โครงการส่งเสริมสุขภาพ-บริหารข้อเข่าผู้สู

โครงการส่งเสรมิ สขุ ภาพ บริหารข้อเขา่ ผสู้ ูงอายุดว้ ยยางยดื สำหรบั ผู้สูงอายุ หมู่ 2 ตำบลหาดทา่ เสา อำเภอเมือง จงั หวดั ชัยนาท ประจำปี 2562 1. ช่ือโครงการ: โครงการส่งเสรมิ สขุ ภาพ บรหิ ารข้อเขา่ ผสู้ งู อายุดว้ ยยางยดื สำหรบั ผสู้ งู อายุ หมู่ 2 ตำบลหาดทา่ เสา อำเภอเมอื ง จงั หวดั ชยั นาท ประจำปี 2562 2. หลักการและเหตุผล ปัจจุบันความก้าวหน้าด้านการแพทย์และสาธารณสุข ส่งผลให้จำนวนและสัดส่วนของประชากร ผ้สู ูงอายุไทยเพิ่มขึน้ อย่างรวดเร็วโดยสัดส่วนประชากรสูงอายุเพิ่มจากรอ้ ยละ 10.7 ในปี 2560 (7.0 ล้านคน) เป็นร้อยละ 11.8 (7.5 ล้านคนในปี 2553 และร้อยละ 20.00 (14.5 ล้านคน) ในปี 2568 (สำนักงานสถิติ แห่งชาติ, 2551 นับว่าอตั ราการเข้าสู่ “ภาวะประชากรสงู อายุ (Population Ageing)” เร็วมาก ซง่ึ หมายความ วา่ ประเทศไทยมีเวลาสั้นมากท่ีจะเตรียมการเพ่ือรองรับประชากรผู้สูงอายุ ท้งั ในด้านสุขภาพเศรษฐกิจและ สงั คม ผ้สู ูงอายุต้องการผู้ดูแลในการทำกิจกรรมประจำวัน จากการตรวจสุขภาพโดยการตรวจรา่ งกายพบว่า ผูส้ งู อายุวัยปลาย (อายุ 80 ปขี ้ึนไป) ต้องมีคนดแู ลบางเวลาร้อยละ 52.2 และต้องมคี นดแู ลตลอดเวลา รอ้ ยละ 10.2 (เยาวรตั นป์ รปักษ์ขาม, 2547) อายุยิง่ สงู ย่ิงเจบ็ ปว่ ย จากการสำรวจของสำนกั งานสถิติแห่งชาติ ปี 2550 พบว่า ร้อยละ 69.3 ของประชากรในกลุ่มอายุ 60 - 69 ปี เป็นโรคเร้ือรังและพบเพิ่มข้นึ เม่อื อายมุ ากขึ้น และ เพ่ิมขนึ้ เป็น 8.3 ในกลุ่มทมี่ อี ายุ 90 ปขี ้ึนไปจากสถานการณด์ ังกล่าว อนั ทำให้ผู้สงู อายแุ ละผู้เตรยี มสวู่ ัย สูงอายุ มีแนวโน้มเจบ็ ป่วยมากและเรว็ ข้ึน จากการศึกษาภาวะสุขภาพผู้สูงอายุไทย พบว่า ผู้สูงอายุมีปัญหา ปวดข้อ เข่า ในสัดส่วนท่ีค่อนข้างสูง คือ รอ้ ยละ 4.3.9 (สถาบนั เวชศาสตร์ผู้สูงอายุ, 2549) สว่ นใหญ่อาการ ปวดข้อเข่า มีสาเหตุมาจากข้อเข่าเสือ่ ม ปญั หาปวดข้อเข่าทำให้ ผู้สูงอายุเกิดความยากลำบากในการ เคล่อื นไหว ส่งผล ให้ คณุ ภาพชีวิตของผู้สูงอายุลดลง เป็นอุปสรรคในการเข้าสังคม ทำให้สูญเสียเวลาและ ค่าใช้จ่ายในการรักษา จำนวนมาก และส่งผลตอ่ ร่างกายจากการใช้ยาแกป้ วด หรอื วิธกี ารจดั การอาการปวดท่ี ไมเ่ หมาะสม (วรรณภา ศรธี ัญรัตน์, 2553) อาการปวดข้อเขา่ สามารถที่จะบรรเทาไดโ้ ดยไม่ตอ้ งใช้ยาแก้ปวด เช่น การออก กำลังกาย หรือการบรหิ าร กล้ามเน้ือรอบเข้า มีผลในการเพ่ิมกำลังกล้ามเนื้อ เพ่ิม ความสามารถในการเดิน และลดความเจ็บปวดลงได้ ผู้สูงอายุเมื่อมีอาการปวดจะไมข่ ยับขอ้ ข้างท่ีปวด ส่งผล ใหไ้ ม่บริหารกลา้ มเน้อื รอบ ขอ้ (นลินทพิ ย์ ตำนานทอง, 2548) สำหรบั ผู้สูงอายุในชัยนาทมีอตั ราเพิม่ สูงขึ้น (0, 142% จากปี 2557 จาก ข้อมูลล่าสุด และจากการสอบถามผู้นำชมรมผู้สูงอายุในชุมชน ม.2 ตำบลหาดท่าเสา อำเภอเมือง จังหวัด ชัยนาท พบวา่ ผ้สู ูงอายใุ นชมรม มีภาวะปวดเมอื่ ยข้อเข่า เดินเหนิ ลำบาก และยังขาดความรู้ในการดูแลขอ้ เข่า ที่ถูกต้อง เช่น อิริยาบถที่ต้องงอข้อเข่านานๆ น้ำหนักที่ เพ่ิมสามารถทำให้ข้อเข่าเสื่อมได้ เป็นต้น และการ บริหารขอ้ เขา่ โดยท่าบริหารหรือการใชอ้ ุปกรณท์ ่มี อี ยู่ใน ทอ้ งถนิ่ เพอื่ ชะลอความเสือ่ มของข้อเขา่ นักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิตช้ันปีที่ 2 เลขท่ี 89 - 95 ออกฝึกภาคปฏิบัติวิชาสร้างเสริมสุขภาพ บุคคลทุกชว่ งวยั ที่โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตำบลหาดทา่ เสา เหน็ ความสำคัญในการใช้ภมู ิปัญญาไทย ในการ บรหิ ารขอ้ เขา่ จึงไดจ้ ัดทำโครงการบริหารข้อเข่าผูส้ ูงวัยด้วยยางยืด โดยการให้ความรู้ สาเหตแุ ละการปอ้ งกัน หรือชะลอการเส่ือมของข้อเข่า และการสาธิตท่าบริหารข้อเข่าง่ายๆด้วยยางยืด ทำกิจกรรม ณ ศาลาวัดคง สวัสดิ์ ตำบลหาดท่าเสา อำเภอเมือง จังหวัดชัยนาท เพ่ือสง่ เสริมการดแู ลสุขภาพข้อเขา่ ด้วยการใช้ภมู ิปญั ญา ไทย โดยสรา้ งความตระหนกั และการสาธิตแนะแนวทางปฏิบตั ิ เพื่อให้ ผู้สูงอายุได้สามารถนำไปประยุกต์ใช้ใน ชีวติ ประจำวนั และสามารถเผยแพรใ่ ห้กบั ผอู้ ื่นได้ ทีส่ ำคญั การใชภ้ มู ปิ ัญญาทมี่ ีในท้องถิน่ การร่วมโครงการของ

คนในชุมชน จะช่วยเสริมสร้างความแข็งแกร่งให้กับคนในชุมชน ท้ังทางด้านร่างกาย อารมณ์ สังคม และ ปัญญา อยา่ งเปน็ องคร์ วม 3. วตั ถปุ ระสงค์ 1. เพ่ือให้ผทู้ ่ีเขา้ ร่วมโครงการไดร้ ับความรู้เก่ยี วกับสาเหตุการปอ้ งกนั หรอื ชะลอความเสื่อมของข้อเขา่ 2. เพ่อื ใหผ้ เู้ ขา้ ร่วม โครงการตระหนกั ถงึ ความสำคญั ของการดแู ลขอ้ เขา่ 3. เพื่อให้ผ้ทู ีเ่ ขา้ รว่ มโครงการสามารถทำทา่ บริหารข้อเข่าไดถ้ ูกต้อง 4. กลุ่มเปา้ หมาย ผู้สงู อายหุ มู่ 2 ต.หาดท่าเสา อ.เมอื ง จ.ชัยนาท 5. ระยะเวลา วนั ท่ี 29 เมษายน 2562 ถงึ 2 พฤษภาคม 2562 6. วธิ ีดำเนินการ 6.1 ขน้ั เตรียมการ (Plan) 6.1.1 สมาชกิ ภายในกลุม่ ร่วมกันประชมุ เพือ่ ช้แี จงวัตถปุ ระสงค์ของการทำโครงการ 6.1.2 สืบค้นขอ้ มูลรปู แบบการดำเนนิ กจิ กรรม 6.1.3 ปรกึ ษาอาจารยป์ ระจำกลุ่มเพอ่ื ขอคำแนะนำเพ่มิ เตมิ 6.1.4 เขียนโครงการ 6.2 ขั้นดำเนนิ การ (DO) 6.2.1 ประชาสัมพันธ์โครงการและชี้แจงกบั ผูน้ ำหมูบ่ า้ น 6.2.2 ใหค้ วามรแู้ ละสาธิตการบรหิ ารข้อเข่าโดยใชย้ างยืด ลำดับกจิ กรรมดังน้ี 1. กจิ กรรมนนั ทนาการนำเข้าสู่กจิ กรรม 2. ทำแบบทดสอบกอ่ นเข้าส่กู ิจกรรม 3. ให้ความรเู้ กย่ี วกับสาเหตุ การปอ้ งกันหรือชะลอความเสอื่ มของขอ้ เขา่ 4. สาธติ ทา่ บรหิ ารข้อเขา่ โดยใช้ยางยดื 5. ทำแบบทดสอบหลังการร่วมกิจกรรม 6.2.3 ให้ผ้สู งู อายรุ ว่ มกจิ กรรม และสาธิตย้อนกลบั ท่าบริหารขอ้ เขา่

