ເຕັກນິກການສອນ complete

ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ກມົ ສາ້ ງຄູ ວທິ ະຍາໄລຄຫູ ຼວງນາ້ ທາ ເຕກັ ນກິ ການສອນ (Teaching Techniques) ເອກະສານປະກອບການສອນ-ວທິ ສີ ດິ ສອນ ຂຽນໂດຍ: ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ສກົ ຮຽນ 2021 – 2022

ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ກມົ ສາ້ ງຄູ ວທິ ະຍາໄລຄູຫຼວງນາ້ ທາ ເຕກັ ນກິ ການສອນ (Teaching Techniques) ກວດແກດ້ ວ້ ຍ : ອຈ ປທ ບວົ ສອນ ແສງມະນີ ຊອ ສຄີ ານ ເດດລວງົ ປຕ ສມົ ແພງ ດວງປະເສດີ ຊອ ປທ ຫວນັ ແກວ້ ອນິ ທະວງົ ແປເອກະສານ : ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ສກົ ຮຽນ 2021 – 2022

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ຄຳນຳ ປມ້ຶ ເຫມັຶ້ ນຂີຶ້ ຽນຂນຶ້ ມຳເພື່ ອໃຫຄຶ້ ວຳມເຂຳົຶ້ ໃຈ ແລະ ເປັນແນວທຳງໃນກຳນຄນົ້ຶ ຄວຳຶ້ ສກສຳເພ່ື ມີ ເຕມີ ກ່ື ຽວ ກບັ ເຕກັ ນກິ ແລະ ວທິ ີກຳນສອນໃນຮູບແບບຕ່ື ຳງໆ ລວມທງັ ຄວຳມຮູກຶ້ ່ື ຽວກບັ ກຳນເຮັດແຜນກຳນສອນ ທກັ ສະກຳນສອນ ຕະຫອດຮອໜຳຶ້ ະວດັ ຕະກຳ ແລະ ເຕກັ ໂນໂລຊທີ ື່ ໃີ ຊເ້ຶ ຂຳົຶ້ ໃນກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ. ຫວງັ ຢື່ ຳງຍ່ື ງິ ວື່ ຳ ໜງັ ສສະບບັ ນຈີ້ຶ ະມຜີ ນົ ປະໂຫຍດ ແລະ ແນວຄດິ ພນຶ້ ຖຳນແກ່ື ຜູສ້ຶ ນົ ໃຈໃນດຳ້ຶ ນເຕກັ ນກິ ກຳນສອນ ເພື່ ອນຳໄປສກສຳຫຳຄວຳມຮູ ເ້ຶ ພ່ື ີມ ພອຶ້ ມທັງນຳໄປປັບໃຊໃຶ້ ນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ໃຫຶ້ ສອດຄື່ ອງກບັ ວຊິ ຳ ຜູຮ້ຶ ຽນ ສະພຳບແວດລອຶ້ ມ ແລະ ກງົ ກບັ ຈດຸ ປະສງົ ທ່ື ກີ ຳນດົ ໄວ.ຶ້ ຜູແ້ຶ ປ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ i

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ສຳລະບຳນ ຄຳນຳ..............................................................................................................................................i ບດົ ທີ 1 ..........................................................................................................................................1 ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຢ່ື ຳງເປັນລະບບົ ແລະ ກຳນສອນທື່ ມີ ປີ ະສດິ ທພິ ຳບ.......................................1 I. ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຢື່ ຳງມລີ ະບບົ ...................................................................................1 II. ກຳນກຽມຄວຳມພອ້ຶ ມໃນວຊິ ຳຊບີ ຄູ.............................................................................................7 III. ເກນມຳດຕະຖຳນວຊິ ຳຊບີ ຄູ ......................................................................................................7 IV. ກຳນສອນທ່ື ມີ ປີ ະສດິ ທພິ ຳບ ...................................................................................................10 V. ລກັ ສະນະຂອງຄູໃນອຸດມົ ຄະຕ.ິ ................................................................................................14 VI. ທກັ ສະຂອງຄູໃນກຳນສອນ ....................................................................................................15 VII. ກຳນພດັ ທະນຳທກັ ສະກຳນສອນ.............................................................................................16 ບດົ ທີ 2 .......................................................................................................................................19 ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູທ້ຶ ່ື ກີ ່ື ຽວຂອ້ຶ ງກບັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ.....................................................................19 I. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູທຶ້ ື່ ກີ ື່ ຽວຂອ້ຶ ງກບັ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ..................................................20 1. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູທ້ຶ ຳງດຳຶ້ ນພດຕກິ ຳນຍິ ມົ (Behavioral Learning Theory) ........................21 2. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູໃຶ້ ນດຳຶ້ ນປັນຍຳ ແລະ ຄວຳມຄດິ (Cognitive Learning Theories)............23 3. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູທຶ້ ື່ ເີ ນນັ້ຶ ໃນດຳຶ້ ນມະນດຸ ນຍິ ມົ (Humanistic Learning Theories) ..............25 4. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູທຶ້ ຳງດຳ້ຶ ນສງັ ຄມົ (Social Learning Theory) .........................................27 5. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮຸແຶ້ ບບຫຳກຫຳຍຄວຳມສຳມຳດ (Multiple Intelligences Theory of learning) ........................................................................................................................... 28 II. ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນເພ່ື ອໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູ .້ຶ .......................................................29 ບດົ ທີ 3 .......................................................................................................................................31 ກຳນນຳຫກັ ສູດມຳໃຊໃຶ້ ນກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ....................................................................................31 I. ຂອບເຂດຂອງຫກັ ສູດ (Scope)...............................................................................................31 II. ຈດຸ ໝຳຍ, ຈດຸ ປະສງົ ແລະ ລຳຍລະອຽດຂະບວນວຊິ ຳ...................................................................33 III. ກຳນພຈິ ຳລະນຳເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳໃນຫກັ ສູດ .....................................................................................37 IV. ກຳນພຈິ ຳລະນຳກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ.........................................................................40 VI. ກຳນວດັ ແລະ ກຳນປະເມນີ ຜນົ ...............................................................................................41 ii

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ບດົ ທີ 4 .......................................................................................................................................43 ທກັ ສະກຳນສອນ ...........................................................................................................................43 I. ທກັ ສະກຳນສຳ້ຶ ງບນັ ຍຳກຳດໃນກຳນຮຽນ - ກຳນສອນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫເ້ຶ ປັນທື່ ໜີ ຳ້ຶ ສນົ ໃຈແກື່ ຜູຮຶ້ ຽນ .......................................................................................................................43 II. ທກັ ສະກຳນນຳຄຳຖຳມມຳໃຊໃ້ຶ ນກຳນສອນ..................................................................................45 1. ປະເພດຂອງຄຳຖຳມ ...........................................................................................................46 2. ລະດບັ ຂອງຄຳຖຳມ............................................................................................................46 3. ແນວທຳງໃນກຳນສຳ້ຶ ງຄຳຖຳມ...............................................................................................49 4. ແນວທຳງໃນກຳນໃຊຄ້ຶ ຳຖຳມ................................................................................................49 III. ທກັ ສະກຳນສອນໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນຄດິ ...............................................................................................50 IV. ທກັ ສະກຳນສ່ື ຄວຳມຫມຳຍ ....................................................................................................51 1. ກຳນສື່ ຄວຳມຫມຳຍໂດຍໃຊຄຶ້ ຳເວຳົ້ຶ .........................................................................................51 V. ທກັ ສະກຳນເສມີ ກຳລງັ ໃຈ .......................................................................................................53 VI. ທກັ ສະກຳນກະຕຸນຶ້ ຄວຳມສນົ ໃຈໃນກຳນກະຕຸນ້ຶ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນສນົ ໃຈກຳນຮຽນ......................................56 VII. ທກັ ສະກຳນໃຊສ້ຶ ື່ ກຳນສອນ ...................................................................................................57 VIII. ທກັ ສະກຳນສອດແຊກຈຳລຍິ ະທຳໃນກຳນສອນ........................................................................60 IX. ທກັ ສະກຳນສະຫຸບບດົ ຮຽນ ...................................................................................................61 ບດົ ທີ 5 .......................................................................................................................................63 ກຳນສອນທື່ ມີ ຄີ ູເປັນໃຈກຳງ .............................................................................................................63 I. ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ.....................................................................................63 ➢ ກຳນສອນທ່ື ມີ ຄີ ເູ ປັນໃຈກຳງ (Teacher Centered).......................................................66 ບດົ ທີ 6 .......................................................................................................................................77 ກຳນສອນທ່ື ເີ ອຳົ ນກັ ຮຽນເປັນໃຈກຳງ ..................................................................................................77 1. ປະເພດຂອງກຳນສອນທື່ ເີ ອຳົ ນກັ ຮຽນເປັນໃຈກຳງ..........................................................................77 1.1. ກຳນສອນຕຳມບຸກຄນົ (Individualized Instruction) .......................................................78 1.2. ກຳນສອນໂດຍທຳງອອຶ້ ມ (Indirect Instruction) ..............................................................80 3. ກຳນສອນບນັ ລຸຄວຳມຄດິ (Concept Attainment Model) .................................................83 ບດົ ທີ 7 .......................................................................................................................................90 iii

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ກຳນສອນໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນມປີ ະຕສິ ຳພນັ .....................................................................................................90 I. ກຳນແບື່ ງກ່ື ຸມ ແລະ ກຳນກຳນດົ ບດົ ບຳດຂອງສະມຳຊກິ ກື່ ຸມ ..............................................................91 II. ຮູບແບບກຳນສອນໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນມປີ ະຕສິ ຳພນັ .................................................................................92 ບດົ ທີ 8 .....................................................................................................................................106 ກຳນຮຽນແບບຮ່ື ວມມ ..................................................................................................................106 I. ຮູບແບບຂອງກຳນຮຽນແບບຮື່ ວມມ .........................................................................................108 1. ກຳນຮຽນເປັນກື່ ຸມທ່ື ເີ ນນັຶ້ ຜນົ ສຳເລດັ (Student Teams-Achievement Divisions) (STAD)108 2. ກຳນຮຽນເປັນກ່ື ຸມເນນັຶ້ ທ່ື ເີ ກມ ແລະ ກຳນແຂ່ື ງຂນັ (Team-Games-Tournaments) (TGT) ..110 3. ຈກິ ຊ II (Jigsaw II)......................................................................................................112 4. ກຳນຮຽນເປັນກ່ື ຸມທ່ື ເີ ສມີ ກຳນຮຽນແບບເອກະພຳບ (Team-Assisted Individualization) (TAI) ........................................................................................................................................ 113 5. ກື່ ຸມກຳນຮຽນທື່ ສີ ່ື ງົ ເສມີ ກຳນອື່ ຳນ ແລະ ກຳນຂຽນ (Cooperative Integrated Reading and Composition) (CIRC)....................................................................................................114 6. ກື່ ຸມກຳນຮຽນແບບສບສວນ (Group Investigation).........................................................115 7. ກຳນຮຽນຮື່ ວມກນັ ເປັນກື່ ຸມ (Learning Together) ...........................................................116 II. ກຳນສອນວຊິ ຳຕ່ື ຳງໆໂດຍໃຊກ້ຶ ຳນຮຽນແບບຮ່ື ວມມ ....................................................................117 1. ກຳນສອນໃນດຳຶ້ ນພຳສຳ (Language)................................................................................117 2. ກຳນສອນວທິ ະຍຳສຳດ (Science) ...................................................................................118 3. ກຳນສອນສງັ ຄມົ ສກສຳ (Social Studies)........................................................................119 4. ກຳນສອນຄະນດິ ສຳດ (Mathematics).............................................................................120 III. ປະໂຫຍດຂອງກຳນຈດັ ກຳນຮຽນແບບຮື່ ວມມ ..........................................................................121 1. ປະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ທຳງດຳຶ້ ນວຊິ ຳກຳນ.................................................................................121 2. ເພ່ື ມີ ຄວຳມຫມນັຶ້ ໃຈໃຫແ້ຶ ກື່ ຜູຮ້ຶ ຽນ ......................................................................................121 3. ຜູຮ້ຶ ຽນມຄີ ວຳມສນົ ໃຈໃນກຳນຮຽນ.....................................................................................121 4. ພດັ ທະນຳທກັ ສະທຳງດຳ້ຶ ນສງັ ຄມົ ........................................................................................122 5. ເປັນທື່ ຍີ ອມຮບັ ຂອງໝື່ ເູ ພ່ື ອນ ແລະ ກ່ື ໃຫເຶ້ ກດີ ສຳພນັ ທ່ື ດີ ຕີ ື່ ກນັ ..................................................122 ບດົ ທີ 9 .....................................................................................................................................122 ກຳນສອນໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນມປີ ະສບົ ກຳນຈງິ ...............................................................................................122 I. ຮູບແບບກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນເພ່ື ອໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນມປີ ະສບົ ກຳນຈງິ ...........................................123 iv

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ 2. ກຳນໃຊສ້ຶ ະຖຳນະກຳນຈຳລອງ (Simulation)......................................................................126 3. ກຳນນຳເກມມຳໃຊໃ້ຶ ນກຳນສອນ ( Games) .......................................................................128 4. ກຳນຈດັ ທດັ ສະນະສກສຳ (Field trip) ...............................................................................129 5. ກຳນຈດັ ຕງັ້ຶ ຊຸມນມຸ ວຊິ ຳກຳນ (Club) ..................................................................................130 ບດົ ທີ 10....................................................................................................................................132 ກຳນປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ.............................................................................................132 I. ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນຮູ .້ຶ ................................................................................132 II. ຮູບແບບກຳນປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນຮູຂ້ຶ ອງຜູຮ້ຶ ຽນ ........................................................................133 III. ວທິ ກີ ຳນປະເມນີ ຜນົ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນຊນັ້ຶ ຮຽນ .................................................135 1. ກຳນປະເມນີ ຜນົ ໂດຍກຳນແຂ່ື ງຂນັ ກນັ ໃນກື່ ຸມຜູຮຶ້ ຽນ (Norm-referenced) ..............................135 2. ກຳນປະເມນີ ຜນົ ຕຳມເກນທ່ື ຜີ ູສຶ້ ອນກຳນດົ (Criterion-referenced) .....................................135 3. ກຳນປະເມນີ ງຳນຂອງຜູຮຶ້ ຽນທື່ ເີ ກບັ ລວບລວມໄວຶ້ ເປັນໄລຍະໆ (Portfolios).............................136 1. ກຳນໃຫຂ້ຶ ຽນລຳຍງຳນ........................................................................................................136 4. ກຳນປະເມນີ ຜນົ ກດິ ຈະກຳຂອງຜູຮຶ້ ຽນ..................................................................................137 5. ກຳນໃຫວຶ້ ຽກບຳຶ້ ນ............................................................................................................137 6. ກຳນສງັ ເກດ....................................................................................................................137 4. ກຳນປະເມນີ ຜນົ ໂດຍໃຊແ້ຶ ຟມ້ຶ ສະສມົ ຜນົ ງຳນ (Portfolios) ....................................................145 ບດົ ທີ 11.....................................................................................................................................146 ກຳນຈດັ ເຮດັ ແຜນກຳນສອນ...........................................................................................................146 I. ຄວຳມຫມຳຍ ແລະ ຄຳຈຳກດັ ຄວຳມຂອງກຳນວຳງແຜນກຳນສອນ...................................................146 III. ອງົ ປະກອບຂອງແຜນກຳນສອນ.............................................................................................150 IV. ກຳນກຳນດົ ຈດຸ ໝຳຍຂອງຫນ່ື ວຍກຳນສອນ (Unit) ...................................................................152 V. ຂະບວນກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ..............................................................................................154 VI. ຂະບວນກຳນວດັ ຜນົ ...........................................................................................................155 VII. ກຳນຈດັ ແຜນກຳນສອນໃນລກັ ສະນະຫນ່ື ວຍ (Unit) ...............................................................156 ບດົ ທີ 12....................................................................................................................................161 ນະວດັ ຕະກຳ ແລະ ເຕກັ ໂນໂລຊທີ ຳງກຳນສອນ ..................................................................................161 I. ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນແບບບ່ື ມລີ ະດບັ ຊນັ້ຶ (non-graded) ...............................................................161 v

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ II. ກຳນສອນທຳງໄກ (Distance Learning).............................................................................162 III. ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນແບບຮ່ື ວມມ (Cooperative Learning)....................................................163 IV. ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນເປັນລຳຍບຸກຄນົ (Individualized Learning) ............................................163 V. ກຳນໃຊນ້ຶ ະວດັ ຕະກຳ ເຕກັ ໂນໂລຊໃີ ນກຳນສອນ........................................................................164 V. ເຕກັ ໂນໂລຊອີ ່ື ນໆທຳງກຳນສກສຳ ...........................................................................................173 vi

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ບດົ ທີ 1 ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຢື່ ຳງເປັນລະບບົ ແລະ ກຳນສອນທື່ ມີ ປີ ະສດິ ທພິ ຳບ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ຫ ກຳນບອກເລື່ ຳົ ກະຕຸນຶ້ ເພື່ ອໃຫຜຶ້ ູອຶ້ ່ື ນເຮດັ ແລະ ປະຕບິ ດັ ຕຳມໃນ ລກັ ສະນະຂອງກຳນສອນ ເກດີ ຂນຶ້ ມຳເປັນເວລຳດນົ ແລວຶ້ ເຊ່ື ງິ ສ່ື ວນໃຫຍ່ື ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຈະເກດີ ຂນ້ຶ ສະເພຳະ ໃນຄອບຄວົ ຫ ຜູທ້ຶ ື່ ຄີ ຸນຶ້ ເຄຍີ ກນັ . ໃນລກັ ສະນະຂອງກຳນອະທບິ ຳຍວທິ ກີ ຳນ ບອກເລື່ ຳົ ເຮດັ ໃຫເ້ຶ ບ່ື ງິ , ຝກງຳນ, ຝກ ປະຕບິ ດັ ເຊື່ ນັ : ຄອບຄວົ ຊຳວນຳ ຈະອບົ ຮມົ ສື່ ງັ ສອນລູກຫຳນຂອງຕນົ ໃຫຮ້ຶ ູຈຶ້ ກັ ວທິ ກີ ຳນ ແລະ ຂະບວນກຳນເຮດັ ໜຳ້ຶ ທ່ື ກີ ຳນເບ່ື ງິ ແຍງສດັ ລຽ້ຶ ງ, ກຳນປຸກ ແລະ ເກບັ ກ່ື ຽວພດຜນົ ຝກໃຫສຶ້ ງັ ເກດວທິ ກີ ຳນໃຊປຶ້ ະໂຫຍດຈຳກດນິ ຕນົ້ຶ ໄມ ຶ້ ແລະ ຊບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ. ສື່ ວນຄອບຄວົ ຊຳວປະມງົ ກຈະອບົ ຮມົ ສື່ ງັ ສອນລູກຫຳນຂອງຕນົ ໃຫຮ້ຶ ູຈຶ້ ກັ ກບັ ກຳນປະມງົ ກຳນໃຊເ້ຶ ຄື່ ອງມຕ່ື ຳງໆກຳນສງັ ເກດທດິ ທຳງລມົ ແລະ ທອ້ຶ ງຟຳ້ຶ ກຳນອອກເຮອ ກຳນເຮດັ ວຽກງຳນເທິງ ເຮອ ແລະ ອື່ ນໆ ເປັນຕນົຶ້ . ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໄດຮ້ຶ ບັ ກຳນພດັ ທະນຳເລອຶ້ ຍໆ ແລະ ຕ່ື ເນ່ື ອງກນັ ມຳຢື່ ຳງເປັນ ລະບບົ ຈນົ ເຂຳົ້ຶ ມຳສ່ື ູລະບບົ ກຳນສກສຳໃນໂຮງຮຽນ ເຊື່ ງິ ມຄີ ູເປັນຜູສຶ້ ອນ ໃຫຄຶ້ ວຳມຮູ,ຶ້ ແນວຄດິ ແລະ ຝກທກັ ສະ ເບອ້ຶ ງຕນົຶ້ ແກື່ ເດກັ ແລະ ເຍຳົ ວະຊນົ ໃຫສ້ຶ ຳມຳດດຳລງົ ຊວີ ດິ ຢ່ື ູໃນສງັ ຄມົ ຮື່ ວມກບັ ຜູອ້ຶ ື່ ນໄດ້ຶ ແລະ ສຳມຳດພດັ ທະນຳ ຄວຳມຮູ ຶ້ ແລະ ແນວຄດິ ຕື່ ຳງໆເພື່ ອກຳນປະກອບອຳຊບີ ຕ່ື ໄປ. I. ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຢ່ື ຳງມລີ ະບບົ ກຳນດຳເນນີ ງຳນຢ່ື ຳງມລີ ະບບົ ໃນເລື່ ອງໃດໆກຕຳມ ຄວນເຮດັ ໃຫກ້ຶ ຳນດຳເນນີ ງຳນນນັ້ຶ ປະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ໄດຶ້ ເຊື່ ງິ ລະບບົ ຂອງກຳນເຮດັ ວຽກງຳນໂດຍທ່ື ວົ ໄປຈະປະກອບດວຶ້ ຍ ຕວົ ປອ້ຶ ນ (input), ຂະບວນກຳນ (process), ຜນົ ຜະລດິ (output) ແລະ ກຳນປະເມນີ ຜນົ ຍອຶ້ ນກບັ (feedback) ເພ່ື ອກຳນປັບປຸງ. ອງົ ປະກອບເຫ່ື ຳົ ນີຶ້ ຈະມຄີ ວຳມ ສຳພນັ ເພື່ ອໃຫໄ້ຶ ດຜ້ຶ ນົ ງຳນ ຫ ຜນົ ຜະລດິ ຕຳມທ່ື ກີ ຳນດົ ຫ ຕຳມທ່ື ຫີ ວງັ ໄວ້ຶ ໂດຍກຳນປະເມນີ ຜນົ ຜະລດິ ທ່ື ໄີ ດ້ຶ ເພື່ ອ ນຳຂມຶ້ ນູ ຫ ບນັ ຫຳຕື່ ຳງໆນຳມຳປັບປຸງ ຕວົ ປອ້ຶ ນ ແລະ ຂະບວນກຳນ ເຊ່ື ງິ ຈະເປັນວງົ ອນັ ທ່ື ຕີ ື່ ເນື່ ອງກນັ ໄປໃນລະບບົ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນໂຮງຮຽນ ຫ ໃນຊນັຶ້ ຮຽນກເຊື່ ນັ ດຽວກນັ . ຕວົ ປອ້ຶ ນຂອງຂະບວນກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ຈະປະກອບດວຶ້ ຍ ຜູສ້ຶ ອນ, ຜູຮ້ຶ ຽນ, ຫກັ ສູດ, ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳ, ວທິ ກີ ຳນສອນ ແລະ ອື່ ນໆ ແລວ້ຶ ຈ່ື ງນຳມຳຈດັ ເຮດັ ເປັນ ແຜນກຳນສອນ. ສຳລບັ ຂະບວນກຳນນນັ້ຶ ຈະເປັນກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນໃນຊນັຶ້ ຮຽນ ຫ ກຳນນຳແຜນກຳນສອນມຳ ໃຊ້ຶ ເຊ່ື ງິ ຈະຕອຶ້ ງປະກອບດວ້ຶ ຍກດິ ຈະກຳກຳນສອນໃນຮູບແບບຕ່ື ຳງໆ ມທີ ກັ ສະກຳນສອນຂອງຄູ ແລະ ກຳນຈດັ ສະພຳບແວດລອ້ຶ ມໃນກຳນຮຽນເພ່ື ອເພ່ື ມີ ປະສດິ ທຜິ ນົ ໃນກຳນຮຽນຮູຂຶ້ ອງຜູຮຶ້ ຽນ ແລະ ດຳເນນີ ກຳນປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນຊນັ້ຶ ຮຽນສຳລບັ ຊື່ ວງເວລຳນນັຶ້ ໆ ເພ່ື ອໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນມຄີ ວຳມຮູຄຶ້ ວຳມສຳມຳດທກັ ສະໃນເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳນນັຶ້ ໆ ໃນທຸກໆດຳ້ຶ ນ ເຊ່ື ນັ : ພຸດທພິ ໄິ ສ, ຈດິ ພໄິ ສ, ແລະ ທກັ ສະພໄິ ສ ແລະ ເມ່ື ອປະເມນີ ປະສດິ ທຜິ ນົ ຂອງ ຜູຮ້ຶ ຽນແລວ້ຶ ຈ່ື ງນຳຂມຶ້ ູນມຳວເິ ຄຳະ ເພ່ື ອດຳເນນີ ກຳນປັບປຸງຕວົ ປອ້ຶ ນ ແລະ ຂະບວນກຳນຕ່ື ໄປ. 1

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ຂະບວນກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ກຳນປັບປູງ ຄູ - ນກັ ຮຽນ ດຳເນນີ ກຳນສອນ, ທກັ ຜູຮຶ້ ຽນມຄີ ວຳມສຳມຳດ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳ, ຫກັ ສູດ, ສະກຳນສອນ, ກຳນສຳຶ້ ງ ຕຳມຈດຸ ປະສງົ ດຳ້ຶ ນ ສະພຳບແວດລອ້ຶ ມ, ວທິ ີ ບນັ ຍຳກຳດໃນຫອ້ຶ ງຮຽນ - ພຸດທພິ ໄິ ສ ສອນ, ໄລຍະເວລຳ ແລະ ແລະ ກຳນໃຊອຶ້ ຸປະກອນ - ຈດິ ພໄິ ສ ອຸປະກອນກຳນສອນ ກຳນສອນ - ທກັ ສະພໄິ ສ ແຜນກຳນສອນ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ ຕວົ ປຶ້ອນ ຂະບວນກຳນ ຜນົ ຜະລດິ ກຳນສອນທື່ ດີ ຢີ ື່ ຳງຖກຕອຶ້ ງນນັຶ້ ຈະມລີ ກັ ສະນະຂອງກຳນເປັນລະບຽບ, ເປັນລະບບົ ແລະ ມຄີ ວຳມຕ່ື ເນື່ ອງ ຂອງກຳນດຳເນນີ ງຳນ ເຊ່ື ງິ ເລື່ ມີ ຕງັ້ຶ ແຕ່ື ກຳນວຳງແຜນງຳນ ກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນ ກຳນປະເມນີ ຜນົ ກຳນສອນ ແລະ ກຳນປັບປຸງກຳນສອນ ອຳດຈະກ່ື ຳວໄດວ້ຶ ື່ ຳກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຢ່ື ຳງມລີ ະບບົ ຈະມລີ ກັ ສະນະຂອງກຳນ ດຳເນນີ ງຳນດື່ ງັ ຕື່ ໄປນ.ີຶ້ 1. ຜູສຶ້ ອນສຳຫວດສະພຳບແວດລອຶ້ ມຕ່ື ຳງໆ ໃນສ່ື ວນທ່ື ກີ ື່ ຽວຂອ້ຶ ງກບັ ໂຮງຮຽນ ຜູຮ້ຶ ຽນ ເນອ້ຶ ໃນສຳລະຂອງວຊິ ຳທ່ື ີ ຈະດຳເນນີ ກຳນສອນ ຂມຶ້ ູນຕື່ ຳງໆ ທ່ື ຈີ ະນຳມຳເປັນຊບັ ພະຍຳກອນປະກອບກຳນສອນ 2. ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອ້ຶ ງນຳຂມ້ຶ ູນທ່ື ໄີ ດຈຶ້ ຳກກຳນສຳຫວດ ນຳມຳກຳນດົ ແຜນກຳນສອນ ໂດຍກຳນດົ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນ ສອນ ກຳນຈດັ ເນອຶ້ ໃນສຳລະໃຫສ້ຶ ອດຄ່ື ອງກນັ ກຳນດົ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ແລະ ອຸປະກອນກຳນ ສອນ 3. ຈດັ ກຽມເພື່ ອສຳ້ຶ ງສະພຳບແວດລອຶ້ ມຂອງກຳນສອນທ່ື ໄີ ດກ້ຶ ຳນດົ ໄວຶ້ ໂດຍກຳນຜະລດິ ສື່ ກຳນສອນທ່ື ມີ ີ ປະສດິ ທພິ ຳບ ສອດຄ່ື ອງກບັ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທື່ ຈີ ະສອນ ກຳນດົ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນທ່ື ໜີ ຳຶ້ ສນົ ໃຈ ແລະ ກຳນສຳຶ້ ງແບບທດົ ສອບ 4. ດຳເນນີ ກຳນສອນຕຳມແນວທຳງທ່ື ກີ ຳນດົ ໄວຶ້ ໂດຍຈດັ ໃຫມຶ້ ສີ ະພຳບແວດລອ້ຶ ມທ່ື ເີ ອອ້ຶ ຕື່ ເຮດັ ໃຫກຶ້ ຳນຮຽນ - ກຳນສອນເປັນທື່ ໜີ ຳຶ້ ສນົ ໃຈ ແລະ ຜູຮ້ຶ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູຕ້ຶ ຳມວດັ ຖຸ ປະສງົ ທ່ື ກີ ຳນດົ 5. ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນຮູຂ້ຶ ອງຜູຮຶ້ ຽນຕຳມແນວທຳງກຳນປະເມນີ ຜນົ ທ່ື ໄີ ດກຶ້ ຳນດົ ໄວເ້ຶ ພື່ ອກວດສອບພດຕກິ ຳ ແລະ ຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນຮຽນຮູຂ້ຶ ອງຜູຮ້ຶ ຽນ ຕຳມເກນ ແລະ ເງ່ືອນໄຂທື່ ກີ ຳນດົ ໄວໃຶ້ ນຈດຸ ປະສງົ ເຊ່ື ງິ ພດຕິ ກຳ 2

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ 6. ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອ້ຶ ງປະເມນີ ຜນົ ຍອ້ຶ ນກບັ ຈຳກຜນົ ສຳເລດັ ໃນກຳນຮຽນຮູຂຶ້ ອງນກັ ຮຽນ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນ ສອນຂອງຕນົ ເອງ ເພື່ ອນຳມຳເປັນຂມຶ້ ນູ ໃນກຳນປັບປຸງກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງໃຫມ້ຶ ປີ ະສດິ ທພິ ຳບສູງຂນຶ້ ກຳນຈດັ ລະບບົ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນຊນັ ຶ້ ຮຽນ ຈະຕອຶ້ ງປະກອບດວ້ຶ ຍແນວທຳງກຳນດຳເນນີ ງຳນເປັນຂນັ ຶ້ ຕອນ ດື່ ງັ ຕື່ ໄປນີ ຶ້ 1. ກຳນຈດັ ກຽມຊບັ ພະຍຳກອນ ແລະ ວຳງແຜນກຳນສອນ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອ້ຶ ງສຳຫວດບນັ ຫຳຂອງກຳນສອນວ່ື ຳເກີດ ຈຳກຫຍງັ ແລະ ສ່ື ງິ ໃດເປັນອຸປະສກັ ສຳລບັ ກຳນສອນ ແລະ ເພື່ ອໃຫກຶ້ ຳນສອນນນັ້ຶ ເກດີ ປະສດິ ທພິ ຳບ ຈະຕອຶ້ ງນຳສ່ື ງິ ໃດມຳເປັນອົງປະກອບຂອງກຳນສອນ ພິຈຳລະນຳວ່ື ຳສ່ື ຊະນດິ ໃດທື່ ເີ ໝຳະສມົ ສຳລັບຜູສ້ຶ ອນ ແລະ ກຳນສອນ. ນອກຈຳກນີ,້ຶ ຈະຕອ້ຶ ງສຳຫວດຊບັ ພະຍຳກອນຕ່ື ຳງໆ ທ່ື ມີ ຢີ ື່ ູໃນໂຮງຮຽນ ຫ ສະພຳບແວດລອຶ້ ມຂອງຊຸ ມຊົນທື່ ີ ໂຮງຮຽນຕງັຶ້ ຢື່ ູ ເພ່ື ອໃຫສ້ຶ ຳມຳດນຳມຳໃຊເຶ້ ສມີ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫເ້ຶ ກດີ ປະສດິ ທພິ ຳບຂນຶ້ ເຊື່ ນັ : ພູມປັນຍຳ ຊຳວບຳຶ້ ນ ຫ ວດັ ຖຸຕ່ື ຳງໆ ຈຳກນນັ້ຶ ຈື່ ງນຳມຳກຳນດົ ວດັ ຖຸປະສງົ ຂອງກຳນສອນ ແລວຶ້ ຈື່ ງນຳຂມ້ຶ ູນຕື່ ຳງໆມຳຈດັ ກຽມ ກຳນສອນ ຫ ກຳນວຳງແຜນກຳນສອນຕ່ື ໄປ. 2. ກຳນເລອກວທິ ສີ ອນ ແລະ ສື່ ກຳນສອນຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງສກສຳເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທ່ື ຈີ ະສອນຄວຳມສອດຄື່ ອງຂອງເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳກບັ ວທິ ກີ ຳນສອນ ເຊື່ ງິ ມຢີ ່ື ູຫຳຍຮູບແບບນຳກນັ ກຳນດົ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ໂດຍຄຳນງເຖິງ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນສອນ ແລະ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳເພ່ື ອໃຫກ້ຶ ຳນສອນນນັ້ຶ ເກດີ ປະສດິ ທພິ ຳບສູງສຸດ ເຊື່ ນັ ດຽວກບັ ກຳນໃຊສຶ້ ່ື ກຳນສອນ ເຊ່ື ງິ ຈະຕອ້ຶ ງໃຫສ້ຶ ອດຄື່ ອງກບັ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ເວລຳ ສະພຳບຂອງຫອຶ້ ງຮຽນ ແລະ ເໝຳະສມົ ກບັ ໄວ ແລະ ຄວຳມສນົ ໃຈຂອງຜູຮ້ຶ ຽນໄດ.້ຶ 3. ກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນ ຂນັຶ້ ຕອນຂອງກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນເປັນຂນັ້ຶ ຕອນທື່ ສີ ຳຄນັ ທື່ ສີ ຸດຂອງລະບບົ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ເຊ່ື ງິ ຈະເປັນກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນ ຫ ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຕຳມແຜນກຳນສອນທ່ື ີ ກຳນດົ ໄວແ້ຶ ລວ້ຶ ເພ່ື ອໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູຕ້ຶ ຳມຈດຸ ປະສງົ ທື່ ກີ ຳນດົ ໄວ.້ຶ 4. ກຳນປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ແລະ ກຳນປະເມນີ ຜນົ ຍອຶ້ ນກບັ ເພ່ື ອປັບປຸງກຳນສອນ ເຊື່ ງິ ຈະເປັນກຳນ ກວດສອບ ຫ ທດົ ສອບຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ຫ ຄວຳມສຳເລດັ ຂອງຜູຮຶ້ ຽນໃຫຖ້ຶ ກຕຳມຈດຸ ປະສງົ ທ່ື ໄີ ດຶ້ ກຳນດົ ໄວພ້ຶ ຈິ ຳລະນຳຜນົ ທື່ ໄີ ດຶ້ ເພື່ ອນຳມຳປະເມນີ ຜນົ ຍອ້ຶ ນກບັ ສຳລບັ ນຳຂມ້ຶ ູນມຳໃຊໃຶ້ ນກຳນປັບປຸງກຳນໃນເວລຳ ດຽວກນັ ກຈະເປັນກຳນສອນຂອງຜູສຶ້ ອນຕື່ ໄປ. ກຳນສອນທື່ ມີ ປີ ະສດິ ທພິ ຳບນນັ້ຶ ຜູສຶ້ ອນຈະຕອ້ຶ ງມຄີ ວຳມສຳມຳດ, ມຄີ ວຳມຮູ ້ຶ ແລະ ມທີ ກັ ສະໃນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫແຶ້ ກື່ ນກັ ຮຽນ ເຊື່ ງິ ຄທູ ື່ ມີ ປີ ະສບົ ກຳນໃນດຳຶ້ ນກຳນສອນຈະສຳມຳດປັບກດິ ຈະກຳ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນຊນັ້ຶ ຮຽນໃຫເຶ້ ໝຳະສມົ ກບັ ຜູຮຶ້ ຽນ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳສະພຳບແວດລອຶ້ ມ ແລະ ສະຖຳນະກຳນ 3

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ຕື່ ຳງໆ ໄດເ້ຶ ປັນຢື່ ຳງດ.ີ ນອກຈຳກນ,ີຶ້ ຄູຈະຕອຶ້ ງມຄີ ວຳມຮູກຶ້ ື່ ຽວກບັ ກຳນສອນ ແລະ ຄວຳມຮູໃຶ້ ນດຳ້ຶ ນຕື່ ຳງໆຕ່ື ໄປນີຶ້ ເພ່ື ອຊ່ື ວຍໃຫກ້ຶ ຳນສອນຂອງຄປູ ະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ໄດ.້ຶ 1. ຄວຳມຮູໃ້ຶ ນດຳຶ້ ນເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳທື່ ຈີ ະສອນ 2. ຄວຳມຮູກ້ຶ ່ື ຽວກບັ ກຳນຈດັ ສະພຳບແວດລອຶ້ ມ ແລະ ກຳນສຳຶ້ ງບນັ ຍຳກຳດໃນຊນັ້ຶ ຮຽນ 3. ຄວຳມຮູກ້ຶ ື່ ຽວກບັ ຫກັ ສູດ ເອກະສຳນຫກັ ສູດ ແລະ ໂປຣແກມກຳນສອນ 4. ຄວຳມຮູກ້ຶ ື່ ຽວກບັ ຜູຮຶ້ ຽນ 5. ຄວຳມຮູກ້ຶ ື່ ຽວກບັ ກຳນຈດັ ກຳນສກສຳ ແລະ ສະພຳບແວດລອຶ້ ມຂອງຊຸມຊນົ 6. ຄວຳມຮູໃ້ຶ ນດຳຶ້ ນຈດຸ ໝຳຍຂອງກຳນສກສຳ ທງັ ໃນດຳ້ຶ ນຈດິ ພໄິ ສທ່ື ໃີ ຫແຶ້ ກື່ ຜູຮຶ້ ຽນ ນອກຈຳກຄວຳມຮູໃຶ້ ນດຳ້ຶ ນຕື່ ຳງໆແລວ້ຶ ຜູສຶ້ ອນຈະຕອຶ້ ງຮູຈ້ຶ ກັ ກຳນຄດິ ຢ່ື ຳງມເີ ຫດຜນົ ມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນ ກຳນຕດັ ສນິ ໃຈ ປັບປຸງ ຫ ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໄດຢຶ້ ື່ ຳງເປັນລະບບົ ມທີ ກັ ສະກຳນສອນກ່ື ອນເຂຳົຶ້ ຊນັ້ຶ ຮຽນ ໃນລະຫວື່ ຳງກຳນສອນ ຫ ຫງັ ຈຳກກຳນສອນສຳເລດັ ແລວຶ້ ແລະ ຄວຳມສຳພນັ ຂອງທກັ ສະທື່ ຕີ ່ື ເນື່ ອງກນັ ເຊ່ື ິງຈະເຮັດໃຫຄຶ້ ູສຳມຳດດຳເນີນກຳນສອນໃນຊນັຶ້ ຮຽນໄດຢຶ້ ່ື ຳງມປີ ະສດິ ທພິ ຳບ ແລະ ບັນລຸຜນົ ຕຳມຈຸດໝຳຍທື່ ີ ກຳນດົ ໄວຄຶ້ ູ ແລະ ກຳນສອນຂອງຄູ. ກຳນສອນເປັນທກັ ສະທື່ ຂີ ອ້ຶ ນຂຳຶ້ ງຈະຊບັ ຊອ້ຶ ນ ເຊື່ ງິ ຜູທ້ຶ ່ື ມີ ທີ ກັ ສະໃນກຳນສອນຈະຕອ້ຶ ງມຄີ ວຳມຮູໃຶ້ ນເນອຶ້ ໃນ ວຊິ ຳທ່ື ີຈະສອນ ແລະ ຮູວ້ຶ ິທທີ ່ື ຈີ ະຖື່ ຳຍທອດຄວຳມຮູນຶ້ ນັ້ຶ ໃຫແຶ້ ກື່ ຜູຮຶ້ ຽນ ຍງັ ສຳມຳດປັບສະຖຳນະກຳນ ຫ ຈດັ ສະພຳບແວດລອຶ້ ມ ແລະ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫເຶ້ ໝຳະສມົ ແລະ ສອດຄື່ ອງກບັ ຜູຮ້ຶ ຽນໄດ.້ຶ ນອກຈຳກ ນ,ີ້ຶ ຍງັ ໝຳຍເຖິງວທິ ກີ ຳນເພື່ ອກະຕຸ ນ້ຶ ຄວຳມສນົ ໃຈເພ່ື ອໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ຫ ມທີ ກັ ສະໃນເລ່ື ອງໃໝ່ື ໆ ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນທ່ື ຫີ ຳກຫຳຍໃນແນວທຳງທື່ ສີ ອດຄ່ື ອງກບັ ຈດຸ ໝຳຍຂອງກຳນສກສຳ ຂະບວນ ວຊິ ຳສະພຳບແວດລອ້ຶ ມ ລະດບັ ຄວຳມສຳມຳດ ແລະ ຄວຳມພອ້ຶ ມຂອງຜູຮຶ້ ຽນ ຕະຫລອດຈນົ ກຳນໃຊເຶ້ ວລຳໄດຢຶ້ ່ື ຳງເ ໝຳະສມົ . ນອກຈຳກນ,ີ້ຶ ກຳນສອນທງັ ໝດົ ເຖງິ ກຳນໃຫຄ້ຶ ຳແນະນຳ ແນວຄດິ ສື່ ງົ ເສມີ ແລະ ສະໜບັ ສະໜູນໃຫຜຶ້ ູຶ້ ຮຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູ ຶ້ ມຄີ ວຳມສຳມຳດ ມທີ ກັ ສະໄດສ້ຶ ູງສຸດຕຳມສກັ ກະຍຳພຳບຂອງຜູຮ້ຶ ຽນໂດຍທື່ ວົ ໄປຄູແຕ່ື ລະຄນົ ຄວນມບີ ຸກຄະລກິ ແລະ ວທິ ດີ ຳເນນີ ງຳນທ່ື ເີ ປັນເລ່ື ອງສະເພຳະຂອງຕນົ . ກຳນສກສຳບດົ ບຳດ ແລະ ຫນຳຶ້ ທື່ ຂີ ອງຄູຢື່ ຳງລະອຽດຈະຊື່ ວຍໃຫຜ້ຶ ູສຶ້ ອນເຂຳົ້ຶ ໃຈບດົ ບຳດໃນວຊິ ຳຊບີ ຂອງຕນົ ເອງ ແລະ ເປັນແນວທຳງໃນກຳນປັບປຸງຕນົ ເອງດວ້ຶ ຍ ເຊື່ ງິ ລກັ ສະນະຂອງຄູທື່ ສີ ອນໃນຊນັຶ້ ຮຽນຈະມຢີ ່ື ູ 4 ປະເພດ ຄ: 1. ເຂມັ້ຶ ງວດໃນກຳນສອນ (Authoritarian) ຄູປະເພດນຈີຶ້ ະເຂມັຶ້ ງວດ ແລະ ຄວບຄຸມນກັ ຮຽນຢ່ື ຳງຫລຳຍ ນກັ ຮຽນຈະຕອຶ້ ງນື່ ງັ ປະຈຳບື່ ອນນ່ື ງັ ຂອງຕນົ ເອງຕະຫລອດພຳກຮຽນໃນວິຊຳນັນ້ຶ ໆ ໂຕະຮຽນ ແລະ ເກຳົຶ້ ອີນຶ້ ່ື ງັ ຈະຕອ້ຶ ງຢ່ື ູໃນລະບຽບໃນລະຫວ່ື ຳງກຳນຮຽນ ນກັ ຮຽນຈະຕອ້ຶ ງນ່ື ງັ ຮຽນໃນບ່ື ອນນ່ື ງັ ຂອງຕນົ ເອງ ແລະ ບື່ ອະນຸຍຳດໃຫນ້ຶ ກັ ຮຽນຍື່ ຳງໄປມຳໃນຊັນ້ຶ ຮຽນ ຫ ລຳ ອອກນອກຊນັຶ້ ຮຽນ. ດື່ ງັ ນນັ້ຶ , ນກັ ຮຽນຈະຮຽນຕຳມທື່ ຄີ ສູ ອນ ໂດຍບື່ ມກີ ຳນຖຳມຄຳຖຳມ, ເວຳົຶ້ ຫ ປກສຳຫຳລກນັ ລະຫວື່ ຳງນກັ ຮຽນ ຄູປະເພດນຈີ້ຶ ະບື່ ນຍິ ມົ ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນທ່ື ນີ ອກົ ເໜອຈຳກກຳນສອນໃນຊນັຶ້ ຮຽນ ແລະ ມີ ຄວຳມເຫນັ ວື່ ຳ ກດິ ຈະກຳອ່ື ນໆຈະເຮດັ ໃຫນ້ຶ ກັ ຮຽນຂຳດຄວຳມສນົ ໃຈໃນກຳນຮຽນ ນກັ ຮຽນຄວນຈະຮຽນຮູ ້ຶ ແລະ ໄດຮຶ້ ບັ ຄວຳມຮູຢຶ້ ື່ ຳງແທຈຶ້ ງິ ຈຳກກຳນຟັງບັນຍຳຍຂອງຄູເທື່ ົຳນນັຶ້ ສຳລບັ ນກັ ຮຽນເອງຈະບື່ ກຳຶ້ ທ່ື ີຈະຄດິ ຫ ສະແດງ 4

