หน่วยที่ 12

1.9.2 วิธีท่ี 2 เปิ ดสมุดบัญชีอีกชุดหนึ่งต่างหาก สาหรับกิจการร่วมค้าและผู้ร่วมค้าแต่ละคน จดบันทกึ รายการรว่ มค้าเฉพาะส่วนทเี่ ก่ียวขอ้ งกับตนเองเทา่ นัน้ การบันทึกบัญชีตามวิธีนีเ้ หมาะสาหรับกิจการร่วมคา้ ท่ีมีรายการคา้ จานวน มาก และมี ระยะเวลาการดาเนินงานคอ่ นขา้ งยาว วธิ ีปฏิบตั ใิ นการบนั ทกึ รายการบญั ชี กรณีทมี่ ีการเปิดบญั ชกี ิจการรว่ มคา้ แยกต่างหากสามารถ สรุปได้ ดงั นี้ 1. มีการเปิดสมดุ บญั ชีชดุ ใหมเ่ พ่ือจดบนั ทึกรายการคา้ ของกิจการร่วมคา้ เช่นเดียวกับกิจการ ท่วั ไป ซงึ่ กิจการรว่ มคา้ ท่ีมีการเปิดสมดุ บญั ชีกิจการรว่ มคา้ แยกตา่ งหาก 2. ผรู้ ว่ มคา้ แตล่ ะคนจะเปิดบญั ชีรว่ มคา้ หรอื บญั ชีเงินลงทนุ ในกิจการรว่ มค้าในสมดุ บญั ชีของ ตนเองเพือ่ บนั ทกึ สิทธิ์ท่ตี นเองมสี ว่ นไดห้ รอื สว่ นเสียในกิจการรว่ มคา้

ในกรณีเงินลงทุนในกิจการร่วมคา้ ท่ีอย่ทู างดา้ นเดบิตมากกว่าเครดิตเรียกว่า ยอดดุลเดบิต หมายถึง ผรู้ ว่ มคา้ มีสินทรพั ยใ์ นกิจการรว่ มคา้ ในกรณีเงินลงทุนในกิจการรว่ มคา้ ที่อย่ทู างดา้ นเดบิตนอ้ ยกว่าเครดิตเรียกว่า ยอดดลุ เครดิต หมายถึง ผรู้ ว่ มคา้ มหี นีส้ นิ ในกิจการรว่ มคา้ ในกรณีกิจการรว่ มคา้ มเี งินสดไมเ่ พียงพอในการดาเนินงาน ผรู้ ว่ มคา้ ที่เป็นผู้จดั การจะรบั ผิดชอบ สว่ นที่ขาดโดยจา่ ยจากเงนิ สว่ นตวั ถือวา่ เป็น การลงทนุ เพมิ่

หลักการบัญชีการร่วมค้าโดยเปิ ดสมุดบัญชีกิจการร่วมค้าแยกต่างหาก กรณีการ ดาเนินการร่วมค้า เสร็จสิน้ ดงั ตอ่ ไปนี้









ตัวอย่างท่ี 1.3 เมือ่ วนั ท่ี 1 ธนั วาคม 2561 นายเกง่ นายเฮง นายรวย ตกลงดาเนินธุรกิจร่วมคา้ ซึ่งกันและ กนั ตกลงให้ นายเกง่ เป็นผจู้ ดั การและเช่าสานกั งานของนายเงินเป็นสานักงานของกิจการร่วมคา้ บนั ทกึ แบบสนิ้ งวด ขอ้ ตกลงระหวา่ งผรู้ ว่ มคา้ มีดงั นี้ 1. คิดดอกเบยี้ เงนิ ลงทนุ ครงั้ แรก 6% ตอ่ ปี 2. คิดคา่ เชา่ สานกั งานใหน้ ายเงนิ 5,500 บาท 3. คดิ คา่ นายหนา้ 10% ของยอดขาย 4. กาไรขาดทนุ ที่เหลอื แบง่ เทา่ กนั รายการคา้ ระหว่างเดอื นมีดงั นี้















การบญั ชกี ารร่วมค้าโดยเปิ ดสมุดบญั ชีกิจการร่วมค้าแยกต่างหาก กรณีการร่วมค้ายัง ไม่เสร็จสิน้ กรณีการรว่ มคา้ ยงั ไม่สิน้ สดุ การบนั ทึกรายการคา้ เหมือนกับกรณีการรว่ มคา้ เสร็จสิน้ ยกเวน้ ในวนั สนิ้ งวดบญั ชีกิจการมีสินคา้ คงเหลือคงอยู่ ใหน้ าไปบนั ทกึ บญั ชใี นตอนปิดบญั ชีรายไดข้ องกิจการ

หลกั การบนั ทกึ บญั ชีดงั นี้

ตัวอย่างที่ 1.4 จากตวั อยา่ ง 3 (นายเงิน นายทอง นายนาก ตกลงดาเนินธุรกิจร่วมคา้ ซ่ึงกันและกัน ) รายการคา้ รว่ มเหมอื นเดิม สมมตุ ิ ณ วนั สิน้ งวดบญั ชีกิจการรว่ มคา้ ยงั ไมเ่ สร็จสิน้ มีสินคา้ คงเหลือ 6,000 บาท การบนั ทกึ บญั ชเี หมือนตวั อยา่ ง 3 ยกเวน้ รายการตอนปิดบญั ชี ดงั ตวั อยา่ ง







กรณีกจิ การรว่ มค้าจดทะเบยี นภาษีมูลคา่ เพมิ่ กิจการร่วมคา้ ที่ดาเนินกิจการอยู่ในหลักเกณฑท์ ี่ตอ้ งจดทะเบียนภาษีมลู ค่าเพ่ิม และเสีย ภาษีมลู คา่ เพมิ่ ตามทกี่ ฎหมายกาหนด มีการบนั ทกึ บญั ชีดงั นี้ ตวั อยา่ งท่ี 1.5 นายกลางและนายใหญ่ ดาเนินกิจการรว่ มคา้ โดยให้ นายกลางเป็นผจู้ ดั การ กาไรขาดทนุ แบง่ เทา่ กนั กิจการบนั ทกึ บญั ชีแบบสนิ้ งวด