เรียนรู้เพื่ออยู่กับมะเร็ง

มะเร็ง มะเร็งหรือทางการแพทยเ์ รียกวา่ เน้ืองอกร้าย เป็นกลุม่ โรคเก่ียวกบั การเจริญเติบโตของเซลลท์ ่ี ผิดปกติ จะแบง่ ตวั และเจริญเติบโต อยา่ งควบคุมไม่ได้ ก่อเป็นเน้ือร้าย และรุกรานร่างกายส่วน ขา้ งเคียง โดยมีปัจจยั เส่ียงคือ การติดเช้ือ อาหาร สารก่อมะเร็ง บหุ ร่ี สารรังสี อ่ืนๆ การรักษามะเร็งน้นั ข้ึนอยกู่ บั วตั ถุประสงคท์ างการแพทย์การรักษาหลกั มี 2 วิธี คือ 1 การรักษาเพ่ือหายขาด 2. การรักษาเพื่อบรรเทาอาการชว่ั คราว โดยการรักษาเพ่ือหายขาดน้นั เน่ืองจากมะเร็งมีหลายชนิด และระยะท่ีเป็น ในระยะแรกมีโอกาส หายได้ เช่น มะเร็งเมด็ โลหิต มะเร็งต่อมน้าเหลือง ซ่ึงรักษาดว้ ยยาเคมี มะเร็งลาไส้ มะเร็งปอด มะเร็งเตา้ นม ซ่ึงรักษาดว้ ยการผา่ ตดั ร่วมกบั การให้เคมีบาบดั ส่วนการรักษาเพื่อบรรเทาอาการ ชวั่ คราว ที่ไม่สามารถรักษาใหห้ ายได้ เป้าหมายคือให้กอ้ นมะเร็งไม่โตข้ึนหรือมีการแพร่กระจาย ไปยงั อวยั วะส่วนอื่น ลดการเจ็บปวด และใหม้ ีชีวิตยืนยาวข้ึน มีคุณภาพชีวิตท่ีดีข้ึน โดยการรักษา มะเร็งน้นั มีท้งั หมด 3วิธี คือ การใหย้ าเคมีบาบดั การผา่ ตดั การฉายแสง ข้ึนอยกู่ บั แพทยจ์ ะ พิจารณาวา่ ใชว้ ิธีไหนในการรักษา บางรายอาจใชก้ ารรักษาหลายวิธีรวมกนั การได้รับยาเคมบี าบัด เคมีบาบดั (Chemotherapy) หมายถึง ยาที่ต่อตา้ นหรือทาลายเซลลม์ ะเร็ง โดยยาเคมีจะเขา้ ไปออก ฤทธ์ิตา้ นหรือทาลายเซลลม์ ะเร็ง และขดั ขวางกระบวนการ โดยยบั ย้งั การแบ่งตวั ของเซลลม์ ะเร็ง ไม่ใหส้ ามารถแบง่ ตวั ได้ และตายลงในที่สุด โดยผลขา้ งเคียงของยาเคมีนอกจากจะฆ่าเซลลม์ ะเร็งแลว้ ยงั ทาลายเซลลป์ กติท่ีแบง่ ตวั ไดเ้ ร็วอีกดว้ ย เชน่ เซลลเ์ มด็ เลือดตา่ งๆในไขกระดกู ซ่ึงยาเคมีบาบดั จะไปกดการสร้างเมด็ เลือดของไขกระดูก ทา ใหเ้ กิดภาวะเมด็ เลือดขาวต่ากว่าปกติ รวมถึงอาการผมร่วง ร้อนใน แผลในเยื่อบุต่างๆ อาการตา่ งๆ จะเป็นแคช่ วั่ คราว อาการจะดีข้ึนตามลาดบั

