พ.ย.62 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.หนองกวาง อ.โพธาราม จ.ราชบุรี

ทำเนยี บภูมิปญั ญำท้องถนิ่ เดือนพฤศจกิ ำยน 2562 กศน.ตำบลหนองกวำง ศูนยก์ ำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอัธยำศัยอำเภอโพธำรำม สำนกั งำนสง่ เสรมิ กำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศยั จงั หวดั รำชบุรี สำนกั งำนสง่ เสรมิ กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศัย สำนกั งำนปลดั กระทรวงศกึ ษำธกิ ำร กระทรวงศกึ ษำธิกำร

คำนำ ด้วย กศน.ตำบลหนองกวำง ได้ดำเนินกำรจัดทำภูมิปัญญำในท้องถิ่น ให้กับประชำชนใน พ้ืนท่ีตำบลหนองกวำง เพ่ือเพ่ิมพูนควำมรู้และทักษะในกำรดำเนินชีวิตแบบพอเพียง สำมำรถเรียนรู้และ ฝึกฝนได้ท้ังจำกกำรศึกษำด้วยตนเอง และได้รับกำรถ่ำยทอดจำกผู้อื่น กำรนำภูมิปัญญำมำเผยแพร่เพื่อให้ ประชำชนในพ้ืนท่ไี ดน้ ำไปใชแ้ ละเรียนรู้เพ่ือเพ่ิมอำชพี และประสบกำรณ์ให้กับตนเองและครอบครัวให้มีกำร เจริญเติบโตอย่ำงต่อเน่ืองและเกื้อกูลในกำรผลิตซึ่งกันและกัน โดยกำรใช้ทรัพยำกรท่ีมีอยู่ให้เกิดประโยชน์ และไมม่ ีสำรพษิ เช่น ดนิ น้ำ แสงแดดอย่ำงเหมำะสม เกดิ ประโยชนส์ งู สดุ มีควำมสมดุล ของสภำพแวดล้อม อย่ำงต่อเนื่อง และเกิดผลในกำรเพิ่มพูนควำมอุดมสมบูรณ์ของ ทรัพยำกรธรรมชำติดว้ ย กศน.ตำบลหนองกวำง หวังว่ำเอกสำรเลม่ นค้ี งมปี ระโยชนต์ อ่ ผู้อ่ำนและผู้ปฏบิ ัติงำน ตอ่ ไป กศน.ตำบลหนองกวำง พฤศจกิ ำยน 2562

สำรบญั คำนำ 1 สำรบัญ 5 หนำ้ 9 กศน.ตำบลหนองกวำง - ภูมิปญั ญำ การทาเฟอร์นิเจอร์ : นายมานพ แตงสุข - ภูมปิ ัญญา การทาไร่ออ้ ย : นายมาโนช คาแกว้ - ภูมปิ ญั ญา ศนู ยเ์ รียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎใี หม่ : นายจรัญ เภาสงั ข์ คณะผ้จู ัดทำ

