การดูแลระบบบำบัดน้ำเสียในภาคปศุสัตว์

การดูแลและบำรุงรักษา ระบบบำบัดน้ำเสีย ในภาคปศุสัตว์ นายธรรมรัตน์ ทองนุ่ม









• นำ้ เสยี และประเภทน้ำเสีย • เคมีของนำ้ เสยี และควำมส้ำคัญของพำรำมเิ ตอร์ • วิธีกำรบำ้ บดั น้ำเสียทำงกำยภำพ เคมี และชีวภำพ • ระบบบำ้ บดั นำ้ เสียแบบต่ำงๆในภำคปศสุ ตั วแ์ ละร แต่ละประเภท เชน่ ฟำรม์ โคนม ฟำรม์ ไกไ่ ข่ ฟำรม์ • วธิ กี ำรดูแลรกั ษำระบบบ้ำบดั น้ำเสยี แบบต่ำงๆแล • ควำมปลอดภัยในกำรใชร้ ะบบบ้ำบัดน้ำเสียแบบต

เนื้อหา บรรยาย พ ระบบบ้ำบดั นำ้ เสยี ท่เี หมำะสมกับฟำร์มปศุสัตว์ มสุกรและโรงฆ่ำสัตว์ ละกำรปฏบิ ัตเิ ม่อื เกิดปัญหำกับระบบบำ้ บัดน้ำเสีย ตำ่ งๆ

น้ำเสียและปร น้ำเสีย หมายถึงน้าที่มีส่ิงเจือปนต่าง ๆ มากมาย จนกระทั่งก ไมเ่ หมาะสมส้าหรับใชป้ ระโยชน์อีกต่อไป หรือถ้าปล่อยลงสลู่ ้านา้ ธร ลกั ษณะนา้ เสีย องคป์ ระกอบตำ่ ง ๆ ดงั นี 1. สำรอินทรีย์ ได้แก่ คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน เช่น เศษข้า สามารถถูกย่อยสลายได้ โดยจุลินทรีย์ทใ่ี ชอ้ อกซิเจน ท้าใหร้ ะดับออ เน่าเหม็นได้ ปริมาณของสารอินทรีย์ในน้านิยมวัดด้วยค่าบีโอดี (B มาก และสภาพเน่าเหม็นจะเกดิ ขึนได้งา่ ย 2. สำรอนนิ ทรีย์ ได้แก่ แร่ธาตุต่าง ๆ ท่อี าจไม่ท้าให้เกิดน้าเน่าเห เปน็ ต้น 3. โลหะหนักและสำรพิษ อาจอยู่ในรูปของสารอินทรีย์หรืออนิน ตอ่ ส่งิ มีชวี ิต เช่น ปรอท โครเมียม ทองแดง

ระเภทน้ำเสยี กลายเป็นน้าที่ไม่เป็นที่ต้องการ และน่ารังเกียจของคนท่ัวไป รรมชาติก็จะทา้ ใหค้ ณุ ภาพน้าของธรรมชาติเสยี หายได้ าว ก๋วยเต๋ียว น้าแกง เศษใบตอง พืชผัก ชินเนือ เป็นต้น ซ่ึง อกซเิ จนละลายน้า (Dissolved Oxygen) ลดลงเกิดสภาพ BOD) เม่ือค่าบีโอดีในน้าสูง แสดงว่ามีสารอินทรีย์ปะปนอยู่ หม็น อาจเป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิต ได้แก่ คลอไรด์, ซัลเฟอร์ นทรีย์และสามารถสะสมอยู่ในวงจรอาหาร เกิดเป็นอันตราย

นำ้ เสียและประ 4. น้ำมันและสำรลอยนำ้ ต่ำง ๆ เปน็ อุปสรรคต่อการสงั เคราะห สนู่ ้า 5. ของแขง็ เม่อื จมตัวสู่ก้นลา้ น้า ทา้ ให้เกดิ สภาพไร้ออกซิเจนท่ีท การดา้ รงชีพของสตั วน์ า้ 6. สำรก่อใหเ้ กิดฟอง/สำรซักฟอก ได้แก่ ผงซักฟอก สบู่ ฟองจะ เปน็ อันตรายตอ่ สิ่งมชี วี ิตในนา้ 7. จุลินทรยี ์ น้ำเสยี หากมจี ุลนิ ทรยี ์เป็นจา้ นวนมาก สามารถลดร นอาจเปน็ เชือโรคท่เี ป็นอันตรายต่อประชาชน 8. ธำตอุ ำหำร ได้แก่ ไนโตรเจน และฟอสฟอรสั เม่ือมีปริมาณสงู ของสาหรา่ ย (Algae Bloom) ซึ่งเป็นสาเหตุส้าคัญทา้ ให้ระดบั เกดิ วชั พชื น้า ซึง่ เปน็ ปญั หาแก่การสญั จรทางน้า 9. กลิ่น เกดิ จากก๊าซ เช่นไฮโดรเจนซลั ไฟด์ ซึง่ เกิดจากการยอ่ ยสล