6.3 ขนั้ ประเมนิ ผล (Check) 6.3.1 จำนวนผูเ้ ข้าร่วมโครงการ 6.3.2 แบบทดสอบความรู้ก่อนและหลงั ร่วมกจิ กรรม 6.3.3 แบบประเมนิ การปฏิบัตทิ างบรหิ ารข้อเขา่ 6.3.4 แบบประเมินความพึงพอใจในการเข้ารว่ มกจิ กรรมในโครงการ 6.4 ขนั้ ปรับปรุงและพฒั นา (Act) 6.4.1 จัดทำรายงานนำเสนอตอ่ คณะอาจารย์และนกั ศกึ ษา 6.4.2 เตรียมวางแผนจดั การแนวทางการแกไ้ ขในโครงการตอ่ ไป 7. สถานท่ีดำเนนิ การ ณ ศาลาวดั คงสวัสด์ิ ม.2 บ้านวงษ์ขอม ตำบลหาดทา่ เสา อำเภอเมอื ง จงั หวดั ชัยนาท 8. ทรัพยากรทีใ่ ช้ในโครงการ 8.1. ยางยดื 4 ถุง จำนวนเงิน 240 บาท 8.2. แบบทดสอบกอ่ น-หลงั ทำกจิ กรรมการบรหิ ารข้อเข่า 50 แผน่ จำนวนเงิน 50 บาท 8.3. แบบประเมนิ ความพึงพอใจ 50 แผ่นจำนวนเงนิ 50 บาท 8.4. รปู เลม่ โครงการ จำนวนเงนิ 20 บาท จำนวนเงนิ ทง้ั หมด 360 บาท 9. ตวั ชวี้ ัดความสำเรจ็ ของโครงการ 9.1 ผู้เข้าร่วมโครงการมีความรเู้ ก่ียวกับสาเหตุ การป้องกันหรือชะลอ ความเส่อื มของข้อเข่าเพิ่มข้ึน หลงั ทำแบบทดสอบ 9.2 จำนวนผู้เข้าร่วมโครงการตระหนักถึงความสำคัญของการดูแลข้อเข่า ของจำนวนผู้เข้าร่วม โครงการสามารถทำทา่ บริหารข้อเขา่ ได้ถูกต้อง 10. การประเมินผล 10.1 ผู้เขา้ ร่วมโครงการสามารถทำแบบทดสอบหลังเรยี นไดถ้ กู ต้อง 10.2 ผู้เข้าร่วมโครงการเขา้ รว่ มกจิ กรรมและให้ความสนใจเปน็ จำนวนมาก 10.3 ผู้เขา้ รว่ มโครงการสามารถทำท่าบรหิ ารขอ้ เขา่ ได้ถกู ต้อง 11. ประโยชน์ทีค่ าดว่าจะได้รบั 11.1 ผู้ท่เี ข้ารว่ มโครงการสามารถเผยแพร่ความร้ทู ีไ่ ดร้ ับจากการเขา้ รว่ มกจิ กรรมแกผ่ อู้ ืน่ ได้

11.2 ผ้เู ข้ารว่ มโครงการปฏิบัตติ ามแนวทางการปอ้ งกนั หรอื ชะลอการเกิดขอ้ เขา่ เส่ือมอยา่ งตอ่ เนื่อง 11.3 ผู้ร่วมโครงการสามารถตอ่ ยอดองค์ความรู้จากทไี่ ดจ้ ากการเข้าร่วมกจิ กรรมในคร้งั น้ี ลงชอื่ …………………...………..…ผเู้ ขยี นโครงการ (นางสาวพมิ พกานต์ ศิริ) นักศกึ ษาพยาบาลศาสตรบณั ฑิตช้นั ปีที่ 2 ลงช่อื …………………………….ผเู้ สนอโครงการ (นายประกาศิต พูนวงษ์) อาจารย์ท่ปี รึกษา ลงชอ่ื ………..………………….....ผู้เหน็ ชอบโครงการ (นางสาววนดิ า เชาว์พรอ้ ม) พยาบาลวชิ าชีพชำนาญการ ลงชื่อ…….………………………ผอู้ นมุ ตั ิโครงการ (นางดวงพร เกดิ ปานทอง ) นักวิชาการสาธารณสุข ชำนาญการ วันทอ่ี นุมัตโิ ครงการ……………………………