แตผ่ ลขา้ งเคียงของแตล่ ะคนจะต่างกนั ข้ึนอยกู่ บั สูตรและขนาดของยาท่ีผปู้ ่ วยไดร้ ับ ประกอบกบั ร่างกายและสภาพจิตใจของแต่ละคนดว้ ย ซ่ึงอาการขา้ งเคียงท่ีพบบอ่ ยคือ มีไข้ หนาว ออ่ นเพลีย มี จุดจ้าเลือดตามตวั คล่ืนไส้ อาเจียน เจ็บปาก เจบ็ คอ ทอ้ งเสีย อจุ จาระมีสีดา ทอ้ งผู้ ทอ้ งร่วง อาการ เหลา่ น้ีมกั เกิดหลงั จากไดย้ า7-14วนั นอกจากน้ีอาจมีอาการขา้ งเคียงอยา่ งอื่นไดอ้ ีก เช่น ผิวหนงั และเลบ็ เปลี่ยนสี ฝ่ ามือฝ่ าเทา้ มีสีคล้าและเจ็บ มีเพศสมั พนั ธย์ าก มีบตุ รยาก อารมณ์แปรปรวนเป็น ตน้ โดยผปู้ ่ วยไม่จาเป็นตอ้ งมีอาการน้ีท้งั หมดข้ึนอยกู่ บั การดูแลสุขภาพตนเองอยเู่ สมอ การ รับประทานอาหารครบ 5 หมู่ การพกั ผอ่ นเพียงพอ ซ่ึงจะชว่ ยลดผลกระทบจากยาเคมีได้ การเตรียมตวั ก่อนรับยาเคมี การเตรียมความพร้อมร่างกาย คือการเตรียมสุขภาพใหแ้ ขง็ แรงอยเู่ สมอ 1 การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เน้ือ นม ไข่ ผกั ผลไม้ ท่ีปรุงสุกและสะอาด เลี่ยงอาหารรส จดั และของหมกั ดอง 2 พกั ผอ่ นอยา่ งนอ้ ย 6-8 ชว่ั โมง ทาจิตใจใหส้ งบ 3.หากมีฟันผุ หรือเหงือกอกั เสบ ควรพบทนั ตแพทยเ์ พ่ือทาการรักษาก่อนเร่ิมรับยาเคมีบาบดั แตถ่ า้ ตอ้ งการรักษาฟันผหุ รือเหงือกอกั เสบระหว่างรับการรักษาดว้ ยยาเคมีบาบดั จะตอ้ งเจาะเลอื ดก่อน ทาฟันเพ่ือดูจานวนเกร็ดเลือด 4. ตรวจเลือดเพื่อดูความพร้อมก่อนรับยาเคมี 5. รับประทานอาหารก่อนเร่ิมรับยาเคมีบาบดั ประมาณ 2 - 3 ชม. ควรปัสสาวะให้เรียบร้อยก่อน เร่ิมรับยา 6..คุมกาเนิดทุกคร้ังก่อนมีเพศสมั พนั ธ์ 7..หากมีโรคประจาตวั หรือยาประจาท่ีตอ้ งทาน ตอ้ งแจง้ ให้แพทยท์ ราบ

การดูแลตนเองขณะได้รับยาเคมบี าบดั 1.แพทยจ์ ะให้ยาแกแ้ พก้ ่อนประมาณ 30 นาที เพื่อป้องกนั อาการแพ้ 2.ขณะไดร้ ับยาเคมี หากพบอาการผดิ ปกติ เชน่ ปวด แดง บริเวณท่ีให้ยา แน่นหนา้ อก ใจสน่ั หายใจไม่ออก หรือมียาซึมออกมาบริเวณที่ให้ยา ใหแ้ จง้ พยาบาลทนั ที 3.นอนในท่าที่สบายท่ีสุด ไม่ควรเคล่ือนไหวหรือยกแขนขา้ งที่รับยามากเกินไป (ในกรณีท่ีให้ยา ทางหลอดเลือดดา) ไมเ่ ปิ ด ปิ ด หรือปรับหยดของสารน้าเอง หากสารน้าหยดเร็วปกติ หรือมี อาการปวดบวม บริเวณท่ีไดร้ ับสารน้าควรแจง้ ให้เจา้ หนา้ ที่ทราบทนั ที การดูแลตนเองหลังได้รับยาเคมบี าบดั เม่ือไดร้ ับยาเคมีบาบดั แลว้ ควรดูแลตนเอง สงั เกตอาการขา้ งเคียง อาการข้างเคยี งของยาเคมบี าบัด อาการไข้ คือการท่ีมีอณุ หภมู ิกาย มากกว่า 38 องศาเซลเซียส อาจเกิดจากการติดเช้ือ หรืออาการ ของโรคมะเร็งเอง