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ຄວຳມຄດິ ເຫນັ . ເນື່ ອງຈຳກຈະຕອ້ຶ ງເຮດັ ຕຳມທື່ ຄີ ູບອກໃຫເຶ້ ຮດັ ແລະ ຄູຈະເປັນຜູຕ້ຶ ດັ ສນິ ໃຈແຕື່ ພຽງຜູດ້ຶ ຽວ. ດ່ື ງັ ນນັຶ້ , ລກັ ສະນະກຳນສອນຂອງຄູແບບນີ້ຶ ຈະບື່ ສຳ້ຶ ງແຮງຈງູ ໃຈໃນກຳນຮຽນ ແລະ ບື່ ກື່ ໃຫເຶ້ ກດີ ຄວຳມຄດິ ລເິ ລ່ື ມີ ທ່ື ດີ ແີ ກ່ື ນກັ ຮຽນ ບນັ ຍຳກຳດໃນກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຈະຂອຶ້ ນຂຳຶ້ ງອດອດັ . 2. ມຄີ ວຳມເປັນຄູ (Authoritative) ລກັ ສະນະຂອງຄູປະເພດນຈີຶ້ ະເຂມັຶ້ ງວດ ແລະ ຄວບຄຸມນກັ ຮຽນເຊື່ ນັ ດຽວກນັ ແຕ່ື ໃຫໂຶ້ ອກຳດ ແລະ ສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນໄດມຶ້ ອີ ດິ ສະຫລະດວຶ້ ຍ ຄຈູ ະອະທບິ ຳຍ ແລະ ຊແີ້ຶ ຈງເຫດຜນົ ໃຊກຶ້ ດົ ລະບຽບໃນຊນັ້ຶ ຮຽນ ຫ ກຳນຕດັ ສນິ ໃຈຂອງຄູໃນເລ່ື ອງໃດເລ່ື ອງໜ່ື ງ ໃນກລະນທີ ື່ ນີ ກັ ຮຽນເຮດັ ຜດິ ລະບຽບ ຄູຈະລງົ ໂທດ ຫ ບອກກ່ື ຳວ ດວຶ້ ຍວທິ ສີ ຸພຳບ ແຕື່ ເຂມັຶ້ ແຂງ ແລະ ເອຳົ ຈງິ ເອຳົ ຈງັ ຄູຈະເປີດໂອກຳດໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນສະແດງຄວຳມຄດິ ເຫນັ ໄດໃ້ຶ ນຊັນຶ້ ຮຽນ ຫ ລະຫວື່ ຳງກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ຖຳ້ຶ ຄວຳມຄດິ ເຫນັ ຫ ຄຳຖຳມນນັຶ້ ສອດຄ່ື ອງກບັ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທື່ ກີ ຳລັງ ຮຽນຢ່ື ູ ບນັ ຍຳກຳດກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ຈະເປີດໂອກຳດໃຫນ້ຶ ກັ ຮຽນໄດຮ້ຶ ຽນຮູ ຶ້ ແລະ ຝກທກັ ສະໃນກຳນສື່ ສຳນ ເຊື່ ງິ ກນັ ແລະ ກນັ ຄູຈະສະແດງຄວຳມເອຳົ ໃຈໃສ່ື ນກັ ຮຽນ ໃຫຄຶ້ ວຳມສນົ ໃຈ ແລະ ໃຫກຶ້ ຳລງັ ໃຈແກ່ື ນກັ ຮຽນໃນ ກຳນຮຽນ ຄູຈະກວດວຽກບຳຶ້ ນນກັ ຮຽນ ແລະ ໃຫຂ້ຶ ສຶ້ ະເໜີແນະ ສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນມຄີ ວຳມເຊ່ື ອມໝນັ້ຶ ຕນົ ເອງ ມພີ ດຕກິ ຳທ່ື ຕີ ອບສະຫນອງຕື່ ສງັ ຄມົ ໃນທຳງທ່ື ຖີ ກຕອຶ້ ງ ແລະ ກະຕຸນຶ້ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນສຳມຳດເຮດັ ກດິ ຈະກຳໃຫ້ຶ ປະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ໄດ.້ຶ ຄູຈະເປັນຜູແຶ້ ນະນຳໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນເຮດັ ໂຄງກຳນຕ່ື ຳງໆ ໃຫປຶ້ ະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ດວຶ້ ຍຕນົ ເອງ ຫລຳຍກວື່ ຳຈະເປັນຜູນ້ຶ ຳໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນເຮດັ ໂຄງກຳນຕຳມຄວຳມປະສງົ ຂອງຄູ. 3. ຕຳມໃຈນກັ ຮຽນ (Laissez-faire) ຄູຈະອອກຄຳສື່ ງັ ຫ ກວດກຳເບື່ ງິ ແຍງນກັ ຮຽນນອ້ຶ ຍຫລຳຍ ສື່ ວນໃຫຍື່ ແລວ້ຶ ຄູຈະອະນຸຍຳດໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນເຮັດ ດວ້ຶ ຍຕນົ ເອງ ຕຳມຄວຳມພໃຈ ແລະ ຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນຂອງນກັ ຮຽນ ຄຈູ ະບື່ ໃຊກ້ຶ ດົ ລະບຽບໃດໆບງັ ຄບັ ກຳນປະພດ ຂອງນກັ ຮຽນ ແລະ ບື່ ຕອ້ຶ ງກຳນເຮດັ ໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນຮູສ້ຶ ກເສຍໃຈ ຫ ຜດິ ຫວງັ ເມ່ື ອນກັ ຮຽນບື່ ສນົ ໃຈບດົ ຮຽນ ຄູຈະ ຄດິ ວື່ ຳກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງບ່ື ສຳມຳດສຳຶ້ ງຄວຳມສນົ ໃຈໃຫແຶ້ ກ່ື ນກັ ຮຽນໄດ້ຶ ແລະ ເມື່ ອນກັ ຮຽນເວຳົ້ຶ ຫ ຖຳມໃນ ລະຫວ່ື ຳງກຳນບນັ ຍຳຍ. ຄູຈະຍອມຮບັ ແລະ ເຊື່ ອວ່ື ຳນກັ ຮຽນຈະຕອ້ຶ ງມເີ ລ່ື ອງສຳຄນັ ທື່ ີຈະເວຳົຶ້ ຫ ໃຫຂ້ຶ ສ້ຶ ະເໜີ ແນະ ໃນລະຫວື່ ຳງກຳນສອນ ຄູຈະໃຫຄຶ້ ວຳມສນົ ໃຈ ແລະ ເອຳົ ໃຈໃສື່ ຕ່ື ຄວຳມຮູສຶ້ ກ ແລະ ອຳລມົ ຂອງນກັ ຮຽນ ຕະຫລອດເວລຳ ຫລຳຍກວ່ື ຳກຳນຄວບຄຸມຊນັ້ຶ ຮຽນ. ໃນບຳງເທື່ ອຄູຈະບ່ື ສນົ ໃຈກບັ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳກຳນໃນກຳນຕດັ ສນິ ໃຈ ແຕ່ື ຈະຂນຶ້ ຢື່ ູກບັ ຄວຳມຄດິ ເຫນັ ຫ ຄວຳມຮູສ້ຶ ກຂອງນກັ ຮຽນທງັ ຊນັ້ຶ ເປັນສື່ ວນໃຫຍ່ື . ຄູລກັ ສະນະນຕີຶ້ ອ້ຶ ງກຳນທື່ ີ ຈະເປັນໝື່ ເູ ພ່ື ອນ ຫ ເປັນມດິ ກບັ ນກັ ຮຽນທງັ ໃນຊນັ້ຶ ຮຽນ ແລະ ນອກເວລຳຮຽນ ໂດຍບື່ ມຂີ ອບເຂດລະຫວື່ ຳງກຳນ ເປັນຄູ ແລະ ກຳນເປັນໝື່ ູເພື່ ອນກບັ ນກັ ຮຽນ ກຳນຕຳມໃຈນກັ ຮຽນໃນລກັ ສະນະນຈີ້ຶ ະເຮດັ ໃຫນ້ຶ ກັ ຮຽນບ່ື ສຳມຳດ ຄວບຄຸມຕນົ ເອງໃນກຳນປະພດ ຫ ປະຕບິ ດັ ຕ່ື ສງັ ຄມົ ໃນທຳງທື່ ຖີ ກຕອ້ຶ ງໄດ.ຶ້ ເນ່ື ອງຈຳກຄູລະເລຍີ ກຳນຄວບຄຸມ ເມື່ ອຖຳມຄວຳມເຫນັ ຂອງນກັ ຮຽນກ່ື ຽວກບັ ຄໃູ ນລກັ ສະນະນີ້ຶ ຈະໄດຮຶ້ ບັ ຄຳຕອບວ່ື ຳ ຄເູ ປັນຄນົ ໃຈດທີ ື່ ນີ ກັ ຮຽນທຸກ ຄນົ ມກັ ທຸກຢ່ື ຳງເບ່ື ງິ ງື່ຳຍໆ ສຳລບັ ກຳນຮຽນ ໃນຊນັຶ້ ຮຽນບື່ ຄ່ື ອຍມລີ ະບຽບ ແຕ່ື ເຮຳົ ຈະບື່ ໄດຮ້ຶ ບັ ຫຍງັ ເລຍີ ໃນກຳນ ຮຽນ. 4. ບື່ ເອຳົ ໃຈໃສື່ ກຳນສອນ (Indifferent) ຄູໃນລກັ ສະນະນຈີ້ຶ ະບື່ ໃສ່ື ໃຈກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນຊນັ້ຶ ຮຽນ ຫ ນກັ ຮຽນ ຄຈູ ະສອນໄປ ເລອ້ຶ ຍໆຄຊື່ ວົ ໂມງ ກື່ ອນໆທື່ ີເຄຍີ ສອນມຳ ບື່ ມກີ ຳນຄວບຄຸມ ຫ ກວດກຳກຳນຮຽນຂອງນກັ ຮຽນແຕ່ື ແນວໃດ ບ່ື ສົນໃຈທ່ື ີຈະຈດັ 5

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ກດິ ຈະກຳກຳນສອນອ່ື ນໆນອກສະຖຳນທ່ື ີ ຫ ສະເໜໂີ ຄງກຳນທຳງວຊິ ຳກຳນ ບື່ ກຽມກຳນສອນ ດື່ ງັ ນນັຶ້ , ຫອຶ້ ງຮຽນ ຈ່ື ງຂອ້ຶ ນຂຳຶ້ ງຂຳດລະບຽບວິໃນທ່ື ີດງີ ຳມ ຄູຂຳດທັກສະໃນກຳນສອນ ບື່ ມຄີ ວຳມເຊ່ື ອມໝນັຶ້ ແລະ ບ່ື ສື່ ງົ ເສີມໃຫ້ຶ ນກັ ຮຽນມລີ ະບຽບວໃິ ນ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນດຳເນີນໄປໃນລກັ ສະນະທ່ື ຂີ ຳຶ້ ເວລຳໄປມໆ້ຶ ເທື່ ຳົ ນນັ້ຶ ນກັ ຮຽນບ່ື ມີ ໂອກຳດຝກທກັ ສະກຳນສນົ ທະນຳ ກຳນສ່ື ສຳນ ເວຳົຶ້ ຈຳ ຫ ຖົກຖຽງບນັ ຫຳຕ່ື ຳງໆ ຄູບ່ື ສຳມຳດຄວບຄຸມຊນັຶ້ ຮຽນໄດ້ຶ ແລະ ນກັ ຮຽນຈະບ່ື ໄດຮຶ້ ບັ ຄວຳມຮູໃຶ້ ນກຳນຮຽນເລີຍ ບ່ື ມກີ ຳນສື່ ົງວຽກບຳຶ້ ນ ກຳນສອນສື່ ວນໃຫຍື່ ຈະເປັນກຳນ ບນັ ຍຳຍໂດຍບ່ື ມອີ ຸປະກອນກຳນສອນ ຖຳຶ້ ມເີ ວລຳເຫອໃນທຳ້ຶ ຍຊ່ື ວົ ໂມງ ຄຈູ ະໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນອື່ ຳນຫຍງັ ສງຽບໆ ຫ ເວຳົຶ້ ກນັ ຄ່ື ອຍໆ ນກັ ຮຽນຈະຕອຶ້ ງຮບັ ຜດິ ຊອບກຳນຮຽນ ສກສຳ ແລະ ຂນົ ຂວຳຍຫຳຄວຳມຮູເ້ຶ ພ່ື ມິ ເຕມິ ດວຶ້ ຍຕນົ ເອງກຳນ ດຳເນນີ ກຳນສອນເປັນສລີ ະປະຢ່ື ຳງໜື່ ງ ແລະ ຜູສຶ້ ອນກຈະເຮດັ ຫນຳຶ້ ທື່ ເີ ປັນສລິ ະປິນ ຫ ຜູສ້ຶ ະແດງ ເຊື່ ງິ ຈະຕອຶ້ ງ ຖ່ື ຳຍທອດຄວຳມຮູ ້ຶ ຄວຳມສຳມຳດ ແລະ ທກັ ສະ ໄປສື່ ູຜູຮຶ້ ຽນ ເຊື່ ງິ ເປັນສ່ື ງິ ທ່ື ມີ ຊີ ວີ ດິ ມຄີ ວຳມຮູສ້ຶ ກ ສຳມຳດຮບັ ຮູ ້ຶ ແລະ ຮຽນຮູໄຶ້ ດຫ້ຶ ລຳຍນອ້ຶ ຍແຕກຕ່ື ຳງກນັ ແຕກຕ່ື ຳງຈຳກສລິ ະປິນປະເພດອື່ ນທ່ື ີຖື່ ຳຍທອດຄວຳມຮູສ້ຶ ກ ຄວຳມ ສຳມຳດ ຫ ທກັ ສະ ລງົ ສື່ ູຜນຜຳ້ຶ ໃບ ຮູບປັ້ນຶ ບດົ ເພງ ຫ ອ່ື ນໆ ກຳນສອນ ຫ ກຳນຖື່ ຳຍທອດຄວຳມຮູຂຶ້ ອງຜູສຶ້ ອນ ນນັຶ້ ຈະເຮດັ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນ ຫ ນກັ ຮຽນມຄີ ວຳມຮູຄ້ຶ ວຳມສຳມຳດ ແລະ ທກັ ສະຕຳມທ່ື ຕີ ອ້ຶ ງກຳນໄດຶ້ ເຊື່ ງິ ຫນຳຶ້ ທື່ ໃີ ນກຳນ ດຳເນນີ ກຳນສອນຂອງຄູມດີ ື່ ງັ ຕື່ ໄປນຄີຶ້ . 1. ອະທບິ ຳຍ ຫ ກຳນບອກກື່ ຳວເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ຫ ຈດັ ກດິ ຈະກຳໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນໄດຮຶ້ ຽນຮູຕຶ້ ຳມທ່ື ຕີ ອ້ຶ ງກຳນ ເຊ່ື ງິ ຜູສ້ຶ ອນຈະ ຕອ້ຶ ງມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນສ່ື ຄວຳມຫມຳຍ ຖ່ື ຳຍທອດຄວຳມຮູ ຶ້ ຄວຳມສຳມຳດ ແລະ ທກັ ສະໃຫແຶ້ ກື່ ຜູຮຶ້ ຽນ ກະ ຕຸນ້ຶ ຄວຳມສນົ ໃຈໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນສນົ ໃຈໃນສື່ ງິ ທື່ ຈີ ະຮຽນ. 2. ມຄີ ວຳມຄດິ ລເິ ລ່ື ມີ ສຳມຳດຕດັ ສນິ ໃຈໃນກຳນແກບຶ້ ນັ ຫຳຕ່ື ຳງໆ ມຄີ ວຳມເປັນຜູນຶ້ ຳ ຍງັ ສຳມຳດຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫແຶ້ ກື່ ຜູຮ້ຶ ຽນໄດຢຶ້ ື່ ຳງມປີ ະສດິ ທພິ ຳບ. 3. ເນື່ ອງຈຳກຜູຮ້ຶ ຽນມຄີ ວຳມແຕກຕື່ ຳງກນັ ໃນຫຳຍໆດຳ້ຶ ນໃນໄລຍະເລ່ື ມີ ຕນົ້ຶ ຂອງກຳນຮຽນຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງມຄີ ວຳມ ສຳມຳດທື່ ຈີ ະຈດັ ກ່ື ຸມຜູຮ້ຶ ຽນ ຫ ເຮດັ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນສຳມຳດຮຽນຮື່ ວມກນັ ໃນລກັ ສະນະກ່ື ຸມ ມຄີ ວຳມຮູສຶ້ ກພໃຈທ່ື ຈີ ະ ເຮດັ ວຽກ ຮຽນ ແລະ ຢ່ື ູຮື່ ວມກນັ ໄດ.ຶ້ 4. ໃຫຄຶ້ ວຳມຮກັ ແລະ ຄວຳມເມດຕຳແກ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນຢ່ື ຳງທ່ື ວົ ເຖງິ ກນັ ໂດຍບ່ື ມອີ ະຄະຕິ ເນ່ື ອງຈຳກຜູຮຶ້ ຽນບຳງຄນົ ຈະມີ ສະພຳວະທຳງຄອບຄວົ ທ່ື ແີ ຕກຕ່ື ຳງກນັ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອ້ຶ ງເຂຳົ້ຶ ໃຈຜູຮຶ້ ຽນ ປົກປອຶ້ ງເອຳົ ໃຈໃສື່ ແລະ ເບື່ ງິ ແຍງຜູຮ້ຶ ຽນສຳຶ້ ງ ຄວຳມຫມນັຶ້ ໃຈ ແລະ ສ່ື ງົ ເສມີ ຜູຮ້ຶ ຽນໃຫສ້ຶ ນົ ໃຈກຳນສອນຂອງຄູ. 5. ສຳ້ຶ ງຄວຳມສະເໝພີ ຳບ, ທດັ ສະນະຄະຕິ ແລະ ຄ່ື ຳນຍິ ມົ ທື່ ດີ ໃີ ຫແ້ຶ ກ່ື ຜູຮຶ້ ຽນ ເນື່ ອງຈຳກຜູຮຶ້ ຽນຈະມຳຈຳກຄອບຄົວ ເຊ່ື ງິ ມດີ ຖຳນະ ທດັ ສະນະຄະຕິ ແລະ ຄື່ ຳນຍິ ມົ ທ່ື ແີ ຕກຕ່ື ຳງກນັ ຈ່ື ງເປັນຫນຳຶ້ ທ່ື ຂີ ອງຜູສຶ້ ອນທ່ື ຈີ ະສອດແຊກສ່ື ງິ ທື່ ມີ ີ ຄຸນຄ່ື ຳເຫື່ ຳົ ນໃີ້ຶ ນທຳງທ່ື ຖີ ກຕອ້ຶ ງໃຫແຶ້ ກ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນໃນລະຫວ່ື ຳງກຳນສອນ ເພື່ ອເປັນກຳນປັບພດຕກິ ຳ ແລະ ລກັ ສະນະ ນໄິ ສທ່ື ດີ ໃີ ຫແຶ້ ກ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນ. 6. ສກສຳສຳເຫດ ແລະ ວເິ ຄຳະບນັ ຫຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຂອງຜູຮຶ້ ຽນ ເພື່ ອນຳມຳໃຊໃຶ້ ນກຳນແກບຶ້ ນັ ຫຳ ແລະ ໃຫຄ້ຶ ຳແນະນຳສຳລບັ ກຳນພດັ ທະນຳຜູຮ້ຶ ຽນ. 7. ປະເມນີ ຜນົ ຄວຳມກຳຶ້ ວໜຳຶ້ ຂອງຜູຮຶ້ ຽນເປັນລຳຍບຸກຄນົ ແລະ ເປັນກ່ື ຸມໃນຊນັ້ຶ ຮຽນໂດຍກຳນໃຊແ້ຶ ບບທດົ ສອບ ແລະ ລຳຍງຳນຜນົ ໃຫຜ້ຶ ູທ້ຶ ່ື ກີ ່ື ຽວຂອຶ້ ງ ແລະ ຜູປ້ຶ ົກຄອງຮູຕຶ້ ່ື ໄປ. 8. ປັບປຸງສະພຳບຂອງຊນັ້ຶ ຮຽນ ຕກົ ແຕ່ື ງຫອ້ຶ ງຮຽນໃຫເ້ຶ ບ່ື ງິ ເປັນທ່ື ໜີ ຳຶ້ ສນົ ໃຈສຳລບັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ແລະ 6

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ປື່ ຽນແປງເປັນໄລຍະໆ ເພ່ື ອດງຄດູ ຄວຳມສນົ ໃຈຂອງຜູຮຶ້ ຽນ. 9. ມສີ ື່ ວນຮື່ ວມໃນກດິ ຈະກຳຂອງໂຮງຮຽນ ນອກຈຳກກຳນສອນປົກກະຕິ ເຊື່ ນັ : ຮ່ື ວມໃນໂຄງກຳນຕື່ ຳງໆ ຂອງ ໂຮງຮຽນ ສະໜບັ ສະໜນູ ແລະ ຮື່ ວມໃນກດິ ຈະກຳ ຫ ສະໂມສອນຕ່ື ຳງໆຂອງໂຮງຮຽນ. 10. ສກສຳຫກັ ສູດ ປັບ ແລະ ພດັ ທະນຳຫກັ ສູດໃຫສຶ້ ອດຄື່ ອງກບັ ຄວຳມສນົ ໃຈຂອງຜູຮຶ້ ຽນ ແລະ ສະພຳບຂອງ ຊຸມຊນົ ທື່ ໂີ ຮງຮຽນນນັ້ຶ ຕງັ້ຶ ຢ່ື ູ. 11. ສະໜບັ ສະໜນູ ແລະ ໃຫຄຶ້ ວຳມຮ່ື ວມມກບັ ຊຸມຊນົ ມມີ ະນຸດສຳພນັ ທື່ ດີ ີ ຕະຫລອດຈນົ ໃຫຄຶ້ ຳປກສຳ ແລະ ໃຫ້ຶ ຄວຳມຮູແ້ຶ ກື່ ຊຸມຊນົ ເພື່ ອເປັນກຳນພດັ ທະນຳຊຸມຊນົ . 12. ມສີ ື່ ວນຮື່ ວມ ແລະ ໃຫຄ້ຶ ວຳມສນົ ໃຈໃນກຳນພດັ ທະນຳວຊິ ຳຊບີ ຄູ ປັບປຸງກຳນເຮດັ ວຽກງຳນຂອງຕນົ ເອງ ສກສຳ ແລະ ໃຝື່ ຫຳຄວຳມຮູເຶ້ ພື່ ອເພື່ ມີ ປະສິດທພິ ຳບໃນດຳຶ້ ນກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ເຂຳົຶ້ ຮື່ ວມກຳນສຳນຳທຳງວິຊຳກຳນ ແລະ ສະເໜບີ ດົ ຄວຳມ ເພື່ ອເສມີ ຄວຳມຮູໃ້ຶ ນດຳຶ້ ນວຊິ ຳຊບີ ຄູໃຫທ້ຶ ນັ ສະໄໝຢື່ ູສະເໝ.ີ II. ກຳນກຽມຄວຳມພອ້ຶ ມໃນວຊິ ຳຊບີ ຄູ ກຳນເປັນຄູທ່ື ດີ ມີ ຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນສອນນນັ້ຶ ຫຳຍໆ ດຳຶ້ ນ ແລະ ກຽມພອຶ້ ມສຳລບັ ຄວຳມກຳຶ້ ວໜຳຶ້ ໃນວຊິ ຳ ຊບີ ຄດູ ່ື ງັ ຕື່ ໄປນີ້ຶ 1. ກຽມພອຶ້ ມໃນດຳຶ້ ນກຳນປະຕບິ ດັ ຕນົ ເອງ ເນ່ື ອງຈຳກກຳນເປັນຄູມຫີ ນຳຶ້ ທ່ື ໃີ ນກຳນໃຫຄຶ້ ວຳມຮູ ້ຶ ດື່ ງັ ນນັຶ້ , ຄູຈື່ ງ ຈຳເປັນຕອ້ຶ ງສກສຳຫຳຄວຳມຮູຢ້ຶ ່ື ູສະເໝີ ມຄີ ວຳມຮບັ ຜດິ ຊອບເພ່ື ມີ ຫລຳຍຂນຶ້ ສຳລັບຄວຳມປະພດຂອງຕົນ ເອງ ພະຍຳຍຳມທື່ ຈີ ະປັບປຸງຕນົ ເອງ ກວດສອບຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງຢື່ ູສະເໝີ ມວີ ໄິ ສທດັ ກວຳ້ຶ ງ ສຳ້ຶ ງຄວຳມຫມນັຶ້ ໃຈໃຫແ້ຶ ກື່ ຕນົ ເອງເພື່ ມີ ຄວຳມຮບັ ຜດິ ຊອບ ຫ ເອຳົ ໃຈໃສື່ ຜູອຶ້ ື່ ນຫລຳຍຂນ້ຶ . 2. ມຄີ ວຳມຮູເ້ຶ ນອຶ້ ໃນຂະບວນວຊິ ຳທ່ື ຮີ ບັ ຜດິ ຊອບໃນຫກັ ສູດ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳ ແລະ ຈະຕອຶ້ ງມຄີ ວຳມຮູຫ້ຶ ລຳຍກວ່ື ຳ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳທື່ ີລະະບຸໄວໃ້ຶ ນຫກັ ສູດ ຫ ໃນຫຍງັ ສແບບຮຽນ ເຊື່ ງິ ຈະເຮດັ ໃຫຄຶ້ ູສຳມຳດດຳເນີນກຳນສອນ ວຳງແຜນກຳນສອນໄດສ້ຶ ອດຄື່ ອງກບັ ຫກັ ສູດ ຍງັ ສຳມຳດສະໜບັ ສະໜູນ ສື່ ງົ ເສມີ ໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນມຄີ ວຳມຮູ ຶ້ ຫ ມປີ ະສບົ ກຳນເພ່ື ມີ ຫລຳຍຂນຶ້ ໄດ.ຶ້ 3. ມຄີ ວຳມຮູໃຶ້ ນເລື່ ອງວທິ ີສອນ ຄູຈະຕອ້ຶ ງສຳມຳດເລອກໃຊວຶ້ ິທີສອນໄດເ້ຶ ໝຳະສມົ ກບັ ເນອຶ້ ໃນວິຊຳ ແລະ ສະພຳບແວດລອຶ້ ມ ມທີ ກັ ສະໃນກຳນສອນ ມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນສຳຶ້ ງບນັ ຍຳກຳດກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ແລະ ກຳນຈດັ ກຳນຫອ້ຶ ງຮຽນເພື່ ອໃຫກຶ້ ຳນຮຽນ - ກຳນສອນບນັ ລຸຈດຸ ຄູຈຳເປັນຈະຕອຶ້ ງສກສຳຫກັ ສູດປະສງົ ໄດ.ຶ້ 4. ມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນສ່ື ສຳນ ຄູຈະຕອ້ຶ ງຮູຈຶ້ ກັ ວທິ ກີ ຳນເວຳົຶ້ ສື່ ຄວຳມຫມຳຍໃນທຳງທື່ ຖີ ກຕອຶ້ ງກບັ ນກັ ຮຽນ ໝື່ ເູ ພື່ ອນຄູນຳກນັ ຜູປຶ້ ົກຄອງນກັ ຮຽນ ຮູຈ້ຶ ກັ ກຳນຟງັ ດວຶ້ ຍ. 5. ເຂຳົຶ້ ໃຈລະດບັ ຄວຳມສຳມຳດຂອງຕນົ ເອງ ຄຈູ ະຕອຶ້ ງຮູວ້ຶ ື່ ຳຕນົ ເອງມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນເລື່ ອງໃດທື່ ກີ ື່ ຽວກບັ ກຳນ ສອນ ເຊື່ ງິ ຈຳເປັນຈະຕອຶ້ ງໄດຮຶ້ ບັ ກຳນພດັ ທະນຳ ຫ ປັບປຸງໃຫດ້ຶ ຂີ ນຶ້ ສນົ ໃຈທື່ ຈີ ະສກສຳ ແລະ ຫຳປະສບົ ກຳນ ເພ່ື ມິ ເຕມິ ໃນສ່ື ວນດອ້ຶ ຍເພື່ ອເປັນກຳນພດັ ທະນຳວຊິ ຳຊບີ ຂອງຕນົ ເອງ. III. ເກນມຳດຕະຖຳນວຊິ ຳຊບີ ຄູ ສຳນກັ ງຳນເລຂຳທກິ ຳນຄວບຄຸມສະພຳບຄູ ໄດພຶ້ ດັ ທະນຳເກນມຳດຕະຖຳນວຊິ ຳຊບີ ຄູຈຳກເດມີ 4 ດຳ້ຶ ນເປັນ 1 ຂ້ຶ ໃນປີ ພ.ສ. 2537 ເຊ່ື ງິ ມເີ ນອ້ຶ ໃນສຳລະຄວບຄຸມເກນເດມີ ເຊື່ ງິ ຄຈູ ະສຳມຳດນຳໄປປະຕບິ ດັ ແລະ ປະເມນີ ພດຕກິ ຳ 7

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ທື່ ຕີ ອ້ຶ ງປຳດຖະຫນຳຂອງຄູໄດຶ້ ເປັນເກນຂອງກຳນປະຕບິ ດັ ຕນົ ແລະ ປະຕບິ ດັ ວຽກງຳນໃນຫນຳຶ້ ທື່ ຄີ ູ ເພ່ື ອປະກນັ ຄຸນນະພຳບກຳນເຮດັ ວຽກງຳນ ແລະ ກຳນເປັນຄູ ເຊື່ ງິ ຄູສະພຳໄດປຶ້ ະສຳນກຳນໃຊເຶ້ ກນມຳດຕະຖຳນວຊິ ຳຊບີ ຄູ ທງັ 11 ຂຶ້ ກບັ ສຳນກັ ງຳນຂຳ້ຶ ຣຳດກຳນຄູ (ກ.ຄ.) ແລະ ຫນ່ື ວຍງຳນຕນົ້ຶ ສງັ ກດັ ຂອງຄູເພື່ ອໃຫກຶ້ ຳນປະຕບິ ດັ ເປັນໄປຕຳມ ເກນນ.ີ້ຶ ຕ່ື ມຳໃນປີ ພ.ສ.2539 ກະຊວງສກສຳທກິ ຳນຈື່ ງໄດມຶ້ ປີ ະກຳດກຳນດົ ໃຫເ້ຶ ປັນເກນມຳດຕະຖຳນວຊິ ຳຊບີ ຄູ ເພ່ື ອໃຫຄ້ຶ ູໄດຍຶ້ ດຖເປັນແນວທຳງໃນກຳນປະຕບິ ດັ ຕນົ ແລະ ປະຕບິ ດັ ວຽກງຳນໃນຫນຳ້ຶ ທື່ ໄີ ດຢຶ້ ່ື ຳງຖກຕອ້ຶ ງ ແລະ ເ ໝຳະສມົ ໃນຄວຳມເປັນຄູ ແລະ ໃຫບ້ຶ ງັ ຄບັ ໃຊຕ້ຶ ງັຶ້ ແຕື່ ວນັ ທີ 19 ກຸມພຳ 2539 ເປັນຕນົຶ້ ໄປ ເຊ່ື ງິ ມລີ ຳຍລະອຽດຕຳມ ຫຍງັ ສເກນມຳດຕະຖຳນວຊິ ຳຊບີ ຄູຂອງຄູສະພຳ ພ.ສ. 2537 ດື່ ງັ ນີຶ້ ມຳດຕະຖຳນທີ 1 ປະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກຳທຳງວຊິ ຳກຳນກື່ ຽວກບັ ກຳນພດັ ທະນຳວຊິ ຳຊບີ ຄູຢື່ ຳງສະເໝີ ໝຳຍເຖິງກຳນສກສຳຄົນຶ້ ຄວຳ້ຶ ເພື່ ອພັດທະນຳຕນົ ເອງ ກຳນເຜີຍແຜື່ ຜນົ ງຳນວິຊຳກຳນ ແລະ ກຳນເຂຳົ້ຶ ຮື່ ວມກດິ ຈະກຳທຳງວຊິ ຳກຳນ ທ່ື ອີ ງົ ກຳນ ຫ ຫນື່ ວຍງຳນ ຫ ສະມຳຄມົ ຈດັ ຂນ້ຶ ເຊື່ ນັ : ກຳນປະຊຸມ, ກຳນອບົ ຮມົ , ກຳນສຳມະນຳ ແລະ ກຳນປະຊຸມປະຕບິ ດັ ກຳນ ເປັນຕນົຶ້ ຕອ້ຶ ງມຜີ ນົ ງຳນ ຫ ລຳຍງຳນທື່ ປີ ຳກດົ ຊດັ ເຈນ. ມຳດຕະຖຳນທີ 2 ຕດັ ສນິ ໃຈປະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກຳຕ່ື ຳງໆ ໂດຍຄຳນງເຖງິ ຜນົ ທື່ ຈີ ະເກດີ ກບັ ຜູຮ້ຶ ຽນ ໝຳຍເຖິງກຳນເລອກຢື່ ຳງສະຫລຳດ ດວ້ຶ ຍຄວຳມຮກັ ແລະ ຫວງັ ດຕີ ື່ ຜູຮ້ຶ ຽນດື່ ັງນນັຶ້ , ໃນກຳນເລອກ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ແລະ ກດິ ຈະກຳອື່ ນໆ ຄຕູ ອຶ້ ງຄຳນງເຖງິ ປະໂຫຍດທື່ ຈີ ະເກດີ ແກື່ ຜູຮ້ຶ ຽນເປັນຫກັ . ມຳດຕະຖຳນທີ 3 ມື່ ນັ ພດັ ທະນຳຜູຮຶ້ ຽນໃຫເ້ຶ ຕມັ ຕຳມສກັ ກະຍຳພຳບ ໝຳຍເຖິງກຳນໃຊຄ້ຶ ວຳມພະຍຳຍຳມຢ່ື ຳງເຕມັ ຄວຳມສຳມຳດຂອງຄູທ່ື ຈີ ະໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູໃ້ຶ ຫຶ້ ຫລຳຍທື່ ສີ ຸດ ຕຳມຄວຳມຖະຫນດັ ຄວຳມສນົ ໃຈ ຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນ ໂດຍວເິ ຄຳະພຈິ ຳລະນຳບນັ ຫຳ ຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນ ທ່ື ແີ ທຈຶ້ ງິ ຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ ປັບປ່ື ຽນວທິ ກີ ຳນສອນທ່ື ີຈະໃຫໄ້ຶ ດຜ້ຶ ນົ ດກີ ວື່ ຳເດມີ ສື່ ງົ ເສມີ ພດັ ທະນຳກຳນດຳ້ຶ ນຕ່ື ຳງໆ ຕຳມ ສກັ ກະຍຳພຳບຂອງຜູຮຶ້ ຽນແຕ່ື ລະຄນົ ຢື່ ຳງເປັນລະບບົ . ມຳດຕະຖຳນທີ 4 ພດັ ທະນຳແຜນກຳນສອນໃຫສ້ຶ ຳມຳດປະຕບິ ດັ ໃຫເຶ້ ກດີ ຜນົ ເປັນຈງິ ໝຳຍເຖງິ ກຳນເລອກໃຊຶ້ ປັບປຸງ ຫ ສຳ້ຶ ງແຜນກຳນສອນ, ບນັ ທກກຳນສອນ ຫ ກຽມກຳນສອນໃນ ລກັ ສະນະອື່ ນໆ ທ່ື ສີ ຳມຳດນຳໄປໃຊຈຶ້ ດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນບນັ ລຸວດັ ຖຸປະສງົ ຂອງກຳນຮຽນ ຮູ.້ຶ ມຳດຕະຖຳນທີ 5 ພດັ ທະນຳສ່ື ກຳນຮຽນໃຫມຶ້ ປີ ະສດິ ທພິ ຳບຢື່ ູສະເໝີ ໝຳຍເຖງິ ກຳນປະດດິ ຄດິ ຄນົ້ຶ ຜະລດິ ເລອກໃຊ້ຶ ປັບປຸງ ເຄ່ື ອງມອຸປະກອນ ເອກະສຳນສື່ ງິ ພມິ ເຕກັ ນກິ ວທິ ກີ ຳນຕື່ ຳງໆ ເພ່ື ອໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນບນັ ລຸຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນຮຽນຮູ.ຶ້ ມຳດຕະຖຳນທີ 6 ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໂດຍເນນັຶ້ ຜນົ ຖຳວອນທື່ ເີ ກດີ ແກ່ື ຜູຮຶ້ ຽນ ໝຳຍເຖິງກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ທ່ື ີເນນັຶ້ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນປະສົບຜົນສຳເລັດໃນກຳນສະແຫວງຫຳ ຄວຳມຮູ ຶ້ ຕຳມສະພຳບຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງຂອງບຸກຄນົ ດວຶ້ ຍກຳນປະຕບິ ດັ ຈງິ ແລະ ສະຫລຸບຄວຳມຮູທຶ້ ງັ ຫຳຍໄດດຶ້ ວຶ້ ຍ ຕົນເອງ ກື່ ໃຫເຶ້ ກີດຄື່ ຳນິຍມົ ແລະ ນິໄສໃນກຳນປະຕິບັດຈນົ ເປັນບຸ ກຄະລິກກະພຳບຖຳວອນຕິດຕົວຜູຮ້ຶ ຽນ ຕະຫລອດໄປ. ມຳດຕະຖຳນທີ 7 ລຳຍງຳນຜນົ ກຳນພດັ ທະນຳຄຸນນະພຳບຂອງຜູຮ້ຶ ຽນໄດຢ້ຶ ື່ ຳງມລີ ະບບົ 8

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ໝຳຍເຖິງ ກຳນລຳຍງຳນຜນົ ກຳນພດັ ທະນຳຜູຮ້ຶ ຽນທື່ ເີ ກດີ ຈຳກກຳນປະຕບິ ດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫ້ຶ ຄວບຄຸມສຳເຫດ ປັດໄຈ ແລະ ກຳນດຳເນນີ ງຳນທ່ື ີກື່ ຽວຂອຶ້ ງ ໂດຍຄູນຳສະເໜີລຳຍງຳນກຳນປະຕິບັດ ໃນລຳຍ ລະອຽດດ່ື ງັ ນ.ີ້ຶ 1. ບນັ ຫຳຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນຂອງຜູຮ້ຶ ຽນທື່ ຕີ ອຶ້ ງໄດຮຶ້ ບັ ກຳນພດັ ທະນຳ ແລະ ເປົຳຶ້ ໝຳຍຂອງກຳນພດັ ທະນຳຜູຮຶ້ ຽນ 2. ເຕກັ ນກິ ວທິ ກີ ຳນ ຫ ນະວດັ ຕະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນທ່ື ນີ ຳມຳໃຊເ້ຶ ພື່ ອກຳນພດັ ທະນຳຄຸນນະພຳບຂອງຜູຮຶ້ ຽນ ແລະ ຂນັ້ຶ ຕອນວທິ ກີ ຳນໃຊເ້ຶ ຕກັ ນກິ ວທິ ກີ ຳນ ຫ ນະວດັ ຕະກຳນນັ້ຶ ໆ 3. ຜນົ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຕຳມວທິ ກີ ຳນທື່ ກີ ຳນດົ ທ່ື ເີ ກດີ ກບັ ຜູຮ້ຶ ຽນ 4. ຂສ້ຶ ະເໜແີ ນະແນວທຳງໃໝ່ື ໆ ໃນກຳນປັບປຸງ ແລະ ພດັ ທະນຳຜູຮ້ຶ ຽນໃຫໄ້ຶ ດຜຶ້ ນົ ດຢີ ື່ ິງຂນ້ຶ ມຳດຕະຖຳນທີ 8 ປະຕບິ ດັ ຕນົ ເປັນແບບຢື່ ຳງທື່ ດີ ແີ ກື່ ຜູຮ້ຶ ຽນ ໝຳຍເຖິງກຳນສະແດງອອກ ກຳນປະພດ ແລະ ປະຕບິ ດັ ໃນດຳ້ຶ ນບຸກຄະລກິ ກະພຳບທ່ື ວົ ໄປ ກຳນແຕື່ ງ ກຳຍ ກລິ ຍິ ຳ ວຳຈຳ ແລະ ຈຳລຍິ ະທຳທ່ື ເີ ໝຳະສມົ ກບັ ຄວຳມເປັນຄູຢື່ ຳງສະໝ່ື ຳສະເໝີ ທ່ື ເີ ຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນເຫອ້ຶ ມໃສ ສດັ ທຳ ແລະ ຖເປັນແບບຢ່ື ຳງ. ມຳດຕະຖຳນທີ 9 ຮ່ື ວມມກບັ ຜູອຶ້ ື່ ນໃນສະຖຳນສກສຳຢື່ ຳງສຳ້ຶ ງສນັ ໝຳຍເຖງິ ຄຳນງເຖງິ ຄວຳມສຳຄນັ ຮບັ ຟງັ ຄວຳມຄດິ ເຫນັ ຍອມຮບັ ໃນຄວຳມຮູ ້ຶ ຄວຳມສຳມຳດ ໃຫ້ຶ ຄວຳມຮ່ື ວມມໃນກຳນປະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກຳຕ່ື ຳງໆ ຂອງໝື່ ເູ ພື່ ອນຮື່ ວມງຳນດວຶ້ ຍຄວຳມເຕມັ ໃຈ ເພ່ື ອໃຫບຶ້ ນັ ລຸເປົຳຶ້ ໝຳຍ ຂອງສະຖຳນສກສຳ ແລະ ຮ່ື ວມຮບັ ຜນົ ທ່ື ເີ ກດິ ຂນ້ຶ ຈຳກກຳນປະພດນນັ້ຶ . ມຳດຕະຖຳນທີ 10 ຮື່ ວມມກບັ ຜູອຶ້ ່ື ນຢ່ື ຳງສຳຶ້ ງສນັ ໃນຊຸມຊນົ ໝຳຍເຖງິ ກຳນຄຳນງໃນຄວຳມສຳຄນັ ຮບັ ຟັງຄວຳມຄດິ ເຫນັ ຍອມຮບັ ໃນຄວຳມຮູຄຶ້ ວຳມສຳມຳດຂອງ ບຸກຄນົ ອື່ ນໃນຊຸມຊນົ ແລະ ຮື່ ວມມປະຕບິ ດັ ວຽກງຳນ ເພ່ື ອພດັ ທະນຳວຽກງຳນຂອງສະຖຳນສກສຳ ໃຫຊ້ຶ ຸມຊນົ ແລະ ສະຖຳນສກສຳມກີ ຳນຍອມຮບັ ເຊ່ື ງິ ກນັ ແລະ ກນັ ແລະ ປະຕບິ ດັ ວຽກງຳນຮື່ ວມກນັ ດວຶ້ ຍຄວຳມເຕມັ ໃຈ. ມຳດຕະຖຳນທີ 11 ສະແຫວງຫຳ ແລະ ໃຊຂ້ຶ ມ້ຶ ູນຂື່ ຳວສຳນໃນກຳນພດັ ທະນຳ ໝຳຍເຖງິ ກຳນຄນົຶ້ ຫຳ ສງັ ເກດ ຈດົ ຈຳ ແລະ ລວບລວມຂມ້ຶ ູນຂື່ ຳວສຳນຕຳມສະຖຳນະກຳນຂອງສງັ ຄມົ ທຸກດຳ້ຶ ນ ໂດຍສະເພຳະສຳລະສົນເທດກ່ື ຽວກບັ ວຊິ ຳຊບີ ຄູ ສຳມຳດວິເຄຳະວຈິ ຳນຢ່ື ຳງມເີ ຫດຜົນ ແລະ ໃຊຂຶ້ ມ້ຶ ູນ ປະກອບກຳນແກບ້ຶ ນັ ຫຳ ພດັ ທະນຳຕນົ ເອງ ພດັ ທະນຳວຽກງຳນ ແລະ ພດັ ທະນຳສງັ ຄມົ ໄດຢ້ຶ ື່ ຳງເໝຳະສມົ . ນອກຈຳກເກນມຳດຕະຖຳນວຊິ ຳຊບີ ຄູແລວຶ້ ສຳນກັ ງຳນເລຂຳທິກຳນຄວບຄຸມສະພຳບຄູ ຍງັ ໄດກ້ຶ ຳນດົ ຈນັ ຍຳບນັ ຄູ 9 ປະກຳນ ໃນປີ ພ.ສ. 2539 ດ່ື ງັ ຕ່ື ໄປນີຶ້ 1. ຄູຕອຶ້ ງຮກັ ແລະ ເມດຕຳສດິ ໂດຍໃຫຄຶ້ ວຳມເອຳົ ໃຈໃສ່ື ຊື່ ວຍເຫອ ສ່ື ງົ ເສມີ ໃຫກຶ້ ຳລງັ ໃຈໃນກຳນສກສຳຮື່ ຳຮຽນ ແກ່ື ນກັ ຮຽນໂດຍສະເໝພີ ຳບ. 2. ຄຕູ ອ້ຶ ງອບົ ຮມົ , ສື່ ງັ ສອນ, ຝກຝົນ, ເສມີ ສຳຶ້ ງຄວຳມຮູ-ຶ້ ທກັ ສະ ແລະ ນໄິ ສທ່ື ຖີ ກຕອ້ຶ ງ ດງີ ຳມໃຫເຶ້ ກດີ ແກື່ ນກັ ຮຽນ ຢື່ ຳງເຕມັ ຄວຳມສຳມຳດ ດວຶ້ ຍຄວຳມບລສິ ຸດໃຈ. 3. ຄູຕອ້ຶ ງປະພດ ປະຕບິ ດັ ຕນົ ເປັນແບບຢ່ື ຳງທື່ ດີ ແີ ກື່ ນກັ ຮຽນທງັ ກຳຍ, ວຳຈຳ ແລະ ຈດິ ໃຈ 4. ຄູຕອ້ຶ ງບ່ື ປະພດຕົນເປັນປລະປັກ ຕື່ ຄວຳມຈະເລີນທຳງກຳຍ ສະຕປິ ັນຍຳ ຈດິ ໃຈ ອຳລົມ ແລະ ສງັ ຄມົ ຂອງ ນກັ ຮຽນ 9

