ການສອນສິ່ງແວດລ້ອມ

ສອນໂດຍ ປທ ຄຳມີ ແພງທອນໄຊ ແລະ ປຕ ຈັນພອນ ທະນຸງສງິ 91365152



ຂ້ັນນຳເຂັຳົ້ ສບູ່ ົດຮຽນ ຄຄວນແນະນຳເນອັ້ ໃນບົດຮຽຮຽນໃຫ້ຈະແຈງ້ ,ມິຄີ ວຳມ ໝຳຍ ແລະ ມສີ ິງ່ ຈງໃຈເຮັດໃຫນ້ ັກຮຽນຢຳກຮຽນ ຂັ້ນຈັດກິດຈະກຳກຳນ ຮຽນ ຄຈະເປີດໂອກຳດໃຫ້ນັກຮຽນໄດຮ້ ຽນຮໂ້ ດຍຄຄອຍໃຫ້ ຄວຳມຊວູ່ ຍເຫອ ແລະ ໃຫ້ຄຳແນະນຳຕູ່ຳງໆ ຂນ້ັ ຝືກປະຕິບັດ ແລະ ນຳ ໃຊ້ ນັກຮຽນຈະໄດ້ນຳໃຊຄ້ ວຳມຮ້ ແລະ ທກັ ສະດວ້ ຍ ຕນົ ເອງຕຳມທຄ່ິີ ແນະນຳ ຂັ້ນສະຫຼຸບ ແມນູ່ ຄຈະເປນັ ຜດ້ ຳເນນີ ກຳນ:ເພອິ່ ຢຳ້ໍ ຄນຈຸດ ສຳຄັນທ່ິີນກັ ຮຽນຄວນເຂົ້ັຳໃຈຢໃູ່ ນບດົ ຮຽນ

1 ການຮຽນ່ີທລົ ງືມປະຕິ ບັ ດຕົ ວິຈງ 2 ິວທການສອນແບບໃຊ້ ປະສາດໍສາພັ ດຕ່ີ າງໆ 3 ການໍນາໃຊ້ ຊັ ບພະຍາກອນ່ີທມຢີ່ ໃນທ້ ອງຖິ່ີ ນ 4 ການຮຽນເພ່ີື ອຄົ ້ ນພົ ບີ່ິສງຕ່ີ າງໆຜ່ີ ານໍຄາຖາມແບບເຈາະຈ້ ມ

2ຊົ່ວໂມງຕ່ໍ ສະນັ້ນສອນ ອຳທິດ ບົດດຽວຕໍ່ ໜິງ່ ອຳທິດ ແຕລູ່ ະບດົ ໃຊເ້ ວລຳ 2 ຊ່ວົ ໂມງ

ບດົ ທີ 2 ທັກສະຂະບວນກຳນວິທະຍຳສຳດ ເປນັ ອົງປະກອບທສີິ່ ຳຄນັ ເຊ່ງິ ເປັນທັກສະທຳງສະຕປິ ັນຍຳທິີ່ໃຊໃ້ ນກຳນ ສະແຫວງຫຳຄວຳມຮ້ວທິ ະຍຳສຳດ ແລະ ໃຊ້ແກ້ໄຂບນັ ຫຳມີໂອກຳດເຝີກ ທັກສະຂະບວນກຳນວິທະຍຳສຳດຄ ເປນັ ຄນົ ຮສ້ ັງເກດ ຮຈ້ ັກສັງລວມຂມ້ໍ ນ ອະທບິ ຳຍຊັກຖຳມລະຫວູ່ຳງເພ່ອິ ນນກັ ຮຽນ ແລະ ລະຫວຳູ່ ງຄກັບນັກຮຽນ ຈດັ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນມສີ ວູ່ ນຮວູ່ ມໃນກດິ ຈະກຳໃຫ້ຫຳຍທິີ່ສຸດໂດຍສະເພຳະກຳນລງົ ມປະຕິບັດດ້ວຍຕນົ ເອງ ຮ້ຈກັ ຄິດເອງເຮດັ ເອງ ແລະ ແກ້ໄຂບນັ ຫຳດວ້ ຍຕນົ ເອງຢຳູ່ ງມເີ ຫດຜົນ

