ม.ค.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.หนองโพ อ.โพธาราม จ.ราชบุรี

คำนำ ปราชญ์ชาวบ้าน หรือนักคิดท้องถิ่น หรือครูภูมิปัญญาไทยแล้วแต่จะเรียกกัน จะมีมากมาย ในหลายด้านแล้วแต่งานที่ท่านปฏิบัติจนบังเกิดผล ไม่ว่าจะเรียกอะไรก็ตามคุณสมบัติของผู้ที่เป็นปราชญ์ ชาวบา้ น คอื 1. คนเหล่านีม้ ีธรรมะอยู่ในใจทุกทา่ น เป็นธรรมะของความรักความเมตตา ความอยากช่วยคน เปน็ ธรรมะโดยการปฏิบตั ิ 2. คนเหล่านี้คิดทำสรุปบทเรียน แล้วนำมาเป็นความรู้ให้คนเห็นได้อย่างชัดเจน มีทั้งวิชาการ และภาคปฏิบตั ิให้เหน็ 3. คนเหล่าน้ีมีความรัก ความเปน็ ปราชญ์ไม่ได้อยู่ท่ีความฉลาดของปัญญาที่เกิดจากการกระทำ แตเ่ กดิ จากความรกั ท่ีมีธรรมะเป็นแรงบันดาลใจใหแ้ บ่งปนั แก่ผู้อ่ืน ลูกหลาน มีป่า มีชมุ ชน มเี มอื ง ดังนั้น สรุปได้ว่าปราชญ์ชาวบ้านนั้นเป็นผู้ทีม่ ีวิถชี ีวิตที่ผูกพันกับธรรมชาติ มีความคิดเข้าระบบ ชอบค้นหาความจรงิ ช่างสังเกตและนำสงิ่ ที่พบเห็นมาเรียนรูโ้ ดยการปฏบิ ตั ิจริง สามารถสรุปเป็นบทเรียนได้ ดงั เชน่ ปราชญ์ชาวบา้ น ด้านการเกษตร ซึง่ มอี ยทู่ ่วั ไปในทกุ ภาคของประเทศ ทั้งนี้ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอโพธาราม ได้เล็งเห็น ถึงความสำคัญของผู้ที่ทำคุณประโยชน์ เสียสละ และปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดีต่อคนในชุมชนอำเภอ โพธาราม จึงได้จัดทำทำเนียบภูมิปัญญาท้องถิ่นขึ้นเพื่อยกย่อง และเผยแพร่ให้ชนรุ่นหลังได้ถือเป็น แบบอยา่ งทดี่ ีในการดำรงชีวิต ต่อไป กศน.ตำบลหนองโพ มกราคม 2563

สารบัญ หน้า คำนำ 1 สารบญั 4 7 กศน.ตำบลหนองโพ - ชา่ งซ่อมเคร่ืองยนต์ : นายยุทธนา วรี เสนีย์ - การจกั สาน และงานฝมี ือ : นางบุญลอื ทรัพยใ์ หญ่ - งานไม้ การทำสี : นายลมูล มลู สิงห์ คณะผ้จู ัดทำ