1 แบบบันทกึ ชดุ ข้อมูลคลงั ปญั ญำ-ภูมิปญั ญำท้องถน่ิ ตำบลหนองกวำง อำเภอโพธำรำม จงั หวัดรำชบุรี ช่อื ภูมิปัญญำ : การทาเฟอรน์ ิเจอร์ ชอ่ื นายมานพ นำมสกลุ แตงสขุ วนั เดอื นปเี กดิ : 15 มนี าคม พ.ศ. 2510 ทีอ่ ยูป่ จั จุบัน (ที่สำมำรถตดิ ต่อได้) : บา้ นเลขท่ี 99/9 หม่ทู ี่ 7 ตาบลหนองกวาง อาเภอโพธาราม จงั หวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70120 โทรศัพท์ : 06-2515-9719 ควำมเปน็ มำของบคุ คลคลังปัญญำ เน่อื งจากคุณมานพ แตงสุข คอื ผทู้ เ่ี รยี นรู้การทาเฟอรน์ เิ จอร์ในรปู แบบตา่ งๆ ได้รับการสืบทอด จากรนุ่ ปูย่ า่ ตายาย ตลอดมาจนรนุ่ คุณพ่อจนมาถงึ รนุ่ ตนเองในปัจจุบัน การทาเฟอร์นิเจอรข์ องคณุ มานพ แตงสุข มีเอกลกั ษณท์ ีไ่ มเ่ หมอื นใคร ทั้งรูปแบบของการทาเฟอร์นิเจอร์ทม่ี สี สี ันสวยงาม รวมถงึ การทาตามแบบทลี่ ูกค้า ต้องการและราคาเปน็ กนั เอง จดุ เด่นของภูมิปัญญำ - เป็นแหล่งศกึ ษาดูงาน - เปน็ สถานที่ถ่ายทอดความรู้ วตั ถดุ บิ ท่ีใชป้ ระโยชน์ในกำรผลติ ภณั ฑท์ เี่ กิดจำกภูมปิ ัญญำ ซ่งึ พน้ื ที่อน่ื ไม่มี ไดแ้ ก่ - ไมส้ กั - ไม้ตะเคยี น - ไมป้ ระดู่ - ไม้มะค่า - ไมอ้ ัด รำยละเอียดของภมู ิปญั ญำทอ้ งถิ่น - การผลติ เฟอรน์ ิเจอรห์ รอื เคร่อื งเรอื นเกดิ ขึ้นมานานแล้ว โดยในระยะแรกเป็นการผลติ ในครวั เรือน วตั ถดุ บิ ที่ใชใ้ นการผลติ สว่ นใหญจ่ ะเป็นไมเ้ น้อื แขง็ โดยเฉพาะไม้สกั เนอ่ื งจากมีอยอู่ ุดมสมบรู ณ์ในขณะน้ัน หากเป็นไม้เนื้ออ่อนทีใ่ ช้ส่วนใหญจ่ ะเปน็ หวายและในปจั จุบนั กจ็ ะเปน็ ไม้อัดท่ีนิยมมากในตอนน้ี

รูปแบบและลกั ษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสมั พนั ธ์ เผยแพร่ภูมิปัญญำท้องถนิ่ ยังไมเ่ คยมีการเผยแพร่/ ใชเ้ ฉพาะบุคคล / เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน มกี ารเผยแพรผ่ ่านสือ่ มวลชนและส่ืออย่างแพร่หลาย/ มกี ารดูงานจากบคุ คลภายนอก จานวน.................คร/ง้ั จานวน..............คน มกี ารนาไปใช้ ในพืน้ ที่.................คน นอกพนื้ ท่.ี ..........คน อ่นื ๆ (ระบ)ุ ลกั ษณะของภูมิปญั ญำท้องถิน่ กำรพฒั นำต่อยอดภมู ปิ ัญญำใหเ้ ป็นนวัตกรรม คณุ ค่ำ (มูลค่ำ) และควำมภำคภูมิใจ ภูมิปัญญาทอ้ งถน่ิ /นวตั กรรมทคี่ ดิ ค้นขนึ้ มาใหม่ ภูมิปัญญาทอ้ งถิน่ ดัง้ เดมิ ไดร้ ับการถา่ ยทอดมา ภมู ิปัญญาทอ้ งถิน่ ท่ีได้พัฒนาและตอ่ ยอด แบบเดมิ คือ การผลติ เฟอร์นิเจอร์หรือเคร่ืองเรือนภายในประเทศเกิดขึ้นมานานแล้วโดยใน ระยะแรกเป็นการผลติ ในครัวเรือนวตั ถดุ บิ ท่ีใช้ในการผลิตสว่ นใหญ่จะเป็นไมเ้ นื้อแขง็ โดยเฉพาะไมส้ ัก เนอื่ งจากมีอยู่อดุ มสมบรู ณใ์ นขณะน้ัน หากเปน็ ไม้เนือ้ อ่อนท่ีใช้สว่ นใหญจ่ ะเปน็ หวาย กำรพฒั นำตอ่ ยอดคือ การพยายามใช้ไม้อย่างประหยดั มีการนาไมอ้ ดั ไม้วีเนยี ร์และวสั ดอุ ื่น ๆ มาใช้ในการผลติ แทนตลอดจนการพัฒนารูปแบบและประโยชนใ์ นการใชส้ อยของเฟอร์นิเจอร์ท่ที าจาก วตั ถดุ ิบประเภทอื่น เช่นเฟอรน์ ิเจอรท์ ีท่ าจากโลหะ หนังและพลาสติก เปน็ ต้น

3 ภำพถ่ำยเจ้ำของภมู ปิ ัญญำ นายมานพ แตงสขุ (เจ้าของภมู ิปญั ญาการทาเฟอรน์ ิเจอร์)

