แหล่งอารยธรรมโบราณในภูมิภาคเอเชีย(ประวัติ ม.2)

ขนั ปฏิบัติและสรุปความรู้หลงั การปฏิบัติ ขนั สือสารและน�าเสนอ ขันประเมนิ เพือเพิมคุณค่า Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชีวัด asean รอบรู้อาเซียนและโลก พัฒนาการของภูมภิ าคเอเชีย 83 แหลง่ อารยธรรมโบราณ ในภมู ภิ าคเอเชยี 83

GPAS 5 Steps ขันสังเกต รวบรวมข้อมลู ขันคดิ วิเคราะห์และสรุปความรู้ บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 Gathering Processing ข้อสอบเนน้ สมรรถนะ (ตัวอยาง แผนที่สงั เขปแสดงแหลงกำาเนิดอารยธรรมในภูมิภาคเอเชีย คาำ ตอบ อารยธรรมจีน อารยธรรมอียิปต์) ๕.๑ แหลง่ อารยธรรมลุ่มแม่นํา้ หวางเหอ (แหลงอารยธรรม ลุมแมน้ำาหวางเหอ แหลงอารยธรรม ลุมแมนำ้าสินธุ และแหลงอารยธรรม เมโสโปเตเมยี ) แหลงกาำ เนดิ อารยธรรมในประเทศจนี ประวตั ศิ าสตร์ ม.๒ (แมนำ้าหวางเหอ) 84 (อารยธรรมเมโสโปเตเมยี ) (อารยธรรมลุมแมนาำ้ สนิ ธุ) 84

ขนั ปฏิบัติและสรุปความรู้หลงั การปฏิบัติ ขันสือสารและน�าเสนอ ขันประเมนิ เพือเพิมคุณค่า Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชวี ัด asean รอบรู้อาเซียนและโลก กองทัพหนุ ทหารดนิ เผาทีข่ ดุ พบบริเวณสุสาน จกั รพรรดจิ ๋นิ ซี ประเทศจีน กำาแพงเมอื งจีนเป็นงานสถาปตยกรรมท่ยี งิ่ ใหญของจีน ไดรับการขนึ้ ทะเบยี นเป็นมรดกโลก เม่อื พ.ศ. ๒๕๓๐ ๕.๒ แหลง่ อารยธรรมลุ่มแมน่ า้ํ สินธุ พัฒนาการของภมู ภิ าคเอเชีย 85 เสริมความรู้ ครคู วรสอน 85

GPAS 5 Steps ขันสังเกต รวบรวมข้อมูล ขนั คิดวิเคราะห์และสรุปความรู้ บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 Gathering Processing ข้อสอบเน้นสมรรถนะ ลุมพนิ ี สถานที่ประสตู ขิ องพระพทุ ธเจา้ ปจจบุ นั อยใู นประเทศเนปาล ๕. แหล่งอารยธรรมเมโสโปเตเมยี ๓ ประวัตศิ าสตร์ ม.๒ 86 เสริมความรู้ ครูควรสอน 86

ขนั ปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ขนั สือสารและน�าเสนอ ขันประเมนิ เพือเพิมคุณค่า Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชีวัด asean รอบรู้อาเซียนและโลก รูปสลักสุรยิ เทพ เทพเจ้า แหงความยุติธรรม กำาลงั มอบกฎหมายแกพระเจา้ ฮมั มูราบี อกั ษรคนู ฟิ อร์ม หรืออักษรรปู ลม่ิ ทพ่ี บในแหลงอารยธรรม เมโสโปเตเมยี กลายเปน็ ตน้ แบบตวั อกั ษรของโลกตะวันตก พัฒนาการของภูมภิ าคเอเชยี 87 เสริมความรู้ ครคู วรสอน 87

