เล่มที่1 พัฒนาการวัยรุ่น ภาคเรียนที่ 1

สาระท่ี 1 การเจรญิ เตบิ โตและพัฒนาการของมนุษย์ กลุ่มสาระการเรียนรู้สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ี่ 2 จัดทําโดย นางสาวนัยนา ศิรมิ ลู ตาํ แหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครูชํานาญการพเิ ศษ โรงเรยี นปากช่อง ๒ สํานักการศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม องคก์ ารบริหารส่วนจังหวัดนครราชสมี า กระทรวงมหาดไทย

คาํ นํา บทเรียนสําเร็จรูป สาระที่ 1 การเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษย์ กลมุ่ สาระการเรียนรู้สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี 2 เลม่ ท่ี 1 พฒั นาการวัยรุ่น จัดทําข้ึนเพื่อให้สอดคล้องกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 กลุ่มสาระการเรียนร้สู ขุ ศึกษาและพลศกึ ษา การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ทเ่ี น้นนักเรียนเรียนรู้ ด้วยตนเอง โดยครูเป็นผู้แนะนําเพื่อให้นักเรียนเกิดความรู้ความเข้าใจ สาระท่ี 1 การเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษย์ มุ่งเสริมพัฒนาความคิด เสริมสร้างสมรรถนะ และคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงคข์ องนักเรียน แล้วสามารถนําไปใชใ้ นชีวิตประจําวันได้ ดังน้ัน ครูผู้สอนเห็นความสําคัญการเรียนรู้ สาระที่ 1 การเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษย์ จึงนํามาจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ ใหแ้ กน่ ักเรยี น หวังว่า บทเรียนสําเร็จรูป เล่มน้ี จะเป็นประโยชน์ต่อครูผู้สอนและผู้ที่สนใจ ได้เป็นอยา่ งดยี ิง่ นัยนา ศิริมูล

สารบัญ หนา้ คํานํา 1 สารบัญ 2 คําแนะนําสําหรับครู 3 คําแนะนําสําหรับนกั เรยี น 3 สาระและมาตรฐาน 3 ตวั ช้ีวดั 3 สาระสาํ คัญ 4 จุดประสงค์การเรียนรู้ 8 เทคนคิ การเรยี นแบบรว่ มมือ 11 แบบทดสอบก่อนเรียน 12 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น 13 ช้นั ที่ 1 ช้แี จงเตรยี มบทเรียน 32 ขั้นท่ี 2 นําสอนเนอ้ื หา 35 ขน้ั ที่ 3 จดั กิจกรรมฝกึ ฝนเรยี นร้สู ู่ทมี 39 ขั้นที่ 4 นําไปใชแ้ ละตรวจสอบ 41 ขัน้ ที่ 5 สรปุ บทเรียนและประเมินผลการทาํ งานกลุ่ม 44 แบบทดสอบหลังเรียน 45 เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน 46 แนวการตอบขั้นที่ 1 ข้ันเตรียมบทเรยี น 47 แนวการตอบขั้นที่ 5 สรุปบทเรียนและประเมินผลงานกลมุ่ 48 ตารางบันทกึ คะแนน บรรณานุกรม

พัฒนาการของวัยรนุ่ 1 คําแนะนาํ สําหรับครู บทเรียนสาํ เร็จรูปเล่มน้ี ครูควรปฏิบัติตามขนั้ ตอนดังน้ี 1. ใชบ้ ทเรียนสาํ เร็จรปู นี้เสรมิ สาํ หรบั นกั เรียนทเี่ รียนดี และชว่ ยนักเรยี น ที่เรียนช้าให้เรยี นไดท้ ันเพื่อน 2. นักเรียนเรียนรู้และปฏบิ ัตกิ จิ กรรมตามขัน้ ตอนการเรียนรเู้ ทคนิคการเรียนแบบ รว่ มมอื เชงิ สร้างสรรค์ โดยมี 5 ขั้นตอน ดงั นี้ ข้ันท่ี 1 ช้ีแจงเตรียมบทเรียน ขน้ั ท่ี 2 นําสอนเนื้อหา ข้ันท่ี 3 จัดกิจกรรมฝกึ ฝนเรียนรสู้ ู่ทมี ขั้นที่ 4 นําไปใชแ้ ละตรวจสอบผลงาน ข้นั ที่ 5 สรปุ บทเรียนและประเมินผลการทาํ งานกลุ่ม 3. ศึกษาบทเรียนสําเรจ็ รูปเรอื่ งน้ตี ้งั แต่กรอบแรกจนถงึ กรอบ สุดท้ายท้ัง เนือ้ หาและกิจกรรมให้เขา้ ใจก่อน 4. ศกึ ษาว่ากจิ กรรมในกรอบใดทีค่ รตู ้องเป็นผ้ใู ห้คําแนะนาํ ช่วยเหลอื หรอื ใหค้ ําปรกึ ษา 5. ช้ีแจงให้นกั เรียนอา่ นคาํ แนะนาํ ในการใช้บทเรียนสําเร็จรูปการศึกษาเพอ่ื ปฏบิ ตั ิ ตามข้นั ตอนทกุ กรอบ ทั้งเน้อื หา กิจกรรม คําถาม และแบบทดสอบกอ่ นเรยี นและหลงั เรยี น 6. บทเรียนสาํ เร็จรปู จะเรียนจากงา่ ยไปหายาก นักเรียนแตล่ ะคนจะใช้ เวลาเรียนมากน้อยตา่ งกนั ตามความสามารถของนักเรยี น ซึ่งครไู ม่ต้องจาํ กดั เวลาใน การเรียนรู้

พัฒนาการของวัยรุ่น 2 คําแนะนาํ สาํ หรบั นกั เรยี น บทเรียนสาํ เรจ็ รูปเล่มน้ี สร้างขน้ึ เพ่ือให้นักเรียนศกึ ษาดว้ ยตนเอง และปฏิบัตติ าม ข้นั ตอนดงั น้ี 1. นักเรียนศกึ ษาบทเรยี นสําเรจ็ รูป และทาํ กจิ กรรมไปตามลําดับขั้นตอนการเรยี นรู้ เทคนิคการเรียนแบบรว่ มมือเชิงสร้างสรรค์ โดยมี 5 ขั้นตอน ดงั น้ี ขน้ั ท่ี 1 ชแี้ จงเตรียมบทเรียน ขนั้ ที่ 2 นําสอนเน้อื หา ขั้นที่ 3 จัดกิจกรรมฝึกฝนเรียนรสู้ ู่ทมี ขั้นที่ 4 นําไปใชแ้ ละตรวจสอบผลงาน ขั้นที่ 5 สรุปบทเรียนและประเมนิ ผลการทาํ งานกลุ่ม 2. นักเรียนพยายามทําให้เสร็จตามกําหนดเวลา อ่านคําช้ีแจงแต่ละกิจกรรม และ ปฏิบัติตามคําสั่งทีละขั้นตอน คือ ทดสอบความรู้ก่อนเรียน ทํากิจกรรม ตรวจคําตอบจากเฉลย ทบทวนความรู้ และทําขอ้ สอบหลงั เรยี น 3. คําถามจากบทเรียน ไม่ใช่ข้อสอบ แตเ่ ป็นสว่ นหนึง่ ของการเรยี นรู้ หากมี ขอ้ สงสัยในการใชบ้ ทเรียนสําเรจ็ รปู ให้ถามครูผสู้ อนไดท้ ันที 4. การศึกษาบทเรยี นสาํ เร็จรูปเล่มนี้ จะไมบ่ รรลุผลสําเร็จ ถา้ นักเรยี นขาด ความซอื่ สตั ย์ในการปฏบิ ตั ิกิจกรรม 5. ให้นกั เรียนปฏิบตั ิกิจกรรม และหา้ มขดี เขยี นขอ้ ความใด ๆ ลงใน บทเรียนสาํ เร็จรูปเลม่ น้ี

พัฒนาการของวยั รนุ่ 3 สาระท่ี 1 การเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนษุ ย์ มาตรฐาน พ 1.1 เขา้ ใจธรรมชาตขิ องการเจริญเตบิ โตและพัฒนาการของมนุษย์ ตวั ช้วี ัด 1. อธิบายการเปล่ียนแปลงด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และสติปัญญาใน วยั รนุ่ 2 ระบปุ ัจจัยท่ีมผี ลกระทบตอ่ การเจริญเติบโต และพฒั นาการด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สงั คม และสติปญั ญา ในวยั ร่นุ สาระสาํ คญั วันรุ่นเป็นวัยท่ีมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ท้ังด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และสติปัญญา การเรียนรูเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวจะช่วยให้สามารถปรับตัว และปฏิบตั ติ นได้อยา่ งเหมาะสม ซ่ึงจะสง่ ผลใหม้ กี ารเจริญเตบิ โตและพัฒนาการตามวัย จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 1. อธิบายการเปลีย่ นแปลงด้านรา่ งกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และสติปญั ญาใน วัยรุ่นได้ 2. อธบิ ายปจั จัยท่ีมผี ลกระทบต่อการเจรญิ เติบโต และพฒั นาการดา้ นร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และสตปิ ัญญา ในวัยร่นุ 3. เห็นความสําคัญการเจรญิ เติบโต และพฒั นาการด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และสติปญั ญา ในวัยรนุ่ 3. นาํ หลักการการเจรญิ เตบิ โต และพัฒนาการด้านรา่ งกาย จิตใจ อารมณ์ สงั คม และสตปิ ัญญา ในวัยรนุ่ ไปใช้ในชีวิตประจําวัน

พัฒนาการของวยั รุ่น 4 เทคนคิ การเรยี นแบบรว่ มมือ การจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือ หมายถึง การจัดกิจกรรมการเรียนรู้สําหรับผู้เรียน ตั้งแต่สองคนขึ้นไปหรือโดยการแบ่งผู้เรียนออกเป็นกลุ่มย่อยๆ ส่งเสริมให้ผู้เรียนทํากิจกรรม ร่วมกัน โดยในกลุ่มประกอบด้วยสมาชิกท่ีมีความสามารถแตกต่างกัน มีการแลกเปล่ียนความ คิดเห็น มีการช่วยเหลือพึ่งพากัน มีความรับผิดชอบร่วมกัน ทั้งในส่วนตนและส่วนรวม เพื่อให้ ตนเองและสมาชิกทุกคนในกลุ่มประสบความสําเร็จตามเป้าหมายที่กําหนด ซ่ึงตรงข้ามกับการ เรยี นทเ่ี นน้ การแขง่ ขนั และการเรยี นตามลาํ พัง สําหรับการจัดการเรียนการสอนสุขศึกษา ช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 2 ผู้สอนได้บูรณาการ วธิ กี ารจดั การเรยี นรู้แบบร่วมมอื ทงั้ 6 วิธมี าเป็นเทคนิคการเรียนแบบร่วมมือเชงิ สร้างสรรค์ เทคนิคการเรียนแบบร่วมมอื เชิงสร้างสรรค์ ขั้นท่ี 1 ช้ีแจงเตรยี มบทเรยี น 1. ให้นักเรียนแบง่ กลมุ่ กลุ่มละ 3 – 4 คน โดยคละความสามารถเกง่ ปานกลางและอ่อน 2. ครแู จกส่อื การเรียนให้ครบทุกกล่มุ 3. ครนู าํ เขา้ สู่บทเรียนเพ่อื กระต้นุ ความสนใจให้กบั นักเรียน โดยมีการใชส้ อื่ เช่น เกม เพลง กจิ กรรมอ่ืน ๆ ขนั้ ที่ 2 นาํ สอนเนอ้ื หา 1. ครูทบทวนเน้ือหาท่ีเรียนมา 2. ใหน้ ักเรยี นแตล่ ะกล่มุ ศึกษาเนือ้ หาของบทเรยี น และครูอธิบายเพิม่ เตมิ และเสริมความรู้ ขนั้ ที่ 3 จดั กิจกรรมฝึกฝนเรียนร้สู ูท่ ีม 1. ใหน้ กั เรยี นทาํ ใบงานหรอื กิจกรรม นาํ คําตอบของแตล่ ะคน ในกลมุ่ มารวมเป็นคําตอบท่ี สมบรู ณ์