1 แบบบันทกึ ชดุ ขอ้ มูลคลังปัญญา-ภูมิปัญญาทอ้ งถนิ่ ตำบลหนองโพ อำเภอโพธาราม จงั หวัดราชบรุ ี ช่ือภูมปิ ัญญา ชา่ งซ่อมเครื่องยนต์ ข้อมูลพ้ืนฐาน รายบุคคล เจ้าของภมู ปิ ัญญาท้องถนิ่ /บคุ คลคลังปญั ญา ช่อื -นามสกุล นายยทุ ธนา วีรเสนีย์ วนั /เดือน/ปี เกิด 26 กนั ยายน 2506 ท่อี ยู่ปัจจุบนั (ท่สี ามารถติดตอ่ ได้) บา้ นเลขที่ 24 หมู่ 7 ตำบลหนองโพ อำเภอ ธาราม จงั หวัดราชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70120 โทรศพั ท์ : 086-6661276 Line ID : 086-6661276 Facebook : Yuttana veerasanee ความเป็นมาของภูมิปัญญา นายยุทธนา วีรเสนีย์ จบการศึกษาสูงสุดระดับปริญญาตรี สาขาการพัฒนาชุมชน ปัจจุบัน ประกอบอาชีพ เปิดอู่ซ่อมรถ ชื่อ p.p.y. ออโต้ อยู่ที่บ้านเลขที่ 24 หมู่ที่ 7 ต.หนองโพ อ.โพธาราม จ.ราชบุรี โดยได้รับแรงบันดาลใจมาจากสมัยเด็กๆ ที่บ้านได้ทำการซ่อมรถใช้เอง ทำให้ตนเอง เกิดความชอบ และศึกษาการซ่อมรถมาตั้งแต่เด็กจากบิดา เริ่มจากการแกะดูเครื่องยนต์ และเรียนรู้ เทคนิคในการซ่อมเครื่องยนต์จากที่บ้าน ทำให้เกิดการเรียนรู้และเกิดความชอบมาโดยตลอด หลังจาก ที่เรียนจบก็ได้เปิดอู่ซ่อมรถเป็นกิจการของครอบครัว ตั้งอยู่ในตลาดในของตำบลหนองโพ แต่ปัจจุบัน ไดย้ ้ายกิจกรรมมาทำที่บ้านของตนเอง ลูกค้าสว่ นใหญจ่ ะเป็นคนในพื้นที่ทร่ี จู้ ักกัน เพราะตดิ ใจในฝีมือการ ซอ่ มเครอ่ื งยนตท์ ่เี อาใจใสใ่ นการซ่อมของชา่ งงน่ันเอง จุดเดน่ ของภูมิปัญญาท้องถ่ิน นายยุทธนา วีรเสนีย์ เป็นช่างซ่อมรถและทำงานเชื่อมที่เอาใจใส่ในการทำงานอย่างประณีต ใช้อะไหล่ที่ได้มาตรฐาน ช่วยให้ลูกค้าอุ่นใจ มีความชำนาญ มีฝีมือ ในการซ่อมรถยนต์เป็นอย่างดี มีการ รบั ประกนั งามซ่อมใหแ้ ก่ลูกค้า พร้อมท้ังมีเทคนิคการซ่อม เป็นท่ียอมรับของลูกค้าในชุมชน สามารถทำงาน ไดอ้ ย่างตรงไปตรงมา ตามความตอ้ งการของลูกคา้ วตั ถุดิบทีใ่ ชป้ ระโยชน์ในผลิตภัณฑท์ เี่ กดิ จากภูมปิ ญั ญา ซึ่งพน้ื ทอ่ี ื่นไม่มี - การเลือกใช้อะไหลร่ ถท่ีมีคุณภาพ และการนำอะไหล่รถเกา่ มาซอ่ มแซมให้กลบั มาใชไ้ ดเ้ หมือนเดิม รายละเอยี ดของภมู ปิ ัญญาท้องถิ่น - เป็นผู้ทีม่ ีความร้คู วามสามารถ โดยการศึกษาและเรียนรูจ้ ากผปู้ กครอง - มีเทคนิคในการซอ่ มอะไหลร่ ถโดยใช้ของเดมิ มาซอ่ มใหส้ ามารถกลับมาใชไ้ ด้ใหม่ รูปแบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสมั พันธ์ เผยแพรภ่ มู ิปัญญาทอ้ งถิน่ ������ ยังไมเ่ คยมกี ารเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล ������ เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน

2 ������ มีการเผยแพร่ผา่ นสอ่ื มวลชนและสอื่ อืน่ อย่างแพร่หลาย ������ มีการดูงานจากบุคคลภายนอก จำนวน..........คร้ัง จำนวน..........คน ������ มกี ารนาไปใช้ ในพนื้ ท่ีประมาณ............คน นอกพนื้ ที่.......คน ������ อน่ื ๆ (ระบุ)............................................................................... ลักษณะของภูมิปัญญาท้องถิ่น การพัฒนาต่อยอดภูมิปัญญาให้เป็นนวัตกรรม คุณค่า (มูลค่า) และความภาคภมู ิใจ ������ ภมู ปิ ญั ญาท้องถิ่น/นวัตกรรมทค่ี ิดคน้ ขนึ้ มาใหม่ ������ ภมู ิปัญญาทอ้ งถ่นิ ด้ังเดิมได้รับการถา่ ยทอดมาจาก ������ ภมู ิปัญญาท้องถิน่ ทไี่ ด้พฒั นาและต่อยอด แบบเดิม คือ เริ่มจากที่ตนเองมีความชอบเรื่องรถมอเตอร์ไซค์ และที่บ้านมีรถหลายคัน โดยที่คุณพ่อจะเป็นผู้ ซ่อมเครอ่ื งใชเ้ องทงั้ หมด จงึ ทำให้เกดิ การจดจำพรอ้ มด้วยความชอบสว่ นตวั จงึ ชว่ ยทบี่ า้ นซอ่ มรถตลอดมา การพฒั นาต่อยอด คอื จากความชอบสว่ นตวั จึงได้เข้าเรยี นในระดับประกาศณยี บัตรวิชาชพี สาขาช่างยนต์ เพอ่ื หาความรู้ เพิ่มเติม หลกั จากเรียนจบกอ็ อกมาเปิดร้านเป็นของตนเอง จนถึง ณ ปัจจบุ ัน

3 ถา่ ยภาพบุคคล และอปุ กรณ์/ เครื่องมือ/ สิ่งท่ีประดษิ ฐ์ (ชนิ้ งานหรอื ผลงาน) รูปภาพเจ้าของภมู ปิ ัญญา รูปภาพภมู ิปญั ญา การซอ่ มเคร่ืองยนต์เล็ก และเคร่อื งยนต์ใหญ่ โดยใชค้ วามร้คู วามสามารถ และการมีใจรกั ในการทำงาน จนทำให้ลกู ค้าเกิดความไว้วางใจในการใชบ้ รกิ าร