4 รปู ภำพภมู ปิ ญั ญำ เฟอรน์ เิ จอร์ท่ีทาสาเร็จพร้อมจาหนา่ ย

5 แบบบันทกึ ชุดข้อมูลคลังปญั ญำ-ภมู ิปญั ญำท้องถ่นิ ตำบลหนองกวำง อำเภอโพธำรำม จงั หวัดรำชบุรี ชื่อภูมิปัญญำ : การทาไร่อ้อย ชอ่ื นายมาโนช นำมสกลุ คาแกว้ วนั เดอื นปเี กดิ : 21 มนี าคม พ.ศ.2510 ที่อยู่ปัจจุบัน (ท่สี ำมำรถติดต่อได้) : บา้ นเลขที่ 92/21 หม่ทู ่ี 7 ตาบลหนองกวาง อาเภอโพธาราม จงั หวัดราชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70120 โทรศัพท์ : 081-903-1670 ควำมเปน็ มำของบคุ คลคลังปญั ญำ นายมาโนช คาแก้ว กานันตาบลหนองกวาง เป็นผูท้ ี่มคี วามร้เู กย่ี วกับการทาเกษตรกรรมการ ทาไร่ออ้ ยมาต้ังแตเ่ ด็กในพ้ืนทีต่ าบลหนองกวาง และได้มีความรแู้ ละมกี ารพฒั นาไร่อ้อยให้ไดผ้ ลผลิตท่ีดีและ ไดส้ มคั รเข้ารว่ มอบรมอาชพี เกษตรกับเกษตรจงั หวดั ราชบรุ ี และไดไ้ ปศึกษาดูงานกบั เกษตรจังหวดั ราชบุรี และได้นาความรู้มาถ่ายทอดให้กับชุมชนในตาบลหนองกวาง เปน็ แหล่งศกึ ษาดงู านของหน่วยงานราชการ ผ้ทู ี่ สนใจในเรื่องของการทาเกษตรแบบพ่ึงตนเอง นายมาโนช คาแกว้ ได้รว่ มลงชอื่ เขา้ รว่ มโครงการแจกพนั ธ์พชื ให้ เกษตรกรไดน้ าไปปลกู จงึ เป็นสาเหตทุ ท่ี าใหเ้ กดิ ความสนใจในการทาการเกษตรมากยิ่งขน้ึ จึงได้ศึกษาหาความรู้ เพม่ิ เตมิ อยู่ตลอดเวลาแต่ปัจจบุ นั กก็ าลงั หาผูท้ สี่ นใจจะเรียนรู้ เพอื่ ถา่ ยทอดใหแ้ ต่กย็ งั ไมม่ ีใครสนใจแต่อย่างใด แม้แตก่ ระท่งั ลกู หลานก็ยังไมม่ ใี ครคดิ จะสืบทอดแต่อย่างใด จุดเด่นของภมู ปิ ัญญำ - เปน็ แหลง่ ศึกษาดูงาน - เปน็ สถานท่ถี า่ ยทอดความรู้ วตั ถุดบิ ทใี่ ชป้ ระโยชนใ์ นกำรผลิตภัณฑท์ ่เี กดิ จำกภูมิปัญญำ ซ่ึงพ้นื ทอี่ ่นื ไม่มี ไดแ้ ก่ - พันธอุ์ อ้ ย