พฒั นาการของวยั รนุ่ 5 ขั้นท่ี 4 นําไปใช้และตรวจสอบผลงาน 1. นักเรยี นศกึ ษาความรู้เพิ่มเติมเพือ่ ขยายความรแู้ ละนาํ ความรู้ทไ่ี ด้ไปปรบั ใช้ใน ชีวติ ประจําวัน 2. นกั เรยี นแต่ละกล่มุ รว่ มกนั อภิปรายการทาํ กิจกรรมท่ีได้จนเป็นทเ่ี ขา้ ใจของทุกคนในกลุ่ม 3. นกั เรียนตรวจสอบผลงาน ขน้ั ท่ี 5 สรุปบทเรยี นและประเมนิ ผลการทาํ งานกลมุ่ 1. ให้นกั เรยี นสรุปบทเรียนท่ีเรียนมา 2. ให้แตล่ ะกลมุ่ รายงานผลการสรุปเนอ้ื หาชองบทเรียน และการทํากจิ กรรม โดยให้คาํ ชมเชยและรางวัลแก่กลมุ่ ทถี่ กู ตอ้ งท่สี ุด

พัฒนาการของวยั รนุ่ 6 แบบทดสอบก่อนเรยี น กลมุ่ สาระการเรียนรู้สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา สาระที่ 1 การเจรญิ เตบิ โตและพัฒนาการของมนษุ ย์ เรอื่ ง พฒั นาการวยั รนุ่ เวลา 10 นาที ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 2 1. ขอ้ ใด ไม่เกย่ี วขอ้ งกับการเปลย่ี นแปลงฮอร์โมนในวัยรนุ่ ก. ผวิ ขาวขึน้ ผมบางลง ข. แขนขายาว ค. อารมณ์ออ่ นไหว มีสวิ ขนึ้ ง. สนใจเพศตรงขา้ ม 2. ข้อใดเปน็ ปญั หาท่ีเกิดจากการเปลี่ยนแปลงอารมณใ์ นวัยรุ่น ก. มีนํา้ หนกั เกิน ข. ชกต่อยกับนกั เรยี นตา่ งสถาบัน ค. ผลการเรยี นวทิ ยาศาสตรแ์ ยล่ ง ง. อยกู่ ับเพ่ือนทีช่ อบเหมือนกนั 3. ข้อใดแสดงถงึ การเปลี่ยนดา้ นสติปัญญาในวัยรนุ่ ก. ชอบรับประทานอาหารฟาสต์ฟูด ข. รักสวยรกั งามแตง่ กายตามยุคสมยั ค. นําวัสดเุ หลอื ใชม้ าประดิษฐ์เปน็ ของตกแต่ง ง. น่งั สมาธเิ ม่ือรู้สกึ เครียด

พฒั นาการของวัยรุ่น 7 4. ปัจจัยทสี่ ําคัญทีม่ ีผลต่อการเจริญเติบโตของมนษุ ยค์ อื ข้อใด ก. พันธุกรรม ข. สิ่งแวดลอ้ ม ค. การอบรมเลีย้ งดู ง. พันธกุ รรมและส่ิงแวดลอ้ ม 5. ปัจจัยภายนอกทม่ี ีผลตอ่ การเจริญเติบโตคอื ข้อใด ก. อาหาร ข. ฮอรโ์ มน ค. พันธกุ รรม ง. จติ ใจและอารมณ์ 6. เด็กจะได้รับการถา่ ยทอดทางพนั ธุกรรมผ่านทางใด ก. ยนี ส์ ข. ฮอร์โมน ค. สายเลือด ง. โครโมโซม 7. การรับประทานอาหาร 5 หมู่ ส่งผลต่อวัยร่นุ อยา่ งไร ก. ปัญญาดี ข. มีน้าํ หนกั ตามเกณฑ์มาตรฐาน ค. มีอารมณม์ ัน่ คง ง. ปรบั ตัวเข้ากบั ผู้อนื่ ได้ 8. ถา้ ต้องการมีพฒั นาการดา้ นสงั คมที่เหมาะสมควรปฏิบัติอยา่ งไร ก. หมน่ั หาความรู้ ข. เล่นอนิ เทอรเ์ น็ตเปน็ ประจํา ค. ออกกาํ ลงั กายเม่อื มีเวลาว่าง ง. รู้จกั ยอมรบั ฟังความคิดเหน็ ของผอู้ น่ื

พฒั นาการของวยั ร่นุ 8 9. ส่งิ ใดมีผลตอ่ อารมณแ์ ละจิตใจของคนมากท่ีสุด ก. พันธุกรรม ข. ส่ิงแวดลอ้ ม ค. การอบรมเลีย้ งดู ง. การอบรมสั่งสอน 10. ขอ้ ใดสําคญั ทส่ี ดุ ในการพฒั นาชวี ิตของมนุษย์ ก. ชุมชน ข. ครอบครัว ค. วฒั นธรรม ง. ภาวะโภชนาการ

พัฒนาการของวยั ร่นุ 9 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เรอ่ื ง พัฒนาการวยั ร่นุ 1. ก 2. ข 3. ค 4. ง 5. ก 6. ค 7. ข 8. ง 9. ค 10. ข

พฒั นาการของวัยรนุ่ 10 ขน้ั ที่ 1 ช้ีแจงเตรยี มบทเรยี น สํารวจร่างกายของเราว่าก้าวเข้าสวู่ ยั รนุ่ กัน หรือยัง โดยใหน้ กั เรยี นช่วยกนั บอก การเปลย่ี นแปลงของร่างกาย การเปล่ียนแปลงทางด้านรา่ งกายของวัยร่นุ ชาย การเปลย่ี นแปลงทางดา้ นร่างกายของวัยรุน่ หญงิ .

พฒั นาการของวยั รุ่น 11 ข้นั ที่ 2 นําสอนเน้ือหา ศกึ ษาเนอ้ื หาในกรอบความรู้ ดังน้ี กรอบท่ี 1 วยั รนุ่ กรอบท่ี 2 การเปล่ียนแปลงดา้ นร่างกาย อารมณ์ สังคมและสติปญั ญา กรอบที่ 3 การสร้างบคุ ลิกภาพ กรอบที่ 4 ปจั จัยท่มี ผี ลกระทบต่อการเจรญิ เตบิ โตและ พฒั นาการด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และสตปิ ญั ญาในวัยร่นุ กรอบท่ี 5 การเปล่ียนแปลงทางจิตใจของวยั ร่นุ กรอบท่ี 6 ความสนใจของเด็กวัยรุ่น

พฒั นาการของวยั รุ่น 12 กรอบที่ 1 วยั รนุ่ ภาพท่ี 1 วัยร่นุ ท่ีมา : http://www.thaigoodview.com/node/19115. คาํ จาํ กัดความ คาํ วา่ “วยั รนุ่ ” มีความหลากหลาย เน่ืองจากข้ึนกับความ แตกตา่ งของขนบธรรมเนียมประเพณแี ละวฒั นธรรม ตลอดจนความแตกตา่ งทางสังคม และการเปลย่ี นแปลงทางสรรวี ทิ ยา ของวยั รุ่นในแต่ละแห่ง อยา่ งไรก็ตาม องคก์ ร อนามยั โลก ได้กําหนดความหมายกว้างๆ ของวยั รนุ่ ไวด้ งั นี้ วัยร่นุ หมายถงึ ชว่ งอายทุ ม่ี กี ารเปล่ยี นแปลงทางร่างกาย ในลักษณะทพ่ี ร้อม จะมเี พศสมั พนั ธไ์ ด้ วยั ร่นุ เปน็ ระยะทม่ี ีการพัฒนาทางจิตใจมาจากความเป็นเดก็ ไปสคู่ วามเป็น ผ้ใู หญ่ วัยรุ่น เปน็ ระยะทมี่ ีการเปลีย่ นแปลงจากสภาพ ทต่ี อ้ งพ่งึ พาทางเศรษฐกิจไปสู่ ภาวะทต่ี อ้ งรบั ผดิ ชอบและพึ่งพาตนเอง

พัฒนาการของวัยรนุ่ 13 วันนีจ้ ึงครอบคลุมอายโุ ดยประมาณ คอื เดก็ หญงิ ระหวา่ งอายุ 10 – 20 ปี และเด็กชายระหวา่ งอายุ 12 – 22 ปี เนอื่ งจากช่วงวยั ดงั กล่าวคอ่ นขา้ งยาว ทาง การแพทยแ์ ละจติ วิทยาพฒั นาการจึงแบ่งชว่ งดงั กลา่ ว ออกเป็น 2 – 3 ระยะ (แลว้ แต่ หลักเกณฑข์ องผเู้ ชย่ี วชาญ) เนอ่ื งจากระยะตน้ กับระยะปลายของวัย เด็กจะมีการ เจรญิ เติบโต ท้ังกายและจติ ใจ อารมณ์ แตกตา่ งกนั มาก ในทนี่ ี้จะแบ่งเป็น 3 ระยะ คอื วัยรุ่นตอนตน้ เดก็ ผหู้ ญงิ อย่ใู นชว่ งอายุ 10 – 14 ปี เด็กผชู้ ายอยู่ในช่วงอายุ 12 –16 ปี ในระยะนีม้ กี ารเปลีย่ นแปลง คือ 1. มีการเปล่ียนแปลงของรา่ งกายอย่างรวดเร็ว เช่น เดก็ หญิงจะมเี ตา้ นมใหญ่ ขน้ึ มีประจําเดือนมกี ารสร้างฮอรโ์ มนอสี โตรเจน และโปรเจสเตอโรน มีขนตามรักแร้ และอวัยวะเพศภายนอกมรี ูปรา่ งสงู ใหญ่ 2. คอ่ นข้างหลงตวั เอง (Narcissistic phase) 3. มีความเพ้อฝนั (Magical Thinking) 4. มคี วามเป็นอสิ ระ (Emancipation) แตย่ ังตอ้ งพงึ่ พาพอ่ แม่ ยงั สนใจเพศ เดยี วกนั วยั ตอนกลาง เด็กผหู้ ญิงอย่ใู นชว่ ง 14 –18 ปี เด็กผชู้ ายในชว่ งอายุ 16 – 20 ปี ในระยะน้มี กี ารเปลยี่ นแปลงท่สี าํ คัญ คอื 1. เป็นระยะท่ดี ื้อร้นั โมโหง่าย มักจะมคี วามขดั แยง้ กับพ่อแมส่ ูง 2. เพื่อมอี ิทธพิ ลสูง 3. เรมิ่ สนใจเพศตรงข้าม 4. การเปลีย่ นแปลงทางรา่ งกายเริ่มสมบรู ณเ์ ตม็ ท่ี 5. เปน็ ระยะท่เี รม่ิ ทดลองเกยี่ วกับเพศ ซ่ึงถา้ ขาดความรแู้ ละการป้องกนั จะ ก่อให้เกิดปัญหาตง้ั ครรภท์ ่ไี มพ่ ึงปรารถนา หรอื โรคติดต่อทางเพศสัมพนั ธ์ รวมทง้ั โรค เอดส์ 6. ยงั คงมีความคิดเพอ้ ฝนั วัยรนุ่ ระยะนี้จงึ มปี ญั หามากและบ่อยทีส่ ดุ