4 แบบบนั ทึกชดุ ข้อมูลคลงั ปัญญา-ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถ่ิน ตำบลหนองโพ อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี ชอื่ ภูมิปัญญา การจกั สาน และงานฝีมือตา่ งๆ ขอ้ มูลพื้นฐาน รายบุคคล เจ้าของภูมิปัญญาท้องถ่ิน/บุคคลคลงั ปัญญา ชื่อ-นามสกุล นางบญุ ลอื ทรัพย์ใหญ่ วนั /เดือน/ปี เกิด 30 ธนั วาคม 2491 ที่อยู่ปจั จบุ ัน (ท่สี ามารถติดต่อได้) บา้ นเลขท่ี 59/2 หมู่ 10 ตำบลหนองโพ อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี รหสั ไปรษณยี ์ 70120 โทรศัพท์ : 089-5262386 Line ID : 089-5262386 Facebook : บุญลือ ทรพั ยใ์ หญ่ ความเปน็ มาของภูมิปญั ญา นางบุญลือ ทรัพย์ใหญ่ จบการศึกษาสูงสุดระดับประถมศึกษา มีอาชีพเป็นแม่บ้าน และรับจ้างทั่วไป หากมีงานอะไรในชุมชนก็จะเข้าร่วมกิจกรรมของชุมชนตลอดเวลา เป็นตัวแทนชุมชน ในการเข้าร่วมพัฒนาตนเอง เพื่อนำความรู้ที่ได้รับมาพัฒนาชุมชน นอกจากนี้พอมีเวลาว่างก็จะเข้าร่วม กจิ กรรมพฒั นาอาชพี กับ กศน. และหน่วยงานอื่นๆที่มาใหค้ วามรู้ ปัจจบุ นั มคี วามรู้พ้นื ฐานในงานจักรสาน เป็นอย่างดี โดยใช้ความรู้ที่มีอยู่และความรู้ที่ได้รับจากการอบรม มาจัดทำผลิตภัณฑ์ต่างๆใช้เอง และแบ่งบันให้กับเพื่อนฝูง เช่น ตะกร้าจากเส้นพลาสติก ตะกร้าจากเศษวัสดุ ตะกร้าจากผักตบชวา และผลติ ภัณฑห์ ัตถกรรมต่างๆ จุดเด่นของภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน นางบุญลือ ทรัพย์ใหญ่ ถือเป็นตัวแทนของชุมชนในการเข้ารับการพัฒนาความรู้อยู่ตลอดเวลา มีความเสียสละ และมีน้ำใจกบั ทุกคน สามารถนำความรู้ทไ่ี ด้รบั มาแบ่งบันความรใู้ ห้แก่ชมุ ชน เป็นผู้ที่ได้รับ การยอมรับจากชุมชนในการทำหรือประดิษฐ์ศิลปหัตถกรรมต่างๆ พร้อมทั้งสามารถถ่ายทอดความรู้ให้แก่ ผู้ที่สนใจได้เปน็ อย่างดี นอกจากนีย้ งั เปน็ งานศลิ ปหตั ถกรรมที่สะท้อนใหเ้ ห็นถึงภูมิปัญญาของชาวบ้านในการ เลอื กสรรวตั ถดุ บิ ทจี่ ะนำมาใชใ้ นทำเครือ่ งจกั สานต่างๆ มคี วามคดิ สรา้ งสรรค์ ผลงานประณตี สวยงาม วัตถุดิบทใ่ี ชป้ ระโยชนใ์ นผลติ ภณั ฑ์ท่เี กิดจากภูมปิ ัญญา ซ่ึงพื้นที่อน่ื ไม่มี - การเลือกใชว้ ัตถุดบิ ทม่ี ีในทอ้ งถน่ิ หรือของเหลือใช้ในครวั เรือนมาประดิษฐเ์ ป็นของใช้ รายละเอยี ดของภมู ิปัญญาท้องถิน่ - เป็นผู้ทีม่ คี วามรู้ และต้องการพัฒนาตนเองตลอดเวลา เพื่อให้ได้ความรูใ้ หม่ๆ - สามารถนำความรทู้ ไ่ี ด้รับไปถ่ายทอดใหบ้ ุคคลอื่นได้ รปู แบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพร่ภูมิปัญญาท้องถนิ่ ������ ยังไม่เคยมกี ารเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพาะบุคคล ������ เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน

5 ������ มีการเผยแพร่ผ่านสอ่ื มวลชนและส่ืออืน่ อยา่ งแพรห่ ลาย ������ มีการดูงานจากบุคคลภายนอก จำนวน..........ครั้ง จำนวน..........คน ������ มกี ารนาไปใช้ ในพน้ื ท่ปี ระมาณ............คน นอกพื้นที่.......คน ������ อ่นื ๆ (ระบ)ุ ............................................................................... ลักษณะของภูมิปัญญาท้องถิ่น การพัฒนาต่อยอดภูมิปัญญาให้เป็นนวัตกรรม คุณค่า (มูลค่า) และความภาคภูมใิ จ ������ ภูมปิ ัญญาท้องถิ่น/นวัตกรรมท่ีคดิ คน้ ขน้ึ มาใหม่ ������ ภมู ิปัญญาท้องถิ่นดง้ั เดิมไดร้ บั การถา่ ยทอดมาจาก ������ ภูมปิ ญั ญาท้องถ่นิ ทไี่ ด้พัฒนาและต่อยอด แบบเดิม คอื การเรียนรู้ในเรื่องของการสานในลวดลายต่างๆ และวิธีการออกแบบลวดลายแบบเดิมๆ เช่น การถกั แห การสานเขง่ การสานตะกรา้ โดยใช้วสั ดุทมี่ ใี นท้องถน่ิ เพื่อนำมาใชเ้ องในครวั เรือน การพฒั นาต่อยอด คือ ปัจจุบันได้เข้ารับการอบรมจาก กศน.ตำบล สำนักงานเทศบาล องค์การบริหารส่วนตำบล และหน่วยงานต่างๆ ทำให้มีความรู้เพิ่มมากขึ้น รู้จักใช้วัสดุเหลือใช้ในครัวเรือนมาสร้างสรรค์เป็นผลงาน นอกจากทำใชเ้ องในครัวเรือนแลว้ ยงั รับทำตามความต้องการของลูกค้า และจดั ทำเพื่อแจกจา่ ยให้กับคนที่ รู้จกั