GPAS 5 Steps ขนั สังเกต รวบรวมขอ้ มลู ขนั คดิ วิเคราะห์และสรุปความรู้ บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 Gathering Processing ข้อสอบเนน้ สมรรถนะ สงั คม เกาหลเี หนอื ๑. อาณาบรเิ วณ หลุมฝงศพในปลายสมยั ราชวงศโคกูรยอ ๒๕๔๗ สุสานโคกูรยอ ถูกสรางข้นึ สำาหรับกษัตริย สมาชิกราชวงศ และ ๒๕๔๓ (Koguryo) บรรดาขนุ นาง มภี าพเขยี นซง่ึ เปนหลกั ฐานสำาคัญ ๒๕๕๒ ทแ่ี สดงใหเหน็ การดาำ เนนิ ชีวติ ของคนในยุคนนั้ ๒๕๕๓ เกาหลใี ต ๑. เขตประวัติศาสตร เมืองหลวงของอาณาจักรชิลลา ท่ีประกอบดวย คยอ็ งจ ู (Gyeongju) ความโดดเดนของพุทธศิลป์เกาหลี ในรูปแบบ การขน้ึ ทะเบียน เศรษฐกจิ เปนมรดกโลก การเมือง ประตมิ ากรรมนนู ตำ่า เจดยี พระราชวังและวัดใน ยคุ ทรี่ งุ เรอื ง เนอ่ื งดวยตัง้ อยูในท่ีโลงแจงบนพื้นท่ี ท่กี วางขวาง ซึ่งปจจุบนั เปนพิพิธภัณฑกลางแจง ที่ใหญท่ีสุดในโลก ๒. สุสานหลวง เปนสุสานท่ีฝงพระศพของกษัตริย พระมเหสี ราชวงศโชซอ็ น และพระบรมวงศานุวงศ สรางข้ึนตั้งแต (Joseon) พ.ศ. ๑๙๕๑-๒๕๐๙ เพ่ือเปนเกยี รติและระลกึ ถงึ บรรพบุรุษ เนนยา้ำ อำานาจของราชวงศ คุมครอง วิญญาณบรรพบุรุษจากส่ิงชั่วราย และปกปอง จากการถกู ทาำ ลาย ๓. หมบู าน กอต้ังขึ้นในพุทธศตวรรษท่ี ๑๙-๒๐ ท่ีตั้งของ ประวตั ิศาสตรของ หมบู านโอบลอมดวยภูเขาและหนั หนาเขาหาแมนาำ้ เกาหลี : หมบู านฮาฮเว มีพื้นที่เพื่อใชทำาเกษตรกรรมตามแบบอยางของ (Hahoe) และยังดง วัฒนธรรมในลัทธิขงจ๊ือในชวงตนของราชวงศ- (Yangdong) โชซ็อน และเปนแนวคิดการวางผังเมืองท่ีดีใน ปจจุบัน ประวัตศิ าสตร์ ม.๒ 88 ข้อสอบเนน้ สมรรถนะ (เฉลย ๓ เพราะราชวงศโ์ ชซอ็ นเปนราชวงศ์ทปี่ กครองเกาหลี ในชวง พ.ศ. ๑๙๓๕-๒๔๕๓) 88

ขนั ปฏิบัติและสรุปความรู้หลงั การปฏิบัติ ขันสือสารและน�าเสนอ ขันประเมินเพือเพมิ คณุ ค่า Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating เสริมความรู้ ครคู วรสอน ตัวชีวัด asean รอบรู้อาเซียนและโลก จีน ๑. พระราชวงั แหง พระราชวังตองหาม หรือกูกง เปนท่ีประทับและ ๒๕๓๐ ๑๐. นักเรียนคิดประเมินเพื่อเพิ่มคุณคา ราชวงศ์หมิง (Ming) วาราชการของจักรพรรดิราชวงศ์หมิงและราชวงศช์ งิ เก่ยี วกับการศึกษาอารยธรรมโบราณ และราชวงศ์ชิง (Qing) และพระราชวังโบราณกกู งเสิน่ หยาง เปนพระราชวัง สาำ คญั ๓ อารยธรรม ไดแก อารยธรรม ในเปย์จิง (Beijing) ของราชวงศ์ชิงตอนตนและเปนหองสมุดท่ีเก็บ จีน อารยธรรมอินเดีย อารยธรรม และเสนิ่ หยาง เอกสารหลักฐานสำาคัญของการกอตั้งราชวงศ์ชิง เมโสโปเตเมียวา มีความสำาคัญตอ (Shenyang) เพอ่ื ใหชนรนุ หลงั ไดศึกษาตอไป ภูมิภาคเอเชียเป็นอยางมาก เพราะ ทำ า ใ ห เ กิ ด วั ฒ น ธ ร ร ม แ ล ะ ค ว า ม ๒. สุสานจ๋นิ ซฮี องเต สรางในสมัยฉินสอ่ื หวงหรือจ๋ินซฮี องเต เพื่อใชบรรจุ ๒๕๓๐ เจริญกาวหนาทางวิทยาการ เกิด (Mausoleum of the พระบรมศพ ทรัพย์สมบัติตาง ๆ ตัวแทนของ แนวคิดทางการเมือง ใหกำาเนิด First Qin Emperor) ขาราชบริพารในการรวมเดินทางไปยังปรโลก ศาสนาสำาคัญที่ยังคงมีการนับถือ กันมาจนถึงปจจุบัน ในแตละ ซ่ึงสะทอนถึงผังเมือง รูปปนตาง ๆ ท่ีเสมือนจริง อ า ร ย ธ ร ร ม มี ค ว า ม แ ต ก ต า ง กั น และเปนแหลงประวตั ิศาสตร์ท่ีย่ิงใหญ จ น เ ป็ น เ อ ก ลั ก ษ ณ์ เ ฉ พ า ะ ตั ว มีความนาสนใจ และควรคาแก ๓. กำาแพงเมอื งจนี สรางในสมยั ฉินสือ่ หวง หรอื จิ๋นซฮี องเต เพื่อปองกัน ๒๕๓๐ การศกึ ษาเรียนรู (The Great Wall) จากผูรุกรานทางทิศเหนือ หลงั จากนัน้ ยังมีการสราง กำาแพงอยางตอเนื่องจนถึงสมัยราชวงศ์หมิง ปจจุบันกำาแพงเมืองจีนกลายเปนปราการเมือง ทใ่ี หญทส่ี ดุ ในโลก ญี่ปนุ ๑. วัดโฮรวิ (Horyu-ji) วัดโฮรวิ ในเมืองนะระ อายปุ ระมาณพุทธศตวรรษ และส่ิงกอสรางทาง ท่ี ๑๒-๑๓ เปนอาคารไมเกาแกที่สุดในโลก ๒๕๓๖ พระพุทธศาสนา เป นแ ห ลง วัฒ นธ ร รม ท่ี แ สดง กา ร เผ ยแ ผ พระพุทธศาสนาจากจนี มาสญู ่ปี นุ พฒั นาการของภูมิภาคเอเชีย 89 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ (เฉลย ๓ เพราะภายในสสุ านมรี ปู ปนของขาราชบรพิ ารและทรพั ย์สมบัตมิ ากมาย ในการรวมเดินทางไปยังปรโลก) 89