พฒั นาการของวยั รนุ่ 14 วยั รุ่นตอนปลาย เดก็ หญงิ อยู่ในช่วงอายรุ ะหวา่ ง 18 – 20 ปี เดก็ ผู้ชายอยู่ ในชว่ ง 20 – 22 ปี เปน็ ระยะทเ่ี จรญิ เติบโตเข้าสู่วัยผู้ใหญ่เต็มที่ ดังน้นั ระยะนจ้ี งึ มี ลักษณะ 1. รู้จกั บทบาทของเพศเองเต็มที่ 2. มคี วามเปน็ อิสระเตม็ ทีใ่ นการดาํ รงชีวติ และการประกอบอาชีพ 3. คอ่ นขา้ งยอมรบั การให้คาํ แนะนําได้งา่ ยกว่าวัยตน้ ๆ 4. ให้ความสนใจต่อคาํ แนะนําต่างๆ รวมทัง้ เรอื่ งการป้องกนั ปัญหา การมีเพศสมั พันธท์ ี่ไม่เหมาะสม ตอบคาํ ถามกนั หน่อยคะ นักเรยี นคดิ ว่าวัยของนกั เรียนเปน็ วยั รนุ่ ระยะใด เพราะเหตใุ ด

พฒั นาการของวยั รุ่น 15 เฉลย - เปน็ วยั รุ่นตอนตน้ เพราะมีการเปลย่ี นแปลงของรา่ งกายอยา่ งรวดเรว็ กรอบที่ 2 การเปลี่ยนแปลงดา้ นรา่ งกาย อารมณ์ สังคมและสตปิ ัญญา การเปลยี่ นแปลงดา้ นรา่ งกาย ในช่วงวยั รนุ่ เดก็ หญงิ เดก็ ชาย จะเกดิ การเปลยี่ นแปลง ด้านร่างกายท้งั รูปรา่ ง เสยี ง ความสูง และนา้ํ หนัก กล่าวคอื ทัง้ สองเพศจะมคี วามสูงและนํ้าหนกั เพิม่ ขึน้ อย่างรวดเรว็ อยา่ งเห็นได้ชดั เด็กหญงิ จะเร่ิมมีประจาํ เดอื น สะโพกขยายออก เอวคอด หนา้ อกโตขึน้ เสียงหวานแหลม มีขนขนึ้ ที่อวัยวะเพศ ส่วนเดก็ ชายจะเร่ิมมีนา้ํ อสุจิ มีการสาํ เรจ็ ความใครด่ ว้ ยตนเอง มหี นวดเครา มขี นขึ้นทีอ่ วยั วะเพศ รกั แร้ เสยี งแตกพรา่ กลา้ มเน้อื แข็งแรง หนา้ อกและไหล่กว้างข้นึ วยั ร่นุ ชาย จะตวั สูงขึ้นและน้ําหนักเพมิ่ ขนึ้ อยา่ งรวดเรว็ กล้ามเนอื้ แขง็ แรง หน้าอกและ ไหลก่ ว้างขึ้น มีหนวดเครา มีขนขึน้ ที่อวยั วะเพศและรักแร้ วยั ร่นุ หญงิ จะตวั สงู ขน้ึ และ น้าํ หนักเพิม่ ขน้ึ อยา่ งรวดเรว็ สะโพกขยาย เอวคอด และ หน้าอกโตข้นึ ภาพท่ี 2 การเปลย่ี นแปลงทางรา่ งกายของวัยร่นุ หญิงและวัยรนุ่ ชาย ทมี่ า http://www.bloggang.com/m/viewdiary

พฒั นาการของวัยรนุ่ 16 การเปลยี่ นแปลงดา้ นอารมณ์ จากการเปลีย่ นดา้ นรา่ งกายท่ีเกดิ ขน้ึ อยา่ งรวดเร็ว ทาํ ใหว้ ยั รนุ่ เกดิ ความรสู้ กึ วติ ก กงั วล ในรปู รา่ งหนา้ ตาของตน และยง่ิ เกิดปญั หาสิวหน่มุ สวิ สาว ความวติ กกงั วลก็จะ ยง่ิ มมี ากขนึ้ พ่อแม่ ผูป้ กครองควรให้คําแนะนาํ เกี่ยวกบั วิธีการดูแลรกั ษา ความสะอาด ใบหน้า สาํ หรบั ลกู สาววยั รุ่น แมค่ วรแนะนํา วธิ ดี แู ลรกั ษาความสะอาดในช่วงของการ มปี ระจําเดอื นด้วย ลกั ษณะทางอารมณ์ท่ีสาํ คญั อกี อยา่ งหน่ึงของวยั รุน่ คือ การมี อารมณ์ทเี่ รียกว่า พายุบแุ คม คอื มคี วามรุนแรงแต่ ออ่ นไหวไม่ม่ันคง ถา้ ต้องการจะทํา อะไรกต็ ้องทําใหไ้ ด้ ถา้ ถกู ขัดขวางจะตอบโต้อยา่ งรนุ แรง แตค่ วามต้องการนัน้ จะ เปลยี่ นแปลงไดง้ า่ ย หันเหไปสู่ความต้องการความสนใจ ใหม่ ๆ อยเู่ สมอ พอ่ แม่ต้อง รู้เทา่ ทันอารมณข์ องวยั รุ่น รจู้ ัก โอนออ่ นผ่อนตามอย่างเหมาะสม เมื่อเหน็ นาํ้ เชี่ยวก็ อยา่ เอาเรอื ไปขวาง แตจ่ งใชค้ วามเขา้ ใจ ความเหน็ อกเหน็ ใจ เป็นเครอ่ื งค้าํ จุน ให้ วัยรนุ่ สามารถผา่ น พ้นอันตราย อันเกดิ จากลักษณะทางอารมณ์ ของวยั น้ีไปไดอ้ ย่าง ปลอดภัย ภาพที่ 3 ปัญหาสวิ ท่ีมา : http://www.dooqo.com/detail_page.php?sub_id=3349.

พัฒนาการของวัยรุน่ 17 การเปลี่ยนแปลงความต้องการทางสงั คม เม่อื วยั รุ่นพบความแปลกใหม่ในรา่ งกายของตน กจ็ ะมีความ ไมแ่ นใ่ จ มคี วาม ทกุ ข์ ตอ้ งการปรับตวั ให้เหมาะสม จึงหันหนา้ เขา้ หาผทู้ ม่ี ปี ญั หาเดียวกัน คอื เพอ่ื นร่นุ เดียวกนั วยั รุน่ จึงเหน็ ความสาํ คญั ของเพื่อนวยั ร่นุ เชอ่ื เพอื่ นมาก และเชื่อพ่อแม่ นอ้ ยลงในการเล่นของวยั รุ่น อาจทาํ ตัวออ่ นกว่าวัยเพราะในจิตใจวัยรนุ่ ต้องการกลบั เปน็ เด็กอีก ไม่อยากเตบิ โต ไมอ่ ยากเขา้ สังคมใหม่ ความสัมพันธร์ ะหวา่ งวัยรนุ่ กบั พอ่ แมจ่ ะเปลย่ี นรปู แบบไป วยั รุน่ ไม่ตอ้ งการใหพ้ อ่ แมบ่ ังคับ ควบคุมตนเองอย่างแตก่ อ่ น แต่ต้องการผู้ช่วยคิดช่วยแนะนําและอยาก ให้พอ่ แมเ่ ป็นเพือ่ นทด่ี ีของตนวยั รุ่นตอ้ งการ ความเป็นอิสระและ การเปน็ หัวหน้าครอบครัวและหัวหน้างานตอ่ ไป พอ่ แม่จึงตอ้ ง เปล่ยี น เป็นผูแ้ นะนาํ มากกวา่ ผูอ้ อกคาํ สั่งและ ควบคมุ เข้มงวดอย่างแตก่ อ่ น วยั รุ่นจะ เปรยี บเทยี นคณุ สมบัตขิ องพ่อแมก่ ับผู้ใหญอ่ ื่น ๆ พอ่ แม่ ขาดคณุ สมบัติใด วัยรนุ่ กจ็ ะไป หาไดจ้ ากครูหรอื ผู้มีชอ่ื เสียงในสงั คม เป็นบุคคลทดแทน การเปลย่ี นแปลงทางสตปิ ัญญา ความเปล่ยี นแปลงทางสติปัญญาของวยั รุ่น จะพัฒนาข้นึ อยา่ งรวดเรว็ เช่นเดียวกบั ดา้ นรา่ งกาย ขนาดของมนั สมองจะ ขยายออกมากขนึ้ วยั ร่นุ จึงเป็นผู้ชอบ คดิ อยากรอู้ ยากเหน็ ช่างซกั ถาม ใชเ้ หตุผล และแสดงความคดิ เหน็ วิพากษว์ ิจารณ์ตา่ ง ๆ วัยรนุ่ จะชอบ แกป้ ัญหา และตัดสินใจทาํ สง่ิ ตา่ ง ๆ ดว้ ยตนเอง มคี วามรับผิดชอบ บิดามารดาตอ้ งใหก้ ารสนับสนนุ ปล่อยใหล้ ูกไดใ้ ช้ความคดิ เปน็ ของตนเอง และ ความคดิ สรา้ งสรรค์กจ็ ะสงู ข้ึนได้ การเพ่มิ ความต้องการทางเพศ การเพ่ิมความต้องการทางเพศ ทาํ ใหว้ ยั รนุ่ เกดิ ความ สนใจในเพอื่ นตา่ งเพศ ตอ้ งการให้ตนเปน็ ท่รี ู้จกั เปน็ ทีส่ นใจ ของตา่ งเพศ ต้องการความรเู้ พศศกึ ษา และการ แนะนําในการเตรยี ม ตวั เข้าสังคมวยั ร่นุ ชายและหญิง ตอบคาํ ถามกันหนอ่ ยคะ การเปลี่ยนแปลงทางดา้ นร่างกายสง่ ผลตอ่ อารมณแ์ ละจติ ใจหรอื ไม่ อยา่ งไร