6 รำยละเอยี ดของภูมปิ ัญญำทอ้ งถิ่น - รปู แบบในการถา่ ยทอดความรู้ มที ั้งการศกึ ษาดงู าน การเข้ารบั การอบรมและฝึกปฏบิ ตั ิจริง เพอ่ื นาประโยชนท์ ไ่ี ดร้ บั ไปปฏบิ ัติใช้ไดจ้ ริงในชวี ิตประจาวัน รูปแบบและลักษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพร่ภูมปิ ญั ญำท้องถิ่น ยงั ไมเ่ คยมีการเผยแพร่/ ใชเ้ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน มีการเผยแพร่ผ่านสือ่ มวลชนและส่อื อย่างแพรห่ ลาย มกี ารดงู านจากบคุ คลภายนอก จานวน........-........ครง้ั จานวน.......-......คน มีการนาไปใช้ ในพ้ืนท.่ี .......-.......คน นอกพื้นที.่ ...-.....คน อ่นื ๆ (ระบ)ุ ลกั ษณะของภูมิปญั ญำท้องถ่ิน กำรพฒั นำต่อยอดภมู ปิ ัญญำใหเ้ ปน็ นวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และควำมภำคภมู ิใจ ภูมิปญั ญาท้องถน่ิ /นวัตกรรมที่คดิ คน้ ขนึ้ มาใหม่ ภูมปิ ญั ญาท้องถ่นิ ดง้ั เดมิ ไดร้ บั การถา่ ยทอดมาจาก ภมู ปิ ัญญาท้องถิ่นที่ไดพ้ ัฒนาและต่อยอด แบบเดิมคอื เป็นการทาไร่อ้อย กำรพัฒนำต่อยอดคอื ปัจจุบนั พฒั นาการได้นำควำมรู้มำพฒั นำไร่อ้อยจนประสพควำมสำเร็จและได้ ผลผลติ ทด่ี ีทำใหม้ รี ำยไดเ้ พิ่มข้นึ

7 ถ่ำยภำพข้ำวของภูมิปัญญำ นายมาโนช คาแกว้ (เจา้ ของภมู ิปัญญาเรื่องการทาไร่อ้อย)

8 รูปภำพภมู ิปัญญำ ไรอ่ ้อยท่ใี กลจ้ ะเก็บเก่ียวผลผลิตไดแ้ ลว้

9 แบบบนั ทึกชดุ ข้อมลู คลงั ปญั ญำ-ภูมิปญั ญำท้องถ่นิ ตำบลหนองกวำง อำเภอโพธำรำม จงั หวดั รำชบุรี ชื่อภมู ปิ ัญญำ : ศนู ยเ์ รียนร้เู ศรษฐกิจพอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหม่ ชื่อ นายจรัญ นำมสกลุ เกาสังข์ วนั เดือนปเี กิด : 17 สงิ หาคม พ.ศ.2498 ท่อี ยู่ปจั จุบนั (ที่สำมำรถตดิ ตอ่ ได้) บา้ นเลขท่ี 19 หมู่ที่ 3 ตาบลหนองกวาง อาเภอโพธาราม จงั หวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรณยี ์ 70120 โทรศัพท์ : 06-2458-5962 Facebook : - ควำมเปน็ มำของบคุ คลคลังปญั ญำ นำยจรญั เกำสงั ข์ เป็นผทู้ ่มี ีควำมร้เู กี่ยวกับกำรทำเกษตรกรรม เนอื่ งจำกไดส้ มคั รเข้ำร่วมอบรม อำชีพเกษตรกับเกษตรจงั หวดั รำชบุรี และได้ไปศกึ ษำดงู ำนกบั เกษตรจงั หวัดรำชบรุ ี เปน็ ศูนย์เรยี นรปู้ รชั ญำ ของเศรษฐกจิ พอเพียงและเกษตรทฤษฎใี หม่ ประจำตำบลหนองกวำง เป็นแหลง่ ศึกษำหำควำมรู้เรอ่ื ง กำรทำเกษตรผสมผสำน เป็นแหล่งศึกษำดูงำนของหน่วยงำนรำชกำร ผ้ทู สี่ นใจในเรอ่ื งของกำรทำเกษตร แบบพึง่ ตนเอง นำยจรญั เกำสังข์ ได้ร่วมลงช่อื เขำ้ ร่วมโครงกำรแจกพันธ์พชื ให้เกษตรกรไดน้ ำไปปลกู โดยได้รบั ต้นขนนุ มำปลูกในพน้ื ที่ของตนเอง จำนวน 1 ต้น จึงทำให้ นำยจรญั เกำสังข์ จงึ เป็นสำเหตทุ ่ีทำใหเ้ กดิ ควำม สนใจในกำรทำกำรเกษตรมำกยง่ิ ขน้ึ จงึ ไดศ้ ึกษำหำควำมรเู้ พม่ิ เติมอยตู่ ลอดเวลำ เชน่ กำรปลกู ต้นไม้ 3 อย่ำง ประโยชน์ 4 อยำ่ ง ปัจจบุ นั พื้นทด่ี นิ ของ นำยจรัญ เกำสังข์ มกี ำรปลกู ตน้ ไม้ยนื ตน้ ไม้ดอก ไม้ผล และกำรปลูกผักสวนครวั ไว้รับประทำนเอง หำกมีมำกก็จะนำออกไปขำยในตลำดเพื่อหำรำยไดเ้ สรมิ ใหแ้ ก่ครอบครวั จุดเดน่ ของภมู ิปัญญำ - เปน็ แหลง่ ศกึ ษาดูงาน - เป็นสถานท่ถี า่ ยทอดความรู้ - เป็นการสรา้ งรายไดใ้ ห้กบั ครอบครวั ไดเ้ ปน็ อย่างดี วตั ถดุ ิบที่ใช้ประโยชน์ในกำรผลิตภณั ฑ์ทีเ่ กิดจำกภูมปิ ัญญำ ซ่งึ พื้นที่อนื่ ไม่มี ได้แก่ - เปน็ การนาวสั ดุจากธรรมชาติมาใช้ทาปุ๋ยอนิ ทรีย์ - เปน็ การดูแลรักษาสขุ ภาพ การหมั่นออกกาลงั กาย