ອົງປະກອບຂອງທກັ ສະຂະບວນກຳນວິທະຍຳສຳດ ທກັ ສະກຳນສັງເກດ ທັກສະກຳນທຳນຳຍ ທກັ ສະກຳນວດັ ແທກ ທັກສະກຳນລົງຄວຳມຄິດ ທກັ ສະກຳນຈຳແນກເພດ ທກັ ສະກຳນສຄ່ິ ວຳມ ເຫນັ ຈຳກຂ້ມໍ ນ ໝຳຍຂອງຂມ້ໍ ນ ທັກສະກຳນກຳນົດ ແລະ ທກັ ສະກຳນຕ້ງັ ສົມມຸດ ຄວມຄມຸ ຕວົ ປຽູ່ ນ ທກັ ສະກຳນທົດລອງ ຖຳນ

ທກັ ສະກຳນສັງເກດ •ທັກສະກຳນສັງເກດໝຳຍເຖິງກຳນໃຊ້ປະສຳດສຳ ພັດຢູ່ຳງໃດຢູ່ຳງໜ່ິງຫ ຫຳຍຢູ່ຳງລວມທັງກຳນໃຊ້ ເຄ ິ່ອງມ ເຂົັ້ຳຊູ່ວຍເພ ິ່ອໃຫ້ໄດ້ຂ ້ໍມ ນຈຳກກຳນ ສັງເກດຂໍ້ມນທີິ່ໄດ້ຈຳກກຳນສັງເກດລວມມີສຳມ ດ້ຳນຄ:ດ້ຳນປະລິມຳນ,ດ້ຳນຄຸນນະພຳບ ແລະ ດ້ຳນ ກຳນປ່ຽູ ນແປງ

ກດິ ຈະກຳ: ກຳນເຝກິ ທັກສະກຳນສັງເກດ •ອປຸ ະກອນ

ທກັ ສະກຳນວດັ ແທກ ກຳນວດັ ແທກໝຳຍເຖງິ ກຳນໃຊເ້ ຄອິ່ ງມ ຫ ອຸປະກອນສຳລບັ ວດັ ແທກຫຳ ປະລິມຳນຂອງສ່ິງຕູ່ຳງໆໃຫ້ອອກມຳເປນັ ຕົວເລກໂດຍມີຫົວໜູ່ວຍມຳດຖຳນ ຄວບຄຸມ • ຫວົ ໜູ່ວຍກຳນວດັ ແທກປະກອບມ:ີ ພະລັງງຳນ,ມວນສຳນ,ນຳ້ ໜກັ ,ເນັ້ອທ,ີ ບລມິ ຳດ, ຄວຳມແຮງ,ຄວຳມຍຳວ,ກຳລັງ,ເວລຳ,ຄວຳມໄວ,ອຸນຫະພມ,

ທັກສະກຳນຈຳແນກປະເພດ • ກຳນຈຳແນກເພດໝຳຍເຖງິ ກຳນຈດັ ແບູ່ງວດັ ຖຸຼສງິ່ ຂອງຕ່ຳູ ງໆອອກເປນັ ໝວດໝ່ຕູ ຳມ ເກນທີໄິ່ ດກ້ ຳນົດໄວ້

ທກັ ສະກຳນທຳນຳຍ • ກຳນທຳນຳຍໝຳຍເຖິງກຳນຄຳດຄະເນລວງໜ້ຳຂອງສິ່ງທີິ່ເກີດຂ້ັນ ໂດຍອຳໄສປະກົດກຳນທີ່ິເກີດຂັ້ນຊ້ຳໆກັນ,ຫັກກຳນ, ກົດເກນ ຫ ທິດສະດີໃນເລິ່ອງນັ້ນໆມຳຊູ່ວຍກຳນທຳນຳຍອຳດເຮັດໄດ້ພຳຍໃນ ເຂດຂອງຂ້ມໍ ນ ແລະ ນອກເຂດຂອງຂມ້ໍ ນ ອຳຍຸ (ປີ) ລວງສງ ຊັງຕແິ ມດັ 10 132 147 13 160 170 15 18