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ 5. ຄູຕອ້ຶ ງບື່ ສະແຫວງຫຳປະໂຫຍດ ອນັ ເປັນອຳມດິ ສນິ ຈຳ້ຶ ງຈຳກນກັ ຮຽນໃນກຳນປະຕິບດັ ຫນຳ້ຶ ທື່ ຕີ ຳມປົກກະຕິ ແລະ ບ່ື ໃຊໃຶ້ ຫນ້ຶ ກັ ຮຽນເຮດັ ວຽກງຳນໃດໆ ອນັ ເປັນກຳນຫຳປະໂຫຍດໃຫແ້ຶ ກ່ື ຕນົ ເອງໂດຍບື່ ຊອບທຳ 6. ຄຄູ ວນພດັ ທະນຳຕນົ ເອງ ທງັ ໃນດຳ້ຶ ນວຊິ ຳຊບີ ດຳ້ຶ ນບຸກຄະລກິ ກະພຳບ ແລະ ວໄິ ສທດັ ໃຫທ້ຶ ນັ ຕ່ື ກຳນພດັ ທະນຳ ທຳງວທິ ະຍຳກຳນ ເສດຖະກດິ ສງັ ຄມົ ແລະ ກຳນເມອງຢ່ື ູສະເໝີ 7. ຄຄູ ວນຮກັ ແລະ ສດັ ທຳໃນວຊິ ຳຊບີ ຄູ ແລະ ເປັນສະມຳຊກິ ທື່ ດີ ຂີ ອງອງົ ຄກົ໌ ອນວຊິ ຳຊບີ ຄູ 8. ຄຕູ ອ້ຶ ງຊື່ ວຍເຫອ ເກອ້ຶ ກູນຄູ ແລະ ຊຸມຊນົ ໃນທຳງສຳຶ້ ງສນັ 9. ຄຕູ ອຶ້ ງປະພດ ປະຕບິ ດັ ຕນົ ເປັນຜູນ້ຶ ຳໃນກຳນອະນຸລກັ ແລະ ພດັ ທະນຳພູມປັນຍຳ ແລະ ວດັ ທະນະທຳ IV. ກຳນສອນທື່ ມີ ປີ ະສດິ ທພິ ຳບ ກຳນສອນຂອງຜູສຶ້ ອນຈະປະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ໄດນ້ຶ ນັ້ຶ ຜູສຶ້ ອນຈະຕອຶ້ ງມເີ ຕກັ ນກິ ກຳນສອນໃນຮູບແບບຕື່ ຳງໆ ນອກຈຳກກຳນມຄີ ວຳມຮູໃຶ້ ນເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທ່ື ຈີ ະສອນ ວທິ ສີ ອນ ແລະ ກຳນໃຊອຶ້ ຸປະກອນກຳນສອນ ອງົ ປະກອບທ່ື ີ ຈະເຮດັ ໃຫກ້ຶ ຳນສອນມປີ ະສດິ ທພິ ຳບ ປະກອບດວຶ້ ຍ. 1. ເອຳົ ໃຈໃສ່ື ໃນກຳນສອນ ຜູສຶ້ ອນທື່ ປີ ະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ໃນກຳນສອນນນັ້ຶ ກະຕລລນົ້ຶ ແລະ ເອຳົ ໃຈໃສ່ື ຕື່ ກຳນສອນ ເຊ່ື ງິ ທງັ ໝດົ ເຖງິ ກຳນ ຄນົຶ້ ຄວຳຶ້ ຫຳຄວຳມຮູທ້ຶ ື່ ໜີ ຳຶ້ ສນົ ໃຈ ກຳນກຽມກຳນສອນ ແລະ ກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນ ຜູສຶ້ ອນທ່ື ເີ ອຳົ ໃຈໃສື່ ກຳນສອນ ຈະຕດິ ຕຳມຜນົ ກຳນຮຽນຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ ເອຳົ ໃຈໃສື່ ຕື່ ຜນົ ຄວຳມກຳ້ຶ ວໜຳ້ຶ ຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ. ນອກຈຳກນ,ີ້ຶ ຜູສ້ຶ ອນທື່ ເີ ອຳົ ໃຈໃສື່ ໃນກຳນສອນຈະຕອ້ຶ ງຮູສ້ຶ ກສະນຸກ ແລະ ມກັ ກຳນສອນ ມຄີ ວຳມພູມໃຈທ່ື ີສຳມຳດຖ່ື ຳຍທອດຄວຳມຮູໃ້ຶ ຫແຶ້ ກື່ ນກັ ຮຽນ ເປັນຜູທຶ້ ່ື ມີ ມີ ະນຸດສຳພນັ ທ່ື ດີ ີ ເອຳົ ໃຈໃສ່ື ຕ່ື ງຳນໃນຫນຳຶ້ ທ່ື ີ ແລະ ປະຕບິ ດັ ວຽກງຳນກຳນສອນດວຶ້ ຍຄວຳມ ຂະຫຍນັ ຂນັ ແຂງເຫມອນນກັ ທຸລະກດິ ທ່ື ປີ ະຕບິ ດັ ວຽກງຳນຂອງຕນົ ເອງ. 2. ດຳເນນີ ກຳນສອນໄດຖຶ້ ກຕຳມຈດຸ ປະສງົ ກຳນສອນຂອງຜູສ້ຶ ອນຈະຕອ້ຶ ງດຳເນນີ ໄປເພື່ ອໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນໄດຮ້ຶ ບັ ຄວຳມຮູ ຶ້ ຄວຳມສຳມຳດ ຫ ມພີ ດຕກິ ຳຖກຕຳມ ຈດຸ ປະສງົ ທື່ ໄີ ດກຶ້ ຳນດົ ໄວ້ຶ ດ່ື ງັ ນນັຶ້ , ຜູສ້ຶ ອນອຳດຈະບອກຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນຮຽນສຳລບັ ກຳນສອນໃນຄຳບເວລຳນນັຶ້ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນໄດເ້ຶ ຂຳົ້ຶ ໃຈຢ່ື ຳງຈະເເຈງຶ້ ຊດັ ເຈນກື່ ອນກຳນສອນກຳນດົ ກຳນປະເມນີ ຜນົ ຜູຮ້ຶ ຽນໃຫຖຶ້ ກຕຳມຈຸດປະສົງທ່ື ີ ກຳນດົ ໄວ.້ຶ 3. ທບົ ທວນຄວຳມຮູທຶ້ ື່ ຮີ ຽນໄປແລວ້ຶ ພນຶ້ ຖຳນຄວຳມຮູເຶ້ ດມີ ຂອງຜູຮຶ້ ຽນມຄີ ວຳມສຳຄນັ ຕ່ື ກຳນຮຽນຮູໃ້ຶ ນເລື່ ອງຕ່ື ໄປ ດື່ ງັ ນນັຶ້ , ຜູສ້ຶ ອນຈ່ື ງຈຳເປັນຕອຶ້ ງທບົ ທວນຄວຳມຮູຂ້ຶ ອງຜູຮຶ້ ຽນກື່ ອນທື່ ີຈະໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນຮຽນຮູເ້ຶ ນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳໃໝ່ື ຕ່ື ໄປ ກຳນທບົ ທວນຄວຳມຮູນຶ້ ນັ້ຶ ບ່ື ແມື່ ນ ກຳນຖຳມເຖິງຫວົ ຂເ້ຶ ລ່ື ອງທື່ ນີ ກັ ຮຽນໄດຮຶ້ ຽນໄປແລວຶ້ ແຕື່ ເປັນກຳນຖຳມເຖິງຄວຳມເຂົຳ້ຶ ໃຈຂອງເນອຶ້ ໃນວິຊຳທ່ື ີ ນກັ ຮຽນໄດຮຶ້ ຽນໄປແລວ້ຶ ແລະ ຈະເປັນກຳນເຊ່ື ອມຍງົ ຄວຳມຮູເຶ້ ດມີ ກບັ ຄວຳມຮູໃຶ້ ໝ່ື ທ່ື ຈີ ະຮຽນຕື່ ໄປດວ້ຶ ຍ. 4. ດຳເນນີ ກຳນສອນໃນລກັ ສະນະຂອງກື່ ຸມກຳນຮຽນ ກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນໃນຊນັຶ້ ຮຽນ ຜູສຶ້ ອນຈະຕອຶ້ ງຄຳນງເຖິງຜູຮ້ຶ ຽນເຊ່ື ງິ ຮຽນຮື່ ວມກນັ ໃນຊນັ້ຶ ຮຽນໃນລກັ ສະນະ ຂອງສງັ ຄມົ ກື່ ຸມ ເນ່ື ອງຈຳກກຳນສອນໃນຊນັ້ຶ ຮຽນບື່ ແມ່ື ນກຳນ ມປີ ະຕສິ ຳພນັ ສະເພຳະຜູສຶ້ ອນກບັ ນກັ ຮຽນເປັນລຳຍ ບຸກຄນົ ເທ່ື ຳົ ນນັ້ຶ ດ່ື ງັ ນນັ້ຶ , ກຳນຄຳນງເຖງິ ກ່ື ຸມໝ່ື ເູ ພື່ ອນຂອງນກັ ຮຽນເຊື່ ງິ ມອີ ດິ ທພິ ນົ ຕ່ື ກຳນຮຽນຂອງນກັ ຮຽນຈື່ ງເປັນ ສ່ື ງິ ສຳຄນັ ເຊື່ ນັ ດຽວກນັ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນລກັ ສະນະຂອງກື່ ຸມຸ ກຳນຮຽນ ຫ ກຳນຮຽນແບບຮື່ ວມ 10

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ມ (Cooperative learning) ຈື່ ງເປັນສື່ ງິ ທ່ື ຈີ ະເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນສນົ ໃຈກຳນຮຽນຫລຳຍຂນ້ຶ ແນວໃດກຕຳມກຳນຈດັ ກື່ ຸມໃຫແ້ຶ ກື່ ນກັ ຮຽນ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອ້ຶ ງຄຳນງເຖງິ ສະພຳບພູມຫງັ ຂອງນກັ ຮຽນ ກື່ ຸມໝ່ື ເູ ພື່ ອນ ແລະ ເມື່ ອຈດັ ກຳນຮຽນ ໃນລກັ ສະນະດ່ື ງັ ກ່ື ຳວແລວຶ້ ຈະເຮດັ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນຮູຈ້ຶ ກັ ກຳນເຮດັ ວຽກງຳນຮ່ື ວມກນັ ສຳມຳດພດັ ທະນຳທກັ ສະກຳນເວຳົ້ຶ ໃນດຳ້ຶ ນກຳນປກສຳຫຳລ ມຄີ ວຳມຫມນັ້ຶ ໃຈໃນກຳນສະເໜຄີ ວຳມຄດິ ເຫນັ ມຄີ ວຳມຮູໃ້ຶ ນດຳຶ້ ນເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳເຊື່ ັນດຽວ ກນັ . 5. ສຳ້ຶ ງແນວຄດິ ໃນກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ກຳນສຳ້ຶ ງແນວຄດິ ຫ ລະບຸແນວທຳງໃນກຳນຮຽນໃຫແຶ້ ກື່ ຜູຮຶ້ ຽນ ຈະເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນສຳມຳດຄດິ ຄນົຶ້ ຫຳຄວຳມຮູ ້ຶ ໄດຖ້ຶ ກຕອຶ້ ງຕຳມແນວທຳງທື່ ກີ ຳນດົ ຄວຳມຄດິ ໄປເທ່ື ຳົ ໃດ ກອບ ຫ ແນວຄດິ ດ່ື ງັ ກື່ ຳວອຳດຈະເປັນຄຳຖຳມ ກຳນຍກົ ຕົວຢ່ື ຳງ ກຳນກຳນດົ ຫົວຂເ້ຶ ລ່ື ອງສຳລັບກຳນສົນທະນຳ ແລກປ່ື ຽນ ແລະ ສະເໜີຄວຳມຄິດເຫັນ ກຳນກຳນດົ ບ່ື ອອກນອກກອບ ຫ ແນວຄດິ ດ່ື ງັ ກ່ື ຳວຈະເຮດັ ໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນທ່ື ຮີ ຽນມໂີ ອກຳດສະແດງຄວຳມຄດິ ເຫນັ , ມຄີ ວຳມຫມນັ້ຶ ໃຈໃນກຳນຮຽນຫລຳຍຂນ້ຶ ແລະ ເຮດັ ໃຫນ້ຶ ກັ ຮຽນໄດມ້ຶ ໂີ ອກຳດພດັ ທະນຳ ເຫນັ ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງແນວຄດິ ຂອງຕົນ ເອງ ເຮດັ ໃຫກຶ້ ຳນຮຽນ - ກຳນສອນເປັນກດິ ຈະກຳທ່ື ໜີ ຳຶ້ ສນົ ໃຈຫລຳຍຂນ້ຶ . 6. ສອນເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳໃຫເ້ຶ ກດີ ຄວຳມເຂຳົຶ້ ໃຈ ໃນກຳນສອນເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳໃຫແ້ຶ ກື່ ຜູຮຶ້ ຽນນນັ້ຶ ຜູສຶ້ ອນຈະຕອ້ຶ ງໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນເຂຳົຶ້ ໃຈເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳຢ່ື ຳງແທຈ້ຶ ງິ ເຊື່ ງິ ເປັນ ຈດຸ ໝຳຍປະກຳນສຳຄນັ ຂອງກຳນສອນທ່ື ມີ ປີ ະສດິ ທພິ ຳບ ກລະນຜີ ູຮ້ຶ ຽນມຄີ ວຳມເຂຳົ້ຶ ໃຈເລກິ ເຊື່ ງິ ໃນເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳຢ່ື ຳງ ແທຈຶ້ ງິ 2-3 ຫວົ ຂ້ຶ ຄວນຈະດກີ ວື່ ຳໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນເຂຳົຶ້ ໃຈຢື່ ຳງກວຳ້ຶ ງໆ ຫ ພຽງຜວິ ເຜນີ ໃນຫຳຍໆ ຫວົ ຂ.້ຶ ດື່ ງັ ນນັຶ້ , ຜູສຶ້ ອນ ຈະຕອຶ້ ງໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນເຂຳົ້ຶ ໃຈ ແລະ ມຄີ ວຳມຮູໃຶ້ ນແນວຄດິ ຫ ຫກັ ກຳນສະເພຳະໃນເລື່ ອງທື່ ເີ ຫນັ ວື່ ຳສຳຄນັ ໆ ໂດຍທື່ ຜີ ູຶ້ ສອນຈະຕອຶ້ ງພຈິ ຳລະນຳເລອກເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳໃນບດົ ຮຽນທ່ື ເີ ຫນັ ວ່ື ຳເໝຳະສມົ ເພ່ື ອຝກໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນຮູຈຶ້ ກັ ກຳນຄດິ ຢື່ ຳງມີ ເຫດຜົນ ແນວໃດກຕຳມຜູສ້ຶ ອນຄວນຈະພິຈຳລະນຳສອນເນອຶ້ ໃນວິຊຳທື່ ີມຄີ ວຳມສົມດູນຢົ໌ກນັ ລະຫວື່ ຳງຄວຳມ ເລກິ ເຊ່ື ງິ ຂອງເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທ່ື ຈີ ະສອນ ກບັ ຄວຳມກວຳ້ຶ ງຂອງເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳດວຶ້ ຍ. 7. ກະຕຸນ້ຶ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນສນົ ໃຈກຳນຮຽນ ກຳນກະຕຸນຶ້ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນສນົ ໃຈກຳນຮຽນ ຈະເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນເອຳົ ໃຈໃສື່ ບດົ ຮຽນທື່ ກີ ຳລງັ ດຳເນນີ ຢື່ ູ ຫ ປະຕິບັດ ພຳລະກດິ ຕຳມທື່ ໄີ ດຮຶ້ ບັ ມອບໝຳຍດວຶ້ ຍຄວຳມສນົ ໃຈຈນົ ສຳເລດັ ເຊື່ ງິ ກຳນກະຕຸນຶ້ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນສນົ ໃຈກຳນຮຽນ - ກຳນ ສອນນນັຶ້ ຂນຶ້ ຢື່ ູກບັ ຜູສ້ຶ ອນເປັນສຳຄນັ ທື່ ຈີ ະຫຳວທິ ໃີ ຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນສນົ ໃຈກຳນສອນ ຊື່ ງວທິ ກີ ຳນໜື່ ງອຳດຈະໃຊໄ້ຶ ດຜ້ຶ ນົ ດີ ກບັ ນກັ ຮຽນກ່ື ຸມໜ່ື ງ ແຕື່ ອຳດຈະບ່ື ເກີດຜົນກບັ ນກັ ຮຽນອກີ ກ່ື ຸມໜື່ ງກໄດຶ້ ແນວໃດກຕຳມສື່ ິງທື່ ຈີ ະກະຕຸນຶ້ ຄວຳມ ສນົ ໃຈຂອງນກັ ຮຽນມດີ ື່ ງັ ຕ່ື ໄປນ.ີ້ຶ 1. ຄວຳມສນົ ໃຈສະເພຳະເລ່ື ອງ ແລະ ຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນຂອງນກັ ຮຽນ 2. ກຳນຮບັ ຮູຄຶ້ ວຳມຍຳກຂອງພຳລະໜຳຶ້ ທ່ື ທີ ື່ ໄີ ດຮ້ຶ ບັ ມອບໝຳຍ 3. ກຳນສຳນກໃນຄວຳມສຳມຳດຂອງຕນົ ເອງທ່ື ຈີ ະສຳມຳດປະຕບິ ດັ ວຽກງຳນທື່ ໄີ ດຮຶ້ ບັ ມອບໝຳຍໃຫສຶ້ ຳເລດັ ລຸລື່ ວງໄດ.້ຶ 8. ສື່ ຄວຳມຫມຳຍທ່ື ຊີ ດັ ເຈນ ກຳນສື່ ຄວຳມຫມຳຍເປັນຂະບວນກຳນສຳຄນັ ທ່ື ຈີ ະເຮດັ ໃຫກ້ຶ ຳນສອນປະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ໄດ້ຶ ກຳນສ່ື ຄວຳມ 11

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ຫມຳຍຂອງຜູສຶ້ ອນໂດຍກຳນໃຊຄຶ້ ຳເວຳົ້ຶ ກຳນຂຽນ ກຳນສະແດງກລິ ຍິ ຳອຳກຳນກຳນສະແດງອອກທຳງສໜີ ຳ້ຶ ເຫື່ ຳົ ນີຶ້ ຜູ ຶ້ ສອນຈະຕອຶ້ ງສື່ ຄວຳມຫມຳຍໃຫຊ້ຶ ດັ ເຈນ ເພື່ ອໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນສຳມຳດເຂຳົ້ຶ ໃຈ ຫ ແປຄວຳມຫມຳຍໄດຢ້ຶ ່ື ຳງຖກຕອ້ຶ ງຖກ ຕຳມຄວຳມປະສົງຂອງຜູສຶ້ ື່ ງົ ຄວຳມຫມຳຍ. ໃນບຳງເທ່ື ອຜູຮ້ຶ ຽນບ່ື ສຳມຳດເຂຳົຶ້ ໃຈກຳນສື່ ຄວຳມຫມຳຍຂອງຜູສຶ້ ອນ ເນ່ື ອງຈຳກສຳນວນກຳນເວຳົ້ຶ ບ່ື ມຄີ ວຳມຊັດເຈນ, ຄຸມເຄອ, ບື່ ຄຸນຶ້ ເຄຍີ ກບັ ນຳຶ້ ສຽງ, ສຳນວນທື່ ໃີ ຊຂ້ຶ ອງຜູສຶ້ ື່ ງົ ຄວຳມ ຫມຳຍ ຫ ບນັ ຢຳກຳດຮອບຊນັຶ້ ຮຽນບື່ ສື່ ງົ ເສມີ ກຳນສ່ື ຄວຳມຫມຳຍທື່ ດີ ີ ເຊື່ ນັ : ມສີ ຽງອື່ ນໆລບົ ກວນເປັນຕນົ້ຶ . ກຳນຄຳເນນີ ກຳນສອນຢ່ື ຳງມປີ ະສດິ ທພິ ຳບນນັ້ຶ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງສນົ ໃຈກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງວ່ື ຳຜູຮຶ້ ຽນຈະສຳມຳດ ເຂຳົ້ຶ ໃຈກຳນສື່ ຄວຳມຫມຳຍ ຫ ບ່ື ດ່ື ງັ ນນັຶ້ , ເມື່ ອສອນໄປໄລຍະໜ່ື ງຈື່ ງຄວນຢຸດກຳນສອນຊ່ື ວົ ຄຳວ ແລະ ຖຳມຄວຳມ ເຂຳົ້ຶ ໃຈຂອງນກັ ຮຽນ ເຊື່ ງິ ອຳດຈະໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນບຳງຄນົ ຫ ທງັ ຊນັ້ຶ ຊື່ ວຍກນັ ສະຫລຸບສ່ື ງິ ທື່ ໄີ ດສຶ້ ອນໄປແລວ້ຶ ເຊ່ື ງິ ຈະ ເປັນກຳນກວດສອບຄວຳມເຂຳົ້ຶ ໃຈຂອງນກັ ຮຽນ ແລະ ແກໄ້ຶ ຂຄວຳມເຂຳົ້ຶ ໃຈຂອງນກັ ຮຽນໃຫຖ້ຶ ກຕອ້ຶ ງດວຶ້ ຍ. ນອກຈຳກກຳນສື່ ຄວຳມຫມຳຍໃຫແຶ້ ກື່ ຜູຮຶ້ ຽນໃນດຳ້ຶ ນກຳນເວຳົຶ້ ແລວຶ້ ກຳນຟັງກມຄີ ວຳມສຳຄນັ ເຊື່ ນັ ດຽວກນັ ຜູ້ຶ ສອນຄວນຟັງຄຳຕອບຈຳກນກັ ຮຽນດວ້ຶ ຍຄວຳມສນົ ໃຈ ທບົ ທວນຄຳຕອບຂອງນກັ ຮຽນໂດຍກຳນສະຫລຸບ ແລະ ຖຳມຢຶ້ຳໃຫຊ້ຶ ດັ ເຈນັ ວື່ ຳເປັນຄຳຕອບທື່ ນີ ກັ ຮຽນຕອ້ຶ ງກຳນຈະຕອບ ເພ່ື ອສະແດງໃຫເຶ້ ຫັນວ່ື ຳຜູສ້ຶ ອນເຂົຳຶ້ ໃຈກຳນສ່ື ຄວຳມຫມຳຍຂອງນກັ ຮຽນ. 9. ໃຊຄຶ້ ຳຖຳມທື່ ເີ ໝຳະສມົ ກຳນຖຳມ ແລະ ໃຊຄ້ຶ ຳຖຳມທື່ ດີ ີ ແລະ ເໝຳະສມົ ເປັນສ່ື ວນຫນ່ື ງຂອງກຳນສອນທ່ື ມີ ປີ ະກຳນຖຳມຄຳຖຳມໃນຊນັຶ້ ຮຽນຈະເປັນກຳນກະຕຸນຶ້ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນສນົ ໃຈກຳນຮຽນໄດເ້ຶ ຊ່ື ນັ ດຽວກນັ ກຳນຖຳມຄຳຖຳມທ່ື ດີ ີ ທ່ື ເີ ໝຳະສມົ ຈະເຮັດ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນຕອຶ້ ງສນົ ໃຈທ່ື ຈີ ະຄດິ ຄນົຶ້ ຫຳຄຳຕອບຕະຫລອດເວລຳຂອງກຳນຮຽນ ແນວໃດກຕຳມແນວທຳງກຳນຕງັ້ຶ ຄຳ ຖຳມທ່ື ເີ ໝຳະສມົ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງຄຳນງເຖງິ ອງົ ປະກອບຕ່ື ໄປນ.ີ້ຶ 1. ຖຳມໄດຖ້ຶ ກຕຳມຈດຸ ປະສງົ ຄວຳມຈຳຂອງນກັ ຮຽນ ເປັນຄຳຖຸຳມລະດບັ ຕ່ື ຳ ( Lower-level) ສຳລບັ ຄຳຖຳມທ່ື ີ ຕອ້ຶ ງກຳນໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນສະແດງຄວຳມຄດິ ເຫັນ ສຳມຳດປຽບທຽບ ສະຫລຸບຂຄຶ້ ດິ ເຫນັ ຄດິ ວເິ ຄຳະໄດ້ຶ ຈະເປັນຄຳ ຖຳມໃນລະດບັ ທື່ ສີ ູງຂນຶ້ ມຳ (Higher-level). 2. ໃຊຄ້ຶ ຳຖຳມທື່ ີຊັດເຈນ ນກັ ຮຽນສຳມຳດເຂຳົ້ຶ ໃຈໄດວຶ້ ື່ ຳຜູສຶ້ ອນຕອຶ້ ງກຳນໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນຕອບຄຳຖຳມໃນແນວໃດ ກຳນໃຊຄ້ຶ ຳຖຳມທື່ ີລວມໆ ບື່ ຊດັ ເຈນ ຫ ຖຳມຄຳຖຳມເປັນຈຳນວນຫລຳຍໃນຫຳຍໆດຳ້ຶ ນ ຈະເຮດັ ໃຫຶ້ ນກັ ຮຽນ ສບັ ສນົ ແລະ ບ່ື ສຳມຳດຕອບຄຳຖຳມໃນແນວທຳງທື່ ຖີ ກຕອ້ຶ ງໄດ.້ຶ 3. ໃຫນ້ຶ ກັ ຮຽນມສີ ່ື ວນຮື່ ວມໃນກຳນຮຽນ ກຳນໃຊຄ້ຶ ຳຖຳມທື່ ດີ ນີ ນັຶ້ ຈະເຮັດໃຫນ້ຶ ກັ ຮຽນສນົ ໃຈທ່ື ີຈະຕອບໄດຢ້ຶ ື່ ຳງ ຖກຕອຶ້ ງ ແລະ ມສີ ່ື ວນຮື່ ວມໃນກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນຊັນຶ້ ຮຽນ ກຳນທື່ ີນກັ ຮຽນຕອບຄຳຖຳມຜິດ ແລະ ບື່ ສນົ ໃຈທ່ື ຈີ ະຕອບຄຳຖຳມ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງພຈິ ຳລະນຳທບົ ທວນໃຊຄຶ້ ຳຖຳມໃໝື່ ເຊ່ື ງິ ອຳດຈະໃຊຄຶ້ ຳຖຳມທ່ື ບີ ື່ ຊດັ ເຈນກ ໄດ.້ຶ 4. ເວນັຶ້ ໄລຍະເວລຳໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນຕອບ ເມື່ ອຖຳມຄຳຖຳມໄປແລວ້ຶ ຄວນເວນັຶ້ ໄລຍະເວລຳເພ່ື ອໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນໄດຄຶ້ ິດຫຳ ຄຳຕອບ ຫ ເອນີຶ້ ໃຫນ້ຶ ກັ ຮຽນຄນົ ອື່ ນຕອບຄຳຖຳມອກີ ເທ່ື ອ ຫ ຕງັຶ້ ຄຳຖຳມໃໝ່ື ກຳນເວັນ້ຶ ໄລຍະເວລຳດ່ື ງັ ກື່ ຳວນັນ້ຶ ສື່ ວນໃຫຍື່ ແລວ້ຶ ຄຈູ ະຕງັຶ້ ຄຳຖຳມໃນລະດບັ ສູງ (Higher level). 10. ເສມີ ກຳລງັ ໃຈໃຫແ້ຶ ກ່ື ນກັ ຮຽນ 12

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ກຳນເສມີ ກຳລງັ ໃຈໃຫແຶ້ ກື່ ນກັ ຮຽນ ໂດຍກຳນກື່ ຳວຊມົ ເຊຍີ ແລະ ໃຫລ້ຶ ຳງວນັ ໃນຊື່ ວງເວລຳ ແລະ ສະຖຳນະ ກຳນທື່ ເີ ໝຳະສມົ ຈະສຳມຳດເສມີ ສຳຶ້ ງບນັ ຍຳກຳດທ່ື ດີ ໃີ ນກຳນຮຽນໄດ້ຶ ເຮດັ ໃຫນ້ຶ ກັ ຮຽນມທີ ດັ ສະນະຄະຕທິ ື່ ດີ ຕີ ື່ ກຳນ ຮຽນ ແລະ ເປັນກຳນສະໜບັ ສະໜູນພດຕິກຳທື່ ີເໝຳະສມົ ຂອງນກັ ຮຽນແນວໃດກຕຳມວິທກີ ຳນເສມີ ກຳລັງໃຈ ນກັ ຮຽນແບບໜື່ ງອຳດຈະເໝຳະສມົ ແລະ ໄດຜ້ຶ ນົ ດີສຳລບັ ນກັ ຮຽນບຳງຄນົ ແລະ ອຳດຈະບ່ື ໄດຜ້ຶ ນົ ເລຍສຳລບັ ນກັ ຮຽນອີກຄົນໜ່ື ງກໄດ້ຶ ເຊ່ື ິງໃນກລະນນີ ີ້ຶ ຜູສ້ຶ ອນຈຳເປັນຈະຕອ້ຶ ງສກສຳ ເຂົຳຶ້ ໃຈ ຮູຈ້ຶ ກັ ລັກສະນະນໄິ ສ ຄວຳມ ຕອ້ຶ ງກຳນຂອງນກັ ຮຽນດວ້ຶ ຍ ແລະ ຫຳວທິ ກີ ຳນອື່ ນເພ່ື ອເສມີ ກຳລງັ ໃຈໃຫແຶ້ ກື່ ນກັ ຮຽນໄດຖຶ້ ກຕຳມຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນເສມີ ກຳລງັ ໃຈນກັ ຮຽນ ເຊ່ື ງິ ອຳດຈະເປັນກຳນກ່ື ຳວຊມົ ເຊຍີ ໃຫລຶ້ ຳງວນັ ຫ ວທິ ກີ ຳນອ່ື ນໆນນັ້ຶ ມີ ຈດຸ ປະສງົ ເພ່ື ອໃຫນ້ຶ ກັ ຮຽນປະພດ, ປະຕບິ ດັ ຫ ມພີ ດຕກິ ຳທ່ື ຫີ ວັງຕ່ື ໄປ ກຳນເສມີ ກຳລງັ ໃຈຂອງຜູສ້ຶ ອນໃຫແ້ຶ ກື່ ນກັ ຮຽນ ຄວນຈະມລີ ກັ ສະນະເປັນທຳມະຊຳດ ແບບງ່ືຳຍໆ ບ່ື ຕອຶ້ ງຫຍຸງ້ຶ ຍຳກເທື່ ຳົ ໃດ ແລະ ໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນໃນຫອຶ້ ງຮບັ ຮູ ້ຶ ເຊື່ ນັ : ອຳດຈະກ່ື ຳວຊມົ ເຊຍີ ນກັ ຮຽນທື່ ີຕອບຄຳຖຳມໄດຖ້ຶ ກຕອຶ້ ງ ຈະດກີ ວ່ື ຳກຳນໃຫລ້ຶ ຳງວນັ ສະເພຳະຄນົ ຫ ກື່ ຳວຊມົ ເຊຍີ ຢ່ື ຳງຫລຳຍເກນີ ໄປ ນກັ ຮຽນຈະຮູສ້ຶ ກວ່ື ຳບ່ື ມຄີ ວຳມຈງິ ໃຈໄດ້ຶ ດ່ື ງັ ນນັຶ້ , ກຳນກ່ື ຳວຊມົ ເຊຍີ ນກັ ຮຽນເປັນ ກຳນເສມີ ກຳລງັ ໃຈຊະນດິ ໜື່ ງ ເຊ່ື ງິ ຜູສຶ້ ອນຄວນຈະຕອຶ້ ງຄຳນງເຖງິ ໃນເລ່ື ອງຕື່ ໄປນ.ີ້ຶ 1. ກື່ ຳວຊມົ ເຊຍີ ໃນລກັ ສະນະທຳມະດຳໆ ແບບທຳມະຊຳດ ຕຳມຄວຳມເປັນຈງິ ບື່ ຫລຳຍເກນີ ໄປ 2. ເວຳົຶ້ ດວຶ້ ຍນຳ້ຶ ສຽງທື່ ສີ ະແດງຄວຳມຈງິ ໃຈ 3. ຄວນລະບຸພດຕກິ ຳທ່ື ດີ ຂີ ອງນກັ ຮຽນໃນກຳນກື່ ຳວຊມົ ເຊຍີ ນນັຶ້ ໆ 4. ໃນບຳງເທ່ື ອຄວນກ່ື ຳວຊມົ ເຊຍີ ນກັ ຮຽນເປັນກຳນສ່ື ວນຕວົ ເຊື່ ງິ ນກັ ຮຽນບຳງຄນົ ອຳດຈະອຳຍເມ່ື ອຜູສຶ້ ອນກື່ ຳວ ຊມົ ເຊຍີ ຕ່ື ໜຳຶ້ ໝື່ ເູ ພື່ ອນ 5. ກື່ ຳວຊມົ ເຊຍີ ນກັ ຮຽນ ເມ່ື ອນກັ ຮຽນໄດປຶ້ ່ື ຽນພດຕກິ ຳໄປໃນທຳງທ່ື ດີ ີ ເປັນກຳນສະໜບັ ສະໜນູ ແລະ ເສມີ ກຳລງັ ໃຈ ເຮດັ ໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນມຄີ ວຳມຫມນັ້ຶ ໃຈໃນຕນົ ເອງຫລຳຍຂນ້ຶ 6. ຄວນໃຊຄ້ຶ ຳເວຳົ້ຶ ໃນຫຳຍໆຮູບແບບ ບື່ ຄວນເວຳົ້ຶ ຄກນັ ທຸກໆເທື່ ອ 7. ຄວນກື່ ຳວຊົມເຊີຍນກັ ຮຽນໂດຍໃຊຄຶ້ ຳເວຳົ້ຶ ພອ້ຶ ມໆກບັ ນຳສຽງ ກຳນສະແດງສໜີ ຳ້ຶ ຫ ໃຊກຶ້ ຳນສະແດງກລິ ິຍຳ ປະກອບ (nonverbal). 11. ຈດັ ບດົ ຮຽນໃຫມຶ້ ກີ ຳນຝກປະຕບິ ດັ ກຳນຝກປະຕບິ ດັ ຫ ກຳນໃຫນ້ຶ ກັ ຮຽນເຮດັ ແບບຝກຫດັ ຈະຊື່ ວຍໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນເຂຳົຶ້ ໃຈ ແລະ ຮຽນຮູເຶ້ ນອຶ້ ໃນວິຊຳ ໄດດຶ້ ຂີ ນຶ້ ທງັ ໝດົ ເຖງິ ກຳນໃຫວຶ້ ຽກບຳ້ຶ ນແກ່ື ນກັ ຮຽນໃນປະລມິ ຳນທື່ ເີ ໝຳະສມົ ກບັ ຄວຳມສຳມຳດຂອງນກັ ຮຽນດວ້ຶ ຍ ແນວທຳງກຳນໃຫນ້ຶ ກັ ຮຽນເຮດັ ແບບຝກຫດັ ມດີ ່ື ງັ ຕື່ ໄປນ.ີຶ້ 1. ແບບຝກຫດັ ຄວນມຫີ ຳຍຮູບແບບ ແລະ ຫຳກຫຳຍ ໂດຍສະເພຳະຮູບແບບໃໝ່ື ໆ ຈະເຮດັ ໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນບ່ື ຮູສຶ້ ກເບື່ ອ 2. ກຳນມອບໝຳຍພຳລະໜຳ້ຶ ທື່ ໃີ ຫນ້ຶ ກັ ຮຽນເຮດັ ຄວນມເີ ປັນໄລຍະໆ ບື່ ຄວນໃຫຫຶ້ ລຳຍຈນົ ເກນີ ໄປ ຫ ຕ່ື ເນ່ື ອງ ກນັ ຕະຫລອດເວລຳ 3. ຜູສຶ້ ອນຄວນຊແີ້ຶ ຈງພຳລະໜຳຶ້ ທື່ ໃີ ຫນ້ຶ ກັ ຮຽນເຮດັ ຫ ກວດສອບຄວຳມຖກຕອ້ຶ ງ ກື່ ອນທື່ ຈີ ະໃຫນ້ຶ ກັ ຮຽນເຮດັ ດວ້ຶ ຍຕນົ ເອງຢື່ ຳງອດິ ສະຫລະ. 13

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ 12. ຕດິ ຕຳມວຽກ ແລະ ປະເມນີ ຄວຳມເຂຳົ້ຶ ໃຈຂອງນກັ ຮຽນ ໃນລະຫວ່ື ຳງດຳເນນີ ກຳນສອນ ຜູສຶ້ ອນຈະຕອຶ້ ງຄອຍຖຳ້ຶ ສງັ ເກດ ຫ ປະເມນີ ຄວຳມເຂຳົ້ຶ ໃຈຂອງນກັ ຮຽນ ເພື່ ອ ໃຫຮ້ຶ ູວຶ້ ື່ ຳນກັ ຮຽນເຂຳົ້ຶ ໃຈເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳໃໝ່ື ຫ ສື່ ງິ ທື່ ສີ ອນ ໂດຍກຳນຖຳມຄຳຖຳມ ຫ ຖຳມນກັ ຮຽນທງັ ໝດົ ໂດຍທງັ ໝດົ ກ່ື ຽວກບັ ສື່ ງິ ທ່ື ຮີ ຽນໄປແລວ້ຶ ເຊື່ ງິ ຈະເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູສຶ້ ອນຮູລຶ້ ະດບັ ຄວຳມເຂຳົ້ຶ ໃຈຂອງນກັ ຮຽນວື່ ຳມຫີ ລຳຍນອ້ຶ ຍພຽງ ໃດ ຫ ຍງັ ເຂຳົ້ຶ ໃຈບື່ ຖກຕອຶ້ ງກ່ື ຽວກບັ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທື່ ຮີ ຽນໄປ ເຊ່ື ງິ ຈະເປັນໂອກຳດໃຫຜ້ຶ ູສ້ຶ ອນປັບແນວກຳນສອນ ຫ ວທິ ກີ ຳນສອນໃນຮູບແບບໃໝ່ື ອຳດຈະຍກົ ຕວົ ຢື່ ຳງ ອະທບິ ຳຍເພື່ ມິ ເຕມິ ໃຫນ້ຶ ກັ ຮຽນເຂຳົ້ຶ ໃຈຊັດເຈນຂນຶ້ ຫ ໃຊຶ້ ອຸປະກອນກຳນສອນ ເພື່ ອຊ່ື ວຍເສມີ ຄວຳມເຂຳົຶ້ ໃຈ. 13. ສະຫລຸບບດົ ຮຽນໃນທຳຶ້ ຍຊື່ ວົ ໂມງ ກຳນສະຫລຸບບດົ ຮຽນເປັນສ່ື ວນສຳຄນັ ສ່ື ວນຫນື່ ງຂອງກຳນສອນ ນກັ ຮຽນບຳງຄນົ ອຳດຈະຈື່ ຈຳບດົ ຮຽນໄດດ້ຶ ີ ເມ່ື ອຜູສຶ້ ອນສະຫລຸບບດົ ຮຽນໃນທຳຶ້ ຍຊື່ ວົ ໂມງ ດື່ ງັ ນນັ້ຶ , ໃນກຳນຈດັ ເຮດັ ແຜນກຳນສອນ ກຳນສະຫລຸບບດົ ຮຽນຄວນ ເປັນສື່ ວນຫນື່ ງທ່ື ຈີ ະຕອ້ຶ ງກຳນດົ ໄວໃຶ້ ນແຜນກຳນສອນ ກຳນສະຫລຸບບດົ ຮຽນນນັຶ້ ຜູສ້ຶ ອນອຳດຈະໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນອອກ ມຳທບົ ທວນສ່ື ງິ ທ່ື ຮີ ຽນໄປແລວຶ້ ໃຫໝ້ຶ ່ື ເູ ພ່ື ອນໆຟງັ ແກໄຶ້ ຂຂຜ້ຶ ດິ ພຳດ ແລະ ເສມີ ຄວຳມເຂຳົ້ຶ ໃຈບຳງຕອນໃຫຊ້ຶ ດັ ເຈນ ຂນ້ຶ . ນອກຈຳກນ,ີ້ຶ ກຳນສະຫລຸບທຳ້ຶ ຍບດົ ຮຽນຍງັ ເປັນແນວທຳງໃນກຳນເຊື່ ອມຍງົ ຄວຳມຄດິ ແລະ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທ່ື ີ ຈະຮຽນໃນບດົ ຮຽນຕ່ື ໄປ ສຳຶ້ ງຄວຳມສນົ ໃຈໃຫແ້ຶ ກື່ ນກັ ຮຽນ ເຮດັ ໃຫນຶ້ ກັ ຮຽນໄດເຶ້ ຫນັ ພຳບຂອງກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ແລະ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳທ່ື ໄີ ດຮຶ້ ຽນໄປແລວ້ຶ ມຄີ ວຳມສຳພນັ ກບັ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທ່ື ກີ ຳລງັ ຮຽນຮູ ຶ້ ແລະ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳທ່ື ຈີ ະຮຽນຕ່ື ໄປ. 14. ປະເມນີ ຜນົ ກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງ ຜູສຶ້ ອນທື່ ເີ ອຳົ ໃຈໃສ່ື ຕ່ື ກຳນສອນ ແລະ ມປີ ະສດິ ທພິ ຳບຈະສນົ ໃຈໃນກຳນປະເມນີ ກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງ ເຊື່ ງິ ກຳນປະເມນີ ກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງໂດຍວທິ ກີ ຳນງ່ືຳຍໆ ກຄກຳນຖຳມຄຳຖຳມຕນົ ເອງດື່ ງັ ນ.ີຶ້ 1. ຜູຮຶ້ ຽນໄດຮຶ້ ຽນຮູເ້ຶ ນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ຖກຕຳມທ່ື ຜີ ູສຶ້ ອນຕອຶ້ ງກຳນໃຫຮ້ຶ ຽນ ຫ ບ່ື 2. ຜູສຶ້ ອນຈະຮູໄຶ້ ດແຶ້ ນວໃດວື່ ຳ ຜູຮ້ຶ ຽນຮູໃຶ້ ນສື່ ງິ ທ່ື ຕີ ນົ ເອງໄດຮຶ້ ຽນໄປແລວ້ຶ 3. ກຳນສອນຂອງຜູສຶ້ ອນໃນມນຶ້ ດີຶ້ ຳເນນີ ໄປດວຶ້ ຍດີ ຫ ບື່ ນກັ ຮຽນມຄີ ວຳມສບັ ສນົ ຕ່ື ກຳນຮຽນ ຫ ບື່ ແລະ ຜູສ້ຶ ອນຈະສຳມຳດກຳຈດັ ຄວຳມສບັ ສນົ ຂອງນກັ ຮຽນໄດ້ຶ ແນວໃດສຳລບັ ກຳນສອນໃນເທ່ື ອຕ່ື ໄປໃນບຳງເທ່ື ອຜູສຶ້ ອນອຳດຈະຂຽນຄຳຕອບຂອງຄຳຖຳມເບອຶ້ ງຕນົ້ຶ ໄວໃ້ຶ ນຊື່ ອງໝ ຳຍເຫດຂອງບນັ ທກກຳນສອນ ຫງັ ກຳນສອນສຳເລັດແລວຶ້ ເພ່ື ອປະເມນີ ຜນົ ກຳນສອນຂອງຕົນເອງ ແລະ ເປັນ ແນວທຳງສຳລບັ ປັບປຸງກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງໃນເທື່ ອຕ່ື ໄປໃຫດ້ຶ ຂີ ນຶ້ ເຊື່ ງິ ຜູສຶ້ ອນອຳດຈະປັບປຸງແນວກຳນສອນ ຈດັ ລຳດບັ ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງເນອຶ້ ໃນວິຊຳ ຫ ຈດັ ກຽມອຸປະກອນກຳນສອນ ເພື່ ອໃຫກຶ້ ຳນສອນໃນເທ່ື ອຕື່ ໄປປະສົບ ຄວຳມສຳເລດັ ເພ່ື ມີ ຫລຳຍຂນຶ້ . V. ລກັ ສະນະຂອງຄູໃນອຸດມົ ຄະຕິ ຄູໃນອຸດມົ ຄະຕິຈະຕອ້ຶ ງສົນໃຈ ເອົຳໃຈໃສ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນ ມຄີ ວຳມໃຝ່ື ຮູ ້ຶ ມີທັດສະນະຄະຕິທ່ື ີດີຕ່ື ອຳຊີບຄູ ແລະ ສຳມຳດດຳເນນີ ກຳນສອນ ຫ ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໄດຢຶ້ ່ື ຳງມປີ ະສດິ ທພິ ຳບເພື່ ອໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນເກີດກຳນ ຮຽນຮູ ຶ້ ມຄີ ວຳມຮູ ້ຶ ຄວຳມສຳມຳດ ແລະ ທກັ ສະຕຳມທື່ ກີ ຳນດົ ໄວໃຶ້ ນຈດຸ ປະສງົ ຂອງແຜນກຳນຮຽນ ຫ ຫກັ ສູດ ແລະ ເພື່ ອໃຫກ້ຶ ຳນສອນມປີ ະສດິ ທພິ ຳບ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງຮູຈ້ຶ ກັ ວທິ ກີ ຳນສອນ, ກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນ, ກຳນຕດັ ສນິ 14