พัฒนาการของวยั รนุ่ 18 เฉลย - การเปลี่ยนแปลงทางร่างกายอย่างรวดเร็วส่งผลต่ออารมณ์และจิตใจ ของวัยรุ่น เช่นวัยรุ่นเกิดความรู้สึกวิตกกังวล ในรูปร่างหน้าตาของตน และ ยิ่งเกิดปัญหาสวิ หนุ่มสิวสาว ความวิตกกงั วลก็จะย่ิงมมี ากข้ึน กรอบท่ี 3 การสรา้ งบุคลิกภาพ การสร้างบคุ ลกิ ภาพ 1. การคน้ หาเอกลักษณ์ของตนเอง พัฒนาทางดา้ นความนึกคดิ คน้ หาสง่ิ ต่างๆ ทั้งท่าทาง คําพูด การแสดงออก การแตง่ กาย การเขา้ สังคม วัยรนุ่ ทส่ี ามารถผ่านพ้นภาวะวิกฤติใน การค้นหาตวั เองไดอ้ ย่างไม่ย่งุ ยากนกั มักจะมีลกั ษณะดังตอ่ ไปน้ี คอื เปน็ ผทู้ ี่ใช้สตปิ ญั ญาเผชญิ กบั เหตุการณ์ในชีวิตมากกว่าการใช้อารมณ์ เป็นผู้ทเ่ี ลอื กเผชิญหน้ากับปัญหามากกวา่ เป็นผูท้ จ่ี ะยอมหลีกเลยี่ งปัญหา เปน็ ผู้ทร่ี ู้เทา่ ทนั ธรรมชาติของตนมากอ่ น เปน็ ผทู้ ไี่ มม่ ีความรสู้ กึ วา่ ตนเองโดดเดี่ยวมีหนทางที่จะไปขอความ ช่วยเหลือจากผู้อ่นื ได้ วยั ร่นุ ทสี่ ามารถผา่ นวกิ ฤตการณแ์ ละคน้ พบตวั เอง ก็เทา่ กบั มี ความสามารถทจ่ี ะเติบโตเป็นผู้ใหญท่ ่ีมี บคุ ลิกภาพม่ันคง

พฒั นาการของวยั รนุ่ 19 ภาพท่ี 4 บคุ ลิกภาพ ที่มา : http://www.thaihed.com/html/sukkha/. 2. การเอาชนะตัวเอง การควบคุมพฤตกิ รรม อารมณใ์ หอ้ อกมาในรูป ทเี่ หมาะสมในระยะแรกๆ จะพบลกั ษณะสองจติ สองใจระหวา่ งความอยากเป็นเด็ก ต่อไปกับความอยากเปน็ ผใู้ หญ่ จากความรู้สึกนึกคดิ ของวยั รุ่นมกั จะมองว่าสภาวะ ผูใ้ หญห่ มายความว่า พง่ึ ตนเองได้ ตัดสนิ ใจได้ถูกต้อง การทจี่ ะเอาชนะใจตนเองนั้น เป็นสง่ิ ทเ่ี ดก็ ควรจะได้รบั การเรียนรู้ ได้รับโอกาสในการฝึกฝนมาตง้ั แตเ่ ด็กๆ ทลี ะเล็กที ละนอ้ ย ผา่ นการทพ่ี อ่ แมก่ าํ หนดขอบเขตต่างๆ ในชวี ิต แต่ในวัยเด็กทไี่ มเ่ คยเรียนร้ทู ี่ จะยบั ยั้งชงั่ ใจมากอ่ น ไม่เคยเอาชนะตวั เองโดยการทาํ ตวั ใหเ้ หมาะสมได้เลย หรอื ถกู เลีย้ งดใู หเ้ อาแตใ่ จตวั เอง อยากไดอ้ ะไรก็ได้ อยากทาํ อะไรกจ็ ะทาํ ครง้ั เติบโตเขา้ วยั ร่นุ มอี สิ ระมากข้นึ กจ็ ะเหน็ พฤตกิ รรมทไ่ี ม่ยั้งคิดไดบ้ อ่ ยๆ และบางครง้ั กลบั เป็นอันตราย ท้ังต่อตนเองและผอู้ น่ื อกี ด้วย 3. การแยกตัวเองเป็นอสิ ระ คําวา่ อิสระในสายตาของวยั รุ่น ก็คือ มสี ทิ ธิ และเสรภี าพเทา่ ที่บุคคลหนึ่งพึงจะมี ซึ่งรวมท้งั การแสดงความคิดเหน็ การตัดสินใจใน เหตกุ ารณต์ ่างๆ ขณะเดยี วกัน พวกเขาก็จะสังเกตดกู ารยอมรบั จากพอ่ แม่คนข้างเคียง ดว้ ย 3.1 การไดแ้ สดงออก 3.2 พ่ึงตนเองได้

พัฒนาการของวยั รุ่น 20 3.3 มคี วามรบั ผดิ ชอบ 3.4 ท่ีค่านยิ มที่ถูกตอ้ ง 3.5 มั่นใจและภมู ใิ จในตนเอง ภาพที่ 5 วยั รุ่นมีการแยกตัวเป็นอสิ ระมีความรับผิดชอบมากข้ึน ท่ีมา : http://www.shopping2online.com/mbdetail.php?id. 4.พ่อแม่มีลกั ษณะที่ยอมรับความสามารถของเดก็ เขา้ ใจและสนบั สนุนใน ความสามารถดา้ นอ่ืนๆ ทเี่ หลอื มีความภาคภมู ิใจในด้านอนื่ ๆ ของลกู และปรับ ส่งิ แวดลอ้ มในการเรยี นให้เหมาะสม คือ ไมเ่ รง่ รัด ไมบ่ ังคบั แตใ่ ห้กําลงั ใจยกตวั อยา่ ง เชน่ ป้อมลูกสาวคนเดียวของพอ่ แม่ ขยนั รบั ผิดชอบดี แตม่ ีคะแนนสอนในชั้น ม.3 ได้ 2.2 และพอ่ แมไ่ มไ่ ด้บงั คบั ใหเ้ รียนสายวทิ ย์ ทง้ั ๆ ทอ่ี ยากใหล้ ูกเป็นหมอ เพราะรู้วา่ ถา้ ใหเ้ รยี นจะทําใหเ้ ดก็ ลําบาก ไม่มคี วามสุข เป็นตน้ ขณะน้ีเรยี นจบมหาวทิ ยาลยั เปดิ สาขาสงั คมศาสตร์ ทาํ งานด้านคอมพิวเตอร์ เจา้ นายรกั เพราะรับผิดชอบดี เป็นตน้ 5. มคี วามเปน็ ตัวของตวั เอง มัน่ ใจในตนเอง มองภาพพจนต์ วั เองดี แต่ไม่ใช่ การเอาแต่ใจตวั เอง การฝกึ ให้เดก็ เปน็ ตัวของตวั เอง และควบคุมตวั เองเป็น พ่งึ พา ตวั เองได้ ช่วยเหลอื ผ้อู ่ืนได้ มโี อกาสคดิ ตัดสนิ ใจในเหตุการณต์ า่ งๆ มาเป็นประจาํ มี ความยบั ยัง้ ชั่งใจ \"การทาํ \" กับ \"การไมท่ ํา\" ในสงิ่ ที่ดี และไมด่ ี เดก็ วยั รนุ่ หลายคนทจ่ี ํา ยอมทําตามเพอ่ื นเพราะกลวั วา่ เพอื่ นจะดูถูกรงั เกยี จนน้ั ทงั้ ๆ ที่ทาํ ไปแลว้ จะขดั ต่อ ความรสู้ กึ ของตวั เองก็ตาม เปน็ สาเหตุจากทีต่ นเองไมม่ ัน่ ใจและไมเ่ ปน็ ตัวของตวั เอง อย่างมนั่ คง ซ่งึ จะตอ้ งมาจากการฝึกหัดสะสมความรู้ ความสามารถมาตงั้ แตเ่ ดก็ ผา่ น ประสบการณท์ ่ีถูกเลยี้ งดูมาน่นั เอง

พัฒนาการของวยั รุน่ 21 6. มีการส่อื สารที่ดี กลา้ พดู กลา้ คิด กลา้ แสดงออก และกลา้ ทจ่ี ะทาํ ตวั ตา่ ง จากผู้อื่นโดยยดึ หลักการท่ีถกู ตอ้ ง 7. มีทางออกหลายทาง เชน่ กฬี า ดนตรี งานอดิเรก สังคม ศลิ ปะ การเรยี น การงาน ฯลฯ การมที กั ษะหลายๆ อย่างเปน็ สงิ่ ทพี่ อ่ แมต่ ้องดทู กั ษะเดน่ ของลูก ซึ่งใน ความเด่นน้ันอาจไมเ่ ก่งเทา่ ผอู้ น่ื ก็จรงิ แตก่ ็เปน็ ความสามารถทดี่ ขี องลกู และควรให้ ความสนับสนุน โดยเฉพาะทกั ษะในการเขา้ สังคม และการปรบั ตัว ภาพที่ 6 การแสดงออกด้วยการเลน่ ดนตรีของวัยรุ่น ที่มา : http://www. shopping2online.com/mbdetail.php?id. 8. มีโอกาสเรียนรู้จกั ท้ังสว่ นดแี ละสว่ นทเ่ี ลวมากอ่ นไดเ้ รยี นรู้ทจี่ ะเขา้ ใจ ถึงคุณลักษณะของการเป็นคนดีไตร่ตรองดูคนเป็น แต่ขณะเดียวกันกเ็ รยี นรทู้ ีจ่ ะทัน คน วา่ มคี วามเจา้ เลห์เพทบุ าย โกหกหลอกลวง ซง่ึ ปะปนกนั อยใู่ นหม่เู พอื่ นและคนใน สังคม เรยี นรู้ท่ีจะเขา้ ใจลกั ษณะดีและไมด่ ีของพฤตกิ รรมของคน ทาํ ให้ขณะทว่ี ยั รนุ่ คลกุ คลกี ับเพื่อนและผู้คนตา่ งๆ จะได้ไตรต่ รอง เพื่อวา่ จะไดม้ าช่วยในการตดั สินใจอกี ด้วย การสอนของพอ่ แม่จึงควรช้ีให้เด็กเห็นความยับยั้งช่ังใจน้อยลง สงิ่ ต่างๆ รอบๆ ตวั จึงดูดีข้ึน ดูสบายใจข้นึ ภาระความรบั ผิดชอบดูเหมือนจะลดนอ้ ยลงนั้นเอง ตอบคําถามกันหน่อยคะ เพ่อื น ๆ ช่วยยกตัวอย่าง งานอดเิ รกท่ีเหมาะสมกบั วัยรนุ่

พฒั นาการของวยั รนุ่ 22 เฉลย - อา่ นหนังสือ ดูหนงั ฟังเพลง เลน่ ดนตรี เล่นกีฬา ฯลฯ กรอบที่ 4 ปัจจัยที่มผี ลกระทบตอ่ การเจรญิ เติบโตและพฒั นาการ ด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และสตปิ ัญญาในวัยร่นุ 1. ปจั จยั ภายใน ปัจจยั ภายในทีม่ อี ิทธิพลต่อการเจรญิ เตบิ โตและพัฒนาการของวยั ร่นุ ได้แก่ 1.1 พันธุกรรม เป็นการถ่ายทอดลักษณะต่าง ๆ จากพ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย ไปยงั ลูกหลาน ซึง่ การถ่ายทอดจะถกู กําหนดโดยยนี โดยแบง่ ออกเป็น 1) ลกั ษณะทางกาย ได้แก่ สัดส่วนของร่างกาย ความสูงหรอื เตีย้ สีของ ตา สีของผม หมู่เลอื ด เพศ ความผิดปกติและโรคที่ถ่ายทอดทางพนั ธุกรรม 2) ลักษณะทางสตปิ ญั ญา ได้แก่ ความสามารถในการคดิ และระดบั เชาว์ปญั ญา 1.2 โครงสรา้ งของรา่ งกาย ได้แก่ เซลล์ เนอื้ เยอ่ื อวยั วะ และระบบการ ทํางานของร่างกาย ซ่ึงสัดส่วนต้องทํางานสัมพันธ์กัน เพ่ือให้ดํารงชีวิตได้อย่างปกติ หากส่วนใดส่วนหนึ่งบกพร่อง หรือผิดปกติย่อมส่งผลต่อการเจริญเติบโตและ พัฒนาการ รวมทั้งอาจทาํ ให้เกิดการเจ็บปว่ ย พิการหรือเสียชวี ติ ได้ 2. ปจั จัยภายนอก ปจั จยั ภายนอกทม่ี ผี ลต่อการเจรญิ เติบโตและพฒั นาการของวยั ร่นุ ไดแ้ ก่ 2.1 อาหาร วัยรุน่ เป็นวัยทรี่ ่างกายมีการเจริญเติบโตอยา่ งรวดเรว็ และ ร่างกายยังต้องใช้พลังงานมาก จึงต้องเพ่ิมอาหารให้มากข้ึนทั้งปริมาณและ คุณภาพ จะเห็นได้ว่าวัยรุ่นจะรับประทานอาหารจุ นอนเก่ง วัยรุ่นหลายคนต่ืน สาย พอ่ แมป่ ลกุ บางครั้งต้องปลกุ ถึง 2 คร้ัง 3 ครง้ั ถา้ เปน็ วนั หยดุ ไมไ่ ด้ไป

