พํฒนาการทางด้านสติปัญญา(เพียเจต์)

พพัฒัฒนนาากกาารรดดา้ ้านนสสตตปิ ปิ ั ัญญญญาา Jean Piaget

Jean Piaget ---------------------------------------------------------------------------------------- เพียเจต์ นักจิตวิทยาชาวสวิตเซอร์แลนด์เป็นท่ีรู้จักในฐานะผู้เชียวชาญใน ทฤษฎีพัฒนาการทางด้านสติปัญญา ซ่ึงเน้นถึงความสาคัญของความเป็นมนุษย์ มนุษย์มีความสามารถในการสร้างความรู้ผ่านการปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม ความสามารถนี้ คือ การปรับตวั เป็นกระบวนการท่ีสร้างโครงสร้างตามความคิด โดย การมีปฏิสัมพันธ์โดยตรงกับส่ิงแวดล้อม โดยซึมซับประสบการณ์และการปรับ โครงสร้างสตปิ ญั ญาตามสภาพแวดลอ้ ม เพื่อให้เกิดความสมดุลในโครงสร้างความคิด ความเขา้ ใจ

พัฒนาการทางดา้ นสติปัญญา ขน้ั ใชส้ ัมผัส ขัน้ ก่อนปฏิบัติ และกลา้ มเน้อื การคดิ ขั้นปฏิบตั กิ ารคดิ ขัน้ ปฏิบัตกิ ารคดิ ด้านรูปธรรม ดว้ ยนามธรรม

ขนั้ ใช้สัมผัสและ กล้ามเน้ือ ขน้ั ใชส้ ัมผัสและกล้ามเนื้อ (Sensori-Motor Stage) เร่ิมต้ังแต่แรกเกิด จนถึง 2 ปีพฤติกรรมในวยั นีข้ ึน้ อยู่กับการเคล่ือนไหวเป็นส่วนใหญ่ เช่น การเคล่ือนไหว การมอง การดู เด็กจะพฒั นาการแกป้ ัญหาโดยไมต่ ้องใช้ ภาษาเป็นส่ือ เพราะจะแสดงออกในรูปของการการกระทาแทน เป็นช่วง เรม่ิ ตน้ ที่จะเรยี นรูใ้ นการปรบั ตวั เขา้ กับส่ิงแวดลอ้ ม เด็กมกั จะทาอะไรซา้ บ่อยๆ ซึ่งเกิดจากการเลียนแบบ และจะพยายามแกป้ ัญหาแบบลองผิด ลองถกู ดว้ ยตวั เอง ดงั นนั้ การใหเ้ ด็กไดล้ องทาอะไรดว้ ยตวั เองจะเป็นการ พฒั นาสตปิ ัญญาของเด็กวยั นี้

ขั้นกอ่ นปฏบิ ตั กิ ารคดิ ขนั้ กอ่ นเกดิ สังกปั (Preconceptual Thought) ข้ันน้เี ร่ิมตัง้ แตอ่ ายุ 2-7 แบ่งไดเ้ ป็น 2 ชว่ ง สงั กปั คอื การนึกคิด เปน็ ข้ันพฒั นาการของเดก็ อายุ 2-4 ปี ซ่ึงจะยึดตัวเองเป็นศูนย์กลาง ความคิด ของเขาคอื จะโยงความสัมพันธข์ องแตล่ ะเหตุการณ์มา เก่ียวโยงกัน ซ่ึงอาจจะไม่ใช่ส่ิงที่ถูกต้อง จะมีความ เข้าใจต่อส่ิงต่างๆ ในเบ้ืองต้น เช่น จะเรียกสัตว์ท่ีมี 4 ขาท้งั หมดวา่ หมา ข้นั การคดิ แบบญาณหยง่ั (Intuitive Thought) เป็นข้ันพัฒนาการของเด็ก อายุ 4-7 ขวบ เป็น ช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อของการคิด รู้จักแยกประเภท สามารถแก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้ รู้จักนาความรู้ในสิ่ง หน่ึงไปอธิบายหรือแก้ปัญหาอ่ืนและสามารถนาเหตุผล ทั่วๆ ไปมาสรุปแกป้ ญั หาแต่ไม่ได้วเิ คราะห์อย่างถี่ถ้วน

