Ikapu Isang Tanda ng Pasasalamat at Pagbibigay ng Karangalan sa Diyos Nelson P. Maranan
Ikapu
Copyright © 2023 ni Nelson P. Maranan Lahat ng karapatan ay nakalaan. Walang bahagi ng aklat na ito ang maaaring kopyahin sa anumang anyo o sa anumang elektroniko o mekanikal na paraan, kabilang ang mga sistema ng pag-iimbak at pagkuha ng impormasyon, nang walang nakasulat na pahintulot mula sa may-akda, maliban sa paggamit ng mga maikling sipi sa isang pagsusuri ng aklat.
Ang aklat na ito ay nakatuon sa isang apostolikong pastor na nakipaglaban sa pagkakahati ng iglesiya dahil ang isang kasapi ng iglesiya ay nagtuturo ng ibang doktrina na hindi naaayon sa tama at maka-Diyos na aral ng ating Panginoong Jesukristo. Hinikayat niya ang iba na sumalungat sa pastor na ito at nagbigay ng kasinungalingan tungkol sa kanya at sa kanyang doktrina. Ang nilalaman ng aklat na ito ay isa sa mga paratang, na nagsasaad na ang pagbibigay ng ikapu ay hindi na naaangkop sa kasalukuyan, sa panahon ng dispensasyon ng Biyaya, dahil inalis na ito kasama ng Kautusan ni Moises. Ang layunin ko ay pabulaanan ang paratang na ito.
Nilalaman Panimula ix Mga Paratang ng mga Kritiko 1 Ang Konsepto ng Ikapu 13 Nagbigay si Abram ng Ikapu ng Lahat 17 Sinunod ni Abraham ang Diyos ng Hindi lang Minsan 22 Pagsunod sa Pananampalataya 26 Unang Tala ng Pagbibigay sa Panginoon 30 Ang Ikapu Ngayon 34 Iniibig ng Diyos ang Nagbibigay na Masaya 40 Kasunod na Salita 49 Notes 55 Pahayag ng Pananampalataya 57
Panimula Ang mga ikapu at mga handog ay mga makabuluhang gawain na matatagpuan sa iba't ibang tradisyon ng relihiyon at kadalasang iniuugnay sa pagbabalik ng pananampalataya sa iglesiya. Gayunpaman, ang mga pagpapaliwanag na nakapal‐ ibot sa mga konsepto ng mga ikapu at mga handog ay maaaring mag-iba ng malaki, na humahantong sa magkasalungat na pananaw sa iba't ibang tao at relihiyosong pangkat. 1. Salungat na Kahulugan 1: Literal at Sapilitan. Ang isang pagpapaliwanag ng mga ikapu at mga handog ay nagbibigay-diin sa kanilang literal at sapilitang uri. Ayon sa pananaw na ito, ang ikapu ay ipinagpapalagay na isang sapilitang gawain batay sa mga tiyak na tagubilin sa banal na kasulatan. Ang mga tagapagtaguyod ng pagpapaliwanag ito ay ix
Panimula nangangatwiran na ang ikapu, na tradisyonal na nauunawaan bilang pagbibigay ng ikasampung bahagi ng kita ng isang tao, ay isang pagkilos ng pagsunod sa mga utos ng Diyos. Naniniwala sila na ang hindi pagbibigay ng ikapu ay itinuturing na isang paglabag sa mga alituntunin ng relihiyon at maaaring humantong sa espirituwal na mga pinsala. Sa katulad na paraan, ang mga pagbibigay ng handog ay itinuturing na karagdagang mga ambag na lampas sa ikapu, na nagpapakita ng malasakit at katapatan ng isang tao. 2. Salungat na Kahulugan 2: Kusang-loob at Bukas-Palad. Ang isa pang pagpapaliwanag ay nangangailangan ng isang mas naibabagay at kusang-loob na pagbigay ng mga ikapu at mga handog. Ang mga tagapagtaguyod ng pananaw na ito ay nangangatuwiran na ang ikapu ay hindi dapat ituring ito bilang isang mahigpit na pangangailangan kundi bilang isang alituntunin ng bukas-palad na pagbibigay. Binibigyang-diin nila na ang Bagong Tipan ay hindi tahasang nag- uutos ng ikapu ngunit hinihikayat ang mga mananampalataya na magbigay ng kusa at malugod ayon sa kanilang kakayahan. Ayon sa pananaw na ito, ang ikapu ay hindi isang tiyak na porsiyento kundi isang pansariling pagpapasya batay sa personal na paniniwala at mga pangyayari. Ang mga handog ay itinuturing na x
Panimula kusang-loob na mga ambag na ginagawa bilang pasasalamat at pagnanais na itaguyod ang mga pangangailangan ng iglesiya. 3. Salungat na Kahulugan 3: Espirituwal at Di-Materyal. Ang ikatlong pagpapaliwanag ay lumalampas sa materyal na aspeto ng mga ikapu at mga handog at nakatuon sa kanilang espirituwal na kahalagahan. Ang mga tagapagtaguyod ng pananaw na ito ay nangangatuwiran na ang ikapu at pagbibigay ng mga handog ay dapat na maunawaan sa mas malawak na konteksto, na sumasaklaw sa espirituwal na malasakit at pansariling paglago. Naniniwala sila na ang pagbibigay ay hindi dapat natatakdaan sa mga ambag na pera kundi kabilang din ang pag-aalay ng oras, kakayahan, at pakikiramay sa iba. Ayon sa pagpapaliwanag ito, ang mga ikapu at mga handog ay nagsisilbing paraan ng espirituwal na pag-unlad, na nagpapatibay ng pakikipag-ugnayan at nagtataguyod ng mga kabaitan at paglilingkod. Ang paksa ng ikapu at mga handog ay napapailalim sa magkasalungat na pagpapaliwanag. Ang ilang mga tao at mga pangkat ng relihiyon ay nag-iisip ng ikapu bilang isang literal at sapilitang tungkulin, habang ang iba ay itinuturing ito bilang isang kusang-loob na pagkabukas-palad. Karagdagan pa, binibigyang-diin ng ilan ang espirituwal na mga anyo ng pagbibigay, na higit pa sa mga ambag na nauukol sa mga pananalapi. Ang magkakaibang pananaw na ito ay xi
Panimula sumasalamin sa magkakaibang paniniwala, kaugalian, at aral sa loob ng iglesiya tungkol sa kahalagahan at pagsasagawa ng ikapu at mga handog. Ang aklat na ito ay naglalayon na talakayin ang konsepto ng mga ikapu at mga handog ayon sa saligan o unang sang‐ gunian sa Bibliya at ang patuloy na pagsasagawa ng pagbibigay batay sa budhi o pananampalataya at ang sariling ugnayan ng isang tao sa Diyos. Ang handog na pera o anupaman ay tinatawag lamang na handog kapag hindi sapil‐ itan ang pagbibigay nito. Mayroong dalawampung (20) paratang ng mga kritiko na nakalista sa aklat na ito. Sinasabi nila na ang pagbibigay ng ikapu ay hindi na angkop sa panahon ngayon, sa Panahon ng Biyaya, dahil inalis na ito kasama ng Kautusan ni Moises. Idinagdag nila na ang ikapu sa Bagong Tipan ay dapat ayon sa 2 Corinto 9:7, kung saan ang bawat isa ay dapat magpasya kung magkano ang dapat niyang ibigay, nang hindi pinipilit ang sinuman na magbigay ng higit sa gusto niya. Sa isang talakayan sa aklat na ito at hindi na kailangan pang pabulaanan ang bawat paratang, ang layunin ay sagutin nang isang beses at para sa lahat. Ang aklat na ito ay pinamagatang “Ikapu: Isang Tanda ng Pasasalamat at Pagbibigay ng Karangalan sa Diyos.” xii