ะเภทนำ้ เสยี หแ์ สง และกีดขวางการกระจายของออกซิเจนจากอากาศ ลง ทอ้ งน้า ทา้ ให้แหลง่ น้าตืนเขิน มีความขนุ่ สูง มีผลกระทบตอ่ ะกดี กนั การกระจายของออกซเิ จนในอากาศสนู่ ้า และอาจ ระดับของออกซิเจนละลายน้า ทา้ ให้เกดิ สภาพเนา่ เหม็น งจะทา้ ให้เกดิ การเจรญิ เตบิ โตและเพมิ่ ปรมิ าณอย่างรวดเร็ว บออกซิเจนในน้าลดลงตา้่ มากในช่วงกลางคืน อกี ทังยังท้าให้ ลายของสารอินทรยี ์แบบไรอ้ อกซเิ จน

พำรำมิเตอร 1.พเี อช (pH) มาจาก Potential of Hydrogen ion เป็นคา่ ท ไฮโดรเจนไอออน (H+) 2. บีโอดี (Biochemical Oxygen Demand) เป็นคา่ ทบ่ี อกถ สารอนิ ทรีย์ ถ้าค่าบีโอดสี ูงแสดงวา่ ความต้องการออกซิเจนสูง นั่น 3. ปริมำณของแขง็ (Solids) หมายถึงปริมาณสารต่างๆ ทม่ี ีอย (Dissolved Solids) ของแขง็ บางชนิดมนี า้ หนักเบาและแขวนลอ ลงเบอื งล่าง (Settleable Solids) ของแขง็ ทีไ่ มล่ ะลายนา้ นอี าจส ในปรมิ าณมากจะท้าใหเ้ กดิ ความสกปรกและตืนเขนิ ในลา้ นา้ ธรรม

ร์นำ้ เสยี ทแี่ สดงความเปน็ กรดเป็นเบสของสารเคมจี ากปฏิกิริยาของ ถงึ ปรมิ าณออกซเิ จนท่จี ลุ นิ ทรีย์ใชใ้ นการย่อยสลาย นคอื มคี วามสกปรกหรอื สารอนิ ทรยี ใ์ นน้ามาก ยู่ในน้าเสีย ทังในลักษณะทไ่ี ม่ละลายนา้ และทล่ี ะลายนา้ อยอย่ใู นน้า (Suspended Solids) บางชนิดหนักและจมตวั สร้างปัญหาในการอดุ ตนั เครอ่ื งเตมิ อากาศ และถา้ ปล่อยทงิ มใชาติ ตลอดจนบดบังแสงแดดที่ส่องลงส่ทู อ้ งน้า

พำรำมิเตอ 4. ไนโตรเจน (Nitrogen) เปน็ ธาตุจา้ เปน็ ในการสร้างเซลล์ ของ ในน้ามอี อกซิเจนพอเพียงกจ็ ะถกู ย่อยสลายไปเปน็ ไนไทรต์และไน จึงทา้ ให้ออกซิเจนทีม่ ีอยูใ่ นลา้ น้าลดนอ้ ยลง 5. ไขมันและนำ้ มนั Fat, Oil, and Grease) สว่ นใหญ่ ไดแ้ ก่ น จากการอาบน้า ฟองสารซกั ฟอกจากการช้าระลา้ ง สารเหลา่ นีมีน การซึมของอกอซิเจนจากอากาศสู่แหลง่ น้า นอกจากนยี งั มคี า่ บีโอ 6. ซีโอดี (Chemical Oxygen Demand) คือคา่ ปริมาณออก เทยี บหาค่าบีโอดีโดยครา่ วๆ ปกติ COD:BOD ของนา้ เสียชมุ ชนป

อร์นำ้ เสีย งสงิ่ มชี วี ิต ไนโตรเจนจะเปลี่ยนสภาพเปน็ แอมโมเนีย ถา้ หาก นเตรท ดงั นนั การปล่อยนา้ เสียทม่ี ีสารประกอบไนโตรเจนสงู น้ามนั และไขมันจากพืชและสตั ว์ทใี่ ช้ในการทา้ อาหาร สบู่ นา้ หนักเบาและลอยน้า ท้าใหเ้ กดิ สภาพไมน่ า่ ดแู ละขวางกนั อดสี งู เพราะเปน็ สารอินทรีย์ กซิเจนทใ่ี ช้ในการย่อยสารอินทรียด์ ้วยวธิ กี ารทางเคมี มักใช้ ประมาณ 2-4 เท่า

