การตอบสนองต่อสิ่งเร้าของสัตว์

การตอบสนอง ตอ่ สง่ิ เรา้ ของสตั ว์ ศูนยว์ ิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษาพิษณโุ ลก

การตอบสนอง ส่ิงเร้า หมายถึง ภาวะแวดล้อมท่ีมีผลต่อการ ตอ่ สงิ่ เร้าของสัตว์ ตอบสนองของสัตว์ และปรับตัวให้สามารถ ดารงอย่ไู ด้ สตั วต์ อบสนองต่อส่ิงเร้าท่ีมากระตุ้นให้แสดง พฤติกรรม โดยผ่านประสาทสัมผัสทั้ง 5 ตอบสนองต่อแสง อุณหภูมิ น้า สัมผัส กล่ิน และ เสียง เพ่ือความปลอดภัยและการอยู่ รอดของชวี ิต

การตอบสนองตอ่ สิ่งเรา้ ของสตั ว์

พฤตกิ รรม กิจกรรมทสี่ ่งิ มชี ีวิตแสดง เพื่อตอบสนองต่อสิ่งเร้าทั้งภายใน และสิง่ เร้าภายนอก เพื่อความอยู่รอดและการดารงเผา่ พนั ธ์ุ พฤตกิ รรมที่มมี าแตก่ า้ เนิด พฤตกิ รรมท่ีไดจ้ ากการเรียนรู้ - มลี กั ษณะเฉพาะในแต่ละชนดิ - ไม่มีลักษณะเฉพาะในแต่ละชนดิ - มีถา่ ยทอดทางพันธุกรรม - ไม่มีการถา่ ยทอดทางพนั ธกุ รรม - ไมอ่ าศัยประสบการณ์ - ตอ้ งอาศยั ประสบการณ์

พฤติกรรมทีม่ ีมาแตก่ ้าเนิด การดูดนมของทารก การฟักไขแ่ ละเล้ยี งลูกออ่ น การไอ การจาม ของสัตว์ เมอื่ มีส่งิ แปลกปลอมเข้าไป ในทางเดนิ หายใจ

พฤตกิ รรมที่ได้จากการเรียนรู้ สนุ ขั จ้องมองเหา่ เครื่องบิน การเดนิ ตามพ่อแม่ การกนิ แมลงของกบ ของลูกไก่ เป็ด

การตอบสนองเมอื่ ได้รบั แสง เปน็ ส่งิ เร้า สัตว์บางชนิดสามารถตอบสนองได้อยา่ งรวดเร็วเม่อื ได้รบั แสง เช่น - การทแ่ี มลงตา่ งๆ บนิ เขา้ หาแสงสว่าง - การหรี่ตาเม่อื มแี สงสว่างมากเกนิ ไป - ตน้ กา้ มปกู างใบในเวลากลางวัน และหบุ ใบเวลาเยน็ - การหนแี สงของไส้เดือนดิน - ไก่ขนั บอกเวลาในตอนเช้า การที่แมลงตา่ งๆ บินเขา้ หาแสงสวา่ ง

การตอบสนองเม่ือได้รับ การสมั ผสั เป็นสิ่งเร้า ผวิ หนงั ของสตั วจ์ ะมปี ระสาทสมั ผัสอย่ทู ี่บริเวณผิวหนงั ดงั น้ันเมื่อไดส้ มั ผัส ระบบประสาทกับระบบกล้ามเน้ือจะทางานประสานกัน และแสดงอาการตอบสนอง ต่อสงิ่ เรา้ ได้ เช่น - อึ่งอ่างเมอื่ ได้รับการสัมผสั จะพองตัว - กง้ิ กอื จะขดตัวเม่อื สมั ผัส - เตา่ จะหดหัวเม่ือสัมผัส - เม่ือผงเข้าตา นยั น์ตาจะขบั น้าตาออกมาเพื่อกาจัดผง กง้ิ กือจะขดตวั เมือ่ สัมผสั

การตอบสนองเมอ่ื ได้รบั อณุ หภมู ิ เปน็ สิ่งเร้า สัตว์จะดารงชีวติ ในสภาวะอุณหภูมิท่เี หมาะสม ถ้าอณุ หภมู ิเปล่ยี นไป สง่ิ มชี ีวิตจะมพี ฤตกิ รรมทีต่ อบสนองตอ่ การเปลี่ยนแปลงอณุ หภมู ิเพื่อความปลอดภยั และการดารงชีวติ ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม - การตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิเมอ่ื มีอุณหภูมิสูง - การตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภมู ิเมอื่ มีอุณหภมู ิต่า