ທກັ ສະກຳນລົງຄວຳມຄດິ ເຫນັ ຈຳກຂມໍ້ ນ • ກຳນລງົ ຄວຳມຄດິ ເຫັນຈຳກຂໍ້ມນໝຳຍເຖງິ ກຳນອະທິບຳຍຂໍ້ມນທິີ່ມຢີ ູ່ດວ້ ຍ ເຫດຜນົ ໂດຍອຳໄສຄວຳມຮ້ ແລະ ປະສບົ ກຳນເດມີ ມຳຊູ່ວຍ,ຂ້ໍມນທ່ິີມີອຳດ ໄດ້ມຳຈຳກກຳນສັງເກດ ແລະ ກຳນວດັ ແທກ • ຕວົ ຢູຳ່ ງ: ເມິອ່ ຄນົ ເຈັບໄປຫຳໝໍ,ໝໍຈະຖຳມອຳກຳນຂອງຜ້ເຈັບຫງັ ຈຳກນັ້ນກ່ໍ ບງົັ້ ມະຕພິ ະຍຳດ ຫ ລົງຄວຳມຄດິ ເຫັນຈຳກຂໍ້ມນຕໄໍ່ ປ. • ກຳນລົງຄວຳມຄິດເຫັນຈຳກຂ້ໍມນແຕກຕູ່ຳງກັບກຳນທຳນຳຍ ເພຳະວູ່ຳກຳນ ລງົ ຄວຳມຄດິ ເຫັນຈຳກຂໍ້ມນບໍ່ໄດ້ບອກເຫດກຳນໃນອະນຳຄົດເປັນພຽງກຳນ ອະທິບຳຍ ຫ ຫຳຄວຳມໝຳຍຂອງຂໍ້ມນໂດຍອຳໄສຄວຳມຮ້ ຫ ປະສົບກຳນ ເພີ່ິມມຳຊູ່ວຍ

ທກັ ສະກຳນສຄ່ິ ວຳມໝຳຍຂມ້ໍ ນ •ກຳນສິ່ຄວຳມໝຳຍຂ້ໍມນໝຳຍເຖິງກຳນນຳເອົຳຂໍ້ມນທ່ິີ ໄດ້ຈຳກກຳນສັງເກດ,ກຳນວັດແທກ ແລະ ກຳນທົດ ລອງ ຫ ຈຳກແຫູ່ງອິ່ນໆມຳຈັດໃຫ້ຢູ່ໃນຮບແບບທີ່ິມີ ຄວຳມໝຳຍ ແລະ ມີກຳນພົວພັນກັນຫຳຍຂັ້ນເພ່ິອໃຫ້ ງຳູ່ ຍຕໍກ່ ຳນແປຄວຳມໝຳຍໃນຂ້ັນຕ່ໄໍ ປ

ທັກສະກຳນຕ້ງັ ສມົ ມດຸ ຕຖິ ຳນ •ກຳນຕັ້ງສົມມຸດຕິຖຳນໝຳຍເຖິງກຳນຄຳດຄະເນຄຳ ຕອບໄວ້ລວງໜ້ຳກູ່ອນກຳນທົດລອງໂດຍອຳໄສກຳນ ສັງເກດ,ຄວຳມຮ້ ແລະ ປະສົບກຳນ ຫ ຄວຳມຮ້ກູ່ຽວ ກບັ ຫັກກຳນ ແລະ ທດິ ສະດີອນິ່ ໆທ່ິີກ່ຽູ ວຂອ້ ງ

ທກັ ສະກຳນກຳນດົ ແລະ ຄວບຄຸມຕົວປູຽ່ ນ •ກຳນົດ ແລະ ຄວບຄຸມຕົວປູ່ຽນ ໝຳຍເຖິງກຳນຊີັ້ບອກຕົວ ປູ່ຽນຕົ້ັນ, ຕົວປູ່ຽນຕຳມ ແລະ ຕົວປູ່ຽນຄວບຄຸມໃນກຳນຕັ້ງ ສົມມຸດຕຖິ ຳນໜ່ິງໆ

ທກັ ສະກຳນທດົ ລອງ • ກຳນທົດລອງໝຳຍເຖິງຂະບວນກຳນປະຕິບັດເພິ່ອທົດສອບສົມມຸດຕິຖຳນທ່ິີ ກຳນົດໄວ້.ກຳນທົດລອງເປັນຂະບວນກຳນຕູ່ຳງໆໂດຍລວມທັງກຳນອອກ ແບບທົດລອງກຳນເລິ່ອກອຸປະກອນ ແລະ ວິທີກຳນດຳເນີນກຳນທົດລອງ. ທຸກຢູ່ຳງເຫົ່ຳນັ້ນລ້ວນແຕູ່ເພ່ິອພິສດສົມມຸດຕິຖຳນທີິ່ກຳນົດໄວ້ວູ່ຳເປັນຈິງ ຫ ບ? ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວກູ່ອນກຳນທົດລອງຈະຕ້ອງມີບັນຫຳກູ່ອນ, ຈຳກ ບັນຫຳນີ້ັຈະເຮັດໃຫ້ຜ້ແຍກປະເພດຕົວປູ່ຽນຕູ່ຳງໆທີ່ິກູ່ຽວຂ້ອງມຳຕັ້ງສົມມຸດ ຕິຖຳນ,ຕໍ່ມຳຈ່ິງເຖິງຂັ້ນອອກແບບກຳນທົດລອງເພ່ິອຄວບຄຸມຕົວປູຽ່ ນ ແລະ ເລອກວັດສະດອຸ ຸປະກອນທ່ເິີ ໝຳະສົມ ຈ່ິງດຳເນນີ ກຳນທດົ ລອງຕໍ່ໄປ