10 รำยละเอียดของภูมิปัญญำทอ้ งถ่ิน - รปู แบบในการถ่ายทอดความรู้ มีทั้งการศึกษาดูงาน การเข้ารับการอบรมและฝึกปฏิบตั ิจริง เพือ่ นาประโยชนท์ ไ่ี ด้รับไปปฏิบตั ใิ ช้ได้จริงในชวี ิตประจาวัน รปู แบบและลักษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพรภ่ ูมิปัญญำท้องถ่ิน ยงั ไมเ่ คยมีการเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน มกี ารเผยแพร่ผ่านสอื่ มวลชนและสือ่ อย่างแพร่หลาย มกี ารดูงานจากบคุ คลภายนอก จานวน........-........ครั้ง จานวน.......-......คน มีการนาไปใช้ ในพนื้ ท.่ี .......2.......คน นอกพื้นที่....-.....คน อน่ื ๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมปิ ัญญำท้องถนิ่ กำรพฒั นำต่อยอดภูมปิ ญั ญำใหเ้ ป็นนวตั กรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และควำมภำคภูมใิ จ ภมู ิปัญญาท้องถิ่น/นวตั กรรมท่คี ดิ คน้ ข้นึ มาใหม่ ภูมิปญั ญาท้องถน่ิ ดงั้ เดิมไดร้ ับการถา่ ยทอดมาจาก ภูมิปญั ญาทอ้ งถิ่นที่ได้พัฒนาและตอ่ ยอด แบบเดิมคอื เป็นพ้นื ท่ีปลกู ผกั สวนครวั กำรพัฒนำตอ่ ยอดคอื ปจั จุบันเป็นแหล่งศึกษำหำควำมร้เู ร่อื งกำรทำเกษตรผสมผสำน เปน็ แหล่ง ศกึ ษาดูงานของหนว่ ยงานราชการ ผู้ท่สี นใจในเร่ืองของการทาเกษตรแบบพึง่ ตนเอง ศนู ยเ์ รียนรู้ ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหม่ ประจาตาบลหนองกวาง มคี วามภมู ิใจท่ีได้ เปน็ ศูนย์เรียนรปู้ รัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหม่ ประจาตาบลหนองกวาง ดว้ ยน้าพกั น้าแรง ด้วยการพฒั นาต่อยอดอย่างไม่ย่อท้อในอาชพี เกษตรจงึ ทาให้เกิด ศนู ยเ์ รยี นรู้ ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหมต่ าบลหนองกวาง ท่เี ข้มแขง็ ม่ันคง และยัง่ ยืน

11 ถ่ำยภำพเจำ้ ของภมู ิปญั ญำ นายจรัญ เกาสงั ข์ (เจา้ ของภมู ปิ ญั ญาการศูนย์เรียนรเู้ ศรษฐกิจพอเพยี งและเกษตรทฤษฎใี หม่)

12 รูปภำพภูมิปัญญำ ศนู ย์เรียนร้เู ศรษฐกจิ พอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่

ทปี่ รกึ ษำ คณะผู้จดั ทำ นางสนุ ันทา โนรสี ุวรรณ นางโสภิญา ศรีทอง ผู้อานวยการ กศน.อาเภอโพธาราม ครู อาสาสมคั ร ฯ รำ่ ง/เรยี บเรียงและจัดทำ ครู กศน.ตาบลหนองกวาง นางสาวสาลี นว่ มนา