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ໃຈ, ກຳນເລອກໃຊ້ຶ ແລະ ມທີ ກັ ສະໃນກຳນສອນ ເພື່ ອໃຫກຶ້ ຳນດຳເນນີ ກຳນສອນບນັ ລຸຕຳມເປົຳຶ້ ໝຳຍໄດ້ຶ ດື່ ງັ ນນັຶ້ , ຄູ ໃນອຸດມົ ຄະຕຈິ ະຕອ້ຶ ງມທີ ກັ ສະທື່ ກີ ື່ ຽວກບັ ກຳນສອນ ແລະ ຄວຳມສຳມຳດໃນດຳ້ຶ ນຕ່ື ຳງໆຕ່ື ໄປນ.ີ້ຶ 1. ມຄີ ວຳມຮູດ້ຶ ີ (Knowledge) ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອ້ຶ ງມຄີ ວຳມຮູກຶ້ ື່ ຽວກບັ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ຫກັ ສູດ ວທິ ກີ ຳນສອນ ອດິ ທິ ພນົ ຕື່ ຳງໆທື່ ມີ ຜີ ນົ ຕ່ື ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ມຄີ ວຳມຮູກຶ້ ື່ ຽວກບັ ທກັ ສະ ແລະ ຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນ ສອນຂອງຕນົ ເອງ. 2. ມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນຈດັ ກຽມ ແລະ ວຳງແຜນກຳນສອນ (Lesson planning) ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອ້ຶ ງສກສຳ ຫກັ ສູດ ຈດຸ ໝຳຍ ແລະ ນຳມຳກຳນດົ ເປັນຈດຸ ປະສງົ ສຳລບັ ກຳນສອນໃນແຕ່ື ລະຄຳບເວລຳ ໃຫເ້ຶ ໝຳະສມົ ກບັ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳ ແລະ ຈດັ ກຽມກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫສຶ້ ອດຄ່ື ອງກນັ . 3. ມີຄ ວ ຳ ມ ສ ຳ ມ ຳ ດ ໃ ນ ກ ຳ ນ ຕັດ ສິນ ໃ ຈ ( Decision-making) ຜູ້ຶສ ອ ນ ຈ ະ ຕ້ຶອ ງ ມີຄ ວ ຳ ມ ສ ຳ ມ ຳ ດ ໃ ຊ້ຶ ວຈິ ຳລະນະຍຳນໃນກຳນຄດິ ຕດັ ສນິ ໃຈເພ່ື ອຫຳວທິ ກີ ຳນໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນປະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ໃນກຳນຮຽນ ໄດຮຶ້ ບັ ຜົນທຳງກຳນສກສຳສູງສຸດ ກື່ ອນ ແລະ ລະຫວ່ື ຳງກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ເມື່ ອກຳນຮຽນ - ກຳນສອນນນັ້ຶ ສຳເລດັ . 4. ມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນສອນ ແລະ ເບື່ ງິ ແຍງຊນັຶ້ ຮຽນ (Action and classroom management) ຜູສ້ຶ ອນ ຈະຕອຶ້ ງມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນດຳ້ຶ ນພດຕກິ ຳກຳນສອນ ກຳນນຳສະເໜບີ ດົ ຮຽນໃຫເຶ້ ປັນທື່ ໜີ ຳຶ້ ສນົ ໃຈ ເຊື່ ງິ ສຳມຳດ ສະແດງອອກມຳໃຫເຶ້ ຫນັ ໄດຢຶ້ ື່ ຳງຊັດເຈນ ເພື່ ອສື່ ົງເສີມ ແລະ ສະໜບັ ສະໜູນໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ສຳມຳດຄວບຄຸມເວລຳໃນລະຫວ່ື ຳງກຳນສອນເພ່ື ອໃຫກ້ຶ ຳນສອນນນັ້ຶ ໆດຳເນນີ ໄປຢ່ື ຳງຕ່ື ເນື່ ອງ ແລະ ສອດຄ່ື ອງ ກນັ ລະຫວື່ ຳງກດິ ຈະກຳຕື່ ຳງໆທື່ ຜີ ູສ້ຶ ອນຈດັ ຂນ້ຶ ໃນຊນັຶ້ ຮຽນ. 5. ມທີ ກັ ສະກຳນສອນ (Teaching skill) ໝຳຍເຖງິ ຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນກຽມກຳນສອນ ດຳເນນີ ກຳນສອນ ຖຳມຄຳຖຳມ ກະຕຸນຶ້ ແລະ ເສມີ ກຳລງັ ໃຈຜູຮຶ້ ຽນໃນລະຫວື່ ຳງກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ເພື່ ອໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນສນົ ໃຈ ເກດີ ກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ແລະ ເຂຳົຶ້ ໃຈເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳ ຫ ບດົ ຮຽນທ່ື ຄີ ູສອນຢື່ ູໄດຢ້ຶ ື່ ຳງວື່ ອງໄວມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງ ເພ່ື ອນຳຂມ້ຶ ູນມຳປັບປຸງກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງໃນເທ່ື ອຕື່ ໄປໄດ.້ຶ 6. ມີມະນຸດສຳພັນທື່ ີດີ (Relationship) ຜູສຶ້ ອນຈະຕອຶ້ ງມີທັດສະນະຄະຕິທ່ື ີດີຕ່ື ອຳຊີບຄູສະແດງຄວຳມ ເອຳົ ໃຈໃສື່ ແລະ ໃຫຄຶ້ ວຳມສນົ ໃຈຜູຮ້ຶ ຽນຢື່ ຳງຈງິ ໃຈ ຍອມຮບັ ຟັງຄວຳມຄດິ ເຫນັ ກຳນເວຳົຶ້ ແລະ ກຳນຕອບຄຳ ຖຳມຂອງຜູຮຶ້ ຽນ ສົນໃຈພດຕິກຳກຳນຮຽນຂອງຜູ້ຮຶ ຽນ ຄວຳມກຳຶ້ ວໜຳ້ຶ ໃນກຳນຮຽນ ຫລຳຍ ກວື່ ຳເກື່ ົຳ ລກັ ສະນະສ່ື ວນຕວົ ຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ. 7. ມຄີ ວຳມເປັນລະບຽບວໃິ ນ (Discipline) ຜູສຶ້ ອນຄວນເປັນຕວົ ຢ່ື ຳງທ່ື ດີ ແີ ກ່ື ຜູຮຶ້ ຽນ ເບື່ ງິ ແຍງ ແລະ ເອຳົ ໃຈໃສ່ື ຜູຮຶ້ ຽນໃຫຢ້ຶ ່ື ູໃນລະບຽບວໃິ ນທ່ື ດີ ງີ ຳມ ຄອຍຖຳ້ຶ ຕກັ ເຕອນ ແກໄຶ້ ຂ ແລະ ສ່ື ງັ ສອນຜູຮຶ້ ຽນໃຫມ້ຶ ຄີ ວຳມປະພດດີ ບ່ື ລະເລຍີ ພດຕກິ ຳທື່ ຈີ ະກ່ື ໃຫເຶ້ ກດີ ລກັ ສະນະນໄິ ສທື່ ບີ ່ື ດແີ ກື່ ຜູຮ້ຶ ຽນໃນພຳຍໜຳຶ້ ຫ ພດຕກິ ຳທ່ື ບີ ່ື ຕອ້ຶ ງປະສງົ ຂອງ ຜູຮ້ຶ ຽນ ຕື່ ໝ່ື ເູ ພ່ື ອນນກັ ຮຽນດວຶ້ ຍກນັ . VI. ທກັ ສະຂອງຄູໃນກຳນສອນ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ປະກອບດວ້ຶ ຍທກັ ສະກຳນສອນທ່ື ສີ ຳຄນັ ຂອງຄູ ແລະ ຄວຳມສຳພນັ ຂອງທກັ ສະທື່ ຕີ ່ື ເນື່ ອງກນັ ເພື່ ອໃຫຄ້ຶ ສູ ຳມຳດດຳເນນີ ກຳນສອນໃນຊນັ້ຶ ຮຽນໄດຢຶ້ ່ື ຳງມປີ ະສດິ ທພິ ຳບ ເຊື່ ງິ ຈະຕອ້ຶ ງເລ່ື ມີ 15

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ຕງັ້ຶ ແຕ່ື ກ່ື ອນກຳນເຂຳົ້ຶ ຊັນ້ຶ ຮຽນ ຫ ກື່ ອນກຳນສອນ ໃນລະຫວື່ ຳງກຳນສອນ ແລະ ຫງັ ຈຳກກຳນສອນສຳເລດັ ແລວຶ້ ເພ່ື ອໃຫກ້ຶ ຳນສອນຂອງຄູບຣນົ ລຸຜນົ ຕຳມຈດຸ ໝຳຍທື່ ກີ ຳນດົ ໄວຶ້ ຍງັ ສຳມຳດດຳເນນີ ກຳນສອນໄດຢຶ້ ື່ ຳງມປີ ະສດິ ທພິ ຳບ. ກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນທ່ື ມີ ປີ ະສດິ ທພິ ຳບປະກອບດວ້ຶ ຍທກັ ສະຂອງຄູໃນກຳນສອນເຊ່ື ງິ ມດີ ່ື ງັ ຕື່ ໄນີຶ້ 1. ທກັ ສະກື່ ອນກຳນສອນ ໝຳຍເຖງິ ກຳນທື່ ຄີ ູຕອ້ຶ ງສກສຳຫກັ ສູດ ແລະ ປະມວນກຳນກຳນພຈິ ຳລະນຳເລອກເນອ້ຶ ໃນ ວຊິ ຳ ແລະ ໄລຍະເວລຳທ່ື ໃີ ຊໃ້ຶ ນກຳນສອນກຳນກຳນດົ ຈດຸ ໝຳຍ ແລະ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນສອນ ສຳລບັ ກຳນສອນໃນ ພຳກຮຽນໜ່ື ງໆ ໃນແຕື່ ລະຫນື່ ວຍກຳນສອນສອນ ແລະ ໃນແຕື່ ລະຄຳບເວລຳຂອງກຳນສອນ ວຳງແຜນກຳນ ສອນ, ກຳນກຳນດົ ຈດຸ ປະສງົ ກຳນຮຽນຮູ ຶ້ ກຳນຈດັ ກຽມເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ແລະ ກຳນໃຊສ້ຶ ່ື ກຳນສອນ. 2. ທກັ ສະລະຫວື່ ຳງກຳນສອນ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງມທີ ກັ ສະໃນກຳນຈດັ ແລະ ເລອກກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ຈດັ ປະສບົ ກຳນຮຽນຮູທຶ້ ່ື ເີ ໝຳະສມົ ກບັ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳໃຫແ້ຶ ກື່ ຜູຶ້ ມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນສຳຶ້ ງບນັ ຍຳກຳດກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ເພື່ ອໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນສນົ ໃຈກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນເສມີ ແຮງ ກະຕຸນ້ຶ ແລະ ສຳ້ຶ ງຄວຳມ ສນົ ໃຈໃຫແຶ້ ກ່ື ຜູຮຶ້ ຽນມທີ ກັ ສະໃນກຳນໃຊຄຶ້ ຳຖຳມ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນຮູຈ້ຶ ກັ ກຳນຮກັ ສຳກດົ ລະບຽບ ແລະ ວໄິ ນໃນຊັນຶ້ ຮຽນ ແລະ ສຳມຳດສະຫລຸບບດົ ຮຽນໄດທ້ຶ ງັ ໝດົ ໝຳຍເຖງິ ກຳນມຄີ ວຳມຮູກຶ້ ື່ ຽວກບັ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນມທີ ກັ ສະໃນກຳນ ປະເມນີ ຜນົ ຄວຳມກຳ້ຶ ວໜຳ້ຶ ໃນກຳນຮຽນຮູຂຶ້ ອງຜູຮຶ້ ຽນ. 3. ທກັ ສະຫງັ ກຳນສອນ ທງັ ໝດົ ໝຳຍເຖງິ ກຳນມຄີ ວຳມຮູກຶ້ ່ື ຽວກບັ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນມທີ ກັ ສະໃນກຳນປະເມນີ ຜົນ ຄວຳມກຳ້ຶ ວໜຳ້ຶ ໃນກຳນຮຽນຮູຂ້ຶ ອງຜູຶ້ ທດົ ສອບ ແລະ ແບບທດົ ສອບກຳນຮຽນ ປະເມນີ ຜນົ ກດິ ຈະກຳກຳນສອນ ແລະ ຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງວເິ ຄຳະ ແລະ ພຈິ ຳລະນຳຂມ້ຶ ູນຕ່ື ຳງໆ ໄດ້ຶ ເພ່ື ອນຳມຳປັບປຸງກຳນສອນ ໃຫມຶ້ ປີ ະສດິ ທພິ ຳບທື່ ດີ ຂີ ນຶ້ ຕ່ື ໄປ. ແຜນພູມທກັ ສະຂອງຄໃູ ນກຳນສອນ VII. ກຳນພດັ ທະນຳທກັ ສະກຳນສອນ ກຳນພດັ ທະນຳທກັ ສະກຳນສອນຂອງຄເູ ພື່ ອໃຫກຶ້ ຳນດຳເນນີ ກຳນສອນໃນຊນັຶ້ ຮຽນປະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ຜູ້ຶ ສອນຈະຕອ້ຶ ງມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນດຳຶ້ ນຕ່ື ຳງໆຕ່ື ໄປນເີ້ຶ ປັນອງົ ປະກອບ 1. ຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນຈດັ ເຮດັ ແຜນກຳນສອນ ປະກອບດວ້ຶ ຍ 16

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ - ແຜນກຳນສອນຈະຕອ້ຶ ງຊດັ ເຈນເໝຳະສມົ ແລະ ສອດຄື່ ອງກບັ ຈດຸ ປະສງົ - ກຳນພຈິ ຳລະນຳເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳ ແລະ ກຳນເລອກໃຊວ້ຶ ທິ ສີ ອນຈະຕອຶ້ ງສອດຄື່ ອງກບັ ຄວຳມສນົ ໃຈໄວ ແລະ ຄວຳມພອຶ້ ມຂອງຜູຮຶ້ ຽນ - ບດົ ຮຽນທື່ ກີ ຽມໄວສຶ້ ຳລບັ ກຳນສອນຈະຕອ້ຶ ງເຊ່ື ອມຍງົ ກບັ ບດົ ຮຽນທື່ ໄີ ດຮຶ້ ຽນໄປແລວຶ້ ແລະ ບດົ ຮຽນທ່ື ີ ຈະຮຽນຕ່ື ໄປໄດຢຶ້ ່ື ຳງເໝຳະສມົ - ອຸປະກອນກຳນສອນ ແຫ່ື ງຄວຳມຮູໃຶ້ ນຮູບແບບຕື່ ຳງໆ ຈະຕອຶ້ ງຈດັ ກຽມໄວຢຶ້ ່ື ຳງເໝຳະສມົ ຢ່ື ູໃນສະພຳບທື່ ດີ ີ ສຳມຳດນຳໄປໃຊໄຶ້ ດທຶ້ ນັ ທີ - ກຳນກຳນດົ ແຜນກຳນສອນ ຈະຕອ້ຶ ງຈດັ ກຽມກດິ ຈະກຳກຳນສອນເພ່ື ອໃຫສ້ຶ ອດຄື່ ອງກບັ ຄວຳມສນົ ໃຈຂອງ ຜູຮ້ຶ ຽນ ສະພຳບແວດລອຶ້ ມ ແລະ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໄດມຶ້ ສີ ື່ ວນຮ່ື ວມໃນກຳນຮຽນ. 2. ມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນນຳສະເໜບີ ດົ ຮຽນ ປະກອບດວ້ຶ ຍທກັ ສະຕື່ ໄປນຄີຶ້ - ຜູສຶ້ ອນຈະຕອ້ຶ ງມບີ ຸກຄະລກິ ດີ ສະແດງຄວຳມຫມນັ້ຶ ໃຈໃນລະຫວື່ ຳງກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນ - . ມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນສອນ ສຳມຳດອະທບິ ຳຍໄດຊ້ຶ ດັ ເຈນ ຖກຕຳມຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ - ໃຊຄຶ້ ຳຖຳມຫຳຍໆຮູບແບບ ແລະ ຖຳມຄຳຖຳມໄດຄຶ້ ວບຄຸມເນອ້ຶ ເລ່ື ອງທື່ ສີ ອນ - ສຳມຳດຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໄດຢຶ້ ່ື ຳງຫຳກຫຳຍ ເພື່ ອໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໄດຮ້ຶ ຽນຢ່ື ຳງເໝຳະສມົ ກບັ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ແລະ ມສີ ່ື ວນຮື່ ວມໃນກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ເອຳົ ໃຈໃສື່ ແລະ ສະໜບັ ສະໜນູ ຄວຳມຄດິ ເຫນັ ຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ ເພື່ ອນຳໄປສ່ື ູກຳນພດັ ທະນຳຄວຳມຮູ ຶ້ - ມອບງຳນໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນເຮດັ ໄດເ້ຶ ໝຳະສມົ ກບັ ຄວຳມສຳມຳດຂອງຜູຮຶ້ ຽນ - ສຳມຳດນຳອຸປະກອນກຳນສອນຕ່ື ຳງໆມຳໃຊໄຶ້ ດຢ້ຶ ່ື ຳງມປີ ະສດິ ທພິ ຳບ. 3. ຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນ ປະກອບດວ້ຶ ຍ - ເລ່ື ມີ ຕນົ້ຶ ກຳນສອນໃນຊນັຶ້ ຮຽນໄດຢ້ຶ ື່ ຳງໜຳ້ຶ ສນົ ໃຈ ແລະ ສຳມຳດເຮດັ ໃຫກຶ້ ຳນສອນດຳເນນີ ໄປຢື່ ຳງຕ່ື ເນື່ ອງ ສອດຄ່ື ອງກນັ ຕະຫລອດຊື່ ວົ ໂມງກຳນສອນ - ຜູຮຶ້ ຽນໃຫຄ້ຶ ວຳມສນົ ໃຈຕ່ື ກຳນສອນ ແລະ ສຳມຳດສງັ ເກດຄວຳມກຳ້ຶ ວໜຳຶ້ ໃນກຳນຮຽນຮູຂຶ້ ອງຜູຮຶ້ ຽນໄດຶ້ - ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໄດຮ້ຶ ູຜຶ້ ນົ ຄວຳມກຳ້ຶ ວໜຳຶ້ ໃນກຳນຮຽນໃນທນັ ທີ ເພ່ື ອສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນສນົ ໃຈທື່ ຈີ ະຮຽນ ຮູເ້ຶ ພ່ື ມີ ຫລຳຍຂນ້ຶ - ຈດັ ເວລຳ ຫ ຊື່ ວງເວລຳສຳລບັ ກຳນດຳເນນີ ກດິ ຈະກຳໄດຢ້ຶ ື່ ຳງພພຽງ ແລະ ເໝຳະສມົ - ປັບແຜນກຳນສອນໃຫເຶ້ ໝຳະສມົ ໃນລະຫວື່ ຳງກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນໄດໃ້ຶ ນທຸກໆສ່ື ວນ - ໃຊວ້ຶ ທິ ກີ ຳນສະຫລຸບບດົ ຮຽນຢ່ື ຳງມປີ ະສດິ ທພິ ຳບໃນຕອນທຳຶ້ ຍຊ່ື ວົ ໂມງ. 4. ກຳນສຳ້ຶ ງບນັ ຍຳກຳດໃນຊນັ້ຶ ຮຽນ ປະກອບດວ້ຶ ຍ - ຜູສຶ້ ອນຈະຕອ້ຶ ງສະໜບັ ສະໜນູ ແລະ ກະຕຸນ້ຶ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນສນົ ໃຈສ່ື ງິ ທ່ື ຈີ ະຕອ້ຶ ງດຳເນນີ ກຳນຮຽນ ແລະ ກຳນ ສອນ - ບນັ ຍຳກຳດໃນຫອຶ້ ງຮຽນຈະຕອຶ້ ງມລີ ກັ ສະນະຂອງກຳນມອບໝຳຍວຽກໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນ ແລະ ຜູຮຶ້ ຽນຈະເຮດັ ວຽກແບບສະບຳຍໆ ບ່ື ເຄ່ື ງັ ຂມ ແລະ ມຄີ ວຳມເປັນລະບຽບຢ່ື ູໃນຕວົ ຂອງມນັ ເອງ 17

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ - ຜູສ້ຶ ອນ ແລະ ຜູຮຶ້ ຽນຈະຕອ້ຶ ງມຄີ ວຳມເຄຳົ ລບົ ໄວວຶ້ ຳງໃຈເຊື່ ງິ ກນັ ແລະ ກນັ ແລະ ມຄີ ວຳມສຳພນັ ທື່ ດີ ຕີ ື່ ກນັ ຄຳແນະນຳຂອງຜູສ້ຶ ອນໃນເລ່ື ອງໃດກຕຳມຈະເປັນກຳນສຳຶ້ ງ ແລະ ເຮດັ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນມຄີ ວຳມເຊ່ື ອມໝນັ້ຶ ຫລຳຍຂນຶ້ - ສະພຳບບນັ ຍຳກຳດພຳຍໃນຫອ້ຶ ງຮຽນຈະຕອ້ຶ ງຊ່ື ວຍສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນມທີ ດັ ສະນະຄະຕທິ ື່ ດີ ຕີ ື່ ກຳນ ຮຽນ ແລະ ສຳມຳດຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໄດຢຶ້ ່ື ຳງສະດວກ. 5. ກຳນປະເມນີ ຜນົ ຄວຳມກຳ້ຶ ວໜຳຶ້ ຂອງຜູຮຶ້ ຽນ - ໃຫຄຶ້ ະແນນກຳນເຮດັ ວຽກງຳນຂອງຜູຮຶ້ ຽນໃນລະຫວື່ ຳງກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ແລະ ວຽກບຳ້ຶ ນ ສ່ື ງົ ຄນ ວຽກບຳຶ້ ນໃຫແຶ້ ກື່ ຜູຮ້ຶ ຽນພຳຍໃນເວລຳທ່ື ເີ ໝຳະສມົ - ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ແລະ ຄວຳມສຳມຳດຂອງຜູຮ້ຶ ຽນໃຫຜຶ້ ນົ ຍອ້ຶ ນກບັ ໃນທນັ ທີ ເຊື່ ງິ ອຳດຈະເປັນກຳນໃຫຂຶ້ ສ້ຶ ະເໜແີ ນະ ຫ ຊ່ື ວຍແກໄ້ຶ ຂຂບຶ້ ກົ ຜ່ື ອງຂອງຜູຮ້ຶ ຽນນນັຶ້ ນອກຈຳກຈະເປັນກຳນ ວເິ ຄຳະຄວຳມສຳມຳດຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ ແລະ ແກໄ້ຶ ຂຂບຶ້ ກົ ຜື່ ອງແລວຶ້ ຍງັ ເປັນກຳນສື່ ງົ ເສມີ ແລະ ສະໜບັ ສະໜູ ນໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນມຄີ ວຳມເຊື່ ອມໝນັ້ຶ ໃນຕນົ ເອງຫລຳຍຂນຶ້ ຜູຮ້ຶ ຽນຈະສຳມຳດເຮດັ ວຽກໄດຢ້ຶ ່ື ຳງເໝຳະສມົ ແລະ ຖກຕອຶ້ ງ - ວທິ ກີ ຳນປະເມນີ ຜນົ ຄວນໃຊຫ້ຶ ຳຍຮູບແບບ ປະເມນີ ຜນົ ລະຫວ່ື ຳງກຳນຮຽນ ແລະ ກຳນປະເມນີ ຜນົ ຮຽນ ພຳຍຫງັ ກຳນສອນໃນເລື່ ອງນນັຶ້ ສຳເລດັ ລງົ - ຜນົ ຂອງກຳນປະເມນີ ກຳນຮຽນຮູຂຶ້ ອງຜູຮຶ້ ຽນຈະສຳມຳດນຳມຳໃຊເຶ້ ພື່ ອປະເມນີ ຄວຳມຍຳກຂອງເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳ ທື່ ຮີ ຽນ ແລະ ຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນສອນຂອງຜູສຶ້ ອນດວຶ້ ຍ. ກຳນພດັ ທະນຳທກັ ສະກຳນສອນຂອງຜູສຶ້ ອນນນັຶ້ ຂນຶ້ ຢື່ ູກບັ ຄວຳມພະຍຳຍຳມຂອງຜູສ້ຶ ອນທ່ື ຈີ ະສກສຳ ແລະ ມີ ປະສບົ ກຳນໃນດຳຶ້ ນກຳນສອນທື່ ພີ ຽງພດວ້ຶ ຍ ເຊ່ື ງິ ຜູສ້ຶ ອນຄວນປະຕບິ ດັ ດ່ື ງັ ຕ່ື ໄປນີ້ຶ 1. ໝ່ື ນັ ສກສຳຫຳຄວຳມຮູກຶ້ ື່ ຽວກບັ ວທິ ກີ ຳນສອນ ເລື່ ອງຕື່ ຳງໆທ່ື ກີ ື່ ຽວຂອຶ້ ງ ສງັ ເກດກຳນສອນຂອງໝື່ ເູ ພ່ື ອນຄູນຳກນັ ສງັ ເກດກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງວື່ ຳມທີ ກັ ສະກຳນສອນໃນເລ່ື ອງໃດແດື່ ທ່ື ຍີ ງັ ເປັນຂບ້ຶ ກົ ຜື່ ອງຢື່ ູ ແລະ ຄວນຈະດຳເນນີ ກຳນແນວໃດເພ່ື ອໃຫກຶ້ ຳນດຳເນນີ ກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງໄດຜຶ້ ນົ ສູງສຸດ 2. ພະຍຳຍຳມຝກຝົນທກັ ສະກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງຢ່ື ຳງສະໝ່ື ຳສະເໝໃີ ນຊນັ້ຶ ຮຽນ ປັບປຸງ ແລະ ແກໄຶ້ ຂວທິ ດີ ຳເນນີ ກຳນສອນໃນຊນັ້ຶ ຮຽນ ທກັ ສະໃນດຳ້ຶ ນຕ່ື ຳງໆຂອງຜູສຶ້ ອນ 3. ປະເມນີ ຜນົ ກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງ ປຽບທຽບກບັ ກຳນສອນໃນແຕື່ ລະເທື່ ອ ພຈິ ຳລະນຳຂແຶ້ ຕກຕ່ື ຳງລະຫວື່ ຳງກຳນ ສອນທ່ື ີຄິດວ່ື ຳຕົນເອງສອນໄດດ້ຶ ີທື່ ີສຸ ດ ກັບກຳນສອນເທ່ື ອອ່ື ນໆ ແລະ ພິຈຳລະນຳໃນລຳຍລະອຽດເຫື່ ົຳນັນ້ຶ ພຈິ ຳລະນຳຜນົ ກຳນປະເມນີ ກຳນສອນຈຳກຜູຮຶ້ ຽນໝື່ ເູ ພື່ ອນຮື່ ວມງຳນ ໃນດຳ້ຶ ນກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນ ແນວຄດິ ແລະ ພດຕກິ ຳກຳນສອນຂອງຕນົ ເອງດວຶ້ ຍ. ກຳນພດັ ທະນຳທັກສະກຳນສອນຂອງຄູຈະປະສົບຄວຳມສຳເລດັ ໄດຫ້ຶ ລຳຍ ຫ ຫນອ້ຶ ຍ ຂນ້ຶ ຢື່ ູກບັ ຄວຳມ ສນົ ໃຈ ແຮງກະຕຸນຶ້ ຫ ກຳນເສມີ ກຳລງັ ໃຈໃຫແຶ້ ກື່ ຕນົ ເອງ ເນ່ື ອງຈຳກຄວຳມສນົ ໃຈ ແລະ ຄວຳມພະຍຳຍຳມຂອງຄູ ໃນດຳຶ້ ນກຳນສອນ ກຳນເສຍສະລະເວລຳໃນກຳນກຽມກຳນສອນ ຂອງຄູແຕື່ ລະຄນົ ຈະແຕກຕ່ື ຳງກນັ ຜູສ້ຶ ອນສ່ື ວນ ໃຫຍ່ື ຈະດຳເນນີ ກຳນກຳນສອນໃນແຕື່ ລະມໃຶ້ ນລກັ ສະນະຂອງກຳນເຮັດວຽກງຳນເປັນກດິ ຈະກຳປະຈຳວນັ ເຊື່ ງິ ບ່ື ເປັນກຳນປັບປຸງກຳນສອນໃຫກ້ຶ ຳ້ຶ ວໜຳຶ້ ຫ ແຕກຕື່ ຳງໄປຈຳກເດມີ ແນວໃດກຕຳມແນວຄດິ ກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນ 18

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ໃນປະຈບຸ ນັ ໄດແ້ຶ ຕກຕ່ື ຳງໄປຈຳກເດມີ ຫລຳຍເນື່ ອງມຳຈຳກຄວຳມກຳ້ຶ ວໜຳຶ້ ທຳງດຳ້ຶ ນກຳນສ່ື ສຳນ ແລະ ເຕກັ ໂນໂລຊີ ຕື່ ຳງໆ ເຊ່ື ງິ ເຮັດໃຫຜຶ້ ູສຶ້ ອນຈຳເປັນຕອ້ຶ ງສກສຳແນວຄິດໃໝື່ ໆປັບປຸງວິທກີ ຳນສອນ ໃຊສ້ຶ ່ື ກຳນສອນ ເພ່ື ອໃຫກຶ້ ຳນ ດຳເນນີ ກຳນສອນສອດຄື່ ອງກບັ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງຫກັ ສູດ ແລະ ຄວຳມສນົ ໃຈຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ. ບດົ ທີ 2 ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູທຶ້ ່ື ກີ ື່ ຽວຂອ້ຶ ງກບັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ເພ່ື ອໃຫກ້ຶ ຳນສອນມປີ ະສດິ ທພິ ຳບ ຜູສຶ້ ອນຈະຕອຶ້ ງມຄີ ວຳມຮູເ້ຶ ບອຶ້ ງຕນົຶ້ ກື່ ຽວກບັ ພດັ ທະນຳກຳນຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ ໃນດຳ້ຶ ນກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ທດິ ສະດຕີ ່ື ຳງທື່ ກີ ື່ ຽວຂອ້ຶ ງກບັ ກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ເຊ່ື ງິ ຈະເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູສ້ຶ ອນສຳມຳດນຳຄວຳມຮູດ້ຶ ່ື ງັ ກື່ ຳວມຳ ປັບໃຊຶ້ ສຳລບັ ກຳນວຳງແຜນກຳນສອນໃນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນທື່ ເີ ໝຳະສມົ ໃຫແຶ້ ກ່ື ຜູຮຶ້ ຽນໄດ.ຶ້ 19

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ກຳນຮຽນຮູ ຶ້ ຈະໝຳຍເຖງິ ຂມຶ້ ນູ ຕ່ື ຳງໆ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ທກັ ສະ ແນວຄດິ ຫ ຄື່ ຳນຍິ ມົ ທ່ື ຜີ ູຮຶ້ ຽນໄດຮ້ຶ ບັ ຈຳກກຳນ ບອກເລື່ ຳົ ຫ ຈຳກກຳນສອນ ແລະ ຍງັ ທງັ ໝດົ ໝຳຍເຖງິ ກຳນປັບ ຫ ກຳນປ່ື ຽນແປງພດຕກິ ຳຂອງຜູຮ້ຶ ຽນເມື່ ອໄດຮຶ້ ບັ ຄວຳມຮູຕຶ້ ່ື ຳງໆ, ທກັ ສະ, ແນວຄດິ ຈຳກກຳນບອກເລື່ ຳົ ຫ ຈຳກກຳນສອນດວ້ຶ ຍ ເຊ່ື ງິ ກຳນປື່ ຽນແປງພດຕກິ ຳທື່ ເີ ນື່ ອງ ມຳຈຳກກຳນຮຽນຮູເຶ້ ຫ່ື ຳົ ນນັ້ຶ ຈະເປັນກຳນເກດີ ຂນຶ້ ໂດຍຕັງ້ຶ ໃຈ ຫ ບ່ື ຕງັ້ຶ ໃຈ ຫ ຈະຄື່ ອຍໆເກດີ ຂນຶ້ ແລະ ເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຶ້ ຮຽນມພີ ດຕິກຳປ່ື ຽນແປງໄປຢ່ື ຳງທຳມະຊຳດກໄດ້ຶ ສ່ື ງິ ຕ່ື ຳງໆ ທ່ື ເີ ຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູອ້ຶ ຳດຈະມຳຈຳກ ສື່ ິງແວດລອຶ້ ມພຳຍນອກຊັນຶ້ ຮຽນ ຫ ຈຳກຜູສຶ້ ອນພຳຍໃນຊັນຶ້ ຮຽນ ແລະ ເກບັ ສະສົມໄວ້ຶ ເຊື່ ິງຜູຮຶ້ ຽນຈະສຳມຳດ ລະນກເຖງິ ຫ ນຳມຳປັບໃຊເ້ຶ ພ່ື ອແກບ້ຶ ນັ ຫຳຕ່ື ຳງໆ ໄດຶ້ ສຳລບັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນຊນັຶ້ ຮຽນ. ອງົ ປະກອບຕ່ື ຳງໆພຳຍນອກໂຮງຮຽນທື່ ສີ ຳມຳດເຮດັ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູໄ້ຶ ດປຶ້ ະກອບດວ້ຶ ຍ ບຳຶ້ ນ ສະພຳບແວດລອ້ຶ ມຂອງຊຸມຊນົ ຄວຳມສຳມຳດໃນດຳຶ້ ນສະຕປິ ັນຍຳຂອງຜູຮຶ້ ຽນຖຳນະທຳງເສດຖະກດິ ຂອງພ່ື ແມ່ື ຫ ຜູປ້ຶ ົກຄອງ ຕະຫລອດຈນົ ຄວຳມຫວງັ ຂອງຜູຮ້ຶ ຽນເອງໃນກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ເຊ່ື ິງສ່ື ິງຕື່ ຳງໆເຫື່ ົຳນຈີຶ້ ະມອີ ິດທພິ ນົ ຕື່ ຄວຳມ ສຳມຳດໃນກຳນຮຽນຮູຂ້ຶ ອງຜູຮ້ຶ ຽນ. ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ເປັນວທິ ກີ ຳນໜື່ ງທື່ ຈີ ະກະຕຸນ້ຶ ຫ ສ່ື ງົ ເສມີ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູໃຶ້ ນ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ທກັ ສະ ມທີ ດັ ສະນະຄະຕິ ຫ ຄ່ື ຳນຍິ ມົ ທື່ ຜີ ູສ້ຶ ອນນຳຊຸມຊນົ ຫ ສະພຳບແວດລອຶ້ ມຕ່ື ຳງໆ ໃນຊຸມຊນົ ໃຫເຶ້ ຂຳົ້ຶ ມຳກື່ ຽວຂອຶ້ ງເພື່ ອໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູໃ້ຶ ນສ່ື ງິ ທື່ ຢີ ່ື ູໃກຕຶ້ ນົ ເອງກຈະມສີ ື່ ວນຊ່ື ວຍໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນສນົ ໃຈ ແລະ ເກດີ ກຳນຮຽນຮູໄ້ຶ ດຶ້ ໃນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນເພື່ ອສ່ື ງົ ເສມີ ຫ ກະຕຸນ້ຶ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູນຶ້ ນັຶ້ ຜູ ຶ້ ສອນທື່ ມີ ປີ ະສບົ ກຳນໃນດຳ້ຶ ນກຳນສອນຈະດຳເນນີ ກຳນດື່ ງັ ນ.ີຶ້ 1. ໃຊວຶ້ ທິ ກີ ຳນສອນ ຫ ທດິ ສະດຕີ ື່ ຳງໆ ເພື່ ອກະຕຸນ້ຶ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນສນົ ໃຈກຳນຮຽນ 2. ພະຍຳຍຳມສຳ້ຶ ງຄວຳມສຳພນັ ລະຫວື່ ຳງເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳໃນບດົ ຮຽນໃຫສຶ້ ອດຄ່ື ອງກບັ ຄວຳມສນົ ໃຈຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ 3. ຍກົ ຍອຶ້ ງຄວຳມສຳມຳດ ແລະ ຄວຳມສຳເລດັ ຂອງຜູຮຶ້ ຽນເພື່ ອໃຫເ້ຶ ປັນທ່ື ຍີ ອມຮບັ ຂອງໝ່ື ູເພ່ື ອນໆ ໃນກລະນທີ ື່ ຈີ ື່ ຈຳເປັນຕອ້ຶ ງຕຳໜຜິ ູຮ້ຶ ຽນກຈະປະພດເປັນກຳນສື່ ວນຕວົ 4. ພະຍຳຍຳມຈດົ ຈຳຊື່ ນກັ ຮຽນໃຫໄ້ຶ ດໃ້ຶ ນໄລຍະເວລຳສນັ້ຶ ໆ ແລະ ເອນີ້ຶ ຊ່ື ໃຫຖ້ຶ ກຕອ້ຶ ງ 5. ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໂດຍຄຳນງຄວຳມແຕກຕື່ ຳງຂອງຜູຮຶ້ ຽນທັງໃນດຳຶ້ ນຄວຳມສຳມຳດ ແລະ ຄວຳມສນົ ໃຈ ສຳລບັ ກຳນມອບໝຳຍວຽກໃຫເຶ້ ຮດັ ຫ ກຳນໃຫວຶ້ ຽກບຳ້ຶ ນຄວນຄຳນງເຖງິ ວຽກເຊ່ື ງິ ຜູຮ້ຶ ຽນແຕື່ ລະຄົນ ສຳມຳດເຮດັ ໄດ້ຶ ເຊ່ື ງິ ຈະບ່ື ເຮດັ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນຮູສ້ຶ ກເບື່ ອໜ່ື ຳຍ 6. ຜູສຶ້ ອນຄວນຈະມຄີ ວຳມຮູ ຶ້ ແລະ ຄວຳມສນົ ໃຈກື່ ຽວກບັ ຂ່ື ຳວສຳນຂອງສງັ ຄມົ ປະຈບຸ ນັ ໃນດຳ້ຶ ນຕື່ ຳງໆດວ້ຶ ຍ ເຊື່ ນັ : ທຳງດຳ້ຶ ນກຳນເມອງ ເສດຖະກດິ ສຳດສະຫນຳ ວດັ ທະນະທຳປະເພນີ ແລະ ສະພຳບຄວຳມເປັນຢ່ື ູຂອງຊຸມຊນົ ນນັຶ້ ໆ 7. ມມີ ະນຸດສຳພນັ ທ່ື ດີ ກີ ບັ ຜູອຶ້ ື່ ນ ມຄີ ວຳມເປັນມດິ ແລະ ເອຳົ ໃຈໃສື່ ຜູອຶ້ ື່ ນ ບ່ື ຕງຄຽດ 8. ພດັ ທະນຳວຊິ ຳຊບີ ໃນດຳຶ້ ນກຳນສອນຕຳມລກັ ສະນະຂອງຕນົ ເອງ ໂດຍໃຫເ້ຶ ໝຳະສມົ ກບັ ບຸກຄະລກິ ແລະ ຄວຳມ ສຳມຳດສະເພຳະຂອງຕນົ ເອງ. I. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູທ້ຶ ື່ ກີ ື່ ຽວຂອຶ້ ງກບັ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ໄດມ້ຶ ກີ ຳນສກສຳ ແລະ ກຳນເຮດັ ວໄິ ຈກື່ ຽວກບັ ກຳນຮຽນຮູໂຶ້ ດຍໃຊສຶ້ ດັ ແລະ ມະນຸດ ເພ່ື ອນຳມຳສ່ື ູທດິ ສະ ດກີ ຳນຮຽນຮູຕຶ້ ື່ ຳງໆຢື່ ຳງຫວງຫລຳຍ ເຊື່ ງິ ຜູສຶ້ ອນຈະສຳມຳດນຳທດິ ສະດທີ ່ື ກີ ື່ ຽວຂອ້ຶ ງມຳເລອກ ແລະ ປັບໃຊສຶ້ ຳລັບ 20

