ใบความรู้ หน่วยที่ 1

ใบความรู้ หนว่ ยที่ 1 ความร้ทู ่ัวไปเกีย่ วกบั การร่วมค้าความหมายของการรว่ มค้า การร่วมค้า หมายถึง การท่ีบุคคลหรือกิจการต้ังแต่สองคนหรือสองกิจการขึ้นไป ทาการประกอบกิจการค้าร่วมกัน โดยจะต้องมีข้อตกลงในสัญญาเป็นลายลักษณ์อักษรด้วยว่าผู้ร่วมค้าทุกคนจะต้องมีสิทธ์ิหรือส่วนร่วมในการควบคุมการร่วมค้าด้วยกันในการกาหนดนโยบายทางการเงินและการดาเนินงานของกิจการท่ีร่วมค้าร่วมกันเพื่อให้ได้รับประโยชน์ของกิจกรรมต่างๆ ของธุรกิจนั้น การร่วมค้าอาจจะเก่ียวกับการค้าขายสินค้าหรือการประกอบกิจการโครงการใดโครงการหน่ึงโดยเฉพาะ เม่ือกิจการร่วมค้าสาเร็จลลุ ่วงแล้วการร่วมคา้ ถอื ว่ายตุ ิลงลักษณะของการร่วมคา้ 1. การร่วมค้าประกอบด้วยบุคคลตั้งแต่สองคนหรือกิจการตั้งแต่สองกิจการข้ึนไปร่วมกันลงทุนเพ่ือ ดาเนนิ การค้า 2. การดาเนินการคา้ เฉพาะกาลใดกาลหนงึ่ โดยมวี ตั ถุประสงคเ์ พือ่ แบง่ กาไรจากการค้าน้นั 3. เป็นการลงทุนท่ีไม่ถาวรเหมือนการค้าปกติ มีขอบเขตจากัดโดยจะสิ้นสุดเม่ือการดาเนินการค้าน้ันเสร็จ สิน้ ลง 4. มีการนากฎหมายวา่ ด้วยห้างหุน้ ส่วนมาบงั คับใช้ เชน่ การลงทุน และการแบง่ สรรกาไร เปน็ ต้นรูปแบบของการรว่ มคา้ วิธกี ารบนั ทึกบัญชเี กี่ยวกบั การรว่ มคา้ ของผ้รู ่วมค้านน้ั จะขน้ึ อยู่กับรูปแบบของการรว่ มค้า ซงึ่ รปู แบบของการร่วมคา้ ตามมาตรฐานการบัญชี ฉบบั ท่ี 46 สามารถแบ่งได้ 3 รปู แบบ ดงั นี้ รูปแบบท่ี 1 การดาเนนิ งานที่ควบคมุ รว่ มค้า (Jointly Controlled operations) รปู แบบท่ี 2 สนิ ทรพั ย์ทคี่ วบคมุ รว่ มกนั (Jointly Controlled Assets) รปู แบบท่ี 3 กิจการทคี่ วบคุมรว่ มกัน หรือกจิ การรว่ มคา้ (Jointly Controlled Entities )รูปแบบที่ 1 การดาเนนิ งานทคี่ วบคมุ ร่วมคา้ (Jointly Controlled operations) การดาเนินงานของกิจการร่วมค้ารูปแบบน้ีจะไม่มีการจัดต้ังกิจการร่วมค้าเป็นหน่วยงานตามกฎหมายแยกออกจากเดิมแต่จะแฝงการร่วมค้าอยู่ในกิจการเดิม โดยผู้ร่วมค้าแต่ละรายจะใช้ความรู้ความชานาญและสนิ ทรพั ยข์ องตน เช่น อุปกรณ์ โรงงานรูปแบบท่ี 2 สินทรัพย์ทคี่ วบคุมรว่ มกนั (Jointly Controlled