กระทรวงการพัฒนาสังคม และความมั่นคงของมนุษย์

วเิ คราะห์งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 : กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมน่ั คงของมนษุ ย์ 79.43 ส่วนใหญ่เป็นงบประมาณสาหรับกิจกรรมพัฒนาท่ีอยู่อาศัยชุมชนริมคลองเปรมประชากร จานวน 938.2400 ลา้ นบาท และกจิ กรรมการแก้ไขปญั หาทอี่ ยู่อาศยั บา้ นม่นั คง จานวน 493.9000 ลา้ นบาท 2. วิเคราะหป์ ระเด็นสาคญั 2.1 เปา้ หมายการให้บริการหน่วยงาน/ตวั ช้ีวัด เปา้ หมายการให้บริการหนว่ ยงาน ตวั ช้วี ดั 2. ชุมชนและผู้มีรายไดน้ ้อยเข้าถึงสวัสดิการ พ้ืนฐานด้านท่ีอยู่อาศัย มีท่ีอยู่อาศัยที่ม่ันคงและคุณภาพชีวิตท่ีดีขึ้น ตัวชี้วัดเชิงปริมาณ : ครัวเรือนชุมชน ริมคลองเปรมประชากรมีที่อยู่อาศัยและสิทธิในท่ีดินเป็นตนเองเพิ่มข้ึน ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 กาหนด คา่ เป้าหมายของตัวชีว้ ดั จานวน 3,115 ครวั เรอื น โดยได้รบั จัดสรรงบประมาณภายใต้แผนงานยุทธศาสตร์สร้าง หลักประกันทางสังคม โครงการผู้มีรายได้น้อยในเมืองและชนบทมีความม่ันคงในท่ีอยู่อาศัย กิจกรรมพัฒนา ที่อยู่อาศยั ชมุ ชนรมิ คลองเปรมประชากร งบเงินอุดหนุน จานวน 938.2400 ล้านบาท  สถาบันฯ มีหลักเกณฑ์และแนวทางในการกาหนดค่าเป้าหมายการให้บริการอย่างไร และมรี ายละเอยี ดและแนวทางการดาเนินโครงการฯ อยา่ งไร เป้าหมายการให้บริการหน่วยงาน ตัวช้ีวัด 4. สมาชิกในชุมชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น สามารถพึ่งพาตนเองและสร้างความเข้มแข็งของชุมชน ตัวช้ีวัดเชิงปริมาณ : กลุ่มธุรกิจชุมชนในตาบลมี แผนธุรกิจชุมชนท่ีสอดคล้องกับศักยภาพของกลุ่มและทุนในชุมชน ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 กาหนด ค่าเปา้ หมายของตัวชี้วัด จานวน 500 ตาบล โดยได้รับจดั สรรงบประมาณภายใต้แผนงานยทุ ธศาสตร์เสริมสร้าง สานกั งบประมาณของรัฐสภา หนา้ 49 สานกั งานเลขาธิการสภาผแู้ ทนราษฎร เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธิการวสิ ามญั พจิ ารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

วเิ คราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 : กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมนั่ คงของมนษุ ย์ พลังทางสังคม โครงการ/กิจกรรมพัฒนาและเชื่อมโยงกลุ่มธุรกิจชุมชน งบเงินอุดหนุน จานวน 72.7785 ล้านบาท  สถาบันฯ มีหลักเกณฑ์และแนวทางในการกาหนดค่าเป้าหมายการให้บริการอย่างไร และมีรายละเอียดและแนวทางการดาเนินโครงการฯ อย่างไร รวมทั้งแผนการดาเนินงานในระยะต่อไปที่จะนา ตวั ชีว้ ดั เชิงประมาณจากการมแี ผนไปสู่การปฏบิ ตั ิอย่างเป็นรปู ธรรม เป้าหมายการให้บริการหน่วยงาน ตัวชี้วัด 5. องค์กรชุมชนและเครือข่ายองค์กรชุมชน มีศักยภาพในการแก้ไขปัญหาและพัฒนาชุมชนท้องถ่ินให้มีความเข้มแข็ง โดยใช้พ้ืนท่ีเป็นตัวตั้ง ตัวช้ีวัด เชงิ ปรมิ าณ : จานวนตาบลที่มีขีดความสามารถในการพัฒนาชมุ ชนท้องถ่ินอยา่ งเป็นรปู ธรรม ปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 กาหนดคา่ เป้าหมายของตวั ชว้ี ัด จานวน 1,485 ตาบล โดยไดร้ บั จัดสรรงบประมาณภายใต้แผนงาน บูรณาการพัฒนาพื้นทีระดับภาค จานวน 31.9356 ล้านบาท ประกอบด้วย โครงการยกระดับรายได้และ คุณภาพชีวิตของคนยากจน จานวน 26.8804 ล้านบาท และโครงการพัฒนาเศรษฐกิจและเสริมสร้างความ เข้มแข็งให้กับชุมชน จานวน 5.0552 ล้านบาท  สถาบันฯ มีหลักเกณฑ์และแนวทางในการกาหนดค่าเป้าหมายการให้บริการอย่างไร และมีรายละเอียดและแนวทางการดาเนนิ โครงการฯ อย่างไร 2.2 โครงการ/รายการสาคญั 1) แผนงานยุทธศาสตร์สร้างหลังประกันทางสังคม จานวน 2,078.7396 ล้านบาท ประกอบดว้ ย 2 โครงการ ไดแ้ ก่ - โครงการสนับสนุนการจัดสวัสดิการชุมชน งบเงินอุดหนุน เงินอุดหนุนท่ัวไป สนับสนนุ การจดั สวสั ดกิ ารชุมชน จานวน 369.8496 ลา้ นบาท คิดเปน็ รอ้ ยละ 17.79 - โครงการผู้มีรายได้น้อยในเมืองและชนบทมีความม่ันคงในท่ีอยู่อาศัย ทั้งหมดเป็น งบเงินอุดหนุน เงินอุดหนุนท่ัวไป จานวน 1,708.8900 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 82.21 โดยส่วนใหญ่เป็น งบประมาณรายจ่ายสาหรับกิจกรรมพัฒนาท่ีอยู่อาศัยชุมชนริมคลองเปรมประชากร จานวน 938.2400 ล้าน บาท การแก้ไขปัญหาท่ีอยู่อาศัยบ้านม่ันคง จานวน 493.9000 ล้านบาท และบ้านพอเพียงชนบท จานวน 258.7500 ล้านบาท สานักงบประมาณของรัฐสภา หนา้ 50 สานักงานเลขาธิการสภาผูแ้ ทนราษฎร เอกสารสาหรับคณะกรรมาธกิ ารวสิ ามญั พจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

วิเคราะห์งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 : กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมั่นคงของมนษุ ย์ 3. ขอ้ สงั เกต/ความเห็นของ PBO ควรปรับปรุงตัวช้ีวัดคุณภาพให้มีความเหมาะสมและสอดคล้องกับสถานการณ์ทางสังคม ในปัจจุบัน และควรดาเนินงานร่วมกับสภาเด็กและเยาวชนในการขับเคลื่อนการดาเนินงานผ่านกลไกเครือข่าย ในระดบั พื้นท่ี 4. สรปุ ประเด็นข้อสังเกตของคณะกรรมาธกิ ารวิสามัญฯ ประเด็นท่ี 8 สถาบันพัฒนาองคก์ รชมุ ชน (องค์การมหาชน) ปี 2562 - ปี 2561 - ปี 2560 ต้องเร่งรัดการบริหารจัดการแก้ไขปัญหาอย่างยั่งยืนให้กับพ้ืนท่ีชุมชนแออัดริมคลองหรือ สถานท่ีสาธารณะซึ่งกระทาผิดกฎหมาย และจัดหาท่ีอยู่อาศัยให้แก่ผู้ที่ได้รับผลกระทบ โดยเร็วเพื่อไม่ให้เกิดความเดือดร้อน รวมท้ังควบคุมดูแลและใช้มาตรฐานทางกฎหมาย อยา่ งเคร่งครดั ต่อเนื่องเพือ่ ไมใ่ ห้กลบั เข้ามาบุกรกุ ใหม่ สานกั งบประมาณของรัฐสภา หน้า 51 สานกั งานเลขาธิการสภาผ้แู ทนราษฎร เอกสารสาหรับคณะกรรมาธกิ ารวิสามัญพจิ ารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