วธิ ีปฏบิ ตั ติ วั คือ ลา้ งมือใหส้ ะอาด หลีกเลี่ยงการอยใู่ นบริเวณที่มีคนแออดั หรือเป็นหวดั รักษา ความสะอาดร่างกาย รับประทานอาหารที่ปรุงสุกสะอาด งดของหมกั ดอง และหากมีไขร้ ีบมาพบ แพทยเ์ พื่อตรวจเลือดดูค่าเมด็ เลือดขาว ถา้ เมด็ เลือดขาวต่า แพทยอ์ าจฉีด ยาปฎิชีวนะให้ หรืออาจ ลดความเสี่ยงของการติดเช้ือดว้ ยการฉีดยากระตนุ้ เมด็ เลอื ดขาวให้

โลหิตจาง อาการซีด เหนื่อยง่าย หวั ใจเตน้ เร็ว เจ็บหนา้ อก มึนศีรษะ มีเลือดออกทางเดินอาหาร อุจจาระมีสีดา แต่อาการท่ีพบบ่อยที่สุด คือ ออ่ นเพลีย สาเหตุ เกิดจากเมด็ เลือดแดงมีจานวนลดลง ซ่ึงอาจเป็นผลขา้ งเคียงของยาเคมีบาบดั โรคมะเร็งเองก็อาจทาใหจ้ านวนเมด็ เลือดแดงต่าลงได้ เช่นเดียวกนั วธิ ีปฏิบตั ติ วั - รับประทานอาหารที่มีธาตเุ หลก็ มาก เช่น ตบั ผกั ใบเขียว อาหารท่ีมีโปรตีน และวิตามินสูง - พกั ผอ่ นใหเ้ พียงพอ และออกกาลงั กายสม่าเสมอ - ทากิจกรรมต่าง ๆ ตามปกติ แตป่ รับให้ เหมาะสมกบั สภาพร่างกาย วธิ ีการรักษา โดยการให้เลือด หรือยาฉีดกระตุน้ การสร้างเมด็ เลือดแดง มจี ุดเลือดหรือจา้ เลือด อาการ มีจุดเลือดหรือจ้าเลือดข้ึนตามตวั เลือดกาเดาไหล เลือดออกตามไรฟัน มีจุดแดงเลก็ ๆ ที่ตา ขาว ลาตวั แขนและขา ประจาเดือนมามาก เลือดจะหยดุ ไหลไดช้ า้ แมว้ ่าจะเป็นแผลขนาดเลก็ ก็ตาม สาเหตุ เกิดจากจานวนเกลด็ เลือดต่าหลงั ไดร้ ับยาเคมีบาบดั วธิ ีปฏิบตั ติ วั ป้องกนั การเกิดแผลเลือดออกหรือบรรเทาอาการ - หลีกเล่ียงกิจกรรมท่ีอาจทาใหเ้ กิดบาดแผล หรือเกิดการบาดเจ็บ - เลือกการออกกาลงั กายเบา ๆ ไมห่ กั โหม เชน่ เดิน ว่ายน้า เป็นตน้ - ใชแ้ ปรงสีฟันขนนุ่ม ๆ - ไมค่ วรซ้ือยากินเอง เชน่ แอสไพริน ยาแกป้ วดคลายกลา้ มเน้ือบางชนิดท่ีระคายเคืองกระเพาะ อาหาร เพราะจะไปรบกวนการทางานของเกลด็ เลือด - งดดื่มเครื่องด่ืมที่มีแอลกอฮอล์ วธิ ีการรักษา แพทยอ์ าจพิจารณาให้เกลด็ เลือดในรายท่ีมีจานวนเกลด็ เลือดต่า