พฒั นาการของวยั ร่นุ 23 โรงเรียนอาจตื่นสายมาก เรามักเรียนวัยนี้อีกอย่างหนึ่งว่า \" วัยกําลังกินกําลังนอน \" ในขณะเดียวกันวัยรุ่นบางคนโดยเฉพาะวัยรุ่นหญิงท่ีเป็นสาวก็กลัวอ้วนเกินไป จึง เกิดความวิตกกังวล เก่ียวกับความอ้วน ถ้ามีปัญหาเช่นนี้ควรรับประทานอาหาร ประเภทผักและผลไม้ให้มากขึ้น และรับประทานข้าว แป้ง เน้ือสัตว์ ไขมันให้ น้อยลง และต้องออกกําลังกายควบคู่กันไป วัยรุ่นบางคนแก้ปัญหานี้อย่าง ผิดๆ เช่น งดรับประทานอาหารมือเช้า ลดปริมาณอาหารลงอย่างมากต่อม้ือ รับประทานอาหารลดความอ้วน ให้แพทย์ดูดไขมัน เป็นต้น ซึ่งการกระทําเช่นน้ีมี ผลเสยี ต่อสุขภาพ จงึ ไมค่ วรกระทํา วัยรุ่นบางคนอาจขาดสารอาหารมาตั้งแต่เม่ือตนเองยังอยู่ในครรภ์ หรืออาจ ขาดสารอาหารในวัยเด็ก ก็จะส่งผลให้เจริญเติบโตช้า เม่ือเป็นวัยรุ่นก็จะมีรูปร่าง เล็ก เตย้ี ผอม ในทางตรงกันขา้ มถ้าวัยรนุ่ ได้รับอาหารท่ดี ีดา้ นคณุ ภาพและปรมิ าณท่ี เพยี งพอ กจ็ ะทาํ ให้มกี ารเจริญเติบโตเรว็ ตัวโตสงู ใหญ่ และถา้ ย่ิงด่ืมนมมากๆ ด้วย แลว้ ก็จะทําให้กระดกู เจรญิ เติบโตดยี ่งิ ข้ึน จะทําใหม้ รี ูปร่างสูง จะเห็นได้วา่ อิทธิพลของอาหารกนิ ท่ีดที าํ ให้วัยรุน่ ในปจั จบุ ันโดยภาพรวมจะตวั โตสูงใหญ่กว่าวัยรุ่นในอดีต และในปัจจุบันนี้ก็จะมีวัยรุ่นอ้วนมากขึ้น ท้ังน้ีเพราะ รับประทานอาหารท่ีมีแป้งและไขมันมากเกินไป การรับประทานอาหารมากเกิน ความจําเป็น อีกทั้งนสิ ยั การรบั ประทานบ่อย ออกกาํ ลังกายนอ้ ย จึงทําให้อ้วนได้ 2.2 การเลยี้ งดู วยั รุ่นเป็นวยั ทมี่ ีอารมณเ์ ปลย่ี นแปลงรวดเรว็ ถา้ พอ่ แมไ่ ม่ เขา้ ใจไม่ให้อภยั ในพฤตกิ รรมบางอยา่ งของวัยรนุ่ ไปดุซาํ้ แล้วซาํ้ เล่า ทําให้วัยรุ่นเกิด ความรําคาญ เบอื่ หน่าย จะมีผลในเรอ่ื งการพฒั นาการด้านจติ ใจและอารมณ์ ดังนัน้ การเขา้ ใจวัยรนุ่ การใหอ้ ภัย การให้กาํ ลังใจ ตลอดจนใหค้ าํ แนะนาํ อยา่ งมีเหตุผล จึง เป็นสง่ิ ที่พอ่ แมค่ วรกระทาํ เพอื่ สง่ เสรมิ การพฒั นาการด้านจติ ใจและอารมณ์ของวยั ร่นุ

พฒั นาการของวยั รุน่ 24 2.3 สิง่ แวดลอ้ ม สิ่งแวดลอ้ มตา่ งๆ เริ่มมอี ิทธพิ ลต่อตวั เดก็ นบั ตัง้ แต่การ ปฏสิ นธใิ นครรภม์ ารดา จนกระทง่ั คลอดออกมาเป็นทารกเจรญิ เติบโตและพฒั นา ผา่ นวยั ตา่ งๆ ตอ่ ไปตามลําดับ ส่ิงแวดลอ้ มเป็นองคป์ ระกอบท่มี ีอทิ ธพิ ลตอ่ สุขภาพ และการเจริญเตบิ โตไมย่ ิ่งหย่อนไปกวา่ พนั ธกุ รรม แต่ทัว่ ไปมักจะมคี วามสําคญั ยิง่ กว่า ในหลายๆ กรณี โดยเฉพาะอยา่ งย่งิ ถา้ ส่ิงแวดลอ้ มนนั้ ๆ เปน็ ไปอยา่ งไมส่ มบรู ณ์ และ ส่งผลกระทบในเชิงลบต่อตวั เดก็ สง่ิ แวดลอ้ ม ในสงั คมปจั จบุ ันนม้ี หี ลายอยา่ งท่ีเปน็ อนั ตรายตอ่ วัยรนุ่ สถานเรงิ รมย์ตา่ งๆ ที่ ยอมใหว้ ัยรนุ่ อายุต่าํ กว่า18 ปี เขา้ ไปเที่ยวได้ ดม่ื เครอ่ื งดม่ื มนึ เมา เสพยาเสพติด ซ่งึ จะกอ่ ใหเ้ กดิ ปัญหาต่างๆ มากมาย เช่น ร่างกายเสอ่ื มโทรม อาจมเี พศสมั พนั ธก์ อ่ น เวลาอนั ควร เปน็ ต้น นอกจากน้ีวัยรุน่ อาจอยูใ่ นแหล่งทเี่ ป็นชุมนแออดั ใกลส้ ถาน เริงรมย์ พอ่ แมเ่ สพยาเสพติด เล่นการพนนั ทะเลาะววิ าทกัน เม่อื วยั ร่นุ พบเห็นเป็น ประจาํ จะทาํ ให้เป็นผู้มีจติ ใจแข็งกระดา้ งก้าวรา้ ว พูดจาหยาบคายเสพยาเสพตดิ ว้าเหว่ ขาดความอบอนุ่ ซ่งึ สิง่ แวดลอ้ มท่กี ลา่ วมาทัง้ หมดน้ี จะมีอทิ ธพิ ลตอ่ การเจรญิ เตบิ โตและพฒั นาการด้านตา่ งๆ ของวัยรุ่น ภาพที่ 7 การมัว่ สุมเสพยาเสพติดของวยั รุ่น ท่ีมา : http://www.talkystory.com/?p=19850

พฒั นาการของวยั รุ่น 25 2.4 การเจ็บป่วย วยั รุ่นทม่ี สี ขุ ภาพไมด่ ี มีโรคภัยไขเ้ จบ็ บ่อยๆบางคนมี โรคประจําตวั บางคนเป็นตอ่ เนื่องมาตั้งแต่วัยเดก็ เช่นโรคซิฟิลิส หัดเยอรมัน ก็จะมี ผลกระทบต่ออัตราการเจริญเติบโตและพัฒนาการของเด็ก นับต้ังแต่อยู่ใน ครรภ์ ส่งผลกระทบทําให้เด็กมีน้ําหนักแรกเกิดน้อย หรืออาจทําให้เด็กพิการแต่ กาํ เนดิ หรอื เปน็ โรคระบบทางเดนิ อาหารทีท่ ําให้การดูดซึมอาหารจากลําไส้ผิดปกติ ก็ อาจทําให้มีผลกระทบทางอ้อมต่อภาวะโภชนาการ หรือเป็นโรคหัวใจพิการแต่ กําเนดิ วัณโรค ธาลัสซีเมีย หรอื การเจบ็ ป่วยอยา่ งรุนแรง กม็ ผี ลกระทบต่อ การเจรญิ เตบิ โตด้วยเหมือนกนั 2.5 อุบัตเิ หตุ อุบตั เิ หตุที่เป็นอันตรายและพบบอ่ ยในวัยรุ่น มดี ังน้ี 1) อบุ ตั เิ หตภุ ายในบ้าน ไดแ้ กพ่ ลดั ตกหกลม้ ตกจากที่สูง ถกู ของมี คมบาด ถกู ไฟไหมห้ รอื นา้ํ ร้อนลวก ถูกไฟฟา้ ดดู หรือไฟฟ้าชอ็ ต ถกู แมลงหรอื สตั ว์มี พษิ กัดต่อย ถกู สารเคมที ่ใี ชฆ้ า่ แมลง หรอื ฆา่ วชั พืช 2) อบุ ตั ิเหตภุ ายในโรงเรียน นกั เรียนจะใช้เวลาอยูท่ โี่ รงเรยี นวันละ หลายๆ ชั่วโมง อาจเกดิ อุบัติภัยได้เสมอ โดยเฉพาะเวลาก่อนเข้าเรียน เวลาพกั และ เวลาหลังเลิกเรยี น อบุ ตั ิเหตุทีพ่ บบ่อยในโรงเรยี นได้แก่ การฝกึ ชา่ งอตุ สาหกรรม การฝกึ เกษตรกรรม การเรยี นวิชาพลศกึ ษา การทดลองวิทยาศาสตร์ การพลดั ตก หกล้มจากการเล่นนอกเวลาเรยี น 3) อุบตั เิ หตุจากการจราจร มักเกดิ จาการเดินทางไปกลับระหว่าง บา้ นกบั โรงเรียน หรอื การไปในทตี่ า่ งๆ เพราะวัยรุน่ พอ่ แมม่ กั ปลอ่ ยอสิ ระในการ เดนิ ทาง บางคนก็ขับรถจักรยานยนต์ ซ่งึ วัยน้เี ป็นวัยคกึ คะนอง ขาดความ ระมดั ระวงั อาจจะกอ่ ใหเ้ กิดอบุ ตั เิ หตุไดง้ ่าย และวยั น้ีกจ็ ะมีการเดินทางไปในทต่ี ่างๆ มากกวา่ วยั เด็ก โอกาสทีจ่ ะประสบอบุ ัตเิ หตุกเ็ กิดขน้ึ มาก นอกจากนน้ั ก็อาจเกดิ อุบตั ิเหตุทางนํา้ ไดส้ าํ หรบั วยั ร่นุ ท่เี ดนิ ทางโดยทางเรอื อยปู่ ระจาํ จงึ ควรฝึกว่ายนํ้าให้ เป็น เพอื่ ใชใ้ นการชว่ ยเหลือตนเองเวลาเกิดอบุ ตั เิ หตุทางนํา้ . ตอบคาํ ถามกนั หนอ่ ยครับ ปัจจัยภายในทม่ี อี ทิ ธพิ ลตอ่ การเจรญิ เตบิ โตและพัฒนาการของวยั รุ่นมอี ะไรบ้าง