Mga Paratang ng mga Kritiko Kabanata 1 A ng ikapu ay may mahabang kasaysayan at nauugnay sa iba't ibang tradisyon ng relihiyon, partikular sa konteksto ng Kristiyanismo, Judaismo, at Islam. Habang ang pangkalahatang konsepto ng pagbibigay ng isang bahagi ng kita o ari-arian ng isang tao ay matatag‐ puan sa mga tradisyong ito, ang mga partikular na gawain at pagpapaliwanag ng ikapu ay maaaring magka-iba ng malaki sa iba't ibang pangkat ng relihiyon. Sa Bibliya, binanggit ang ikapu sa ilang pagkakataon. Halimbawa, sa Lumang Tipan, ibinigay ni Abraham ang ikapu ng kanyang mga nasamsam sa digmaan kay Melquisedec, isang saserdote at hari (Genesis 14:20). Sa aklat ng Levitico, ang mga Israelita ay inutusan na magbigay ng ikapu, o ikasampu, ng kanilang mga ani sa pagsasaka upang suportahan ang mga Levita at mga saserdote na naglilingkod sa Tabernakulo o Templo (Levitico 27:30-32). Karagdagan pa, ang propetang si Malakias ay nagsasalita tungkol sa mga 1
Nelson P. Maranan ikapu at mga handog sa konteksto ng pagbibigay ng suporta sa mga saserdote at pagpapanatili ng Templo (Malaquias 3:8-10). Gayunpaman, sa kabila ng mga sangguniang ito sa Bibliya, ang mga partikular na gawain at pagpapaliwanag ng ikapu ay maaaring magkaiba sa mga relihiyosong pangkat. Halimbawa: 1. Kristiyanismo: Ang pagbibigay ng ikapu ay karaniwang ginagawa sa maraming sektang Kristiyano, bagaman ang eksaktong mga kinakailangan at pagpapaliwanag ay maaaring magka-iba. Ang ilang mga iglesiya ay nagtuturo na ang mga mananampalataya ay dapat magbigay ng 10% ng kanilang kita upang itaguyod ang iglesiya at ang mga ministeryo nito, habang ang iba ay maaaring bigyang-diin ang kasukat na pagbibigay o pagkabukas-palad batay sa pansariling paniniwala. 2. Judaismo: Sa Judaismo, ang ikapu (kilala bilang ma'aser) ay itinuturing na isang relihiyosong tungkulin. Ito ay nagsasangkot ng paglalaan ng isang bahagi ng mga ani ng agrikultura para sa kapakinabangan ng mga Levita, mahihirap, at iba pang itinalagang tatanggap. Bagama't ang makabagong kaugalian ng mga Judyo ay maaaring hindi palaging may kasamang literal na ikapu, ang mga tuntunin ng pagbibigay upang italaga ang pamayanan at mga layunin ng kawanggawa ay nananatiling makabuluhan. 2
Ikapu 3. Islam: Sa Islam, ang kasamang kahulugan ng pagbibigay ng bahagi ng kita ng isang tao ay kilala bilang Zakat. Isa ito sa Limang Haligi ng Islam at nagsasangkot ng pagbibigay ng tiyak na porsyento (kadalasan 2.5%) ng yaman ng isang tao upang suportahan ang mga mahihirap at tuparin ang mga tungkulin sa lipunan. Mahalagang kilalanin na habang ang ikapu ay nauukol sa kasaysayan at relihiyosong kahalagahan, ang bawat isang mananampalataya ay maaaring magbigay ng kahulugan at magsagawa nito nang iba batay sa kanilang mga tradisyon sa relihiyon, pansariling paniniwala, at patnubay ng kanilang mga pinuno ng relihiyon. Narito ang isang listahan ng mga paniniwala na nagtataguyod sa pananaw na ang ikapu ay hindi na kailangan sa Panahon ng Iglesiya: 1. Ang mga halimbawa ni Abraham at Jacob ay hindi mga sapat na pamamarisan. Iniisip ng ilan na kailangan ang ikapu dahil kapwa nagbigay sina Abraham at Jacob ng ikasampung bahagi, at pareho silang nabuhay bago pa naitatag ang tipan sa panahon ni Moises. Ang ganitong mga halimbawa ay halos hindi nagpapatunay na ang ikapu ay para sa lahat ng panahon, gayunpaman. Ang handog ni Abraham kay Melquisedec ay isang beses na pangyayari; walang katibayan na palagi niyang binibigyan ang Diyos ng ikapu. Ang pagbibigay ni Jacob ng ikasampung bahagi ay nagpapahiwatig 3
Nelson P. Maranan ng kanyang pasasalamat sa Diyos sa pangakong makakasama niya at poprotektahan siya. Ang kanyang pasasalamat at pagkabukas-palad ay nagsasalita pa rin sa atin ngayon, ngunit ang isang makasaysayang paglalarawan ng ibinigay ni Jacob ay hindi nagtataguyod sa palagay na ang lahat ng mananampalataya ay dapat magbigay sa Diyos ng ikapu ng kanilang kita. 2. Ang mga mananampalataya ay wala na sa ilalim ng tipan sa panahon ni Moises (Roma 6:14–15; 7:5–6; Galacia 3:15–4:7; 2 Corinto 3:4–18). Ang mga utos na itinakda sa ng tipan sa panahon ni Moises ay wala nang bisa para sa mga mananampalataya. Ang ilan ay nananawagan sa paghahati sa pagitan ng kautusan na pambayan, seremonya, at moral na suportahan ang pagtaguyod sa ikapu. Ngunit ang mga pagkakabaha-bahaging ito, napapansin ko, ay hindi ang batayan na ginagamit ni Pablo sa pagtalakay kung paano naaangkop sa atin ang kautusan ngayon. At kahit na gamitin natin ang mga pagkakaibang ito, ang ikapu ay hindi bahagi ng moral na kautusan. Sa katunayan, ang mga pamantayang moral ng Lumang Tipan ay may bisa pa rin ngayon, at nauunawaan natin ang mga ito mula sa kautusan ni Kristo sa Bagong Tipan, ngunit ang ikapu ay hindi kabilang sa mga utos na ito. 3. Ang mga ikapu ay ibinigay sa mga Levita at mga saserdote, ngunit walang 4
Ikapu mga Levita at mga saserdote sa bagong tipan. Ang mga Levita at mga saserdote ay nakatali sa pamamaraan ng paghahain ng lumang tipan. Ngayon ang lahat ng mananampalataya ay mga saserdote (1 Pedro 2:9; Pahayag 1:6; 5:10; 20:6), kasama si Jesus bilang ating mataas na saserdote ayon kay Melchizedek (Hebreo 7). 4. Ang ikapu ay nakatali sa lupaing tinanggap ng Israel sa ilalim ng lumang tipan. Ang Israel ay dapat na magbigay ng ikapu tuwing tatlong taon sa Jerusalem. Ngunit ang kahilingang iyan ay hindi maaaring gamitin sa mga Kristiyano sa ngayon. May kaugnayan ito sa mga Judio bilang isang bansa—sa mga Judiong naninirahan sa lupang pangako. Sa pagdating ni Kristo, ang bansang Judio ay hindi na ang lugar ng bayan ng Diyos, kahit na ang mga isang Judyo ay bahagi ng iglesiya sa pamamagitan ng pananampalataya kay Jesus. Ang makalupang Jerusalem ay hindi na sentro sa mga layunin ng Diyos (Galacia 4:25). Ang mga mananampalataya ay bahagi ng makalangit na Jerusalem (Galacia 4:26) at umaasa sa darating na lungsod (Hebreo 11:10), sa bagong langit at bagong lupa (Pahayag 21:1– 22:5). Si Abraham ay hindi tagapagmana ng lupain ng Israel, kundi ang buong mundo (Roma 4:13). 5