GPAS 5 Steps ขันสังเกต รวบรวมข้อมลู ขันคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้ บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 Gathering Processing ข้อสอบเนน้ สมรรถนะ ๒. อนุสรณ์ทาง เกียวโตเปนเมืองหลวงสำาคัญของจักรวรรดิญ่ีปุน ๒๕๓๗ ประวัตศิ าสตร์ ยคุ เริ่มแรกจนถึงพุทธศตวรรษท ่ี ๒๔ เปนศนู ยก์ ลาง ๒๕๓๙ แหงนครเกยี วโต วัฒนธรรมของญี่ปุน แสดงสถาปตยกรรมไม ๒๕๔๗ (Kyoto) แบบญป่ี ุน โดยเฉพาะที่เกี่ยวกับศาสนา และศลิ ปะ ของสวนญี่ปุน ซึ่งมีอิทธิพลตอการจัดภูมิทัศน์ สวนทั่วโลก ๓. อนสุ รณ์สันติภาพ เปนสง่ิ ท่เี หลอื อยเู พียงแหงเดยี วในปจจุบนั ของพนื้ ท่ี ฮิโระชิมะ (Hiroshima) ซ่งึ ถูกระเบิดปรมาณคู รงั้ แรก เม่อื วันท ี่ ๖ สงิ หาคม หรือโดมปรมาณู พ.ศ. ๒๔๘๘ เปนสญั ลกั ษณ์ของพลังทาำ ลายลางที่ สรางความหายนะตอมนุษยชาติ และแสดงถึง ความหวังสำาหรับสันติภาพและการขจัดอาวุธ นวิ เคลียร์ในโลก มองโกเลยี ๑. ภมู ิทัศน์ทาง แหลงโบราณคดีที่มีอายุถึงพุทธศตวรรษท่ี ๑๑ วัฒนธรรมแหงหุบเขา รวมถึงคาราโครัม (Kharkhorin) เมืองหลวง ออร์คอน (Orkhon) ในพุทธศตวรรษที่ ๑๘-๑๙ ของอาณาจักรมองโกล สะทอนใหเห็นวิถีชีวิตของชนเผาเรรอน สังคม ปศุสตั ว ์ วัฒนธรรม การปกครอง และศาสนา และมี ความสำาคญั ทางประวตั ศิ าสตรใ์ นยคุ ปจจบุ ันดวย เคหวมาอื มน ประวัตศิ าสตร์ ม.๒ ข้อสอบเน้นสมรรถนะ 90 90 (เฉลย ๒ เพราะแหลงอารยธรรมลมุ แมนาำ้ สนิ ธุ มีแหลงอารยธรรม คือ เมืองโมเฮนโจดาโร และ เมอื งฮารปั ปา สวนประมวลกฎหมายฮมั มรู าบี เปนวทิ ยาการจากอารยธรรมเมโสโปเตเมยี )