พฒั นาการของวยั รุ่น 26 เฉลย - พนั ธกุ รรมและโครงสรา้ งร่างกาย กรอบที่ 5 การเปลย่ี นแปลงทางจิตใจของวยั รนุ่ การเปลี่ยนแปลงทางจติ ใจของเด็กวยั รนุ่ ความเปลี่ยนแปลงทางจติ ใจของวยั รุน่ มผี ลสบื เน่ืองมาจากความเปล่ียนแปลง ทางรา่ งกายของเดก็ นน่ั เอง อาจจะแยกเป็นหลายแงม่ ุมดังน3้ี 1. มีความต้องการใหมๆ่ เกดิ ขึ้น และเปน็ ไปอย่างรนุ แรง ตอ้ งการอะไร เมอ่ื ไมไ่ ดด้ ังใจกจ็ ะมีพฤติกรรมเปล่ยี นแปลงไป เชน่ โกรธฮึดฮดั และจะพยายามหา ความ พอใจเอาทางใดทางหนึง่ ใหไ้ ด้ ผ้ใู หญม่ กั กีดกันหา้ มไมใ่ ห้เด็กได้รับความสุข เพลดิ เพลิน ท้ังๆ ทบ่ี างคร้งั กไ็ ม่ไดก้ อ่ ให้เกิดอันตรายแต่อย่างใด 2. มีความรสู้ กึ ทางเพศเกิดข้นึ เดก็ จะมองเห็นความสวยงาม แต่จะพถิ พี ถิ ัน ในการแต่งตัวเพ่ืออวดเพศตรงขา้ ม การใหค้ วามรู้ท่ีถูกตอ้ งในเรอ่ื งเพศจงึ เปน็ ส่งิ สาํ คญั และ จําเป็นในวยั รุ่น 3. เกดิ ความกังวลใจเรอื่ งการเจริญเตบิ โต รา่ งกายเติบโตเรว็ จนทาํ ให้ เด็กกงั วลว่ารูปร่างจะใหญ่โตเทอะทะ บางคนจะอดข้าวบ้าง ยืนนงั่ ตอ้ งงอๆเพอ่ื ให้ตัว เลก็ ลงบา้ ง เด็กหญิงมักสวมเสือ้ ชนั้ ในคับๆรัดรปู ทรงไม่ใหร้ สู้ ึกว่าเตบิ โตขึ้น เดก็ ชาย กังวลเรอ่ื ง เสยี งเปล่ียนไป เป็นตน้ 4. สติปัญญา ความคดิ เจริญมากขึน้ สนใจแสวงหาความรู้ใหมๆ่ เพอ่ื เพมิ่ พูน ความสามารถ เร่มิ เขา้ ใจความไพเราะ ความดี ความสวยงาม ความเจรญิ ทางด้านน้จี ะ คอ่ ยเปน็ ค่อยไป

พัฒนาการของวัยรนุ่ 27 5. รจู้ กั รบั ผิดชอบและตอ้ งการเปน็ อสิ ระ เดก็ เช่ือความสามารถของตนเอง รกั เกียรตยิ ศชอื่ เสยี ง สนใจทําสง่ิ ท่ีดงี ามและเป็นประโยชน์ ชอบแสดงความคิดเหน็ และ กระทําสิ่งต่างๆตามลําพัง ชอบทดลองส่ิงนัน้ สิ่งนีเ้ ร่อื ยไป ส่งิ ใดทพี่ อใจกร็ บั เอาไว้ การเขา้ ใจเด็กวัยรุน่ และแนะนําให้รู้จกั การตัดสนิ ใจโดยถกู ต้องเหมาะสม จงึ นับวา่ เป็น สิง่ สาํ คัญ 6. อารมณเ์ ปลี่ยนแปลงงา่ ย และรุนแรง ประเดย๋ี วรกั ประเดย๋ี วโกรธทาํ อะไรสําเร็จก็ดีใจ พลาดพลัง้ กเ็ สยี ใจ กระตือรอื รน้ 7. มจี นิ ตนาการมากขึ้น โดยถอื ตนเองเปน็ คนสาํ คญั ในจนิ ตนาการ และมกั เกยี่ วกับความรกั ความสาํ เรจ็ ความปลอดภยั ความสงสารตนเอง ความตาย 8. ความเช่ือมน่ั ตา่ งๆเป็นไปอยา่ งรนุ แรง เชอ่ื อะไรกม็ ักจะเชือ่ เอาจริงๆ จังๆ เชน่ เชอ่ื เรอ่ื งของความถกู ตอ้ ง ความดี แต่ในขณะเดยี วกนั ก็จะเกิดระแวงไม่ยอม เชื่ออะไรง่ายๆ นอกจากจะมีหลักฐานมาประกอบอ้างองิ 9. ความสนใจในการสมาคมมมี ากขึ้น เขา้ ใจความสมั พนั ธแ์ ละหนา้ ทท่ี ่ตี นจะ ตอ้ งปฏิบตั ิ หมู่คณะมอี ทิ ธพิ ลเหนือเด็ก เดก็ วยั น้จี ะคลอ้ ยตามระเบยี บปฏบิ ัตขิ องหมู่ คณะหรือ สงั คม ดงั นนั้ การจัดส่งิ แวดลอ้ ม สโมสรสงั คมสงิ่ ทีด่ งี าม ก็จะเปน็ ประโยชน์ แก่เด็ก 10. ประสาทและความร้สู กึ ดา้ นสมั ผัสต่ืนตัวขน้ึ มาก เดก็ จะสนใจดนตรี วรรณกรรม ศลิ ปกรรมต่างๆ ผู้ท่มี คี วามเปน็ พเิ ศษอยทู่ างดา้ นนบี้ า้ งแลว้ ก็จะก้าวหน้า ไปมาก นิสยั การกระทาํ หลายๆอย่างก็มกั จะเกดิ ข้ึน เปล่ียนแปลงหรอื เลิกไปในวยั นี้ รวมทงั้ นสิ ยั ในการ คดิ และรสู้ กึ ด้วย เชน่ สร้างนสิ ัยอดทนเออ้ื เฟอ้ื เผื่อแผ่ เป็นตน้ ตอบคําถามกันหนอ่ ยคะ วยั รุ่นมีความสนใจดา้ นสมาคมลกั ษณะใด

พัฒนาการของวยั รุน่ 28 เฉลย - ความสมั พันธ์และหนา้ ท่ีทต่ี นจะตอ้ งปฏบิ ตั เิ ป็นหมคู่ ณะมอี ทิ ธิพล เหนือเดก็ เด็กวัยนจ้ี ะคลอ้ ยตามระเบยี บปฏิบตั ิของหมคู่ ณะหรอื สงั คม กรอบท่ี 6 ความสนใจของเดก็ วัยร่นุ ความสนใจของเดก็ วยั รุ่น 1. ความสนใจเรอ่ื งสขุ ภาพ ได้แก่ เรอื่ งการกนิ การนอน การพกั ผ่อน เส้อื ผา้ ความสะอาด และการป้องกันโรคภยั ไข้เจ็บ 2. ความสนใจเรอ่ื งเพศ สนใจในการปรับปรุงตัวให้เข้ากับเพือ่ นตา่ งเพศ การปฏบิ ัตติ นต่อเพศตรงขา้ ม การเลอื กเพอื่ นตา่ งเพศ เปน็ ตน้ 3. ความสนใจในการเลอื กอาชีพ ตอนแรกเด็กจะสนใจอาชีพในลกั ษณะ เพอ้ ฝัน และสนใจหลายๆอาชพี ตอ่ มาจงึ จะสนใจอาชพี ทเ่ี ปน็ จริงเปน็ จังขึ้นมา นอกจากน้ี อาชพี ทเ่ี ขาสนใจเลอื ก จะเกี่ยวขอ้ งหรือสมั พันธก์ ับความสามารถของเขา มากขึ้น 4. ความสนใจในกิจกรรมสนั ทนาการ เช่น กฬี า การแสดงศลิ ปะ งาน อดเิ รก เป็นตน้ และเดก็ วัยรุ่นมักจะเล่นเป็นกลมุ่ เป็นทีม มุ่งหวงั ความสําเรจ็ ของทีม มากกว่าของสว่ นบุคคล ภาพท่ี 8 การเล่นกีฬา ทมี่ า : http://www.oknation.net/blog/print.php?id=237143.

พัฒนาการของวัยรนุ่ 29 5. ความสนใจในการคน้ ควา้ และสรา้ งจินตนาการ เชน่ การประดิษฐ์ การ ค้นควา้ ทางวทิ ยาศาสตร์ การแต่งบทประพนั ธ์ การเขียนภาพ เป็นตน้ 6. ความสนใจในการสรา้ งนิสัยการเรยี นที่ดี เดก็ วยั รุน่ จะพยายามคดิ คน้ วา่ ทาํ อยา่ งไรจงึ จะเรยี นไดผ้ ลดี ทํางานให้มีประสทิ ธภิ าพ ทําอยา่ งไรจงึ จะแกป้ ญั หายากๆ ได้ 7. ความสนใจในเรอ่ื งคณุ สมบตั ิส่วนตัว เชน่ บุคลกิ ภาพรปู รา่ งหน้าตา ความสะอาดเรยี บรอ้ ย การสนทนาวางทา่ ทาง และคุณลกั ษณะอื่นท่จี าํ เป็นในการเข้า สังคม เชน่ การเออื้ เฟอ้ื ผอู้ ่ืน 8. ความสนใจในเรอื่ งปรชั ญาชวี ิต เด็กวยั นเ้ี รม่ิ คดิ ถงึ หลักของศลี ธรรม ภาพที่ 9 ความสนใจในการดูแลรปู ร่างหนา้ ตาของตนเอง ทม่ี า : http://www.topfashionupdate.com/%E.