Nelson P. Maranan 5. Kung ang ikapu ay kailangan ngayon, magkano ang dapat nating ibigay? Ang bilang ay tiyak na higit sa 10 porsiyento at mas malapit sa 20 porsiyento. Ang mga nagtataguyod ng ikapu ay malamang na magkasundo sa 20 porsiyento. 6. Nang pagtibayin ni Jesus ang ikapu, ito ay bago magsimula ang bagong tipan. Ipinagtanggol ng ilan ang ikapu sa pagsasabing pinuri ni Jesus ang ikapu, kahit na sinabi niyang ito ay hindi gaanong mahalaga kaysa sa ibang mga bagay (Mateo 23:23; Lucas 11:42). Mukhang malakas ang argumentong ito, ngunit hindi ito mapanghikayat. Binanggit din ni Jesus ang pag- aalay ng mga handog sa templo (Mateo 5:23–24), ngunit hindi iniisip ng mga Kristiyano—kahit na itinayong muli ang templo—na dapat nating gawin iyon. Ang mga salita ng ating Panginoon ay mauunawaan kapag iniisip natin ang kanyang lugar sa kasaysayan ng pagtubos. Nagsalita si Jesus tungkol sa mga handog at ikapu bago ang krus at muling pagkabuhay, bago ang simula ng bagong tipan. Ginamit Niya ang ikapu at mga handog bilang mga paglalarawan kapag nakikipag-usap sa Kanyang mga kapanahon. Tinupad Niya ang kautusan mula nang siya ay “ipinanganak sa ilalim ng kautusan” (Galacia 4:4). Ngunit hindi na natin maaaring tanggapin ang Kanyang mga salita bilang isang papuri para 6
Ikapu sa ikapu ngayon kaysa sa Kanyang mga salita tungkol sa pag-aalay ng mga handog. 7. Kahit saan hindi nabanggit ang ikapu kapag ang mga utos na magbigay ng bukas-palad ay matatagpuan sa Bagong Tipan. Kapag ang mga Kristiyano ay inutusang magbigay sa mga mahihirap, hindi sila inutusang magbigay ng “ikapu para sa mahihirap.” Sa halip, sila ay inutusang maging bukas-palad sa pagtulong sa mga nangangailangan (Gawa 2:43– 47; 4:32–37; 11:27–30; Galacia 2:10; 1 Corinto 16:1–4; 2 Corinto 8: 1–9:15). Halimbawa, ang 1 Corinto 16:1–4 — isang sipi na kadalasang binabanggit sa mga sikat na pangkat bilang tagataguyod — ay hindi nagbabanggit ng ikapu; ito ay nauugnay sa isang minsanang handog para sa mga mahihirap na santo sa Jerusalem. 8. Ang ikapu sa Lumang Tipan ay nasa \"lupa\" (nakabatay sa pagkain), hindi sa \"bawat isang tao.\" Ito ay sa bunga ng bunga at mga puno ng olibo, ang bunga ng mga bukid at mga kawan (Levitico 27:30-33; Bilang 18:21-25; Deuteronomio 14:22-29). Sa mga kawan, tanging ang bawat ikasampung hayop na dumaan sa ilalim ng tungkod ng pastol ang ibinigay (Levitico 27:32) — kung ang isa ay mayroon lamang 9 na hayop kung gayon walang ikapu ng hayop. 9. Ani ng Lupain. Ang ikapu sa Lumang Tipan ay mula sa ani ng lupain, na nagpapakita ng 7
Nelson P. Maranan pantustos at pagmamay-ari ng Diyos sa Lupang Pangako (Levitico 27:30-33; Bilang 18:21-25; Deuteronomio 14:22-29). 10. Tatlong ikapu sa Lumang Tipan. Hindi lang isa ang ikapu sa Lumang Tipan, kundi tatlo: (1) ang isa ay pupunta sa mga Levita at mga Pari, (2) ang isa ay kakainin sa kapistahan ng mga Tabernakulo, at (3) isa pa tuwing ikatlong taon para sa kaginhawahan ng ang mahihirap. 11. Sa ikapitong taon ay walang ikapu sa Lumang Tipan. Dahil ang lupain ay mananatiling hindi naaani at ang mga puno ay hindi rin naaani tuwing ikapitong taon, walang ikapu sa Lumang Tipan mula sa lupain sa ikapitong taon (Exodo 23:11; Levitico 25:11-12). 12. Walang ikapu para sa mga sahod. Ang Lumang Tipan at Bagong Tipan na Kasulatan ay walang sinasabi tungkol sa isang ikapu mula sa sahod, kita mula sa kalakalan o pamumuhunan, o tungkol sa ani ng lupain \"sa labas\" ng Lupang Pangako. 13. Walang ikapu para sa mga mahihirap. Ang Lumang Tipan ay hindi kailanman nag-utos sa mga dukha na \"magbigay ng ikapu\" (maaari silang magbigay ng \"mga handog,\" ngunit hindi kinakailangan na magbigay ng ikapu, Levitico 5:11-13; 14:21; 7:8), sa halip ang mga ito ay tatanggap mula sa ikapu, mga handog, napupulot, at biyaya ng Israel. 14. Kamalig para sa mga ikapu 8
Ikapu (pangmaramihan). Ang kamalig ay kung saan ini-imbak ang \"agrikultura\" na ikapu sa Lumang Tipan. Pansinin muli, binibigyang-diin ng ikapu ang ani ng agrikultura. 15. Mateo 23:23. Nang pinag-uusapan ang ikapu ng menta, anis, at kumin (Mateo 23:23; Lucas 11:41-42), si Jesus ay nagsasalita sa mga Pariseo ukol sa pagbibigay ng ikapu mula sa menta, anis, at kumin ayon sa ginagawa sa Lumang Tipan. Ang ibig sabihin ni Jesus ay hindi tunay na katuwiran para sa mga Pariseo ang kanilang pagbibigay ayon sa pagsunod sa kautusan. Hindi sila nagbibigay nang may tamang puso, kung hindi, sila ay gumagawa ng mga gawa ng katarungan, awa, at pananampalataya. 16. Marcos 14:41-44. Ang balo na nagbigay ng lahat (Marcos 14:41-44). Nagbigay siya ng isang kusang-loob na handog, hindi isang ipinag-uutos na ikapu sa Lumang Tipan at Bagong Tipan. 17. Ang Lucas 18:12 ay kadalasang ginagamit para sabihin na ang isang Kristiyano ngayon ay dapat magbigay ng ikapu sa \"lahat ng aking kinita\" (Lucas 18:12). Gayunpaman, alam natin sa pag- aaral ng Lumang Tipan iyon hindi kailanman hinihiling ng kautusan ang isang ikapu sa \"lahat ng aking kinita,\" ngunit sa mga partikular na bagay na pang-agrikultura sa Israel (Levitico 27:30-33; Mga Bilang 18:21-25; Deuteronomio 14:22-29; cf. Deuteronomio 12:19). 9
Nelson P. Maranan 18. Panata ng Ikapu. Siyempre, mayroong iba't ibang mga handog dahil sa mga panata na ibinigay. Depende sa panata, ang mga ito ay maaaring sapilitan. Kung ang isang tao ay nangakong magbibigay ng ikapu ng 10% sa buong buhay niya, sapilitan silang magbibigay ng 10% hanggang kamatayan, atbp. 19. Hindi nagbigay si Jesus ng sapilitang ikapu. Si Jesus ay hindi nagbigay ng kaniyang \"ikapu.\" 20. Ilang buod ng mga pinag-uusapan. Itinakda ng Diyos ang mga tuntunin ng ikapu na hindi maaaring at hindi dapat gamitin ngayon: Ang karamihan ng Iglesiya ay hindi nakatira sa Lupang Pangako. Ang tribong Levita ay hindi na nagpapatuloy. Walang gitnang Templo. Karamihan sa mga Kristiyano ay walang ani ng agrikultura mula sa Lupang Pangako. Itinigil sa Hebreo 8 ang ipinag-uutos na ikapu, dahil wala na ang saserdoteng Levita na at mayroon na ngayong mas higit na Saserdote. Walang ikapu sa suweldo, sahod, o \"lahat ng mayroon ako\" atbp. sa Kasulatan. Ang mga mahihirap ay hindi kinakailangang magbigay ng ikapu. Pansinin na ang mga paratang na ito ay batay sa ikapu sa Kautusan ni Moises. Ang lahat ng mga paratang na ito ay 10