ບດົ ທີ 3 ກຳນສອນໂດຍນຳໃຊ້ທດິ ສະດີລຳ ແມງັ ອຳລຳບດັ (La main a la patte) ທິດສະດີຂອງ (La main a la patte) ເປັນແນວຄິດທີ່ິເນັ້ນເດັກເປັນຫັກສຳຄັນໃນກຳນ ຈັດກຳນຮຽນກຳນສອນເພິ່ອໃຫ້ເດັກສຳມຳດຮຽນຮ້ດ້ວຍຕົນເອງໄດ້ຢູ່ຳງອິດສະຫະ ແລະ ຊິ່ນຊັບກຳນຮຽນຮ້ຈຳກສິ່ງແວດລ້ອມຮອບໆຕົວເຮັດໃຫ້ເດັກເກີດຄວຳມຢຳກຮ້ຢຳກເຫັນ ແລະ ສະແດງຫຳຄວຳມຮ້ຢູ່ຳງມສີ ະມຳທິມີວິໄນຕົວເອງ ແລະ ເກີດພັດທະນຳກຳນທຸກໆດ້ຳນ ໃນເວລຳດຽວກັນ

ກຳນນຳໃຊທ້ ດິ ສະດີຂອງ la mian a la patte ເຂ້ັຳົ ໃນ ກຳນສອນ ສ້ າງຄວາມສົ ນໃຈໃນກນການສອນ ບອກວັ ດຖຸ ປະສົ ງຂອງບົ ດຮຽນ ທົ ບທວນຄວາມຮ້ ເກີ່ົ າ ໍນາສະເໝເືນ້ ອໃນ$ຫມີ່ ແນະໍນາການຮຽນຮ້ ການກະຕຸ້ ນການຕອບສະໜອງຕີ່ໍ ບົ ດຮຽນ ໃຫ້ ໍຂ້ ມນຍ້ ອນກັ ບ

ບດົ ທີ 4 ທກັ ສະຊວີ ດິ ຄວຳມໝຳຍຂອງທັກສະຊີວິດ ທັກສະຊີວິດໝຳຍເຖິງຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນປັບພດຕິກຳໄປໃນທຳງທີິ່ດີ ແລະ ເໝຳະສົມ ເພິ່ອຊູ່ວຍໃຫ້ ບຸກຄົນຕອບສະໜອງໄດຕ້ ຳມຄວຳມຕ້ອງກຳນຕ່ໍກັບສິງ່ ທຳ້ ທ້ຳຍຢູ່ໃນກຳນດຳລົງຊີວິດປະຈຳວັນໄປໃນທຳງ ບວກກຳນມີທັກສະຊີວິດຈະຊູ່ວຍໃຫ້ຄົນເຮົຳຮ້ຈັກດຳລົງຊີວິດຢູ່ໃນສະພຳບແວດລ້ອມຕູ່ຳງໆ ບົນພ້ັນຖຳນ ຂອງວດັ ທະນຳທຳນ້ນັ ໄດຢ້ ູຳ່ ງມຄີ ວຳມສກຸ ທຳງດຳ້ ນຮູ່ຳງກຳຍ ແລະ ຈດິ ໃຈ. ເພອ່ິ ກະຕຸ້ນ ຈຸດປະສົງໃນກຳນ ຊຸກຼ ຍ້ໃຫ້ຜ້ ຮຽນຮຂ້ ອງທັກສະ ຮຽນ ຊວີ ິດ ເພິອ່ ປ້ອງ ກັນ ແລະ ຫຼຸດຜອູ່ ນ