Assets) การดาเนินงานของกิจการร่วมค้ารูปแบบนี้จะเหมือนกับรูปแบบแรก คือ ไม่มีการจัดต้ังกิจการร่วมค้าเป็นหน่วยงานตามกฎหมายแยกออกจากิจการ โดยจะแฝงการร่วมค้าอยู่ในกิจการเดิมผู้ร่วมค้าแต่ละรายจะนาสินทรัพย์ของตนมาให้ผู้ร่วมค้ารายอ่ืนๆ ใช้ร่วมกัน หรืออาจเป็นเจ้าของร่วมกันในสินทรัพย์ที่ซื้อมาเพื่อใช้ตามวัตถุประสงคข์ องกิจการร่วมค้าการบนั ทกึ บัญชแี ละการแสดงรายการของการร่วมคา้ จะแสดงเปน็ สว่ นหนึ่งของการดาเนนิ งานตามปกติรูปแบบที่ 3 กิจการท่ีควบคุมรว่ มกนั หรอื กจิ การรว่ มค้า (Jointly Controlled Entities ) การดาเนินงานขอองกิจการรว่ มค้ารปู แบบนีจ้ ะมีการจัดต้งั กจิ การรว่ มค้าเป็นหนว่ ยงานตามกฎหมาย จงึสามารถแยกออกจากกิจการเดิม โดยกิจการท่ีตั้งข้ึนมาใหม่จะมีสัญญาซ่ึงระบุให้ผู้ร่วมค้าทุกรายมีอานาจควบคุมรว่ มกนั ในการดาเนินงานของกจิ การรว่ มค้า

การบันทกึ บัญชีและงบการเงนิ กจิ การร่วมค้ารปู แบบน้ีเป็นหนว่ ยงานแยกออกมาตามกฎหมาย จงึ สามารถที่จะมีสินทรัพย์ ก่อหนี้สิน และมีรายได้หรือค่าใช้จ่ายเป็นของตนเองได้ ดังน้ันจึงต้องจัดทาบัญชีและงบการเงินของกิจการเองตามมาตรฐานการบญั ชเี ช่นเดียวกับกจิ การทัว่ ไปวธิ กี ารบัญชขี องการร่วมค้า การจัดแบ่งรูปแบบของกิจการร่วมค้าตามมาตรฐานการบัญชีฉบับท่ี 46 สามารถจัดแบ่งรูปแบบได้ 3รูปแบบ จะพบการดาเนินงาน 2 รูปแบบแรก คือ การดาเนินงานท่ีควบคุมร่วมกัน (Jointly ControlledOperations) และสินทรัพย์ท่ีควบคุมร่วมกัน (Jointly Controlled Assets ) จะมีรูปแบบท่ีเหมือนกัน คือ ไม่ได้มีการจัดตั้งเป็นหน่วยงานตามกฎหมายโดยจะแฝงการร่วมค้าอยู่ในกิจการเดิม ส่วนการดาเนินงานรูปแบบท่ีสามเป็นแบบกิจการท่ีควบคุมร่วมกัน หรือกิจการร่วมกัน (Jointly Controlled Entities ) ซ่ึงจะมีการจัดตั้งการร่วมคา้ เป็นหนว่ ยงานตามกฎหมายแยกการร่วมคา้ ออกจากิจการเดิมของผรู้ ว่ มค้าแต่ละคน ดงั นัน้ วิธกี ารบัญชีสาหรับกิจการร่วมค้าสามารถแบ่งได้ 2 วิธี ดังนี้ วิธที ่ี 1 วิธกี ารบันทกึ บญั ชกี ารร่วมค้าโดยไม่เปิดสมดุ บญั ชีกิจการรว่ มคา้ แยกตา่ งหาก วิธที ่ี 2 วิธกี ารบันทึกบัญชีการรว่ มคา้ โดยเปดิ สมดุ บัญชกี จิ การรว่ มค้าแยกตา่ งหาก