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນຊນັ້ຶ ຮຽນໄດ້ຶ ເຊື່ ງິ ໃນທື່ ນີ ຈີ້ຶ ະໄດເຶ້ ວຳົ້ຶ ພຽງ 5 ທດິ ສະດີ ແນວທຳງກຳນນຳ ທດິ ສະດມີ ຳປັບໃຊໃຶ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນດື່ ງັ ຕ່ື ໄປນຄີ້ຶ : 1. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູດຶ້ ຳ້ຶ ນພດຕກິ ຳນຍິ ມົ 2. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູດ້ຶ ຳຶ້ ນປັນຍຳ ແລະ ຄວຳມຄດິ 3. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູດ້ຶ ຳ້ຶ ນມະນຸດນຍິ ມົ 4. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູດ້ຶ ຳຶ້ ນສງັ ຄມົ 5. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູດຶ້ ຳຶ້ ນພະຫຸປັນຍຳ. 1. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູທຶ້ ຳງດຳ້ຶ ນພດຕກິ ຳນຍິ ມົ (Behavioral Learning Theory) ທິດສະດີກຳນຮຽນຮູ ໃຶ້ ນດຳຶ້ ນນີເຶ້ ນັນ້ຶ ໃນດຳ້ຶ ນກຳນຈດັ ຫ ກຳນວຳງເງື່ ອນໄຂກຳນປະພດ (Operant Conditioning) ເຊື່ ງິ ຈະເຮດັ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ແລະ ປັບພດຕກິ ຳ ນກັ ຈດິ ວທິ ະຍຳ ແລະ ນກັ ກຳນສກສຳ ທື່ ີສຳຄັນ ແລະ ເປັນທື່ ຮີ ູຈຶ້ ກັ ກນັ ທື່ ວົ ໄປໃນກ່ື ຸມນີປຶ້ ະກອບດວ້ຶ ຍ Watson, Guthrie, Pavlov, Thondike ແລະ Skinner ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູດ້ຶ ຳ້ຶ ນພດຕກິ ຳນຍິ ມົ ໃຊຫ້ຶ ກັ ກຳນທຳງວທິ ະຍຳສຳດ ເພື່ ອພສິ ູດແນວທຳງກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ຂອງຜູຮຶ້ ຽນ ຈຳກກຳນສງັ ເກດພດຕກິ ຳ ແລະ ນຳຂມຶ້ ູນມຳວເິ ຄຳະເພ່ື ອທຳນວຳຍສງັ ເກດ ແລະ ກຳນສກສຳພດຕກິ ຳທື່ ີ ມຕີ ່ື ສື່ ງິ ແວດລອ້ຶ ມທ່ື ກີ ຳນດົ ໃຫ້ຶ ສກສຳກຳນຈດັ ສື່ ິງແວດລອຶ້ ມ ສື່ ິງລ້ຶ ຫ ສ່ື ງິ ທ່ື ກີ ະຕຸ ນຶ້ ເພ່ື ອກື່ ໃຫເຶ້ ກດີ ກຳນປື່ ຽນແປງ ພດຕກິ ຳ ແລະ ຄວບຄຸມພດຕກິ ຳໃນດຳຶ້ ນກຳນຮຽນຮູ.້ຶ ພຳຟລຟ (Ivan Pavlov) ໄດສຶ້ ກສຳພດຕກິ ຳກຳນຮຽນຮູ ຶ້ ໂດຍສກສຳຄວຳມສຳພນັ ລະຫວື່ ຳງອຳຫຳນ ສຽງ ກະດື່ ງິ ແລະ ອຳກຳນນຳຶ້ ລຳຍໄຫຂອງໝຳ ເປັນກຳນວຳງເງື່ອນໄຂແບບຄລຳດສກິ (Classical Conditioning) ເຊ່ື ງິ ກຳນຮຽນຮູເ້ຶ ຮດັ ໃຫເຶ້ ກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳຕອບສະຫນອງໂດຍອດັ ຕະໂນມດັ ທຳງດຳຶ້ ນອຳລມົ ແລະ ທຳງຮື່ ຳງກຳຍ ແລະ ຕ່ື ມຳ ທອນໄດ (Edward Thondike) ໄດດຶ້ ຳເນນີ ກຳນສກສຳຕ່ື ໄປກ່ື ຽວກບັ ສ່ື ິງລຕຶ້ ື່ ຳງໆ ທື່ ກີ ່ື ໃຫເຶ້ ກດີ ກຳນປ່ື ຽນແປງ ພດຕິກຳນັນຶ້ ຈະມີຜົນໄປເຖິງພດຕິກຳໃນອະນຳຄົດດ້ວຶ ຍ ເປັນກຳນວຳງເງ່ື ອນໄຂກຳນປະພດ (Operant Conditioning) ຂນັ້ຶ ພນຶ້ ຖຳນ. ທອນໄດໄດກຶ້ ຳນດົ ກດົ ແຫ່ື ງຜນົ (Law of Effect) ເຊ່ື ງິ ເວຳົ້ຶ ວື່ ຳຜນົ ຂອງກຳນປະພດ ສ່ື ງິ ໃດໆ ທ່ື ເີ ຮດັ ໃຫເຶ້ ກດີ ຄວຳມເພື່ ງີ ພໃຈແລວ້ຶ ພດຕກິ ຳຂອງກຳນປະພດຊຳ້ຶ ໆແບບເດມີ ຈະເກດີ ຂນຶ້ ອກີ ຫລຳຍເທ່ື ອ ແລະ ເພ່ື ມີ ຂນຶ້ ໃນທຳງກງົ ກນັ ຂຳ້ຶ ມຖຳ້ຶ ພດຕກິ ຳໃດໆ ທ່ື ປີ ະພດໄປແລວຶ້ ກ່ື ໃຫເຶ້ ກດີ ກຳນຮຽນຮູໃ້ຶ ນລກັ ສະນະທ່ື ບີ ື່ ເພື່ ງີ ພໃຈ ກຳນມພີ ດຕກິ ຳດ່ື ງັ ກ່ື ຳວຈະຄື່ ອຍໆລຸດລດົ ລງົ ໄປ. ດ່ື ງັ ນນັຶ້ , ຜນົ ຂອງພດຕກິ ຳທື່ ເີ ກດີ ຈຳກກຳນວຳງເງ່ືອນໄຂໃນ ປະຈບຸ ນັ ຈະກ່ື ຽວເນ່ື ອງໄປເຖິງພດຕກິ ຳໃນພຳຍໜຳ້ຶ ໄດ.ຶ້ ສະກນິ ເນີ (B.F. Skinner) ໄດສຶ້ ກສຳເພື່ ມິ ເຕມິ ກ່ື ຽວກບັ ກຳນວຳງເງື່ອນໄຂກຳນປະພດໂດຍໃຊກຶ້ ຳນເສມີ ແຮງ (reinforcement) ເຊື່ ງິ ຈະເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ແລະ ປື່ ຽນແປງພດຕກິ ຳໄດ.ຶ້ ກຳນເສມີ ແຮງ ຈະແບື່ ງເປັນ 2 ປະເພດຄ ກຳນເສມີ ແຮງໃນທຳງບວກ ເຊ່ື ງິ ພດຕກິ ຳນນັຶ້ ຈະໄດຮຶ້ ບັ ກຳນສະໜບັ ສະໜນູ ແລະ ເຮດັ ໃຫເຶ້ ກດີ ຂນ້ຶ ໄດຢຶ້ ່ື ຳງຖຳວອນ ສະໝຳສະເໝີ ຫລຳຍເທ່ື ອ ສຳລບັ ກຳນເສມີ ແຮງໃນທຳງລບົ ຫ ກຳນລງົ ໂທດນນັຶ້ ຜນົ ຂອງພດຕກິ ຳດື່ ງັ ກື່ ຳວຈະບ່ື ໄດຮຶ້ ບັ ກຳນສື່ ງົ ເສມີ ແລະ ເຮດັ ໃຫພ້ຶ ດຕກິ ຳນນັ້ຶ ເກດີ ຂນຶ້ ລດົ ລງົ . 21

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູທ້ຶ ຳງດຳ້ຶ ນພດຕກິ ຳນຍິ ມົ ເຊື່ ງິ ເນນັຶ້ ໃນດຳ້ຶ ນສ່ື ງິ ລຶ້ ແລະ ກຳນຕອບສະຫນອງ (stimulus- response (S-R)) ເຊ່ື ອວື່ ຳຜູສ້ຶ ອນຈະມອີ ດິ ທພິ ນົ ຕ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນຢື່ ຳງຫລຳຍທື່ ີຈະກື່ ໃຫເ້ຶ ກດີ ກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ດ່ື ງັ ນນັຶ້ , ຜູສຶ້ ອນ ຈະຕອ້ຶ ງຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນເພ່ື ອກະຕຸນຶ້ ສ່ື ງົ ເສມີ ຫ ເສມີ ແຮງໃຫແຶ້ ກື່ ຜູຮ້ຶ ຽນ ກຳນສະໜບັ ສະໜູນ ຫ ກຳນ ສື່ ງົ ເສມີ ໃຫຜ້ຶ ູສຶ້ ອນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນເພ່ື ອເສມີ ແຮງໃນທຳງບວກໃຫແຶ້ ກ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນມຄີ ວຳມຈຳເປັນຢ່ື ຳງຢ່ື ິງສດິ ທິ ພຳບໃນກຳນຮຽນຮູຂ້ຶ ອງຜູຮຶ້ ຽນຕຳມແນວທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູດ້ຶ ຳຶ້ ນພດຕກິ ຳນຍິ ມົ ດື່ ງັ ຕື່ ໄປນ.ີຶ້ 1. ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງມຄີ ວຳມຮູໃຶ້ ນເລ່ື ອງທ່ື ຈີ ະສອນເປັນຢ່ື ຳງດີ 2. ຜູສຶ້ ອນຈະຕອ້ຶ ງບອກຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນຮຽນໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນເຂຳົຶ້ ໃຈ 3. ເນື່ ອງຈຳກຜູຮຶ້ ຽນມຄີ ວຳມແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທງັ ໃນດຳ້ຶ ນຄວຳມຄວຳມສຳມຳດ ແລະ ຄວຳມສນົ ໃຈ ຜູສຶ້ ອນຈື່ ງຄວນໃຊ້ຶ ເຕກັ ນກິ ແລະ ວທິ ກີ ຳນສອນຫຳຍຮູບແບບໃຫເ້ຶ ໝຳະສມົ ກບັ ຜູຮຶ້ ຽນ 4. ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງເລ່ື ມີ ສອນຕງັ້ຶ ແຕ່ື ທກັ ສະເບອ້ຶ ງຕນົຶ້ ກ່ື ອນເປັນອນັ ດບັ ທຳອດິ 5. ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນໄດມ້ຶ ໂີ ອກຳດຮຽນຕຳມຄວຳມສຳມຳດຂອງຕນົ ເອງເທື່ ອລະຂນັ້ຶ ໆ 6. ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງຈດັ ຮຽບຮຽງເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳທ່ື ຈີ ະສອນໃຫເ້ຶ ປັນລຳດບັ ຂນັ້ຶ ຕອນທ່ື ເີ ໝຳະສມົ . ກຳນວຳງເງື່ອນໄຂກຳນປະພດທື່ ເີ ໝຳະສມົ ຕຳມແນວຄດິ ຂອງສະກນິ ເນໃີ ນດຳ້ຶ ນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນ ສອນຕຳມທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູດຶ້ ຳ້ຶ ນພດຕກິ ຳນຍິ ມົ ຄກຳນຈດັ ແບື່ ງເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳເປັນສື່ ວນຍ່ື ອຍໆ ແລະ ລຽງລຳດບັ ຄວຳມສຳຄນັ ໃຫເຶ້ ໝຳະສມົ ໂດຍໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນໄດມ້ຶ ໂີ ອກຳດຮຽນຕຳມຄວຳມສຳມຳດຂອງຕນົ ເອງ ຈດັ ໃຫມ້ຶ ກີ ຳນເສມີ ແຮງແກ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນເປັນໄລຍະໆ ເຊື່ ງິ ຈະເປັນກຳນສຳຶ້ ງຄວຳມສນົ ໃຈໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູໄຶ້ ດນຶ້ ນັ້ຶ ແນວຄດິ ດື່ ັງກື່ ຳວ ເປັນກຳນເລ່ື ມີ ຕນົ້ຶ ຂອງບດົ ຮຽນແບບໂປຣແກມ (Programmed Instruction) ເຊື່ ງິ ສະກນິ ເນເີ ຊື່ ອວື່ ຳ ເມ່ື ອຜູຮຶ້ ຽນ ໄດຮ້ຶ ູຜ້ຶ ນົ ຍອຶ້ ນກບັ (feedback) ໃນດຳ້ຶ ນກຳນຮຽນຂອງຕນົ ເອງໃນທນັ ທີ ຈະເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນປະສບົ ຄວຳມສຳເລັດໃນ ກຳນຮຽນຮູໄຶ້ ດຶ້ ດື່ ງັ ນນັ້ຶ , ເມື່ ອຜູຮຶ້ ຽນໄດຮຶ້ ຽນໂດຍໃຊບ້ຶ ດົ ຮຽນແບບໂປຣແກມ ແລະ ຮູຜ້ຶ ນົ ຄຳຕອບຂອງຕນົ ເອງໃນ ທນັ ທີ ຈະເປັນກຳນເສມີ ແຮງໃນທຳງບວກເມ່ື ອຜູຮ້ຶ ຽນຕອບຄຳຖຳມໄດຖ້ຶ ກຕອ້ຶ ງ ຫ ໄດຮຶ້ ບັ ກຳນເສມີ ແຮງໃຫເ້ຶ ຮດັ ວຽກໃໝື່ . ເມ່ື ອຕອບຄຳຖຳມບື່ ຖກຕອ້ຶ ງໃນປະຈຸບັນ ກຳນໃຊຄ້ຶ ອມພິວເຕີຊື່ ວຍສອນ (Computer-assisted instruction (CAI)) ແລະ teaching machine ຈະມລີ ກັ ສະນະເຊ່ື ນັ ດຽວກບັ ບດົ ຮຽນແບບໂປຣແກມ ໂດຍມີ 22

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ແນວຄດິ ພນ້ຶ ຖຳນມຳຈຳກທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູໃຶ້ ນດຳຶ້ ນພດຕິກຳນຍິ ມົ ໃນລັກສະນະຂອງສ່ື ງິ ລ້ຶ ແລະ ກຳນຕອບ (stimulus-response (S-R)). 2. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູໃ້ຶ ນດຳ້ຶ ນປັນຍຳ ແລະ ຄວຳມຄດິ (Cognitive Learning Theories) ເປັນທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູທຶ້ ່ື ເີ ນນັ້ຶ ໃນດຳຶ້ ນວທິ ກີ ຳນ ຫ ກຳນຈດັ ສະພຳບແວດລອຶ້ ມ ເພ່ື ອເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ຄວຳມຮູ ຶ້ ຄວຳມຄດິ ແລະ ສະຕປິ ັນຍຳ ນກັ ຈດິ ວທິ ະຍຳ ແລະ ນກັ ກຳນສກສຳທື່ ສີ ຳຄນັ ແລະ ເປັນທື່ ຮີ ູຈຶ້ ກັ ກນັ ທື່ ວົ ໄປ ໃນກ່ື ຸມນປີຶ້ ະກອບດວ້ຶ ຍ Gage, Bruner, Ausubel ແລະ ນກັ ຈດິ ວທິ ະຍຳກ່ື ຸມ Gestalt ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູໃ້ຶ ນ ດຳຶ້ ນນສີ້ຶ ະໜບັ ສະໜູນແນວຄດິ ທື່ ີວື່ ຳພັດທະນຳກຳນຂອງຄວຳມຮູໃ້ຶ ນດຳ້ຶ ນປັນຍຳ ແລະ ຄວຳມຄດິ ທ່ື ເີ ກດິ ຂນ້ຶ ກບັ ຜູຶ້ ຮຽນນນັຶ້ ຈະໄດມ້ຶ ຳຈຳກກຳນທື່ ຜີ ູຮ້ຶ ຽນແຕ່ື ລະຄນົ ໄດຮຶ້ ບັ ປະສບົ ກຳນຈຳກສ່ື ງິ ແວດລອຶ້ ມອອຶ້ ມຮອບຕນົ ເອງ ວຸດທພິ ຳ ວະ ແລະ ນຳມຳເຊ່ື ອມຄວຳມສຳພນັ ກບັ ກຳນຢື່ ັງຮູ ຶ້ (insight)ຂອງຕນົ ເອງ ເນ່ື ອງຈຳກມະນຸດ ໂດຍທ່ື ວົ ໄປ ສນົ ໃຈ ທ່ື ຈີ ະສກສຳຂມ້ຶ ູນຕ່ື ຳງໆຢື່ ູສະເໝີ ແລະ ນຳຂມ້ຶ ນູ ຕື່ ຳງໆເຫ່ື ຳົ ນນັ້ຶ ມຳປະມວນກບັ ຄວຳມສຳມຳດຂອງຕນົ ເອງ ຄວຳມເຊື່ ອ ຄວຳມຮູສຶ້ ກ ປະສບົ ກຳນດງັ້ຶ ເດມີ ເພື່ ອໃຫສ້ຶ ຳມຳດຄດິ ສະຫຸບ ແລະ ນຳມຳປັບໃຊເ້ຶ ພ່ື ອແກບຶ້ ນັ ຫຳຕື່ ຳງໆໄດ.ຶ້ ເພຍເຈຢົ໌ ( Jean Piaget) ມຄີ ວຳມເຊ່ື ອວື່ ຳພດັ ທະນຳກຳນຂອງລະດບັ ຄວຳມຄດິ ແລະ ສະຕປິ ັນຍຳຂອງ ມະນຸດຈະເພື່ ີມຫລຳຍຂນຶ້ ເປັນລຳດັບ ໃນແຕື່ ລະຂັນ້ຶ ຕອນ ກື່ ຽວພັນກັບອຳຍຸ ວຸ ດທິພຳວະຂອງຜູຮຶ້ ຽນ ແລະ ສ່ື ງິ ແວດລອ້ຶ ມ ຄວຳມຄດິ ຂອງຜູໃຶ້ ຫຍື່ ທ່ື ຄີ ດິ ວື່ ຳເປັນສື່ ິງງ່ືຳຍໆທຳມະດຳຈະບ່ື ເປັນສ່ື ງິ ທ່ື ງີ ື່ຳຍສຳລບັ ເດກັ ດື່ ງັ ນນັຶ້ , ຈື່ ງມີ ຄວຳມຈຳເປັນທ່ື ຈີ ະສອນໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນໄດຮ້ຶ ຽນຮູກ້ຶ ່ື ຽວກບັ ຄວຳມຈງິ (facts) ທ່ື ຢີ ່ື ູອອ້ຶ ມຮອບຕວົ ຜູຮ້ຶ ຽນກື່ ອນ ເພື່ ອໃຫຜຶ້ ູຶ້ ຮຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູກຶ້ ່ື ຽວກບັ ແນວຄດິ (concept) ໃນລຳດບັ ຕ່ື ໄປກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳຕື່ ຳງໆ ທ່ື ເີ ໝຳະສມົ ກບັ ວຸ ດ ທິພຳວະຂອງຜູຮຶ້ ຽນຈະຊື່ ວຍເພື່ ີມຄວຳມສຳມຳດໃຫແ້ຶ ກ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນ ແລະ ເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູໄຶ້ ດຈ້ຶ ຳກ ກດິ ຈະກຳ ແລະ ສ່ື ງິ ແວດລອ້ຶ ມເຫື່ ຳົ ນນັ້ຶ . ຕຳມຄວຳມຄດິ ເຫນັ ຂອງ ເພຍເຈຢ໌ົ ບຸກຄນົ ຕງັ້ຶ ແຕື່ ເດກັ ນອ້ຶ ຍ ສນົ ໃຈທ່ື ຈີ ະນຳ ຄວຳມຮູ ້ຶ ປະສົບກຳນ ແລະ ຄວຳມຄິດຂອງຕົນເອງໄປສຳພັນກບັ ສື່ ິງແວດລອ້ຶ ມຕື່ ຳງໆ ທ່ື ີຢື່ ູອອ້ຶ ມຕົວເອງ ເພື່ ອ ກື່ ໃຫເຶ້ ກດີ ກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ແລະ ແນວຄດິ ໃໝ່ື ມຄີ ວຳມພອ້ຶ ມທື່ ຈີ ະເຂຳົ້ຶ ໃຈສະພຳບແວດລອ້ຶ ມນຳປະສບົ ກຳນມຳໃຊປ້ຶ ັບ ຕນົ ເອງ ແລະ ຮຽນຮູກ້ຶ ່ື ຽວກບັ ສະພຳບແວດລອ້ຶ ມດວຶ້ ຍ ເພຍເຈຢົ໌ ແບື່ ງພດັ ທະນຳກຳນຮຽນຮູຕຶ້ ຳມລກັ ສະນະໄວຂອງ ຜູຮຶ້ ຽນອອກເປັນ 4 ຂນັຶ້ ຕອນຄ: 1. ໄວຂອງກຳນສຳຜດັ ແລະ ເຄື່ ອນໄຫວ (Sensorimotor) ເດກັ ທ່ື ຢີ ່ື ູໃນໄວ 0-2 ປີ ຈະມລີ ກັ ສະນະຂອງກຳນ ພດັ ທະນຳກຳນທຳງດຳຶ້ ນສະຕປິ ັນຍຳປະກອບດວຶ້ ຍ ກຳນເລື່ ມີ ຕນົ້ຶ ໃຊກຶ້ ຳນຮຽນແບບ ມຄີ ວຳມຈຳ ຄວຳມຄດິ ຮູວ້ຶ ່ື ຳ ວດັ ຖຸ ສື່ ງິ ຂອງນນັ້ຶ ມຢີ ື່ ູ ບື່ ສູນຫຳຍໄປ ໃຊກ້ຶ ຳນເຄ່ື ອນໄຫວຕຳມສື່ ງິ ລ້ຶ ເພື່ ອນຳໄປສື່ ູຈດຸ ປະສງົ ທື່ ຕີ ອ້ຶ ງກຳນ. 2. ໄວຂອງກຳນເລື່ ມີ ເວຳົ້ຶ (Preoperational) ເປັນເດກັ ທື່ ຢີ ື່ ູໃນຊື່ ວງລະຫວ່ື ຳງ 2-7 ປີ ລກັ ສະນະຂອງພດັ ທະນຳ ກຳນຈະປະກອບດວຶ້ ຍພດັ ທະນຳກຳນໃນດຳ້ຶ ນກຳນໃຊພຶ້ ຳສຳຈະຄື່ ອຍໆເພ່ື ມີ ຂນຶ້ ແລະ ມຄີ ວຳມສຳມຳດທື່ ຈີ ະຄດິ ໃນ ຮູບແບບຂອງສນັ ຍະລກັ (symbolic form) ມຄີ ວຳມຄດິ ແລະ ປະພດຕຳມຄວຳມນກຄດິ ຂອງຕນົ ເອງ ແລະ ບື່ ເຂຳົ້ຶ ໃຈຄວຳມຄດິ ຂອງຜູອຶ້ ື່ ນ. 3. ໄວຂອງກຳນໃຊຄ້ຶ ວຳມຄດິ ໃນເຊ່ື ງິ ຮູບປະທຳ (Concrete operational) ຢ່ື ູລະຫວື່ ຳງອຳຍຸ7-11 ປີ ຜູຮ້ຶ ຽນໃນ ໄວນຈີຶ້ ະສຳມຳດພດັ ທະນຳຄວຳມຄດິ ຢ່ື ຳງມເີ ຫດຜນົ ໃນເຊື່ ງິ ຮູບປະທຳ ສຳມຳດແບື່ ງເປັນກື່ ຸມ ຫ ໝວດໝື່ ໄູ ດຶ້ ເຂຳົຶ້ ໃຈ ກດົ ລະບຽບ ມຄີ ວຳມສຳມຳດທື່ ຈີ ະຄດິ ຍອ້ຶ ນຫງັ . 23

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ 4. ໄວຂອງກຳນໃຊຄຶ້ ວຳມຄດິ (Formal operational) ຢື່ ູລະຫວື່ ຳງ 11 - 15 ປີ ຜູຮ້ຶ ຽນທ່ື ຢີ ື່ ູໃນໄວນີຶ້ ຈະມລີ ກັ ສະນະ ຂອງພດັ ທະນຳກຳນທຳງດຳຶ້ ນສະຕປິ ັນຍຳ ປະກອບດວ້ຶ ຍ ຄວຳມສຳມຳດທ່ື ຈີ ະຄດິ ແກບ້ຶ ນັ ຫຳທື່ ເີ ປັນນຳມທຳໄດຢ້ຶ ື່ ຳງມີ ເຫດຜນົ ມທີ ກັ ສະກຳນຄດິ ໂດຍໃຊຂຶ້ ະບວນກຳນທຳງວທິ ະຍຳສຳດ ເພ່ື ມີ ຫລຳຍຂນ້ຶ ມພີ ດັ ທະນຳກຳນທ່ື ກີ ື່ ຽວຂອ້ຶ ງ ກບັ ສງັ ຄມົ ແລະ ມຄີ ວຳມເປັນຕນົ ເອງຫລຳຍຂນ້ຶ . ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນເພື່ ອໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູຕຶ້ ຳມແນວຄດິ ຂອງເພຍເຈຢ໌ົນນັ້ຶ ຜູສຶ້ ອນຈະ ຕອ້ຶ ງຈດັ ກດິ ຈະກຳ ແລະ ສະພຳບແວດລອ້ຶ ມໃຫສຶ້ ອດຄ່ື ອງກບັ ລກັ ສະນະພດັ ທະນຳກຳນທຳງສະຕປິ ັນຍຳຂອງຜູຶ້ ຮຽນໃນແຕ່ື ລະຂນັຶ້ ຕອນ ເນ່ື ອງຈຳກກຳນຮຽນຮູຈຶ້ ະເປັນສື່ ງິ ທື່ ຕີ ອຶ້ ງກ່ື ຽວຂອຶ້ ງກບັ ສງັ ຄມົ ແລະ ສະພຳບແວດລອຶ້ ມ ເປັນຂະບວນກຳນທ່ື ຈີ ະເກດີ ຂນຶ້ ກບັ ຜູຮຶ້ ຽນຕະຫລອດເວລຳ ຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນເພ່ື ອໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນສຳມຳດນຳ ທດິ ສະດີ ຫ ຫກັ ກຳນທຳງວຊິ ຳກຳນທ່ື ຮີ ຽນມຳແລວຶ້ ນຳມຳປັບໃຊໃຶ້ ນສະຖຳນະກຳນໃໝ່ື ໄດ.້ຶ ບຣູເນີ (Jerome Bruner) ນກັ ຈດິ ວິທະຍຳຄນົ ໜື່ ງຂອງກື່ ຸມ ເກດຕັນສ໌ົ (Gestalt psychology) ເຊື່ ອ ວື່ ຳຄວຳມສຳມຳດໃນດຳຶ້ ນສະຕປິ ັນຍຳຂອງຜູຮຶ້ ຽນຈະເພ່ື ມີ ຫລຳຍຂນຶ້ ເມ່ື ອຜູຮຶ້ ຽນໄດຮຶ້ ບັ ກຳນກະຕຸນ້ຶ ໃຫເຶ້ ກດີ ກຳນ ຮຽນຮູໃ້ຶ ນເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳດວ້ຶ ຍກຳນສກສຳຄນົຶ້ ຄວຳຶ້ ຕຳມຄວຳມສົນໃຈຂອງຕນົ ເອງ ກຳນພດັ ທະນຳຄວຳມຮູ,ຶ້ ຄວຳມ ສຳມຳດ, ຄວຳມຄດິ ຂອງຜູຮ້ຶ ຽນໃນລກັ ສະນະນເີຶ້ ອນີ້ຶ ວື່ ຳ Discovery learning ເຊ່ື ງິ ກຳນມປີ ະສົບກຳນ ກຳນສຳ້ຶ ງ ຈນິ ຕະນຳກຳນ ຫ ມະໂນພຳບຂອງຕນົ ເອງ. ເຂຳົ້ຶ ໃຈສ່ື ງິ ແວດລອຶ້ ມ ແລະ ມປີ ະຕສິ ຳພນັ ກບັ ຜູອຶ້ ່ື ນໂດຍກຳນສື່ ຄວຳມໝຳຍ ເພ່ື ອແລກປື່ ຽນຄວຳມຮູສຶ້ ່ື ງິ ເຫ່ື ຳົ ນີຈ້ຶ ະກ່ື ໃຫເຶ້ ກີດເປັນຄວຳມຮູ ຶ້ ແລະ ຄວຳມຄິດຂນ້ຶ ໄດ້ຶ ດ່ື ັງນັນຶ້ , ຈ່ື ງເປັນຫນຳ້ຶ ທ່ື ີຂອງຜູສ້ຶ ອນທື່ ີຈະຕອ້ຶ ງກະກຽມ ສະຖຳນະກຳນຕ່ື ຳງໆ ບນັ ຫຳ ຈດັ ພຳບແວດລອ້ຶ ມ ເພື່ ອໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໄດສ້ຶ ກສຳຄນົ້ຶ ຄວຳ້ຶ ຫຳຄວຳມຮູດ້ຶ ວ້ຶ ຍຕນົ ເອງ ແລະ ຈະເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູໄ້ຶ ດ້ຶ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຈະຢ່ື ູໃນລກັ ສະນະຂອງກຳນສອນແບບອຸປະ ໃນ (Inductive) ໂດຍທື່ ີຜູສຶ້ ອນຈະໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນໄດຮຶ້ ຽນຮູ ຈຶ້ ຳກຕົວຢື່ ຳງໃນຮູບແບບຕື່ ຳງໆ ເພ່ື ອໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນໄດໃ້ຶ ຊ້ຶ ປະສບົ ກຳນ ແລະ ສະຫຸບເປັນແນວຄດິ ໃໝື່ ຂອງຕນົ ເອງ. ອອດຊູເບນ (David Ausubel) ເປັນນກັ ຈດິ ວທິ ະຍຳທື່ ໄີ ດສຶ້ ະເໜແີ ນວຄດິ ໃນດຳ້ຶ ນກງົ ກນັ ຂຳຶ້ ມກບັ ບຣູເນີ ກ່ື ຽວກບັ ວທິ ກີ ຳນທື່ ຈີ ະເຮດັ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ຄວຳມຮູໃຶ້ ນດຳ້ຶ ນຄວຳມຄດິ ແລະ ສະຕປິ ັນຍຳ ຕຳມແນວຄດິ ຂອງ ອອດ ຊູເບນ ກຳນທື່ ຜີ ູຮ້ຶ ຽນຈະເກດີ ກຳນຮຽນຮູໄ້ຶ ດນ້ຶ ນັຶ້ ຈະຕອຶ້ ງໄດຮ້ຶ ບັ ຄວຳມຮູມຶ້ ຳກື່ ອນຈຳກສື່ ຫຳຍໆທຳງ ເຊ່ື ນັ : ກຳນອື່ ຳນ ກຳນຟັງ ຫ ກຳນສກສຳດວ້ຶ ຍຕນົ ເອງ (advanced organizers) ກຳນພດັ ທະນຳຄວຳມຮູຄ້ຶ ວຳມສຳມຳດ ຄວຳມຄດິ ຂອງຜູຮ້ຶ ຽນໃນລກັ ສະນະນເີຶ້ ອນີຶ້ ວ່ື ຳ Reception learning ເຊື່ ງິ ຕື່ ຳງຈຳກບຣູເນທີ ື່ ເີ ນນັ້ຶ ກຳນຄນົ້ຶ ຄວຳຶ້ ຫຳຄວຳມຮູຕຶ້ ຳມ ຄວຳມສນົ ໃຈຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ. ດ່ື ງັ ນນັຶ້ , ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຕຳມແນວຄດິ ຂອງ ອອດຊູເບນ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງ ຈດັ ລວບລວມຄວຳມຮູເ້ຶ ຊ່ື ງິ ອຳດຈະຢ່ື ູໃນຮູບແບບຕ່ື ຳງໆ ທ່ື ຈີ ່ື ຈຳເປັນສຳລັບຜູຮຶ້ ຽນ ເພື່ ອໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນໄດສ້ຶ ກສຳຫຳ ຄວຳມຮູ ້ຶ ເກດີ ແນວຄດິ ແລະ ສະຕປິ ັນຍຳ ສຳລບັ ຮູບແບບກຳນສອນຕຳມແນວຄວຳມຄິດນຈີ້ຶ ະເປັນແບບນລິ ະໃນ (deductive) ເຊື່ ງິ ຈະເປັນກຳນໃຫແ້ຶ ນວຄດິ ລກັ ສະນະທື່ ວົ ໄປກື່ ອນ ແລວຶ້ ຈື່ ງນຳໄປສື່ ູຕວົ ຢ່ື ຳງ ຫ ຂເ້ຶ ທດັ ຈງິ ເຊື່ ງິ ເປັນ ລຳຍລະອຽດສະເພຳະຂອງເນອຶ້ ໃນຄວຳມຮູ ້ຶ ໂດຍກຳນເຊ່ື ອມຍງົ ຄວຳມຮູກຶ້ ບັ ຂມຶ້ ູນຕ່ື ຳງໆ ທື່ ຜີ ູຮ້ຶ ຽນໄດມຶ້ ຄີ ວຳມຮູ ້ຶ ປະສບົ ກຳນ ແລະ ສກສຳມຳກ່ື ອນແລວຶ້ ກຳນດຳເນນີ ກຳນດ່ື ງັ ກ່ື ຳວນຈີ້ຶ ະເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນເກດີ ຄວຳມຮູ ້ຶ ແລະ ແນວຄດິ ທຳງດຳ້ຶ ນສະຕປິ ັນຍຳໄດ.້ຶ 24

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ກຳນນຳທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູໃຶ້ ນດຳ້ຶ ນປັນຍຳ ແລະ ຄວຳມຄດິ ມຳຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນນນັຶ້ ຜູສຶ້ ອນຈະ ຕອຶ້ ງຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫສຶ້ ອດຄື່ ອງກບັ ລກັ ສະນະພດັ ທະນຳກຳນຂອງຜູຮ້ຶ ຽນໃນດຳ້ຶ ນວຸດທພິ ຳ ວະ ໄວ ແລະ ສະຕປິ ັນຍຳ ມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນກຳນດົ ບນັ ຫຳ ແລະ ກຳນຕງັຶ້ ຄຳຖຳມ ສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນ ໄດຮ້ຶ ູຈ້ຶ ກັ ກຳນຄນົຶ້ ຄວຳຶ້ ຫຳຄວຳມຮູດຶ້ ວຶ້ ຍຕນົ ເອງໃນຫວົ ຂເຶ້ ລ່ື ອງທື່ ໜີ ຳ້ຶ ສນົ ໃຈ ເພື່ ອໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນສຳມຳດສຳ້ຶ ງແນວຄດິ ໃໝື່ ຕະຫລອດຈນົ ກຳນໃຫຄຶ້ ວຳມຮູແ້ຶ ກື່ ຜູຮ້ຶ ຽນໃນຮູບແບບຕ່ື ຳງໆທື່ ຫີ ຳກຫຳຍ ເຊື່ ງິ ຈະເຮດັ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນເກດີ ຄວຳມຮູ ້ຶ ມີ ແນວຄດິ ສະຕປິ ັນຍຳ ສຳມຳດເຊ່ື ອມຍງົ ຄວຳມຄດິ ທື່ ໄີ ດຮຶ້ ຽນມຳ ແລະ ປະສບົ ກຳນ ເພ່ື ອກື່ ໃຫເຶ້ ກດີ ແນວຄດິ ໃໝ່ື ໄດຶ້ ເຊ່ື ນັ ກນັ . 3. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູທ້ຶ ື່ ເີ ນນັ້ຶ ໃນດຳຶ້ ນມະນດຸ ນຍິ ມົ (Humanistic Learning Theories) ເນນັ້ຶ ໃນດຳຶ້ ນກຳນສ່ື ງົ ເສມີ ສກັ ກຳຍະພຳບຂອງມະນຸດ ຫ ຜູຮ້ຶ ຽນ ແລະ ພດັ ທະນຳກຳນຂອງຜູຮ້ຶ ຽນເພື່ ອໃຫຜຶ້ ູຶ້ ຮຽນໄດຮຶ້ ູຈຶ້ ກັ ຕນົ ເອງ ປະເມນີ ຄວຳມສຳມຳດ ຄວຳມຮູສ້ຶ ກນກຄດິ ຂອງຕນົ ເອງ ເຊື່ ງິ ຈະເປັນແນວທຳງໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູໄ້ຶ ດສຶ້ ູງສຸດຕຳມສກັ ກຳຍະພຳບ ນກັ ຈດິ ວທິ ະຍຳ ແລະ ນກັ ກຳນສກສຳທ່ື ສີ ຳຄນັ ໃນກ່ື ຸມນປີຶ້ ະກອບດວຶ້ ຍ Maslow ແລະ Rogers ແນວຄດິ ຂອງທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູໃຶ້ ນດຳ້ຶ ນມະນຸດນຍິ ມົ ຈະເນນັ້ຶ ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ ໃນທຸກໆດຳ້ຶ ນໂດຍກຳນສງັ ເກດ ພຈິ ຳລະນຳ ແລະ ເຮດັ ໃຫຄ້ຶ ວຳມເຂຳົຶ້ ໃຈກບັ ກຳນຮຽນຮູຂ້ຶ ອງຜູຮ້ຶ ຽນທງັ ໃນດຳ້ຶ ນຈດິ ພິ ໄສ ແລະ ພຸດທພິ ໄິ ສ ເຊ່ື ງິ ໝຳຍເຖງິ ຄວຳມຮູຄຶ້ ວຳມຄດິ ແລະ ສະຕປິ ັນຍຳ ຈະກ່ື ຽວຂອ້ຶ ງກບັ ກຳນປ່ື ຽນພດຕກິ ຳຂອງຜູຶ້ ຮຽນຕຳມລກັ ສະນະພດັ ທະນຳກຳນໃນດຳຶ້ ນຮື່ ຳງກຳຍ ສງັ ຄມົ ອຳລມົ ຄວຳມສຳພນັ ລະຫວື່ ຳງພດັ ທະນຳກຳນຂອງຜູ້ຶ ຮຽນໃນແຕ່ື ລະຂນັຶ້ ວຸດທພິ ຳວະ (maturation) ກບັ ສ່ື ງິ ແວດລອຶ້ ມ ເຊ່ື ງິ ຈະເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນໄດຮ້ຶ ຽນຮູຕຶ້ ຳມສກັ ກຳຍະ ພຳບຂອງຕນົ ເອງ ໂດຍກຳນສກສຳພດຕກິ ຳຂອງຜູຮ້ຶ ຽນໃນລກັ ສະນະທ່ື ແີ ຕກຕື່ ຳງໄປຈຳກກ່ື ຸມພດຕກິ ຳນຍິ ມົ . ມຳສະໂລ (Abraham Maslow) ໄດສຶ້ ະເໜີແນວຄິດກ່ື ຽວກັບພດຕິກຳກຳນຮຽນຮູ ຂຶ້ ອງຜູຮ້ຶ ຽນໃນ ລກັ ສະນະທື່ ໃີ ຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນໄດມ້ຶ ໂີ ອກຳດເລອກທ່ື ຈີ ະຮຽນຮູໂ້ຶ ດຍອດິ ສະລະສຳມຳດເລອກໃນສ່ື ງິ ທື່ ເີ ໝຳະສມົ ກບັ ພດຕກິ ຳ ຂອງຕນົ ເອງໄດ້ຶ ພື່ ແມ່ື ແລະ ຜູສ້ຶ ອນ ທ່ື ຜີ ູຮ້ຶ ຽນຄວນຈະຕອຶ້ ງໃຫຄຶ້ ວຳມໄວວ້ຶ ຳງໃຈກບັ ຜູຮ້ຶ ຽນ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນໄດຈ້ຶ ະເລນີ ເຕບີ ໂຕໃນທຸກໆດຳ້ຶ ນດວ້ຶ ຍຕນົ ເອງ ຜູປ້ຶ ົກຄອງ ແລະ ຜູສ້ຶ ອນມຫີ ນຳຶ້ ທ່ື ໃີ ນກຳນຈດັ ຄວຳມຕອຶ້ ງຂນັຶ້ ພນຶ້ ຖຳນໃຫແຶ້ ກ່ື ຜູ ້ຶ ຮຽນ ຊແີ້ຶ ນະ ໃຫຄຶ້ ຳແນະນຳເຊື່ ງິ ຈະເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນໄດໃຶ້ ຊວຶ້ ຈິ ຳລະນະຍຳນຂອງຕນົ ເອງໃນກຳນເລອກ ມຳສະໂລ ມີ ຄວຳມເຊ່ື ອວ່ື ຳ ກຳນຮຽນຮູຢຶ້ ື່ ຳງມປີ ະສິດທິພຳບຈະເກດີ ຂນຶ້ ໄດກ້ຶ ຕື່ ເມື່ ອຜູຮຶ້ ຽນໄດຮ້ຶ ບັ ກຳນຕອບສະຫນອງຄວຳມ ຕອ້ຶ ງກຳນຂນັຶ້ ພນ້ຶ ຖຳນແລວ້ຶ ເຊ່ື ງິ ລະດບັ ຂອງຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນຂນັຶ້ ພນ້ຶ ຖຳນຂອງຜູຮຶ້ ຽນແຕ່ື ລະຄນົ ໃນແຕ່ື ລະຊະນດິ ຈະ ແຕກຕ່ື ຳງກນັ ໂດຍສະເພຳະຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນຂນັຶ້ ພນຶ້ ຖຳນເບອ້ຶ ງຕນົຶ້ ມຳສະໂລ ໄດລຶ້ ຳດບັ ຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນຂນັ້ຶ ພນ້ຶ ຖຳນ ໄວດ້ຶ ່ື ງັ ນ.ີ້ຶ ກື່ ຸມທື່ ີ 1 ຄວຳມຕອ້ຶ ງຂນັຶ້ ພນຶ້ ຖຳນເບອ້ຶ ງຕນົຶ້ ເປັນຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນທື່ ຜີ ູຮຶ້ ຽນຈະຕອ້ຶ ງໄດຮ້ຶ ບັ ກຳນຕອບສະຫນອງກື່ ອນທ່ື ີ ຈະນຳໄປສື່ ູຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນທ່ື ກີ ່ື ຽວຂອ້ຶ ງກບັ ສື່ ງິ ແວດລອ້ຶ ມຕື່ ໄປ ຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນຂນັ້ຶ ພນ້ຶ ຖຳນເບອ້ຶ ງຕນົ້ຶ ຂອງມຳສະໂລ ປະກອບດວ້ຶ ຍ. 1. ຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນທຳງຮື່ ຳງກຳຍ (physiological needs) 2. ຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນໃນດຳຶ້ ນຄວຳມປອດໄພ (safety needs) 3. ຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນເປັນສື່ ວນຫນ່ື ງ ແລະ ເປັນທື່ ຕີ ອຶ້ ງກຳນໃນສງັ ຄມົ (belongingness and love needs) 25

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ 4. ຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນທື່ ຈີ ະໃຫຜຶ້ ູອ້ຶ ່ື ນຍອມຮບັ ຄວຳມສຳມຳດຂອງຕນົ ເອງ (esteem needs) ຄວຳມ ຕອຶ້ ງກຳນ. ທງັ 4 ດຳ້ຶ ນຕຳມແນວຄດິ ຂອງ ມຳສະໂລ ຈະເລ່ື ມີ ຈຳກຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນໃນຂທ້ຶ ່ື ີ 1 ກ່ື ອນ ເປັນລຳດບັ ໄປ ຈນົ ເຖງິ ຂທຶ້ ື່ ີ 4 ເຊ່ື ງິ ເປັນຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນສູງສຸດຂອງຄວຳມຕອຶ້ ງຂນັຶ້ ພນ້ຶ ຖຳນເບອ້ຶ ງຕນົ້ຶ ມຳສະໂລ ເຊ່ື ອວື່ ຳເມື່ ອຜູຮຶ້ ຽນໄດຶ້ ຮບັ ກຳນສະໜອງຕອບຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນທັງ 4 ຂ້ຶ ຕຳມລຳດບັ ທື່ ເີ ວຳົ້ຶ ມຳແລວຶ້ ຈະເປັນກຳນກະຕຸນ້ຶ ສະໜບັ ສະໜູນ ແລະ ເຮດັ ໃຫກຶ້ ຳນຮຽນຮູຂຶ້ ອງຜູຮ້ຶ ຽນມປີ ະສດິ ທພິ ຳບຂນ້ຶ ດວ້ຶ ຍ ຕວົ ຢື່ ຳງເຊ່ື ນັ : ຄນົ ທ່ື ຫີ ວິ ໂຫຍ ຫ ຄນົ ທ່ື ບີ ່ື ສະບຳຍ ຈະຕອ້ຶ ງກຳນໄດຮ້ຶ ບັ ກຳນເບື່ ງິ ແຍງໃຫປຶ້ ອດໄພ ແລະ ອຳຫຳນ ຫລຳຍກວື່ ຳທ່ື ຈີ ະມຳຄດິ ເຖງິ ກຳນສຳ້ຶ ງພຳບເພື່ ອໃຫເຶ້ ປັນ ທື່ ຍີ ອມຮບັ ຫ ໄດຮຶ້ ບັ ກຳນຍກົ ຍອຶ້ ງຈຳກຜູອ້ຶ ື່ ນ ເມ່ື ອຄນົ ມຄີ ວຳມພອ້ຶ ມໃນດຳຶ້ ນກຳນເປັນສ່ື ວນຫນ່ື ງຂອງສງັ ຄມົ ແລວຶ້ ກຄວນສນົ ໃຈທື່ ຈີ ະໄດຮຶ້ ບັ ກຳນຍກົ ຍອຶ້ ງ ແລະ ເປັນທ່ື ຍີ ອມຮບັ ໃນສງັ ຄມົ ນນັຶ້ ຕ່ື ໄປສຳລບັ ຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນໃນກ່ື ຸມທ່ື ີ 2 ຂອງ ມຳສະໂລ ນນັ້ຶ ເປັນຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນທື່ ຕີ ່ື ເນື່ ອງຈຳກຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນຂນັຶ້ ພນຶ້ ຖຳນເບອຶ້ ງຕນົຶ້ ເຊື່ ງິ ບຸກຄນົ ຕ່ື ຳງໆ ເມ່ື ອໄດຮ້ຶ ບັ ກຳນຕອບສະຫນອງຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນຂນັຶ້ ພນຶ້ ຖຳນແລວ້ຶ ຂນັ້ຶ ຕື່ ໄປກຈະເປັນຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນທື່ ຈີ ະຮຽນຮູ ຶ້ ກື່ ຽວຂອ້ຶ ງກບັ ສ່ື ງິ ແວດລອຶ້ ມອອ້ຶ ມຮອບຕນົ ເອງ ເພ່ື ອກຳນຈະເລນີ ເຕບີ ໂຕທຳງດຳ້ຶ ນສະຕປິ ັນຍຳ ປະກອບດວ້ຶ ຍ. 5. ຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນທື່ ຈີ ະຮູຈຶ້ ກັ ແລະ ເຂຳົຶ້ ໃຈ (need to know and understand) 6. ຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນທື່ ຈີ ະມຄີ ວຳມມື່ ວນໃນດຳຶ້ ນຄວຳມງຳມ (aesthetic needs) 7. ຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນທື່ ຈີ ະປະພດ ແລະ ເປັນຕວົ ຂອງຕນົ ເອງ (self-actualization need) ຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນໃນກື່ ຸມ ທ່ື ີ 2 ນີຶ້ ເປັນຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນທື່ ບີ ່ື ມຂີ ອບເຂດ ເຊ່ື ງິ ຈະບື່ ມກີ ຳນຕອບສະຫນອງທື່ ພີ ຽງພກບັ ຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນໄດ້ຶ ເມ່ື ອ ຜູຮຶ້ ຽນໄດຮຶ້ ັບກຳນສະໜອງຂັນ້ຶ ພນ້ຶ ຖຳນໃນກື່ ຸມທຳອິດແລວຶ້ ຂນັ້ຶ ຕື່ ໄປຜູຮ້ຶ ຽນຈະສົນໃຈໃນສ່ື ິງແວດລອ້ຶ ມ ແລະ ສງັ ຄມົ ທື່ ໜີ ຳຶ້ ຢ່ື ູ ມຄີ ວຳມສນົ ໃຈ ຕອຶ້ ງກຳນຈະຮຽນຮູ ້ຶ ແລະ ເຂຳົຶ້ ໃຈໃນສ່ື ງິ ຕື່ ຳງໆຫລຳຍຂນຶ້ ຕອຶ້ ງກຳນກຳນມຄີ ວຳມ ຮູສຶ້ ກຄວຳມປະທບັ ໃຈ ເຊື່ ງິ ຈະເປັນກຳນກະຕຸນຶ້ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນສນົ ໃຈທ່ື ຈີ ະຮຽນຮູເຶ້ ພື່ ມີ ຫລຳຍຂນ້ຶ ເຊ່ື ນັ ດຽວກນັ ສຳລບັ ຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນໃນຂນັຶ້ ສຸດທຳຶ້ ຍນນັ້ຶ ຈະໝຳຍເຖງິ ຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນທ່ື ຈີ ະປະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ໂດຍໃຊຄຶ້ ວຳມສຳມຳດ ຂອງຕນົ ເອງ ແລະ ດຳລງົ ຊວີ ດິ ໃນສ່ື ງິ ທື່ ຕີ ນົ ເອງມຄີ ວຳມສຳມຳດທ່ື ຈີ ະເຮດັ ໄດຶ້ ເຊື່ ງິ ຈະເຮດັ ໃຫເຶ້ ກດີ ຄວຳມພຳກພູມໃຈ ໃນຕວົ ເອງເຊ່ື ງິ ຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນໃນຂນັ້ຶ ນຈີ້ຶ ະຕອຶ້ ງຂນ້ຶ ຢື່ ູກບັ ກຳນໄດຮ້ຶ ບັ ກຳນຕອບສະຫນອງຢ່ື ຳງເພື່ ງີ ພໃຈໃນຄວຳມ ຕອ້ຶ ງກຳນຂນັ້ຶ ອ່ື ນໆມຳກື່ ອນແລວ້ຶ ແລະ ມະນດຸ ທື່ ຈີ ະປະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ໃນຂນັຶ້ ນມີຶ້ ຢີ ື່ ູນອຶ້ ຍຫລຳຍ. ດື່ ງັ ນນັຶ້ , ໃນດຳຶ້ ນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຕຳມແນວຄດິ ໃນດຳຶ້ ນມະນດຸ ນຍິ ມົ ຂອງ ມຳສະໂລນນັຶ້ ຜູສຶ້ ອນ ໂຮງຮຽນ ຫ ລດັ ຈື່ ງຈຳເປັນຕອຶ້ ງຈດັ ຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນພນ້ຶ ຖຳນໃຫແຶ້ ກື່ ຜູຮຶ້ ຽນກື່ ອນ ຈ່ື ງຈະເຮດັ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນສຳມຳດ ຮຽນໃນຊນັ້ຶ ຮຽນໄດຢ້ຶ ື່ ຳງມປີ ະສດິ ທພິ ຳບ ແລະ ເຮດັ ໃຫເ້ຶ ກດີ ກຳນຮຽນຮູໃຶ້ ນສ່ື ງິ ທ່ື ຮີ ຽນໄດ້ຶ ເຊື່ ນັ : ກຳນຈດັ ໂຄງກຳນ ອຳຫຳນກຳງເວນັ ກຳນຈດັ ໂຄງກຳນຫນງັ ສຮຽນ ໃຫຄຶ້ ວຳມຮກັ ຄວຳມສນົ ໃຈແກ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນຢ່ື ຳງບ່ື ມອີ ະຄະຕິ ເຊ່ື ງິ ເປັນ ກຳນສະໜອງຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນຂນັ້ຶ ພນຶ້ ຖຳນໃຫແ້ຶ ກ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນ ຈະເປັນກຳນເສມີ ສຳຶ້ ງຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນຮຽນຮູໃຶ້ ຫແ້ຶ ກ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນ ກະຕຸນ້ຶ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນສນົ ໃຈທ່ື ຈີ ະຮຽນຮູໃ້ຶ ນຂນັຶ້ ທື່ ສີ ູງກວ່ື ຳຕື່ ໄປ ມວີ ໄິ ສທດັ ກວຳ້ຶ ງໄກ ແລະ ມຄີ ວຳມຄດິ ສຳຶ້ ງສນັ . ໂຣເຈຣີ ົ໌ (Carl Rogers) ເຊ່ື ອວື່ ຳຄວຳມສຳພນັ ທ່ື ດີ ລີ ະຫວື່ ຳງມະນຸດນຳກນັ ຄວຳມໄວວຶ້ ຳງໃຈກນັ ຈະຊື່ ວຍ ໃຫມ້ຶ ະນຸດມຄີ ວຳມຈະເລນີ ເຕບີ ໂຕ ແລະ ສ່ື ງົ ເສມີ ໃຫເຶ້ ກດີ ກຳນຮຽນຮູໄຶ້ ດ້ຶ ດື່ ງັ ນນັຶ້ , ໃນກຳນຂດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນ ສອນ ບດົ ບຳດຂອງຄູ ບຸກຄະລກິ ກະພຳບ ແລະ ກຳນມມີ ະນຸດສຳພນັ ທ່ື ດີ ຂີ ອງຄູກບັ ຜູຮຶ້ ຽນຈະມສີ ື່ ວນສຳຄັນທ່ື ີຈະ ຊື່ ວຍໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນສນົ ໃຈກຳນຮຽນ ເກດີ ກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ແລະ ມຄີ ວຳມຈະເລນີ ເຕບີ ໂຕທຳງດຳຶ້ ນສະຕປິ ັນຍຳໄດ.ຶ້ ບດົ ບຳດ 26