วธิ กี ำรบำ้ บัดนำ้ เสียทำงกำ กำรบ้ำบัดนำ้ เสยี การเลอื กระบบบา้ บดั น้าเสยี ขนึ กบั ปัจจัยต่างๆ ได้แก่ ลักษณะขอ ท้องถิน่ คา่ ลงทุนกอ่ สรา้ งและคา่ ดา้ เนินการดูแลและบ้ารงุ รักษา แ ระบบบา้ บดั น้าเสยี ทีเ่ ลือกมีความเหมาะสมกับแต่ละท้องถ่นิ ซ่งึ ม แบ่งไดต้ ามกลไกทใี่ ชใ้ นการกา้ จัดสงิ่ เจือปนในน้าเสยี ไดด้ ังนี 1. กำรบ้ำบัดทำงกำยภำพ (Physical Treatment) : เปน็ นวิธ ใหญ่ กระดาษ พลาสติก เศษอาหาร กรวด ทราย ไขมนั และนา้ มัน ขยะ ถังดักกรวดทราย ถงั ดกั ไขมันและน้ามนั และถังตกตะกอน หลัก 2. กำรบำ้ บดั ทำงเคมี (Chemical Treatment) : เปน็ วิธีการ สงิ่ เจอื ปนในน้าเสยี วิธีการนจี ะใช้สา้ หรบั น้าเสียทม่ี ีส่วนประกอบอ สารพิษ มีโลหะหนกั มีของแข็งแขวนลอยที่ตกตะกอนยาก มไี ขม เกินไป และมเี ชือโรค ทงั นอี ปุ กรณ์ทีใ่ ช้ในการบ้าบดั น้าเสยี ด้วยวิธ และถงั ฆา่ เชือโรค

ำยภำพ เคมี และชีวภำพ องน้าเสยี ระดับการบ้าบดั น้าเสยี ทต่ี ้องการ สภาพทัว่ ไปของ และขนาดของท่ดี นิ ทใ่ี ช้ในการ กอ่ สรา้ ง เป็นต้น ทังนีเพื่อให้ มสี ภาพแวดลอ้ มทีแ่ ตกตา่ งกนั โดยการบา้ บัดน้าเสยี สามารถ ธีการแยกเอาสิง่ เจอื ปนออกจากนา้ เสยี เชน่ ของแขง็ ขนาด น โดยใชอ้ ปุ กรณ์ในการบา้ บัดทางกายภาพ คอื ตะแกรงดกั ซึง่ จะเป็นการลดปรมิ าณของแขง็ ทงั หมดท่ีมใี นนา้ เสยี เป็น รบา้ บัดนา้ เสียโดยใชก้ ระบวนการทางเคมี เพื่อทา้ ปฏกิ ริ ยิ ากบั อย่างใดอยา่ งหนง่ึ ดังตอ่ ไปนี คือ คา่ พเี อชสงู หรอื ต่้าเกนิ ไป มี มันและน้ามันทล่ี ะลายน้า มไี นโตรเจนหรือฟอสฟอรสั ทสี่ ูง ธที างเคมี ไดแ้ ก่ ถงั กวนเรว็ ถงั กวนช้า ถงั ตกตะกอน ถังกรอง

วธิ กี ำรบำ้ บดั นำ้ เสยี ทำงกำย

ยภำพ เคมี และชวี ภำพ

ระบบบ้ำบดั นำ้ เสียแบบ

บตำ่ งๆในภำคปศุสตั ว์

ระบบบ้ำบดั นำ้ เสียแบบ

บตำ่ งๆในภำคปศุสตั ว์

FIXED DOME



ระบบบำ้ บัดนำ้ เสยี แบบ CHANNEL DIGESTER : CD

บตำ่ งๆในภำคปศุสตั ว์

ระบบบำ้ บดั น้ำเสยี แบบ COVERED LAGOON

บตำ่ งๆในภำคปศุสตั ว์

COVERED LAGOON



COVERED LAGOON



ระบบบ้ำบดั นำ้ เสียแบบ

บตำ่ งๆในภำคปศุสตั ว์

ระบบบ้ำบดั นำ้ เสียแบบ

บตำ่ งๆในภำคปศุสตั ว์

ระบบบ้ำบดั นำ้ เสียแบบ CSTR ( Completely Stirred Tank Reactor) มี ก า ร ก ว น ผ ส ม ใ น ถั ง อย่างต่อเนื่อง อาจใช้ใบกวนหรือ ก๊าซชวี ภาพ หรือนา้ เสียเองกไ็ ด้ มี ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ ใ น ก า ร ย่อยสลายสูง ชว่ ยลดระยะเวลาใน การหมักลงไดอ้ ย่างมาก CSTR

บตำ่ งๆในภำคปศุสตั ว์

ระบบบ้ำบัดน้ำเสยี แบบ CSTR : DOUBLE MEMBRAIN

บตำ่ งๆในภำคปศุสตั ว์

ระบบบ้ำบัดน้ำเสียที่เหมำะสมก ฟำร์ม โค

กบั ฟำร์มปศสุ ัตวแ์ ตล่ ะประเภท

ระบบบ้ำบดั นำ้ เสียที่เหมำะสมก ฟำร์ม โค

กบั ฟำร์มปศสุ ัตวแ์ ตล่ ะประเภท

ระบบบำ้ บัดนำ้ เสยี ที่เหมำะสมก ฟาร์ม สุกร

กบั ฟำรม์ ปศุสตั วแ์ ตล่ ะประเภท ฟำร์มสกุ ร

ระบบบ้ำบัดนำ้ เสยี ที่เหมำะสมก ฟำรม์ ไกไ่ ข่

กบั ฟำร์มปศสุ ัตวแ์ ตล่ ะประเภท

ระบบบ้ำบัดนำ้ เสยี ที่เหมำะสมก ฟำรม์ ไกไ่ ข่