คลื่นไส้ อาเจยี น อาการ อาจเกิดข้ึนหลงั จากไดร้ ับยา 2-3 ชว่ั โมง หรือหลงั จากรับยาแลว้ นานเป็นวนั สาเหตุ อาจเกิดจากยา โรค หรือความเครียด วธิ ีป้องกัน แพทยม์ กั จะให้ยาป้องกนั การอาเจียน ก่อนท่ีจะใหย้ าเคมีบาบดั วธิ ีปฏิบัตติ วั - รับประทานอาหารออ่ น ๆ ยอ่ ยง่าย เช่น โจ๊ก ขา้ วตม้ ขนมปัง - รับประทานอาหารเหลว ใส หรือเคร่ืองดื่มเยน็ ๆ เช่น น้าผลไม้ น้าขิง - หลีกเล่ียงอาหารกลิ่นฉุน รสจดั อาหารมนั อาหารทอดเพราะจะทาใหท้ ่านรู้สึกอยากอาเจียนมากข้ึน - ทาความสะอาดปากและฟันหลงั ทานอาหารทกุ ม้ือ - รับประทานยาแกค้ ล่ืนไสอ้ าเจียนตามแพทยส์ ง่ั หากมีอาการอาเจียนมากกวา่ 3 คร้ังต่อ 1 ชวั่ โมง อาเจียนเป็นเลือดหรือมีน้าดีปนออกมา อาเจียนมาก จนไม่สามารถรับประทานอาหารไดน้ านกวา่ 1 วนั หากมีอาการเหลา่ น้ีอยา่ งใดอยา่ งหน่ึง ควรรีบ ปรึกษาแพทยท์ นั ที

เจบ็ ปากเจบ็ คอ อาการคือ อาจมีแผลหรือมีอาการปวดแสบ ปวดร้อนในปาก ชอ่ งปากและเหงือกมี สีแดงเป็นมนั บวม และไวต่อความร้อนเยน็ ของอาหาร ริมฝีปากแห้ง มีเลือดออก มีฝ้าขาว มีหนอง หรือมีเมืองในปากมากข้ึน สาเหตุ ยาเคมีบาบดั อาจมีผลทาลายเซลลเ์ ยอื่ บุชอ่ งปากได้ วธิ ีปฏิบตั ติ วั - อมน้าแขง็ หรือรับประทานไอศกรีม - บว้ นปากดว้ ยน้าเกลือ 2-3 คร้ังต่อวนั (น้ายาบว้ นปากที่มีขายทว่ั ไปจะมีแอลกอฮอลผ์ สมอยู่ จึงไม่ แนะนาให้ใชเ้ พราะจะทาให้เจบ็ ปากมากข้ึน - แปรงฟัน 2-3 คร้ังตอ่ วนั ดว้ ยแปรงสีฟันขนนุ่ม - ทาริมฝีปากใหช้ ุ่มชื่นอยเู่ สมอดว้ ยลิปสติกมนั หรือวาสลิน - ดื่มน้าอยา่ งนอ้ ยวนั ละ 6-8 แกว้ - งดใส่ฟันปลอมในระหวา่ งรับยาเคมีบาบดั - งดสูบบหุ ร่ี งดเค้ียวหมากพลู และงดดื่มสุรา - หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหาร ผกั และผลไมท้ ่ีมีรสเปร้ียว เช่น อาหารประเภทยา สม้ มะนาว รวมท้งั น้าอดั ลมดว้ ย - หากมีแผลบริเวณปาก หรือมีอาการเจบ็ ปากเจบ็ คอรุนแรงมากข้ึนเร่ือย ๆ อาจมีการติดเช้ือโรคเริม ได้ จึงควรรีบมาพบแพทยโ์ ดยดว่ น

ท้องเสีย อาการ คือ ถ่ายอุจจาระเหลว หรือถ่ายเป็ นน้ามากกว่าปกติ สาเหตุ อาจเกิดจากโรค ยาก หรือการติดเช้ือ วธิ ีปฏิบัตติ วั - รับประทานอาหารที่สุก สะอาด อาหารอ่อน ยอ่ ยง่าย เชน่ ขา้ วตม้ โจ๊ก ไข่ - รับประทานอาหารท่ีมีกากใยนอ้ ย เชน่ กลว้ ย ขา้ ว ขนมปัง หรืออาหารเหลว เป็นตน้ - หลีกเล่ียงอาหารมนั เผด็ ทอด และอาหารท่ีมีกากใยสูง เชน่ ผกั และผลไมส้ ด เพราะจะกระตุน้ ให้ ทอ้ งเสียมากข้ึน - งดด่ืมนม และผลิตภณั ฑจ์ ากนม เช่น โยเกิร์ต นมเปร้ียว กาแฟใส่นม และน้าผลไมท้ ุกชนิด - ด่ืมน้ามาก ๆ อาจด่ืมน้าเกลือแร่ - หลงั ถา่ ยอุจจาระเสร็จทกุ คร้ัง ใหล้ า้ งทาความสะอาดบริเวณทวารหนกั แลว้ ซบั ให้แห้ง - สงั เกตุผิวหนงั บริเวณทวารหนกั วา่ แห้ง แดง แตก มีอาการเจ็บมีเลือดออกปนมากบั อุจจาระ หรือมี ไขห้ รือไม่ *** หากมอี าการรุนแรงมาก ควรรีบมาพบแพทย์โดยด่วน ไม่ควรซื้อยารับประทานเอง *** ท้องผกู อาการ คือ ถ่ายอจุ จาระลาบาก ตอ้ งออกแรงเบง่ มากเน่ืองจากอจุ จาระแห้งแขง็ ไม่ถ่าย อุจจาระตามเวลาท่ีเคยถ่าย หรือไมถ่ า่ ยอุจจาระติดต่อกนั 3 วนั สาเหตุ อาจเกิดจากโรค ยา การติดเช้ือ การรับประทานอาหารท่ีมีกากใยนอ้ ย หรือดื่มน้านอ้ ย วธิ ีปฏบิ ัตติ วั รับประทานอาหารที่มีกากใยให้มากข้ึน เช่น ผกั ผลไม้ ขา้ วกลอ้ งหรือขา้ วซ้อมมือ ดื่มน้ามาก ๆ อยา่ งนอ้ ยวนั ละ 6-8 แกว้ อาจเป็นน้าผลไม้ เช่น น้าสม้ น้ามะนาว น้ามะตมู น้าตะไคร้ และน้าลกู พรุน เป็นตน้ เม่ือปวดถ่ายอุจจาระไมค่ วรกล้นั ไว้ ห้ามใชย้ าถา่ ยแบบสวนทวารเอง โดยไมไ่ ดป้ รึกษาแพทยผ์ ทู้ าการรักษาก่อน หากมีอาการรุนแรง มาก เชน่ ไมถ่ า่ ยอุจจาระติดต่อกนั 3 วนั อจุ จาระมีเลือดปน ปวดเกร็งที่ทอ้ ง คลื่นไส้อาเจียนอยเู่ รื่อง ๆ ควรรีบมาพบแพทยโ์ ดยดว่ น

ผมร่วง ยาเคมีบาบดั บางชนิดอาจทาให้ผมร่วงได้ แต่ไม่ตอ้ งกงั วล เม่ือจบการรักษาแลว้ ผมจะงอกข้ึนมาใหม่เอง วธิ ีปฏิบตั ติ วั - ตดั ผมส้นั จะทาให้ดูแลง่าย และดเู หมือนมีผมหนากวา่ - ใชแ้ ชมพอู อ่ น ๆ เช่น แชมพูเดก็ - ไม่ควรดดั หรือยอ้ มผม เพราะน้ายาดดั หรือน้ายายอ้ มผมอาจระคายเคืองหนงั ศีรษะ - อาจใชว้ ิก หรือผา้ คลมุ ผมเพ่ือเสริมบคุ ลิกภาพ ผวิ หนังและเล็บเปลีย่ นสี อาการคือ ผิวหนงั และเลบ็ แห้ง หยาบ มีสะเกด็ มีสีดาคล้า อาการน้ีจะเกิดข้ึนชว่ั คราว เมื่อหยดุ ยากจ็ ะ หายไป วธิ ีปฏิบัตติ วั - ทาครีม หรือโลชนั่ ให้ผวิ ช่มุ ช้ืน - หลีกเล่ียงการถูกแดดจา้ - สวมเส้ือแขนยาว สวมหมวก หรือใชร้ ่มเพื่อป้องกนั แสงแดด - ทาครีมกนั แดดก่อนออกจากบา้ น - ตดั เลบ็ ให้ส้นั และดูแลให้สะอาดอยเู่ สมอ - เวลามีอาการคนั หา้ มเกา ให้ถูเบา ๆ ดว้ ยฝ่ ามือ กด บีบ สน่ั ฝ่ ามือฝ่ าเท้ามีสีแดง หรือดาคล้าและเจบ็ อาการน้ีจะเกิดข้ึนชวั่ คราว เมื่อหยดุ ยาแลว้ จะหายไปเอง แต่อาจใชเ้ วลานาน วธิ ีปฏิบัตติ วั - ประคบเยน็ ที่ฝ่ ามือฝ่ าเทา้ - ใชโ้ ลชนั่ บารุงผวิ ทาฝ่ ามือฝ่ าเทา้ หากฝ่ ามือฝ่ าเทา้ มีอาการบวม แดง ผวิ หนงั ลอก หรือเจบ็ มาก ควรปรึกษาแพทย์

