ร์ Itinerary คอื กาํ หนดการของทวั ร์ ซง่ึ จะใหข้ อ้ มลู เก่ยี วกบั เวลา กิจกรรมและสถานทๆ่ี จะไป รายการทวั รน์ ้ลี ูกทวั รก์ ็จะไดเ้หมอื นๆ กนั (2) ใบงานของไกด์ Tour Order คอื มลี กั ษณะคลา้ ยๆกบั รายการทวั ร์ แตม่ คี วาม ละเอยี ดมากกว่า ซง่ึ จะระบวุ ่าไกดต์ อ้ งทาํ อะไรบา้ งตรงจดุ ไหนเรยี กอกี อย่างว่าใบสงั่ งาน (Job Order) ระบวุ ่ามคั คเุ ทศก์

78 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว จะตอ้ งทาํ อะไรทไ่ี หนอย่างไรซง่ึ อาจ จะมหี มายเลขโทรศพั ท์ และทอ่ี ยู่ของผปู ้ ระกอบการตา่ งๆ ทต่ี อ้ งตดิ ตอ่ เช่น ทพ่ี กั รา้ นอาหาร รถเช่า และ สถานทเ่ี ขา้ ชมตา่ งๆ (โดยมากใบสงั่ งานจะนยิ มใชส้ าํ หรบั การนาํ เทย่ี วแบบ Inbound) (3) รายช่อื ลูกคา้ Guest List รายการน้จี ะใหข้ อ้ มลู ทส่ี าํ คญั เก่ยี วกบั ลูกคา้ เช่น ช่อื สญั ชาติ วนั เกิด อาชพี และขอ้ มลู ทเ่ี ป็น Comment สาํ คญั เก่ียวกบั ลูกคา้ เช่น คนน้แี พอ้ าหารทะเล คนน้ที านอาหารเจ เป็นตน้ (4) สญั ญาเช่าใบจองใบมดั จาํ ตา่ งๆ (Voucher) ของโรงแรม รา้ นอาหาร สถาน ประกอบการอน่ื ๆ ทเ่ี ก่ยี วขอ้ ง (5) รายการสรปุ คา่ ใชจ้ ่ายทบ่ี รษิ ทั กาํ หนด (6) แผนทน่ี งั่ บนรถของนกั ทอ่ งเทย่ี ว ทน่ี กั ทอ่ งเทย่ี วไดจ้ องมา (7) แบบฟอรม์ การจดั หอ้ งพกั (Rooming List) คนทจ่ี ะนอนหอ้ งเดยี วกนั ควรทาํ รายช่ือใหอ้ ยู่ตดิ กนั หรอื อยู่ช่องเดยี วกนั ถา้ มาเป็นคณะก็ควรจดั หอ้ งใหอ้ ยู่ใกลก้ นั โดยมากแบบฟอรม์ การจดั หอ้ งพกั มกั มขี อ้ มลู เก่ียวกบั รายช่อื นกั ทอ่ งเทย่ี วพรอ้ มหมายเลขโทรศพั ท์ ถา้ ไปต่างประเทศควรมหี มายเลขพาสปอรต์ ดว้ ย (8) แผนทส่ี ถานทท่ี อ่ งเทย่ี ว หรอื สถานประกอบการตา่ งๆ ทค่ี ดิ ว่าไมร่ ูท้ าง (9) เอกสารขอ้ มลู ความรูป้ ระกอบการบรรยายเก่ียวกบั จงั หวดั หรอื แหล่งทอ่ งเทย่ี ว เมอ่ื เวลาตดิ ขดั จะไดเ้ปิดหาขอ้ มลู ไดก้ ่อนทจ่ี ะบรรยาย (10) เอกสารดา้ นสนั ทนาการ (ถา้ ม)ี (11)) ขอ้ มลู สถานทแ่ี ละบรษิ ทั ทต่ี อ้ งตดิ ต่อ List of Contacts เช่น โรงแรม ทพ่ี กั รา้ นอาหาร ตวั แทนจดั นาํ เทย่ี ว ฯลฯ อนั น้กี ็สาํ คญั มากโดยเฉพาะหมายเลขโทรศพั ทแ์ ละช่อื บคุ คลทเ่ี ราตดิ ต่อได้ การ ประสานงานจะงา่ ยและรวดเรว็ ข้นึ นอกจากนนั้ ยงั ควรหาหมายเลขโทรศพั ทข์ องทอ่ี น่ื ๆ ซง่ึ พอช่วยเราไดใ้ นกรณีฉุกเฉิน เช่น เลขโทรศพั ทส์ าํ นกั งานทอ่ งเทย่ี วทอ้ งถน่ิ หรอื รายช่อื และเลขโทรของบรษิ ทั รถเช่าทไ่ี ดม้ าตรฐานระหว่างเสน้ ทางทเ่ี รา ไป เพอ่ื อาจจะไดโ้ทรตดิ ตอ่ ไดใ้ นกรณีรถของเราเสียเป็นตน้ (12) แบบสอบถามการบรกิ ารของบรษิ ทั เพอ่ื ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดแ้ สดงความคดิ เหน็ ใน การบรกิ ารดา้ นต่าง ๆ ในวนั เดนิ ทางกลบั (13) นามบตั รบรษิ ทั เพอ่ื ประชาสมั พนั ธแ์ ก่นกั ทอ่ งเทย่ี ว (14) บตั รตดิ กระเป๋าเดนิ ทาง (Tag) ควรมสี สี นั สดใสจาํ งา่ ย โดยเขยี นช่อื สกุล รายการ ทวั รต์ ดิ กระเป๋า มคั คเุ ทศกค์ วรเขยี นช่อื ใน Tag ของนกั ทอ่ งเทย่ี วแตล่ ะคนดว้ ยตวั เอง เพอ่ื จะไดจ้ าํ ช่ือและ ทาํ ความ รูจ้ กั นกั ทอ่ งเทย่ี ว และควรเตรยี ม Tag เผอ่ื ไวพ้ อประมาณ เน่อื งจากนกั ทอ่ งเทย่ี วบางคนอาจมสี มั ภาระมากกว่าหนง่ึ ใบ หรอื อาจเผอ่ื ไวก้ รณีนกั ทอ่ งเทย่ี วทาํ หลุดหาย ( 15) สาํ เนาใบประกอบการของบรษิ ทั เผอ่ื กรณีตาํ รวจทอ่ งเทย่ี วขอตรวจ (กรณีนาํ เทย่ี ว ในประเทศ)

79 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผูน้ าเทยี่ ว (16) ป้ายช่ือบรษิ ทั สาํ หรบั ตดิ หนา้ รถ หลงั รถ (17) กรณีไปต่างประเทศตอ้ งมี แบบฟอรม์ การเขา้ ออกประเทศ ไดแ้ ก่ ใบตรวจคนเขา้ เมอื ง และแบบฟอรม์ การแจง้ รายการส่งิ ของตอ่ ศลุ กากร (ในประเทศไทยปจั จบุ นั ใชก้ ารสุ่มตรวจและตรวจจากการทม่ี ี สายรายงาน) ใบตรวจสุขภาพ(สาํ หรบั บางประเทศทม่ี โี รคตดิ ต่อระบาด) ซง่ึ โดยมากบรษิ ทั หรอื มคั คเุ ทศก์ ไดก้ รอก ขอ้ ความในเอกสารดงั กล่าวไวเ้ รยี บรอ้ ยแลว้ เพยี งแตน่ าํ ไปแจกใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี ว ไดล้ งช่อื เทา่ นน้ั นอกจากน้ยี งั ตอ้ งมี หนงั สือเดนิ ทาง วซี า่ (กรณีตอ้ งไปในประเทศทต่ี อ้ งขอวซี า่ ) บตั รโดยสารเคร่ืองบนิ (18) เอกสารขอ้ มลู ความรูป้ ระกอบการบรรยายเก่ียวกบั ขอ้ มลู ในแหล่งทอ่ งเทย่ี ว ทไ่ี ป เพอ่ื ไดอ้ า่ นประกอบความรูใ้ นเวลาอนั สมควร (19) เตรยี มกจิ กรรมทจ่ี ะใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วทาํ ระหว่างการเดนิ ทาง เช่น กิจกรรม เกมส์ ต่างๆ โดยมากมคั คเุ ทศกจ์ ะตอ้ งเป็นผูจ้ ดั เตรยี ม เอง ทงั้ น้ตี อ้ งศกึ ษากจิ กรรมความช่นื ชอบของนกั ทอ่ งเทย่ี วแตล่ ะ ประเภทดว้ ย (20) สาํ เนาพาสปอรต์ เผอ่ื ไว้ 2-3 ชดุ ในกรณีทอ่ งเทย่ี วหลายวนั เผอ่ื ไว้ สาํ หรบั การจดั ท่ี นงั่ บนเคร่ืองบนิ หรอื จดั เขา้ ทพ่ี กั ฯลฯ (21) บนั ทกึ ความจาํ things to do list / checklist คอื แบบเตอื นความจาํ ถา้ ตอ้ งทาํ ทวั ร์ ยาวๆ หลายวนั การลงบนั ทกึ เตอื นความจาํ ในเร่ืองงานน้ี ไมค่ วรไปลงรวมกบั สมดุ บนั ทกึ เร่ืองส่วนตวั Diary ทเ่ี ราใชอ้ ยู่ (22)แบบบนั ทกึ งานแต่ละวนั daily tour report แบบกรอกบนั ทกึ ประจาํ วนั ควรทาํ ทกุ วนั ไมค่ วรทาํ ตอนจบทวั รท์ เี ดยี วเพราะจะทาํ ใหเ้ราลมื ขอ้ ละเอยี ดปลกี ย่อยได้ (23)แบบบนั ทกึ ค่าใชจ้ ่าย expenses sheets สาํ คญั มากไมง่ นั้ ชกั เน้อื ตวั เอง เมอ่ื มเี วลา พอว่างๆ ก็กรอกรายละเอยี ดไปเลยว่าเราไดจ้ ่ายอะไรไปบา้ ง (24)ซองรวบรวมใบเสรจ็ large envelop ซองขนาดใหญ่ควรเตรยี มคู่กนั ใวเ้ สมอๆกบั แบบบนั ทกึ ค่าใชจ้ า่ ย เอาใวเ้ ก็บรวบรวมใบเสรจ็ หางตวั๋ ตา่ งๆ บางคนชอบยดั ๆรวมๆกนั ใวใ้ นกระเป๋าพอเอาเขา้ จรงิ ๆ หายหาไมเ่ จอก็บอ่ ย (25)แบบกรอกรายช่อื ทวั รเ์ พม่ิ เตมิ (ขายพเิ ศษ) optional tour list สาํ หรบั เอาใวก้ รอก ช่อื ลูกคา้ ทส่ี นใจซ้อื Option tours พเิ ศษทเ่ี ราขายเพม่ิ (26)แบบกรอกประกนั ภยั ต่างๆ emergency claim forms ในกรณีทจ่ี าํ เป็น เราตอ้ ง รบี กรอกแบบฟอรม์ ประกนั ภยั แลว้ ตอ้ งส่งโทรสาร Fax ใหก้ บั บรษิ ทั รบั ประกนั ทนั ที 2.1.3 ในดา้ นการเตรยี มอปุ กรณ์ทต่ี อ้ งใชใ้ นการนาํ เทย่ี ว ส่งิ ทต่ี อ้ งเตรยี มมดี งั น้ี (1) กระตกิ นาํ้ (2) แกว้ นาํ้ ถาดเสริ ฟ์ นาํ้ (3) ถงั นาํ้ สาํ หรบั ลา้ งแกว้ หรอื ใส่นาํ้ ทก่ี ินเหลอื ท้งิ

80 บทบาท หนา้ ที่ความสามารถในการเป็นผูน้ าเทยี่ ว (4) เคร่อื งดม่ื ตา่ งๆ (5) ยาสามญั ประจาํ บา้ นทวั่ ไปยาทวั่ ๆ ไป เช่น ยาหมอ่ ง ยาแกป้ วดศรี ษะปว ดทอ้ ง แก้ ทอ้ งเสยี เป็นตน้ รวมถงึ ของใชส้ ่วนตวั เช่น ดา้ ย เขม็ เยบ็ ผา้ อปุ กรณ์หลายๆ อย่าง ถงึ แมบ้ างโรงแรมหรอื ในแหล่งทไ่ี ปจะมใี หห้ รอื หาไดง้ า่ ย มคั คเุ ทศก์ก็ควรเตรยี มไปเองดว้ ยเผอ่ื ฉกุ เฉนิ ระหว่างเดนิ ทาง (6) ถงุ ใส่ขยะ (7) ผา้ เย็น กระดาษชาํ ระ จาํ นวนใหเ้หมาะสมกบั ปรมิ าณการใชใ้ นแตล่ ะทรปิ (8) อาหารว่าง ของขบเค้ยี ว ลูกอมอาหารว่างและเคร่อื งดม่ื อาหารว่าง ไดแ้ ก่ คกุ ก้ี เคก้ แยมโรล หรอื ขา้ วตงั เสวย สาคูไสห้ มู กระหร่ีพบั ลูกอม เป็นตน้ เคร่อื งดม่ื เช่น นาํ้ เปล่า นาํ้ อดั ลม ชา กาแฟ นาํ้ ขงิ มะตมู เก็กฮวย เป็นตน้ หรอื ผลไม้ แลว้ แต่นโยบาย (9) อปุ กรณ์ในการสนั ทนาการ เกมสต์ า่ งๆ(โดยเฉพาะสาํ หรบั การนาํ เทย่ี วนกั ทอ่ งเทย่ี ว ไทย) (10) ของรางวลั ของแจกตา่ งๆ เช่น หมวก ปากกา ฯลฯ ของรางวลั สาํ หรบั ผูท้ เ่ี ล่น เกมสบ์ นรถ หรอื กจิ กรรมการแสดงช่วงกลางคนื มขี องรางวลั เลก็ ๆ นอ้ ยๆ ใหแ้ ก่ผเู ้ขา้ รว่ มกจิ กรรม เพอ่ื กระตนุ้ การมี ส่วนรว่ ม (11) โทรโขง่ ลาํ โพงขนาดเล็กพกพาตดิ ตวั สาํ หรบั ใชพ้ ูดนอกรถ (12) อปุ กรณ์อน่ื ๆ ทจ่ี าํ เป็นตอ้ งใชใ้ นแต่ละสถานท่ี เช่น ไปภกู ระดงึ ก็ตอ้ งเอาไฟฉายไป ฯลฯ (13) อาหารไทย เช่น นาํ้ พรกิ อาหารกระป๋อง นาํ้ ปลาพรกิ ฯลฯ (กรณีไปต่างประเทศ แลว้ อาหารไมถ่ ูกปาก) โดยประเทศนน้ั ตอ้ งอนุญาตใหน้ าํ เขา้ ดว้ ย ประเดน็ น้มี องได้ 2 มมุ คอื มมุ หน่งึ การทห่ี วั หนา้ ทวั ร์ นาํ กบั ขา้ วอาหารไทยไปบรกิ าร ต่อแขกเขาอาจรูส้ ึกดเี หมอื นอยู่บา้ น กนิ อม่ิ นอนหลบั แต่หากจะมองในมมุ การทอ่ งเทย่ี ว ใหถ้ งึ แก่น เร่ืองการทานอาหารบางครงั้ บรษิ ทั นาํ เทย่ี วตอ้ งเขา้ ใจ คาํ ว่า Original Test ดว้ ย เพราะนกั ทอ่ งเทย่ี วปจั จบุ นั มไี มน่ อ้ ยทเ่ี ขาตอ้ งการความเป็นแก่นแท้ (14) เพอ่ื ความบนั เทงิ ควรเตรยี มเทปเพลง VCD หนงั สารคดตี า่ งๆ โดย คาํ นงึ กลุ่ม ของนกั ทอ่ งเทย่ี ว และสถานทท่ี จ่ี ะไปดว้ ย เช่น ไปรว่ มงานลอยกระทง ก็นาํ เพลงเก่ยี วกบั ลอยกระทงไป เป็นตน้ (15) แฟ้มหรอื กระเป๋าคาดเอว สาํ หรบั ใส่เงนิ ใส่เอกสารทจ่ี าํ เป็น เช่น นามบตั ร ใบ Voucher ต่างๆ หมายเหตุ กรณีเดนิ ทางไปต่างประเทศใหเ้ตรยี มเฉพาะส่งิ ของ และอปุ กรณ์ทจ่ี าํ เป็นเทา่ นนั้ เช่น เคร่ืองเทศ ของไทย อาหารไทยทเ่ี นน้ เป็นอาหารกระป๋อง ส่วนอปุ กรณ์หรอื ส่ิงของอน่ื ๆ มคั คเุ ทศก์ และ บรษิ ทั นาํ เทย่ี วทอ้ งถน่ิ จะ เตรยี มใหอ้ ยู่แลว้ ซง่ึ การเตรยี มวสั ดอุ ปุ กรณ์ในการบรกิ ารต่างๆ ควรเตรยี มไปใหถ้ ูกกลุ่มลูกคา้ ทร่ี บั บรกิ าร และให้ เพยี งพอตอ่ การเดนิ ทางตลอดทรปิ ดว้ ย