6 ถา่ ยภาพบุคคล และอุปกรณ์/ เครอ่ื งมือ/ สิ่งท่ีประดษิ ฐ์ (ชนิ้ งานหรอื ผลงาน) รปู ภาพเจ้าของภูมปิ ัญญา รปู ภาพภูมิปญั ญา การเขา้ รับการพัฒนาตนเองในงานจกั สาน และงานศลิ ปหัตถกรรม เชน่ การจักรสาน งานหตั ถกรรมตา่ งๆ ฯลฯ

7 แบบบันทึกชุดขอ้ มูลคลงั ปัญญา-ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถิน่ ตำบลหนองโพ อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบรุ ี ชอื่ ภูมปิ ัญญา งานไม้ การทำสี ข้อมูลพ้ืนฐาน รายบุคคล เจา้ ของภมู ิปัญญาท้องถ่ิน/บคุ คลคลังปญั ญา ชื่อ-นามสกุล นายลมูล มลู สิงห์ วนั /เดือน/ปี เกิด 24 กันยายน 2524 ทอ่ี ยู่ปจั จบุ ัน (ท่ีสามารถตดิ ตอ่ ได้) บ้านเลขที่ 172 หมู่ 7 ตำบลหนองโพ อำเภอโพธาราม จงั หวดั ราชบรุ รี หัสไปรษณยี ์ 70120 โทรศพั ท์ : 087-0254984 Line ID : 087-0254984 ความเปน็ มาของภมู ิปัญญา ครอบครัว นายลมูล มูลสิงห์ มีอาชีพรับจา้ งทำงานไม้ ในรุ่นสมยั คณุ พ่อและคณุ แม่ของนายลมลู มีอาชีพเป็นช่างไม้ แกะสลัก ทำประตูหน้าต่าง จึงทำให้นายลมูลได้เรียนรู้วิชาการทำงานไม้จากคุณพ่อ คุณแม่ ตั้งแต่ยังเล็ก โดยการเป็นลูกมือให้คุณพ่อในการทำงาน หลังจากเรียนจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 นายลมูลได้ไปทำงานโรงงานตำแหน่งลูกจ้างรายวัน ต่อมานายลมูลจึงอยากที่จะมีอาชีพเป็นของตนเอง จึงลาออกจากงาน และหันกลับมาทำงานที่ตนเองมีความรู้ นั้นคือ เป็นช่างไม้ ทำบานประตู แกะสลัก บานประตู โดยส่วนใหญ่นายลมลู จะลงรปู ในไทม์ไลน์ เฟสบุ๊ค และเพ่อื นๆท่สี นใจก็จะสง่ั ทำ และช่วยกัน แชร์ข้อมลู รปู ภาพ ทำใหน้ ายลมลู มลู สงิ ห์ มีลูกคา้ เพิ่มมากขน้ึ จงึ เปน็ ทมี่ าของรายได้ทีใ่ ชเ้ ล้ียงครอบครัว ประกอบกับฝีมือการทำงานทีล่ ะเอยี ด สวยงาม จงึ มผี คู้ นรูจ้ กั มากยิ่งข้ึน จดุ เด่นของภมู ิปัญญาท้องถ่ิน นายลมลู มูลสิงห์ เปน็ ผู้ท่ีมคี วามคดิ สร้างสรรค์ในการออกแบบลวดลาย และสามารถทำลวดลาย ไดต้ ามความต้องการของลูกค้า ผลงานมคี วามประณตี สวยงาม รูจ้ กั การเลือกใช้สใี นการผลิตงานและเปน็ ผมู้ ีความรใู้ นเรอ่ื งของการเลอื กเนอื้ ไมม้ าผลติ ผลงาน วตั ถุดิบทใี่ ชป้ ระโยชนใ์ นผลติ ภัณฑท์ ่เี กิดจากภูมปิ ญั ญา ซึ่งพนื้ ท่อี ื่นไม่มี - การนำเอาประตู หนา้ ตา่ ง เกา่ ๆ มาปรบั ปรงุ ใหม่ ใหเ้ กิดลวดลาย และทันสมยั ข้ึน รายละเอยี ดของภูมปิ ัญญาท้องถนิ่ - การนำเอาความรู้จากบรรพบุรุษมาพฒั นาผลงาน - ผลงานมีความประณีต สวยงาม และมลี วดลายทที่ ันสมัย รปู แบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสมั พันธ์ เผยแพรภ่ ูมิปญั ญาท้องถนิ่ ������ ยังไมเ่ คยมีการเผยแพร่/ใชเ้ ฉพาะบุคคล ������ เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน ������ มกี ารเผยแพร่ผ่านส่อื มวลชนและสือ่ อนื่ อย่างแพรห่ ลาย ������ มีการดูงานจากบุคคลภายนอก จำนวน..........คร้ัง จำนวน..........คน