ขนั ปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ขนั สือสารและน�าเสนอ ขนั ประเมนิ เพือเพิมคุณค่า Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชีวัด asean รอบรู้อาเซียนและโลก เนปาล ๑. หุบเขากาฐมาณฑุ แหลงอนุสรณสถานและอาคารตาง ๆ รวม ๗ กลุม ๒๕๒๒ บงั กลาเทศ (Kathmandu) ซึ่งแสดงใหเห็นถึงประวัติศาสตรและศิลปกรรม ปากีสถาน ภายในหุบเขากาฐมาณฑ ุ สวนใหญเปนโบราณสถาน ทางศาสนาพราหมณ-ฮินดู และพระราชวังโบราณ ศรลี ังกา เชน พระราชวังหนมุ านโธกา กมุ ารบี ะฮาล สวยมั ภูนาถ ปศุปตินาถ ๑. นครมสั ยดิ เมืองโบราณแหงน้ีต้ังอยูบริเวณที่แมน้ำาคงคาและ ๒๕๒๘ ประวัติศาสตร แมนำ้าพรหมบุตรมาบรรจบกนั กอตัง้ ข้นึ โดยนายพล แหงพาเครหาฏะ ชาวเตริ ก ชอื่ อูลุกห ขาน จาฮาน ในศตวรรษท ี่ ๑๕ (Bagerhat) พ บ สุ เ ห ร า แ ล ะ สิ่ ง ก อ ส ร า ง ถ า ว ร แ บ บ อิ ส ล า ม โครงสรางของเมืองแสดงใหเห็นถึงความชำานาญ เปนอนั มาก ๑. กลุมโบราณคดี เมืองโมเฮนโจดาโรต้ังอยูในหุบเขาอินดัส เปน ๒๕๒๓ ทีโ่ มเฮนโจดาโร ศูนยกลางของอารยธรรมลุมแมนำ้าสินธุ ตัวเมือง (Mohenjo-daro) แสดงหลกั ฐานระบบการวางผังเมืองในสมยั โบราณ เปนตนแบบของการวางผงั เมอื งในยุคตอมา ๒. เมืองตักศิลา เปนแหลงโบราณคดที างพระพุทธศาสนา เมืองหลวง ๒๕๒๓ (Taxila) ของแควนคันธาระแหงชมพูทวีป อายุประมาณ ๒,๕๐๐ ปมาแลว ในอดีตเคยเปนศูนยการเรียนรู พระพทุ ธศาสนา และรงุ เรืองสูงสดุ ในสมัยพระเจา- เคหวมาอื มน อโศกมหาราช นับเปนมหาวิทยาลัยพระพทุ ธศาสนา แหงแรกของโลก เกย่ี วกบั พระพทุ ธ- ๑. นครศกั ดส์ิ ทิ ธ์ิ เมืองนี้ถูกสรางข้ึนรอบหนอของตนพระศรีมหาโพธ ิ์ ๒๕๒๕ อนุราธปุระ ที่ซ่ึงพระพุทธเจาทรงตรัสรู อนุราธปุระเปน (Anuradhapura) เมืองหลวงทางการเมืองและศาสนาที่รุงเรืองมา ๑,๓๐๐ ป ประกอบดวยพระราชวัง สถานทส่ี ำาคัญ ทางศาสนา และอนุสรณสถานท่ีมีช่อื เสียงในปจจุบัน พฒั นาการของภมู ภิ าคเอเชีย 91 91