81 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผูน้ าเทยี่ ว 2.1.4 ในดา้ นส่วนตวั การเตรยี มตวั ของมคั คเุ ทศก์ ควรเตรยี มเส้ือผา้ ใหพ้ อ ใชแ้ ละเหมาะกบั สถานทท่ี ไ่ี ป เคร่ืองแต่งกายตอ้ งสะอาด สุภาพ ควรนาํ นาฬกิ าปลุกตดิ ตวั ไปดว้ ย นอกจากน้ี (1) ควร พกั ผอ่ นใหเ้พยี งพอก่อนออกปฏบิ ตั งิ าน (2) เตรยี มจติ ใจใหพ้ รอ้ มทจ่ี ะเผชญิ กบั งานขา้ งหนา้ (3) เตรยี มคา่ ใชจ้ ่ายส่วนตวั เพราะบางครงั้ อาจมเี หตจุ าํ เป็นทต่ี อ้ งใชจ้ ่ายเกินกว่าท่ี บรษิ ทั ใหม้ า (4) จดั สมั ภาระส่วนตวั ทต่ี อ้ งใชข้ ณะออกปฏบิ ตั งิ าน (นาํ ไปเฉพาะทจ่ี าํ เป็นเทา่ นนั้ ) 2.2 วนั เดินทาง 2.2.1 กรณีเดนิ ทางโดยรถโคช้ (1) นดั หมายพนกั งานขบั รถ และมคั คเุ ทศกต์ อ้ งมาถงึ ก่อนเวลานดั ทบ่ี รษิ ทั หรอื จดุ นดั หมายอย่างนอ้ ย 1 ชวั่ โมง เพอ่ื จะไดม้ าดูความเรยี บรอ้ ยของยานพาหนะ เมอ่ื มาถงึ รถทกั ทายคนขบั สงั เกตดู คนขบั ว่าอยู่ ในสภาพทพ่ี รอ้ มทจ่ี ะทาํ งานหรอื ไม่ ถา้ ไมพ่ รอ้ ม เช่น ตาปรอื มกี ล่นิ เหลา้ แตง่ ตวั สกปรก ไมเ่ รยี บรอ้ ย ควร ขอเปล่ยี น ทนั ที (2) ตรวจสอบสภาพความพ รอ้ มของอปุ กรณ์ส่งิ อาํ นวยความสะดวกทต่ี อ้ งใชบ้ นรถ เช่น ไมโครโฟน เสยี งดงั ใชไ้ ดห้ รอื เปล่า สาํ รวจหอ้ งนาํ้ ความสะอาดบนรถ ปรบั เบาะนงั่ สภาพทวั่ ไปของรถใหเ้ขา้ ทเ่ี ขา้ ทาง ฯลฯ (3) จดั วางอปุ กรณ์ทจ่ี ะใหบ้ รกิ ารประจาํ จดุ พรอ้ มทจ่ี ะบรกิ ารแก่นกั ทอ่ งเทย่ี วไวบ้ นรถ ใหพ้ รอ้ มสาํ หรบั บรกิ ารเช่น แกว้ นาํ้ ถาดใส่นาํ้ ถงุ ขยะ นาํ้ แขง็ เคร่ืองดม่ื อาหารว่าง ของขบเค้ยี ว ผา้ เย็น ฯลฯ (4) จากนน้ั ใหล้ งมารอตอ้ นรบั นกั ทอ่ งเทย่ี ว โดยมใี บรายช่ือนกั ทอ่ งเทย่ี ว พรอ้ ม แผนผงั ทน่ี งั่ บนรถ (กรณีนาํ เทย่ี วคนไทยภายในประเทศควรมี แต่ถา้ ไปต่าง ประเทศ หรอื นาํ เทย่ี วชาวตา่ งชาติ ไม่ จาํ เป็นตอ้ งมแี ผนผงั ทน่ี งั่ น้)ี นกั ทอ่ งเทย่ี วมาถงึ ควรแนะนาํ ตวั และทกั ทายจากนนั้ ตดิ Tag แสดงความเป็น (5) เมอ่ื เจา้ ของสมั ภาระ จดั วางใหเ้รยี บรอ้ ย จากนน้ั จดั ทน่ี งั่ บนรถ ทาํ ความเขา้ ใจเร่ืองเสน้ ทาง ทอ่ งเทย่ี ว กบั พนกั งานขบั รถ ให้ คนขบั มสี ่วนร่วมในการใหค้ าํ แนะนาํ ปรกึ ษาเร่ืองเสน้ ทางเดนิ ทาง (6) ตรวจสอบดูแลนกั ทอ่ งเทย่ี วใหค้ รบ ช่วยเหลอื แกไ้ ขปญั หาต่างๆ ทอ่ี าจเกิดข้ึ นกบั นกั ทอ่ งเทย่ี ว เพอ่ื ใหส้ ามารถออกเดนิ ทางไดต้ ามเวลาทก่ี าํ หนด และเมอ่ื ลูกคา้ ครบจงึ ออกเดนิ ทาง 2.2.2 กรณีเดนิ ทางโดยเคร่ืองบนิ (1) มคั คเุ ทศกค์ วรมาก่อนเคร่อื งบนิ ออก 2-3 ชวั่ โมง กรณีไปต่างประเทศ แตถ่ า้ เป็น การบนิ ภายในประเทศ ควรนดั นกั ทอ่ งเทย่ี วก่อนเคร่ืองบนิ ออกอย่างนอ้ ย 45 นาที เมอ่ื มนี กั ทอ่ งเทย่ี วมาถงึ ควรแนะนาํ

82 บทบาท หนา้ ที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว ตวั ทกั ทาย และทาํ การตดิ Tag เช่นเดยี วกบั การเดนิ ทางโดยรถยนต์ อธิบายเร่ืองการจดั กระเป๋า การโหลดสมั ภาระเขา้ ใต้ ทอ้ งเคร่ือง การนาํ ส่ิงของตดิ ตวั ข้นึ เคร่ือง (2) เชค็ อนิ ท์ ทน่ี งั่ บนเคร่ืองบนิ (Boarding Pass) ตรวจสอบเทย่ี วบนิ ว่าตรงตาม กาํ หนดเวลาหรอื ไม่ แจกจ่ายบตั ร โดยสาร ใหแ้ ก่นกั ทอ่ งเทย่ี ว โดย มอบ แนบไปพรอ้ มกบั ภาษสี นามบนิ พาสปอรต์ แบบฟอรม์ การตรวจคนเขา้ เมอื ง แบบฟอรม์ การแจง้ รายการส่งิ ของต่อศลุ กากร และใบตรวจสุขภาพ (กรณีไปในประเทศ ทต่ี อ้ งใช)้ โดยเอกสารทงั้ หมดมคั คเุ ทศกค์ วรกรอกขอ้ มลู เตรยี มไวใ้ หห้ มด จากนน้ั ใหอ้ ธบิ ายการใชเ้ อกสารแต่ละช้นิ ดูแลการเขา้ หอ้ งผโู ้ดยสาร อธิบายขนั้ ตอนกระบวนการระหว่างอยู่ทท่ี า่ อากาศยาน ตงั้ แตก่ ารเอก็ ซเรยส์ มั ภาระทจ่ี ะนาํ ข้นึ เคร่อื ง การเช็กอนิ ตวั๋ เดนิ ทาง Gate ข้นึ เคร่อื ง อธิบายและใหแ้ ขกลงช่อื ในใบเขา้ เมอื ง(ตม.) การตรวจหนงั สอื เดนิ ทาง วซี า่ การตรวจเอก็ ซเรยห์ า ส่ิงตอ้ งสงสยั หรอื ส่งิ ผดิ กฎหมาย ภาพท่ี 3.19 สายการบนิ ประกาศเรยี กผูโ้ดยสารข้นึ เคร่ือง (3) เมอ่ื ข้นึ เคร่ืองบนิ มคั คเุ ทศกค์ วรจดั หาทน่ี งั่ ใหเ้ รยี บรอ้ ย พรอ้ มช่วยจดั สมั ภาระ เก็บเขา้ ท่ี ควรดูแลอธิบายนกั ทอ่ งเทย่ี วเก่ียวกบั ส่งิ อาํ นวยความสะดวกบนเคร่อื ง เช่น การกดป่มุ ใหพ้ นกั เกา้ อ้เี อนลง การใชไ้ ฟอา่ นหนงั สือ หรอื การเปิดทวี จี อเล็กส่วนตวั ชมรายการภาพยนตร์ เป็นตน้ (4) ระหว่างอยู่บนเคร่อื งพยายามเดนิ แวะทกั ทายนกั ทอ่ งเทย่ี วเป็นระยะๆ ควรทาํ ความรูจ้ กั กบั พนกั งานบนเคร่ืองบนิ เมอ่ื เคร่ืองใกลถ้ งึ จดุ หมายปลายทาง อธบิ ายเร่อื งกระบวนการตรวจคนเขา้ เมอื ง เมอ่ื ใกลถ้ งึ ใหย้ าํ้ เตอื นเร่ืองการย่นื เอกสารแบบฟอรม์ การตรวจคนเขา้ ประเทศ และแบบฟอรม์ การแจง้ รายการส่งิ ของตอ่ ศลุ กากรแนบไปพรอ้ มกบั พาสปอรต์ เพอ่ื เขา้ ผา่ นการตรวจคนเขา้ เมอื ง (5) กรณีเคร่อื งบนิ ตอ้ งจอดพกั เคร่ือง เปล่ยี นเคร่ือง หรอื จอดรบั คน ควรเตอื นเร่ือง ของมคี า่ ใหน้ าํ ตดิ ตวั ไป แนะนาํ ขน้ั ตอนการปฏบิ ตั ติ นระหว่างการจอดแวะ นดั แนะเวลา จดุ นดั พบใหช้ ดั เจน (6) เมอ่ื ถงึ สนามบนิ ควรเดนิ นาํ นกั ทอ่ งเทย่ี ว ช่วยเหลอื นกั ทอ่ งเทย่ี วใหผ้ า่ นการตรวจ คนเขา้ เมอื งอย่างราบร่ืน นาํ ไปยงั จดุ รบั สมั ภาระ ช่วยดูแลเร่อื งสมั ภาระ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดท้ าํ ภารกิจส่วนตวั จากนน้ั นาํ คณะผา่ นการตรวจคนเขา้ เมอื ง และรวบรวมคณะอกี ครง้ั ก่อนเดนิ นาํ ออกจากสนามบนิ ไปจดุ ข้นึ รถ ภาพท่ี 3.24 มคั คเุ ทศกย์ นื รอรวบรวมคณะเดนิ ทางเป็นระยะๆ หลงั จากลงจากเคร่ืองบนิ เพอ่ื ใหเ้ขา้ หอ้ งนาํ้ และรวบรวมสมาชกิ โดยเฉพาะหากไปในสนามบนิ ใหญ่ๆ หรอื ตอ้ งตอ่ รถไฟฟ้า หรอื ตอ้ งเดนิ ต่อไปยงั จดุ รบั กระเป๋า หรอื ดา่ นตรวจคนเขา้ เมอื งทย่ี งั อยู่ไกล (7) มคั คเุ ทศกค์ วร มองหา Local Guide และแนะนาํ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วรูจ้ กั ทาํ ความคนุ้ เคยมคั คเุ ทศกท์ อ้ งถ่นิ (หากไปในประเทศทม่ี มี คั คเุ ทศกท์ อ้ งถ่นิ ) และ คนขบั รถ และตกลงในรายละเอยี ดใน

83 บทบาท หนา้ ที่ความสามารถในการเป็นผูน้ าเทยี่ ว เร่ืองของเสน้ ทางหรอื กาํ หนดการต่างๆ ใหช้ ดั เจน ก่อนข้นึ รถควรใหล้ ูกคา้ ตรวจสอบกระเป๋าของตนเองเสมอและก่อนเร่ิม เดนิ ทางต่อมคั คเุ ทศกค์ วรยาํ้ เตอื นใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วสาํ รวจ Passport บตั รโดยสารเคร่อื งบนิ ขากลบั เอกสารและสมั ภาระ ต่างๆ ใหค้ รบ แลว้ จงึ คอ่ ยเดนิ ทาง ภาพท่ี 3.28 หวั หนา้ ทวั รแ์ ละมคั คเุ ทศกท์ อ้ งถ่นิ ขณะพบกนั หมายเหตุ ในวนั แรกหวั หนา้ ทวั รห์ รอื มคั คเุ ทศกต์ อ้ งพยายามทาํ ความรูจ้ กั นกั ทอ่ งเทย่ี ว จาํ ช่อื และศกึ ษาว่า แต่ละคนมลี กั ษณะอย่างไรใหไ้ ดม้ ากทส่ี ุดเพอ่ื ประโยชนใ์ นการทาํ งาน 2.3 เม่ือเร่ิมตน้ เดินทาง 2.3.1 กล่าวตอ้ นรบั นกั ทอ่ งเทย่ี ว แนะนาํ ทมี งาน และหนา้ ทข่ี องแตล่ ะคนโดยเร่มิ จากคนขบั รถ และผชู ้ ่วยคนขบั แลว้ จงึ ค่อยแนะนาํ ทมี งานสตา๊ ฟและสุดทา้ ยคอื การแนะนาํ ตวั มคั คเุ ทศกเ์ อง อาจแนะนาํ ช่ือจรงิ หรอื ช่ือ เล่นทจ่ี าํ งา่ ย หากเป็นการนาํ ทวั รช์ าวต่างชาตมิ คั คเุ ทศกกค์ วรมชี ่อื ทจ่ี ดจาํ และชาวต่างชาตอิ อกเสยี งสาํ เนยี งเรยี กเรางา่ ย ไมจ่ าํ เป็นว่าตอ้ งเป็นช่ือนามสกุลจรงิ เพราะช่ือไทยหลายคาํ เขาจะออกเสยี งลาํ บาก แนะนาํ ส่ิงอาํ นวยความสะดวก ต่างๆ บนรถและวธิ ีการใช้ เช่น การปรบั เกา้ อ้ี ช่องแอรร์ ะบายอากาศ ไฟอา่ นหนงั สือ หอ้ งนาํ้ แนะนาํ ใหท้ าํ ตวั ตามสบายอย่า คดิ ถงึ เร่อื งงาน เร่อื งส่วนตวั เพราะจะทาํ ใหก้ ารเดนิ ทางทอ่ งเทย่ี วไมส่ นุก กรณีนาํ ทวั รร์ ะหว่างประเทศใหย้ าํ้ เร่อื งการ ปรบั ตงั้ เวลาใหเ้ป็นเวลาทอ้ งถน่ิ แนะนาํ เร่อื งทค่ี วรรู้ เช่น การปฏบิ ตั ติ นในแต่ละสถานท่ี ค่าของเงนิ ภาษาทจ่ี าํ เป็นตอ้ งใช้ อย่างงา่ ย เป็นตน้ ควรช้ีแจงว่าเราจะใชเ้ วลาเทา่ ไหร่ทจ่ี ะนงั่ รถไปถงึ ทห่ี มาย เช่น โรงแรมหรอื รา้ นอาหาร ส่วนขอ้ มลู ใน การพากยท์ วั รห์ ลงั จากนนั้ จะไมม่ กี ฎตายตวั ข้นึ อยู่กบั ปจั จยั หลายอย่าง เช่น ระยะเวลาทม่ี ใี นการพดู สมาธิหรอื ความ เหนอ่ื ยออ่ นของลูกคา้ 2.3.2 ถา้ ในโปรแกรมตอ้ งเขา้ Check-In ทโ่ี รงแรมก่อน มคั คเุ ทศกก์ ็ตอ้ งใหข้ อ้ มลู ว่าโรงแรมมี ส่ิงอาํ นวยความสะดวกอะไรบา้ ง ส่ิงอาํ นวยความสะดวกตา่ งๆ ใชอ้ ย่างไรอยู่ตรงส่วนไหน หอ้ งทานอาหารช่ือหอ้ งอะไร ใหเ้ร่ิมทานไดใ้ นเวลาใดถงึ เวลาใด เป็นตน้ 2.3.3 เมอ่ื เร่มิ ตน้ การทอ่ งเทย่ี วมคั คเุ ทศกค์ วรช้แี จงรายการในแตล่ ะวนั ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วทราบ และดาํ เนนิ การใหเ้ป็นไปตามรายการอย่างเคร่งครดั 2.3.4 ยาํ้ เร่ืองกาํ หนดการทอ่ งเทย่ี วใหช้ ดั เจนอกี ครง้ั โดยอธบิ ายใหฟ้ งั ดูแลว้ สนุกสนานน่า ตดิ ตาม 2.3.5 แนะนาํ การปฏบิ ตั ติ นขณะทอ่ งเทย่ี วในแตล่ ะจดุ บอกถงึ ขอ้ ตกลงร่วมกนั ของคณะทวั ร์