8 ������ มีการนาไปใช้ ในพน้ื ท่ีประมาณ............คน นอกพืน้ ที่.......คน ������ อนื่ ๆ (ระบุ)............................................................................... ลักษณะของภูมิปัญญาท้องถิ่น การพัฒนาต่อยอดภูมิปัญญาให้เป็นนวัตกรรม คุณค่า (มูลค่า) และความภาคภูมิใจ ������ ภูมิปัญญาท้องถิ่น/นวัตกรรมทค่ี ิดค้นขึ้นมาใหม่ ������ ภมู ปิ ญั ญาท้องถ่ินด้ังเดมิ ไดร้ ับการถา่ ยทอดมาจาก ������ ภมู ิปัญญาท้องถิ่นท่ีไดพ้ ัฒนาและต่อยอด แบบเดมิ คอื นายลมูล มูลสิงห์ เดิมทีไปทำงานโรงงานตำแหน่งลูกจ้างรายวัน ต่อมานายลมูลจึงอยากที่จะมี อาชีพเป็นของตนเอง จึงลาออกจากงาน และหันกลับมาทำงานที่ตนเองมีความรู้ ความสามารถ นั้นคือ การเป็นช่างไม้ ทำบานประตู แกะสลกั บานประตู การพัฒนาตอ่ ยอด คอื นายลมลู มูลสิงห์ เป็นผ้ทู ี่มคี วามคิดสร้างสรรค์ในการออกแบบลวดลาย และสามารถทำลวดลาย ได้ตามความต้องการของลกู ค้า ผลงานมคี วามประณตี สวยงาม รู้จกั การเลือกใช้สใี นการผลติ งานและเป็น ผู้มคี วามรใู้ นเรื่องของการเลอื กเนื้อไม้มาผลติ ผลงาน

9 ถ่ายภาพบุคคล และอปุ กรณ์/ เครอ่ื งมอื / ส่ิงท่ีประดิษฐ์ (ช้นิ งานหรอื ผลงาน) รปู ภาพเจ้าของภูมปิ ัญญา รูปภาพภมู ิปัญญา จดั ทำประตูไมต้ ามขนาดทล่ี กู คา้ สั่ง และจัดทำลวดลายบานประตูตามความต้องการของลูกคา้

คณะผ้จู ัดทำ ท่ปี รึกษา ผ้อู ำนวยการ กศน.อำเภอโพธาราม นางสนุ นั ทา โนรีสุวรรณ ผ้รู บั ผิดชอบโครงการ/กจิ กรรม ครู อาสาสมคั รฯ นางโสภญิ า ศรีทอง ผูเ้ รียบเรยี งและเขียนรายงาน/พิมพ์ จัดหนา้ จัดภาพประกอบ นายนิรันดร์ พรหมเขียว ครู กศน.ตำบลหนองโพ