ธ.ค.62 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.คลองข่อย อ.โพธาราม จ.ราชบุรี

ทำเนียบภมู ปิ ญั ญำทอ้ งถิ่น เดือนธนั วำคม 2562 กศน.ตำบลคลองขอ่ ย ศูนยก์ ำรศึกษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอัธยำศัยอำเภอโพธำรำม สำนกั งำนสง่ เสรมิ กำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศยั จังหวัดรำชบุรี สำนกั งำนสง่ เสริมกำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศัย สำนกั งำนปลดั กระทรวงศึกษำธิกำร กระทรวงศกึ ษำธกิ ำร

คำนำ ด้วย กศน.ตำบลคลองข่อย ได้ดำเนินกำรจัดทำภูมิปัญญำในท้องถิ่น ให้กับประชำชนในพ้ืนที่ตำบล คลองขอ่ ย เพอื่ เพมิ่ พูนควำมรู้และทักษะในกำรดำเนินชีวิตแบบพอเพียง สำมำรถเรียนรู้และฝึกฝนได้ท้ังจำก กำรศึกษำดว้ ยตนเอง และได้รับกำรถ่ำยทอดจำกผู้อื่น กำรนำภูมิปัญญำมำเผยแพร่เพ่ือให้ประชำชนในพื้นท่ี ไดน้ ำไปใช้และเรียนรู้เพ่ือเพ่ิมอำชีพ และประสบกำรณ์ให้กับตนเองและครอบครัวให้มีกำรเจริญเติบโตอย่ำง ต่อเน่ืองและเก้ือกูลในกำรผลิตซึ่งกันและกัน โดยกำรใช้ทรัพยำกรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์ และไม่มีสำรพิษ เช่น ดิน น้ำ แสงแดดอย่ำงเหมำะสม เกิดประโยชน์สูงสุด มีควำมสมดุล ของสภำพแวดล้อม อย่ำงต่อเน่ือง และเกิดผลในกำรเพ่ิมพูนควำมอุดมสมบูรณ์ของทรัพยำกรธรรมชำติด้วย กศน.ตำบลคลองข่อยหวังว่ำ เอกสำรเลม่ นคี้ งมปี ระโยชนต์ ่อผู้อำ่ นและผู้ปฏิบัติงำนตอ่ ไป กศน.ตำบลคลองข่อย ธนั วำคม 2562

สำรบญั หนำ้ คำนำ 1 สำรบญั 5 กศน.ตำบลคลองข่อย 9 - ภูมิปญั ญำ กำรตัดเย็บผ้ำกันเปื้อนจำกผำ้ ขำวมำ้ : นำงพัชรำ บัวทอง - ภมู ปิ ัญญำ กำรเลี้ยงโคนม : นำงสำวเอื้องพร นำคสำรท - ภูมปิ ัญญำ กำรทำขนมไทย : นำงสำวศศธิ ร จนั ทรก์ ลอ่ ม คณะผจู้ ดั ทำ

1 แบบบนั ทกึ ชดุ ขอ้ มูลคลังปัญญำ-ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถิ่น ตำบลคลองข่อย อำเภอโพธำรำม จงั หวดั รำชบรุ ี ชอื่ ภมู ิปัญญำ : กำรตัดเยบ็ ผ้ำกันเปอ้ื นจำกผ้ำขำวม้ำ ชือ่ นำงพัชรำ นำมสกุล บวั ทอง วันเดือนปีเกิด : 30 ธนั วำคม พ.ศ. 2501 ทอ่ี ยู่ปจั จบุ นั (ทส่ี ำมำรถติดต่อได)้ : บำ้ นเลขท่ี 90/2 หมูท่ ่ี 5 ตำบลคลองขอ่ ย อำเภอโพธำรำม จังหวดั รำชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70120 โทรศัพท์ : 081-0165836 Facebook: บ้ำนมณีโชตผิ ้ำกนั เปือ้ น ควำมเป็นมำของบคุ คลคลังปัญญำ เร่มิ ทำผลติ ภณั ฑจ์ ำกกำรรบั จ้ำงเยบ็ กระเป๋ำของโรงงำนผ้ำขำวม้ำตำบลเจ็ดเสมียน จนมีแนวคิดเป็น ของตนเองที่อยำกต่อยอดควำมรู้กำรตัดเย็บ คิดริเริ่มในกำรตัดเย็บผ้ำข้ำวม้ำจำกกระเป๋ำท่ีรับจ้ำงมำเป็น ผ้ำกนั เป้อื น ทม่ี ลี วดลำยแปลกใหมไ่ มเ่ หมอื นทอ่ี ่นื จดุ เดน่ ของภมู ิปัญญำ ผ้ำกนั เปอื้ นจำกผำ้ ขำวม้ำของคุณพัชรำ เป็นผ้ำกันเป้ือนที่มีลวดลำยน่ำรัก น่ำหยิบมำใช้สอย เหมำะ กับแมค่ ้ำเพรำะมกี ำรตัดเยบ็ กระเปำ๋ ซปิ ไว้เกบ็ สิ่งของและเงินป้องกันเวลำก้มหยิบของแล้วสิ่งของอำจจะหล่น ออกกระเป๋ำได้ และตอนน้ีสินค้ำผ้ำกันเปื้อนได้รับมำตรฐำนสินค้ำชุมชนจำกสำนักงำนพัฒนำชุมชนอำเภอ โพธำรำม วัตถุดิบทใ่ี ชป้ ระโยชน์ในกำรผลิตภัณฑ์ทเ่ี กิดจำกภมู ิปัญญำ ซ่ึงพน้ื ท่อี ่นื ไม่มี ได้แก่ - ผ้ำขำวม้ำ รำยละเอียดของภูมิปัญญำท้องถิน่ - รปู แบบในกำรถ่ำยทอดควำมรู้ มกี ำรปฏิบตั ิจรงิ เพ่ือนำประโยชนท์ ่ไี ด้รบั ไปปฏิบัติใชไ้ ดจ้ ริง ในชีวิตประจำวัน รปู แบบและลกั ษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสมั พันธ์ เผยแพรภ่ มู ปิ ัญญำท้องถ่นิ  ยงั ไม่เคยมีกำรเผยแพร่/ ใชเ้ ฉพำะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพำะในชมุ ชน  มกี ำรเผยแพรผ่ ่ำนสอ่ื มวลชนและสอ่ื อย่ำงแพร่หลำย  มีกำรดูงำนจำกบุคคลภำยนอก จำนวน................คร้งั จำนวน............คน  มีกำรนำไปใช้ ในพื้นท.่ี ..............คน นอกพนื้ ที่..........คน  อน่ื ๆ (ระบุ)