84 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว 2.3.6 ระหว่างแนะนาํ เร่ืองตา่ งๆ ควรบรกิ ารอาหารว่าง เคร่อื งดม่ื เป็นระยะ ๆ (โดยเฉพาะนาํ เทย่ี วแบบ Domestic จะนยิ มมาก) ซง่ึ การบรกิ ารอาหารเคร่อื งดม่ื น้จี ะมปี ระเภทอาหาร การ จดั เตรยี มทแ่ี ตกตา่ งกนั ไป ข้นึ อยู่กบั นโยบายของแตล่ ะบรษิ ทั 2.3.7 ใหค้ วามรูด้ า้ นต่างๆ แก่นกั ทอ่ งเทย่ี ว โดยเฉพาะความรูใ้ นแหล่งทอ่ งเทย่ี วทร่ี ะบใุ น โปรแกรม รวมถงึ การสรา้ งบรรยากาศใหเ้ป็นกนั เอง สรา้ งความสนุกสนานเพลดิ เพลนิ ระหว่างการเดนิ ทาง หลงั จากนนั้ ให้ นกั ทอ่ งเทย่ี วไดพ้ กั ผอ่ นโดยอาจเปิดเพลงพ้นื บา้ นหรอื เพลงทอ้ งถ่นิ ทก่ี าํ ลงั จะไปเบาๆ เพอ่ื ใหเ้ขา้ กบั บรรยากาศ ระหว่าง นนั้ มคั คเุ ทศกอ์ าจหาโอกาสทกั ทายเพอ่ื สรา้ งความคนุ้ เคยกบั นกั ทอ่ งเทย่ี วเป็นรายคน ภาพท่ี 3.30 มคั คเุ ทศกข์ ณะปฏบิ ตั หิ นา้ ท่ี ณ วดั พระศรรี ตั นศาสดาราม 2.3.8 ช่วงกลางคนื ก็ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดพ้ กั ผอ่ น (กรณียงั อยู่บนรถ) และควรใหร้ ถ แวะจอดพกั รมิ ทางหรอื หอ้ งนาํ้ เป็นระยะๆ หรอื เพอ่ื เปลย่ี นอริ ยิ าบถ ถา้ เดนิ ทางกลางวนั และเป็นการเดนิ ทางระยะยาว ควรมกี ารจดั กิจกรรมบนรถเป็นครงั้ คราว เพอ่ื มใิ หบ้ รรยากาศเงยี บเหงา แตก่ ็ตอ้ งดูความตอ้ งการของนกั ทอ่ งเทย่ี วดว้ ยว่าอยาก ร่วม กจิ กรรมหรอื ไม่ 2.3.9 ใหส้ ญั ลกั ษณ์นกั ทอ่ งเทย่ี วในกลุ่มของตน เช่น ตดิ เขม็ กลดั หมวก หรอื มคั คเุ ทศกอ์ าจ ทาํ ตวั เองใหส้ งั เกตไดง้ า่ ย เช่น การถอื ธง การถอื ร่มใหส้ ูงเหนอื ศรี ษะ ฯลฯ 2.3.10 ปรบั แผนการทาํ งานใหเ้หมาะสม ตลอดเวลา 2.4 เม่ือถึงแหลง่ ทอ่ งเท่ยี วหรอื จุดแวะชม 2.4.1 กรณีทต่ี อ้ งปลุกนกั ทอ่ งเทย่ี วใหต้ น่ื ตวั ข้นึ มา เตรยี มลงไปเทย่ี ว ใหป้ ลุกโดยเปิดเพลงเบา ๆ หรอื เปิดไฟหร่ี ๆ หรอื ใชน้ าํ้ เสยี งทน่ี ุ่มนวลแลว้ อาจตามดว้ ยการเสิรฟ์ นาํ้ หรอื ผา้ เยน็ 2.4.2 ควรอธบิ ายเร่อื งราวเก่ยี วกบั ทอ้ งถน่ิ หรอื สถานทต่ี ่างๆ ขณะรถแล่นผา่ น และ ก่อนถงึ แหล่งทอ่ งเทย่ี วมคั คเุ ทศกค์ วรอธบิ ายประวตั เิ ร่อื งราวความเป็นมา ขอ้ ควรปฏบิ ตั ใิ นสถานทท่ี อ่ งเทย่ี วนน้ั เสยี ก่อน เพอ่ื เป็นการใหค้ วามรู ้ และไดป้ ฏบิ ตั ติ นในการเขา้ ชมไดอ้ ย่างถูกตอ้ ง การไดอ้ ธิบายขอ้ มลู ล่วงหนา้ ก่อนตอนอยู่บนรถเป็น ส่งิ จาํ เป็น เพราะบางครง้ั การไปอธิบายในแหล่งทอ่ งเทย่ี วจรงิ อาจทาํ ไดย้ าก เนอ่ื งจากอาจไดย้ นิ ไม่ทวั่ ถงึ เหมอื นอยู่บนรถ ในแหล่งทอ่ งเทย่ี วอาจมนี กั ทอ่ งเทย่ี วกลุ่มอน่ื ปะปนเดนิ ผา่ นไปมา ทาํ ใหท้ ง้ั มคั คเุ ทศกแ์ ละนกั ทอ่ งเทย่ี วเสยี สมาธิ แหล่ง ทอ่ งเทย่ี วบางจดุ ก็ไมเ่ อ้อื อาํ นวยตอ่ การใหม้ คั คเุ ทศกไ์ ดอ้ ธบิ าย ไมม่ ที น่ี งั่ ไมม่ ที ใ่ี นรม่ ทส่ี าํ คญั นกั ทอ่ งเทย่ี วแตล่ ะคนก็จะ มคี วามสนใจในแต่ละจดุ ต่างกนั มคั คเุ ทศกจ์ งึ ควรอธิบายขอ้ มลู บนรถครา่ วๆ ก่อน และในกรณีทม่ี มี คั คเุ ทศกท์ อ้ งถน่ิ นาํ เทย่ี ว มคั คเุ ทศกต์ อ้ งเป็นผูค้ อยช่วยเหลอื แปลภาษาถ่นิ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดเ้ขา้ ใจ (กรณีนาํ เทย่ี วแบบ Outbound) และขออนุญาตมคั คเุ ทศกท์ อ้ งถ่นิ ในการเสรมิ ความรูใ้ หก้ บั นกั ทอ่ งเทย่ี วในส่วนทข่ี าดหายไปดว้ ย

85 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผูน้ าเทยี่ ว 2.4.3 การใหเ้ขา้ ชมหรอื เวลาพกั แตล่ ะจดุ ควรคาํ นงึ ถงึ ความสาํ คญั ของแหล่งทอ่ งเทย่ี วนน้ั ๆ ควรบอกเวลาในขณะนนั้ และบอกถงึ เวลาทจ่ี ะอยู่ ณ จดุ นนั้ ประมาณก่ีนาที บอกเวลาข้นึ รถการทบ่ี อกเวลาในขณะนน้ั เพอ่ื ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วทกุ คนทราบเวลาเหมอื นกนั หมด มคั คเุ ทศกต์ อ้ งนดั แนะเวลา นดั จดุ ข้นึ รถทช่ี ดั เจน (จดุ ข้นึ -ลงรถ บางครงั้ อาจไมเ่ หมอื นกนั ตอ้ งกาํ ชบั ใหด้ )ี และยาํ้ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วรกั ษาเวลา เพอ่ื จะไดเ้ทย่ี วในทต่ี อ่ ไปอย่างไมเ่ ร่งรบี 2.4.4 มคั คเุ ทศกค์ วรยนื ใกลป้ ระตทู างข้นึ ลงรถ เพอ่ื บอกทาง ดูแลช่วยเหลอื นกั ทอ่ งเทย่ี วใหข้ ้นึ ลงรถไดอ้ ย่างสะดวกปลอดภยั โดยเฉพาะคนสูงอายุและเดก็ ภาพท่ี 3.31 มคั คเุ ทศกใ์ นฐานะผูใ้ หค้ วามปลอดภยั นกั ทอ่ งเทย่ี ว และบรกิ ารในการเขา้ ชม 2.4.5 หลงั ลงจากรถมคั คเุ ทศกค์ วรเดนิ นาํ นกั ทอ่ งเทย่ี ว ไปยงั จดุ ทต่ี อ้ งการชมโดยไมท่ ้งิ ระยะหา่ งจากนกั ทอ่ งเทย่ี วมากเกินไป ไมเ่ ดนิ วกไป วนมาจนนกั ทอ่ งเทย่ี วสบั สน อาจจะพานกั ทอ่ งเทย่ี วไปชมจดุ ท่ี สาํ คญั ๆ ตามทอ่ี ธบิ ายไวบ้ นรถแลว้ และเมอ่ื จะบรรยายตอ้ งเลอื กสถานทท่ี ม่ี ที น่ี งั่ หรอื ท่ีในร่ม เลอื กยนื ในจดุ ทเ่ี หน็ นกั ทอ่ งเทย่ี วไดอ้ ย่างทวั่ ถงึ ไมค่ วรยนื อธิบายในจดุ ทบ่ี ดบงั ทศั นยี ภาพ ควรเลอื กยนื ในจดุ ทน่ี กั ทอ่ งเทย่ี วสามารถเหน็ จดุ สาํ คญั ของแหล่งทอ่ งเทย่ี ว และควรสงั เกตใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วมาพรอ้ มเพรยี งกนั ก่อน แลว้ ค่อยพดู อธิบาย ภาพท่ี 3.32 มคั คเุ ทศกก์ าํ ลงั นดั หมายนกั ทอ่ งเทย่ี ว และตรวจสอบนกั ทอ่ งเทย่ี วในการเขา้ ชม 2.4.6 การนาํ ชมตอ้ งไมม่ ที า่ ทรี บี เรง่ ไมจ่ ้เี รง่ นกั ทอ่ งเทย่ี ว ระวงั ใหท้ กุ คนเดนิ ทางไปไดอ้ ย่าง ราบร่นื หากมกี ารเล้ยี วซา้ ยขวา ก็ตอ้ งหยุดรอบอกทาง รอกลุ่มใหม้ าพรอ้ มเพรยี งก่อนเป็นระยะโดยเฉพาะถา้ ตอ้ งนาํ เทย่ี วไปหลายจดุ ในอาณาบรเิ วณทก่ี วา้ งขวาง พยายามใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วอยู่กนั เป็นกลุ่ม ไมใ่ หก้ ระจดั กระจาย ใส่ใจดูแล เดก็ คนชรา คนพกิ ารใหม้ ากเพราะเป็นการป้องกนั อนั ตราย อบุ ตั เิ หตุ หรอื การพลดั หลง มคั คเุ ทศกเ์ องตอ้ งควบคมุ รกั ษาเวลาในการเขา้ ชมแต่ละจดุ ใหเ้ป็นไปตามกาํ หนดการ และถา้ มเี วลาเหลอื พอทจ่ี ะแวะทอ่ี น่ื ไดม้ คั คเุ ทศกก์ ็ควรแวะ เป็นการแถมรายการใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี ว เพอ่ื ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วรูส้ ึกว่าคมุ้ ค่ากบั การไดม้ าเทย่ี วกบั เรา ภาพท่ี 3.36 มคั คเุ ทศกไ์ ทยขณะนาํ เทย่ี ว FIT แก่นกั ทอ่ งเทย่ี วชาวญป่ี ่นุ 2.4.7 หากมคี าํ ถามใหพ้ งึ สนั นษิ ฐานไวก้ ่อนว่าคาํ ถามนน้ั ยงั ไดย้ นิ ไมท่ วั่ ถงึ ตอ้ งทวนคาํ ถามซาํ้ 2.4.8 ควรอธบิ ายขอ้ มลู ของแหล่งทอ่ งเทย่ี วใหเ้ขา้ ใจงา่ ย ไมย่ ดื ยาวหรอื สนั้ เกินไป เปิด โอกาส ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดซ้ กั ถามตามสมควร 2.4.9 เอาใจใส่ดูแลสวสั ดภิ าพ ยาํ้ กบั นกั ทอ่ งเทย่ี วเร่ืองความปลอดภยั ระหว่างการทอ่ งเทย่ี ว โดยเฉพาะเร่อื งอบุ ตั เิ หตุ การขา้ มถนน การฉกชงิ ว่ิงราว ฯลฯ

86 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว 2.4.10 หา้ ม หรอื ตกั เตอื นนกั ทอ่ งเทย่ี วใหร้ ะมดั ระวงั ในการเขา้ ชมสถานทท่ี อ่ งเทย่ี วบางแห่ งท่ี เป็นเขตหวงหา้ ม จดุ อนั ตราย หรอื สถานทศ่ี กั ดส์ิ ิทธ์ิควรเคารพ พรอ้ มใหค้ าํ แนะนาํ ขอ้ ปฏบิ ตั ติ นในแตล่ ะสถานท่ี 2.4.11 ถา้ มสี ตา๊ ฟผูช้ ่วยมคั คเุ ทศก์ ควรแบง่ หนา้ ทก่ี นั ดูแลนกั ทอ่ งเทย่ี ว ตอ้ งมคี นนาํ หนา้ และ คนปิดทา้ ยขบวนนกั ทอ่ งเทย่ี วเสมอ เพอ่ื เป็นการเก็บรายละเอยี ดและป้องกนั ความผดิ พลาดตา่ งๆ ทอ่ี าจเกดิ ข้นึ 2.4.12 ช่วยลูกคา้ ถ่ายรูปโดยไมต่ อ้ งใหเ้ขาเอย่ ปากขอ ควรแนะนาํ มมุ หรอื บรเิ วณทจ่ี ะถ่ายภาพ ใหไ้ ดส้ วยงาม 2.4.13 ควร ใหเ้วลานกั ทอ่ งเทย่ี วไดอ้ สิ ระเดนิ ชมจดุ ทน่ี ่าสนใจและเก็บภาพความงาม ตา่ งๆ ดว้ ย ตนเองบา้ ง และสตา๊ ฟทมี งานควรกลบั มาถงึ ทร่ี ถก่อนเวลานดั อย่างนอ้ ย 10 นาที เพอ่ื เตรยี มความพรอ้ มเร่อื งรถและการ บรกิ ารบนรถ เร่อื งการไปในสถานทถ่ี ดั ไป 2.4.14 ก่อนออกเดนิ ทางเมอ่ื นกั ทอ่ งเทย่ี วข้นึ รถแต่ละครง้ั ตอ้ งนบั จาํ นวนใหค้ รบ ควรใชส้ ายตา นบั อย่าช้นี ้วิ นบั เพราะดูไมส่ ุภาพ เมอ่ื พรอ้ มแลว้ อาจแนะนาํ จดุ ทจ่ี ะแวะพกั จดุ ต่อไปว่าเป็นอย่างไร และ ทกุ ครงั้ ทข่ี ้นึ รถ หลงั จากการชมสถานทแ่ี ลว้ ถา้ เป็นช่วงกลางวนั อากาศรอ้ น ควรแจกผา้ เย็น และบรกิ ารนาํ้ ดม่ื ดว้ ย ถา้ ไมอ่ ธิบายความรู้ ก็ควรจะมกี จิ กรรมบนั เทงิ หรอื ไมก่ ็ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดพ้ กั ผอ่ น 2.4.15 เชค็ ยนื ยนั การไปถงึ สถานทถ่ี ดั ไปทกุ ครงั้ 2.5 เม่อื ถึงรา้ นบรกิ ารอาหาร 2.5.1 ก่อนถงึ รา้ นอาหารควรโทรศพั ทย์ นื ยนั เวลาถงึ กบั ทางรา้ น ควรแนะนาํ รา้ น ประเภทของ อาหาร รายการอาหารทข่ี ้นึ ช่อื ประจาํ รา้ น วธิ กี ารรบั ประทาน การเขา้ นงั่ โตะ๊ ในรา้ นอาหาร นดั แนะเวลาข้นึ รถ 2.5.2 เมอ่ื ถงึ รา้ นอาหารควรจดั ลูกคา้ ใหน้ งั่ ครบเป็นโตะ๊ ๆ (กรณีอาหารเป็นเซ็ ตคอื มกี บั ขา้ วอยู่ กลางโตะ๊ ) ควรเสริ ฟ์ โตะ๊ ทน่ี งั่ ครบก่อน ควรใหก้ ลุ่มคณะทวั รท์ ม่ี าดว้ ยกนั นงั่ บรเิ วณโซนเดยี วกนั และจดั ใหผ้ ู ้ ทม่ี าดว้ ยกนั นงั่ ดว้ ยกนั นกั ทอ่ งเทย่ี วคนใดตอ้ งการสงั่ อาหารพเิ ศษเพม่ิ เตมิ ควรยาํ้ ใหเ้ขาตอ้ งจ่ายเงนิ เพม่ิ เตมิ เอง 2.5.3 อย่าลมื ตรวจสอบนกั ทอ่ งเทย่ี วว่ามใี ครทท่ี านอาหารมงั สวริ ั ติ หรอื อาหารมสุ ลมิ ฯลฯ 2.5.4 ตรวจเชค็ จาํ นวน รายการอาหารว่าครบตามทต่ี กลงกนั หรอื ไม่ เช็คดูว่ารายการไหนเพม่ิ ได้ เพม่ิ ไมไ่ ด้ ปรมิ าณ คณุ ภาพของอาหารเป็นอย่างไร วธิ ีการรบั ประทานอาหารหากอาหารนนั้ ดูแปลกใหมใ่ นสายตา นกั ทอ่ งเทย่ี ว และอย่าลมื ว่านกั ทอ่ งเทย่ี วจะไมว่ ่าอะไรเลยหากจะตอ้ งบกุ ป่าลุยโคลนทอ่ งเทย่ี วเพอ่ื ใหไ้ ดเ้หน็ ส่ิงสวยงาม แต่เขาจะรบั ไมไ่ ดเ้ลยหากตอ้ งเหน็ดเหน่อื ยจากการเดนิ ทางทอ่ งเทย่ี วมาทง้ั วนั แลว้ ตอ้ งมาเจออาหารทไ่ี มส่ ะอาดและแสน จะสกปรก ฉะนน้ั หากเป็นไปไดม้ คั คเุ ทศกจ์ งึ ควรพยายามหมนั่ ตรวจสอบความสะอาดของอาหารดว้ ยตวั เองทกุ ครงั้ ก่อน เสริ ฟ์ ใหแ้ ขกรบั ประทาน 2.5.5 อย่าละเลย จดั ทน่ี งั่ ใหเ้ดก็ และคนขบั รถ 2.5.6 ดูแลใหพ้ นกั งานเสิรฟ์ บรกิ ารอาหารใหท้ วั่ ถงึ ตอ่ เนอ่ื ง และ มคั คเุ ทศกค์ วร ช่วยพนกั งาน รา้ นในการเสิรฟ์ อาหารดว้ ยเพอ่ื ความรวดเรว็