พฒั นาการของวัยรนุ่ 30 ข้นั ท่ี 3 จัดกิจกรรมฝึกฝนเรยี นรู้สทู่ มี ใหน้ กั เรียนทาํ แบบฝกึ หัด นําคําตอบของแตล่ ะคน ในกลุ่ม มารวมเปน็ คําตอบทส่ี มบรู ณ์ กรอบแบบฝึกหดั ท่ี 1 ตอบคําถามลงในชอ่ งว่างให้ถกู ต้อง กรอบแบบฝกึ หัดท่ี 2 นาํ หวั ข้อต่อไปนเ้ี ติมหนา้ ขอ้ ความทม่ี ี ความสมั พนั ธ์กันมากทส่ี ดุ

พัฒนาการของวัยรนุ่ 31 กรอบแบบฝึกหดั ที่ 1 คําชีแ้ จง นกั เรยี นตอบคําถามตอ่ ไปนี้ลงในช่องว่างให้ถูกต้อง ( 10 คะแนน) 1. องคป์ ระกอบสาํ คญั ทม่ี อี ิทธพิ ลต่อการเจริญเตบิ โต แบ่งออกได้ 3 ประการ ไดแ้ ก่ อะไรบา้ ง …………………………………………………………………………………..………………………………… ………………………………………………..…………………………………………………………………… ………………………………..………………………………………………………………………………….. 2. ปจั จัยภายในทีม่ ผี ลกระทบต่อการเจริญเติบโตและพฒั นาการของเดก็ วยั รนุ่ ไดแ้ ก่อะไรบ้าง ………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….. 3. ปัจจยั ภายนอกทีม่ ผี ลกระทบต่อการเจริญเตบิ โตและพฒั นาการของเด็ก วัยรุน่ ได้แกอ่ ะไรบา้ ง 4. องคป์ ระกอบท่ีสําคญั ในการถ่ายทอดทางพนั ธกุ รรม ได้แก่อะไรบา้ ง ? 5. พฤตกิ รรมต่างๆ ทผ่ี ดิ ปกติทพี่ บเห็นบอ่ ยๆ ในปัจจัยภายในด้านจติ ใจและ อารมณข์ องเด็กวยั รนุ่ ไดแ้ กอ่ ะไรบา้ ง ………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………..

พฒั นาการของวัยรนุ่ 32 กรอบแบบฝึกหดั ท่ี 2 คาํ ชี้แจง ใหน้ กั เรยี นนาํ หวั ขอ้ ตอ่ ไปนีเ้ ตมิ หนา้ ข้อความทม่ี ีความสัมพนั ธ์กนั มากทีส่ ุด ก. พนั ธุกรรม ข. ยนี ส์ ค. ด.ี เอ็น.เอ. ง. โครโมรโซม จ. ฮอรโ์ มน ฉ. เด็กดือ้ ช. เด็กกา้ วร้าว ซ. เดก็ เกเร .............1. เป็นลักษณะทางร่างกายและพฤตกิ รรมของบุคคลทไ่ี ดร้ บั การ ถ่ายทอดจากบรรพบุรษุ โดยการสืบสายเลอื ด .............2. เป็นสารเคมชี นิดหนึง่ ซ่ึงมีสภาพเปน็ กรด เป็นสว่ นประกอบ ของยีนส์ .............3. ทําหน้าท่ถี า่ ยทอดลักษณะจากบรรพบรุ ษุ ไปส่ลู กู หลาน เปน็ ส่วนหน่ึงของโครโมรโซม .............4. ทารกทีไ่ ด้รบั จะเปน็ เพศชายหรือเพศหญิงข้นึ อยกู่ บั สงิ่ น้ี .............5. ทาํ หน้าทเ่ี ก็บและถา่ ยทอดลักษณะทางพันธุกรรม .............6. เด็กจะได้รบั การถ่ายทอดลกั ษณะทางพันธุกรรมผ่านทางสิ่งนี้ .............7. สรา้ งมาจากตอ่ มใต้สมองมอี ิทธพิ ลสําคัญต่อการเจริญเติบโต .............8. เป็นเดก็ ท่ีแสดงออกมาในลกั ษณะทีต่ อ่ ต้านสังคม และเป็น ภัยตอ่ สงั คม .............9. เป็นเดก็ ทีม่ ีความรนุ แรงในพฤติกรรม อาจจะแสดงออกในรูป ของการโต้เถยี ง ............10. เป็นเด็กที่ไม่เช่ือฟังผใู้ หญ่ ผู้ใหญว่ ่ากลา่ วตกั เตอื นส่ังสอนกไ็ ม่ ปฏิบัติตาม

พฒั นาการของวัยรุน่ 33 ข้นั ท่ี 4 นําไปใชแ้ ละตรวจสอบผลงาน 1. ใหน้ กั เรียนตรวจผลงานการทํากรอบแบบฝกึ หัด 2. ใหน้ ักเรยี นอ่านบทความตอ่ ไปนแ้ี ลว้ นําไปปรับใชใ้ นชวี ติ ประจาํ วัน บทความ การยอมรบั และปรับตัวตอ่ การเปลีย่ นแปลงทางรา่ งกาย บทความ เรื่อง สิว สิว เรือ่ ง ชลิ ล์ของวยั รนุ่

พัฒนาการของวัยรุ่น 34 เฉลยกรอบแบบฝกึ หัดท่ี 1 1. พนั ธุกรรม ส่งิ แวดลอ้ ม และพฤตกิ รรมหรอื การปฏบิ ตั ิ 2. พนั ธกุ รรม จติ ใจและอารมณ์ และฮอร์โมน 3. อาหาร การเลย้ี งดุ สิง่ แวดลอ้ ม การเจ็บป่วย และอบุ ัตเิ หตุ 4. โครโมโซม ยนี ส์ และดี.เอน็ . เอ. 5. เด็กด้อื เด็กกา้ วรา้ ว เด็กเกเร และโรคประสาท เฉลยกรอบแบบฝึกหัดท่ี 2 1. ก 2. ค 3. ข 4. ง 5. ค 6. ข 7. จ 8. ซ 9. ช 10. ฉ

พัฒนาการของวัยร่นุ 35 การยอมรบั และปรบั ตวั ต่อการเปลีย่ นแปลงทางร่างกาย การเปลย่ี นแปลงทางรา่ งกายของวัยรนุ่ อาจทําใหว้ ัยรุ่นเกิดความกงั วลข้ึนได้ เน่ืองจาก วยั ร่นุ บางคนมีการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายท่ีแตกตา่ งจากเพอื่ น เชน่ บางคนมีรา่ งกายที่สงู ใหญ่ บางคนเต้ยี บางคนอว้ น หรือบางคนมสี ิวข้ึนเต็มหน้า เป็นต้น สง่ิ เหล่านี้อาจทําใหว้ ยั รนุ่ บางคน รสู้ ึกว่า ตนเองมีปมดอ้ ย ทําใหข้ าดความมนั่ ใจในตนเอง จนในบางครั้งไม่อยากทจี่ ะเข้าสงั คมกบั คนอื่น ๆ หลกั การปรบั ตวั ของวัยรุ่นต่อการเปลยี่ นแปลงของร่างกาย วยั ร่นุ ควรยอมรบั และ ปรับตวั ต่อการเปลย่ี นแปลงทางร่างกาย เพ่อื สร้างความมั่นใจในตนเองให้ สามารถเข้าสงั คมกับ คนอื่น ๆ ได้อย่างมคี วามสุขดงั น้ี 1. ยอมรบั และเข้าใจว่าการเปลี่ยนแปลงท่เี กดิ ขน้ึ ทั้งของตนเองและเพื่อน ๆ เป็นเร่อื งทาง ธรรมชาติ ไมใ่ ชส่ ิง่ ผิดปกตแิ ตอ่ ย่างใด ภาพท่ี 5 วัยรุน่ จะใหค้ วามสนใจในการกูแลตนเองมากขนึ้ ภาพที่ 6 วยั รุ่นหญงิ จะรกั สวยรักงาม ที่มา http://www.gettyimages.com/ ทม่ี า http://www.gettyimages.com/ 2. ดูแลรกั ษาอนามัย ของตนเอง ได้แก่ ผวิ ผม เลบ็ ฟัน ตลอดจนเคร่ืองแต่งกาย ให้สะอาด อยเู่ สมอ 3. ดแู ลใสใ่ จสขุ ภาพใหส้ มบรู ณแ์ ข็งแรง โดยการรบั ประทานอาหารทม่ี ีประโยชนใ์ ห้ ครบ 5 หมู่ พอเหมาะต่อความตอ้ งการของ ร่างกาย พักผอ่ นให้เพียงพอ ออกกาํ ลังกายอยา่ ง สมํ่าเสมอ หลีกเล่ยี งสารเสพตดิ ทําจิตใจให้ สดชนื่ แจ่มใสรา่ เรงิ อย่เู สมอ

พัฒนาการของวัยรุ่น 36 อยา่ งที่เราร้กู นั อยูแ่ ลว้ ว่า การเกิดสวิ มีสาเหตุมาจากฮอรโ์ มน ในรา่ งกาย ซ่ึงเมอื่ เกดิ แลว้ วยั ร่นุ บางคนที่อยากใหส้ ิวหายเรว็ มักจะหนั ไปใช้ยา รักษาสวิ ซ่ึงมสี ่วนผสมของโรแอคคิวเท็น เพราะถึงแมจ้ ะชว่ ยรักษาสิวไดบ้ ้าง แต่กม็ ผี ลขา้ งเคยี ง คือ ตัวยา จะไปสะสมในร่างกาย อาจทําให้เกดิ อาการแพ้ได้ ในที่สดุ คอื จะมผี ื่นแดงท่ัวรา่ งกาย อนั เป็นสัญญาณอันตรายที่ไม่ดี ภาพที่ 8 โปสเตอร์ความร้เู รือ่ งการล้างหนา้ ท่ีถกู วิธี ทม่ี า http://www.midfortom.com/ ทางที่ดใี นการรกั ษาสวิ กค็ อื เราควรใจเยน็ กับการรักษาสิวจากการใช้อาหาร ธรรมชาติบําบัด เช่น กนิ ข้าวกล้อง ผกั ผลไม้สด ใหม้ าก เพราะมีวิตามินซีทช่ี ว่ ยสรา้ งคอลลาเจน และมีเบตาแคโรทีนสูง ในการชว่ ยลดอาการอกั เสบทําให้จดุ ด่างดําจางลง นอกนีธ้ ญั พชื บางชนิด เชน่ เมล็ดฟักทองก็ช่วยลด การอักเสบได้ ถึงแม้จะหายช้าแตก่ ็มนั่ ใจได้ว่าไม่อันตรายต่อสุขภาพ และยังมีราคาถูกอกี ด้วย ที่สําคญั เพอ่ื ป้องกันการเกิดสิวบนใบหน้า เราต้องหม่ันดูแลรักษาทาํ ความสะอาดใบหนา้ ให้ สะอาดอยา่ งสมํา่ เสมอ เชา้ -เยน็ ดว้ ยสบู่อ่อน ๆ แตก่ ็ต้องระมัดระวงั อยา่ ลา้ งหน้าบ่อย ๆ เพราะ อาจจะทําให้หน้าแหง้ จนเกิดอาการคันขึน้ ได้ อีกท้ังยังตอ้ งพักผ่อนให้เพยี งพอ และไมเ่ ครียดดว้ ย

พฒั นาการของวยั ร่นุ 37 ข้นั ท่ี 5 สรุปบทเรยี นและ ประเมนิ ผลการทํางานกลุ่ม 1. ให้นกั เรียนสรุปบทเรยี นทเี่ รยี นมา 2. ให้แตล่ ะกล่มุ รายงานผลการสรปุ เนือ้ หาชองบทเรียน และการทํากิจกรรม โดยใหค้ าํ ชมเชยและรางวัลแก่กล่มุ ทถี่ กู ตอ้ งที่สุด

พฒั นาการของวยั รุน่ 38 สรุปบทเรียน พฒั นาการวยั ร่นุ ……………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………….