ຜນົ ປະໂຫຍດກຳນຮຽນຮ້ທັກສະຊີວດິ ມີຫຍງັ ແດ?ູ່ ກຳນອຳນວຍຄວຳມສະດວກໃຫ້ກຳນສກສຳສຳລບັ ກຳນຮຽນຮທ້ ່ິເີ ອົຳ ຮບແບບຂອງທກັ ສະຊວີ ດິ ມແີ ນວໃດ? ນັກຮຽນເປັນໃຈກຳງ. ສະໜອງທັກສະກຳນສຳ້ ງໂອກຳດໃນໄລຍະໃດໜິງ່ ຈຳກສະຖຳບນັ ສັງຄົມ ແລະ ວັດທະນຳທຳ. ປະກອບສວູ່ ນແກ່ກູ ຳນປູ່ຽນແປງ ແລະ ພດັ ທະນຳພດຕິກຳ. ສຳມຳດປບັ ປຽູ່ ນ ແລະ ນຳໃຊທ້ ກັ ສະຊີວດິ ເຂ້ົຳັ ໃນສະພຳບເງອ່ິ ນໄຂທ່ີິ ກວຳ້ ງຂວຳງ. ກຳນຮຽນຮ້ທັກສະຊີວິດແມູ່ນເນັ້ນໃນຮບແບບໃຫ້ຜ້ຮຽນເກີດມີ ທັກສະໃນດ້ຳນຕູ່ຳງໆຫ ຳຍກວູ່ຳທີ່ິຈະເວົັ້ຳວູ່ຳແມູ່ນວິທີກຳນ ສິດສອນມັນສຳມຳດນຳໃຊ້ເຂົັ້ຳໃນຫຳຍວິທີຂອງກຳນສິດສອນ ແລະ ຂງົ ເຂດວຊິ ຳທີ່ແິ ຕກຕູ່ຳງກັນ

ອງົ ປະກອບຂອງທກັ ສະຊີວດິ ທັ ກສະການີ່ືສສານ ທັ ກສະການຕັ ດິສນໃຈແກ້ ທັ ກສະການປະຕິ ເສດຕີ່ໍ ລອງ ທັ ກສະການໍຈາແນກຄ່ີ າ ໄຂບັ ນຫາ ທັ ກສະການິຄດແບບ ິນຍົ ມ ທັ ກສະການກໍ ານົ ດເົປ້ າໝ ສ້ າງສັ ນ າຍ ທັ ກສະຄວາມິຄດິວເຄາະ ທັ ກສະມະນຸ ດໍສາພັ ນ ທັ ກສະການຮ້ ຈັ ກຕົ ນເອງ ທັ ກສະການເຫັ ນໃຈຄົ ນີື່ອນ ທັ ກສະການຄວບຄຸ ມອາລົ ມ (ເົອາໃຈເົຂາມາໃສີ່ ໃຈເົຮາ) ແລະ ຄວາມເ່ີຄັ ງຄຽດ

ບົດທີ 5 ກຳນສອນໂລກອ້ອມຕົວທຳມະ ຊຳດຊັນ້ ປະຖົມ ຄວຳມໝຳຍຂອງກຳນສອນໂລກອອ້ ມຕວົ ທຳມະຊຳດ ຫວົ ຂ້ໍທີຈິ່ ະ ສະພຳບ ຕວົ ຄເອງ ສອນ ກຳນຮຽນ ກຳນສອນ

ຂ້ນັ ຕອນກຳນສອນໂລກອອ້ ມຕົວທຳມະຊຳດ ກຳນກຳນົດ ກຳນວຳງ ກຳນປະ ເນ້ັອໃນ ແຜນກຳນ ເມີນ ແລະ ສະຫຼູບຜນົ ສອນ

ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໂລກອອ້ ມຕວົ ທຳ ມະຊຳດ ຕອ້ ງມີ ຕ້ອງມີສກຳນ ຕອ້ ງມກີ ຳນ ແຜນກຳນ ຮຽນກຳນ ທົດລອງ ສອນ ສອນ ປະຕບິ ດັ ຕົວຈິ່ງ

ສິກ່ ຳນສອນໂລກອອ້ ມຕົວທຳມະຊຳດ ສິກ່ ຳນສອນ ສິ່ກຳນສອນ ສ່ກິ ຳນສອນ ປະເພດວັດສະ ປະເພດເຄ່ອິ ງມ ປະເພດວທິ ີ ດຸ ອປຸ ະກອນ. ກຳນ.

ເຄ່ອິ ງມກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ສັງເກດ ທດົ ສອບ

ຂຂອບໃຈ