87 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผูน้ าเทยี่ ว 2.5.7 เมอ่ื ลูกคา้ เร่มิ รบั ประทานอาหาร และอาหารลงครบแลว้ ควร ตรวจ ดูแลความเรยี บรอ้ ย อกี ครงั้ แลว้ ทมี งานมคั คเุ ทศกจ์ งึ คอ่ ยรบั ประทาน (ตอ้ งยดึ หลกั กนิ ทหี ลงั แตต่ อ้ งอม่ิ ก่อนนกั ทอ่ งเทย่ี ว) 2.5.8 แขกบางคนถอื เร่อื งอนามยั เร่อื งชอ้ นกลาง เร่ืองการเสรฟิ นาํ้ อาหารทางซา้ ยขวา การมผี า้ เชด็ ชู่เช็ดปาก บางคนถอื เคลด็ ความเช่ือในการทานมากมคั คเุ ทศกจ์ งึ ตอ้ งหมนั่ สงั เกตศกึ ษาการรบั ประทานของแขกดว้ ย 2.5.9 อาจนาํ แกว้ นาํ้ สมั ภาระบนรถมาลา้ งทาํ ความสะอาดทร่ี า้ นอาหารดว้ ยก็ได้ 2.5.10 ชาํ ระคา่ อาหารและจดั หาส่ิงของทต่ี อ้ งใชใ้ นการบรกิ ารเพม่ิ เตมิ เช่น นาํ้ แขง็ เคร่ืองดม่ื 2.5.11 ใหเ้วลานกั ทอ่ งเทย่ี วไดน้ งั่ พกั เพอ่ื ใหอ้ าหารไดย้ ่อยสกั ระยะ ก่อนเร่มิ เดนิ ทาง ไปยงั จดุ อน่ื ต่อ 2.5.12 กรณีทใ่ี หน้ กั ทอ่ งเทย่ี วรบั ประทานอาหาร เอง ตามอธั ยาศยั ควร จอดรถในจดุ ทม่ี ี รา้ นอาหารใหเ้ลอื กมากพอสาํ หรบั นกั ทอ่ งเทย่ี ว จะ ไดก้ ระจายกนั ออกไปรบั ประทานได้ พรอ้ มบอกอาหารทม่ี ชี ่ือของ ทอ้ งถ่นิ เพอ่ื ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดล้ องรบั ประทาน 2.5.13 หากเป็นมอ้ื เชา้ ณ ทพ่ี กั มคั คเุ ทศกค์ วรอธบิ ายรายละเอยี ดการใชค้ ูปองอาหารเชา้ 2.5.14 เมอ่ื นกั ทอ่ งเทย่ี วข้นึ รถมคั คเุ ทศกค์ วรสอบถามเร่ืองอาหาร เพอ่ื จะไดป้ รบั ปรงุ บรกิ ารใน ม้อื ต่อไป ขอ้ ควรคาํ นงึ ในการบรกิ ารอาหาร ก็คอื มคั คเุ ทศกห์ รอื หวั หนา้ ทวั รค์ วรหมนั่ สงั เกตคณุ ภาพของอาหารใน ภตั ตาคารหรอื รา้ นอาหาร การบรกิ าร ความพงึ พอใจจากนกั ทอ่ งเทย่ี วดว้ ย 2 .6 ระหวา่ งการเดินทาง ถา้ ทางไกลและคดเค้ยี ว มคั คเุ ทศกค์ วรสอบถามถงึ การเมารถ ควรใหย้ าแกเ้ มา แก่นกั ทอ่ งเทย่ี ว ทานล่วงหนา้ ก่อนมอี าการ แตถ่ า้ ถนนหนทางสะดวกไมเ่ ป็นอปุ สรรคต่อการปฏบิ ตั หิ นา้ ทน่ี าํ เทย่ี วของมคั คเุ ทศกก์ ็ควรมี การใชเ้ วลา ดว้ ยการพดู ขอ้ มลู สถานทส่ี าํ คญั ทน่ี ่าสนใจ อาจมกี ารสรา้ งกจิ กรรมความคร้ืนเครงเพอ่ื สรา้ ง บรรยากาศให้ สนุกสนานมชี วี ติ ชวี า ดว้ ยการเล่นเกมส์ เล่าเร่อื งสนุกๆ ดูหนงั ฟงั เพลง หรอื พูดคยุ กนั อย่างเป็นกนั เอง ฯลฯ โดยการ เลอื กกิจกรรมใดกิจกรรมหน่งึ ดงั กล่าวใหอ้ ยู่ในดลุ พนิ จิ ของมคั คเุ ทศกว์ ่ามคี วามเหมาะสมกบั เพศ วยั อาชพี ความชอบ ของนกั ทอ่ งเทย่ี วแต่ละประเภทหรอื ไม่ เพราะหากกิจกรรมอยู่บนความสนใจ ก็จะไดร้ บั ความร่วมมอื จากนกั ทอ่ งเทย่ี ว ซง่ึ จะทาํ ใหบ้ รรยากาศของการทอ่ งเทย่ี วมคี วามเป็นกนั เอง นกั ทอ่ งเทย่ี วเกิดความประทบั ใจ โดยมคั คเุ ทศกอ์ าจเตรยี ม ของรางวลั สาํ หรบั ความร่วมมอื เพอ่ื เพม่ิ ความอยากมสี ่วนรว่ มจากนกั ทอ่ งเทย่ี ว แตถ่ า้ นกั ทอ่ งเทย่ี วมอี าการเหน่อื ยลา้ อยากพกั ผอ่ นมคั คเุ ทศกก์ ็ไมค่ วรฝืน ควรใหเ้ขาพกั ผอ่ น และระหว่างการเดนิ ทางช่วงทน่ี กั ทอ่ งเทย่ี วยงั พกั ผอ่ น ควร หมนั่ เดนิ สาํ รวจดูนกั ทอ่ งเทย่ี วเป็นระยะๆ เผอ่ื นกั ทอ่ งเทย่ี วบางคนอยากไดร้ บั บรกิ าร เช่น บางคนนอนไมห่ ลบั เน่อื งจาก แอรเ์ ยน็ อยากไดผ้ า้ หม่ หรอื บางคนอยากแวะเขา้ หอ้ งนาํ้ เป็นตน้ และ ถา้ ตอ้ งเปลย่ี นพาหนะในการเดนิ ทาง ใหเ้ตอื น นกั ทอ่ งเทย่ี วเร่ืองส่ิงของมคี ่า

88 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว 2.7 จุดแวะพกั หรอื จุดถ่ายรูป มคั คเุ ทศกค์ วรมปี ระสบการณ์ ระหว่างเดนิ ทางหากเสน้ ทางมรี ะยะไกล รถ ควร จะมกี ารหยุดพกั ระหว่างทาง (อย่างนอ้ ยทกุ ๆ 2-3 ชวั่ โมง) เพอ่ื ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดท้ าํ ธุระส่วนตวั เปล่ยี นอริ ยิ าบท โดยเฉพาะนกั ทอ่ งเทย่ี ว สูงอายุจะมปี ญั หาการนงั่ รถทวั รเ์ ป็นเวลานานและเพอ่ื ใหค้ นขบั รถไดค้ ลายความเมอ่ื ยลา้ ใหค้ นขบั รถไดเ้ตมิ นาํ้ มนั รถ เช็คสภาพรถ โดยการหยุดแต่ละครงั้ โดยทวั่ ไปใชเ้ วลาประมาณ 15-30 นาที การแวะชมผลติ ภณั ฑพ์ ้นื เมอื งรมิ ทาง การ ผอ่ นคลายดว้ ยการเปิดวดิ โี อเทป มผี ลอย่างมากในการดูแลสุขภาพจติ และสุขภาพกายของนกั ทอ่ งเทย่ี วทกุ ชาติ เช่นเดยี วกบั การหยุดเพอ่ื ถ่ายรูปเมอ่ื เหน็ ว่ามวี วิ ทวิ ทศั นส์ วยเป็นทน่ี ่าสนใจของนกั ทอ่ งเทย่ี วส่วนใหญ่ แมจ้ ะไมม่ รี ะบใุ น รายการ มคั คเุ ทศกก์ ็อาจบอกคนขบั รถใหห้ ยุดเพอ่ื ลงไปถ่ายรูป แต่ควรใชเ้ วลาสน้ั ๆ และตอ้ งแน่ใจว่ามที จ่ี อดรถ มคี วาม ปลอดภยั และมคั คเุ ทศกค์ วรเตอื นใหร้ ะมดั ระวงั เร่อื งการรกั ษาเวลาและอนั ตรายจากการขา้ มถนน ฯลฯ 2.8 ขน้ั ตอนการเขา้ รา้ นขายของทร่ี ะลกึ 2.8.1 ควรเลอื กแวะรา้ นทม่ี ชี ่อื เสียงสินคา้ ดมี คี ณุ ภาพ ราคาไมแ่ พง ไมค่ วรเลอื กรา้ นท่ี มคั คเุ ทศก์ ไดป้ ระโยชนแ์ ตเ่ พยี งอย่างเดยี ว ควรคาํ นงึ ถงึ จติ ใจ ความพงึ พอใจของนกั ทอ่ งเทย่ี วดว้ ย ทส่ี าํ คญั ควรแวะรา้ นตามทร่ี ะบใุ น โปรแกรมหรอื ตามเสน้ ทางผา่ นเทา่ นนั้ 2.8.2 ก่อนถงึ รา้ นมคั คเุ ทศกค์ วรแนะนาํ สินคา้ ทร่ี ะลกึ ว่ามอี ะไรน่าสนใจ ดูและเลอื กของท่ี มี คณุ ภาพไดอ้ ย่างไร เตอื นเร่อื งนาํ้ หนกั เพราะอาจถูกชารจ์ จากสายการบนิ ในวนั เดนิ ทางกลบั เตอื นหรอื แนะนาํ เร่ือง การ ตอ่ รองราคา การเก็บใบเสรจ็ เพราะบางประเทศจะไดร้ บั คนื ภาษี 2.8.3 อย่าลมื นดั เวลา สถานทข่ี ้นึ รถใหช้ ดั เจน 2.8.4 มคั คเุ ทศกอ์ าจช่วยแนะนาํ นกั ทอ่ งเทย่ี ว ในการซ้อื ของ แนะนาํ การต่อรองราคา โดยอาจช่วย ต่อรองราคาใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วดว้ ยก็จะเป็นการดอี ย่างย่งิ ภาพท่ี 3.38 มคั คเุ ทศกข์ ณะปฏบิ ตั หิ นา้ ทแ่ี นะนาํ สินคา้ ทร่ี ะลกึ 2.8.5 พยายามควบคมุ เวลาไมใ่ หน้ กั ทอ่ งเทย่ี วซ้อื ของเพลนิ จนตอ้ งไปเร่งรบี ในสถานทอ่ี น่ื 2.8.6 หลายครงั้ ทท่ี างบรษิ ทั ไดก้ าํ หนดในรายการนาํ เทย่ี วใหม้ คั คเุ ทศกต์ อ้ งนาํ พานกั ทอ่ งเทย่ี วไป ซ้อื สนิ คา้ ทร่ี ะลกึ ในรา้ นคา้ ทก่ี าํ หนด มคั คเุ ทศกก์ ็ไมค่ วรเปล่ยี นแปลงรา้ นตามอาํ เภอใจ เน่อื งจากบรษิ ทั อาจมขี อ้ ตกลง กนั อยู่กบั ทางรา้ นคา้

89 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว 2.8.7 การแวะจอดซ้อื ของทร่ี ะลกึ ในย่านตวั เมอื งคนหนาแน่น ทจ่ี อดรถอาจเป็นอปุ สรรคสาํ คญั ดงั นน้ั หลายครง้ั ทม่ี คั คเุ ทศกจ์ ะตอ้ งนดั หมาย นดั แนะจดุ ส่ง จดุ ข้นึ รถทต่ี า่ งกนั ดว้ ยก่อนลงรถอย่าลมื นดั หมายเวลา และ จดุ ข้นึ รถ ทส่ี าํ คญั ใหเ้ตอื นนกั ทอ่ งเทย่ี วเก่ียวกบั การต่อรองราคาสินคา้ ระวงั พวกมจิ ฉาชพี ภาพท่ี 3.39 นกั ทอ่ งเทย่ี วถูกแมค่ า้ ดงึ ตวั เพอ่ื ใหซ้ ้อื ของ 2.9 ขน้ั ตอนการเขา้ ท่พี กั โรงแรม 2.9.1 ก่อนจบรายการนาํ เทย่ี วในแตล่ ะวนั ควรอธิบายใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วทราบว่าวนั ถดั ไปจะมี รายการอะไรบา้ ง เพอ่ื ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดเ้ตรยี มตวั 2.9.2 ก่อนถงึ ทพ่ี กั ควรโทรศพั ทย์ นื ยนั การเขา้ พกั เวลาถงึ จาํ นวนหอ้ ง หมายเลขหอ้ ง รวมทง้ั เวลาไปถงึ กบั ทางโรงแรมล่วงหนา้ 2.9.3 มคั คเุ ทศกค์ วรอธิบายการใชห้ อ้ งพกั การใชอ้ ปุ กรณ์ต่างๆ บนหอ้ งพกั แนะนาํ ขอ้ มลู เก่ียวกบั ทพ่ี กั ส่ิงอาํ นวยความสะดวกในโรงแรมแทนพนกั งานของโรงแรม เช่น การเปิดประตูโดยใชก้ ุญแจหรอื บตั ร การ เสยี บการด์ เพอ่ื เปิดหอ้ งพกั และอปุ กรณ์ไฟฟ้า การเขา้ รหสั Wifi การใชอ้ ปุ กรณ์ส่งิ ของตา่ งๆ ในหอ้ งพกั ไดแ้ ก่ การเปิด ปิดไฟหรอื โทรทศั นจ์ ากหวั นอน การเปิดปิดนาํ้ วธิ ีการใชโ้ ทรศพั ทภ์ ายใน หรอื การโทรไปต่างประเทศ การเปิดเตยี งนอน เพอ่ื สอดตวั ระหว่างผา้ ปทู น่ี อนและผา้ หม่ ไมค่ วรนอนบนผา้ คลุมเตยี ง การใชผ้ า้ ทาํ ความสะอาดแตล่ ะชนดิ เช่น ผา้ เชด็ ตวั ผา้ เชด็ เทา้ ผา้ เช็ดศรี ษะ ผา้ เชด็ มอื การใชม้ นิ บิ าร์ อธิบายดว้ ยว่ารบั ประทานหรอื เก็บส่งิ ของ อะไร จาก หอ้ งพกั ไปแลว้ ตอ้ ง เสียคา่ ใชจ้ า่ ย การใชบ้ รกิ ารใดในโรงแรม จะตอ้ งถูกชารจ์ หรอื กิจกรรมอะไรทใ่ี หบ้ รกิ ารฟรบี า้ ง เช่น สระว่ายนาํ้ เซาวน์ ่า การใหท้ ปิ พนกั งาน เป็นตน้ ภาพท่ี 3.40 มคั คเุ ทศกช์ ่วยเหลอื นกั ทอ่ งเทย่ี วในการส่ือสารรูปแบบตา่ งๆ 2.9.4 เมอ่ื ถงึ โรงแรมมคั คเุ ทศกค์ วรทกั ทายแนะนาํ ตนเองกบั พนกั งานโรงแรมเพอ่ื ขอรบั กุญแจ โรงแรมจะจดั การลงทะเบยี นล่วงหนา้ (Pre-Register) พรอ้ มกญุ แจหอ้ งพกั เตรยี มไวใ้ ห้ ถา้ บรษิ ทั ส่งใบ รายช่อื ผเู ้ขา้ พกั (Rooming List) มาแลว้ ล่วงหนา้ พรอ้ มความตอ้ งการพเิ ศษ เช่น คนสูงอายุใหพ้ กั ชน้ั ตาํ่ สุดใกลล้ ฟิ ท์ มคั คเุ ทศก์ สอบถามถงึ บรกิ ารตา่ ง ๆ ทม่ี ใี นโรงแรม (กรณีทไ่ี มเ่ คยมาพกั ) เช่น การรบั ประทานอาหารเชา้ ทห่ี อ้ งไหน ใชค้ ูปองหรอื ไม่ มอี ะไรน่าสนใจรอบๆ โรงแรมบา้ ง ถา้ มกี ิจกรรมตอนคาํ่ ก็แจง้ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วทราบ แตถ่ า้ ไมม่ กี ิจกรรม ก็อาจจะแนะนาํ สถานทท่ี น่ี กั ทอ่ งเทย่ี วสนใจในตอนกลางคนื แนะนาํ การเก็บทรพั ยส์ ินมคี า่ ในตนู้ ริ ภยั ของโรงแรมก่อนออกจากหอ้ ง บอก