พฒั นาการของวัยรนุ่ 39 แบบทดสอบหลงั เรยี น กลมุ่ สาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา สาระท่ี 1 การเจริญเติบโตและพฒั นาการของมนุษย์ เร่ือง พัฒนาการวัยรนุ่ เวลา 10 นาที ช้นั มธั ยมศึกษาปที ี่ 2 1. ขอ้ ใดเป็นปญั หาท่ีเกิดจากการเปล่ยี นแปลงอารมณใ์ นวยั รุ่น ก. มีนํ้าหนกั เกนิ ข. ชกตอ่ ยกบั นักเรยี นตา่ งสถาบัน ค. ผลการเรยี นวิทยาศาสตร์แย่ลง ง. อยกู่ ับเพ่ือนที่ชอบเหมอื นกนั 2. ข้อใด ไม่เกี่ยวข้องกบั การเปล่ียนแปลงฮอรโ์ มนในวยั รุ่น ก. ผวิ ขาวขึน้ ผมบางลง ข. แขนขายาว ค. อารมณอ์ อ่ นไหว มีสิวข้นึ ง. สนใจเพศตรงข้าม 3. ขอ้ ใดแสดงถงึ การเปลี่ยนดา้ นสติปญั ญาในวยั รุน่ ก. ชอบรบั ประทานอาหารฟาสต์ฟดู ข. รักสวยรักงามแตง่ กายตามยคุ สมยั ค. นําวัสดุเหลือใชม้ าประดิษฐ์เป็นของตกแต่ง ง. นัง่ สมาธิเมอ่ื รู้สึกเครยี ด

พฒั นาการของวัยรนุ่ 40 4. ปัจจัยภายนอกที่มผี ลต่อการเจรญิ เตบิ โตคอื ขอ้ ใด ก. อาหาร ข. ฮอร์โมน ค. พนั ธุกรรม ง. จติ ใจและอารมณ์ 5. ปัจจัยท่สี ําคัญที่มผี ลต่อการเจรญิ เติบโตของมนษุ ยค์ ือขอ้ ใด ก. พันธุกรรม ข. สงิ่ แวดลอ้ ม ค. การอบรมเลี้ยงดู ง. พันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม 6. เดก็ จะไดร้ ับการถ่ายทอดทางพันธุกรรมผา่ นทางใด ก. ยนี ส์ ข. ฮอร์โมน ค. สายเลือด ง. โครโมโซม 7. การรับประทานอาหาร 5 หมู่ ส่งผลตอ่ วัยรนุ่ อย่างไร ก. ปัญญาดี ข. มนี าํ้ หนักตามเกณฑ์มาตรฐาน ค. มอี ารมณ์มั่นคง ง. ปรับตวั เขา้ กบั ผูอ้ นื่ ได้ 8.ส่งิ ใดมีผลต่ออารมณแ์ ละจิตใจของคนมากท่ีสดุ ก. พันธกุ รรม ข. ส่งิ แวดลอ้ ม ค. การอบรมเลีย้ งดู ง. การอบรมสัง่ สอน

พฒั นาการของวัยร่นุ 41 9. ถา้ ตอ้ งการมพี ฒั นาการด้านสงั คมที่เหมาะสมควรปฏิบตั ิอย่างไร ก. หมน่ั หาความรู้ ข. เล่นอินเทอรเ์ นต็ เป็นประจาํ ค. ออกกําลังกายเมื่อมีเวลาว่าง ง. ร้จู กั ยอมรับฟงั ความคิดเห็นของผอู้ ื่น 10. ขอ้ ใดสําคัญที่สุดในการพัฒนาชีวติ ของมนุษย์ ก. ชุมชน ข. ครอบครวั ค. วฒั นธรรม ง. ภาวะโภชนาการ

พัฒนาการของวยั รนุ่ 42 เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น เร่ือง พัฒนาการวัยรนุ่ 1. ข 2. ก 3. ค 4. ก 5. ง 6. ค 7. ข 8. ค 9. ง 10. ข

พัฒนาการของวัยรนุ่ 43 แนวการตอบ ขัน้ ที่ 1 ช้ีแจงเตรียมบทเรยี น การเปลีย่ นแปลงทางดา้ นร่างกาย การเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายของวยั รุ่นชาย  สว่ นสงู และนาํ้ หนักตัวท่เี พ่ิมขน้ึ  ลูกกระเดื่องโต เสียงแตกหนมุ่  นมแตกพาน  อวยั วะเพศโตขน้ึ และแข็งตวั  อกกว้าง ไหลก่ วา้ ง แขนขายาว  มีสวิ มีกลน่ิ ตัว  มหี นวดเครา และขนขนึ้ ตามรกั แร้ หน้าอก แขน ขา อวัยวะเพศ  มคี วามรูส้ ึกทางเพศ การเปล่ียนแปลงทางด้านรา่ งกายของวัยร่นุ หญงิ  สว่ นสูงและนา้ํ หนักตัวท่ีเพิ่มขึ้น  เอวขอด สะโพกผาย กระดูกเชงิ กรานขยายกว้างขน้ึ  เสยี งเลก็ แหลม  มีความรูส้ ึกทางเพศ  มขี นขึน้ บริเวณอวัยวะเพศและใตร้ กั แร้  หนา้ อกขยาย ใบหนา้ และผวิ พรรณเปลง่ ปล่งั

พฒั นาการของวัยรุ่น 44 แนวการตอบ ข้ันท่ี 5 สรุปบทเรยี นและ ประเมินผลการทาํ งานกลมุ่ สรุปบทเรยี น พัฒนาการวยั รนุ่ วัยรุ่น เป็นระยะทมี่ กี ารเปลย่ี นแปลงจากสภาพ ทีต่ อ้ งพ่งึ พาทางเศรษฐกจิ ไปส่ภู าวะท่ีตอ้ งรับผิดชอบและพ่ึงพาตนเอง ในชว่ งวัยรุ่นเด็กหญิง เด็กชาย จะเกิดการเปล่ียนแปลง ด้านรา่ งกายทง้ั รปู ร่าง เสียง ความสูง และนา้ํ หนัก กล่าวคอื ทั้งสองเพศจะมคี วามสงู และน้าํ หนกั เพ่ิมขนึ้ อย่างรวดเรว็ อยา่ ง เหน็ ได้ชดั เด็กหญงิ จะเร่ิมมีประจาํ เดอื น สะโพกขยายออก เอวคอด หน้าอกโตขึ้น เสียงหวาน แหลม มขี นขนึ้ ทอี่ วัยวะเพศ ปจั จัยต่าง ๆ ท้ังภายในและภายนอกมีผลกระทบตอ่ การเจริญเตบิ โตและพฒั นาการ ด้านรา่ งกาย จิตใจ อารมณ์ สังคมและสติปัญญาในวัยรุน่ ดงั นน้ั จงึ ต้องรจู้ ักสรา้ งเสริมและ ปฏบิ ัตติ นเพ่อื ให้ไดร้ ับปัจจยั ต่าง ๆ อยา่ งเหมาะสม เพือ่ การเจริญเตบิ โตและพฒั นาการดา้ น ตา่ ง ๆ ท่ดี ี

พัฒนาการของวัยรนุ่ 45 ตารางบันทึกคะแนน บทเรียนสําเรจ็ รปู เดก็ ชาย/เดก็ หญงิ ............................................................................ โรงเรยี น....................................................ชนั้ มัธยมศึกษาปที ี่ 2 รายการเก็บคะแนน คะแนนเตม็ คะแนน เกณฑ์การประเมิน ทท่ี าํ ได้ 5 คะแนนข้ึนไป ผา่ น ไมผ่ ่าน แบบทดสอบกอ่ นเรยี น 10 แบบทดสอบหลงั เรยี น 10 10 แบบฝึกหดั ท่ี 1 10 แบบฝึกหดั ท่ี 2

พัฒนาการของวัยรุ่น 46 บรรณานกุ รม กระทรวงศึกษาธิการ. หลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาขัน้ พื้นฐาน พทุ ธศักราช 2551 . กรงุ เทพฯ: โรงพมิ พ์คุรสุ ภาลาดพรา้ ว, 2551. _____. ตวั ช้วี ดั และสาระการเรยี นรู้แกนกลาง กลุม่ สาระการเรยี นรสู้ ขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพนื้ ฐาน พุทธศกั ราช 2551 . กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนมุ สหกรณก์ ารเกษตรแห่งประเทศไทย, 2551. พรสุข หนุ่ นริ นั ดร์ และคณะ. หนงั สอื เรยี นสาระการเรียนรู้พน้ื ฐาน กล่มุ สาระการเรียนรสู้ ขุ ศึกษา และพลศกึ ษา ม.2 . กรงุ เทพฯ: บริษทั อกั ษรเจริญทัศน์ จาํ กัด, 2547. ภาพวยั ร่นุ . ออนไลนจ์ าก http://www.thaigoodview.com/node/19115. วันที่สบื ค้น. 18 มิถนุ ายน 2563 ภาพการเปลยี่ นแปลงทางร่างกายของวัยรุ่นหญิงและวัยรุ่นชาย. ออนไลนจ์ าก http://www.bloggang.com/m/viewdiary. วันท่ีสืบค้น. 18 มถิ นุ ายน 2563 ภาพปัญหาสวิ วัยรนุ่ . ออนไลน์จาก http://www.dooqo.com/detail_page.php?sub_id=3349. วนั ทส่ี ืบคน้ . 18 มิถนุ ายน 2563 ภาพบุคลกิ ภาพ. ออนไลนจ์ าก http://www.thaihed.com/html/sukkha/. วันท่สี บื คน้ . 25 มถิ นุ ายน 2563 ภาพวยั รนุ่ มีการแยกตัวเปน็ อสิ ระมคี วามรบั ผิดชอบมากข้นึ . ออนไลน์จาก http://www.shopping2online.com/mbdetail.php?id. วันที่สืบคน้ . 2 กรกฎาคม 2563 ภาพการแสดงออกด้วยการเล่นดนตรีของวัยรุ่น. ออนไลนจ์ ากhttp://www. shopping2online.com/mbdetail.php?id. ภาพการม่วั สุมเสพยาเสพติดของวยั รุน่ . ออนไลน์จาก http://www.talkystory.com/?p=19850.วันทส่ี บื คน้ . 9 กรกฎาคม 2563 ภาพการเล่นกีฬา. ออนไลน์จาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id=237143. วันทีส่ บื คน้ . 9 กรกฎาคม 2563

พัฒนาการของวยั รนุ่ 47 ภาพความสนใจในการดูแลรปู ร่างหน้าตาของตนเอง ออนไลนจ์ าก http://www.topfashionupdate.com/%E.วนั ทีส่ บื คน้ . 16 กรกฏาคม 2563 สถาบันพฒั นาคณุ ภาพวชิ าการ(พว). สุขศึกษาและพลศกึ ษา มธั ยมศึกษาปีท่ี 2. กรุงเทพฯ: บรษิ ัทพัฒนา คุณภาพวิชาการ (พว.) จํากัด, 2554. สมหมาย แตงสกุล และคณะ. สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ช่วงช้นั ท่ี 3 ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี 2. กรุงเทพมหานคร : บรษิ ัทวัฒนาพานิช จํากัด, 2544. สจุ ติ รา สคุ นธทรพั ยแ์ ละคณะ. สขุ ศกึ ษา ชนั้ มัธยมศึกษาปีที่ 2 ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษา ขนั้ พืน้ ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551. กรงุ เทพฯ: บริษทั สํานักพิมพ์แม็ค จาํ กัด, 2553. อทุ ยั สงวนพงศ์ และคณะ. สขุ ศึกษา ม.2 . กรงุ เทพมหานคร : บรษิ ัทอกั ษรเจรญิ ทัศนจ์ ํากัด, 2546.