Ikapu masasagot kung ipagpapatuloy mo ang pagbabasa ng aklat na ito at napagtanto ang mga sangkap na nauugnay sa pagbibigay ng ikapu. “At tungkol sa inyo, ang pagkapahid na sa kaniya'y inyong tinanggap ay nananahan sa inyo, at hindi ninyo kailangang kayo'y turuan ng sinoman; nguni't kung paanong kayo'y tinuturuan ng kaniyang pahid tungkol sa lahat ng mga bagay, at siyang totoo, at hindi kasinungalingan, at kung paanong kayo'y tinuruan nito, ay gayon kayong nananahan sa kaniya.” — 1 Juan 2:27 Bilang karagdagan sa mga paratang na ito, may mga kasapi ng iglesiya na nagkaroon ng malungkot na karanasan ukol sa ikapu, na nakadagdag sa kalituhan. Ang mga paksang ito ay hindi tatalakayin dito dahil ang mga ito ay tatalakayin ng mga pastor sa mga espesyal na kaso sa kani-kanilang mga iglesiya habang sila ay ginagabayan ng Espiritu Santo. 1. Ang mga pastor ay kadalasang nagbibigay ng natatanging pansin sa mga taong nagbabayad ng malaking ikapu kaysa sa mga mga nagbibigay ng mas kaunti. 2. Malakas na pangangaral ukol sa ikapu at ang sumpa na nauugnay sa hindi pagbibigay ng ikapu. 11
Nelson P. Maranan 3. Marangyang paggastos ng mga ikapu at mga handog. 4. Ang mga pastor ay walang pananagutan sa iglesia kung paano niya ginugugol ang mga ikapu at mga handog. 5. Sabi ng isang pastor, \"Kung mayroon ka lamang 10 kasaping guro, mayroon kang nang suweldo ng isang guro.\" Ang Iglesiya ay maaaring mahilig sa pagkita ng pera kaysa sa pagliligtas ng mga kaluluwa. 12
Ang Konsepto ng Ikapu Kabanata 2 A ng konsepto ng ikapu, o pagbibigay ng bahagi ng kita o ari-arian ng isang tao, ay may mahabang kasaysayan sa loob ng iba't ibang relihiyosong tradisyon. Bagama't totoo na ang ikapu ay binanggit sa Bibliya at nauugnay sa mga kilalang tao tulad ni Abraham, mahala‐ gang tandaan na ang mga pagpapaliwanag at gawi ng pagbibigay ng ikapu ay maaaring magka-iba sa iba't ibang pangkat ng relihiyon. Ang salita \"ikapu\" ay nangangahulugan ng \"isang ikasam‐ pung bahagi.\" Ang \"ikapu\" ay isang ikasampu ng kita ng isang tao. Gayunpaman, ang \"ikapu\" ay hindi lamang mula sa ating kita. Noong panahon ng Bibliya, ang \"ikapu\" ay isa ring ikasampung bahagi ng mga pananim ng isang tao at bunga ng mga puno. (Levitico 27:30-32; Bilang 18:21,26; Deuteronomio 14:22-29 ). Ayon sa Deuteronomio 14:22, ang \"ikapu\" ay isang ikasampu ng lahat ng ani na natanggap ng mga tao. Maaari mong ibigay ang \"ikapu\" ang iyong kita, mga 13
Nelson P. Maranan pananim, mga hayop, at maging ang iyong oras. Kapag ibinigay natin ang ating \"ikapu\", kinikilala natin na pinagpala tayo ng Diyos1. “At iyong kakanin sa harap ng Panginoon mong Dios, sa dakong kaniyang pipiliin na patatahanan sa kaniyang pangalan, ang ikasangpung bahagi ng iyong trigo, ng iyong alak at ng iyong langis, at ang mga panganay sa iyong bakahan at sa iyong kawan; upang magaral kang matakot sa Panginoon mong Dios na palagi.” — Deuteronomio 14:23 Sa Lumang Tipan ng Bibliya, ang pagsasagawa ng ikapu ay inilarawan sa ilang pagkakataon. Halimbawa, sa aklat ng Genesis, binanggit na ibinigay ni Abraham ang ikasampung bahagi ng kanyang mga samsam kay Melquisedec, na isang saserdote ng Diyos (Genesis 14:18-20). Ito ay madalas na nakikita bilang isang unang halimbawa ng ikapu. Nang maglaon, sa aklat ng Levitico, ang ikapu ay binalangkas bilang isang utos para sa mga Israelita (Levitico 27:30-33). Ang Kautusan ni Moises, na ibinigay sa mga Israelita, ay may kasamang tiyak na mga tagubilin para sa pagbibigay ng ikapu, kasama na ang hiling na magbigay ng ikasampung bahagi ng kanilang ani, mga alagang hayop, at kita upang itaguyod ang mga Levita, na mga saserdoteng tribo. Totoo na ang ikapu ay isinagawa noong panahon ng Saserdoteng Levitico, na bahagi ng Kautusan ni Moises. Ang mga Levita ay hindi binigyan ng 14
Ikapu bahagi ng lupain, kaya ang ikapu ay inilaan para sa kanilang ikabubuhay at itaguyod sa paggana ng palakad ng relihiyon. Gayunpaman, nararapat na tandaan na ang pagbibigay ng ikapu ay malapit na nauugnay sa partikular na konteksto ng relihiyon at kultura ng sinaunang Israel. Sa teolohiyang Kristiyano, may magkakaibang pananaw sa paggamit ng ikapu sa kasalukuyang panahon. Ang ilang mga Kristiyanong sekta at ilang mga tao ay itinataguyod pa rin ang ikapu bilang isang espirituwal na gawain, na isinasaalang- alang ito bilang isang paraan upang parangalan ang Diyos at itaguyod ang gawain ng iglesiya. Iba naman ang pagpapali‐ wanag ng ilan sa mga aral ng Bagong Tipan at naniniwala na ang pagbibigay ng ikapu ay hindi na kailangan ng mga Kris‐ tiyano ngunit ang pagbibigay ng mga handog ay dapat gawin ng may masaya at bukas-palad na puso. Taliwas sa palagay ng marami, ang ikapu ay hindi nagsimula sa “Kautusan”, sa halip ay isinagawa ito ni Abraham ng 430 taon bago pa ang kautusan (Genesis 14:18- 20) at nagpatuloy hanggang kay Jacob (Genesis 28:20-22) at sa wakas sa pamamagitan ng tribo ni Levi at ng Saserdoteng Levitico. “At si Melquisedec, na hari sa Salem, ay naglabas ng tinapay at alak; at siya'y saser‐ dote ng Kataastaasang Dios. At binas‐ basan niya siya na sinabi, Pagpalain si Abram ng Kataastaasang Dios, na may-ari ng langit at ng lupa: At purihin ang Kataastaasang Dios, na nagbigay ng iyong mga kaaway sa iyong kamay. At binigyan 15
Nelson P. Maranan siya ni Abram ng ikasangpung bahagi ng buong samsam.” — Genesis 14:18-20 Ginamit ng Diyos ang alituntunin ng \"mga handog\" kapag tinuturuan si Moises kung paano kukuha ng mga kagamitan para sa pagtatayo ng tabernakulo (Exodo 25:1-8) at kalaunan ay sa Templo ni Solomon. Ang paksa ng “mga ikapu at mga handog” ay malawakang ginagawa ngunit kadalasang hindi nauunawaan ang layunin at paggagamitan nito ayon sa mga banal na kasulatan2. 16