90 บทบาท หนา้ ที่ความสามารถในการเป็นผูน้ าเทยี่ ว ขอ้ ควรระวงั ทวั่ ไปหากนกั ทอ่ งเทย่ี วประสงคจ์ ะออกไปเดนิ ดูจดุ ทน่ี ่าสนใจนอกโรงแรม โดยระหว่างการเดนิ ทางมาถงึ โรงแรมนนั้ ทางโรงแรมอาจ มเี คร่อื งดม่ื ตอ้ นรบั (Welcome Drink) ไวค้ อยบรกิ าร หลงั จากนั้ นมคั คเุ ทศกจ์ ะ แจง้ หมายเลขหอ้ งพกั และมอบกญุ แจใหก้ บั นกั ทอ่ งเทย่ี ว ตามแบบฟอรม์ การจดั หอ้ งพกั ทเ่ี ตรยี มมา ควรใหแ้ ขกทม่ี ากลุ่ม เดยี วกนั พกั หอ้ งใกลก้ นั ควรแจกกญุ แจใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วสูงอายุก่อน นอกจากน้มี คั คเุ ทศกค์ วรคาํ นงึ ถงึ ธรรมเนยี ม ประเพณี วฒั นธรรมของแขกผใู ้ ชบ้ รกิ ารเขา้ พกั ดว้ ย เช่น การจดั หอ้ งพกั ใหก้ บั สามภี รรยาชาวญป่ี ่นุ ควรทราบว่าเขาไมช่ ่ืน ชอบหอ้ ง Double Bedded Room แต่ ควรจดั หอ้ ง Twin-Bedded Room ซง่ึ จะตรงขา้ มกบั นกั ทอ่ งเทย่ี วชาตอิ น่ื ๆ จากนนั้ มคั คเุ ทศกต์ อ้ งบอกหมายเลขหอ้ งของตนใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วทราบดว้ ย ทส่ี าํ คญั ไมค่ วรลมื นดั แนะ เวลา ปลุก เวลา รบั ประทานอาหารเชา้ และเวลาออกเดนิ ทาง ซง่ึ ส่วนใหญ่ จะนยิ มเรยี กเป็นสูตรการเดนิ ทาง เช่น 6-7-8 หรอื 7-8-9 ตามลาํ ดบั การนดั เวลาดงั กล่าวข้นึ อยู่กบั รายการนาํ เทย่ี วของ แต่ละวนั ดว้ ย มคั คเุ ทศกค์ วรบอกถงึ การแต่งกายท่ี เหมาะสมในการทอ่ งเทย่ี วในวนั ถดั ไป บอกนดั เวลานาํ กระเป๋าเดนิ ทางไวห้ นา้ หอ้ ง ในวนั เช็คเอาท์ สาํ หรบั ผทู ้ ม่ี กี ระเป๋า เดนิ ทางใบใหญ่ และไมป่ ระสงคจ์ ะยกลงมาเอง รวมทงั้ บอกจดุ ทว่ี างกระเป๋าไวท้ ล่ี อบบ้ี จากนน้ั ใหพ้ นกั งานโรงแรม ขน สมั ภาระ โดยการขนสมั ภาระไปยงั หอ้ งพกั พนกั งานจะดูรายช่ือจาก Rooming List ใหต้ รงกบั ช่อื บน Tag ทต่ี ดิ กระเป๋า โดยหวั หนา้ ทวั รก์ ็ตอ้ งอยู่ดูแลดว้ ย จากนน้ั มคั คเุ ทศกเ์ ดนิ ตรวจตามหอ้ งพกั เผอ่ื นกั ทอ่ งเทย่ี วขอความช่วยเหลอื ดูแลให้ พนกั งานขนสมั ภาระข้นึ หอ้ งใหค้ รบโดยเรว็ ฯลฯ 2.9.5 มคั คเุ ทศกค์ วรใหร้ ายช่อื นกั ทอ่ งเทย่ี วกบั ทางฝ่ายตอ้ นรบั ของโรงแรม เผ่ือการตดิ ต่อกบั นกั ทอ่ งเทย่ี วและมคั คเุ ทศกก์ ็ควรมสี าํ เนาเก็บไวด้ ว้ ย 2.9.6 แจง้ เวลาทจ่ี ะใหท้ างโรงแรมปลุกนกั ทอ่ งเทย่ี ว (Morning Call) และเวลาขนกระเป๋า 2.9.7 ขณะทร่ี อใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ หอ้ งพกั มคั คเุ ทศกอ์ าจยนื คอยตรงลอบบ้สี กั ระยะเผอ่ื นกั ทอ่ งเทย่ี วมปี ญั หาจะลงมาสอบถามหลงั จากนนั้ ใหเ้ดนิ สาํ รวจบรเิ วณตวั โรงแรมว่ามอี ะไรน่าสนใจ เพอ่ื ประโยชนใ์ น การใหข้ อ้ มลู แก่นกั ทอ่ งเทย่ี ว 2.9.8 สาํ หรบั กลางคนื มคั คเุ ทศกอ์ าจพานกั ทอ่ งเทย่ี วไปเทย่ี วตามคาํ ขอรอ้ ง แต่ก็ตอ้ งหดั ปฏเิ สธอย่างสุภาพบา้ ง ถา้ รูส้ กึ ว่าตวั เองเหนอ่ื ยและเพลยี หรอื มงี านทต่ี อ้ งสะสาง ไมค่ วรนอนดกึ ควรมเี วลาทบทวนงาน ในวนั รุ่งข้นึ หากเป็นการไปเทย่ี วต่างประเทศและนกั ทอ่ งเทย่ี วตอ้ งการเทย่ี วชมเมอื ง ควรแนะนาํ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วเก็บ นามบตั รของโรงแรมทพ่ี กั ไวป้ ้องกนั การพลดั หลง หรอื อาจใชเ้ ป็นบตั รนาํ ใหแ้ ทก็ ซน่ี าํ พากลบั สู่ทพ่ี กั ไดอ้ ย่างถูกตอ้ ง 2.9.9 ก่อนนอนทมี งานควรสรปุ ปญั หาการทาํ งานทผ่ี า่ นมา พรอ้ มหาวธิ ปี ้องกนั แกไ้ ข มคั คเุ ทศกค์ วรบนั ทกึ รายการ เชค็ รายละเอยี ดดา้ นต่างๆ ใหร้ อบคอบเป็นปจั จบุ นั ทส่ี ุด เช่น เงนิ ทม่ี เี หลอื พอใชจ้ ่ายไหม มคี า่ ใชจ้ า่ ยส่วนไหนทต่ี อ้ งจา่ ยเพม่ิ เตมิ ประเมนิ ผลการทาํ งานทผ่ี า่ นมาว่ามขี อ้ ผดิ พลาดตรงไหน โปรแกรมในวนั ถดั ไปจะ จดั สรรรายการเทย่ี วอย่างไร จากนน้ั พกั ผอ่ นใหเ้พยี งพอ ตน่ื ข้นึ มาดว้ ยความสดช่ืนพรอ้ มทาํ งานดว้ ยความ กระช่มุ กระชวย

91 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผูน้ าเทยี่ ว 2.9.10 เชา้ วนั ใหม่ มคั คเุ ทศกจ์ ะตอ้ งลงมาก่อนนกั ทอ่ งเทย่ี ว ดูรถว่าคนขบั และรถอยู่ในสภาพ พรอ้ มหรอื ไม่ จากนนั้ ไป ตรวจดูหรอื รอ รบั นกั ทอ่ งเทย่ี วทห่ี อ้ งอาหาร และคอยตรวจสอบว่าหอ้ งไหนยงั ไมล่ งมา รบั ประทานอาหาร ถา้ เลยเวลาทก่ี าํ หนด ควรโทรศพั ทข์ ้นึ ไปตามทห่ี อ้ งพกั 2.9.11 เมอ่ื ถงึ เวลาเชค็ เอาท์ มคั คเุ ทศกค์ วรดูแลเร่ืองการคนื กญุ แจ การเรยี กเก็บคา่ ใชจ้ ่าย ส่วนตวั จากนกั ทอ่ งเทย่ี วทใ่ี ชบ้ รกิ ารเป็นค่าโทรศพั ท์ คา่ อาหาร เคร่อื งดม่ื หรอื ค่าอน่ื ๆ บนหอ้ งพกั มคั คเุ ทศกค์ วรจดั การ ชาํ ระค่าหอ้ งพกั ใหเ้รยี บรอ้ ยโดยแจง้ ใหเ้จา้ หนา้ ทท่ี ราบล่วงหนา้ จะไดเ้ตรยี มยอดทต่ี อ้ งชาํ ระ โดยควรชาํ ระเสียแตเ่ น่นิ ๆ เผอ่ื เกิดปญั หาใดๆ จะไดแ้ กไ้ ขไดท้ นั 2.9.12 ก่อน ออกเดนิ ทาง มคั คเุ ทศกต์ อ้ งสอบถามยาํ้ เตอื นเร่อื งการ ลมื ส่ิง ของไวบ้ นหอ้ ง หรอื การเผลอลมื นาํ กุญแจตดิ ตวั ไปดว้ ย จากนน้ั บอกรายการทอ่ งเทย่ี วในวนั นน้ั เมอ่ื พรอ้ มแลว้ จงึ เร่ิมออกเดนิ ทาง ภาพท่ี 3.41 จดั เรยี งสมั ภาระใหแ้ ขกตรวจสอบก่อนนาํ ข้นึ รถ 2.10 การปฏบิ ตั ติ อ่ เพ่ือนรว่ มงานและพนักงานขบั รถ ในส่วนของเพอ่ื นรว่ มงานซง่ึ ไดแ้ ก่ผชู ้ ่วยมคั คเุ ทศก์ หรอื หวั หนา้ ทวั รน์ นั้ ควรมกี ารพูดคยุ วาง แผนการทาํ งานกนั เป็นระยะๆ ช่วยกนั สอดส่องดูแลนกั ทอ่ งเทย่ี ว ถา้ มอี ะไรผดิ สงั เกตก็ควรมกี ารปรกึ ษาหารอื หา ทางออกเพอ่ื ใหง้ านเป็นไปดว้ ยความราบร่ืน ในส่วนของพนกั งานขบั รถ มคั คเุ ทศกค์ วรปฏบิ ตั ติ ่อเขาเสมอื นทป่ี ฏบิ ตั ติ อ่ นกั ทอ่ งเทย่ี ว ควรใหเ้กียรตแิ ละสรา้ งมนุษยสมั พนั ธท์ ด่ี ตี ่อเขาตงั้ แตแ่ รกเจอ เพราะพนกั งานขบั รถเป็นบคุ คลหนง่ึ ท่ี สามารถเสรมิ ใหง้ านประสบผลสาํ เรจ็ ได้ ถา้ มคั คเุ ทศกป์ ฏบิ ตั ติ ่อเขาอย่างดแี ลว้ เขาก็พรอ้ มทจ่ี ะใหบ้ รกิ ารทด่ี ตี อบกลบั มา เช่นกนั มคั คเุ ทศกไ์ มค่ วรคาดหวงั ใหเ้ขาตอ้ งมาบรกิ ารตนอย่างดี โดยทม่ี คั คเุ ทศกม์ ไิ ดเ้ร่ิมตน้ ทด่ี กี ่อน เน่อื งจาก พนกั งานขบั รถส่วนใหญ่ มกั เป็นลูกจา้ งทอ่ี าจมวี ุฒิ การศกึ ษา หรอื จติ วทิ ยาการบรกิ ารไมม่ ากนกั ดงั นน้ั มคั คเุ ทศกท์ ด่ี ี ควรเป็นฝ่ายเร่มิ ตน้ สรา้ งมนุษยสมั พนั ธก์ ่อน เพอ่ื ใหง้ านบรกิ ารเดนิ ทางเป็นไปไดด้ ว้ ยดี การซ้อื เคร่อื งดม่ื ใหเ้ขาระหว่าง พกั รมิ ทาง การเชญิ ชวนใหเ้ขามารว่ มทานอาหารกบั ทมี งาน เป็นส่งิ ทม่ี คั คเุ ทศกค์ วรกระทาํ เป็นมารยาททด่ี ที จ่ี ะสรา้ ง ความประทบั ใจใหก้ บั เพอ่ื นรว่ มงานไดอ้ ย่างดี พนกั งานขบั รถบางคนอาจเป็นเจา้ ของรถเองบางคนมปี ระสบการเร่อื งเล่า มากมาย มคั คเุ ทศกม์ อื ใหมห่ ลายรายอาจไดพ้ นกั งานขบั รถเป็นพเ่ี ล้ยี งประคบั ประคองในการทาํ งานไดเ้ป็นอย่างดกี ็ เป็นได้ ดงั นน้ั มคั คเุ ทศกจ์ งึ ควรใหค้ วามสาํ คญั บคุ คลผูน้ ้เี สมอื นเพอ่ื นร่วมงานทต่ี อ้ งช่วยเหลอื เอ้อื เฟ้ือกนั อยู่เสมอ

92 บทบาท หนา้ ที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว 2 .11 การเดนิ ทางกลบั สูจ่ ุดหมายปลายทาง 2.11.1 ในวนั สุดทา้ ยก่อนเดนิ ทางกลบั ถงึ ปลายทาง มคั คเุ ทศกค์ วร ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วกรอก แบบสอบถามการบรกิ ารดา้ นตา่ งๆ 2.11.2 เมอ่ื ใกลถ้ งึ จดุ หมายควร ประชาสมั พนั ธโ์ ปรแ กรมทอ่ งเทย่ี ว ต่าง ๆ ของบรษิ ทั กล่าว ขอบคณุ ทมี งานพนกั งานขบั รถ ขอบคณุ นกั ทอ่ งเทย่ี วทเ่ี ลอื กใชบ้ รกิ ารนาํ เทย่ี วจากทางบรษิ ทั ขอบคณุ ทใ่ี หค้ วามรว่ มมอื อย่างดตี ลอดการเดนิ ทาง ขออภยั ในบางส่ิงทข่ี าดตกบกพร่อง เช้อื เชญิ ใหเ้ขากลบั มาเทย่ี วกบั เราอกี โดยการพดู ปิด รายการก่อนการวางไมค์ มคั คเุ ทศกอ์ าจปิดรายการแบบพดู ใหซ้ ้งึ กินใจ ปิดแบบสนุกสนาน ปิดแบบตลกสนุกสนาน ปิด แบบพดู เชญิ ชวนประชาสมั พนั ธก์ ารบรกิ ารอน่ื ๆ จากทางบรษิ ทั โดยการพดู ปิดรายการทวั รค์ วรนาํ แตส่ ่งิ ทด่ี ๆี หยบิ ยก ความประทบั ใจมาพูดคยุ และเตอื นนกั ทอ่ งเทย่ี วใหต้ รวจดูสมั ภาระไมใ่ หห้ ลงลมื ทมี งานช่วยตรวจดูอกี ครงั้ จากนน้ั ก็ กล่าวขอบคณุ และกล่าวคาํ อาํ ลาต่อนกั ทอ่ งเทย่ี ว 2.11.3 พยายามรกั ษาเวลาใหถ้ งึ ปลายทางตามกาํ หนด เพราะ นกั ทอ่ งเทย่ี ว บางคน มีนดั หรอื ภารกิจตอ้ งรบี กลบั ไปทาํ งานใหท้ นั ตามกาํ หนด 2.11.4 นดั แนะทมี งานผชู ้ ่วยเพอ่ื เขา้ ไปรายงานผลการทาํ งานกบั ทางบรษิ ทั 2.12 วธิ ีปฏบิ ตั งิ านของมคั คเุ ทศก์ – หลงั จบทวั ร์ 2.12.1 ถา้ ไมเ่ หน่อื ยเกนิ ไปมคั คเุ ทศกค์ วรเขา้ ไปรายงานผลกบั ทางบรษิ ทั ทนั ที อย่าปล่อยเวลาให้ นานเกินไปทจ่ี ะเขา้ ไปเขยี นรายงานกบั บรษิ ทั ทว่ี ่าจา้ ง มฉิ ะนนั้ อาจทาํ ใหเ้ราลมื ๆขอ้ ปลกี ย่อยไปได้ โดยเฉพาะเวลาทเ่ี ราไป รบั ทวั รช์ ดุ ตอ่ ไปแลว้ ทาํ จนเสรจ็ เราจะเร่ิมงงๆ แลว้ การเขยี นรายงานพรอ้ มแจงคา่ ใชจ้ า่ ย ส่วนมากบรษิ ทั ตา่ งๆ ก็จะมี แบบฟอรม์ ของบรษิ ทั ทม่ี รี ูปแบบเฉพาะทอ่ี าจจะพอคลา้ ยๆ กนั บา้ ง แตกตา่ งกนั บา้ ง ก็ตอ้ งศกึ ษาดู 2.12.2 เขยี นรายงานส่งบรษิ ทั make tour report และเคลยี รค์ ่าใชจ้ า่ ย clear finance รวมถงึ อปุ กรณ์ในการนาํ เทย่ี วคนื แก่บรษิ ทั 2.12.3 รวบรวมส่งแบบสอบถาม สรปุ รายงานผล ให้ ขอ้ เสนอแนะการทาํ งานกบั สถาน ประกอบการตา่ งๆ ทผ่ี า่ นมากบั ทางบรษิ ทั 2.12.4 ทาํ แบบบนั ทกึ ลูกคา้ ทป่ี ระทบั ใจ create guest history ขอ้ น้ไี ดป้ ระโยชน์ มาก คอื การได้ จดั ทาํ แฟ้มขอ้ มลู ประวตั ลิ ูกคา้ ทเ่ี ราถอื ว่าพเิ ศษสาํ หรบั เรา และหรอื ลูกคา้ ทม่ี แี นวโนม้ ว่าจะกลบั มาอกี หรอื ลูกคา้ ทม่ี ี ศกั ยภาพในการแนะนาํ คนมาให้ หรอื ส่งทวั รม์ าใหเ้ราไดใ้ นวนั ขา้ งหนา้ ลูกคา้ พวกน้จี ดั ส่งการด์ อวยพร จดหมาย หรอื ของเลก็ ๆนอ้ ยๆใหเ้ขาเสมอๆ Show your gratitude to Clients’ บางคนถงึ ขนาดโทรไปอวยพรวนั เกดิ เองถงึ ตา่ งประเทศเลย ในทส่ี ุดแลว้ ไดผ้ ลทด่ี ี