ชาปลายมือปลายเท้า อาการน้ีมกั เป็นอยนู่ าน สามารถกลบั คืนเป็นปกติได้ แต่อาจใชเ้ วลานาน วธิ ีปฏิบัตติ วั - นวด - ออกกาลงั กายแบบยืดกลา้ มเน้ือ - ปรึกษาแพทยเ์ พื่อรับวิตามิน หรือยาบรรเทาอาการ *** หากมอี าการรุนแรงมากจนไม่สามารถทากิจวัตรประจาวันได้ ควรรีบปรึกษาแพทย์ *** ความสามารถในการมเี พศสัมพนั ธ์และการมีบุตรลดลง ยาเคมีบาบดั บางชนิดอาจมีผลต่อการทางานของอวยั วะสืบพนั ธุ์ มีผลตอ่ การผลิตอสุจิและ ตอ่ รังไข่ จึงอาจทาใหม้ ีลูกยาก ท้งั ยงั ข้ึนอยกู่ บั อายแุ ละสภาพร่างกายทวั่ ไปของทา่ นดว้ ย บริเวณอวยั วะ สืบพนั ธุ์อาจมีอาการคนั แหง้ เจบ็ ทาให้มีเพศสมั พนั ธ์ไดย้ าก อาจใชค้ รีมหล่อลื่นชว่ ย ในผปู้ ่ วยท่ีแตง่ งานแลว้ แตย่ งั ไมม่ ีบตุ ร ควรปรึกษาแพทยก์ ่อน และควรคมุ กาเนิดในระหว่างให้ ยาเคมีบาบดั อารมณ์ สาเหตุ อาจมีอารมณ์แปรปรวน หรือมีความกงั วลสูง ซ่ึงอาจเป็นผลมาจากโรคหรือยากไ็ ด้ วธิ ีปฏิบัตติ วั - ควรจะทาจิตใจให้สดชื่นแจ่มใส ไมท่ อ้ ถอยต่อการรักษา และจาไวเ้ สมอวา่ อาการขา้ งเคียงทเ่ี กิดข้ึน จะหายไปเมื่อจบการรักษาแลว้ - ญาติควรเอาใจใส่ พดู คยุ ใหก้ าลงั ใจอยเู่ สมอ - ทากิจวตั รประจาวนั ตามปกติ ไม่ตอ้ งงดอะไร แต่ปรับกิจกรรมที่ทาใหเ้ หมาะสมกบั สภาพร่างกาย ของท่าน - พกั ผอ่ นใหเ้ พียงพอ ออกกาลงั กายสม่าเสมอ หรือหางานอดิเรกทา

อาการผดิ ปกตทิ ่คี วรมาปรึกษาแพทย์ -ไขส้ ูงเกิน 28 องศาเซลเซียส -ไอ มีเสมหะ หายใจหอบเหนื่อย -มีเลือดกาเดาออก -มีจุดจ้าเลือดตามตวั -มีผนื่ ข้ึนตามตวั ตุ่มน้าใส -คลาพบกอ้ น -ออ่ นเพลีย เบื่ออาหาร น้าหนกั ลด -คลื่นไส้ อาเจียนมากข้ึน -ทอ้ งผกู ทอ้ งเดิน อยา่ งรุนแรง ระยะเวลาและจานวนคร้ังของการให้ยาเคมีบาบัด การให้ยาเคมีบาบดั ไมส่ ามารถกาหนดไดแ้ น่นอนว่าจะให้กี่คร้ัง โดยมากมกั จะให้ ประมาณ 6 คร้ังข้ึนกบั ชนิดของมะเร็ง ระยะของโรค ตลอดจนการตอบสนองต่อยา จึงมีความ จาเป็นอยา่ งมากท่ีทา่ นตอ้ งมารับยาตามนดั ทุกคร้ัง หากไมส่ ามารถมารับการรักษาตามนดั ได้ ควร สอบถามกบั แพทยใ์ ห้เป็นผพู้ ิจารณาเลื่อนการรกั ษาออกไป ไมค่ วรขาดการรักษาไปเอง