ขั้นปฏบิ ตั กิ ารคดิ ด้านรูปธรรม ชว่ งอายุ 7-11 ขวบ คือ ขนั้ คดิ อย่างมีเหตุผลและเป็นรูปธรรม (Concrete Operation Stage) มี 3 ลักษณะ ไดแ้ ก่ ลักษณะความคดิ แบบรู้จกั จาแนกหมู่พวก การจดั เรยี งลาดับกล่มุ ความคดิ เรอื่ งการทรง สภาพเดิม เด็กในวัยน้ีจะสามารถใช้เหตุผลในการตัดสินใจปัญหาต่างๆ ได้ดีขึ้น มีพัฒนาการทางด้าน สตปิ ญั ญาหลายดา้ น คือ สามารถสร้างจินตนาการในความคิดของตนข้ึนมาได้ สามารถคิดเปรียบเทยี บได้ เรียงลาดับสิ่งต่างๆ ได้ นอกจากนี้ยังมีความสามารถในการคิดย้อนกลับ สามารถจัดกลุ่มหรือจัดการได้ อยา่ งสมบูรณ์ เช่น การแบ่งแยกประเภทของสัตว์ สามารถสนทนากับบุคคลอ่ืนและเข้าใจความคิดของ ผู้อน่ื ได้ดี ท่สี าคญั คอื ความสามารถในการจาของเดก็ ในชว่ งน้มี ีประสิทธภิ าพขน้ึ

ข้ันปฏิบตั ิการคิดดว้ ยนามธรรม ช่วงอายุต้ังแต่ 11 ขวบขึ้นไป คือ ขั้นของการคิดอย่างมีเหตุผลและอย่างเป็น นามธรรม (Formal Operation Stage) ในวัยนี้จะไม่คิดจากสิ่งที่เห็น หรือได้ยินเพียง อย่างเดียวเท่าน้ัน แต่จะคิดถึงส่ิงที่เคยเกิดข้ึนในอดีต และคาดเดาถึงอนาคตที่จะเกิดข้ึน ข้างหน้า เพ่ือให้ได้สมมติฐานท่ีสมเหตุสมผลมาสนับสนุนความคิด ซึ่งนั่นหมายถึงเด็กจะ เร่มิ คิดแบบผูใ้ หญ่ได้ เข้าใจในสง่ิ ทเี่ ปน็ นามธรรม เปน็ ตัวของตวั เอง ต้องการอสิ ระ ไม่ยดึ ตน เป็นศูนยก์ ลาง รจู้ ักการใช้เหตผุ ลไดอ้ ยา่ งมีประสิทธภิ าพ

กระบวนการทางดา้ นสตปิ ัญญา การซมึ ซบั หรือการดดู ซมึ (Assimilation) การเกดิ ความสมดุล (Equilibration) เป็นกระบวนการทางสมองในการรับ เป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นจากข้ันของการปรับและ ประสบการณ์ เรื่องราวและข้อมูลต่างๆ เข้ามา จัดระบบ หากการปรับเป็นไปอย่างกลมกลืนจะก่อให้เกิด สะสมเก็บไวเ้ พื่อใช้ประโยชน์ สภาพท่ีมีความสมดุลข้ึนคหากไม่สามารถปรับประสบการณ์ ใหม่กับประสบการณ์เดมิ ให้เข้ากันไดจ้ ะเกิดภาวะไม่สมดุลขึ้น การปรบั และจัดระบบ (Accommodation) ซ่ึงจะก่อให้เกิดความขัดแย้งทางปัญญาในตัวบคุ คล เป็นกระบวนการทางสมองในการปรับ ประสบการณเ์ ดมิ และประสบการณ์ใหม่ ให้เข้า กนั เปน็ ระบบหรือเครอื ข่ายทางปัญญาที่สามารถ เขา้ ใจไดเ้ กิดเปน็ โครงสรา้ งทางปัญญาใหม่

นางสาวธนาภรณ์ เจริญพทิ ย์ นางสาวพนัชกร สอนสทุ ธิ์ 634143067 634143071 คณิตศาสตร์ ปี 2 หมู่ 2

Thank you.