Nagbigay si Abram ng Ikapu ng Lahat Kabanata 3 S imulan natin ang talakayan kung paano ibinigay ni Abram ang kanyang ikapu ng lahat. Noong panahon ng paghihimagsik ng mga lunsod ng Ilog Jordan, ang Sodoma at Gomorra, laban sa Elam, ang pamangkin ni Abram, si Lot, ay dinalang bilanggo kasama ang kaniyang buong sambahayan ng sumasalakay na mga puwersang Elamita. Dumating ang hukbong Elamita upang kunin ang mga samsam sa digmaan, pagkatapos na matalo ang mga hukbo ng hari ng Sodoma. Apat na hari (Genesis 14:1-10), Amraphel ng Babylonia, Arioch ng Ellasar, Chedorlaomer ng Elam, at Tidal ng Goiim, ay nakipagdigma laban sa limang iba pang hari: Bera ng Sodoma, Birsha ng Gomorra, Shinab ng Adma, Shemeber ng Zeboiim, at ang hari ng Bela o Zoar. Kinuha ng apat na hari ang lahat ng bagay sa Sodoma at Gomorra (Genesis 14:11), kasama ang pagkain, at umalis. Si Lot, na pamangkin ni Abram, ay nakatira sa Sodoma, kaya kinuha nila siya at lahat ng kanyang ari-arian (Genesis 14:12). 17
Nelson P. Maranan Nang marinig ni Abram na nahuli ang kanyang pamangkin, tinipon niya ang lahat ng lalaking mandirigma sa kanyang kampo, 318 lahat, at hinabol ang apat na hari hanggang sa Dan (Genesis 14:14). Matapos talunin ang mga ito, ibinalik niya ang lahat ng nasamsam na nakuha. Ibinalik din niya ang kanyang pamangkin na si Lot at ang kanyang mga ari-arian, kasama ang mga babae at ang iba pang mga bilanggo (Genesis 14:16). Nang bumalik si Abram mula sa kanyang tagumpay, sinabi ng hari ng Sodoma kay Abram, \"Iyo na ang lahat ng bagay na nakuha mo, subalit ibalik mo sa akin ang lahat ng mga tauhan ko.\" Sumagot si Abram na hindi siya kukuha ng anuman mula sa nasamsam ng Sodoma, maliban sa ginamit ng kanyang mga tauhan at mga bahagi ng kanyang mga kapanalig (Genesis 14:21-24). At binigyan ni Abram si Melquisedec (na hari ng Salem at isa ring saserdote ng Kataas-taasang Diyos) ng ikasampung bahagi ng lahat ng nasamsam na kanyang nabawi. Ang biyayang ibinigay ay malinaw na nagsasaad na ang Panginoon ang may pananagutan sa tagumpay na ito, isang bagay na malinaw at alam na ni Abram. Tumugon si Abram sa pamamagitan ng ikapu sa nasamsam na nabawi niya mula sa apat na hari ng silangan. Ibinigay niya ang sampung porsyento ng lahat ng ito sa saserdote ng Diyos, si Melquisedec. Sa isang saserdote o opisyal na tagapamagitan sa gitna ng Diyos at niya na ibinigay ni Abram ang ikasam‐ pung bahagi ng samsam—isang tanda ng kanyang pasasalamat at bilang parangal sa isang banal na kautusan (Kawikaan 3:9)1. Maaaring ito ay isang nakagawiang tugon sa isang pagpapala sa panahong ito2. O ito ay ginaya ng mga pagano noong mga huling panahon3. O ang kaugalian ng pagbibigay 18
Ikapu ng ikapu, o ikasampung bahagi, sa saserdote, o sa santuwaryo, ay napakalawak noong sinaunang panahon. Ang mga bakas nito ay matatagpuan sa Assyria at Babylonia. Nanaig ito sa mga Griyego4. “Parangalin mo ang Panginoon ng iyong tinatangkilik, at ng mga unang bunga ng lahat mong ani:” — Kawikaan 3:9 “Parangalan mo ang Panginoon ng iyong kapital at sapat [mula sa matuwid na paggawa] at ng mga unang bunga ng lahat ng iyong kinikita;” — Kawikaan 3:9, Tinagalog mula sa Ampli!ed Bible Classic Tiyak na hindi ito hinihiling kay Abram. Bilang nanalo, ang mga samsam ng digmaan ay maaaring angkinin niya. Pinili niyang huwag gawin ito. Pinatutunayan ng Kasulatan na ang Diyos ay nagtatag ng isang hanay ng mga kautusan na kinilala ni Abraham. Maliwanag, malamang na alam ni Abraham na ang ikapu ay para sa Diyos dahil sa ilang kautusan na itinatag ng Diyos kay Abraham. Oo, pinili niyang sundin ang mga kautusan na iyon, ngunit maliwanag na itinatag ito ng Diyos bago pa man ang Kautusang ni Moises. Sa buong Aklat ng Genesis, may mga lalaki at babae na alam kung ano ang pangangalunya, alam nila na mali ang 19
Nelson P. Maranan magsinungaling at magnakaw. Ang kautusan ni Abraham ay may bisa. Maaarin na ang Kautusan ni Moises at ang mga kautusan noong panahon ni Abraham ay iisa at pareho. Hindi nagbabago ang Diyos. Si Abraham ay may tala ng pagsunod sa mga kautusan ng Diyos (Genesis 26:5). \"Sapagka't sinunod ni Abraham ang aking tinig, at ginanap ang aking bilin, ang aking mga utos, ang aking mga palatun‐ tunan at ang aking mga kautusan. Hindi lamang sinunod ni Abraham ang tahasang sinabi ng Diyos sa kanya na gawin (halimbawa, pag-alis sa kanyang lupang tinubuan at handang ihandog si Isaac), ngunit sinunod din niya ang mga kautusan ng Diyos. Nangangahulugan iyon na hindi ito isang beses na pangyayari. Ang buhay ni Abraham ay nagpapakita ng katapatan ng kanyang pagsunod sa mga kautusan ng Diyos. Ipinakita nito na ang mga kautusan ng Diyos ay umiral na bago pa ito ibinigay sa Israel sa pamamagitan ni Moises. Napatunayan ni Abraham ang kanyang sarili sa Diyos sa paglipas ng panahon, at alam at inaasahan ng Diyos na gagawin ng mga anak ni Abraham ang parehong mga bagay na ginawa ni Abraham. Sa paglipas ng panahon, ang apo ni Abraham na si Jacob, ang isa kung saan matutupad ang tipan, ay nangako rin na magbibigay ng ikasampung bahagi sa Diyos. Ang pagbibigay ni Jacob ng ikasampung bahagi ay nagpapahiwatig ng kanyang pasasalamat sa Diyos sa pangakong makakasama niya at pangangalagaan siya. 20
Ikapu “At si Jacob ay nagpanata, na sinasabi, Kung sasaakin ang Dios, at ako'y iingatan sa daang ito na aking nilalakaran, at ako'y bibigyan ng tinapay na makakain, at damit na maisusuot, Na ano pa't ako'y makabalik na payapa sa bahay ng aking ama, ay ang Panginoon nga ang magiging aking Dios, At ang batong ito na aking itinayo na pinakaalaala ay magiging bahay ng Dios; at sa lahat ng ibigay mo sa akin ay walang pagsalang ang ikasang‐ pung bahagi ay ibibigay ko sa iyo.” — Genesis 28:20-22 Ang mahalaga sa ikapu ni Abraham ay nauna ito sa pagbibigay ng Kautusan kay Moises ng humigit-kumulang apat na raang taon. Ang kautusan ng ikapu ay isinama sa mga kautusan ni Moises (Levitico 27:30-33). Ang ikapu ay hindi nagsimula bilang Kautusang ni Moises, at hindi rin ito dapat tingnan bilang ganoon. Ang Kautusan ni Moises ay sumunod lamang sa pagsasagawa ni Abraham at Jacob at pinapangasi‐ waan ang halaga ng ikapu. Sa isang punto, ang Israel ay kinakailangang magbigay ng tatlong magkakaibang ikapu na halos dalawampu't tatlong porsyento ng kanilang kita. 21