วิเคราะห์งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 : กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความม่นั คงของมนุษย์ การเคหะแหง่ ชาติ (เอกสารงบประมาณฯ ขาวคาดแดง ฉบับที่ 3 เล่มท่ี 14 หน้า 31) 1. สรปุ ภาพรวมงบประมาณ ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 การเคหะ แห่งชาติ ได้รับจัดสรรงบประมาณจานวน 1,775.4088 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 6.12 ของงบประมาณกระทรวง การพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ โดยเพ่ิมขึ้น จากปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 จานวน 102.4428 ลา้ นบาท คดิ เปน็ ร้อยละ 6.12 เมื่อจาแนกตามแผนงาน พบวา่ แผนงาน ทีไ่ ดร้ ับงบประมาณสูงสุด คอื แผนงานยุทธศาสตร์ จานวน 1,205.4884 ลา้ นบาท คิดเป็นรอ้ ยละ 67.90 หน่วย: ลา้ นบาท หน่วยงำน ปีงบประมำณ บุคลำกรภำครัฐ แผนงำน รวมทัง้ สิ้น พื้นฐำน ยทุ ธศำสตร์ บูรณำกำร 2562 - 104.7398 1,568.2262 - 1,672.9660 กำรเคหะแห่งชำติ 2563 - 569.9204 1,205.4884 - 1,775.4088 เพม่ิ /ลด - 465.1806 -362.7378 - 102.4428 ร้อยละ - 444.13 -23.13 - 6.12 ท่มี าขอ้ มลู : เอกสารงบประมาณ ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 ฉบับท่ี 1 (ขาวคาดส้ม) หากเปรียบเทียบกับปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 พบว่า แผนงานท่ีได้รับงบประมาณเพ่ิมขึ้น คือ แผนงานพ้ืนฐาน เพ่ิมขึ้นจานวน 465.1806 ล้านบาท คิดเป็น 4.44 เท่า (ร้อยละ 444.13) คือ แผนงาน พ้นื ฐานด้านการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสงั คม สว่ นใหญ่เป็นงบประมาณรายจ่ายสาหรับกจิ กรรม สินเช่ือมเพื่อการพัฒนาที่อยู่อาศัยสาหรับผู้มีรายได้น้อย จานวน 346.4000 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 60.78 และกิจกรรมการปรับปรุงซ่อมแซมอาคารเชา่ จานวน 121.9686 ล้านบาท คิดเปน็ ร้อยละ 21.40 สาหรับแผนงานท่ีได้รับการจัดสรรงบประมาณมากที่สุด คือ แผนงานยุทธศาสตร์ จานวน 1,205.4884 ล้านบาท ลดลงจานวน 362.7378 ลา้ นบาท คดิ เป็นรอ้ ยละ 23.13 คือ แผนงานยุทธศาสตรส์ รา้ ง หลักประกันทางสังคม ส่วนใหญ่เป็นงบประมาณโครงการพัฒนาที่อยู่อาศัย สาหรับกิจกรรมการจัดสร้าง โครงการอาคารเช่าสาหรับผู้มีรายได้น้อย จานวน 734.8437 คิดเป็นร้อยละ 60.96 กิจกรรมการจัดสร้าง เคหะชุมชนและบริการชุมชนผู้มีรายได้น้อยถึงปานกลาง จานวน 189.7660 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 15.74 และกิจกรรมพัฒนาสภาพแวดล้อมชุมชนเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตชุมชน จานวน 170.7321 คิดเป็นร้อยละ 14.16 สานักงบประมาณของรฐั สภา หนา้ 52 สานกั งานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธิการวสิ ามญั พจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