93 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว 3 . หนา้ ทใ่ี นการสง่ ออกนักทอ่ งเท่ยี ว (Transfer–Out) หลงั จากนกั ทอ่ งเทย่ี วจบส้นิ โปรแกรมทอ่ งเทย่ี ว แลว้ มคั คเุ ทศกห์ รอื ผนู ้ าํ เทย่ี ว (Transfer Guide) ก็จะตอ้ งนาํ นกั ทอ่ งเทย่ี วไปส่งยงั ทา่ อากาศยาน ทา่ เรอื สถานรี ถไฟ หรอื สถานเี ดนิ รถ (ขนส่ง) เพอ่ื เดนิ ทางกลบั กรณีนกั ทอ่ งเทย่ี วมหี วั หนา้ ทวั รม์ าดว้ ย มคั คเุ ทศกก์ ็จะตอ้ งช่วยเหลอื หวั หนา้ ทวั รใ์ นการส่งออกหรอื ส่งนกั ทอ่ งเทย่ี วกลบั ประเทศ ส่วนนกั ทอ่ งเทย่ี วทข่ี อใชบ้ รกิ ารเฉพาะการใหไ้ ปส่ง ซง่ึ ตอ้ งใช้ มคั คเุ ทศกร์ บั ส่งหรอื Transfer Guide ก็อาจใชแ้ นวปฏบิ ตั เิ ดยี วกนั ดงั น้ี คอื 3.1 ตรวจสอบยนื ยนั บตั รโดยสาร ควรยนื ยนั ก่อนเวลาเดนิ ทางไมน่ อ้ ยกว่า 72 ชวั่ โมง กรณีไป เคร่อื งบนิ 3.2 ตรวจสอบเวลาออกทแ่ี น่นอนของเทย่ี วบนิ 3.3 ตรวจสอบ นดั แนะเวลากบั คนขบั รถเพอ่ื รบั นกั ทอ่ งเทย่ี วไปส่งยงั สนามบนิ 3.4 ดูแลการคนื หอ้ งพกั (Check-Out) ของนกั ทอ่ งเทย่ี วใหเ้ป็นไปดว้ ยความ เรยี บรอ้ ย ตรวจสอบ ยาํ้ เตอื นเร่อื งสมั ภาระไมใ่ หห้ ลงลมื 3.5 นาํ นกั ทอ่ งเทย่ี วไปส่งยงั ทา่ อากาศยาน ก่อนเคร่ืองบนิ ออกอย่างนอ้ ย 2 ชวั่ โมง ยาํ้ เตอื นไมใ่ หเ้ขา ลมื ส่ิงของ ดูแลการ Check-In หรอื การตรวจบตั รทน่ี งั่ ของนกั ทอ่ งเทย่ี ว ณ เคานเ์ ตอรส์ ายการบนิ ให้ 3.6 เป็นไปดว้ ยความเรยี บรอ้ ย ดูแลการเอก็ ซเรย์ การชงั่ นาํ้ หนกั กระเป๋า อาํ นวยความสะดวกในการตรวจสอบบตั รโดยสาร ผา่ นข้นึ เคร่อื ง (Boarding Pass) กรณีนกั ทอ่ งเทย่ี วมหี วั หนา้ ทวั รม์ าดว้ ย มคั คเุ ทศกต์ อ้ งประสานกบั หวั หนา้ ทวั ร์ เร่ือง เอกสารสมั ภาระตา่ งๆ ไมใ่ หห้ ลงลมื เช่น พาสปอรต์ ใบตรวจคนเขา้ เมอื ง ใบสาํ แดงส่ิงของตอ่ ศลุ กากร การขอคนื ภาษี ฯลฯ 3.7 มคั คเุ ทศกก์ ล่าวขอบคณุ ตอ่ นกั ทอ่ งเทย่ี วทใ่ี ชบ้ รกิ าร กล่าวคาํ อาํ ลาและเช้อื เชญิ ใหเ้ขากลบั มา เทย่ี วอกี ขอบคณุ อาํ ลาหวั หนา้ ทวั ร์ ตรวจสอบเอกสารส่ิงของไมใ่ หห้ ลงลมื อกี ครงั้ จากนนั้ กลบั เขา้ ไปรายงานบรษิ ทั นาํ ของทเ่ี บกิ ใช้ คา่ ใชจ้ า่ ยต่างๆ ทเ่ี หลอื ระหว่างการนาํ เทย่ี วคนื บรษิ ทั มขี อ้ สงั เกตว่า นกั ทอ่ งเทย่ี วทใ่ี ชบ้ รกิ ารเฉพาะการรบั เขา้ และส่งออกมกั จะเป็น F.I.T. ( Foreign Individual Tourist) หรอื นกั ทอ่ งเทย่ี วอสิ ระมากกว่า Group Tour เพราะ F.I.T. มกั ซ้อื บรกิ ารเฉพาะอย่าง ในขณะท่ี Group Tour จะใชบ้ รกิ ารแบบ Package Tour เบด็ เสรจ็ ทกุ อย่าง จากหนา้ ทใ่ี นการรบั เขา้ ส่งออก และการนาํ เทย่ี วนนั้ ถา้ เป็นการ รบั ส่งนกั ทอ่ งเทย่ี ว ณ สถานรี ถไฟ ทา่ เรอื สถานรี ถยนต์ ขนส่งต่างๆ ก็สามารถใชแ้ นวปฏบิ ตั เิ ดยี วกนั ซง่ึ มคั คเุ ทศกท์ ท่ี าํ หนา้ ทร่ี บั ส่งดงั กล่าวมกั เรยี กว่า Transfer Guide ส่วนมคั คเุ ทศกใ์ นการนาํ เทย่ี วตามสถานทท่ี อ่ งเทย่ี วต่าง ๆ จะเรยี กว่า Tourist Guide หรอื Guide แตโ่ ดยทวั่ ไป

94 บทบาท หนา้ ที่ความสามารถในการเป็นผูน้ าเทยี่ ว เมอ่ื มคั คเุ ทศกไ์ ดร้ บั มอบหมายใหด้ ูแลนกั ทอ่ งเทย่ี วกลุ่มใดก็มกั หมายรวมถงึ การทาํ หนา้ ทต่ี งั้ แตก่ ารรบั เขา้ การนาํ เทย่ี ว จนกระทงั่ การส่งออกนกั ทอ่ งเทย่ี ว(ศรญั ยา วรากุลวทิ ย,์ 2537) จากภาระหนา้ ทข่ี องมคั คเุ ทศกท์ งั้ การรบั เขา้ การนาํ เทย่ี วจนถงึ การส่งออกนกั ทอ่ งเทย่ี ว จะเหน็ ไดว้ ่าเป็นงาน ทห่ี นกั เหนอ่ื ยทง้ั กายและใจ แต่อย่างไรก็ตาม มคั คเุ ทศกต์ อ้ งคาํ นงึ ถงึ ความสุขของนกั ทอ่ งเทย่ี ว ทเ่ี ขาควรไดร้ บั จากการ เสยี ค่าบรกิ ารนาํ เทย่ี ว และถงึ แมน้ กั ทอ่ งเทย่ี วจะมอี ารมณ์ความรูส้ ึก มคี วามตอ้ งการแตกต่างกนั ทาํ ใหม้ คั คเุ ทศกต์ อ้ ง ทาํ งานยากข้นึ มคั คเุ ทศกก์ ็ตอ้ งพยายามปรบั ตวั ใหเ้ขา้ ไดก้ บั ทกุ คน ทง้ั น้เี พอ่ื สรา้ งความพอใจแก่นกั ทอ่ งเทย่ี วเพอ่ื ใหเ้ขา กลบั มาใชบ้ รกิ ารเราอกี (Todd, G. & Rice S., 1991) โดยตอ่ ไปน้ผี เู ้ขยี นขอสรปุ หนา้ ทข่ี องมคั คเุ ทศกท์ ก่ี ล่าวมาทงั้ หมด สนั้ ๆ ดงั น้ี 1. นดั หมายเวลา ตรวจสอบยานพาหนะอปุ กรณ์เคร่อื งใชต้ า่ งๆ ใหอ้ ยู่ในสภาพพรอ้ มในการเดนิ ทางนาํ เทย่ี ว 2. เตรยี ม เอกสารทเ่ี ก่ยี วขอ้ งกบั การเดนิ ทางเพอ่ื อาํ นวยความสะดวกแก่นกั ทอ่ งเทย่ี ว 3. รบั ส่งนกั ทอ่ งเทย่ี วข้นึ ลงตามจดุ นดั หมายอาํ นวยความสะดวกเร่ืองการเดนิ ทางใหต้ รงเวลาทก่ี าํ หนด และครบถว้ น 4. พานกั ทอ่ งเทย่ี วไปเทย่ี วตามรายการอย่างเครง่ ครดั หากมกี ารเปลย่ี นแปลงตอ้ งทาํ ความเขา้ ใจ ตก ลงกบั นกั ทอ่ งเทย่ี วใหช้ ดั เจน 5. ใหค้ วามรูท้ ถ่ี ูกตอ้ ง ใหค้ วามเป็นกนั เอง ใหค้ วามบนั เทงิ ความสนุกสนานเพลดิ เพลนิ แก่ นกั ทอ่ งเทย่ี ว 6. ดูแลความปลอดภยั ตกั เตอื นใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดร้ ะมดั ระวงั ตวั ในสถานทท่ี อ่ งเทย่ี วทอ่ี าจเกิด อบุ ตั เิ หตุ 7. ดูแลอาํ นวยความสะดวกเร่ืองอาหารการกิน ทพ่ี กั สุขภาพของนกั ทอ่ งเทย่ี ว การปฏบิ ตั ติ นให้ ถูกตอ้ งตามกฎของสถานทท่ี อ่ งเทย่ี วแต่ละแหง่ 8. ร่วมคดิ แกป้ ญั หาใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วโดยไมท่ อดท้งิ การปฏบิ ตั หิ นา้ ทน่ี าเทย่ี วไปตา่ งประเทศ ในฐานะตวั แทนของบรษิ ทั นาํ เทย่ี ว กรณีทต่ี อ้ งนาํ นกั ทอ่ งเทย่ี วชาวไทยไปเทย่ี วยงั ตา่ งประเทศ ( Outbound Tour) มคั คเุ ทศกห์ รอื หวั หนา้ ทวั รจ์ ะตอ้ งปฏบิ ตั หิ นา้ ทใ่ี นการอาํ นวยความสะดวก ณ ทา่ อากาศยานทงั้ ขาออกจาก ประเทศไทย และขาเขา้ ในต่างประเทศ จนกระทงั่ กลบั เขา้ ประเทศไทยอกี ครงั้ ในวนั เดนิ ทางกลบั ขน้ั ตอนในการอาํ นวย ความสะดวก ณ ทา่ อากาศยานของมคั คเุ ทศก์ Outbound กบั มคั คเุ ทศก์ Inbound จะตา่ งกนั ตรงท่ี มคั คเุ ทศก์ Outbound ในนามหวั หนา้ ทวั รห์ รอื ตวั แทนของบรษิ ทั นาํ เทย่ี ว จะตอ้ งเป็นผูอ้ าํ นวยความสะดวกใหก้ บั นกั ทอ่ งเทย่ี วตงั้ แต่ รบั สมั ภาระ ตดิ Tag เชค็ อนิ ตวั๋ ผา่ นกระบวนการตา่ งๆ ในการออกต่างประเทศ จนข้นึ เคร่อื งบนิ และร่วมเดนิ ทางไปยงั

95 บทบาท หนา้ ที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว ประเทศจดุ หมายปลายทางกบั นกั ทอ่ งเทย่ี ว และเมอ่ื พบมคั คเุ ทศกท์ อ้ งถน่ิ หรอื Local Guide ในประเทศปลายทางแลว้ มคั คเุ ทศกก์ ็จะกลายสภาพเป็นหวั หนา้ ทวั ร์ (Tour Leader) คอยอาํ นวยความสะดวกในเร่อื งทวั่ ไป ปล่อยใหม้ คั คเุ ทศก์ ทอ้ งถน่ิ ทาํ หนา้ ทเ่ี ป็นมคั คเุ ทศกต์ อ่ ไป ยกเวน้ ไปนาํ เทย่ี วในประเทศทไ่ี มม่ ี Local Guide ตวั แทนของบรษิ ทั นาํ เทย่ี วก็ จะตอ้ งเป็นทง้ั หวั หนา้ ทวั รแ์ ละมคั คเุ ทศกน์ าํ เทย่ี วไปในคราวเดยี วกนั ส่วนมคั คเุ ทศก์ Inbound นน้ั จะเนน้ การใหข้ อ้ มลู ทอ่ งเทย่ี วภายในประเทศ ส่วนกระบวนการต่างๆ ณ ทท่ี า่ อากาศยานนน้ั สามารถทาํ ไดเ้พยี งไปรบั ส่ง ณ ตรงจดุ เช็คอนิ ตวั๋ เดนิ ทาง ช่วยดูแลเร่อื งการเช็คอนิ ตวั๋ เดนิ ทางและโหลดสมั ภาระเทา่ นนั้ ขน้ั ตอนหลงั จากนน้ั ก็จะเป็นหนา้ ทข่ี อง นกั ทอ่ งเทย่ี วหรอื ของหวั หนา้ ทวั รท์ น่ี าํ คณะมา และตอ่ ไปน้จี ะเป็นขนั้ ตอนการทาํ หนา้ ท่ี ณ ทา่ อากาศยานในการนาํ นกั ทอ่ งเทย่ี วไปยงั ตา่ งประเทศของมคั คเุ ทศก์ Outbound 1. การทาหนา้ ท่ี ณ ทา่ อากาศยานไทยในการนานักทอ่ งเท่ยี วไปตา่ งประเทศ ก่อนการเดนิ ทางเป็นเวลาหลายวนั มคั คเุ ทศกห์ รอื อกี ฐานะหน่งึ คอื หวั หนา้ ทวั รต์ อ้ งตรวจสอบเอกสาร สมั ภาระทต่ี อ้ งใชใ้ นการเดนิ ทางไปตา่ งประเทศใหพ้ รอ้ ม ซง่ึ ประกอบไปดว้ ยหนงั สอื เดนิ ทาง บตั รโดยสารเคร่อื งบนิ วซี า่ (ในกรณีไปในประเทศทต่ี อ้ งขอวซี า่ ) ใบรายการของบคุ คลซง่ึ เดนิ ทางออกไปนอกราชอาณาจกั ร (ใบ ต.ม.6) และตอ้ ง ตรวจสอบเอกสาร สมั ภาระของบรษิ ทั ของตวั มคั คเุ ทศกเ์ อง ส่วนของนกั ทอ่ งเทย่ี วมคั คเุ ทศกต์ อ้ งยาํ้ เก่ียวกบั นาํ้ หนกั ตามทส่ี ายการบนิ กาํ หนด และเมอ่ื ถงึ กาํ หนดการเดนิ ทางมคั คเุ ทศกค์ วรปฏบิ ตั ดิ งั น้ี 1.1 นดั นกั ทอ่ งเทย่ี วก่อนเคร่ืองบนิ ออกอย่างนอ้ ย 2 - 3 ชวั่ โมง และเมอ่ื นกั ทอ่ งเทย่ี วเร่มิ เดนิ ทาง มาถงึ ณ จดุ นดั บรเิ วณดา้ นหนา้ ก่อนทางเขา้ เช็คอนิ บตั รโดยสาร มคั คเุ ทศกต์ อ้ งกล่าวทกั ทายสวสั ดแี นะนาํ ตวั สรา้ งมนุษย สมั พนั ธ์ จากนน้ั ทาํ การตดิ Tag ทส่ี มั ภาระแสดงความเป็นเจา้ ของ รายละเอยี ดบน Tag ควรมขี อ้ มลู เก่ียวกบั ช่อื สกุล ท่ี อยู่ จดุ หมายปลายทางทจ่ี ะไป มคั คเุ ทศกต์ อ้ งช่วยตรวจสมั ภาระของนกั ทอ่ งเทย่ี ว ทจ่ี ะนาํ เขา้ ใตท้ อ้ งเคร่ืองบนิ โดยดูแล ใหผ้ า่ นการชงั่ นาํ้ หนกั หนา้ เคานเ์ ตอรต์ รวจบตั รโดยสาร เมอ่ื ชงั่ นาํ้ หนกั เจา้ หนา้ ทส่ี ายการบนิ จะตดิ บตั รตดิ กระเป๋า (Baggage Claim Tag) ส่วนหน่งึ ตดิ ทก่ี ระเป๋าเพอ่ื ไดส้ ่งไปยงั จดุ หมายปลายทาง อกี ส่วนหนง่ึ จะใหก้ บั ผูโ้ดยสารเพอ่ื นาํ ไปรบั กระเป๋าทป่ี ลายทาง โดยก่อนการเช็คอนิ มคั คเุ ทศกค์ วรนาํ สมั ภาระมากองรวมเป็นแถวหนา้ เคานเ์ ตอรเ์ ชค็ อนิ เพอ่ื ใหส้ มั ภาระอยู่เป็นกลุ่มเดยี วกนั ยาํ้ เตอื นเร่ืองส่ิงของทจ่ี ะนาํ ตดิ ตวั ข้นึ เคร่อื งแก่นกั ทอ่ งเทย่ี วว่า ตอ้ งไมเ่ ป็นส่งิ ของ ตอ้ งหา้ มทอ่ี าจถูกตรวจจบั โดยเคร่ืองสแกน เช่น มดี วตั ถมุ คี ม วตั ถโุ ลหะบางชนดิ ของเหลว เป็นตน้ มเิ ช่นนน้ั อาจ ถูก รบิ และอาจไมไ่ ดค้ นื 1.2 ในระหว่างหรอื ก่อนทน่ี กั ทอ่ งเทย่ี วเร่ิมทยอยมา มคั คเุ ทศกจ์ ะนาํ บตั รโดยสารเคร่อื งบนิ ไปเช็คอนิ ถา้ มาเป็นกลุ่มใหญ่ใหอ้ าจเขา้ เชค็ อนิ ช่องเคานเ์ ตอรท์ เ่ี ขยี นว่า Check-In Group (มบี างสนามบนิ ) เพอ่ื ใหเ้จา้ หนา้ ทส่ี าย การบนิ ออกบตั รทน่ี งั่ (Boarding Pass) โดยมคั คเุ ทศกต์ อ้ งนาํ สมั ภาระของนกั ทอ่ งเทย่ี วแตล่ ะคนข้นึ ชงั่ นาํ้ หนกั เพอ่ื ให้ เจา้ หนา้ ทต่ี รวจเชค็ ว่ากระเป๋าของนกั ทอ่ งเทย่ี วแตล่ ะคนแตล่ ะใบมนี าํ้ หนกั เกนิ กว่ากาํ หนดหรอื ไม่ มคั คเุ ทศกค์ วรย่นื บตั ร โดยสารสาํ หรบั นกั ทอ่ งเทย่ี วทม่ี าดว้ ยกนั แนบไปพรอ้ มกนั (ใครจะนงั่ ดว้ ยกนั ก็ควรยน่ื พาสปอรต์ ไปพรอ้ มกนั ) และบอก