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ຂອງຄູຈະປ່ື ຽນຈຳກຜູບ້ຶ ອກສ່ື ງັ ເຊື່ ງິ ເປັນຫນຳ້ຶ ທ່ື ດີ ງັ້ຶ ເດມີ ເປັນຜູສ້ຶ ະໜບັ ສະໜນູ ຊື່ ວຍເຫອໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໄດສຶ້ ຳຫວດ ຫ ສຳ້ຶ ງແນວຄດິ ໃໝື່ ກ່ື ຽວກບັ ກຳນດຳລງົ ຊວີ ດິ ຂອງຕນົ ເອງໃນຄອບຄວົ ແລະ ໃນໂຮງຮຽນ ເຮດັ ວຽກງຳນຮື່ ວມກບັ ໝື່ ູ ເພ່ື ອນໆ ໂດຍໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນຮູຈ້ຶ ກັ ກຳນຮບັ ຜດິ ຊອບໃນເລື່ ອງຕື່ ຳງໆດວຶ້ ຍຕນົ ເອງ ເຊື່ ນັ : ກຳນຮຽນ ແລະ ຄວຳມຕງັຶ້ ໃຈທ່ື ີ ຈະເຮດັ ວຽກໃຫປຶ້ ະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ຜູສຶ້ ອນຈະເປັນຜູໃ້ຶ ຫຄຶ້ ຳແນະນຳ ສະເໜຄີ ວຳມຄດິ ເຫນັ ຕື່ ຜູຮຶ້ ຽນຢື່ ຳງເປີດເຜຍ ແລະ ບື່ ມອີ ະຄະຕິ ກຳນຈດັ ຊນັ້ຶ ຮຽນຕຳມແນວຄດິ ຂອງໂຣເຈີ ຈະສື່ ງົ ເສມີ ກຳນຈດັ ຊນັຶ້ ຮຽນແບບເປີດ (open class) ຫ ກຳນຈດັ ແບບບື່ ມຊີ ນັຶ້ ຮຽນ ຜູຮ້ຶ ຽນສຳມຳດຮຽນໄດຕ້ຶ ຳມຄວຳມສຳມຳດຂອງຕນົ ເອງ ພຳຍໃນກອບຂອງຫກັ ສູດທ່ື ີ ກຳນດົ ໂດຍບ່ື ມກີ ຳນກຳນດົ ໄລຍະເວລຳເປັນປີໆ ໄປສື່ ວນຜູທຶ້ ່ື ມີ ຄີ ວຳມສຳຄນັ ຕື່ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນກຄຜູຶ້ ສອນ ທື່ ີຈະຕອຶ້ ງເຂຳົຶ້ ໃຈຜູຮຶ້ ຽນ ບ່ື ມອີ ະຄະຕິ ໃຫຄຶ້ ຳຊແີຶ້ ນະ ເພື່ ອໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນໄດພ້ຶ ຈິ ຳລະນຳຕັດສິນໃຈຮຽນ ແລະ ເລອກຮຽນດວ້ຶ ຍຕນົ ເອງ. 4. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູທຶ້ ຳງດຳ້ຶ ນສງັ ຄມົ (Social Learning Theory) ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູທ້ຶ ຳງດຳ້ຶ ນສງັ ຄມົ ເປັນຜນົ ທື່ ສີ ບເນ່ື ອງມຳຈຳກທິດສະດກີ ຳນຮຽນຮູທຶ້ ຳງດຳຶ້ ນພດຕກິ ຳ ນຍິ ມົ ເຊື່ ງິ ເນນັຶ້ ຜນົ ຂອງພດຕກິ ຳທ່ື ເີ ກດິ ຂນ້ຶ ເນ່ື ອງຈຳກສ່ື ງິ ຍ່ື ວົ ຍວນ ຫ ສ່ື ງິ ທື່ ມີ ຳກະຕຸນ້ຶ ສຳລບັ ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູທຶ້ ຳງ ດຳ້ຶ ນສັງຄມົ ນນັຶ້ ເນນັ້ຶ ໃນດຳ້ຶ ນພດຕກິ ຳຂອງມະນຸດໃນສື່ ວນທື່ ກີ ່ື ຽວຂອ້ຶ ງກບັ ສງັ ຄົມ ແລະ ກຳນມປີ ະຕິສຳພັນກບັ ສງັ ຄມົ ໂດຍສະໜບັ ສະໜູນກຳນຮຽນຮູ ຶ້ ແລະ ກຳນດຳລງົ ຊວີ ດິ ໃນສງັ ຄມົ ເຊ່ື ງິ ໝຳຍເຖງິ ກຳນຢື່ ູທງັ ໝດົ ກ່ື ຸມກນັ ຂອງ ມະນຸດ ກຳນແລກປື່ ຽນຄວຳມຮູ ຶ້ ສ່ື ງົ ເສມີ ກຳນຮຽນຮູຂຶ້ ອງຜູຮ້ຶ ຽນໂດຍກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກ່ື ຸມ ແລະ ຈດັ ໃຫມຶ້ ກີ ຳນ ສື່ ສຳນລະຫວື່ ຳງກນັ ກຳນແລກປ່ື ຽນຄວຳມຮູ ້ຶ ຊ່ື ວຍເຫອກນັ . ອນັ ເບດິ ແບນດູຣຳ (Albert Bandura) ເປັນຜູພ້ຶ ດັ ທະນຳທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູດຶ້ ຳຶ້ ນສງັ ຄມົ ເຊ່ື ງິ ມພີ ນ້ຶ ຖຳນມຳ ຈຳກທດິ ສະດພີ ດຕກິ ຳນຍິ ມົ ແລະ ຮຽນແບບ (modeling) ເຊື່ ງິ ອຳດຈະເປັນພດຕກິ ຳໃນຮູບແບບຕື່ ຳງໆ ຮຽນຮູຈ້ຶ ຳກ ຄວຳມສຳເລດັ ຫ ຄວຳມລມົຶ້ ເຫລວຂອງຜູອຶ້ ່ື ນໃນດຳ້ຶ ນຕື່ ຳງໆດວຶ້ ຍ ອນັ ເບດິ ແບນດູຣຳ ໄດກ້ຶ ຳນດົ ຂນັ້ຶ ຕອນຂອງກຳນ ຮຽນຮູຈຶ້ ຳກກຳນສງັ ເກດດ່ື ງັ ນໂີ້ຶ ດຍເນນັ້ຶ ພດຕກິ ຳທື່ ເີ ກດີ ຈຳກກຳນທື່ ຜີ ູຮ້ຶ ຽນສງັ ເກດສື່ ງິ ແວດລອຶ້ ມ. 1. ຂນັ້ຶ ໃຫຄຶ້ ວຳມສນົ ໃຈ (Attention) ເປັນຂນັ້ຶ ຕນົ້ຶ ທ່ື ຜີ ູຮຶ້ ຽນສນົ ໃຈຕື່ ຮູບແບບ ທ່ື ສີ ງັ ເກດເຫນັ ເຊ່ື ງິ ສ່ື ວນຫລຳຍແລວຶ້ ຜູຮຶ້ ຽນຈະສນົ ໃຈຮູບແບບທ່ື ດີ ງດດູ ຄວຳມສນົ ໃຈ ທນັ ສະໄໝ ເປັນທື່ ນີ ຍິ ມົ ຫ ເປັນສື່ ງິ ທ່ື ໜີ ຳຶ້ ປະທບັ ໃຈ 2. ຂນັ້ຶ ຈດົ ຈຳຮູບແບບ (Retention) ເມ່ື ອຜູຮ້ຶ ຽນມຄີ ວຳມສນົ ໃຈຕ່ື ຮູບແບບແລວ້ຶ ຜູຮ້ຶ ຽນຈະຈດົ ຈຳຮູບແບບ ຫ ພດຕກິ ຳທ່ື ຜີ ູຮ້ຶ ຽນຕອຶ້ ງກຳນຈະຮຽນແບບ ແລະ ຝກຫດັ ຫ ປະພດປະຕບິ ດັ ຕຳມຮູບແບບທື່ ໄີ ດຈ້ຶ ດົ ຈຳມຳ 3. ຂນັ້ຶ ກຳນສະແດງພດຕກິ ຳໃຫຄ້ຶ ຮູບແບບ (Reproduction) ໃນຂນັ້ຶ ນຜີ້ຶ ູຮຽນຈະພະຍຳຍຳມທ່ື ຈີ ະປັບ ປ່ື ຽນພດຕິ ກຳຂອງຕນົ ເອງໃຫຄ້ຶ ຕຳມຮູບແບບທື່ ໜີ ຳ້ຶ ສນົ ໃຈ ແລະ ໄດຈ້ຶ ດົ ຈຳໄວຈຶ້ ນົ ມລີ ກັ ສະນະໃກຄຶ້ ຽງທື່ ສີ ຸດຕຳມຮູບແບບນນັ້ຶ ໆ 4. ຂນັຶ້ ໄດຮ້ຶ ບັ ແຮງຈງູ ໃຈ (Motivation) ໃນຂນັຶ້ ສຸດທຳ້ຶ ຍຂອງຂະບວນກຳນຮຽນຮູໂຶ້ ດຍກຳນສງັ ເກດ ແລະ ຮຽນ ແບບນນັຶ້ ຜູຮ້ຶ ຽນຈະໄດຮ້ຶ ບັ ແຮງຈງູ ໃຈຈຳກກຳນຮຽນແບບ ເນ່ື ອງຈຳກມຄີ ວຳມຮູສຶ້ ກວື່ ຳ ກຳນຮຽນແບບດ່ື ງັ ກື່ ຳວເປັນ ປະໂຫຍດ ແລະ ຈະສຳມຳດເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນປະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ໄດເ້ຶ ຊ່ື ນັ ດຽວກບັ ຕນົ້ຶ ແບບ ຫ ໄດຮຶ້ ບັ ກຳນຍອມຮບັ ຈຳກຜູອ້ຶ ື່ ນນອກຈຳກກຳນຮຽນຮູໂ້ຶ ດຍກຳນສງັ ເກດ ແລະ ຮຽນແບບແລວຶ້ ອນັ ເບດິ ແບນດູຣຳ ຍງັ ໃຫຄຶ້ ວຳມສຳຄນັ ຕ່ື ກຳນຮຽນຮູໂ້ຶ ດຍກຳນທື່ ຜີ ູຮ້ຶ ຽນໄດສ້ຶ ງັ ເກດພດຕກິ ຳຂອງຕນົ ເອງພດຕກິ ຳນນັຶ້ ໆຕຳມຄວຳມນກຄດິ ຂອງຕນົ ເອງ ຫ ຈຳກ 27

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ປະສບົ ກຳນທ່ື ໄີ ດຮ້ຶ ບັ ໂດຍກຳນດົ ພຈິ ຳລະນຳເຖິງຜນົ ທ່ື ຕີ ຳມມຳຂອງເກນ ຫ ມຳດຕະຖຳນຂອງພດຕກິ ຳຕຳມລະດບັ ຄວຳມສຳມຳດຂອງຕົນເອງ (Self-regulation) ເຊ່ື ິງຈະເຮັດໃຫເຶ້ ປັນກຳນເສີມແຮງໃຫແຶ້ ກື່ ຕົນເອງ (Self- reinforcement) ເປັນກຳນກະຕຸນ້ຶ ຫ ເປັນແຮງຈງູ ໃຈໃຫແ້ຶ ກື່ ຜູຮ້ຶ ຽນໃນກຳນຮຽນຮູໄ້ຶ ດ.ຶ້ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຕຳມແນວຄດິ ຂອງທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູທຶ້ ຳງດຳຶ້ ນສງັ ຄມົ ຈື່ ງເນນັ້ຶ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນໄດ້ຶ ຮຽນແບບ ຈດົ ຈຳ ປະພດປະຕບິ ດັ ຕຳມຮູບແບບທື່ ດີ ີ ດື່ ງັ ນນັຶ້ , ຜູສຶ້ ອນຈື່ ງມສີ ່ື ວນສຳຄນັ ໃນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນ ສອນ ຈດັ ກດິ ຈະກຳ ເພື່ ອໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໄດຮ້ຶ ຽນຮື່ ວມກນັ ມພີ ດຕິກຳທ່ື ເີ ໝຳະສມົ ຫ ຮຽນແບບໃນສ່ື ິງທ່ື ີດໆີ ຈຳກໝື່ ູ ເພ່ື ອນ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນໄດຮ້ຶ ູຈຶ້ ກັ ກຳນປະເມນີ ຜນົ ກຳນເຮດັ ວຽກງຳນຂອງຕນົ ເອງຕຳມລະດບັ ຄວຳມສຳມຳດ ເພ່ື ອເປັນກຳນ ເສມີ ແຮງ ແລະ ກະຕຸນ້ຶ ໃຫຕຶ້ ນົ ເອງສນົ ໃຈກຳນຮຽນຮູ.້ຶ ແນວຄິດຂອງທິດສະດກີ ຳນຮຽນຮູທຶ້ ຳງສັງຄມົ ລັກສະນະຂອງກຳນຮຽນແບບຮ່ື ວມມ (Cooperative learning) ເຊ່ື ງິ ສ່ື ງົ ເສມີ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນໄດຮຶ້ ຽນຮ່ື ວມກນັ ໃນລກັ ສະນະກ່ື ຸມ ຜູຮຶ້ ຽນຈະຮຽນຮູເ້ຶ ຊ່ື ງິ ກນັ ແລະ ກນັ ຊ່ື ວຍ ເຫອກນັ ມຄີ ວຳມຮູສ້ຶ ກຮ່ື ວມກນັ ໃນກຳນເຮດັ ວຽກງຳນກ່ື ຸມ ເຮດັ ໃຫໄຶ້ ດຜຶ້ ນົ ງຳນທ່ື ດີ ມີ ປີ ະສດິ ທພິ ຳບຫລຳຍກວ່ື ຳກຳນ ເຮດັ ວຽກງຳນເປັນບຸກຄນົ ກຳນຮຽນແບບຮື່ ວມມນຍີ້ຶ ງັ ເນນັ້ຶ ແລະ ສື່ ງົ ເສມີ ຄວຳມສຳມຳດໃນດຳ້ຶ ນວຊິ ຳກຳນ ຄວຳມຮູ ້ຶ ຄວຳມເຂຳົ້ຶ ໃຈຂອງຜູຮ້ຶ ຽນອກີ ດວ້ຶ ຍກ່ື ໃຫເຶ້ ກດີ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນໄລຍະຕ່ື ມຳໄດມຶ້ ງີ ຳນວໄິ ຈກ່ື ຽວກບັ ຮູບແບບຂອງກຳນຮຽນແບບຮ່ື ວມມ ໂດຍ ເດວດິ ແລະ ໂຣເຈອຣົ໌ ຈຫນົ໌ ສນັ (David and Roger Johnson) ແຫື່ ງມະຫຳວທິ ະຍຳໄລມນິ ໂິ ຊຕຳຶ້ ໂຣເບຣິ ດົ໌ ຊລຳວນິ (Robert Slavin) ແຫື່ ງ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລຮອບກນິ ສົ໌ ແລະ ຊໂລໂມ ຊຳຣຳນ (Shlomo Sharan) ແຫ່ື ງມະຫຳວທິ ະຍຳລນັ ເທລຳົ ອຟີ ເຊ່ື ງິ ນກັ ກຳນສກສຳແຕື່ ລະທ່ື ຳນໄດສຶ້ ະເໜີ ຮູບແບບຂອງກຳນຮຽນແບບຮື່ ວມມໂດຍສື່ ງົ ເສມີ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໄດຮ້ຶ ່ື ວມກນັ ເຮັດວຽກເປັນກ່ື ຸມ ມກີ ຳນແຂ່ື ງຂນັ ກນັ ລະຫວື່ ຳງກື່ ຸມ ແລະ ກຳນໄດຮ້ຶ ບັ ລຳງວນັ ເພ່ື ອເປັນກຳນເສມີ ກຳລງັ ໃຈ ເຊື່ ງິ ກຳນເຮດັ ວຽກງຳນໃນລກັ ສະນະກື່ ຸມຈະ ສຳມຳດປັບ ປ່ື ຽນພດຕກິ ຳຂອງຜູຮຶ້ ຽນ ສຳ້ຶ ງຄວຳມສຳພນັ ທື່ ດີ ລີ ະຫວື່ ຳງສະມຳຊກິ ທື່ ຢີ ື່ ູກນັ ຄນົ ລະກ່ື ຸມສ່ື ງົ ເສມີ ໃຫຜ້ຶ ູທຶ້ ່ື ີ ຮຽນຕອຶ້ ງມໂີ ອກຳດໄດຮ້ຶ ບັ ຄວຳມຮູ ້ຶ ແລະ ປະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ທຳງວຊິ ຳກຳນໄດ.ຶ້ 5. ທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮຸ ແ້ຶ ບບຫຳກຫຳຍຄວຳມສຳມຳດ (Multiple Intelligences Theory of learning) ເນື່ ອງຈຳກຜູຮ້ຶ ຽນຈະມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນດຳຶ້ ນກຳນຮຽນຮູ ຶ້ ຄວຳມຄດິ , ສະຕປິ ັນຍຳ ແລະ ທກັ ສະ ທື່ ແີ ຕກຕ່ື ຳງ ກນັ ກຳດເນີ (Howard Gardner) ໄດສ້ຶ ກສຳລັກສະນະພັດທະນຳກຳນຮຽນຮູຂ້ຶ ອງມະນຸດທຳງດຳຶ້ ນສະຕປິ ັນຍຳ ຄວຳມຄດິ ແລະ ທກັ ສະໂດຍແບື່ ງຄວຳມສຳມຳດຂອງມະນຸດແຕື່ ລະຄນົ ໃນກຳນຮຽນຮູອ້ຶ ອກເປັນ 7 ສື່ ວນ ເອນີຶ້ ວຳ ພະຫຸປັນຍຳ (multiple intelligences) ປະກອບດວ້ຶ ຍ ຄວຳມສຳມຳດໃນດຳ້ຶ ນກຳນໃຊພ້ຶ ຳສຳ ( Linguistic intelligence) ຄວຳມສຳມຳດໃນທຳງຄະນດິ ສຳດ (Logical-Mathematical intelligence) ຄວຳມສຳມຳດໃນ ກຳນນກຄດິ ແລະ ຈນິ ຕະນຳກຳນ (Spatial intelligence) ຄວຳມສຳມຳດໃນດຳຶ້ ນກຳນເຄື່ ອນໄຫວຮື່ ຳງກຳຍ (Bodily ຄວຳມສຳມຳດໃນດຳຶ້ ນດນົ ຕີ (Musical intelligence) ຄວຳມ kinesthetic intelligence) ສຳມຳດທື່ ີ ຈະສນົ ໃຈ ແລະ ເຂຳົ້ຶ ໃຈຜູອຶ້ ່ື ນ (Interpersonal intelligence) ແລະ ຄວຳມສຳມຳດປະກຳນສຸດທຳ້ຶ ຍ ຄ ຄວຳມ ສຳມຳດທ່ື ຈີ ະສຳ້ຶ ງແນວຄດິ ແລະ ຄວຳມເຂຳົ້ຶ ໃຈໃຫແຶ້ ກື່ ຕນົ ເອງ ( Intrapersonal intelligence) ເຊ່ື ງິ ຄວຳມສຳມຳດ ທງັ 7 ດຳຶ້ ນນີ້ຶ ຍງັ ແບື່ ງເປັນຄວຳມສຳມຳດຍື່ ອຍໆລງົ ໄປໄດອ້ຶ ກີ ເຊ່ື ນັ : ຄວຳມສຳມຳດທຳງດຳ້ຶ ນດນົ ຕີ ປະກອບດວ້ຶ ຍ ຄວຳມສຳມຳດໃນດຳ້ຶ ນກຳນຮອ້ຶ ງເພງົ ກຳນແຕື່ ງເພງ ກຳນປະສຳນທຳນອງດນົ ຕີ ກຳນໃຊເ້ຶ ຄື່ ອງດນົ ຕີ ກຳນຟັງດນົ ຕຢີ ່ື ຳງ ມຄີ ວຳມມື່ ວນ (Campbel : Introduction). 28

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ໂຮງຮຽນສື່ ວນໃຫຍື່ ໂດຍທ່ື ວົ ໄປແລວ້ຶ ຈະຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫແຶ້ ກ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນໂດຍເນນັ້ຶ ຄວຳມສຳມຳດ ທຳງດຳຶ້ ນກຳນໃຊພ້ຶ ຳສຳ ແລະ ຄວຳມສຳມຳດທຳງດຳ້ຶ ນຄະນດິ ສຳດໃຫແຶ້ ກ່ື ຜູຮຶ້ ຽນ ແລະ ຖຳຶ້ ຜູຮ້ຶ ຽນມຄີ ວຳມສຳມຳດ ໃນດຳຶ້ ນທ່ື ເີ ວຳົຶ້ ມຳນກີຶ້ ຈະໄດຮ້ຶ ບັ ກຳນຍກົ ຍອຶ້ ງ ແລະ ຖວື່ ຳປະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ ໃນກຳນຮຽນ ເຊື່ ງິ ຜູຮ້ຶ ຽນໂດຍທ່ື ວົ ໄປ ຈະບື່ ມຄີ ວຳມສຳມຳດສະເພຳະໃນດຳຶ້ ນທື່ ໂີ ຮງຮຽນຫວງັ ເທື່ ຳົ ໃດ ດ່ື ງັ ນນັ້ຶ , ຜູສ້ຶ ອນຄວນຈະຕອ້ຶ ງຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນ ສອນໂດຍເອອ້ຶ ໃຫແຶ້ ກ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນທ່ື ມີ ຄີ ວຳມສຳມຳດໃນດຳຶ້ ນອ່ື ນໆດວຶ້ ຍ ເຊື່ ງິ ທດິ ສະດທີ ຳງດຳ້ຶ ນພະຫຸປັນຍຳ ຂອງກຳດເນີ ຈະມຜີ ນົ ກະທບົ ຕ່ື ກຳນຈດັ ຫກັ ສູດ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ຄວຳມສຳມຳດຂອງ ຜູຮ້ຶ ຽນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນເພ່ື ອໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູທ້ຶ ຳງດຳຶ້ ນພະຫຸປັນຍຳຕຳມທດິ ສະດຂີ ອງກຳດ ເນີ ນນັ້ຶ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນໄດພ້ຶ ັດທະນຳ ແລະ ໃຊຄ້ຶ ວຳມສຳມຳດທຳງດຳ້ຶ ນສະຕິປັນຍຳຂອງຕນົ ເອງ ທງັ 7 ດຳ້ຶ ນ ໃນກຳນຮຽນຮູໃຶ້ ນເລ່ື ອງໃດເລື່ ອງໜື່ ງ ເຊື່ ນັ : ເມື່ ອສອນໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໄດຮ້ຶ ຽນຮູກ້ຶ ່ື ຽວກບັ ເລື່ ອງ \"ສດັ ນຳ້ຶ \" ຜູສ້ຶ ອນ ຄວນຈະຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໂດຍໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໄດມຶ້ ໂີ ອກຳດເລື່ ຳົ ຫ ອະທບິ ຳຍກ່ື ຽວກບັ ສດັ ນຳຶ້ ຊະນດິ ຕ່ື ຳງໆທ່ື ໜີ ຳຶ້ ສນົ ໃຈ. ລຳຄຳຂອງສດັ ນຳ້ຶ ນນັຶ້ ໆ ເມ່ື ອມກີ ຳນຊຂ້ຶ ຳຍກນັ ຫ ກຳນນບັ ຈຳນວນຂອງສດັ ນຳຶ້ ຈຳກຮູບພຳບ ກຳນວຳດພຳບ ສດັ ນຳ້ຶ ຕຳມຄວຳມນກຄດິ ຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ ກຳນຮອຶ້ ງເພງທ່ື ກີ ່ື ຽວຂອ້ຶ ງ ຫ ຈດັ ໃຫມ້ຶ ກີ ຳນສະແດງກລິ ຍິ ຳທ່ື ຳທຳງລກັ ສະນະ ຂອງສດັ ນຳຶ້ ແລະ ກຳນທງັ ໝດົ ກ່ື ຸມກນັ ປກສຳຫຳລກ່ື ຽວກບັ ຄຸນສມົ ບດັ ປະໂຫຍດ ຫ ໃນເລ່ື ອງອ່ື ນໆທື່ ກີ ື່ ຽວຂອຶ້ ງ ກບັ ສດັ ນຳ້ຶ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນລກັ ສະນະດ່ື ງັ ກ່ື ຳວຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງກຳນດົ ບນັ ຫຳ ຖຳມຄຳຖຳມ ຫ ໃຫ້ຶ ຂມ້ຶ ູນ ແລະ ຄຳແນະນຳຕ່ື ຳງໆ ເຊ່ື ງິ ຈະຊ່ື ວຍສະເໜຄີ ວຳມຄດິ ເຫນັ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໄດສຶ້ ະແດງຄວຳມສຳມຳດຂອງຕົນເອງ ຍງັ ສຳມຳດຮຽນຮູໃ້ຶ ນແນວທຳງທ່ື ຕີ ນົ ເອງມຄີ ວຳມສຳມຳດ ແລະ ມຄີ ວຳມເຂຳົຶ້ ໃຈໃນສ່ື ງິ ທື່ ຮີ ຽນເພື່ ມີ ຂນຶ້ . ແນວໃດກຕຳມກຳນສອນໂດຍໃຊທຶ້ ິດສະດພີ ະຫຸປັນຍຳນີ້ຶ ຈຳເປັນຕອຶ້ ງໃຊເ້ຶ ວລຳ ແລະ ຄວຳມສຳມຳດຂອງຜູຶ້ ສອນໃນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳ ເຊ່ື ງິ ຈະສຳມຳດນຳມຳໃຊໄຶ້ ດຜ້ຶ ົນດກີ ບັ ຜູຮ້ຶ ຽນໃນລະດບັ ປະຖມົ ສກສຳ ເນ່ື ອງຈຳກເປັນ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນທື່ ເີ ນນັຶ້ ໃນດຳ້ຶ ນກດິ ຈະກຳ ສຳລບັ ກຳນປະເມນີ ຄວຳມຮູຄ້ຶ ວຳມສຳມຳດຂອງຜູຮຶ້ ຽນນນັ້ຶ ຈະນຍິ ມົ ໃຊຮ້ຶ ູບແບບຂອງກຳນໃຊ(້ຶ portfolios) ເພື່ ອໃຫຮຶ້ ູຜ້ຶ ນົ ຄວຳມກຳ້ຶ ວໜຳ້ຶ ໃນດຳ້ຶ ນຄວຳມສຳມຳດຂອງຜູຮ້ຶ ຽນໃນແຕື່ ລະ ດຳ້ຶ ນກຳນລຳຍງຳນຄວຳມສຳມຳດຂອງຜູຮ້ຶ ຽນໃນດຳຶ້ ນຄວຳມຮູຄຶ້ ວຳມສຳມຳດ ແລະ ທກັ ສະຂອງຄວຳມຮ່ື ວມມໃນ ກຳນເຮັດວຽກງຳນກ່ື ຸມແຟຶ້ມສະສົມຜົນງຳນມວນເຊື່ ິງຜູ້ສຶ ອນອຳດຈະລຳຍງຳນໃນຮູ ບແບບຂອງຕຳຕະລຳງ (checklist) ຕະຫລອດຈນົ ກຳນຈດັ ໃຫມ້ຶ ກີ ຳນທດົ ສອບ (test) ເພ່ື ອທດົ ສອບຄວຳມຮູຄ້ຶ ວຳມສຳມຳດໃນດຳ້ຶ ນເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ແລະ ທກັ ສະຂອງຜູຮ້ຶ ຽນໄດເ້ຶ ຊື່ ນັ ດຽວກນັ . II. ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນເພ່ື ອໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູ ້ຶ ກຳນທ່ື ຜີ ູຮ້ຶ ຽນຈະເກດີ ກຳນຮຽນຮູຫ້ຶ ລຳຍນອຶ້ ຍພຽງໃດນນັ້ຶ ຂນ້ຶ ຢ່ື ູກບັ ກຳນທື່ ຜີ ູສຶ້ ອນຫວງັ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນ ຮູ ຶ້ ແລະ ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນທື່ ເີ ໝຳະສມົ ເຊ່ື ງິ ກຳນສກສຳທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູ ້ຶ ຈະຊື່ ວຍໃຫຜ້ຶ ູສ້ຶ ອນ ໄດເຶ້ ຂຳົຶ້ ໃຈຜູຮ້ຶ ຽນ ແລະ ສຳມຳດຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫເຶ້ ໝຳະສມົ ກບັ ສະພຳບແວດລອຶ້ ມ ຄວຳມ ສຳມຳດ ຄວຳມສນົ ໃຈຂອງຜູຮຶ້ ຽນ ແລະ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳໄດແ້ຶ ນວໃດກຕຳມ ແນວທຳງກຳນດຳເນນີ ກດິ ຈະກຳຂອງຄູ ເພື່ ອໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູມຶ້ ດີ ື່ ງັ ຕື່ ໄປນ.ີຶ້ 1. ຈດັ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳໃຫມ້ຶ ຄີ ວຳມຍຳກງື່ຳຍເໝຳະສມົ ແລະ ເປັນໄປຕຳມລກັ ສະນະພດັ ທະນຳກຳນຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ ທງັ ໃນ ດຳ້ຶ ນໄວ ແລະ ຄວຳມສຳມຳດ. ນອກຈຳກນ,ີຶ້ ຜູສ້ຶ ອນຄວນຊໃີ້ຶ ຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນເຫນັ ຄວຳມສຳຄນັ ແລະ ປະໂຫຍດຂອງ ກຳນຮຽນຮູໃ້ຶ ນເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳນນັ້ຶ ໆ. 29

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ 2. ເລອກວທິ ກີ ຳນສອນທື່ ຈີ ະສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນສຳມຳດພດັ ທະນຳກຳນຮຽນຮູຂຶ້ ອງຕນົ ເອງໄດ້ຶ ແລະ ສຳມຳດ ກະຕຸນ້ຶ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນສນົ ໃຈກຳນຮຽນດວຶ້ ຍ ຍງັ ທງັ ໝດົ ໝຳຍເຖິງກຳນເລອກໃຊອ້ຶ ຸປະກອນກຳນສອນຕ່ື ຳງໆທ່ື ເີ ໝຳະສມົ ເພື່ ອໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູ ຶ້ ເຊື່ ນັ : ກຳນອື່ ຳນຂມ້ຶ ູນຈຳກກອນຳຟກຳນຕຄີ ວຳມຈຳກແຜນພູມ ກຳນໃຊອ້ຶ ຸປະກອນ ຕ່ື ຳງໆ ແລະ ເກມ. 3. ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນສອນໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໄດມຶ້ ໂີ ອກຳດຮຽນຮູ ໂ້ຶ ດຍກຳນຝກປະຕບິ ດັ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນໄດຮຶ້ ບັ ຮູຜຶ້ ນົ ກຳ້ຶ ວໜຳຶ້ ຂອງກຳນເຮດັ ວຽກງຳນນນັ້ຶ ດວ້ຶ ຍ. ນອກຈຳກນ,ີຶ້ ກຳນໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນໄດຝ້ຶ ກປະຕບິ ດັ ວຽກງຳນຍງັ ເປັນກຳນຝກໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນ ມຄີ ວຳມຮບັ ຜດິ ຊອບໃນກຳນເຮດັ ວຽກງຳນໂດຍຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງຄື່ ອຍໆ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນໄດຝ້ຶ ກກຳນເປັນຜູຮຶ້ ບັ ຜດິ ຊອບ ໃນກຳນເຮດັ ວຽກງຳນ. 4. ແຈງຶ້ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນຮູຈຶ້ ຸດປະສງົ ຂອງກຳນຮຽນເກນກຳນປະເມນີ ຜົນ ເພື່ ອກະຕຸນຶ້ ແລະ ສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນ ສົນໃຈກຳນຮຽນ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນໄດເ້ຶ ຂົຳຶ້ ໃຈວື່ ຳ ຄວຳມສຳເລັດ ຫ ຄວຳມລົມຶ້ ເຫລວໃນກຳນຮຽນຂນຶ້ ຢ່ື ູກັບຄວຳມ ພະຍຳຍຳມ ຫ ຄວຳມສນົ ໃຈໃນກຳນຮຽນ ແລະ ຄວຳມຮບັ ຜດິ ຊອບຂອງຜູຮຶ້ ຽນຕື່ ກຳນເຮດັ ວຽກງຳນເພື່ ອນຳໄປສ່ື ູ ຜນົ ຂອງລຳງວນັ ຫລຳຍກວ່ື ຳຄວຳມສຳມຳດສະເພຳະຕວົ ຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ. 5. ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫເຶ້ ປັນຂນັຶ້ ຕອນຍື່ ອຍໆ ໂດຍຄຳນງເຖງິ ສ່ື ງິ ທື່ ຜີ ູຮຶ້ ຽນຈະຕອ້ຶ ງສກສຳມຳກ່ື ອນ ແລະ ຄວຳມຕື່ ເນ່ື ອງຂອງເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳ ເຊ່ື ງິ ທງັ ໝດົ ໝຳຍເຖງິ ສອນໃນແຕ່ື ລະຈດຸ ປະສງົ ໃຫຕ້ຶ ່ື ເນ່ື ອງກນັ ໃນຈຳນວນທ່ື ີ ເ ໝຳະສມົ ຫລຳຍກວ່ື ຳທ່ື ຈີ ະສອນມວນໂດຍບ່ື ມເີ ປົຳ້ຶ ໝຳຍ. 6. ເລອກ ແລະ ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນທື່ ເີ ໝຳະສມົ ກບັ ຜູຮຶ້ ຽນ ເພື່ ອກະຕຸນຶ້ ຄວຳມສນົ ໃຈໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນ ເກດີ ກຳນຮຽນຮູໃຶ້ ນສ່ື ງິ ທ່ື ຮີ ຽນ ກຳນໃຫງ້ຶ ຳນທື່ ຍີ ຳກເກນີ ໄປຈະເຮດັ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນເບ່ື ອໜື່ ຳຍ ບື່ ຢຳກເຮດັ ແລະ ເຫນັ ວື່ ຳ ເກນີ ຄວຳມສຳມຳດຂອງຕົນເອງ ເຊື່ ງິ ໃນບຳງເທື່ ອຜູສຶ້ ອນຄວນສະໜັບສະໜນູ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນໄດສຶ້ ກສຳເພື່ ມິ ເຕິມຈຳກ ເອກະສຳນຕ່ື ຳງໆ ກຳນທ່ື ຜີ ູສຶ້ ອນຮູຈຶ້ ກັ ກຳນສງັ ເກດຜູຮ້ຶ ຽນຈະມສີ ື່ ວນຊື່ ວຍໃຫສຶ້ ຳມຳດຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນ ສອນທ່ື ເີ ໝຳະສມົ ກບັ ຜູຮຶ້ ຽນໄດ.້ຶ 7. ສະໜບັ ສະໜູນ ຫ ຊື່ ວຍເຫອກນັ ລະຫວ່ື ຳງກ່ື ຸມຜູສ້ຶ ອນ ເພ່ື ອໃຫກຶ້ ຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນສຳລບັ ຜູຮຶ້ ຽນໄດສ້ຶ ອດຄື່ ອງກນັ ໂດຍກຳນວຳງແຜນງຳນຮ່ື ວມກນັ ເຊື່ ງິ ຈະເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນໄດຮ້ຶ ັບຄວຳມຮູ ຶ້ ແລະ ມປີ ະສົບ ກຳນໃນຫຳຍໆດຳຶ້ ນ. ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນເພື່ ອໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູນຶ້ ນັຶ້ ຜູຮຶ້ ຽນຄວນມພີ ດຕກິ ຳ ດື່ ງັ ຕື່ ໄປນເີ້ຶ ພື່ ອສະແດງວ່ື ຳຜູຮ້ຶ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູໃ້ຶ ນເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທ່ື ໄີ ດຮຶ້ ບັ ຈຳກຜູສຶ້ ອນຄ: 1. ກຳນຮຽນຮູໃ້ຶ ນດຳ້ຶ ນຄວຳມຈຳ ຜູຮ້ຶ ຽນສຳມຳດຈດົ ຈຳຂມ້ຶ ູນຕື່ ຳງໆ ໄດຈ້ຶ ຳກກຳນອ່ື ຳນ ຈຳກກຳນພບົ ເຫນັ ຫ ໄດຟຶ້ ັງຢ່ື ູ ຈຳກວທິ ະຍຸ ໂທລະທດັ ຫ ສ່ື ຕື່ ຳງໆ ເຮດັ ໃຫເຶ້ ກດີ ກຳນຮຽນຮູຂ້ຶ ນ້ຶ ໄດຶ້ ເຊື່ ນັ : ນກັ ຮຽນຈະຕອບໄດເຶ້ ມື່ ອຖຳມວ່ື ຳ \"ໃຜ ເປັນນຳຍກົ ລດັ ຖະມນົ ຕຂີ ອງປະເທດໄທໃນປະຈບຸ ນັ \". 2. ກຳນຮຽນຮູໃຶ້ ນດຳຶ້ ນແນວຄດິ ເຊ່ື ງິ ຜູຮຶ້ ຽນຈະສຳມຳດລວບລວມຂມ້ຶ ູນຕື່ ຳງໆ ທື່ ໄີ ດຈ້ຶ ຳກກຳນຮຽນ ແລະ ນຳມຳຈດັ ເປັນກ່ື ຸມ ເປັນພວກ ບອກເຫດຜນົ ໄດເຶ້ ຊ່ື ງິ ຈະເປັນກຳນເຊ່ື ອມຍງົ ໃຫເ້ຶ ກດີ ກຳນຮຽນຮູໃ້ຶ ນເລື່ ອງຕ່ື ໄປ ເຊ່ື ັນ: ເມື່ ອ ນກັ ຮຽນໄດຮຶ້ ຽນຮູເ້ຶ ລ່ື ອງ \"ດນິ \" ຜູຮ້ຶ ຽນຈະສຳມຳດ ແຍກຄວຳມແຕກຕື່ ຳງຂອງດນິ ປະເພດຕື່ ຳງໆບອກລກັ ສະນະ ຫ ອງົ ປະກອບຂອງດນິ ແລະ ກຳນເກດີ ຂອງດນິ ໄດ.ຶ້ 30