Sinunod ni Abraham ang Diyos ng Hindi lang Minsan Kabanata 4 K aramihan sa mga mambabasa ay nakaligtaan ang buong kahalagahan ng sinabi ng Diyos tungkol sa pagsunod ni Abraham sa Genesis 26:5, daan- daang taon bago nakipag-usap ang Diyos kay Moises at Israel sa Bundok ng Sinai: \"Sinunod ako ni Abraham at tinupad ang aking mga bilin, ang aking mga tuntunin, ang aking mga batas at ang aking mga utos.” — Tinagalog mula sa NIV Ang mga salitang Hebreo na ginagamit ng Diyos dito ay lalong mahalaga. \"Tinupad ni Abraham ang aking mga bilin 22
Ikapu [miš·mar·tî], ang aking mga tuntunin [miṣ·wō·ṯay], ang aking mga batas [ḥuq·qō·w·ṯay] at ang aking mga utos [wə·ṯō·w·rō·ṯāy].”1 Kapansin-pansin na ito mismo ang paraan kung saan ang pagsunod sa Tipan ng Sinai ay ipinahayag sa Deuteronomio 11:1: “Ibigin mo si Yahweh na iyong Diyos at tuparin ang kanyang mga bilin [miš·‐ mar·tōw], ang kanyang mga tuntunin [wə·ḥuq·qō·ṯāw], ang kanyang mga batas [ū·miš·pā·ṭāw] at ang kanyang mga utos [ū·miṣ·wō ·ṯāw] palagi.”2 Kaya si Abraham ay isang halimbawa ng isa na nagpa‐ pakita ng kautusan na nakatanim sa kanyang kalooban (Jere‐ mias 31:33). Siya ang sukdulang halimbawa ng tunay na pagsunod sa kautusan, ang tao kung kanino masasabi ng Panginoon, “Tinupad ni Abraham.” Kaya, sa pamamagitan ng pagpapakita kay Abraham bilang isang halimbawa ng \"pag‐ sunod sa kautusan,\" inilalarawan nito ang kalikasan ng ugnayan ng kautusan at pananampalataya. Si Abraham, isang taong nabuhay sa pananampalataya, ay maaaring ilarawan bilang isa na tumupad sa kautusan. Si Abraham ay itinuturing na isang huwaran ng pananampalataya at pagsunod sa Diyos. Ang pagsunod ni Abraham sa mga tiyak na utos ng Diyos ay nagpapakita ng kanyang katapatan, ngunit hindi ibig sabihin ay \"ipinatupad niya ang kautusan\" sa kahulugan ng pagsunod 23
Nelson P. Maranan sa isang malawakang legal na alituntunin. Ang kanyang pananampalataya at pagtitiwala sa Diyos ay nakikita bilang pagpapaliwanag, sa halip na pagsunod sa isang partikular na alituntuning lega. Ang kanyang pagsunod sa mga utos ng Diyos, tulad ng paghahandog kay Isaac, ay nagsisilbing isang pagpapakita ng kanyang pananampalataya at pagtitiwala, sa halip na isang mahigpit na pagsunod sa kautusan. Si Abraham, na nabuhay bago itinatag ang Israel bilang isang bansa, ay sumunod sa mga saligan ng espirituwal na kautusan na kalaunan ay ibinigay sa mga Israelita. Ang mga espirituwal na kautusan na ito, tulad ng pananampalataya sa Diyos at pagsunod sa Kanyang mga utos, ay nakikita na naaangkop sa lahat ng mananampalataya sa buong kasaysayan, kabilang ang bawat Kristiyano ngayon. Gayunpa‐ man, mahalagang tandaan na habang ang mga pangunahing espirituwal na prinsipyo ay nananatiling pareho, ang mga partikular na seremonyal at administratibong kautusan na ibinigay sa sinaunang bansang Israel ay may natatanging layunin sa loob ng kanilang konteksto sa kasaysayan at kultura. Kasama sa mga kautusan na ito ang mga pama‐ malakad para sa tabernakulo o mga seremonya sa templo, ang sistema ng paghahain, at ang pambansang mga kautusan sa pamamahala para sa iba't ibang aspeto ng buhay sa Israel. Sa pagdating ni Jesukristo at sa pagtatatag ng bagong tipan, nagkaroon ng makabuluhang pagbabago sa kung paano nauunawaan ang pagsamba at kaugnayan sa Diyos. Tinupad ni Jesus ang simboliko at seremonyal na aspeto ng kautusan ng Lumang Tipan sa pamamagitan ng Kanyang sakripisyo ng kamatayan at muling pagkabuhay. Bilang resulta, ang pisikal na templo at ang mga nauugnay na ritwal nito ay hindi na 24
Ikapu sentro ng pagsamba sa Diyos para sa mga Kristiyano. Sa halip, nauunawaan ng mga mananampalataya na ang kanilang mga katawan ay mga templo ng Banal na Espiritu (1 Corinto 6:19) at ang pagsamba ay dapat isagawa sa espiritu at katotohanan (Juan 4:23-24). Sa Kristiyanismo, ang pakay ay sa isang personal na ugnayan sa Diyos sa pamamagitan ni Jesukristo at pamumuhay ayon sa mga alituntunin ng pag-ibig, biyaya, at katuwiran. Ang mga Kristiyano ay hindi nakatali sa mga sere‐ monyal na kautusan at ritwal ng Lumang Tipan, dahil ang mga ito ay natupad na kay Kristo. Gayunpaman, ang mga moral na alituntunin at wastong mga aral na matatagpuan sa buong Bibliya, kabilang ang Lumang Tipan, ay patuloy na gumagabay sa buhay ng mga Kristiyano. 25
Pagsunod sa Pananampalataya Kabanata 5 S i Abraham ang ating unang ama sa pananampalataya. “Si Abraham ay sumampalataya kay Yahweh, at dahil dito, siya'y itinuring ni Yahweh bilang isang taong matuwid” (Genesis 15:6; Roma 4:22; Galacia 3:6; Santiago 2:23 ). Kailan ito naganap? Bago ba o pagkatapos tuliin si Abraham? Ito ay bago, hindi pagkatapos. Siya ay tinuli nang maglaon, at ang kanyang pagtutuli ay isang tanda upang ipakita na dahil sa kanyang pananampalataya ay tinanggap siya ng Diyos bilang matuwid bago siya tinuli. At kaya si Abraham ang espirituwal na ama ng lahat ng naniniwala sa Diyos at tinanggap niya bilang matuwid (Galacia 3:7-9), kahit na hindi sila tuli. Siya rin ang ama ng mga tinuli, samakatuwid nga, ng mga, bukod sa pagiging tuli, ay namu‐ muhay din ng kaparehong pamumuhay ng pananampalataya na nabuhay ang ating amang si Abraham bago siya tinuli. “Talastasin nga ninyo na ang mga sa 26
Ikapu pananampalataya, ang mga yaon ay mga anak ni Abraham. At sapagka't ipinakita na ng kasulatan, na aariing-ganap ng Dios ang mga Gentil sa pamamagitan ng pananampalataya, ay ipinangaral na nang una ang evangelio kay Abraham, na sinasabi, Sa iyo ay pagpapalain ang lahat ng mga bansa. Kaya't ang mga sa pananampalataya ay pinagpapala kay Abraham na may pananampalataya. Upang sa mga Gentil ay dumating ang pagpapala ni Abraham na kay Cristo Jesus; upang sa pamamagitan ng pananampalataya ay tanggapin natin ang pangako ng Espiritu. Ngayon kay Abraham nga sinabi ang mga pangako, at sa kaniyang binhi. Hindi sinasabi ng Dios, At sa mga binhi, na gaya baga sa marami; kundi gaya sa iisa lamang, At sa iyong binhi, na si Cristo. At kung kayo'y kay Cristo, kayo nga'y binhi ni Abraham, at mga tagapagmana ayon sa pangako.” — Galacia 3:7-9, 14, 16, 29 Ngayon, bilang mga Kristiyano, hindi tayo kilala bilang mga anak ni Moises, kundi bilang mga anak ni Abraham. Dapat nating matanto, kung gayon, na ang tunay na mga inapo ni Abraham ay ang mga taong may pananampalataya. Ito ay isinulat hindi lamang para sa kanyang kapakanan 27