GPAS 5 Steps ขันสังเกต รวบรวมขอ้ มลู ขันคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้ บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 Gathering Processing ข้อสอบเน้นสมรรถนะ ๒. นครศกั ดส์ิ ิทธิ์ ที่ ตั้ ง ข อ ง เ มื อ ง ศั ก ด์ิ สิ ท ธิ์ ท า ง พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า ๒๕๓๑ แหงแคนดี (Kandy) เปนเมอื งหลวงสุดทายของกษัตริยแหงสิงหลท่ีรุงเรือง ๒๕๔๖ ๑. ภมู ทิ ัศนและแหลง มามากกวา ๒,๕๐๐ ป จนกระท่ังอังกฤษเขายดึ ครอง ๒๕๒๖ โบราณคดีแหง ศรีลังกาใน พ.ศ. ๒๓๕๘ เมืองน้ียังเปนที่ตั้งของวัด ๒๕๓๐ หุบเขาบามียาน แหงพระบรมสารีริกธาตุ ๒๕๔๒ (Bamiyan) แสดงถึงพัฒนาการทางศิลปะและศาสนาตั้งแต พุทธศตวรรษที่ ๖-๑๘ ไดรับอิทธิพลของวัฒนธรรม หลากหลายมาผสมกันจนนำาไปสูพุทธศิลปแบบ คันธาระ ในบริเวณเต็มไปดวยศาสนสถานมากมาย รวมท้ังพระพุทธรูปยืน ๒ องค ที่ถูกทำาลายโดย กลมุ ตอลบิ าน เมือ่ เดอื นมนี าคม พ.ศ. ๒๕๔๔ อนิ เดยี ๑. ทชั มาฮาล สุสานหนิ ออนสีขาว สรางขนึ้ ใน พ.ศ. ๒๑๗๔-๒๑๙๑ (Taj Mahal) ตามบัญชาของชาห จาฮาน จกั รพรรดแิ หงราชวงศโมกลุ เพื่อเปนที่ระลึกถึงมเหสีผูเปนที่รักยิ่งของพระองค ทัชมาฮาลเปนเพชรน้ำางามแหงศิลปะมุสลิมในอินเดีย และเปนผลงานชน้ิ เอกของมรดกโลกทที่ ั่วโลกยกยอง ๒. กลมุ อนสุ รณสถาน แสดงใหเหน็ ศลิ ปะระดบั สูงในพุทธศตวรรษที่ ๑๒-๑๓ แหงปตตทากาล และการผสมผสานรูปแบบสถาปตยกรรมจากอินเดยี (Pattadakal) เหนือและใต ประกอบดวยวัดฮนิ ดู ๙ แหง และศาสน- สถานของศาสนาเชน ไดแก วดั แหงวิรปู กษา สรางโดย ราชินีโลกามหาเทวี เพ่ือเปนท่ีระลึกถึงชัยชนะที่ พระสวามีไดรับเหนือบรรดากษตั รยิ จากทางใต ๓. เสนทางรถไฟภเู ขา บริเวณนีร้ วมเสนทางรถไฟ ๓ สาย เสนทางสายดารจลี ิง ในอินเดยี หมิ าลยั (Darjeeling Himalayan) เปนเสนทางรถไฟ สายแรก เร่มิ เปดใชใน พ.ศ. ๒๔๒๔ แสดงใหเหน็ ถึง ความสามารถทางวิศวกรรมในการสรางทางรถไฟ ขามผานภูมิประเทศท่ีเปนเทือกเขา ชวยนำาประชากร ที่อยูทามกลางขุนเขาออกสูโลกภายนอก ซึ่งยังคง เปดใชอยจู นถึงปจจุบัน ประวัตศิ าสตร์ ม.๒ 92 92