96 บทบาท หนา้ ที่ความสามารถในการเป็นผูน้ าเทยี่ ว ทางเจา้ หนา้ ทส่ี ายการบนิ เก่ียวกบั ทน่ี งั่ เพอ่ื ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วทม่ี าดว้ ยกนั ไดน้ งั่ ใกลก้ นั เมอ่ื ไดบ้ ตั รทน่ี งั่ มาแลว้ มคั คเุ ทศก์ ควรเรยี กช่อื นกั ทอ่ งเทย่ี วใหม้ ารบั ดว้ ยตวั เอง เมอ่ื ใหค้ รบทกุ คนแลว้ ควรอธิบายเก่ยี วกบั เร่ืองการเดนิ ทางโดยเคร่ืองบนิ ควรบอกเร่อื งช่ือสายการบนิ เทย่ี วบนิ (Flight No.) หมายเลขทน่ี งั่ ( Seat No.) เวลาข้นึ เคร่อื งบนิ ( Boarding Time) หมายเลขทางข้นึ เคร่อื งบนิ ( Gate No.) จากนนั้ ควรอธิบายถงึ การใชเ้ อกสารแตล่ ะช้นิ ทจ่ี าํ เป็นสาํ หรบั การออกไป ต่างประเทศ โดยอธบิ ายกระบวนการในการออกนอกราชอาณาจกั ร และยาํ้ ว่านกั ทอ่ งเทย่ี วคนใดไมม่ นั่ ใจในขน้ั ตอน ต่างๆ ก็ใหร้ อเขา้ ไปพรอ้ มกบั มคั คเุ ทศก์ จากนน้ั ใหย้ าํ้ ถงึ เวลาข้นึ เคร่อื ง และยาํ้ ถงึ หมายเลขทางข้นึ เคร่ืองใหช้ ดั เจนอกี ครง้ั อาจอธิบายส่ิงของทส่ี ามารถหาซ้อื ไดใ้ น Duty Fee บางกรณี หากบรษิ ทั นาํ เทย่ี วใชบ้ รกิ ารของสายการบนิ ทย่ี งั ไมไ่ ดร้ ะบทุ น่ี งั่ มาให้ เมอ่ื มาทาํ การ Check-In แลว้ มคั คเุ ทศกอ์ าจตอ้ งจดั ทน่ี งั่ ใหแ้ ขกไดน้ งั่ ใหมใ่ นกรณีทไ่ี ดท้ น่ี งั่ กระจดั กระจาย (กรณีน้อี าจเจอบอ่ ยหากมาทาํ การ เชค็ อนิ ล่าชา้ และทน่ี งั่ บนเคร่ืองหนาแน่น) 1.3 หลงั จากทอ่ี ธิบายเก่ยี วกบั เอกสาร และกระบวนการต่างๆ เสรจ็ แลว้ มคั คเุ ทศกจ์ ะตอ้ งเร่มิ นาํ นกั ทอ่ งเทย่ี วเดนิ เขา้ ไปยงั หอ้ งพกั ผูโ้ดยสารทร่ี อข้นึ เคร่อื ง โดยจะผา่ นดา่ นตรวจหนงั สือเดนิ ทาง-ตวั๋ เคร่ืองบนิ และรบั การตรวจลงตราในหนงั สอื เดนิ ทางเพอ่ื ออกตา่ งประเทศ พรอ้ มย่นื ใบตรวจคนเขา้ เมอื งเพอ่ื ออกตา่ งประเทศโดยเจา้ หนา้ ท่ี จะดงึ ส่วนน้เี ก็บไว(้ ปจั จบุ นั มรี ะบบการตวจคนเขา้ -ออกเมอื งแบบสแกนพาสปอรต์ และลายน้วิ มอื (น้วิ ช้)ื โดยไมต่ อ้ งผา่ น เจา้ หนา้ ทใ่ี นช่องปกตซิ ง่ึ จะรวดเรว็ กว่า ซง่ึ มใี ชก้ นั ในหลายประเทศแลว้ ) โดยนกั ทอ่ งเทย่ี วอาจโดนสุ่มตรวจส่งิ ของ ตอ้ งหา้ ม และของตอ้ งกาํ กดั ออกนอกประเทศหากตอ้ งสงสยั หรอื เดนิ ผา่ นเคร่ืองสแกนแลว้ ไมผ่ า่ นมสี ญั ญานดงั ข้นึ 1.4 มคั คเุ ทศกน์ าํ นกั ทอ่ งเทย่ี วเดนิ ทางเขา้ หอ้ งพกั ผูโ้ดยสารก่อนข้นึ เคร่อื ง โดยผา่ นการตรวจคน้ อาวุธ และวตั ถรุ ะเบดิ ของเหลวของตอ้ งหา้ ม(อกี ครงั้ หากม)ี โดยพนกั งานตรวจคน้ ของการทา่ อากาศยาน จะทาํ การตรวจคน้ ส่ิงของดงั กล่าวก่อนเขา้ สู่หอ้ งพกั ผูโ้ดยสาร จากนน้ั ยน่ื บตั รโดยสารใหเ้จา้ หนา้ ทส่ี ายการบนิ เพอ่ื เขา้ ไปนงั่ รอในหอ้ งพกั ก่อนข้นึ เคร่อื ง 1.5 เมอ่ื ถงึ เวลาข้นึ เคร่อื งบนิ มคั คเุ ทศกค์ วรเดนิ นาํ นกั ทอ่ งเทย่ี วผา่ นการตรวจบตั รทน่ี งั่ บนเคร่อื งโดย พนกั งานสายการบนิ จะประจาํ ทป่ี ระตูทางออก จะทาํ หนา้ ทต่ี รวจบตั รทน่ี งั่ ว่าผูโ้ดยสารข้นึ เคร่ืองถูกตอ้ งหรอื ไม่ จากนน้ั เมอ่ื เขา้ สู่บนเคร่ืองบนิ เป็นทเ่ี รยี บรอ้ ย มคั คเุ ทศกค์ วรช่วยเหลอื และบอกถงึ จดุ ทน่ี งั่ ของนกั ทอ่ งเทย่ี วแต่ละคน ช่วยนาํ ของ เก็บวางบนชน้ั วางเหนอื ศรี ษะใหเ้รยี บรอ้ ย เมอ่ื นกั ทอ่ งเทย่ี วมที น่ี งั่ เป็นทเ่ี รยี บรอ้ ยถอื ว่าเป็นอนั ส้ินสุดขนั้ ตอนกระบวนการ ขาออก และเมอ่ื เคร่อื งบนิ บนิ ข้นึ ไปไดส้ กั ระยะ และกปั ตนั อนุญาตใหป้ ลดเขม็ ขดั ลุกข้นึ เดนิ ไปมาได้ มคั คเุ ทศกก์ ็ควร เดนิ ดูแลสอบถาม ทกั ทายสรา้ งมนุษยสมั พนั ธก์ บั นกั ทอ่ งเทย่ี วเป็นระยะๆ และเมอ่ื ไปถงึ ยงั ประเทศทเ่ี ป็นจดุ หมาย ปลายทาง มคั คเุ ทศกจ์ ะตอ้ งนาํ นกั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ ประเทศโดยผา่ นขนั้ ตอนตา่ งๆ ดงั ทจ่ี ะกล่าวตอ่ ไป 2. การทาหนา้ ท่ี ณ ทา่ อากาศยานในการนานักทอ่ งเทย่ี วเขา้ ไปเท่ยี วในตา่ งประเทศ

97 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว กรณีนาํ นกั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ ไปทอ่ งเทย่ี วในตา่ งประเทศ จะมขี น้ั ตอนคอื นกั ทอ่ งเทย่ี วจะตอ้ งเตรยี มเอกสาร ไดแ้ ก่ หนงั สือเดนิ ทาง ใบรายการของบคุ คลซง่ึ เดนิ ทางเขา้ มาในราชอาณาจกั รใบสาํ แดงรายการส่ิงของผโู ้ดยสารของกรม ศลุ กากร(ประเทศส่วนใหญ่ใชก้ ารสุ่มตรวจหมดแลว้ ) บางประเทศอาจตอ้ งมใี บตรวจสุขภาพดว้ ย และเมอ่ื เคร่อื งบนิ ลง จอดเป็นทเ่ี รยี บรอ้ ยแลว้ ขนั้ ตอนต่อไปคอื แนวปฏบิ ตั ใิ นภาพรวมในการนาํ นกั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ ประเทศ คอื 2.1 เมอ่ื ลงจากเคร่อื งแลว้ มคั คเุ ทศกน์ าํ นกั ทอ่ งเทย่ี วแสดงหนงั สอื เดนิ ทางและใบรายการของบคุ คล ต่อเจา้ หนา้ ทเ่ี พอ่ื รบั การตรวจลงตราหนงั สือเดนิ ทาง ณ บรเิ วณเคานเ์ ตอรเ์ จา้ หนา้ ทต่ี รวจคนเขา้ เมอื ง ระหว่างเดนิ ไปรบั สมั ภาระตามสายพานทท่ี า่ อากาศยาน สนามบนิ บางแหง่ อาจตอ้ งนงั่ รถไฟฟ้าไปอาคารผูโ้ดยสารอกี อาคารเพอ่ื รบั สมั ภาระ เช่น ทส่ี นามบนิ ปกั ก่งิ สนามบนิ กรงุ โรมเป็นตน้ 2.2 นาํ นกั ทอ่ งเทย่ี วรบั สมั ภาระ โดยตอ้ งสงั เกตว่าจะตอ้ งไปรบั สมั ภาระจาก สายพานใด โดยดูจากจอ Terminal ทป่ี รากฏอยู่ตามจดุ ทส่ี งั เกตไดง้ า่ ยทวั่ บรเิ วณก่อนถงึ สายพานรบั สมั ภาระ เมอ่ื สมั ภาระเคลอ่ื นมามคั คเุ ทศก์ ควรนาํ ออกมาวางรวมกนั เพอ่ื ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดม้ าตรวจสอบ รบั สมั ภาระของตน รวบรวมตรวจสอบสมั ภาระ นกั ทอ่ งเทย่ี วใหค้ รบ 2.3 จากนนั้ นาํ นกั ทอ่ งเทย่ี วผา่ นการตรวจสมั ภาระ โดยอาจโดนสุ่มตรวจเป็นบางคนโดยเจา้ หนา้ ท่ี ศลุ กากรของแต่ละประเทศ(ในกรณีกลบั เขา้ ประเทศในวนั เดนิ ทางกลบั ) แต่หากเป็นวนั เดนิ ทางระหว่างไปเทย่ี ว เมอ่ื รบั กระเป๋าสมั ภาระแลว้ ทางเจา้ หนา้ ทอ่ี าจไมต่ รวจสมั ภาระอกี เพราะถอื ว่าไดร้ บั การตรวจก่อนข้นึ เคร่ืองแลว้ ในวนั ขามาแลว้ และเมอ่ื ผา่ นกระบวนการตา่ ง ๆ ภายในสนามบนิ เป็นทเ่ี รยี บรอ้ ย มคั คเุ ทศกจ์ ะนาํ นกั ทอ่ งเทย่ี วข้นึ รถ เพอ่ื ทอ่ งเทย่ี วตอ่ ไป กรณีไปตา่ งประเทศทม่ี มี คั คเุ ทศกท์ อ้ งถ่นิ หวั หนา้ ทวั รก์ ็จะมอบภาระหนา้ ทใ่ี นการบรรยายใหก้ บั ทาง มคั คเุ ทศกท์ อ้ งถ่นิ แต่ถา้ ไปในประเทศทไ่ี มม่ มี คั คเุ ทศกท์ อ้ งถ่นิ หวั หนา้ ทวั รห์ รอื มคั คเุ ทศกไ์ ทยผนู ้ น้ั ก็ตอ้ งปฏบิ ตั หิ นา้ ท่ี ในการนาํ เทย่ี วตอ่ ไปจนจบรายการนาํ เทย่ี วในครง้ั นน้ั ๆ 3. การทาหนา้ ท่ี ณ ทา่ อากาศยานในการนานักทอ่ งเทย่ี วกลบั ประเทศ กรณีวนั เดนิ ทางกลบั ประเทศหลงั เสรจ็ ส้นิ ภาระกจิ ดา้ นการทอ่ งเทย่ี วแลว้ มคั คเุ ทศก์ หรอื หวั หนา้ ทวั ร์ ควรแนะนาํ ช่วยเหลอื นกั ทอ่ งเทย่ี วจดั ระเบยี บสมั ภาระ เน่อื งจากขากลบั นกั ทอ่ งเทย่ี วทกุ คนตอ้ งมสี ่ิงของสมั ภาระมากข้นึ จากการซ้อื ของทร่ี ะลกึ ฝากคนทางบา้ น ควรยาํ้ และอธิบายพรอ้ มช่วยเหลอื นกั ทอ่ งเทย่ี วในการทาํ เร่ืองการคนื ภาษี กรณีมี นกั ทอ่ งเทย่ี วซ้อื สนิ คา้ และไดภ้ าษคี นื แนะนาํ การแพค๊ -จดั กระเป๋าใหมใ่ หน้ าํ้ หนกั ไมเ่ กนิ ทส่ี ายการบนิ กาํ หนด แนะนาํ การ จดั -ถอื สมั ภาระข้นึ เคร่ืองเพอ่ื ไมใ่ หเ้จา้ หนา้ ทต่ี รวจจบั ปรบั ยดึ สนิ คา้ หรอื ส่งิ ของ โดยเฉพาะจากการโดนศลุ กากรสุ่มตรวจ เจอของทซ่ี ้อื มาและอาจตอ้ งเสยี ภาษี จากนนั้ ก็ทาํ การเช็คอนิ โหลดสมั ภาระ อธิบายตวั๋ โดยสารเก่ยี วกบั เวลาข้นึ เคร่อื ง เทย่ี วบนิ และ Gate ข้นึ เคร่ือง และปฏบิ ตั ขิ นั้ ตอนอน่ื ๆ เช่นเดยี วกบั การนาํ นกั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ ไปเทย่ี วในตา่ งประเทศ ในกรณีทก่ี ลบั เขา้ ประเทศไทยใหย้ าํ้ นกั ทอ่ งเทย่ี วว่าหากไมม่ ขี องตอ้ งเสยี ภาษอี ากร ของตอ้ งหา้ ม ของตอ้ ง กาํ กดั ใหเ้ดนิ ผา่ นช่องเขยี ว(ไมม่ ขี องตอ้ งสาํ แดง) หากมสี ่งิ ของตอ้ งเสียภาษอี ากร หรอื ไมแ่ น่ใจว่าของเหล่าน้ตี อ้ งเสยี ภาษี

98 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว อากรหรอื ไม่ ใหย้ ่นื ใบสาํ แดงส่งิ ของผูโ้ดยสารแก่เจา้ หนา้ ทศ่ี ลุ กากรในช่องแดง (มขี องตอ้ งสาํ แดง) ก่อนหนา้ นนั้ ควรยาํ้ เตอื นนกั ทอ่ งเทย่ี วว่าในกรณีลกั ลอบนาํ ของทต่ี อ้ งเสยี ภาษอี ากรผา่ นทางช่องเขยี วแลว้ ถูกเจา้ หนา้ ทจ่ี บั ได้ นกั ทอ่ งเทย่ี ว จะตอ้ งถูกรบิ ส่ิงของและอาจถูกปรบั ตามอตั ราภาษขี องสินคา้ แต่ละประเภทดว้ ย ภาพท่ี 3.44 นกั ทอ่ งเทย่ี วจดั สมั ภาระทจ่ี ะโหลดและแยกถอื ข้นึ เคร่ืองใหมก่ ่อนเขา้ เช็คอนิ บตั รโดยสาร เพอ่ื ไมใ่ หผ้ ดิ ระเบยี บของทา่ อากาศยานและถูก ตม. ตรวจยดึ จบั ปรบั ภาพท่ี 3.45 นกั ทอ่ งเทย่ี วต่อแถวย่นื พาสปอรต์ เพอ่ื รบั บตั รโดยสารข้นึ เคร่อื ง และนาํ สมั ภาระข้นึ โหลดสายพานชงั่ นาํ้ หนกั ภาพท่ี 3.47 หลงั เคร่อื งบนิ ลงจอด นกั ทอ่ งเทย่ี วตอ่ แถวเพอ่ื ตรวจคนเขา้ เมอื ง ภาพท่ี 3.48 ส่งิ ของบางส่วนทน่ี าํ หนกั เกินนกั ทอ่ งเทย่ี วตอ้ งมารบั ทช่ี ่องพเิ ศษ ภาพท่ี 3.49 ดา่ นศลุ กากรตรวจส่ิงของสมั ภาระผูโ้ดยสาร และเมอ่ื เดนิ ทางถงึ จดุ หมายปลายทางมคั คเุ ทศกช์ ่วยดูแลขนั้ ตอนกระบวนการตรวจคนเขา้ เมอื ง และดูแล สมั ภาระของนกั ทอ่ งเทย่ี วจากสายพานใหค้ รบ อธบิ ายอาํ นวยความสะดวกก่อนผา่ นดา่ นตรวจศลุ กากร จากนนั้ ควรกล่าว ขอบคณุ อาํ ลานกั ทอ่ งเทย่ี วจดุ สุดทา้ ยคอื ณ จดุ รบั สมั ภาระจากสายพาน การทาหนา้ ทข่ี องหวั หนา้ ทวั รช์ าวไทย กรณีทต่ี อ้ งนาํ ทวั รค์ นไทยไปเทย่ี วยงั ตา่ งประเทศ ถา้ ไปประเทศในแถบเอเชยี เราจะเรยี กตวั แทนของบรษิ ทั นาํ เทย่ี วว่าหวั หนา้ ทวั ร์ เน่อื งจากประเทศหรอื เมอื งทอ่ งเทย่ี วในแถบเอเชยี ไมว่ ่าจะเป็นจนี เกาหลใี ต้ ญ่ปี ่นุ มาเลเซยี สิงคโปร์ อนิ โดนเี ซยี กมั พูชา ฯลฯ มกั มมี คั คเุ ทศกท์ อ้ งถน่ิ (Local Guide) เป็นผูใ้ หข้ อ้ มลู แก่นกั ทอ่ งเทย่ี ว เช่นเดยี วกบั