Nelson P. Maranan (Roma 4:23-25). Hindi lamang para sa kapakinabangan ni Abraham na ipinahayag siya ng Diyos na matuwid sa pamam‐ agitan ng pananampalataya; siya ay isang halimbawa na inaanyayahan tayong sumunod – ito ay para din sa atin. Ang pananalig ni Pablo ay maluwalhati: “Ngayo'y hindi lamang dahil sa kaniya isinu‐ lat, na sa kaniya'y ibinilang; Kundi dahil din naman sa atin, na ibibilang sa ating mga nagsisisampalataya sa kaniya na bumuhay na maguli sa mga patay, kay Jesus na ating Panginoon, Na ibinigay dahil sa ating mga kasuwayan, at binuhay na maguli sa ikaaaring-ganap natin.” Hindi ba tayo tinawag upang lumakad sa mga hakbang ng pananampalataya ng ating amang si Abraham? Sinang- ayunan ni Jesus ang mga gawa ni Abraham. Sinabi ni Jesus kung tayo ay mga anak ni Abraham, inaasahan tayong gawin ang mga gawa ni Abraham. “...Kung kayo'y mga anak ni Abraham, ay gagawin ninyo ang mga gawa ni Abraham.” — Juan 8:39 Napakalinaw na tinawag tayong gawin ang mga gawa ni Abraham. Ang mga gawa ni Abraham ay hindi mga gawa ng kautusan o personal na mga gawa. Ang mga ito ay patunay ng 28
Ikapu pagsunod sa pamamagitan ng pananampalataya sa Diyos. Ang kanyang pananampalataya ay ipinaliwanag sa Aklat ni Santiago. Walang pagsalungat! Ang Santiago 2:24 na nagsasabi, \"Diyan ninyo makikita na itinuturing na matuwid ang isang tao dahil sa kanyang mga gawa at hindi dahil sa pananampalataya lamang,\" ay tiyak na totoo kapag ang \"mga gawa\" ay nangangahulugang mga gawa ng pagsunod sa Diyos. Yung mga nagtataglay ng \"pagtalima sa pananampalataya\" (Roma 16:26) ay walang anuman na ikagagalak ng Diyos. “Datapuwa't nahayag na ngayon, at sa pama‐ magitan ng mga kasulatan ng mga propeta, ayon sa ipinagutos ng Dios na walang hanggan, ay ipinakilala sa lahat ng mga bansa upang magsitalima sa pananampalataya:” — Roma 16:26 29
Unang Tala ng Pagbibigay sa Panginoon Kabanata 6 A ng unang tala ng pagbibigay sa Panginoon ay matatagpuan sa Genesis 4. Si Abel ay isang taga‐ pag-alaga ng tupa at si Cain naman ay isang magsasaka ng lupa. Ang agrikultura at ang pag-aalaga ng mga hayop ay isinagawa ng mga pinakaunang tao. Nagdala si Abel ng handog na dugo (ang panganay ng kanyang kawan) at si Cain ay nagdala ng handog na mga pananim (ang bunga ng lupa). Ipinapalagay ng marami na ito ang pagkakaiba sa pagitan ng kanilang mga handog, ngunit ang mga handog na butil ay katanggap-tanggap sa harap ng Diyos (tulad ng makikita sa Levitico 2), bagaman hindi bilang pagbabayad- sala para sa kasalanan. Ang pagkakaiba sa pagitan ng kanilang mga handog ay hindi naman sa uri ng pag-aalay kundi sa puso at saloobin sa likod nila. Sinasabi ng Bibliya na ang Diyos ay nasiyahan kay Abel at sa kanyang handog hindi niya kinalugdan si Cain at ang handog nito (Genesis 4:4-5). Ang dahilan nito ay hindi 30
Ikapu tahasang binanggit, ngunit karaniwang nauunawaan na kinalugdan ng Diyos ang handog ni Abel dahil ibinigay ito nang may pananampalataya at tapat na puso, samantalang ang handog ni Cain ay kulang sa parehong katapatan at pananampalataya (Hebreo 11:4). Sa mga huling bahagi ng bibliya, gaya ng Levitico 2, ang mga handog na butil ay talagang inilarawan bilang mga katanggap-tanggap na handog sa Diyos. Gayunpaman, maha‐ lagang tandaan na ang konteksto ng mga handog na ito ay iba sa sitwasyon kina Cain at Abel. Ang Levitico ay nagbibigay ng tiyak na mga tagubilin para sa iba't ibang handog na gagawin sa ilalim ng Kautusang ni Moises, kabilang ang mga handog na butil bilang mga gawa ng pagsamba at pasasala‐ mat. Ang mga handog na ito ay hindi nilayon bilang pagbabayad-sala sa kasalanan kundi bilang pagpapahayag ng pagmamahal at pasasalamat. Kaya, habang ang mga handog na butil at hayop ay katanggap-tanggap sa Diyos sa magkaibang konteksto, ang pagkakaiba sa kuwento nina Cain at Abel ay nakasalalay sa saloobin at pananampalataya sa likod ng kanilang mga handog kaysa sa uri ng pag-aalay mismo. Ang salita para sa pag-aalay, minchah (binibigkas bilang min-khaw'), ay ginagamit sa pinakamalawak nitong kahulu‐ gan, na sumasaklaw sa anumang uri ng handog, parangal, o alay na maaaring dalhin ng tao. Wala alinman sa dalawang handog ang ginawa para sa kasalanan. Wala sa salaysay ang tumuturo sa direksyong ito. Malinaw na ipinaliwanag ng manunulat sa mga Hebreo kung bakit tinanggap ang handog ni Abel at tinanggihan ang handog ni Cain: 31
Nelson P. Maranan “Dahil sa pananampalataya sa Diyos, si Abel ay nag-alay ng mas mabuting handog kaysa sa inihandog ni Cain.” — Hebreo 11:4 Ang handog ni Cain ay ang pagsisikap ng patay na reli‐ hiyon, habang ang handog ni Abel ay ginawa sa pananam‐ palataya, sa pagnanais na sambahin ang Diyos sa espiritu at sa katotohanan. Sa pamamagitan ng kanyang pananampalataya, natamo ni Abel ang pagsang-ayon ng Diyos bilang isang taong matuwid, dahil sinang-ayunan mismo ng Diyos ang kanyang mga kaloob. Sa pamamagitan ng kaniyang pananampalataya, nagsasalita pa rin si Abel, kahit patay na siya. Ito, siyempre, ay hindi ikapu, sa halip ay isang handog. Ang handog na ito ay hindi isang kautusan ngunit ibinigay ng may pananampalataya sa Diyos. Pansinin na tinanggap ng Diyos ang isa, at tinanggihan ang isa. Ang Diyos ay nagtatag ng isang mahalagang simulain dito libu-libong taon bago naitatag ang Kautusan ni Moises. At ang prinsipyo ay ito: Dalhin mo sa Akin ang iyong unang bahagi; dalhin mo sa Akin ang iyong pinakamagandang bahagi. Ito ay nagpapakita na ang handog ni Abel ay sobrang natatangi. Ang taba ng hayop ay pinahahalagahan bilang \"karangyaan\" at ibibigay sa Diyos kapag ang hayop ay ihain (Levitico 3:16-17 at Levitico 7:23-25). Ang pagsunog ng taba bilang hain sa harap ng Diyos ay tinatawag na isang masarap na amoy para sa Pangi‐ noon (Levitico 17:6). Ang pag-aalay ni Cain ay walang alin‐ langan na mas nakalulugod; Ang kay Abel ay naging madugo. 32
Ikapu Ngunit ang Diyos ay higit na tumitingin sa pananampalataya sa puso kaysa sa masining na kagandahan. 33