ขนั ปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ขันสือสารและน�าเสนอ ขนั ประเมินเพือเพิมคณุ คา่ Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating เสริมความรู้ ครคู วรสอน ตัวชีวัด asean รอบรู้อาเซียนและโลก จอร์แดน ๑. นครเปตรา (Petra) เมืองคาราวานของชาวนาบาเทียน (Nabataean) ๒๕๒๘ ซาอุดี- เปนท่ีอยูอาศัยมาตั้งแตยุคกอนประวัติศาสตร ๒๕๕๓ อาระเบยี เปตราเปนเมืองท่ีเกิดจากการกอสรางผสมกับ ๒๕๒๒ ซเี รยี การแกะสลักเขาไปในหินธรรมชาติ ปจจุบันเปน ๒๕๒๓ แหลงโบราณคดีท่ีมีชื่อเสียงท่ีสุดในโลกแหงหนึ่ง ซึ่งวัฒนธรรมตะวันออกไดผสมผสานเขากับ สถาปตยกรรมเฮลเลนิสตกิ (Hellenistic) ๑. เขตอฏั ร็อยฟ์ เมืองหลวงแหงแรกของราชวงศซะอูด กอตัง้ ข้ึนใน ในเมอื งอัดดิรอียะฮ พทุ ธศตวรรษท ่ี ๒๐ เปนหลกั ฐานทางสถาปตยกรรม (At-Turaif ซึ่งเปนลักษณะเฉพาะในตอนกลางของคาบสมุทร District in อาหรบั มคี วามสำาคัญทางการเมืองและศาสนา เปน ad-Dir‚iyah) ศูนยกลางอำานาจของราชวงศซะอูดและการเผยแผ ลัทธิวะฮาบีย ซึ่งเปนแหลงเรียนรูทางวัฒนธรรม อิสลาม ๑๗. นักเรียนคิดประเมินเพ่ือเพิ่มคุณคา เกย่ี วกบั การทาำ นบุ าำ รงุ และอนรุ กั ษม์ รดก- ๑. นครโบราณ กอตั้งข้นึ ราว ๒,๕๐๐ ป กอนพุทธศกั ราช เปนเมือง โลกทางวัฒนธรรมของภูมิภาคเอเชีย ดามสั กัส เกาแกในเอเชียตะวันตกเฉียงใต ในยุคกลาง โดยใชคำาถาม ดงั นี้ (Damascus) เคยเปนศูนยกลางอันรุงเรืองของงานหัตถกรรม • การทำานบุ าำ รงุ และอนรุ กั ษม์ รดกโลก โดยเฉพาะงานตีดาบและผาลูกไม มีโบราณสถาน ทางวฒั นธรรมมีความสำาคัญอยางไร คือ มัสยดิ ใหญของราชวงศอมุ ยั ยะฮ (Umayyads) สรางข้ึนในพุทธศตวรรษท่ี ๑๓ และเปนสถานท่ี (ตัวอยางคำาตอบ เพื่อใหคนรุนหลังยังคง สำาคัญทางวัฒนธรรมในปจจบุ นั น้ี สามารถรับรูประวตั ิศาสตร์ความเปนมาของ ตนเอง และมีความภาคภูมิใจในบรรพบุรุษ ๒. แหลงแพลไมรา เคยเปนหนึ่งในศูนยกลางทางวัฒนธรรมท่ีสำาคัญ ทสี่ ง่ั สมความเจริญรงุ เรืองมาชานาน) (Palmyra) ท่ีสดุ ในโลกยุคโบราณ ต้งั แตกลางพุทธศตวรรษท ่ี ๖ – กลางพุทธศตวรรษท่ี ๘ เปนแหลงการเรียนรู ทางศิลปะและสถาปตยกรรม ซ่ึงมีการผสาน วิทยาการของเกรโก-โรมันเขากบั จารีตทองถิ่น รวมถึงอิทธิพลของเปอรเซีย  พัฒนาการของภมู ิภาคเอเชยี 93 เสริมความรู้ ครคู วรสอน 93

GPAS 5 Steps ขันสังเกต รวบรวมข้อมลู ขนั คดิ วิเคราะห์และสรุปความรู้ บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 Gathering Processing ข้อสอบเนน้ สมรรถนะ บาห์เรน ๑. ทาเรือโบราณ เมืองทาพาณิชย์ในชวงเวลาหลายศตวรรษ ๒๕๔๘ เยเมน กอ็ ลอะฮ์อัลบะหร์ อ็ ยน์ และยังเคยเปนเมืองหลวงของดิลมูน (Dilmun) ๒๕๔๘ อริ ัก หน่ึงในอารยธรรมโบราณท่ีสำาคัญของภูมิภาค ๒๕๕๐ และเมอื งหลวง อายุราว ๑,๗๕๐ ป กอนพุทธศักราช จนถึง แหงดิลมนู พุทธศตวรรษที่ ๒๑ ประกอบดวยหลักฐาน (Dilmun) สิ่งกอสรางประเภทตาง ๆ เชน ที่อยูอาศัย อาคารพาณิชย์ ศาสนสถาน และอาคารทางการ- (ทัชมาฮาล) ทหาร (แหลงศึกษาประวตั ิศาสตรร์ าชวงศ์โมกุล) ๑. เมอื งประวัตศิ าสตร์ สถาปตยกรรมทางการทหาร ท่ีอยูอาศัย รวมถึง (มอี ทิ ธิพลตอการพัฒนาสถาปตยกรรม) ซะบีด (Zabid) ผังเมือง ทำาใหเมืองนี้เปนแหลงโบราณคดีและ (สถานทท่ี องเทย่ี วทางวัฒนธรรม) ประวัติศาสตร์ เปนอดีตเมืองหลวงของเยเมน (ความรูทางประวัติศาสตร์ในยุคราชวงศ์โมกลุ ) ในชวงพุทธศตวรรษที่ ๑๘-๒๐ และยังมี (เกดิ ความสนใจในแหลงมรดกโลก ค ว า ม สำ า คั ญ สำ า ห รั บ ช า ว อ า ห รั บ แ ล ะ มุ ส ลิ ม ทางวัฒนธรรม) เน่อื งจากเปนทตี่ ้งั ของมหาวิทยาลัยอสิ ลาม ๑. นครโบราณคดี เมืองหลวงของจักรวรรดิอับบาส ตนกำาเนิด ซามารร์ า (Samarra) ของสถาปตยกรรมและศิลปกรรมท่ีเผยแพรไปสู ภูมิภาคอ่ืนในโลกมุสลิม เปนโบราณสถานท่ีมี สถาปตยกรรมโดดเดน คือ มัสยิดใหญและหอสงู รูปเกลียวทสี่ รางในพทุ ธศตวรรษที่ ๑๔ ประวัตศิ าสตร์ ม.๒ 94 94