2 ลกั ษณะของภูมิปญั ญำท้องถ่ิน กำรพัฒนำตอ่ ยอดภูมิปญั ญำใหเ้ ป็นนวตั กรรม คุณค่ำ(มลู ค่ำ)และควำม ภำคภมู ใิ จ  ภมู ปิ ญั ญำท้องถ่นิ /นวตั กรรมทค่ี ิดคน้ ขึน้ มำใหม่  ภมู ปิ ัญญำท้องถิ่นดั้งเดมิ ไดร้ บั กำรถำ่ ยทอดมำจำก  ภูมิปัญญำท้องถน่ิ ท่ไี ด้พัฒนำและต่อยอด แบบเดมิ คอื เปน็ กำรตัดเยบ็ ของชำร่วยในกลุม่ กำรพฒั นำตอ่ ยอดคือ ปัจจุบันมีสินค้ำมำกมำย เพ่ิมกำรตัดเย็บ กระเป๋ำ ผ้ำกันเปื้อน หน้ำกำก อนำมยั

3 ภำพถ่ำยเจำ้ ของภูมิปัญญำ นำงพัชรำ บัวทอง (กำรตดั เยบ็ ผ้ำกันเป้ือนจำกผ้ำขำวมำ้ )

4 รูปภำพภมู ปิ ญั ญำ สินคำ้ ผลติ ภัณฑผ์ ำ้ กนั เป้ือนที่คณุ พชั รำ บัวทอง ตดั เย็บด้วยตนเองและนำไปขำยที่ตลำดโพธำรำม

5 แบบบันทึกชดุ ข้อมลู คลังปัญญำ-ภูมปิ ญั ญำท้องถิน่ ตำบลคลองขอ่ ย อำเภอโพธำรำม จังหวดั รำชบุรี ชอ่ื ภมู ปิ ัญญำ : กำรเล้ยี งโคนม ช่อื นำงสำวเอื้องพร นำมสกุล นำคสำทำ วนั เดือนปีเกิด : 1 กุมภำพนั ธ์ พ.ศ. 2507 ทอ่ี ยู่ปจั จุบัน (ท่ีสำมำรถตดิ ตอ่ ได)้ : บำ้ นเลขท่ี 97 หมทู่ ่ี 6 ตำบลคลองข่อย อำเภอโพธำรำม จงั หวัดรำชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70120 โทรศัพท์ : 093-9852077 Line ID 093-9852077 ควำมเปน็ มำของบคุ คลคลงั ปัญญำ เรมิ่ ต้นจำกกำรทีบ่ ้ำนคุณเออื้ งพร เล้ียงโคนม มำตัง้ แต่สมยั รุ่นพอ่ แม่ และต่อมำไดส้ ืบทอดกำรเลี้ยง โคนมเรือ่ ยมำจนถึงปจั จุบนั ทำทกุ อยำ่ งด้วยตนเอง ทั้งหำหญำ้ กวำดล้ำงคอก และรีดนมโค จุดเดน่ ของภูมิปัญญำ เปน็ กำรเล้ียงโคนมด้วยวิธีธรรมชำติ มีกำรเปดิ เพลงใหฟ้ ังเพอ่ื ให้โคอำรมณ์ดี เปน็ กำรให้โคผ่อนคลำย และส่งผลต่อคุณภำพของนำ้ นมโค วัตถุดิบท่ีใชป้ ระโยชน์ในกำรผลิตภณั ฑ์ทีเ่ กิดจำกภมู ปิ ัญญำ ซ่ึงพนื้ ทอ่ี นื่ ไม่มี ได้แก่ - โคนมทมี่ คี ุณภำพ รำยละเอยี ดของภูมิปัญญำท้องถ่นิ - รูปแบบในกำรถำ่ ยทอดควำมรู้ มกี ำรปฏิบตั จิ รงิ เพ่ือนำประโยชนท์ ไ่ี ด้รบั ไปปฏิบัตใิ ช้ไดจ้ ริง ในชีวิตประจำวนั รปู แบบและลกั ษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสมั พนั ธ์ เผยแพรภ่ ูมปิ ัญญำท้องถ่ิน  ยงั ไม่เคยมกี ำรเผยแพร/่ ใช้เฉพำะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพำะในชุมชน  มกี ำรเผยแพร่ผ่ำนสือ่ มวลชนและส่อื อยำ่ งแพรห่ ลำย  มกี ำรดงู ำนจำกบุคคลภำยนอก จำนวน................ครงั้ จำนวน............คน  มกี ำรนำไปใช้ ในพน้ื ท.ี่ ..............คน นอกพืน้ ท.ี่ .........คน  อืน่ ๆ (ระบุ)