Ang Ikapu Ngayon Kabanata 7 P angkaraniwang maisip na ang sinuman ay maaari lamang magbigay ng ikapu o ng mga handog kapag may natanggap. Ang \"Lahat ng mong ani\" sa Kawikaan 3:9 ay maaaring anumang produkto, ani, mga pananim (karaniwan sa lupa), sahod, kinita, pakinabang (ng karunungan), produkto ng mga labi. Sa pagsasalin ng KJV, ang \"ani\" ay ginagamit ng 23 beses,\"prutas\" 13 beses, \"kita\" 5 beses, at \"makakuha\" minsan. Ang ani na ito ay maaaring mga bagay na ginawa o pinalago, lalo na sa pamamagitan ng pagsasaka mula sa mga bukid, mga alagang hayop (mga baka, tupa atbp.), pera o sahod, interes mula sa mga pamumuhunan, Social Security at mga tseke mula sa suportang pinansiyal, mga bonus, o anumang bagay na kumakatawan sa anumang natanggap. Noong panahon ng Bibliya, ang mga ikapu ay kadalasang ibinibigay sa anyo ng mga ani ng agrikultura, hayop, o iba pang mga kalakal. Gayunpaman, sa modernong panahon, 34
Ikapu ang mga ikapu at mga handog ay karaniwang ibinibigay na pera. Ito ay dahil ang pera ay naging pangunahing daluyan ng pagpapalitan at ang pinakapraktikal na paraan ng pagtaguyod sa mga institusyong panrelihiyon at sa kanilang mga gawain. Karaniwang paniniwala na ang lahat ng tinataglay natin ay pag-aari ng Diyos at ang Diyos ang may pananagutan sa anumang pagpapalang natatanggap natin. Itinatampok ng Deuteronomio 8:17-18 ang paniniwala na ang Diyos ang nagbibigay sa atin ng kakayahan at pagkakataong magkaroon ng kayamanan. Hinihikayat nito na kilalanin ng bawat isa na ang kaniyang mga nagawa at pag-aari ay resulta ng mga pagpapala ng Diyos, at maging tapat na mga katiwala sa kung ano ang ibinigay sa kanila. “At baka iyong sabihin sa iyong puso, Ang aking kapangyarihan at ang lakas ng aking kamay ang siyang nagbigay sa akin ng kayamanang ito. Kundi iyong aalala‐ hanin ang Panginoon mong Dios, sapag‐ ka't siya ang nagbigay sa iyo ng kapangyarihan upang magkaroon ka ng kayamanan; upang kaniyang papagtibayin ang kaniyang tipan na kaniyang isinumpa sa iyong mga magu‐ lang, gaya nga sa araw na ito.\" — Deuteronomio 8:17-18 “Ang lupa ay sa Panginoon at ang buong 35
Nelson P. Maranan narito; ang sanglibutan, at silang nagsisi‐ tahan dito.” — Awit 24:1 “Sapagka't bawa't hayop sa gubat ay akin, at ang hayop sa libong burol. Nakikilala ko ang lahat ng mga ibon sa mga bundok: at ang mga mabangis na hayop sa parang ay akin. Kung ako'y magutom ay hindi ko sasaysayin sa iyo: sapagka't ang sanglibutan ay akin, at ang buong narito.\" — Awit 50:10-12 “Ang mayayaman sa sanglibutang ito, ay pagbilinan mo na huwag magsipagmataas ng pagiisip, at huwag umasa sa mga kaya‐ manang di nananatili, kundi sa Dios na siyang nagbibigay sa ating sagana ng lahat ng mga bagay upang ating ikagalak;” — 1 Timoteo 6:17 Ang Diyos ay kinikilala bilang ang tunay na may-ari at tagapagbigay ng lahat ng bagay sa mundo, kabilang ang mga mapagkukunan nito at lahat ng nabubuhay na nilalang. Dahil dito, pinaniniwalaan na ang mga tao ay mga tagapangasiwa o tagapangalaga lamang ng mga pagpapala at mga mapagkuku‐ nang ipinagkatiwala sa kanila ng Diyos. Ang ideya ng 36
Ikapu pangangasiwa ay nagpapahiwatig na ang mga tao ay may pananagutan na pamahalaan at gamitin ang mga pagpapalang ito sa isang responsable at wastong paraan. Mahalagang malaman na ang konsepto ng pangangasiwa ay higit pa sa materyal na pag-aari at kabilang ang iba pang aspeto ng buhay, tulad ng oras, mga talento, at mga ugnayan. Ang konsepto ng pangangasiwa ay nag-ugat sa maraming tradisyong relihiyoso at pilosopikal. Binibigyang-diin nito ang ideya na ang mga tao ay may pananagutan na pangasiwaan at pangalagaan ang mga mapagkukunan at pagpapala na ipinagkatiwala sa kanila, na kinikilala na sila ay pag-aari ng isang mas mataas na kapangyarihan o Diyos. Hinihikayat ng pananaw na ito ang bawat isa na harapin ang kanilang tungkulin bilang mga tagapag-alaga ng may pagpapakum‐ baba, pasasalamat, at wasto na responsibilidad. Napakahalaga na huwag maglagay ng labis na pagtitiwala o pag-asa sa materyal na kayamanan, dahil ito ay itinuturing na pansamantala at hindi tiyak. Sa halip, hinihikayat ang mga mananampalataya na magtiwala sa buhay na Diyos na nagbibigay ng sagana para sa kanilang mga pangangailangan. Ang pananaw na ito ay nagdudulot ng pasasalamat, kababaang-loob, at pagiging bukas-palad, na naghihikayat sa bawat isa na gamitin ang kanilang mga mapagkukunan upang gumawa ng mabuti, tumulong sa iba, at mag-ambag sa kapakanan ng iglesiya. Ang pangangasiwa ay higit pa sa materyal na pag-aari upang sumaklaw sa iba't ibang aspeto ng buhay. Kabilang dito ang matalinong paggamit ng oras, na kinikilala na ang oras ay isang mahalagang mapagkukunan na dapat gamitin nang may layunin at hindi sayangin. Ginagamit din ang pangangasiwa 37
Nelson P. Maranan sa pagpapaunlad at paggamit ng mga pansariling kahusayan at kakayahan. Iminumungkahi nito na ang bawat isa ay dapat magsikap na linangin at gamitin ang kanilang mga kasanayan sa mga paraan na positibong nakakatulong sa iglesiya, magpasigla sa iba, at magtaguyod ng katarungan at pagkakaisa. Higit pa rito, ang pangangasiwa ay sumasaklaw sa mga ugnayan, na nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagtrato sa iba nang may paggalang, pakikiramay, at pagiging patas. Hini‐ hikayat nito ang bawat isa na alagaan ang kanilang mga ugnayan, mag-alok ng tulong at pangangalaga sa mga nangan‐ gailangan, at itaguyod ang katarungang panlipunan at pagkakapantay-pantay. Ang pangangasiwa, bilang isang moral at wastong balangkas, ay nagbibigay ng patnubay para sa bawat isa na mamuhay ng may layunin at mag-ambag sa kapakanan ng iglesiya. Binibigyang-diin nito ang pagkakaugnay ng lahat ng nilalang at ang pananagutan na maging maingat sa epekto ng ating mga kilos sa ibang tao at sa kapaligiran. Sa pamamagitan ng pagtanggap sa pangangasiwa, ang bawat isa ay maaaring magsikap na gampanan ang kanilang tungkulin bilang mga tagapag-alaga at gumawa ng positibong pagbabago sa mundo. Ang pagbibigay ng ikapu at pag-aalay ay madalas na tinit‐ ingnan bilang isang paraan upang kilalanin ang pagmamay- ari at paglalaan ng Diyos. Sa pamamagitan ng pagbibigay ng bahagi ng kanilang kinikita o kayamanan pabalik sa Diyos, ipinapahayag ng mga mananampalataya ang kanilang pasasalamat, pananampalataya, at pagpayag na unahin ang mga espirituwal na halaga kaysa sa materyal na pag-aari. Ang 38
Search