ขนั ปฏิบัติและสรุปความรู้หลงั การปฏิบัติ ขนั สือสารและน�าเสนอ ขันประเมนิ เพือเพิมคุณค่า Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating เสริมความรู้ ครคู วรสอน ตัวชีวัด asean รอบรู้อาเซียนและโลก อหิ ราน ๑. แหลงโบราณคดี ประกอบดวยสถานทศ่ี ักดิ์สิทธิท์ างศาสนาโซโรแอสเตอร ๒๕๔๖ ทคั เทโซเลยมอน สวนหนึ่งสรางใหมในสมัยอิลคานิด (มองโกล) ใน อสิ ราเอล (Takht-e พทุ ธศตวรรษท่ี ๑๘ และศาสนสถานในสมยั ชาสซาเนียน ๒๕๔๙ เลบานอน Soleyman) พุทธศตวรรษที่ ๑๑-๑๒ เพ่ือบูชาเทวีแหงนำ้าและ ๒๕๒๔ โอมาน ๒. เมืองบโี ซทนู ความอดุ มสมบูรณ (อนาหติ า) บรเิ วณนี้มีนยั สาำ คัญทาง ๒๕๒๗ (Bisotun) สัญลักษณ การออกแบบวิหารบูชาไฟ พระราชวัง ๒๕๔๙ ๑. นครเกาเยรซู าเลม และผงั เมือง มอี ิทธิพลตอพฒั นาการของสถาปตยกรรม (Jerusalem) อสิ ลาม และกำาแพงเมือง ต้ังอยูบนเสนทางการคาสมัยโบราณท่ีเช่ือมที่ราบสูง ๑. นครบิบลสั อหิ รานเขากับเมโสโปเตเมีย ลกั ษณะของเมอื งยังคงมี (Byblos) รองรอยตง้ั แตยุคกอนประวัตศิ าสตร หลกั ฐานสำาคัญ ๑. ระบบชลประทาน ที่สุดของแหลงโบราณคดีน้ีคือ รูปปนนูนต่ำาและ อัฟลาจญ (Afaj) แผนสลักอักษรคูนิฟอรม ซึ่งสรางโดยพระเจาดาริอุส แหงโอมาน มหาราชท่ี ๑ (Darius I) ขณะปกครองอาณาจักรเปอรเซีย เยรซู าเลมเปนนครศักดิส์ ิทธ์ขิ องศาสนายวิ คริสต และ อิสลาม มีความสำาคญั มาก ประกอบดวยโบราณสถาน ๒๒๐ แหง ทสี่ าำ คญั คือ โดมออฟเดอะร็อค กอสรางขน้ึ ในพุทธศตวรรษที่ ๑๒ เปนทนี่ บั ถือของท้ัง ๓ ศาสนา วาเปนสถานทีซ่ ง่ึ อับราฮมั ไดบูชายญั เมอื งบบิ ลัสหนง่ึ ในเมอื งเกาของชาวฟนิเชยี น เปนท่อี ยู อาศยั ของมนุษยมาต้งั แตยุคหนิ ใหม มคี วามผกู พนั กบั ตำานานและประวตั ศิ าสตรของบรเิ วณเมดเิ ตอรเรเนยี น มานาน นอกจากนี้ยังมีความเกี่ยวของโดยตรงกับ ประวัติศาสตรและการแพรหลายของอักษรฟนิเชียน ทเ่ี ปนหลักฐานทางประวัตศิ าสตรที่สำาคัญในปจจบุ ัน ประกอบดวยระบบชลประทาน ท่ีปจจุบันยังคงใช อยูในโอมาน หลักฐานทางโบราณคดีบงบอกวาระบบ ชลประทานมีอยใู นพืน้ ทีแ่ หงแลงจัดแหงนรี้ าว ๒,๐๐๐ ป กอนพุทธศักราช เปนการจดั การนา้ำ ท่มี ีประสิทธภิ าพ พัฒนาการของภูมภิ าคเอเชยี 95 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ (เฉลย ๑ เพราะสถาปตยกรรมแบบเฮลเลนิสตกิ เปนศลิ ปวทิ ยาการของอารยธรรมกรีก) 95