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ 3. ກຳນຮຽນຮູໃຶ້ ນດຳຶ້ ນຄວຳມຈຳ ແລະ ສຳມຳດເວຳົຶ້ ໃນສື່ ງິ ທ່ື ຈີ ່ື ຈຳມຳໄດຶ້ ຜູຮຶ້ ຽນຈະຕອຶ້ ງຮຽນ ແລະ ຈດົ ຈຳໃນສ່ື ງິ ທ່ື ຜີ ູ ຶ້ ສອນກຳນດົ ໃຫ້ຶ ແລະ ສຳມຳດເວຳົຶ້ ຫ ເວຳົຶ້ ໃນສື່ ງິ ທື່ ຈີ ື່ ຈຳມຳໄດຢຶ້ ່ື ຳງຖກຕອຶ້ ງເຊື່ ນັ : ກຳນທື່ ອງຈຳສູດຄນູ ຫ ກຳນຈດົ ຈຳ ກລິ ຍິ ຳ ຊ່ື ອງທ່ື ີ 2 ແລະ 3 ໃນກຳນຮຽນພຳສຳອງັ ກດິ ເປັນຕນົ້ຶ . 4. ກຳນຮຽນຮູ ໃ້ຶ ນດຳຶ້ ນກຳນເວົຳຶ້ ແລະ ກຳນຂຽນເພ່ື ອກຳນສ່ື ຄວຳມໝຳຍ ເຊ່ື ິງຜູຮ້ຶ ຽນຈະຕອ້ຶ ງສຳມຳດຂຽນ ຫ ບນັ ຍຳຍໂດຍໃຊພຶ້ ຳສຳຂອງຕົນເອງໃນກຳນອະທິບຳຍ ຫ ກຳນສະຫຸບເລື່ ອງລຳວໄດຢຶ້ ່ື ຳງເຂຳົ້ຶ ໃຈ ຈຳກຂມ້ຶ ູນຕ່ື ຳງໆ ເຊ່ື ນັ : ຈຳກຳນເບື່ ງິ ໜງັ ຈຳກກຳນຟງັ ກຳນອະພປິ ຳຍ ຫ ຂຄ້ຶ ດິ ເຫນັ ຂອງຜູອ້ຶ ່ື ນ. ໃນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູນຶ້ ນັຶ້ ຜູສ້ຶ ອນຈຳເປັນຕອຶ້ ງສກສຳທດິ ສະດກີ ຳນຮຽນຮູ ້ຶ ວທິ ີ ກຳນສອນ ມຄີ ວຳມເຂຳົຶ້ ໃຈຜູຮຶ້ ຽນ ມປີ ະສບົ ກຳນໃນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນມທີ ກັ ສະກຳນສອນ ເຊ່ື ງິ ໝຳຍ ເຖງິ ມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນກະຕຸນຶ້ ເສມີ ແຮງ ສຳ້ຶ ງບນັ ຍຳກຳດໃນກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ສ່ື ງິ ເຫື່ ຳົ ນມີຶ້ ສີ ່ື ວນສຳຄນັ ທື່ ີ ຈະເຮັດໃຫຜຶ້ ູຶຮ້ ຽນເກີດກຳນຮຽນຮູ ໄຶ້ ດ້ຶ ກຳນົດບັນຫຳ ຫ ກຳນຕັງ້ຶ ຄຳຖຳມ ເພື່ ອໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນໄດຮ້ຶ ູ ຈຶ້ ັກຄົນ້ຶ ຄິດ ສະແຫວງຫຳຄວຳມຮູດ້ຶ ວ້ຶ ຍຕນົ ເອງ. ນອກຈຳກນ,ີຶ້ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໄດຮຶ້ ຽນຮື່ ວມກນັ ປກສຳຫຳລກນັ ເຮດັ ວຽກນຳກນັ ຈະຊື່ ວຍເພື່ ມີ ປະສບົ ກຳນໃນກຳນສະແຫວງຫຳຄວຳມຮູໃຶ້ ຫແຶ້ ກື່ ຜູຮຶ້ ຽນ ແນວໃດກຕຳມຜູສ້ຶ ອນຄວນ ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນເພື່ ອໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໄດມຶ້ ໂີ ອກຳດໃຊຄ້ຶ ວຳມສຳມຳດຂອງຜູຮ້ຶ ຽນໃນທຸກໆດຳຶ້ ນ. ບດົ ທີ 3 ກຳນນຳຫກັ ສູດມຳໃຊໃ້ຶ ນກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ຂນັ້ຶ ຕອນທ່ື ສີ ຳຄນັ ປະກຳນໜື່ ງຂອງຫກັ ສູດ ຄກຳນນຳຫກັ ສູດມຳໃຊໃ້ຶ ນກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນຊນັຶ້ ຮຽນ ເຊ່ື ງິ ຫກັ ສູດຈະຕອຶ້ ງປະກອບດວຶ້ ຍໂຄງສຳ້ຶ ງຫກັ ສູດ ຈດຸ ປະສງົ ລຳຍລະອຽດຂະບວນວຊິ ຳແນວທຳງກຳນວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ທື່ ຈີ ະຊ່ື ວຍໃຫຄ້ຶ ູສຳມຳດຕດັ ສນິ ໃຈໃນກຳນວຳງແຜນກຳນສອນ ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ກະກຽມເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ແລະ ອຸປະກອນກຳນສອນ ໃຫຄຶ້ ວຳມຮູ ້ຶ ແລະ ສອດແຊກຈະລຍິ ະທຳໃຫແ້ຶ ກື່ ຜູຮຶ້ ຽນ. ດ່ື ງັ ນນັຶ້ , ຜູສຶ້ ອນຈື່ ງຈຳເປັນຕອຶ້ ງສກສຳ ເຂຳົຶ້ ໃຈແນວຄດິ ຮູບແບບ ແລະ ອງົ ປະກອບຕື່ ຳງໆຂອງຫກັ ສູດຂອງແຕື່ ລະວຊິ ຳກ່ື ອນ ທ່ື ຈີ ະດຳເນນີ ກຳນສອນ ຈື່ ງຈະເຮດັ ໃຫສຶ້ ຳມຳດຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ແລະ ສຳ້ຶ ງປະສບົ ກຳນໃນກຳນ ຮຽນຮູໃຶ້ ຫແ້ຶ ກື່ ຜູຮ້ຶ ຽນ ເພື່ ອໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນມຄີ ວຳມຮູຄ້ຶ ວຳມສຳມຳດຕຳມຈດຸ ປະສງົ ຂອງຫກັ ສູດໄດ.ຶ້ I. ຂອບເຂດຂອງຫກັ ສູດ (Scope) ຂອບເຂດຂອງຫກັ ສູດໃນແຕື່ ລະວຊິ ຳຈະຊ່ື ວຍໃຫຜຶ້ ູສຶ້ ອນສຳມຳດຕັດສິນໃຈໄດວຶ້ ື່ ຳຄວນຈະດຳເນີນກຳນ ສອນໃນເລ່ື ອງຫຍງັ ແດ່ື ແລະ ລະເວນັ້ຶ ໃນເລື່ ອງໃດທ່ື ບີ ື່ ກື່ ຽວຂອ້ຶ ງກນັ ຂອບເຂດຂອງຫກັ ສູດຈະເຮດັ ໃຫຜ້ຶ ູສຶ້ ອນຮູເ້ຶ ຖິງ ຫວົ ຂເຶ້ ລື່ ອງ (themes) ຫວົ ຂຍ້ຶ ື່ ອຍ (topics) ຂເ້ຶ ທດັ ຈງິ (facts) ເຮດັ ໃຫສ້ຶ ຳມຳດກຳນດົ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ກດິ ຈະກຳກຳນ 31

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ຮຽນ - ກຳນສອນ ກຳນກະກຽມຄຳຖຳມ ແລະ ກຳນປະເມນີ ຜນົ ສຳລບັ ຫວົ ຂເ້ຶ ລື່ ອງນນັ້ຶ ໆໄດ້ຶ ກຳນພຈິ ຳລະນຳຂອບ ເຂດຂອງຫກັ ສູດສຳມຳດແບື່ ງໄດເຶ້ ປັນ 3 ຮູບແບບຄ: 1. ຫກັ ສູດທື່ ເີ ນນັຶ້ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ (Subject and cognitive-oriented Curriculum) ຈະເປັນກຳນກຳນດົ ຂອບເຂດ ຂອງຫກັ ສູດໂດຍເນນັຶ້ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນມຄີ ວຳມຮູໃຶ້ ນດຳຶ້ ນທດິ ສະດີ ຫກັ ກຳນ ແລະ ແນວຄດິ ຕ່ື ຳງໆທຳງດຳຶ້ ນເນອຶ້ ໃນວິຊຳ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຈະເນນັ້ຶ ແລະ ສ່ື ງົ ເສມີ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນມຄີ ວຳມຮູ ້ຶ ແລະ ຄວຳມເຂຳົຶ້ ໃຈໃນດຳ້ຶ ນເນອ້ຶ ໃນ ວຊິ ຳ ສຳລບັ ແນວທຳງກຳນດຳເນີນກຳນສອນຈະເປັນຮູບແບບຂອງກຳນບັນຍຳຍເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳ ຮື່ ວມກບັ ກຳນໃຫຜຶ້ ູຶ້ ຮຽນໄດສ້ຶ ກສຳ ຄິດຄົນຶ້ ແນວຄິດຕ່ື ຳງໆກຳນແກໄຶ້ ຂບັນຫຳ ຕະຫອດຈນົ ກຳນໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນໄດທ້ຶ ັງໝົດກື່ ຸມກັນເພື່ ອ ອະພປິ ຳຍ ແລະ ປກສຳຫຳລກ່ື ຽວກບັ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳນນັ້ຶ ໆ. 2. ຫັກສູດທື່ ີເນັນ້ຶ ໃນດຳ້ຶ ນສັງຄົມ (Social-oriented Curriculum) ເນອຶ້ ໃນວິຊຳທື່ ີກຳນົດເປັນຂອບເຂດຂອງ ຫກັ ສູດປະເພດນີ້ຶ ຈະເປັນກຳນນຳແນວຄດິ ບນັ ຫຳຕ່ື ຳງໆ ທ່ື ເີ ກດິ ຂນ້ຶ ໃນສງັ ຄມົ ປະຈບຸ ັນ ນຳມຳພຈິ ຳລະນຳ ສກສຳ ແລະ ຫຳແນວທຳງກຳນແກໄ້ຶ ຂບນັ ຫຳ ດ່ື ງັ ນນັຶ້ , ວທິ ກີ ຳນທ່ື ດີ ທີ ່ື ສີ ຸດທ່ື ຈີ ະໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນຈະມຄີ ວຳມຮູຄຶ້ ວຳມສຳມຳດຕຳມ ຈດຸ ປະສງົ ທື່ ໄີ ດກຶ້ ຳນດົ ໄວໃ້ຶ ນຫກັ ສູດໂດຍກຳນພດັ ທະນຳ ແລະ ສ່ື ງົ ເສມີ ສະມດັ ຖະພຳບຂອງຜູຮ້ຶ ຽນໃຫສ້ຶ ຳມຳດແກ ຶ້ ບນັ ຫຳຕ່ື ຳງໆ ທື່ ີກື່ ຽວຂອຶ້ ງກບັ ຊວີ ດິ ປະຈຳວນັ ຂອງຕນົ ເອງ ແລະ ບນັ ຫຳຕ່ື ຳງໆ ທື່ ເີ ກດິ ຂນ້ຶ ໃນສັງຄົມໄດ້ຶ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຈະເນນັຶ້ ແລະ ສ່ື ງົ ເສມີ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນໄດຮ້ຶ ູຈ້ຶ ກັ ກຳນດຳລງົ ຊວີ ດິ ໃນສງັ ຄມົ ບນັ ຫຳຕ່ື ຳງໆ ກຳນຈດັ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນໄດຮຶ້ ຽນໃນລກັ ສະນະກື່ ຸມ ກຳນປກສຳຫຳລ ກຳນສະຫລຸບບັນຫຳ ຈະຊື່ ວຍໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນໄດມ້ຶ ີ ໂອກຳດສະແດງຄວຳມຄດິ ເຫນັ ມທີ ກັ ສະໃນກຳນສ່ື ສຳນ ເພື່ ອເປັນພນ້ຶ ຖຳນໃນກຳນແກໄ້ຶ ຂກຳນດຳລງົ ຊວີ ດິ ໃນສງັ ຄມົ 3. ຫກັ ສູດທ່ື ເີ ນນັຶ້ ໃນດຳ້ຶ ນປະສບົ ກຳນ (Experience-oriented Curriculum) ກຳນກຳນດົ ຂອບເຂດຂອງຫກັ ສູດ ປະເພດນີຶ້ ຈະເນນັ້ຶ ແລະ ສ່ື ງົ ເສມີ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນມປີ ະສບົ ກຳນຈງິ ຫ ເປັນກຳນສຳຶ້ ງສະຖຳນະກຳນຈຳລອງ ໂດຍໃຫຜຶ້ ູຶ້ ຮຽນໄດມຶ້ ສີ ່ື ວນຮື່ ວມໃນກດິ ຈະກຳຕ່ື ຳງໆ ໄດຮ້ຶ ູຈ້ຶ ກັ ແລະ ເຂຳົຶ້ ໃຈບນັ ຫຳທ່ື ເີ ກດິ ຂນ້ຶ ສຳມຳດດຳເນນີ ກຳນຫຳວທິ ກີ ຳນ ແກບຶ້ ນັ ຫຳຕື່ ຳງໆ ທ່ື ເີ ກດິ ຂນຶ້ ໄດດຶ້ ວຶ້ ຍຕນົ ເອງ ຢື່ ຳງມເີ ຫດຜນົ ເຊ່ື ງິ ກຳນທ່ື ຜີ ູຮ້ຶ ຽນຈະສຳມຳດບນັ ລຸຜນົ ຕຳມຈດຸ ປະສົງ ຂອງຫກັ ສູດໄດຶ້ ດວຶ້ ຍກຳນຝກປະຕບິ ດັ ຫ ໄດຮ້ຶ ບັ ຮູແ້ຶ ນວທຳງກຳນແກບຶ້ ນັ ຫຳຂອງຜນົ ຂອງກຳນປະພດ ຫ ກຳນມີ ຄວຳມຮູຕຶ້ ຳມທ່ື ໄີ ດຮ້ຶ ບັ ຈຳກປະສບົ ກຳນນນັ້ຶ . 4. ຫກັ ສູດທື່ ເີ ນນັ້ຶ ໃນດຳຶ້ ນຜູຮ້ຶ ຽນ (Individual-oriented Curriculum) ຫກັ ສູດປະເພດນຈີ້ຶ ະກ່ື ຽວຂອ້ຶ ງກບັ ກຳນ ພດັ ທະນຳຂດີ ຄວຳມສຳມຳດຂອງຜູຮ້ຶ ຽນຕຳມຄວຳມສນົ ໃຈ ດື່ ງັ ນນັ້ຶ , ວທິ ກີ ຳນທື່ ຈີ ະໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນປະສບົ ຄວຳມສຳເຣດັ ໃນກຳນຮຽນຕຳມຈດຸ ໝຳຍຂອງຫກັ ສູດໂດຍກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນທື່ ສີ ະໜບັ ສະໜນູ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນ ໄດມ້ຶ ໂີ ອກຳດພດັ ທະນຳສະມດັ ຖະພຳບຂອງຕນົ ເອງ ຄວຳມກຳຶ້ ວໜຳ້ຶ ຄວຳມສນົ ໃຈ ຕຳມສກັ ກະຍຳພຳບສູງສຸດຂອງ ຕນົ ເອງ. ນອກຈຳກຂອບເຂດຂອງຫກັ ສູດປະເພດຕ່ື ຳງໆແລວຶ້ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງຄຳນງເຖິງອງົ ປະກອບອື່ ນໆດວ້ຶ ຍເພື່ ອ ເປັນແນວທຳງໃນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ເຊ່ື ງິ ປະກອບດວ້ຶ ຍ ນະໂຍບຳຍ ຫ ປັດຊະຍຳກຳນສກສຳຂອງແຕື່ ລະໂຮງຮຽນທື່ ແີ ຕກຕ່ື ຳງກນັ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳເບອ້ຶ ງຕນົ້ຶ ຫ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທື່ ຜີ ູຮ້ຶ ຽນໄດສຶ້ ກສຳມຳແລວ້ຶ ລກັ ສະນະກຳນຮຽນ ຮູ ຂ້ຶ ອງຜູ້ຶຮຽນ ບົດບຳດຂອງຜູຶ້ສອນ ຜູຮ້ຶ ຽນ ແລະ ຊຸ ມຊົນ ຕະຫອດຈນົ ທຳມະຊຳດຂອງນັກຮຽນ ແລະ ວດັ ທະນະທຳສງັ ຄມົ ນນັຶ້ ໆ. 32

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ II. ຈດຸ ໝຳຍ, ຈດຸ ປະສງົ ແລະ ລຳຍລະອຽດຂະບວນວຊິ ຳ ໃນກຳນນຳຫກັ ສູດມຳໃຊໃ້ຶ ນກຳນຮຽນ - ກຳນສອນນນັ້ຶ ປັດຊະຍຳຂອງຊຸມຊນົ ແລະ ສະຖຳບນັ ກຳນສກ ສຳ ທງັ ໝດົ ເຖງິ ຂອບເຂດຂອງຫກັ ສູດເຊື່ ງິ ຈະເຮດັ ໃຫຜ້ຶ ູສ້ຶ ອນສຳມຳດພດັ ທະນຳ ແລະ ນຳຫກັ ສູດມຳໃຊໃ້ຶ ນຊນັ້ຶ ຮຽນ ໄດຢຶ້ ່ື ຳງມເີ ປົຳ້ຶ ໝຳຍຜູສຶ້ ອນຈະຕອ້ຶ ງພຈິ ຳລະນຳຕງັ້ຶ ແຕື່ ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງກຳນນຳຫກັ ສູດມຳໃຊໃ້ຶ ນຊນັຶ້ ຮຽນຢ່ື ູທ່ື ຜີ ູສຶ້ ອນ ຜູຮຶ້ ຽນ ໃນກຳນພດັ ທະນຳຫກັ ສູດໃຫສຶ້ ຳມຳດນຳມຳໃຊໃຶ້ ນຊນັ້ຶ ຮຽນໄດຢ້ຶ ື່ ຳງເໝຳະສມົ ກບັ ຜູຮຶ້ ຽນ ສະພຳບແວດລອຶ້ ມຂອງຊຸມ ຊນົ ແລະ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ເຊ່ື ງິ ໝຳຍເຖງິ ກຳນທ່ື ຜີ ູຮຶ້ ຽນຈະໄດຮ້ຶ ບັ ຄວຳມຮູ ຶ້ ແລະ ທກັ ສະ ສຳມຳດນຳຄວຳມຮູໄ້ຶ ປປັບໃຊຶ້ ໃນຊວີ ດິ ປະຈຳວນັ ໄດຶ້ ໃຫສຶ້ ຳມຳດເຮດັ ວຽກຮື່ ວມກບັ ຜູອ້ຶ ື່ ນ ປັບຕນົ ເອງໃນດຳຶ້ ນອຳລມົ ໃຫສ້ຶ ອດຄ່ື ອງກບັ ສະພຳບ ຂອງສງັ ຄມົ ແລະ ສະພຳບແວດລອ້ຶ ມ ຕະຫອດຈນົ ກຳນມເີ ຈຕະຄະຕທິ ື່ ດີ ເີ ຊື່ ງິ ເປັນໄປຕຳມປັດຊະຍຳ ຫກັ ກຳນ ແລະ ຈດຸ ໝຳຍຂອງຫກັ ສູດກຳນດົ ໄວ.້ຶ ໃນກຳນພດັ ທະນຳຫກັ ສູດເພື່ ອນຳມຳໃຊໃ້ຶ ນຊນັ້ຶ ຮຽນ ຜູສຶ້ ອນຈະຕອຶ້ ງສກສຳຕງັຶ້ ແຕ່ື ຫກັ ກຳນຈດຸ ໝຳຍ ຫ ຈດຸ ໝຳຍຂອງຫກັ ສູດ ເຊ່ື ງິ ເປັນກຳນກຳນດົ ຂອບເຂດຢື່ ຳງກວຳ້ຶ ງໆຂອງຫກັ ສູດຈດຸ ປະສງົ ຂອງຫກັ ສູດໃນແຕື່ ລະກ່ື ຸມວຊິ ຳ ຄຳອະທບິ ຳຍລຳຍລະອຽດຂະບວນວຊິ ຳເພ່ື ອນຳມຳຈດັ ເຮດັ ຈດຸ ປະສງົ ກຳນຮຽນຮູທ້ຶ ່ື ສີ ຳມຳດນຳໄປປະຕບິ ດັ ໄດໃຶ້ ນຊນັ້ຶ ຮຽນ (operational objectives) ສຳລບັ ຂະບວນວຊິ ຳໜ່ື ງໆ ແລະ ກຳນດົ ເປັນຈດຸ ປະສງົ ເຊ່ື ງິ ພດຕກິ ຳ(behavioral objectives) ສຳລບັ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນລຳຍຄຳບເວລຳຕ່ື ໄປ ດື່ ງັ ຕວົ ຢ່ື ຳງດື່ ງັ ຕື່ ໄປນີຶ້ (ກມົ ວຊິ ຳກຳນ, ຫກັ ສູດມດັ ທະຍມົ ສກສຳຕອນຕນົ້ຶ ພຸດທະສກັ ກະລຳດ 2521 (ສະບບັ ປັບປຸງ 2533) ໜຳ້ຶ 1). ຫກັ ກຳນ ຫກັ ສູດມດັ ທະຍມົ ສກສຳຕອນຕນົ້ຶ ມຫີ ກັ ກຳນຄງັ ນີຶ້ 1. ເປັນກຳນສກສຳທ່ື ໃີ ຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນຄນົຶ້ ພບົ ຄວຳມສຳມຳດ ຄວຳມຖະຫນດັ ແລະ ຄວຳມສນົ ໃຈຂອງຕນົ ເອງ 2. ເປັນກຳນສກສຳທື່ ວົ ໄປເພ່ື ອເປັນພນຶ້ ຖຳນສຳລບັ ກຳນປະກອບອຳຊບີ ຫ ກຳນສກສຳຕ່ື 3. ເປັນກຳນສກສຳທ່ື ໜີ ຳ້ຶ ອງຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນຂອງທອ້ຶ ງຖື່ ນິ ແລະ ປະເທດຊຳດດ ຈດຸ ໝຳຍ ກຳນສກສຳລະດບັ ມດັ ທະຍມົ ສກສຳຕອນຕນົຶ້ ເປັນກຳນສກສຳທ່ື ໃີ ຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນພດັ ທະນຳຄຸນນະພຳບຊວີ ດິ ແລະ ກຳນສກສຳຕື່ ໃຫສ້ຶ ຳມຳດເລອກແນວທຳງທ່ື ຈີ ະເຮດັ ປະໂຫຍດໃຫກ້ຶ ບັ ສງັ ຄມົ ຕຳມບດົ ບຳດ ແລະ ຫນຳຶ້ ທ່ື ຂີ ອງຕນົ ໃນຖຳນະເປັນພນົ ລະເມອງດີ ຕຳມລະບອບກຳນປົກຄອງແບບປະຊຳທປິ ະໄຕອນັ ມພີ ະມະຫຳກະສດັ ເປັນປຳມຸກ ໂດຍໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນມຄີ ວຳມຮູ ຶ້ ແລະ ທກັ ສະພຽງພທ່ື ຈີ ະເລອກ ແລະ ຕດັ ສນິ ໃຈປະກອບອຳຊບີ ເຮດັ ວຽກຮ່ື ວມກບັ ຜູ້ຶ ອ່ື ນໄດ້ຶ ມນີ ໄິ ສໃນກຳນປັບປຸງງຳນ ຕນົ ເອງ ແລະ ສງັ ຄມົ ເສມີ ສຳ້ຶ ງອະນຳໄມຊຸມຊນົ ແລະ ດຳລງົ ຊວີ ດິ ດໂດຍຄຳນງ ເຖງິ ປະໂຫຍດຕ່ື ສງັ ຄມົ . 33

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ເມື່ ອພຈິ ຳລະນຳຫກັ ກຳນ ແລະ ຈດຸ ໝຳຍຂອງຫັກສູດແລວຶ້ ຈະເຫັນວ່ື ຳມລີ ັກສະນະທ່ື ກີ ວຳຶ້ ງເນນັ້ຶ ເຈຳົ້ຶ ລກັ ສະນະຂອງຜູຮຶ້ ຽນໃນເລື່ ອງທື່ ວົ ໄປກຳນປັບຕນົ ເອງໃຫສຶ້ ຳມຳດຢ່ື ູໃນສງັ ຄມົ ປະຊຳທປິ ະໄຕໄດ້ຶ ສື່ ງົ ເສມີ ໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນ ຮູຈຶ້ ກັ ຕົນເອງ ປັບປຸງແນວທຳງກຳນດຳລງົ ຊີວດິ ຂອງຕົນເອງ ໃຫສ້ຶ ຳມຳດຢື່ ູຮື່ ວມກບັ ຜູອຶ້ ື່ ນໄດຶ້ ໂດຍໃຫຄຶ້ ຳນງເຖິງ ປະໂຫຍດຂອງສງັ ຄມົ ເປັນສຳຄນັ ກຳນດົ ໄວໃ້ຶ ນຫກັ ສູໜຳ້ຶ ອກເໜອຈຳກເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ແລະ ທກັ ສະທ່ື ຜີ ູຮ້ຶ ຽນຈະຕອ້ຶ ງ ສກສຳ ແລະ ຮຽນຮູໃ້ຶ ນແຕ່ື ລະວຊິ ຳ ເພື່ ອເປັນພນ້ຶ ຖຳນຂອງຄວຳມຮູໃຶ້ ນກຳນປະກອບອຳຊບີ ແລວ້ຶ ຜູສຶ້ ອນຍງັ ຈຳເປັນ ທື່ ຈີ ະຕອຶ້ ງໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນໄດຮ້ຶ ຽນຮູທຶ້ ່ື ຈີ ະຮູຈຶ້ ກັ ປະຊຳທໄິ ຕສຳມຳດເຮດັ ວຽກຮື່ ວມກບັ ຜູອ້ຶ ່ື ນໄດ້ຶ ຄຳນງເຖງິ ປະໂຫຍດລວມ ຂອງສງັ ຄມົ ທງັ ໝດົ ດ່ື ງັ ນນັ້ຶ , ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນທຸກວຊິ ຳທ່ື ີ ແລະ ສຳຫວດຄວຳມສຳມຳດຂອງຕນົ ເອງ ມຄີ ວຳມເປັນສຳຄນັ . ນອກຈຳກຫກັ ກຳນ ແລະ ຈດຸ ໝຳຍແລວຶ້ ໃນຫກັ ສູດຍງັ ກຳນດົ ລຳຍລະອຽດຕື່ ຳງໆເຊ່ື ນັ : ໂຄງສຳຶ້ ງຫກັ ສູດ ເຊ່ື ງິ ປະກອບດວ້ຶ ຍກື່ ຸມວຊິ ຳຕ່ື ຳງໆ ທ່ື ຈີ ື່ ຈຳເປັນສຳລບັ ຜູຮ້ຶ ຽນໃນກຳນສກສຳໄລຍະເວລຳໃນກຳນຮຽນ ຫກັ ເກນໃນກຳນ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ. ກື່ ຸມວຊິ ຳທື່ ກີ ຳນດົ ໄວໃ້ຶ ນຫັກສູດມດັ ທະຍມົ ສກສຳຕອນຕນົຶ້ ພຸ ດທະສກັ ກະລຳດ 2521 (ສະບບັ ປັບປຸ ງ 2533) ປະກອບດວ້ຶ ຍ 5 ກ່ື ຸມວຊິ ຳ ເຊ່ື ິງໃນແຕ່ື ລະກື່ ຸມວິຊຳຈະມຈີ ຸດປະສງົ ກຳນດົ ໄວ້ຶ ເພ່ື ອໃຫຜຶ້ ູສຶ້ ອນຍດເປັນ ແນວທຳງຢ່ື ຳງກວຳ້ຶ ງໆສຳລບັ ກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນໃນແຕ່ື ລະວຊິ ຳຂອງກື່ ຸມວຊິ ຳນນັ້ຶ ໆ ຕວົ ຢ່ື ຳງເຊ່ື ນັ : ກ່ື ຸມວຊິ ຳພຳສຳ ຕື່ ຳງປະເທດ ຫກັ ສູດ ໄດກ້ຶ ຳນດົ ຈດຸ ປະສງົ ວຊິ ຳພຳສຳຕື່ ຳງປະເທດ ເຊື່ ງິ ປະກອບດວ້ຶ ຍວຊິ ຳພຳສຳອງັ ກດິ ຈຳນວນ 20 ວຊິ ຳໄວດ້ຶ ື່ ງັ ນ.ີ້ຶ ວຊິ ຳພຳສຳຕື່ ຳງປະເທດ ຈດຸ ປະສງົ 1. ເພ່ື ອພດັ ທະນຳຄວຳມສຳມຳດ ຄວຳມຖະຫນດັ ໃນດຳ້ຶ ນພຳສຳຕ່ື ຳງປະເທດຕຳມຄວຳມສນົ ໃຈຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ 2. ເພ່ື ອໃຫມ້ຶ ທີ ກັ ສະເບອຶ້ ງຕນົຶ້ ດຳຶ້ ນກຳນຟງັ ເວຳົ້ຶ ອ່ື ຳນ ຂຽນ ໃນພຳສຳທຸີຸຸື່ ີຸ່ເື ລອກຮຽນສຳລບັ ໃຊໃ້ຶ ນກຳນ ຮຂແະຽຮສ3ລ່ືບນູ.ສວຶ້ ະວໃເຳດັ ພນນນທ່ືເອລມວກະໃື່ະຊິອນຳຫດຳນພະດເບຶ້ັສຈທິຫ່ື ງັ ມະຳນຳນັ ລແທດັີ້ຶຄະື່ຫສທີຸນນວອະຄຳງື່ດລຍຳຫຂແຳມົ ຍຳອຊຄສລງກວກພະຢຳສອຳ່ື ມູໃສຳຽນຮຳປດທພູີ້ຶທຂແື່ ຳເີ່ື ະີລສລ1ບອຳະວພກເນຳປຮກວັນຽຮຊິນພຽຳນຶ້ ແນຖອລທຳ່ືະ0ີນ11ໃມ1ໂນນີ ດພກໄິ ຍຳສຳສໃນຮຳຊສອກັ ເ້ຶກງັ ວກກສລຳດິຳນຳພຫຮອຳ່ື ກັຽຳສນນຳ1ໃ4ເນຊລື່ ຄງິ ະເຳປດບັນບັ/ວອທຊຳິື່ ສີທຳູງໜດິ ຂ່ື/ງນຶ້ພທຳື່ທຫີກງັ ກັ ຫມສມລີູດດົ ຳກຍທຳລນງັ ໃະດົ ຫອໃຽຫ້ຶ ດຶ້ ອ011 ພຳສຳອງັ ກດິ ຫກັ 1 4 ຄຳບ/ອຳທດິ /ພຳກ 2 ຫນ່ື ວຍກຳນຮຽນ ຄຳອະທບິ ຳຍວຊິ ຳ ສຳຫວດຄວຳມສຳມຳດພນຶ້ ຖຳນໃນດຳ້ຶ ນກຳນຟັງ ເວຳົ້ຶ ອ່ື ຳນ ຂຽນ ຝກກຳນຟັງເວຳົ້ຶ ອ່ື ຳນ ຂຽນ ໂດຍໃຊຶ້ ສບັ ໃກຕຶ້ ວົ ແລະ ໂຄງສຳຶ້ ງພນຶ້ ຖຳນຂອງພຳສຳ ຟງັ ປະໂຫຍກ ແລະ ຂຄ້ຶ ວຳມສື່ ນັ ໆ ເວຳົຶ້ ສື່ ຄວຳມກື່ ຽວກບັ ຊວີ ດິ ປະຈຳວນັ ອ່ື ຳນອອກສຽງ ອ່ື ຳນບດົ ອຳນສື່ ນັ ໆ ຂຽນຄຳ ແລະ ປະໂຫຍກ ເພື່ ອໃຫມຶ້ ຄີ ວຳມພອຶ້ ມ ຄວຳມສນົ ໃຈ ແລະ ມທີ ກັ ສະເບອຶ້ ງຕນົ້ຶ ໃນກຳນສ່ື ຄວຳມຫມຳຍ ແລະ ເປັນພນ້ຶ ຖຳນໃນກຳນຮຽນພຳສຳ 34

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ໃນກຳນນຳຫກັ ສູດມຳໃຊໃ້ຶ ນກຳນຮຽນ - ກຳນສອນນນັ້ຶ ວເິ ຄຳະລຳຍລະອຽດຂະບວນວຊິ ຳ ເພື່ ອນຳມຳຂຽນ ເປັນຈດຸ ທ່ື ວົ ໄປ ແລະ ຈດຸ ປະສງົ ເຊ່ື ງິ ພດຕກິ ຳສຳລບັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ເຊື່ ງິ ຜູສຶ້ ອນອຳດຈະຈດັ ໃນລກັ ສະນະຂອງ ຫນ່ື ວຍກຳນສອນ ຫ ໃນແຕ່ື ລະຄຳບເວລຳຂອງກຳນສອນກໄດຶ້ ພຈິ ຳລະນຳຈດຸ ປະສງົ ຂອງວຊິ ຳພຳສຳຕື່ ຳງປະເທດ ຜູ້ຶ ສອນຈະຕອຶ້ ງສກສຳ ແລະ ເປັນແນວທຳງໃນກຳນດຳເນນີ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນດວ້ຶ ຍ ຈຳກຳລຳຍລະອຽດ ຂອງວຊິ ຳ ອ 011 ພຳສຳອງັ ກດິ ຫກັ 1 4 ຄຳບ/ອຳທດິ /ພຳກ 2 ຫນ່ື ວຍກຳນຮຽນ ຄຳອະທບິ ຳຍວຊິ ຳ \"ສຳຫວດຄວຳມສຳມຳດພນ້ຶ ຖຳນໃນດຳ້ຶ ນກຳນຟງັ ເວຳົ້ຶ . ອ່ື ຳນ ຂຽນ \"ຝກກຳນຟງັ ເວຳົ້ຶ ອື່ ຳນ ຂຽນ ໂດຍ ໃຊສ້ຶ ບັ ໃກຕ້ຶ ວົ ແລະ ໂຄງສຳຶ້ ງພນ້ຶ ຖຳນຂອງພຳສຳ ຟັງປະໂຫຍກ ແລະ ຂຄ້ຶ ວຳມສນັຶ້ ໆ ເວຳົ້ຶ ສ່ື ຄວຳມກື່ ຽວກບັ ຊວີ ດິ ປະຈຳວນັ ອ່ື ຳນອອກສຽງ ອື່ ຳນບດົ ອື່ ຳນສ່ື ນັ ໆ ຂຽນຄຳ ແລະ ປະໂຫຍກ ເພ່ື ອໃຫມຶ້ ຄີ ວຳມພອ້ຶ ມ ຄວຳມ ສນົ ໃຈ ແລະ ມທີ ກັ ສະເບອຶ້ ງຕນົ້ຶ ໃນກຳນສ່ື ຄວຳມຫມຳຍ ແລະ ເປັນພນ້ຶ ຖຳນໃນກຳນຮຽນພຳສຳ ຂະບວນວຊິ ຳ ອ 011 ພຳສຳອງັ ກດິ ຫກັ 1 ທື່ ກີ ຳນດົ ໄວໃຶ້ ນຫກັ ສູດ ຜູສ້ຶ ອນຈະສຳມຳດວເິ ຄຳະ ແລະ ນຳມຳຂຽນເປັນ ຈດຸ ທ່ື ວົ ໄປ ແລະ ຈດຸ ປະສງົ ເຊື່ ງິ ພດຕກິ ຳ ພສງັ ເຂບໄດດ້ຶ ່ື ງັ ຕ່ື ໄປນີຶ້ ຈດຸ ທ່ື ວົ ໄປ ປະກອບດວຶ້ ຍ 1. ສຳຫວດຄວຳມສຳມຳດພນຶ້ ຖຳນໃນດຳ້ຶ ນກຳນຟັງ ເວຳົຶ້ ອ່ື ຳນ ຂຽນ 2. ເພື່ ອໃຫມ້ຶ ຄີ ວຳມພອ້ຶ ມ ຄວຳມສນົ ໃຈ 3. ເປັນພນຶ້ ຖຳນໃນກຳນຮຽນພຳສຳ ສຳລບັ ຈດຸ ປະສງົ ເຊື່ ງິ ພດຕກິ ຳ ເຊື່ ງິ ຈະຕອຶ້ ງຈດັ ເຮດັ ເປັນລຳຍລະອຽດເພ່ື ມິ ເຕມິ ສຳລບັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ຕະຫອດຮຽນປະກອບດວ້ຶ ຍ 1. ຝກກຳນຟງັ ເວຳົ້ຶ ອ່ື ຳນ ຂຽນ ໂດຍໃຊສຶ້ ບັ ໃກຕຶ້ ວົ ແລະ ໂຄງສຳ້ຶ ງພນຶ້ ຖຳນຂອງພຳສຳ 2. ມທີ ກັ ສະເບອຶ້ ງຕນົ້ຶ ໃນກຳນສື່ ຄວຳມຫມຳຍ 3. ຟັງປະໂຫຍກ ແລະ ຂຄ້ຶ ວຳມສນັ້ຶ ໆ 4. ເວຳົຶ້ ສື່ ຄວຳມກື່ ຽວກບັ ຊວີ ດິ ປະຈຳວນັ 5. ອ່ື ຳນອອກສຽງ ອື່ ຳນບດົ ອື່ ຳນສນັ້ຶ ໆ 6. ຂຽນຄຳ ແລະ ປະໂຫຍກ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອ້ຶ ງພິຈຳລະນຳລຳຍລະອຽດຂອງຈດຸ ປະສງົ ເຊ່ື ິງພດຕກິ ຳ ນຳມຳຂຽນເປັນລຳຍລະອຽດສຳລັບ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫສ້ຶ ອດຄ່ື ອງກນັ ເພື່ ອໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນມພີ ດຕກິ ຳຕຳມທື່ ກີ ຳນດົ ສຳລບັ ກຳນ ດຳເນນີ ກຳນສອນໃນແຕ່ື ລະຄຳບເວລຳມດີ ື່ ງັ ຕ່ື ໄປນພີຶ້ ສງັ ເຂບຄ ທກັ ສະກຳນຟັງ 1. ເມ່ື ອຟັງຄຳສ່ື ງັ ສນັ້ຶ ໆ 10 ປະໂຫຍກ ນກັ ຮຽນສຳມຳດປະຕບິ ດັ ຕຳມຄຳສື່ ງັ ໄດຖ້ຶ ກຕອ້ຶ ງທຸກປະໂຫຍກ 2. ເມ່ື ອກຳນດົ ໃຫຟຶ້ ັງປະໂຫຍກບອກ ປະຕເິ ສດ ແລະ ຄຳຖຳມ ຢື່ ຳງລະ 5 ປະໂຫຍກນກັ ຮຽນສຳມຳດຈຳແນກ ປະເພດຂອງປະໂຫຍກໄດຖຶ້ ກຕອ້ຶ ງ ຢ່ື ຳງລະ 4 ປະໂຫຍກ ແລະ ອື່ ນໆ ທກັ ສ3ະ5ກຳນເວຳົຶ້ 1. ເມ່ື ອກຳນດົ ໃຫນ້ຶ ກັ ຮຽນນບັ ຈຳນວນເລກ 1 100 ນກັ ຮຽນສຳມຳດນບັ ໄດຖຶ້ ກຕອ້ຶ ງຄບົ ຖວ້ຶ ນ 2. ເມື່ ອກຳນດົ ຄຳຖຳມຢ່ື ຳງງ່ືຳຍໆ 5 ຄຳຖຳມ ນກັ ຮຽນສຳມຳດຕອບຄຳຖຳມໄດຖຶ້ ກຕອຶ້ ງ 4 ຄຳຖຳມ

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ລັກສະນະສຳຄນັ ຂອງຈດຸ ໝຳຍ ຈຸດປະສົງຂອງຫັກສູດນນັ້ຶ ຈະຄວບຄຸມຈດຸ ໝຳຍທຳງກຳນສກສຳເພ່ື ອ ພດັ ທະນຳຜູຮຶ້ ຽນທງັ 3 ດຳຶ້ ນ ຄດຳ້ຶ ນພຸດທພິ ໄິ ສ ຈດິ ພໄິ ສ ແລະ ທກັ ສະພໄິ ສ. ນອກຈຳກນ,ີ້ຶ ຈດຸ ໝຳຍຈະຕອຶ້ ງມອີ ງົ ປະກອບຕື່ ໄປນຄີຶ້ 1. ມຄີ ວຳມຕ່ື ເນື່ ອງ ເຊ່ື ອມໂຍງ ສອດຄ່ື ອງ ແລະ ສຳພນັ ກນັ ຕງັ້ຶ ແຕ່ື ຈດຸ ໝຳຍຂອງຫກັ ສູດ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກ່ື ຸມວຊິ ຳ ຈດຸ ທື່ ວົ ໄປຂອງກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ແລະ ຈດຸ ປະສງົ ເຊ່ື ງິ ພດຕກິ ຳ ເຊື່ ງິ ຜູສ້ຶ ອນເປັນຜູນ້ຶ ຳມຳປະຕບິ ດັ ໃນຊນັ້ຶ ຮຽນ 2. ເໝຳະສົມກບັ ຜູຮ້ຶ ຽນ ເຊ່ື ງິ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງກຳນດົ ຈຸດປະສງົ ໃນລກັ ສະນະທື່ ຜີ ູຮຶ້ ຽນສຳມຳດຮຽນໄດຕ້ຶ ຳມຄວຳມ ສຳມຳດ ແລະ ສອດຄ່ື ອງກບັ ປະສບົ ກຳນຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ 3. ຖກຕຳມເປົຶຳ້ ໝຳຍທ່ື ໃີ ຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນມພີ ດຕກິ ຳ ມຄີ ວຳມສຳມຳດ ທກັ ສະ ແລະ ເຈຕະຄະຕຕິ ຳມທື່ ລີ ດັ ກຳນດົ ໄວໃຶ້ ນ ຫກັ ສູດ ເຊ່ື ງິ ເປັນໄປຕຳມປັດຊະຍຳຂອງປະເທດ 4. ຈດຸ ປະສງົ ທື່ ກີ ຳນດົ ຈະຕອຶ້ ງຊດັ ເຈນ ລະບຸຄວຳມຕອ້ຶ ງກຳນ ຄວຳມຫວງັ ຂອງພດຕກິ ຳທື່ ຕີ ອ້ຶ ງກຳນໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນມພີ ດຕິ ກຳຕຳມທື່ ີກຳນດົ ໄດກຶ້ ຳນກຳນດົ ຈຸດປະສົງ ແລະ ກຳນແປຣຄວຳມຫມຳຍຂອງຫັກສູດໃຫຢ້ຶ ່ື ູໃນລັກສະນະຂອງ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ໂດຍໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນມພີ ດຕກິ ຳຕຳມທ່ື ກີ ຳນດົ ໃນຈດຸ ໝຳຍຂອງຫກັ ສູດ ຈ່ື ງເປັນຫນຳຶ້ ທ່ື ີ ຂອງຜູສຶ້ ອນໃນກຳນພຈິ ຳລະນຳເລອກເນອຶ້ ໃນວິຊຳ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ເພ່ື ອໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນມຄີ ວຳມຮູຄ້ຶ ວຳມສຳມຳດ ທກັ ສະ ມເີ ຈຕະຄະຕທິ ື່ ດີ ຕີ ຳມທື່ ຫີ ກັ ສູດກຳນດົ ດວຶ້ ຍ. 36