99 บทบาท หนา้ ที่ความสามารถในการเป็นผูน้ าเทยี่ ว ประเทศไทยทถ่ี า้ มกี รุป๊ ทวั รช์ าวต่างชาตมิ าเทย่ี วในประเทศ เขาก็ตอ้ งใชบ้ รกิ ารมคั คเุ ทศกท์ เ่ี ป็นคนไทยเทา่ นนั้ โดยเฉพาะ การเขา้ เยย่ี มชมในพระราชวงั วดั วาอารามทส่ี าํ คญั หวั หนา้ ทวั รค์ นไทยทน่ี าํ ทวั รไ์ ปต่างประเทศก็เช่นเดยี วกนั จะตอ้ ง อาศยั มคั คเุ ทศกท์ อ้ งถน่ิ ในการบรรยายใหข้ อ้ มลู ความรูก้ บั นกั ทอ่ งเทย่ี ว หวั หนา้ ทวั รค์ นไทยจะมหี นา้ ทห่ี ลกั ๆ คอื บรกิ าร และอาํ นวยความสะดวกในสถานทต่ี า่ งๆ เช่น ทส่ี นามบนิ ทพ่ี กั แรม รา้ นอาหาร ฯลฯ โดยหวั หนา้ ทวั รอ์ าจพดู ขอ้ มลู เสรมิ มคั คเุ ทศกท์ อ้ งถน่ิ ไดบ้ า้ งในกรณีทม่ี คั คเุ ทศกท์ อ้ งถน่ิ พดู แลว้ ไมก่ ระจ่างนกั ทอ่ งเทย่ี วไมเ่ ขา้ ใจ หรอื พูดในกรณีท่ี เป็นขอ้ มลู ทต่ี นถนดั หวั หนา้ ทวั รอ์ าจมหี นา้ ทห่ี ลกั อกี อย่างคอื เป็นผูท้ ค่ี อยสรา้ งบรรยากาศในการทอ่ งเทย่ี วดว้ ยการสรา้ ง กิจกรรมระหว่างการเดนิ ทาง เพราะหวั หนา้ ทวั รค์ นไทยจะรูน้ สิ ยั ส่ิงทช่ี อบหรอื ไมช่ อบของคนไทยดกี ว่ามคั คเุ ทศก์ ทอ้ งถ่นิ ชาวตา่ งประเทศ กรณีตอ้ งนาํ เทย่ี วไปในบางประเทศโดยเฉพาะประเทศแถบยุโรป ส่วนใหญ่จะไมม่ มี คั คเุ ทศกท์ อ้ งถ่นิ หวั หนา้ ทวั รค์ นไทยตอ้ งทาํ หนา้ ทเ่ี ป็นมคั คเุ ทศกเ์ อง ดงั นน้ั การไปนาํ เทย่ี วในยุโรปผูน้ าํ ทวั รจ์ ะทาํ หนา้ ทเ่ี ป็นทงั้ หวั หนา้ ทวั ร์ และมคั คเุ ทศกไ์ ปในคราวเดยี วกนั และต่อไปน้เี ป็นการเตรยี มความพรอ้ มก่อนการเดนิ ทางไปตา่ งประเทศของผูท้ ท่ี าํ หนา้ ทเ่ี ป็นหวั หนา้ ทวั รห์ รอื มคั คเุ ทศก์ 1. ควรศกึ ษาขอ้ มลู จากรายการนาํ เทย่ี วว่าตอ้ งไปทไ่ี หนก่อนหลงั อย่างไร เมอ่ื ถงึ สนามบนิ ตอ้ งไปพบหรอื ตดิ ต่อประสานกบั ใคร โดยศกึ ษาจากรายการนาํ เทย่ี วทเ่ี ป็นปจั จบุ นั (Final Itinerary) ประกอบ 2. ตรวจสอบและเตรยี มเอกสารทเ่ี ก่ียวกบั การเดนิ ทางไปต่างประเทศใหพ้ รอ้ ม ไดแ้ ก่ ใบตรวจคนเขา้ เมอื ง หนงั สอื เดนิ ทาง ทาํ วซี า่ ใบตรวจสุขภาพ(สาํ หรบั บางประเทศ) ใบสาํ แดงส่งิ ของต่อศลุ กากร บตั รโดยสารเคร่อื งบนิ ตอ้ ง ตรวจสอบใหค้ รบ ตรวจสอบดูว่ามนี กั ทอ่ งเทย่ี วตอ้ งการกลบั เองหรอื แยกเดนิ ทางไปเองบา้ งตรงน้ตี อ้ งระวงั โดยเฉพาะ การไปประเทศสหรฐั อเมรกิ า แคนาดา ซง่ึ ส่วนหน่งึ จะนยิ มไปเยย่ี มญาติ อาจมกี ารแยกตวั๋ ไปกลบั เอง มคั คเุ ทศกอ์ าจ เป็นธุระตรงน้ใี ห้ โดยการเตรยี มเอกสารทง้ั หลาย มคั คเุ ทศกต์ อ้ งตรวจสอบ และกรอกขอ้ มลู แทนนกั ทอ่ งเทย่ี วทกุ อย่าง ใหถ้ ูกตอ้ งดว้ ยตวั บรรจง นกั ทอ่ งเทย่ี วเพยี งแต่เซน็ ช่ือกาํ กบั ใหเ้หมอื นในหนงั สอื เดนิ ทางเทา่ นน้ั 3. กรณีไปเป็นกรุป๊ ใหญ่ หรอื เป็นหมคู่ ณะเดยี วกนั มคั คเุ ทศกค์ วรนดั แนะกลุ่มนกั ทอ่ งเทย่ี วเพอ่ื ใหก้ าร ปฐมนเิ ทศก่อนการเดนิ ทาง เพอ่ื เป็นการบอกกล่าวแนวปฏบิ ตั ใิ นการเดนิ ทางไปตา่ งประเทศ เพอ่ื ป้องกนั ปญั หาทอ่ี าจ เกดิ ข้นึ เช่น เร่ืองการเตรยี มส่ิงของเคร่อื งใช้ มารยาทในการเขา้ ชม การแต่งกาย อาหารการกิน ขนบธรรมเนยี มประเพณี การใชช้ วี ติ ในต่างแดน ภมู อิ ากาศ เป็นตน้ 4. เตรยี มขอ้ มลู ดา้ นการทอ่ งเทย่ี วของประเทศนน้ั โดยเฉพาะในการไปในประเทศทไ่ี มม่ มี คั คเุ ทศกท์ อ้ งถ่นิ ขอ้ มลู เร่ืองสภาพอากาศ ความแตกต่างเร่ืองของเวลา เร่อื งภาษาถน่ิ อย่างงา่ ย เพอ่ื ใชป้ ระโยชนใ์ นการทอ่ งเทย่ี ว Do and Don’t ในสถานทห่ี รอื ประเทศตา่ งๆ รวมถงึ ควรศกึ ษากฎหมายของประเทศ ระเบยี บขอ้ บงั คบั ประเพณีปฏบิ ตั ใิ นแต่ละ แหล่งทอ่ งเทย่ี วดว้ ย 5. เบกิ เงนิ ค่าใชจ้ ่ายในการเดนิ ทางกบั ทางบรษิ ทั โดยมากจะเป็นค่าใชจ้ ่ายเบด็ เตล็ด เช่น คา่ ของขบเค้ยี ว ค่าภาษสี นามบนิ ซง่ึ คา่ ใชจ้ า่ ยส่วนน้บี รษิ ทั จะเป็นผูเ้ตรยี มไวใ้ ห้ ส่วนคา่ ใชจ้ า่ ยอน่ื ๆ ทางบรษิ ทั จะทาํ การโอนเงนิ ใหแ้ ก่

100 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผูน้ าเทยี่ ว บรษิ ทั ตวั แทนในตา่ งประเทศ เพอ่ื เป็นคา่ รถนาํ เทย่ี ว ค่าเขา้ ชม คา่ อาหาร ค่าทพ่ี กั ทงั้ หมดแลว้ บรษิ ทั จะไมค่ ่อยให้ หวั หนา้ ทวั รพ์ กเงนิ ไปเป็นจาํ นวนมาก จากนน้ั ก็เคลยี รป์ ญั หาขอ้ สงสยั ตา่ งๆ ใหเ้รยี บรอ้ ย 6. เตรยี มส่งิ ของเคร่อื งใช้ และอาหารทจ่ี าํ เป็น โดยเฉพาะการไปเทย่ี วในหลายประเทศ เช่น จนี เกาหลใี ต้ ญ่ปี ่นุ ฯลฯ เนอ่ื งจากประเทศเหล่าน้รี สชาตอิ าหารไมถ่ ูกปากคนไทย หวั หนา้ ทวั รค์ นไทยตอ้ งเตรยี มอาหารแหง้ พวก นาํ้ พรกิ นาํ้ ปลาพรกิ (นาํ ส่วนผสมไปปรงุ เอง) หรอื อาหารกระป๋องทพ่ี กพางา่ ยเผอ่ื ไว้ 7. พงึ ระลกึ เสมอว่า การทาํ หนา้ ทห่ี วั หนา้ ทวั รน์ น้ั ก็เปรยี บเสมอื นการทาํ หนา้ ทค่ี วบคู่เทยี บเคยี งกบั การทาํ งาน มคั คเุ ทศกเ์ สมอ โดยเฉพาะอย่างยง่ิ เวลาเรานาํ คณะทวั รไ์ ปเจอมคั คเุ ทศกม์ อื ใหมห่ วั หนา้ ทวั รท์ ม่ี ปี ระสบการณ์ก็ตอ้ งช่วย ประคบั ประคอง หรอื กรณีตอ้ งไปนาํ เทย่ี วเป็นมคั คเุ ทศกเ์ องในบางประเทศทม่ี คั คเุ ทศกม์ ไิ ดเ้ป็นอาชพี สงวน หวั หนา้ ทวั ร์ ผูน้ นั้ ก็ตอ้ งทาํ หนา้ ทท่ี ง้ั สองอย่างไปในคราวเดยี วกนั คอื เป็นทงั้ หวั หนา้ ทวั รแ์ ละเป็นทง้ั มคั คเุ ทศก์ สรปุ ปจั จบุ นั อตุ สาหกรรมทอ่ งเทย่ี วนบั ว่าเป็นอตุ สาหกรรมหลกั ของหลายๆ ประเทศเพราะเป็นอตุ สาหกรรมท่ี ลงทนุ นอ้ ยแตไ่ ดผ้ ลตอบแทนมหาศาล จงึ เป็นอตุ สาหกรรมทม่ี ผี คู ้ นใหค้ วามสนใจในการลงทนุ มากข้นึ เร่ือยๆ ก่อใหเ้กิด การแขง่ ขนั ทส่ี ูงข้นึ โดยเฉพาะการแขง่ ขนั กนั ในดา้ นการบรกิ ารของบรษิ ทั นาํ เทย่ี วเพอ่ื ดงึ ดูดนกั ทอ่ งเทย่ี ว การบรกิ ารทด่ี ี จงึ ถอื เป็นความตอ้ งการประการแรกๆ ของนกั ทอ่ งเทย่ี ว บคุ คลหนง่ึ ทส่ี าํ คญั ซง่ึ จะทาํ ใหก้ ารบรกิ ารนน้ั เป็นไป ดว้ ยดี เกดิ ความประทบั ใจในการทอ่ งเทย่ี วก็คอื มคั คเุ ทศกน์ นั่ เอง เนอ่ื งจากมคั คเุ ทศกเ์ ป็นผทู ้ ใ่ี กลช้ ดิ กบั นกั ทอ่ งเทย่ี วมากทส่ี ุด ตอ้ ง ทาํ หนา้ ทห่ี ลายประการใหก้ บั นกั ทอ่ งเทย่ี ว ไดแ้ ก่ การเป็นนกั บรกิ าร การเป็นนกั จติ วทิ ยาทร่ี ูใ้ จ การเป็น นกั แสดง ใหเ้ขามี ความสุข ตอ้ งเป็นบคุ คลทท่ี าํ หนา้ ทเ่ี สมอื นนกั การทูตทค่ี อยส่อื สารใหข้ อ้ มลู ความรู ้ ใหเ้ กิดความเขา้ ใจอนั ดี และตอ้ งทาํ หนา้ ทอ่ี น่ื ๆ อกี มากมาย มคั คเุ ทศกจ์ งึ อาจเป็นผสู ้ รา้ งความประทบั ใจใหก้ บั นกั ทอ่ งเทย่ี วไดม้ ากพอๆ กบั ความประทบั ใจ ทเ่ี ขาจะไดร้ บั จากแหล่งทอ่ งเทย่ี ว ทงั้ น้กี ารทาํ หนา้ ทใ่ี หป้ ระทบั ใจตลอดจนการดูแลเอาใจใส่แก่นกั ทอ่ งเทย่ี วนน้ั จะเร่มิ ตงั้ แต่การสรา้ งสมั พนั ธภาพทด่ี ตี งั้ แต่แรกเจอ ไมว่ ่าจะเป็นการรบั เขา้ นกั ทอ่ งเทย่ี ว การอาํ นวยความสะดวกในดา้ นทพ่ี กั อาหาร การซ้อื สินคา้ ทร่ี ะลกึ การพาเขาไปเทย่ี วและใหข้ อ้ มลู ความรูท้ เ่ี ป็นประโยชน์ มคี วามจรงิ ใจในการทาํ งาน ซง่ึ ในการ ทาํ งานแต่ละขน้ั ตอนนน้ั มคั คเุ ทศกท์ ด่ี ตี อ้ งมกี ารวางแผนเตรยี มการทกุ ดา้ นอย่างรดั กมุ ไมว่ ่าจะเป็นเร่ืองเอกสาร การ วางแผนเร่ืองการพดู ก็นบั เป็นเร่อื งสาํ คญั มาก เน่อื งจากความสามารถในการพดู เป็นหวั ใจสาํ คญั ในงานมคั คเุ ทศก์ มคั คเุ ทศกต์ อ้ งสามารถพูดใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดร้ บั ความรู้ ควบคู่ความสนุกสนาน สามารถพูดใหเ้กดิ ความเขา้ ใจอนั ดี รูถ้ งึ ส่งิ ทค่ี วรพดู และไมค่ วรพูด รวมถงึ ตอ้ งรูจ้ กั สรา้ งสรรคค์ าํ พูดเพอ่ื ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วผอ่ นคลาย ระหว่างการทอ่ งเทย่ี วดว้ ย นอกจากน้มี คั คเุ ทศกต์ อ้ งมกี ารประสานงานทด่ี กี บั หน่วยงานทเ่ี ก่ยี วขอ้ ง ตอ้ งเอาใจใส่ดูแลแกไ้ ขปญั หา ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี ว ดว้ ยกาํ ลงั ความคดิ การกระทาํ อย่างสุดความสามารถ เพอ่ื ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดร้ บั ความรู้ ความ พงึ พอใจกลบั ไป ซง่ึ จะทาํ ใหเ้ขาเกดิ ความรูส้ กึ รกั ประเทศไทย รกั คนไทยและตอ้ งการกลบั มาเทย่ี วเมอื งไทยอกี

101 บทบาท หนา้ ที่ความสามารถในการเป็นผู้นาเทยี่ ว ************************************ แงค่ ดิ -คาคมทา้ ยบท ** มคั คเุ ทศกเ์ ปรยี บเสมอื นนกั แสดงทต่ี อ้ งทาํ หนา้ ทไ่ี ดใ้ นหลายๆ บทบาท เพอ่ื ความสาํ เรจ็ ในงานและความ พงึ พอใจจากลูกคา้ ** ** การพดู จะมดั จาํ การกระทาํ จะมดั ใจ อย่าพูดอะไรออกไปโดยไมค่ ดิ เพราะมนั อาจเปลย่ี นชวี ติ ใคร บางคน ** ** มคั คเุ ทศกท์ เ่ี ก่งบรษิ ทั ทวั รเ์ รยี กใช้ แขกประทบั ใจเรยี กหานนั้ ... มกั มชี วั่ โมงบนิ และจติ วทิ ยาการบรกิ าร สูง มนั ไมไ่ ดเ้กดิ ข้นึ ภายในวนั เดยี ว แตม่ นั เกดิ จากการผา่ นประสบการณ์ การฝึกฝน จดจาํ จากเหล่าผูร้ ูผ้ เู ้ช่ยี วชาญ และ นาํ มาขดั เกลาคน้ หาจดุ ทเ่ี ป็นตวั เรา เรยี นรูผ้ ดิ ถูกจนอม่ิ ตวั ถ่ายทอดออกมาเป็น มคั คเุ ทศกใ์ นแบบฉบบั ของตน ** คาถามทา้ ยบท 1. บทบาทของมคั คเุ ทศกใ์ นฐานะนกั วชิ าการ และนกั การทูตนน้ั มคี วามหมายอย่างไร 2. จงอธบิ ายการทาํ หนา้ ทร่ี บั เขา้ -ส่งออกนกั ทอ่ งเทย่ี ว มาเป็นลาํ ดบั ขนั้ ตอน 3. หนา้ ทร่ี ะหว่างการนาํ เทย่ี วต่อไปน้มี คั คเุ ทศกค์ วรปฏบิ ตั อิ ย่างไร อธิบายเป็นลาํ ดบั ตามขนั้ ตอน 3.1 การเตรยี มตวั ก่อนเดนิ ทาง และวนั เดนิ ทาง 3.2 เมอ่ื ถงึ รา้ นอาหาร 3.3 เมอ่ื ถงึ แหล่งทอ่ งเทย่ี วเขา้ ชม 3.4 เมอ่ื ถงึ โรงแรมทพ่ี กั 3.5 เมอ่ื ถงึ รา้ นขายของทร่ี ะลกึ 4. จงอธิบายขน้ั ตอน วธิ กี าร ณ ทา่ อากาศยานสุวรรณภมู ิ ในการนาํ ทวั รไ์ ปต่างประเทศมาพอสงั เขป 5. มคั คเุ ทศกท์ จ่ี ะประสบความสาํ เรจ็ ในหนา้ ท่ี ส่วนสาํ คญั ทส่ี ุดประการหน่งึ คอื มที กั ษะการพูดทด่ี ี ทา่ นจะ วางแผนการพูดในเร่อื งต่อไปน้อี ย่างไรใหป้ ระสบผลสาํ เรจ็ ในงานการนาํ เทย่ี ว 5.1 การพดู บนรถ และยกตวั อย่างการกล่าวเปิดทวั ร์ 5.2 ขอ้ ควรระมดั ระวงั ในการพดู และการพูดเพอ่ื สรา้ งสสี นั 5.3 การพดู ในการทาํ ทวั รว์ ดั -วงั และวฒั นธรรมวถิ ชี วี ติ 6. หากทา่ นถูกนกั ทอ่ งเทย่ี วถามว่าทาํ ไมเศรยี รพระวดั ใน จ.พระนครศรอี ยุธยาจงึ หายไปหมด ทา่ นจะมี แนวทางตอบปญั หาปญั หาทล่ี ะเอยี ดออ่ นน้อี ย่างไร ************************************

102 บทบาท หน้าที่ความสามารถในการเป็นผูน้ าเทยี่ ว