วเิ คราะห์งบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 : กระทรวงการพฒั นาสังคมและความมนั่ คงของมนุษย์ 3. ผลการเบิกจ่ายงบประมาณประจาปีงบประมาณ 3 ปีย้อนหลัง (พ.ศ. 2560 - 2562) ผลการเบิกจ่ายงบประมาณในภาพรวม ของการเคหะแห่งชาติ ย้อนหลัง 3 ปี (ปี พ.ศ. 2560 – 2562) อยู่ท่ีร้อยละ 92.59 ร้อยละ 87.30 และ ร้อยละ 44.37 ตามลาดับ ซงึ่ เป็นผลการเบกิ จา่ ยรายจา่ ยภาพรวมอยูใ่ นระดบั ท่ีตา่ กว่าเป้าหมายการเบิกจ่ายมา โดยตลอด เปน็ ผลมาจากรายจ่ายลงทุนที่เบิกจ่ายได้ค่อนข้างตา่ หากพิจารณาผลการเบิกจ่ายในปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 พบว่า รายจ่ายลงทุนมีผลการ เบิกจา่ ยคอ่ นขา้ งตา่ เบกิ จา่ ยไดเ้ พยี งร้อยละ 25.85 ของรายจา่ ยลงทนุ ทไ่ี ด้รับจัดสรร หน่วย: ลา้ นบาท หน่วยงำน รำยจำ่ ยประจำ รำยจำ่ ยลงทนุ ภำพรวม งบประมำณ เบิกจำ่ ย ร้อยละ งบประมำณ เบิกจำ่ ย ร้อยละ งบประมำณ เบิกจำ่ ย ร้อยละ กำรเคหะแหง่ ชำติ 292.5180 269.4434 92.11 1,380.4480 472.9288 34.26 1,672.9660 742.3722 44.37 ท่มี าข้อมูล: ผลการเบิกจา่ ยจากระบบ GFMIS กรมบญั ชีกลาง กระทรวงการคลัง ข้อมลู ณ 30 กนั ยายน 2562 3. ข้อสังเกต/ความเหน็ ของ PBO 4.1 ควรมีมาตรการป้องกันการครอบครองซ้าของอสังหาริมทรัพย์สาหรับผู้มีรายได้น้อย เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายมีทีอ่ ยู่อาศัยอย่างทั่วถึง และควรศึกษาการดาเนนิ งานแหล่งทุนกู้ยืมเพ่ือซื้อบ้านสาหรบั ผู้มี รายได้น้อยเพอ่ื นาดอกเบยี้ มาพฒั นาโครงการต่อไป โดยพึ่งพางบประมาณจากรฐั น้อยลง 4.2 ควรศกึ ษาการใชโ้ ซลา่ รฟู ของต่างประเทศในการประหยดั ต้นทุนด้านท่ีอยู่อาศัย 4.3 ค่าปรับปรุงบ้านเอื้ออาหารควรให้ผู้เช่าซื้อ/ผู้ซื้อเป็นคนออกค่าใช้จ่ายในส่วนน้ีเพ่ือลด ภาระค่าใชจ้ า่ ยในระยะยาวของหน่วยงาน 4. สรุปประเดน็ ข้อสงั เกตของคณะกรรมาธิการวิสามัญฯ ประเดน็ ที่ 8 การเคหะแหง่ ชาติ ปี 2562 ควรใช้วิธีการระดมทุนอื่น ๆ มาใช้ในการสร้างที่อยู่เพื่อลดภาระงบประมาณ เช่น การออก พันธบัตรตามหลักการแปลงสินทรัพย์เป็นหลักทรัพย์ (Securitization) รวมทั้งพิจารณา ลาดับความสาคญั โครงการ โดยพิจารณาประเดน็ ปัญหาชุมชนแออัดเปน็ อันดบั แรก ปี 2561 ควรศึกษารวบรวมข้อมูลภาพรวมความต้องการที่อยอู่ าศัยของคนทัง้ ประเทศ และมีแผนการ ดาเนินงานในระยะยาว เพ่ือแก้ไขปัญหาเรื่องที่อยู่อาศัยสาหรับผู้มีรายได้นอ้ ยและผู้ยากไร้ให้ มคี ุณภาพชวี ติ ท่ดี ขี ึ้น รวมทงั้ มีการสารวจความพงึ พอใจของผอู้ ยู่อาศัยในอาคารของการเคหะ แหง่ ชาติอย่างสม่าเสมอ สานกั งบประมาณของรัฐสภา หน้า 53 สานกั งานเลขาธิการสภาผ้แู ทนราษฎร เอกสารสาหรับคณะกรรมาธกิ ารวสิ ามัญพิจารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

วิเคราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 : กระทรวงการพัฒนาสังคมและความม่นั คงของมนษุ ย์ ประเด็นท่ี 8 การเคหะแห่งชาติ ปี 2560 ควรพิจารณานาพ้ืนท่ีที่มีศักยภาพให้เอกชนเช่าทาประโยชน์เพื่อสร้างรายได้ให้กับหน่วยงาน และให้ความสาคัญกับการดูแลชุมชนท่ีมีความหนาแน่นกระจุกตัวเพิ่มเติมนอกเหนือจาก การสร้างท่ีอยอู่ าศัยใหก้ บั ผมู้ ีรายไดน้ อ้ ยตามภารกิจปกติ สานกั งบประมาณของรัฐสภา หนา้ 54 สานกั งานเลขาธิการสภาผ้แู ทนราษฎร เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวสิ ามัญพิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563