GPAS 5 Steps ขนั สังเกต รวบรวมข้อมูล ขนั คิดวิเคราะห์และสรุปความรู้ บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 Gathering Processing ข้อสอบเนน้ สมรรถนะ คาซัคสถาน ๑. สุสานของโคชา สสุ านต้ังอยูในเมืองยาซี (Yasi) ถกู สรางขน้ึ ในสมยั ๒๕๔๖ อัคเมต ยาซาวี ของตีมูร (Timur) พ.ศ. ๑๙๓๒-๑๙๔๘ ปจจุบัน ๒๕๕๒ (Khoja Ahmed เปนหนึ่งในสิ่งกอสรางที่ใหญโตที่สุดแหงยุคตีมูร ๒๕๔๒ Yasawi) และไดรับการอนุรกั ษไวเปนอยางดี ๒๕๓๖ ครี ก์ ีซสถาน ๑. ภเู ขาศกั ดส์ิ ิทธิ์ ภูเขาของเมืองออช (Osh) เปนชุมทางบนเสนทาง ซูไลมนั -โต สายไหมในเอเชียกลาง มีความสำาคัญในฐานะ (Sulaiman-Too) เปนภูเขาศักด์ิสิทธ์ิในเอเชียกลาง ท่ีมีผูเดินทางมา สักการบูชานานกวาพันป พบศาสนสถานโบราณ จำานวนมาก เตริ ์ก- ๑. อทุ ยานประวัตศิ าสตร เมืองเกาแกบนเสนทางสายไหมในเอเชียกลาง เมนสิ ถาน และวัฒนธรรม แสดงใหเห็นประวัติศาสตรของมนุษยยาวนานกวา เมยี รฟโบราณ ๔,๐๐๐ ป อนสุ รณมากมายยังคงมใี หเห็น โดยเฉพาะ (Ancient Merv) อยางยง่ิ จากเมอ่ื ๒,๐๐๐ ป ผานมา อซุ เบกสิ ถาน ๑. ศนู ยกลาง ประวัติศาสตร บูคารา (Bukhara) ประวัติศาสตร์ ม.๒ 96 96

ขันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ขันสือสารและน�าเสนอ ขันประเมนิ เพือเพิมคุณค่า Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating เสริมความรู้ ครคู วรสอน ตัวชวี ัด asean รอบรู้อาเซียนและโลก นักเรียนศึกษาบทเรียนเรื่อง อิทธิพล พฒั นาการของภูมภิ าคเอเชีย (ตวั อยางคำาตอบ ประเพณีการไหวบรรพบุรษุ ถือศลี กินเจ) 97 (ตวั อยางคำาตอบ การนับถอื พระพทุ ธศาสนา) (ตัวอยางคำาตอบ ความรทู างดาน คณติ ศาสตร)์ asean รอบรู้อาเซียนและโลก 97

GPAS 5 Steps ขันสังเกต รวบรวมขอ้ มูล ขันคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้ บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 Gathering Processing ข้อสอบเน้นสมรรถนะ ประวัตศิ าสตร์ ม.๒ 98 98

ขันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ขนั สือสารและน�าเสนอ ขันประเมนิ เพือเพิมคณุ คา่ Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชีวัด asean รอบรู้อาเซียนและโลก ๕. นักเรียนคิดประเมินเพ่ือเพิ่มคุณคา เก่ยี วกับแหลงอารยธรรมในภูมภิ าคเอเชีย วา มีสวนสรางสรรค์ขนบธรรมเนียม ประเพณี และวัฒนธรรมของประเทศ ตาง ๆ ในภูมภิ าคเอเชยี ทง้ั ในดานศาสนา และความเช่ือ ดานการใชภาษาและ ตัวอักษร และดานศลิ ปวทิ ยาการตาง ๆ ที่เกดิ ขน้ึ ในปจจุบนั ขนบธรรมเนยี ม ประเพณี และวฒั นธรรม พฒั นาการของภมู ิภาคเอเชยี (พระพทุ ธรูปในประเทศไทย) (รับเอาคตคิ วามเช่อื ในการสรางพระพุทธรปู จาก 99 พระพุทธศาสนาในอินเดยี เชน การแสดงความหมาย ดวยทาทางของพระหัตถ)์ บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 99

GPAS 5 Steps ขนั สังเกต รวบรวมข้อมลู ขันคดิ วิเคราะห์และสรุปความรู้ บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 Gathering Processing ข้อสอบเนน้ สมรรถนะ ผงั สรปุ สาระสำาคัญ ประวัตศิ าสตร์ ม.๒ 100 ข้อสอบเนน้ สมรรถนะ (เฉลย ๒ เพราะการทำาปฏทิ ินจันทรคติเปนวทิ ยาการ ของอารยธรรมเมโสโปเตเมีย) 100