วธิ ีปฏบิ ัตติ วั เม่ือแพทย์อนุญาตให้กลบั บ้าน 1. ทากิจวตั รประจาวนั ไดต้ ามปกติแต่หลีกเล่ียงการทางานหนกั และพกั ผอ่ นให้เพียงพอ 2. ออกกาลงั กายอยา่ งเหมาะสมและสม่าเสมอ 3. รับประทานอาหารท่ีมีประโยชน์ คร้ังละนอ้ ย ๆ แต่บ่อยคร้ังในระยะท่ีมีอาการคล่ืนไส้ หรือ อาเจียน และดื่มน้าไม่นอ้ ยกว่าวนั ละ 2 - 3 ลิตร 4. หลีกเล่ียงการไปในสถานที่แออดั เชน่ โรงภาพยนตร์ และหลีกเลี่ยงการเขา้ ใกลผ้ ปู้ ่ วยโรคติดเช้ือ ตา่ ง ๆ เชน่ ไขห้ วดั วณั โรคปอด โรคเริม 5. การมีเพศสมั พนั ธ์จะตอ้ งไม่รุนแรง และคู่สมรสจะตอ้ งไมม่ ีการติดเช้ือของอวยั วะสืบพนั ธุ์ ยกเวน้ ในรายที่มีเลือดออกทางช่องคลอดตอ้ งงดไวก้ ่อนจนกวา่ เลอื ดจะหยดุ ซ่ึงใชเ้ วลาประมาณ 2 สปั ดาห์ หรือตามคาแนะนาของแพทย์ 6. ภายหลงั ไดร้ ับยาเคมีบาบดั ประมาณ 2 สปั ดาห์ ควรรับการตรวจเลือดเพ่ือดกู ารทางานของไข กระดกู และนาผลเลือดไปใหแ้ พทยด์ รู วมท้งั ปฏิบตั ิตามคาแนะนาของแพทย์ รวมท้งั รับประทานยา ตามแพทยส์ งั่ อยา่ งสม่าเสมอ ท่ีสาคญั จะตอ้ งกลบั มารับยาเคมีบาบดั ตามแพทยน์ ดั ในกรณีที่มีอาการ ผดิ ปกติ เชน่ มีไข้ หนาวสนั่ มีเลือดออก ทอ้ งเสีย คล่ืนไสอ้ าเจียนมาก ควรรีบมาโรงพยาบาลทนั ที ไมต่ อ้ งรอใหถ้ ึงวนั นดั 7.ยาบางชนิดอาจมีผลต่อยาเคมีบาบดั ท่านควรแจง้ ใหแ้ พทยท์ ราบวา่ ใชย้ าอะไรอยเู่ ป็ นประจา และ ควรหลีกเล่ียงการซ้ือยารับประทานเองในระหวา่ งที่ท่านไดร้ ับยาเคมีบาบดั

คาแนะนาสาหรับญาติ ก่อนเขา้ เยี่ยมผปู้ ่ วยควรเขา้ มาพบพยาบาลที่เคานเ์ ตอร์เพื่อรับคาแนะนาในการปฏิบตั ิตวั ท่ีถูกตอ้ งดงั น้ี -ผทู้ ี่เป็นหวดั หรือมีไข้ หรือมีการติดเช่ืออ่ืนๆ หา้ มเขา้ เยีย่ มผปู้ ่ วย -ควรเขา้ เย่ยี มผปู้ ่ วยคร้ังละไม่เกิน 2 คน -ผเู้ ขา้ เยย่ี มตอ้ งสวมผา้ ปิ ดปาก-จมกู ทุกคร้ังเพ่ือป้องกนั เชื่อโรค น้าลาย น้ามกู แพร่กระจายสู่ผปู้ ่ วย ขณะพดู คยุ -ลา้ งมือก่อนเขา้ เยี่ยมทกุ คร้ัง -งดของเยย่ี มประเภทดอกไมส้ ด เน่ืองจากเม่ือดอกไมเ้ ร่ิมเห่ียวแห้งจะเกิดเช้ือรา อาจแพร่กระจายสู่ ผปู้ ่ วยได้ -อาหารท่ีนามาเยี่ยม ตอ้ งเป็นอาหารท่ีสุก บรรจุในภาชนะที่ปิ ดมิดชิด - พดู คุยให้กาลงั ผปู้ ่ วย ดว้ ยทา่ ทียิ้มแยม้ แจ่มใส