การตอบสนองเมื่อได้รบั อุณหภมู ิ เปน็ สิ่งเร้า เมอ่ื อากาศร้อนหรือมอี ุณหภูมิสงู แมว ระบายความร้อนโดยการเลยี อุ้งเท้า - คนเม่อื สมั ผสั วัตถุทีร่ ้อนจัด จะเกิดอาการสะดงุ้ และดึงอวัยวะสว่ นทสี่ มั ผัสออกทันที - สนุ ขั จะระบายความรอ้ นโดยน้าระเหยออก จากลน้ิ และเพดานปากดว้ ยการหอบ - แมว กระตา่ ย จะระบายความรอ้ นโดยการ เลียอ้งุ เท้า - สัตว์ครง่ึ บกครึง่ นา้ จะหนีร้อนดว้ ยการจาศีล

การตอบสนองเม่อื ไดร้ ับ อณุ หภมู ิ เปน็ สิ่งเร้า เมือ่ อากาศเย็นหรือมอี ุณหภูมติ ้่า - คนเมือ่ สัมผัสวัตถทุ ่เี ย็นจดั จะเกิดอาการสะดุ้ง และดึงอวยั วะสว่ นทสี่ มั ผสั ออกทันที - นกนางแอน่ และนกปากห่างจะอพยพยา้ ยถน่ิ จากไซบีเรยี มายังประเทศไทย - สตั วเ์ ลื้อยคลานจะนอนผงึ่ แดด - หมมี ขี นหนาปกคลุมเพอ่ื ปอ้ งกนั ความหนาวเย็น สัตวเ์ ล้อื ยคลาน จะนอนผึ่งแดด

การตอบสนองเมอื่ ไดร้ บั นา้ และความช้ืน เปน็ ส่งิ เร้า น้า เป็นสิ่งจาเป็นต่อการดารงชีวิตของคนและสัตว์ ช่วยลาเลียงสารอาหารไปยัง ส่วนต่างๆของร่างกาย ช่วยรักษาผิวหนังให้ชุ่มชื้น ดังน้ันเม่ือสภาพแวดล้อมมี ปรมิ าณน้าไม่เหมาะสม ดังตัวอย่างเชน่ - ไส้เดือนหรือหอยทากจะเคล่อื นทีเ่ ขา้ หาความชน้ื เพือ่ ให้ผวิ หนังชุ่มช้ืน - น้าทาให้สตั วค์ รึง่ บกครึง่ นา้ ออกหากนิ ในเวลากลางคืนเพอ่ื ให้มคี วามชนื้ พอเหมาะ

การตอบสนองเม่ือไดร้ บั กลน่ิ เป็นสิง่ เร้า สตั ว์หลายชนดิ ใชก้ ลิ่นเปน็ เครือ่ งมอื ในการหาอาหาร หาคผู่ สมพันธ์ุ เตอื นภยั หรือกาหนดอาณาเขต เช่น - สุนขั ปสั สาวะทง้ิ ไวต้ ามจดุ ตา่ งๆ เป็นระยะๆ เพอื่ แสดงอาณาเขตหรอื ทางเดนิ - กระตา่ ยปสั สาวะรดสมาชกิ ทกุ ตัวในครอบครัวเพื่อจะได้จดจากันไว้ - การจากลน่ิ ของพวกเดยี วกันพวกผง้ึ - การเดินตามรอยกลนิ่ ของพวกมด สนุ ขั ปสั สาวะทิ้งไวต้ ามจุดต่างๆ

การตอบสนองเมอื่ ได้รบั เสียง เปน็ สงิ่ เรา้ สตั ว์จะมีประสาทท่สี าหรบั รับเสยี งซ่งึ เป็นสง่ิ เร้าทส่ี าคัญ เช่น - แม่ไก่จะส่งเสยี งร้องเรยี กใหล้ กู หลบมาซกุ ใตป้ ีกเม่ือศตั รเู ข้ามาใกล้ - โลมา และคา้ งคาว สามารถส่งเสยี งไปกระทบวตั ถแุ ลว้ รบั เสียงสะทอ้ นกลบั เปน็ การกาหนดสถานทขี่ องวตั ถุ หรอื แหลง่ อาหาร เปน็ ต้น แมไ่ ก่ส่งเสยี งร้องใหล้ ูกหลบมาซกุ ใตป้ กี

อา้ งอิง https://sites.google.com/site/siteskoota/1-kar-txb-snxng-tx-sing-rea-khxng-satw/1-2 https://www.bodin.ac.th/home/wp-content/uploads/2018/06/act-3.pdf