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ III. ກຳນພຈິ ຳລະນຳເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳໃນຫກັ ສູດ ກຳນນຳຫກັ ສູດມຳໃຊໃຶ້ ນຮູບຂອງກຳນຮຽນ - ກຳນສອນນນັຶ້ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳເປັນສື່ ວນສຳຄນັ ປະກຳນໜ່ື ງທ່ື ຜີ ູ ຶ້ ສອນຈະຕອ້ຶ ງສກສຳ ແລະ ພຈິ ຳລະນຳເລອກໃຫສຶ້ ອດຄື່ ອງກບັ ຈດຸ ປະສົງຂອງຫກັ ສູດ ຈດຸ ທື່ ວົ ໄປໃນລຳຍລະອຽດ ຂະບວນວຊິ ຳ ຈດຸ ປະສງົ ເຊື່ ງິ ພດຕກິ ຳ. ນອກຈຳກນ,ີຶ້ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງມຄີ ວຳມຮູໃຶ້ ນເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທື່ ຈີ ະສອນເປັນຢື່ ຳງດີ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳໃນຫັກສູດທ່ື ຜີ ູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງນຳມຳດຳເນີນກຳນສອນໃຫແ້ຶ ກື່ ຜູຮ້ຶ ຽນ ສຳມຳດແບ່ື ງອອກໄດເ້ຶ ປັນ 3 ປະເພດ ຕຳມລກັ ສະນະຂອງເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳໄດຶ້ ດື່ ງັ ຕື່ ໄປນ.ີ້ຶ 1. ເນອ້ຶ ໃນຄວຳມຮູ ້ຶ (knowledge) ໄດແຶ້ ກ່ື ເນອຶ້ ໃນຄວຳມຮູທ້ຶ ື່ ເີ ປັນຄວຳມຈງິ ຫ ຂເ້ຶ ທດັ ຈງິ ແນວຄດິ ຫກັ ກຳນ ຄຳ ຈຳກດັ ຄວຳມ ເຊື່ ງິ ເປັນສື່ ງິ ທື່ ຜີ ູຮຶ້ ຽນຈະຕອຶ້ ງຮຽນຮູ ຶ້ 2. ຄວຳມຮູໃ້ຶ ນດຳຶ້ ນທກັ ສະ ແລະ ຂະບວນກຳນ (skill and process) ເປັນທກັ ສະພນຶ້ ຖຳນ ແລະ ຂະບວນກຳນ ຕື່ ຳງໆທື່ ີຜູຮ້ຶ ຽນຈະຕອຶ້ ງສກສຳ ເຊື່ ນັ : ກຳນອື່ ຳນ ກຳນຂຽນ ທັກສະກຳນສ່ື ສຳນ ກຳນຄິດຄຳນວນ ຂະບວນກຳນ ຕດັ ສນິ ໃຈ ແລະ ທກັ ສະກຳນຄດິ ໂດຍໃຊຂ້ຶ ະບວນທຳງວທິ ະຍຳສຳດ 3. ຄວຳມຮູທຶ້ ຳງດຳຶ້ ນຄື່ ຳນຍິ ມົ (values) ເຊ່ື ງິ ປະກອບດວຶ້ ຍເຈຕະຄະຕິ ຄວຳມເຊື່ ອ ແລະ ກຳນມສີ ຸນທຣີຍພຳບ ຫ ຄວຳມຊຳບເຊື່ ງິ ທຳງດຳ້ຶ ນຈດິ ໃຈນອກຈຳກລກັ ສະນະຂອງເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳດື່ ງັ ກື່ ຳວແລວຶ້ ຜູສຶ້ ອນຈະຕອຶ້ ງພຈິ ຳລະນຳຈດັ ລຳດບັ ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທື່ ກີ ຳນດົ ໄວໃຶ້ ນຫກັ ສູດ (sequence) ໃຫມ້ຶ ຄີ ວຳມຕ່ື ເນ່ື ອງກນັ ຕຳມລກັ ສະນະ ພດັ ທະນຳກຳນຮຽນຮູຂຶ້ ອງຜູຮ້ຶ ຽນ ເຊື່ ງິ ປະກອບດວຶ້ ຍ ວຸຖພິ ຳວະ ປະສບົ ກຳນຂອງຜູຮຶ້ ຽນ ຄວຳມສນົ ໃຈ ຄວຳມຮູ ຶ້ ພນ້ຶ ຖຳນທ່ື ີຜູຮຶ້ ຽນຈຳເປັນຕອ້ຶ ງມີຄວຳມຮູມ້ຶ ຳກື່ ອນ ລະດັບຄວຳມຍຳກ-ງ່ື ຳຍຂອງເນອຶ້ ໃນວິຊຳ ແລະ ທກັ ສະ ຫ ຂະບວນກຳນທ່ື ເີ ໝຳະສມົ ກບັ ຜູຮ້ຶ ຽນ. ສຳລບັ ຄວຳມຮູໃຶ້ ນດຳຶ້ ນຄ່ື ຳນຍິ ມົ ເຈຕະຄະຕິ ຫ ຄວຳມເຊ່ື ອນນັຶ້ ເປັນສ່ື ງິ ທ່ື ຜີ ູ ຶ້ ສອນຈະຕອຶ້ ງຕຳເນນີ ກຳນສອນຄອບຄື່ ູໄປກບັ ຄວຳມຮູໃ້ຶ ນດຳ້ຶ ນເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ຫ ທກັ ສະ ໂດຍໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນເຂຳົ້ຶ ໃຈກ່ື ຽວ ກບັ ຂເຶ້ ທັດຈງິ ແນວຄິດ ເຊື່ ິງຈະເຮດັ ໃຫມຶ້ ຜີ ົນຕ່ື ກຳນປື່ ຽນແປງພດຕກິ ຳຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ ແລະ ມດີ ລິຍທຳທ່ື ີດີງຳມໄດຶ້ ເຊ່ື ນັ : ເມ່ື ອຕອຶ້ ງກຳນໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນມຄີ ວຳມເຊ່ື ອ ຫ ມຄີ ື່ ຳນຍິ ມົ ວື່ ຳກຳນສູບຢຳສູບ ເປັນສ່ື ງິ ທື່ ບີ ່ື ຄວນປະພດ ຫ ປະຕບິ ດັ ຜູສຶ້ ອນຈະຕອຶ້ ງໃຫຄຶ້ ວຳມຮູແຶ້ ກື່ ຜູຮຶ້ ຽນໃນເລ່ື ອງຂອງຂເ້ຶ ທດັ ຈງິ ເຊື່ ງິ ປະກອບດວ້ຶ ຍຂເ້ຶ ທດັ ຈງິ ດ່ື ງັ ນ.ີ້ຶ ກຳນສູບຢຳສູບເປັນ ອັດລຳຍຕ່ື ຜູທຶ້ ື່ ຢີ ່ື ູຂຳຶ້ ງຄຽງ ຫ ເດກັ ໆ ກ່ື ໃຫເ້ຶ ກີດພະຍຳດຕື່ ຳງໆເຮັດໃຫນຶ້ ຳຶ້ ໜກັ ຫຸດລົງ ເຊ່ື ງິ ຈະນຳໄປສ່ື ູແນວຄິດ ຫ ຫກັ ກຳນທື່ ຖີ ກຕອຶ້ ງ ແລະ ຈະມຜີ ນົ ຕື່ ກຳນປ່ື ຽນແປງພດຕກິ ຳ ຄື່ ຳນຍິ ມົ ຫ ຄວຳມເຊື່ ອທື່ ມີ ມີ ຳແຕ່ື ເດມີ ໄດຶ້ ແນວໃດກ ຕຳມກຳນຈດັ ລຳດບັ ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳໃຫມຶ້ ຄີ ວຳມຕ່ື ເນ່ື ອງກນັ ເຊື່ ງິ ກ່ື ຽວຂອ້ຶ ງກບັ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນທງັ ໃນດຳຶ້ ນເນອ້ຶ ໃນຄວຳມຮູ ້ຶ ທກັ ສະ ແລະ ຂະບວນກຳນມດີ ່ື ງັ ຕື່ ໄປນ.ີຶ້ 1. ຈດັ ຕຳມລຳດັບຈຳກສ່ື ິງທ່ື ີງ່ື ຳຍໆ ທຳມະດຳ ໄປສ່ື ູສື່ ິງທື່ ີຍຳກກວ່ື ຳ (simple to complex) ເຊື່ ິງເປັນກຳນຈັດ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນໂດຍໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໄດຮຶ້ ຽນຮູສ້ຶ ່ື ງິ ທື່ ງີ ່ືຳຍໆພຽງເລກັ ນອຶ້ ຍກ່ື ອນທື່ ຈີ ະເພ່ື ມີ ປະລມິ ຳນໃຫຫຶ້ ລຳຍຂນ້ຶ ຫ ຮຽນໃນກດິ ຈະກຳທື່ ຍີ ຳກຂນຶ້ ໄປຂອງເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳນນັຶ້ ໆ ເຊື່ ງິ ຂນຶ້ ຢື່ ູກບັ ລກັ ສະນະທຳມະຊຳດຂອງແຕື່ ລະເນອ້ຶ ໃນວິຊຳ ໂດຍອຳດຈະເປັນກຳນໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນໄດຮຶ້ ຽນໃນສ່ື ວນທ່ື ເີ ປັນປີກຍ່ື ອຍ ຂເຶ້ ທດັ ຈງິ ງ່ືຳຍໆກ່ື ອນ ແລວ້ຶ ຈື່ ງຮຽນໃນລວມທງັ ໝດົ ກຳນນຳຂເຶ້ ທດັ ລງິ ໄປໃຊໃ້ຶ ນພຳຍຫງັ ຫ ຮຽນໃນເລື່ ອງທື່ ວົ ໄປກວຳ້ຶ ງໆກ່ື ອນ ແລະ ຈື່ ງຮຽນໃຫຫ້ຶ ລຳຍຂນ້ຶ ເນນັ້ຶ ສະເພຳະໃນລຳຍລະອຽດຕື່ ໄປ. 2. ຈດັ ໃຫຮ້ຶ ຽນຈຳກສື່ ງິ ທ່ື ຄີ ຸນ້ຶ ເຄຍີ ເຂຳົ້ຶ ໃຈງ່ືຳຍກ່ື ອນ ແລວ້ຶ ຈື່ ງນຳໄປສື່ ູກຳນຮຽນທື່ ຍີ ຳກຂນຶ້ ຫ ມຄີ ວຳມຄຸນຶ້ ເຄຍີ ລດົ ລງົ (familiar to unfamiliar) ເຊ່ື ງິ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນຈະເລື່ ມີ ຈຳກສ່ື ງິ ທ່ື ຜີ ູຮຶ້ ຽນຄຸນຶ້ ເຄຍີ ເຂຳົ້ຶ ໃຈ 37

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ ຫ ຢ່ື ູໃກຕ້ຶ ວົ ຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ ນຳໄປສື່ ູກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນທ່ື ຕີ ອ້ຶ ງສກສຳ ຫ ຄນົ້ຶ ຄວຳຶ້ ເພື່ ມີ ຫລຳຍຂນ້ຶ ເປັນກຳນທຳ້ຶ ທຳຍ ຄວຳມສຳມຳດ ຄວຳມສນົ ໃຈຂອງຜູຮຶ້ ຽນໃຫສຶ້ ກສຳ ຫ ຄນົ້ຶ ຄວຳຶ້ ຫຳຄວຳມຮູໃຶ້ ນສື່ ິງທື່ ຜີ ູຮຶ້ ຽນບ່ື ຮູ ້ຶ ຫ ບ່ື ມຄີ ວຳມຄຸນ້ຶ ເຄຍີ ໃນເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳນນັ້ຶ ໆ. 3. ຈດັ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນໄດຮຶ້ ຽນຮູຈ້ຶ ຳກສື່ ງິ ທ່ື ເີ ປັນຮູບປະທຳ ໄປສື່ ູສ່ື ງິ ທ່ື ີເປັນນຳມທຳ (concrete to abstract) ໂດຍທື່ ຜີ ູ ຶ້ ສອນຈະຕອຶ້ ງຈດັ ກດິ ຈະກຳໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນໄດມຶ້ ໂີ ອກຳດເຫນັ ສຳຜດັ ຫ ມທີ ກັ ສະໃນສະຖຳນະກຳນຮຽນຮູທ້ຶ ່ື ຜີ ູສ້ຶ ອນຈດັ ຂນຶ້ ຫ ຈດັ ໃຫມ້ຶ ປີ ະສບົ ກຳນ ແລະ ທກັ ສະກື່ ອນ ແລວ້ຶ ຈ່ື ງໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໃຊຄ້ຶ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນອະທບິ ຳຍ ສະຫລຸບ ຫ ເຊື່ ອມໂຍງຄວຳມຮູໂ້ຶ ດຍໃຊພ້ຶ ຳສຳເວຳົ້ຶ ຂອງຕົນເອງ ຫ ກຳນຂຽນບບນົ ແມ່ື ເຖົຳຶ້ ໃຫສ້ຶ ຳມຳດຈດັ ແບ່ື ງສ່ື ິງທ່ື ີໄດມ້ຶ ີ ປະສບົ ກຳນມຳແລວຶ້ ເປັນກື່ ຸມ ເປັນພວກໄດ.ຶ້ 4. ຈດັ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳຕຳມລຳດບັ ເວລຳທ່ື ເີ ກດິ ຂນ້ຶ ກື່ ອນ-ຫງັ (chronological) ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອ້ຶ ງພຈິ ຳລະນຳເນອຶ້ ໃນ ວຊິ ຳທ່ື ກີ ່ື ຽວຂອ້ຶ ງກບັ ເຫດກຳນທື່ ເີ ກດິ ຂນຶ້ ຄວຳມສຳພນັ ຂອງເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ໄລຍະເວລຳ ແລະ ເຫດກຳນ ເຊ່ື ງິ ຄວຳມ ເຂຳົ້ຶ ໃຈເຫດກຳນ ຫ ສະຖຳນະກຳນ ໜື່ ງໆ ທື່ ເີ ກດິ ຂນ້ຶ ກື່ ອນ ຈະເຮດັ ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ຄວຳມເຂຳົຶ້ ໃນໃນເຫດກຳນທ່ື ຈີ ະ ເກດີ ຂນຶ້ ຕ່ື ໄປ ຫ ອຳດຈະສຳມຳດທຳນວຳຍເຫດກຳນທ່ື ອີ ຳດຈະເກດີ ຂນຶ້ ລື່ ວງໜຳຶ້ ໄດຶ້ ໂດຍໃຊແ້ຶ ນວຄວຳມຄດິ ທ່ື ໄີ ດ້ຶ ຮຽນຣູມຶ້ ແລວຶ້ ຕວົ ຢ່ື ຳງຂອງເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳໄດແຶ້ ກື່ ວຊິ ຳປະຫວດັ ສຳດ, ດນົ ຕີ ຫ ວນັ ນະຄະດີ ເປັນຕນົຶ້ . ແນວທຳງກຳນເລອກເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳໃຫສ້ຶ ອດຄ່ື ອງກບັ ຈດຸ ໝຳຍຂອງຫກັ ສູດ ແລະ ລຳຍລະອຽດຂະບວນວຊິ ຳ ທ່ື ກີ ຳນດົ ໄວນຶ້ ນັ້ຶ ຜູສ້ຶ ອນຄວນຈະໄດກຶ້ ຳນດົ ເກນ ເພ່ື ອເປັນແນວທຳງສຳລບັ ກຳນພຈິ ຳລະນຳເລອເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳໃຫເຶ້ ໝຳະ ສມົ ກບັ ຜູຮຶ້ ຽນດື່ ງັ ຕ່ື ໄປນ.ີ້ຶ 1. ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳຈະຕອຶ້ ງມຄີ ວຳມສຳຄນັ ຫ ມຄີ ຸນຄ່ື ຳເໝຳະສມົ ທື່ ຈີ ະໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນໄດຮຶ້ ຽນຮູຂ້ຶ ນ້ຶ ຢື່ ູກບັ ລກັ ສະນະທຳມະ ຊຳດຂອງເນອຶ້ ໃນວິຊຳທ່ື ີແຕກຕ່ື ຳງກັນ ເຊື່ ັນ: ມລີ ັກສະນະເປັນບັນຫຳທ່ື ີຈະຕອ້ຶ ງພິຈຳລະນຳແກໄຶ້ ຂ ປັບປຸ ງ ມີ ລກັ ສະນະກດິ ຈະກຳ ທກັ ສະ ຫ ແມື່ ນແຕື່ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທ່ື ສີ ື່ ງົ ເສມີ ຄວຳມເປັນລະບຽບວໄິ ນຂອງຜູຮຶ້ ຽນ ຫ ສ່ື ງົ ເສມີ ລກັ ສະນະກຳນຄດິ ວເີ ຄຳະທຳງວທິ ະຍຳສຳດ ເປັນຕນົ້ຶ . 2. ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳຈະຕອຶ້ ງມຄີ ວຳມຖກຕອ້ຶ ງ ເຊື່ ງິ ທງັ ໝດົ ເຖງິ ຄວຳມສຳພນັ ແລະ ຄວຳມສອດຄື່ ອງລະຫວື່ ຳງເນອ້ຶ ໃນ ວຊິ ຳກບັ ຈດຸ ໝຳຍຂອງຫກັ ສູດເຊ່ື ງິ ໃນກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນ ຜູສຶ້ ອນຄວນຈະໄດຈຶ້ ດັ ເຮັດ ຂອບເຂດຂອງເນອຶ້ ໃນ ວຊິ ຳທ່ື ຈີ ະຕອຶ້ ງສອນ ໃນແຕື່ ລະພຳກຮຽນ ເພ່ື ອເບື່ ງິ ຄວຳມຖກຕອ້ຶ ງຂອງເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ແລະ ຄວຳມສອດຄ່ື ອງກນັ ຂອງ ຫກັ ສູດອກີ ດວ້ຶ ຍ. 3. ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳຈະຕອຶ້ ງສອດລອຶ້ ງກບັ ສະພຳບຄວຳມເປັນຢື່ ູຂອງສງັ ຄມົ ດວຶ້ ຍ ຜູຮຶ້ ຽນຈະຕອຶ້ ງໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນໄດຮ້ຶ ບັ ຄວຳມ ຮູກ້ຶ ່ື ຽວກບັ ຫກັ ກຳນ, ຄຸນຄ່ື ຳ ແລະ ລກັ ສະນະຂອງປະຊຳທໄິ ຕມຄີ ວຳມເຊ່ື ອຖ ເຂຳົ້ຶ ໃຈລກັ ສະນະຂອງກື່ ຸມ ແລະ ສງັ ຄມົ ເອຳົ ໃຈໃສື່ ແລະ ຮື່ ວມກນັ ເບື່ ງິ ແຍງສະພຳບຂອງສງັ ຄມົ ທື່ ໜີ ຳຶ້ ຢ່ື ູ ຕະຫອດຈນົ ຍອມຮບັ ແລະ ສຳມຳດປັບຕນົ ເອງໃຫສຶ້ ອດລອ້ຶ ງກບັ ກຳນປ່ື ຽນແປງຂອງສງັ ຄມົ ໄປໃນທຳງທ່ື ຖີ ກຕອຶ້ ງດວ້ຶ ຍ. 4. ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອຶ້ ງພຈິ ຳລະນຳເລອກເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳເຊ່ື ງິ ຜູຮຶ້ ຽນຈະສຳມຳດນຳໄປໃຊປຶ້ ະໂຫຍດໃນຊວີ ິດປະຈຳວັນໄດ້ຶ ເຊ່ື ງິ ໝຳຍເຖິງເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທ່ື ຈີ ະເປັນກຳນກຽມຜູຮຶ້ ຽນແຕ່ື ລະຄນົ ສຳລບັ ກຳນເປັນຜູໃ້ຶ ຫຍ່ື ທື່ ດີ ີ ທ່ື ເີ ໝຳະສມົ ໃນສງັ ຄມົ ອະນຳຄດົ ຮູຈຶ້ ກັ ລະເວນັຶ້ ສ່ື ງິ ທື່ ບີ ື່ ຄວນປະຕິບັດ ຮູສຶ້ ະພຳບຄວຳມເປັນຢື່ ູ ແລະ ຖຳນະທຳງເສດຖະກດິ ຂອງຕນົ ເອງ ຕະຫອດຈນົ ມຄີ ື່ ຳນຍິ ມົ ພນຶ້ ຖຳນທື່ ຈີ ື່ ຈຳເປັນຕື່ ກຳນດຳລງົ ຊວີ ດິ ໃນສງັ ຄມົ ເຊື່ ງິ ປະກອບດວ້ຶ ຍ ດຸໝ່ື ນັ , ຊື່ ສດັ , ປະຫຢັດ , ອດົ ທນົ , ມວີ ໄິ ນ ແລະ ຮບັ ຜດິ ຊອບ. 38

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ 5. ຜູສຶ້ ອນຈະຕອ້ຶ ງພຈິ ຳລະນຳເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທື່ ຜີ ູຮ້ຶ ຽນສຳມຳດຮຽນ ຫ ສກສຳໄດຶ້ ໂດຍບ່ື ຍຳກຫຳຍ ເຊື່ ງິ ໝຳຍເຖງິ ເປັນ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳທື່ ເີ ໝຳະສມົ ກບັ ໄວ ລະດບັ ຄວຳມຮູ ຶ້ ຄວຳມສຳມຳດຂອງກ່ື ຸມຜູຮ້ຶ ຽນ ຜູຮ້ຶ ຽນຈະຕອຶ້ ງມຄີ ວຳມພອຶ້ ມທ່ື ຈີ ະ ຮຽນດວ້ຶ ຍ ດ່ື ງັ ນນັຶ້ , ຜູສ້ຶ ອນອຳດຈະກະກຽມເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳ ໂດຍກຳນທບົ ທວນຄວຳມຮູເຶ້ ດມີ ຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ ກື່ ອນທ່ື ຈີ ະ ພຈິ ຳລະນຳເລອກເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳໃນເລື່ ອງໃໝື່ ທ່ື ຈີ ່ື ຈຳເປັນສຳລບັ ຜູຮ້ຶ ຽນຕ່ື ໄປ. 6. ເນອຶ້ ໃນວິຊຳຈະຕອ້ຶ ງເປັນທື່ ໜີ ຳຶ້ ສນົ ໃຈ ເໝຳະສມົ ກບັ ລະດບັ ໄວຂອງຜູຮຶ້ ຽນ ເຊ່ື ງິ ຈະເປັນກຳນຄວບຄຸມຄວຳມ ສນົ ໃຈໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນສນົ ໃຈທ່ື ຈີ ະຮຽນຮູດຶ້ ວ້ຶ ຍ ທງັ ຜູສຶ້ ອນຈະຕອຶ້ ງສຳຶ້ ງ ຫ ເຮຳົ ສຳ້ຶ ງຄວຳມສນົ ໃຈໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນເກດີ ຄວຳມ ສນົ ໃຈໃນເນອຶ້ ເລ່ື ອງດື່ ງັ ກ່ື ຳວ ເຊ່ື ງິ ໃນບຳງເທ່ື ອອຳດຈະມຂີ ຂຶ້ ດັ ແຍ່ື ງກື່ ຽວກບັ ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ເຊື່ ງິ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳທື່ ມີ ຄີ ວຳມສຳຄນັ ຕ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນ ມກັ ຈະເປັນສື່ ງິ ທ່ື ຜີ ູຮຶ້ ຽນບ່ື ຄ່ື ອຍສນົ ໃຈ ຫ ບ່ື ສຳມຳດດງດູດຄວຳມສນົ ໃຈຂອງຜູ້ຶ ຮຽນໄດ.້ຶ ດ່ື ງັ ນນັ້ຶ , ຜູສ້ຶ ອນຈ່ື ງຈະຕອຶ້ ງມຄີ ວຳມຮູກ້ຶ ່ື ຽວກບັ ຄວຳມສນົ ໃຈ ແລະ ຄວຳມຕອຶ້ ງກຳນຂອງຜູຮຶ້ ຽນໃນກຳນ ພຈິ ຳລະນຳເລອກເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳໃຫມຶ້ ຄີ ວຳມສຳຄນັ ເປັນປະໂຫຍດຕື່ ຜູຮຶ້ ຽນ ແລະ ຈະຕອຶ້ ງເປັນທື່ ໜີ ຳຶ້ ສນົ ໃຈຂອງຜູຶ້ ຮຽນດວຶ້ ຍໃນປະຈຸບນັ ຄວຳມຮູທ້ຶ ຳງດຳຶ້ ນວິຊຳກຳນ ແລະ ເນອຶ້ ໃນຄວຳມຮູໄຶ້ ດເຶ້ ພ່ື ມີ ຂນ້ຶ ຢ່ື ຳງວ່ື ອງໄວ ຜູສຶ້ ອນຈຳເປັນ ຕອຶ້ ງສກສຳແນວຄດິ ໃໝ່ື ໆ ວິທະຍຳສຳດ ແລະ ເຕກັ ໂນໂລຊີສ່ື ງິ ຕື່ ຳງໆທ່ື ກີ ່ື ຽວຂອ້ຶ ງກບັ ສະພຳບແວດລອ້ຶ ມ ແລະ ກຳນດຳລງົ ຊວີ ດິ ຂອງປະຊຳກອນໃນປະຈບຸ ນັ ເພ່ື ອນຳມຳຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນເພື່ ອໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນມພີ ດຕກິ ຳທື່ ເີ ໝ ຳະສມົ ສຳລບັ ກຳນດຳລງົ ຊວີ ດິ ໃນສງັ ຄມົ ເຊື່ ງິ ແນວທຳງກຳນຈດັ ເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳໃຫແຶ້ ກື່ ຜູຮ້ຶ ຽນຄວນຈະຄວບຄຸມໃນເລື່ ອງ ຕື່ ໄປນ.ີຶ້ 1. ເນອ້ຶ ໃນສຳລະທ່ື ທີ ນັ ຕື່ ຄວຳມກຳຶ້ ວໜຳຶ້ ທຳງວຊິ ຳກຳນ ຄະນດິ ສຳດ ແລະ ວທິ ະຍຳສຳດ ເພື່ ອເປັນພນຶ້ ຖຳນໃນກຳນ ນຳໄປໃຊໃຶ້ ນຊວີ ດິ ປະຈຳວນັ 2. ໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນຍອມຮັບວ່ື ຳຕົນເອງເປັນສ່ື ວນຫນ່ື ງຂອງສັງຄມົ ຫ ຂອງກ່ື ຸມ ເຊື່ ິງຈະຕອ້ຶ ງມສີ ື່ ວນຮ່ື ວມ ມຄີ ວຳມ ເອອ້ຶ ເຟອ້ຶ ສະເໜຄີ ວຳມຄດິ ເຫນັ ທ່ື ເີ ໝຳະສມົ ໃນກຳນດຳເນນີ ງຳນ ແລະ ປະຕບິ ດັ ຕຳມກດົ ຫ ລະບຽບຂອງສງັ ຄມົ ນນັ້ຶ 3. ມຄີ ວຳມຮບັ ຜດິ ຊອບໃນສ່ື ງິ ທື່ ໜີ ຳຶ້ ປະພດລງົ ໄປປະພດນນັ້ຶ ໆ ໄດ້ຶ ແລະ ພອ້ຶ ມທື່ ຈີ ະຍອມຮບັ ຫ ແກໄຶ້ ຂເມ່ື ອເຫນັ ວ່ື ຳເປັນສື່ ງິ ທ່ື ບີ ື່ ຖກຕອ້ຶ ງ ຫ ເຫນັ ວ່ື ຳມຜີ ນົ ກະທບົ ຕ່ື ຜູອຶ້ ່ື ນໂດຍລວມ 4. ມຄີ ວຳມຮູໃຶ້ ນດຳຶ້ ນທຳມະຊຳດ ແລະ ກຳນອະນຸລັກສື່ ິງແວດລອຶ້ ມ ຄວຳມສຳພັນລະຫວ່ື ຳງມະນຸດກບັ ຊຸ ມຊົນ ສ່ື ງິ ແວດລອ້ຶ ມ ແລະ ກຳນພດັ ທະນຳຄຸນນະພຳບຊວີ ດິ ຂອງຕນົ ເອງ 5. ມຄີ ວຳມຮູກ້ຶ ື່ ຽວກບັ ສະພຳບເສດຖະກດິ ຂອງຊຸມຊນົ ແລະ ສງັ ຄມົ ຮູຈ້ຶ ກັ ກຳນເລອກໃຊຶ້ ແລະ ປັບຕນົ ເອງໃຫເຶ້ ໝ ຳະສມົ ກບັ ສະຖຳນະທຳງເສດຖະກດິ ຂອງຕນົ ເອງສຳມຳດອະທິບຳຍເຫດຜນົ ແລະ ກຳນພັດທະນຳຕົນເອງໃຫມຶ້ ີ ຄວຳມຮູໃ້ຶ ນດຳຶ້ ນເສດຖະກດິ ສງັ ຄມົ ແລະ ກຳນເມອງ 6. ມຄີ ວຳມຮູໃ້ຶ ນດຳຶ້ ນວທິ ະຍຳສຳດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຊີ ປະໂຫຍດທື່ ໄີ ດຮຶ້ ບັ ຈຳກກຳນນຳເຕກັ ໂນໂລຊມີ ຳປັບໃຊໃ້ຶ ຫເຶ້ ໝຳະສມົ ກບັ ສະພຳບແວດລອຶ້ ມ ແລະ ສັງຄມົ ເຊ່ື ັນ: ກຳນໃຊປ້ຶ ຸ໋ ຍ ຫ ຫກີ ລຽ້ຶ ງກຳນເຮັດໃຫເ້ຶ ກີດມົນພຳວະ ຫ ສື່ ງິ ແວດລອຶ້ ມເປັນພດິ ເປັນຕນົ້ຶ . ແນວຄດິ ໃນກຳນຈດັ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳໃຫແ້ຶ ກື່ ຜູຮ້ຶ ຽນ ຈື່ ງເປັນຫນຳ້ຶ ທ່ື ຂີ ອງຜູສຶ້ ອນທື່ ຈີ ະໃຫຄ້ຶ ວຳມຮູສ້ຶ ອດແຊກ ຄວຳມຮູຕຶ້ ່ື ຳງໆ ໃຫແຶ້ ກ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນ ໃນດຳ້ຶ ນສື່ ງິ ແວດລອ້ຶ ມ ກຳນຮູຈຶ້ ກັ ຫນຳຶ້ ທື່ ີ ກຳນປັບຕນົ ເອງ ກຳນຢື່ ູຮື່ ວມກບັ ຜູອຶ້ ື່ ນໃນ ສັງຄົມ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນມີວິຈຳລະນະຍຳນໃນກຳນຄິດ ມີຄວຳມສົນໃຈໃຝື່ ຮູໃຶ້ ນກຳນສກສຳຫຳຄວຳມຮູເຶ້ ພ່ື ິມເຕິມ ນອກຈຳກເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ແລະ ທກັ ສະທື່ ກີ ຳນດົ ໄວໃຶ້ ນຫກັ ສູດອກີ ດວ້ຶ ຍ. 39

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ IV. ກຳນພຈິ ຳລະນຳກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ໃນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອ້ຶ ງຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນເພື່ ອໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນ ເກດີ ກຳນຮຽນຮູໃຶ້ ນເນອ້ຶ ໃນວຊິ ຳທ່ື ກີ ຳນດົ ໄວໃ້ຶ ນຫກັ ສູດ ພຈິ ຳລະນຳເລອກກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນທ່ື ເີ ໝຳະ ສມົ ເພ່ື ອໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູໂຶ້ ດຍໃຊເຶ້ ວລຳນອ້ຶ ຍທ່ື ສີ ຸດ ສຳມຳດເກບັ ສະສມົ ຄວຳມຮູໄຶ້ ດເຶ້ ປັນໄລຍະເວລຳນຳນ ມທີ ກັ ສະ ແລະ ສຳມຳດນຳໄປປັບໃຊໃຶ້ ນຊວີ ດິ ປະຈຳວນັ ໄດ້ຶ ນອກຈຳກກຳນພຈິ ຳລະນຳກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນ ສອນແລວຶ້ ກຳນຈດັ ແລະ ສື່ ງົ ເສມີ ບນັ ຍຳກຳດ ສະພຳບແວດລອ້ຶ ມທື່ ເີ ອອຶ້ ຕື່ ກຳນສ່ື ົງເສມີ ກຳນຮຽນຮູຂ້ຶ ອງຜູຮຶ້ ຽນ ເພື່ ອພດັ ທະນຳຜູຮ້ຶ ຽນທງັ ໃນດຳ້ຶ ນສະຕປິ ັນຍຳ ແລະ ຈດິ ໃຈ ກມສີ ື່ ວນສຳຄນັ ເຊ່ື ນັ ດຽວກນັ ເຊ່ື ງິ ກຳນເລອກຮູບແບບ ກຳນສອນເພື່ ອນຳມຳໃຊໃຶ້ ນກຳນຮຽນ - ກຳນສອນນນັ້ຶ ຜູສ້ຶ ອນຈະຕອ້ຶ ງພຈິ ຳລະນຳໃນເລື່ ອງຕື່ ໄປນເີ້ຶ ປັນສ່ື ວນປະກອບ ຄ: 1. ຈດຸ ໝຳຍຂອງຂະບວນວຊິ ຳ ທື່ ຕີ ອ້ຶ ງກຳນໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນມຄີ ວຳມຮູຄຶ້ ວຳມສຳມຳດໃນລກັ ສະນະໃດ ເຊ່ື ງິ ຜູສຶ້ ອນຈະຕອ້ຶ ງ ພຈິ ຳລະນຳວ່ື ຳຄວນຈະຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນຮູບແບບໃດເພ່ື ອໃຫບຶ້ ນັ ລຸຈດຸ ປະສງົ 2. ເໝຳະສມົ ແລະ ສອດຄ່ື ອງກບັ ລະດບັ ຄວຳມຮູ ຶ້ ຄວຳມສຳມຳດຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ ເຊ່ື ງິ ຜູຮ້ຶ ຽນຈະສຳມຳດຮຽນໄດດຶ້ ວຶ້ ຍ ຄວຳມພໃຈ 3. ລຳຍລະອຽດຂອງເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳທ່ື ີກຳນດົ ໄວໃຶ້ ນຫກັ ສູດ ເຊ່ື ິງເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳບຳງຕອນອຳດຈະເໝຳະສມົ ກບັ ກຳນ ຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນອກີ ຮູບແບບໜື່ ງທ່ື ແີ ຕກຕ່ື ຳງກນັ 4. ພຳລະກດິ ຂອງຜູສຶ້ ອນ ແລະ ກຳນກຽມຕວົ ຂອງຜູສຶ້ ອນ ເຊ່ື ງິ ຄວນຈະພຈິ ຳລະນຳເລອກຮູບແບບກຳນສອນທ່ື ຜີ ູຶ້ ສອນຈະສຳມຳດດຳເນນີ ກຳນໄດ້ຶ ແລະ ມຄີ ວຳມພອຶ້ ມເພື່ ອໃຫກຶ້ ຳນດຳເນນີ ກຳນສອນນນັ້ຶ ປະສບົ ຄວຳມສຳເລດັ 5. ພຈິ ຳລະນຳຈດັ ຮູບແບບກຳນສອນທ່ື ຈີ ະສ່ື ງົ ເສມີ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນສຳມຳດນຳຄວຳມຮູ ້ຶ ໄປໃຊໃຶ້ ນຊວີ ດິ ປະຈຳວນັ ໄດ້ຶ ມທີ ກັ ສະທື່ ດີ ໃີ ນກຳນເປັນສະມຳຊກິ ທື່ ດີ ຂີ ອງສງັ ຄມົ ແລະ ສຳມຳດຢື່ ູຮື່ ວມກບັ ຜູອ້ຶ ື່ ນໄດຶ້ 6. ຄວຳມຮ່ື ວມມຂອງຜູບ້ຶ ລຫິ ຳນໂຮງຮຽນໃນກຳນສະໜບັ ສະໜູນຜູສຶ້ ອນສຳລບັ ກຳນຈດັ ຮູບແບບກຳນສອນທື່ ຈີ ະ ສ່ື ງົ ເສມີ ຄວຳມຮູຄຶ້ ວຳມສຳມຳດຂອງຜູຮຶ້ ຽນ ເຊື່ ງິ ອຳດຈະເປັນແນວຄດິ ໃໝ່ື ທ່ື ຈີ ະຕອຶ້ ງໃຊວຶ້ ດັ ສະສະດຸອຸປະກອນ ແລະ ງບົ ປະມຳນທ່ື ເີ ພື່ ມີ ຫລຳຍຂນ້ຶ ກວ່ື ຳເກ່ື ຳົ ວທິ ກີ ຳນສອນໃນປະຈບຸ ນັ ມຢີ ື່ ູຫຳກຫຳຍ ເຊື່ ງິ ຜູສຶ້ ອນຈະຕອຶ້ ງຮູຈ້ຶ ກັ ກຳນເລອກໃຊໃຶ້ ຫເ້ຶ ໝຳະສມົ ກບັ ເນອຶ້ ໃນ ວຊິ ຳ ແລະ ສະພຳບກຳນທ່ື ເີ ໝຳະສມົ ເຊ່ື ງິ ໃນກຳນເລອກກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ຜູສຶ້ ອນຄວນຈະໄດຄ້ຶ ຳນງ ເຖງິ ຜູຮ້ຶ ຽນໃນແນວທຳງຕື່ ໄປນຄີຶ້ 1. ເມ່ື ອຜູສ້ຶ ອນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນຮູບແບບໃດຮູບແບບໜື່ ງ ຜູຮ້ຶ ຽນຈະມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນ ຮຽນຮູຈ້ຶ ຳກຜູສ້ຶ ອນບ່ື ເທ່ື ຳົ ທຽມກນັ ເຊ່ື ນັ : ຜູຮຶ້ ຽນບຳງຄນົ ຈະສຳມຳດຮຽນໄດດ້ຶ ີ ເມ່ື ອໃຊວ້ຶ ທິ ກີ ຳນບນັ ຍຳຍ ແລະ ຜູຶ້ ຮຽນບຳງຄນົ ຈະສຳມຳດຮຽນໄດດຶ້ ີ ເມ່ື ອຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໂດຍໃຫຜຶ້ ູຮ້ຶ ຽນໄດຮ້ຶ ຽນໂດຍກຳນສກ ສຳ ແລະ ຄນົຶ້ ຄວຳຶ້ ຫຳຂມຶ້ ນູ ຫ ໃຫເ້ຶ ຮດັ ໂຄງກຳນ. 2. ຮູບແບບ ຫ ວທິ ກີ ຳນສອນໜ່ື ງໆ ຈະເໝຳະສມົ ກບັ ສະພຳບກຳນ ຫ ສະພຳບແວດລອ້ຶ ມໜື່ ງທ່ື ບີ ່ື ຄກນັ ເຊື່ ນັ : ກຳນ ສອນໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນໃນດຳຶ້ ນຈດິ ພໄິ ສ ໂດຍໃຊກ້ຶ ຳນບນັ ຍຳຍແຕ່ື ພຽງຢື່ ຳງດຽວຄວນບ່ື ເໝຳະສມົ ເທ່ື ຳົ ກບັ ກຳນສອນ ໂດຍກຳນໃຊສຶ້ ະຖຳນະກຳນຈຳລອງ ຫ ກຳນກຳນດົ ສະຖຳນະກຳນ ເພ່ື ອໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນໄດຮ້ຶ ູຈ້ຶ ກັ ກຳນຄດິ ວເິ ຄຳະ 40

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ 3. ວິທີກຳນສອນຮູ ບແບບໃດຮູບແບບໜ່ື ງທື່ ີຈດັ ວ່ື ຳເປັນວິທີກຳນສອນທື່ ີດີທ່ື ີສຸ ດ ເຊ່ື ິງທັງ້ຶ ນີຜຶ້ ູສຶ້ ອນຈະເປັນຜູຶ້ ພຈິ ຳລະນຳສະຖຳນະກຳນ ສື່ ງິ ແວດລອຶ້ ມ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງວຊິ ຳ ແລະ ເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ເພື່ ອນຳມຳພຈິ ຳລະນຳກຳນເລອກ ໃຊຶ້ ແລະ ປັບກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫເ້ຶ ໝຳະສມົ ກບັ ຜູຮ້ຶ ຽນ ເນອ້ຶ ຫຳວຊິ ຳ ແລະ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງວຊິ ຳນນັ້ຶ ໆ ເຊ່ື ງິ ໃນບຳງເທ່ື ອຜູສຶ້ ອນອຳດຈະໃຊຮ້ຶ ູບແບບກຳນສອນຫຳຍວທິ ສີ ຳລບັ ກຳນສອນໃນເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳໜື່ ງໆກໄດ້ຶ ໂດຍ ຄຳນງເຖງິ ຜນົ ທື່ ຈີ ະເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູສຶ້ ຳມຳດສະສມົ ກຳນຮຽນຮູນ້ຶ ນັຶ້ ໄດດ້ຶ ນົ . ຮູບແບບ ຫ ວທິ ກີ ຳນສອນທ່ື ຜີ ູສ້ຶ ອນນຳມຳໃຊໃຶ້ ນຊນັຶ້ ຮຽນມຢີ ່ື ູຫລວງຫລຳຍ ເຊ່ື ງິ ຈະສຳມຳດແບ່ື ງເປັນກື່ ຸມ ໂດຍຄຳນງເຖງິ ລກັ ສະນະກຳນຮຽນ - ກຳນສອນ ແລະ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫແຶ້ ກ່ື ຜູຮ້ຶ ຽນ ໃຫ້ຶ ຜູຮຶ້ ຽນມສີ ື່ ວນຮື່ ວມໃນກດິ ຈະກຳ ມດີ ື່ ງັ ຕ່ື ໄປນ.ີຶ້ V. ກຳນສອນທື່ ມີ ຄີ ູເປັນສູນກຳງ VI. ກຳນວດັ ແລະ ກຳນປະເມນີ ຜນົ ໃນຫກັ ສູດຈະບອກເກນກຳນວດັ ແລະ ກຳນປະເມນີ ຄວຳມຮູ ຶ້ ແລະ ຄວຳມສຳມຳດຂອງຜູຮ້ຶ ຽນໄວຢ້ຶ ື່ ຳງກວຳຶ້ ງໆ ຈື່ ງເປັນຫນຳ້ຶ ທື່ ຂີ ອງຜູສ້ຶ ອນທື່ ີຈະດຳເນນີ ກຳນວັດ ແລະ ປະເມນີ ຄວຳມຮູ ຶ້ ຄວຳມສຳມຳດທກັ ສະຂອງຜູຮ້ຶ ຽນເປັນ ໄລຍະໆ ເພື່ ອພຈິ ຳລະນຳ ແລະ ຕດັ ສນິ ວື່ ຳ ຜູຮ້ຶ ຽນມຄີ ວຳມຮູຄ້ຶ ວຳມສຳມຳດຕຳມທ່ື ກີ ຳນດົ ໄວໃ້ຶ ນຈດຸ ໝຳຍຫລຳຍນອຶ້ ຍ ພຽງໃດ ເຊ່ື ງິ ຜູສຶ້ ອນຈະພຈິ ຳລະນຳກຳນປະເມນີ ຄວຳມຮູ ຶ້ ແລະ ຄວຳມສຳມຳດຂອງຜູຮຶ້ ຽນໄດຶ້ 2 ຮູບແບບ ຄ: 1. ກຳນປະເມນີ ຜນົ ຄວຳມສຳມຳດຂອງຜູຮຶ້ ຽນໃນເລ່ື ອງໃດເລ່ື ອງໜ່ື ງໂດຍສະເພຳະໃນດຳຶ້ ນເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ເຊື່ ງິ ຜູ້ຶ ສອນຈະຮູໂ້ຶ ດຍກຳນໃຫຜ້ຶ ູຮຶ້ ຽນເຮັດແບບທດົ ສອບໃນຊນັຶ້ ຮຽນ ຫ ທົດສອບຄວຳມສຳມຳດຂອງຜູຮ້ຶ ຽນໃນທຳ້ຶ ຍ ພຳກຮຽນ ເພື່ ອພຈິ ຳລະນຳຈຳກຜນົ ງຳນທ່ື ຜີ ູຮຶ້ ຽນໄດເ້ຶ ຮດັ ເຊື່ ງິ ສ່ື ງິ ຕ່ື ຳງໆເຫື່ ຳົ ນຈີຶ້ ະປຳກດົ ໃນລຳຍງຳນຜນົ ກຳນຮຽນຂອງ ຜູຮຶ້ ຽນ ກຳນທດົ ສອບປະເພດນເີ້ຶ ອນີ້ຶ ວ່ື ຳ product evaluation of summative evaluation. 41

ປທ ສພີ ອນ ພມົ ມະທນັ 2. ກຳນປະເມນີ ໂດຍກຳນພຈິ ຳລະນຳຈຳກປະສບົ ກຳນ ແລະ ກດິ ຈະກຳຂອງຜູຮ້ຶ ຽນ ຂະບວນກຳນທງັ ໝດົ ທ ເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູຂ້ຶ ນ້ຶ ເຊ່ື ນັ : ກຳນທື່ ຜີ ູຮຶ້ ຽນມສີ ່ື ວນຮື່ ວມໃນກດິ ຈະກຳຂອງຊນັຶ້ ຮຽນ ຄວຳມສະໝື່ ຳສະ ເໝີໃນກຳນສື່ ງົ ງຳນ ກຳນສະເໜຄີ ວຳມຄດິ ເຫນັ ໃນຊນັຶ້ ຮຽນ ເຫື່ ຳົ ນເີຶ້ ປັນຕນົ້ຶ ເຊ່ື ງິ ເປັນກຳນປະເມນີ ຜນົ ໃນລະຫວ່ື ຳງ ກຳນສອນ ເຊື່ ງິ ຜູສຶ້ ອນຈະຕອຶ້ ງໃຊກ້ຶ ຳນສງັ ເກດ ກຳນໃຫຜຶ້ ູຮຶ້ ຽນຕອບຄຳຖຳມ ຫ ກຳນໃຊແຶ້ ບບລຳຍກຳນກວດສອບ (Checklist) ຄວຳມສນົ ໃຈ ແລະ ກຳນເອຳົ ໃຈໃສ່ື ໃນກຳນຮຽນ ໃຫຜ້ຶ ູຮ້ຶ ຽນເຮັດລຳຍງຳນ ກຳນປະເມນີ ຜົນໃນ ລກັ ສະນະນເີ້ຶ ອນີຶ້ ວື່ ຳ process evaluation of formative evaluation. ເມື່ ອຜູສ້ຶ ອນນຳຫກັ ສູດມຳໃຊໃຶ້ ນຮູບຂອງກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃນຊນັຶ້ ຮຽນນນັຶ້ ຜນົ ຂອງກຳນປະເມນີ ຜນົ ຄວຳມຮູຄຶ້ ວຳມສຳມຳດຂອງຜູຮຶ້ ຽນຈະສຳມຳດເຮດັ ໃຫຜຶ້ ູສ້ຶ ອນຮູຄ້ຶ ວຳມກຳຶ້ ວໜຳ້ຶ ໃນດຳຶ້ ນຄວຳມຮູຄ້ຶ ວຳມສຳມຳດ ຂອງຜູຮຶ້ ຽນທື່ ວົ ໄປ ແລະ ຈດຸ ໝຳຍຂອງຫກັ ສູດຫລຳຍນອ້ຶ ຍພຽງໃດ. ນອກຈຳກນ,ີຶ້ ຍງັ ເປັນຂມ້ຶ ູນສຳລບັ ຜູສຶ້ ອນໃນ ກຳນປັບປຸງເນອຶ້ ໃນວຊິ ຳ ແລະ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ - ກຳນສອນໃຫເ້ຶ ໝຳະສມົ ກບັ ຜູຮ້ຶ ຽນມຄີ ວຳມຮູຄຶ້ ວຳມສຳມຳດ ຖກຕຳມບດົ ຮຽນ. 42