6 ลกั ษณะของภมู ิปัญญำทอ้ งถ่ิน กำรพัฒนำตอ่ ยอดภมู ปิ ัญญำใหเ้ ป็นนวัตกรรม คณุ คำ่ (มลู คำ่ )และควำม ภำคภูมิใจ  ภูมปิ ัญญำท้องถิ่น/นวัตกรรมท่ีคิดคน้ ข้ึนมำใหม่  ภูมิปญั ญำท้องถ่ินด้ังเดิมได้รับกำรถำ่ ยทอดมำจำก  ภมู ิปญั ญำท้องถิน่ ทไี่ ด้พัฒนำและต่อยอด แบบเดิมคือ ท่ีบ้ำนเล้ยี งโคนมดว้ ยตนเองตัง้ แต่สมนั พอ่ และแม่ กำรพฒั นำต่อยอดคือ สืบทอดกำรเลี้ยงจำกรุ่นส่รู ุ่นจนถึงปจั จบุ ัน

7 ภำพถำ่ ยเจำ้ ของภูมิปัญญำ นำงสำวเออ้ื งพร นำคสำทำ ( กำรเลย้ี งโคนม )

8 รปู ภำพภมู ิปญั ญำ คุณเอ้ืองพร นำคสำทำ เล้ยี งโคนมดว้ ยตนเอง และวัวทงั้ หมดนี้เปน็ ของคุณเอ้ืองพร ที่ต้องดูแลและรดี นม ดว้ ยตนเอง

9 แบบบนั ทกึ ชดุ ขอ้ มูลคลงั ปญั ญำ-ภูมิปัญญำทอ้ งถน่ิ ตำบลคลองขอ่ ย อำเภอโพธำรำม จังหวัดรำชบรุ ี ชอื่ ภมู ิปัญญำ กำรทำขนมไทย ชื่อ นำงสำวศศิธร นำมสกุล จันทรก์ ล่อม วันเดอื นปีเกดิ 27 สิงหำคม พ.ศ. 2536 ทอี่ ยู่ปัจจบุ นั (ทสี่ ำมำรถตดิ ตอ่ ได)้ บำ้ นเลขที่ 127 หมู่ที่ 7 ตำบลคลองข่อย อำเภอโพธำรำม จงั หวดั รำชบรุ ี รหัสไปรษณีย์70120 Facebook: Pecky Sasi ควำมเปน็ มำของบุคคลคลงั ปัญญำ กำรทำขนมขำยของบ้ำนคุณศศิธร ทำกันมำต้ังแต่สมัยแม่ ทำขำยกันเรื่อยมำส่งคุณศศิธร จบสำเร็จ กำรศึกษำปริญญำตรี ปัจจุบันคุณศศิธร ก็รับช่วงต่อกำรทำขนมขำย เป็นกำรหำรำยได้ให้ตนเองและ ครอบครวั จดุ เด่นของภูมิปัญญำ กำรทำขนมของคุณศศิธร ถอื วำ่ เปน็ คนท่มี ีฝีมือในกำรทำขนมไทยอีกคนหนึ่ง ขนมท่ีขำยดีและอร่อย คือข้ำวเหนียวป้ิงไส้เผือก ข้ำวเหนียวหน้ำสังขยำ และอ่ืนๆอีกมำกมำย ณ ตอนนี้ ยังรับทำขนมจัดทำอำหำร ว่ำงส่งผู้ทส่ี นใจเวลำจดั กิจกรรมหรอื มีกำรประชมุ วัตถุดบิ ทใี่ ช้ประโยชนใ์ นกำรผลิตภณั ฑท์ ีเ่ กิดจำกภูมิปัญญำ ซงึ่ พ้ืนที่อ่นื ไม่มี ไดแ้ ก่ - แปง้ ทำขนม - ไขเ่ ปด็ - ใบตอง รำยละเอียดของภูมิปัญญำท้องถ่นิ - รูปแบบในกำรถ่ำยทอดควำมรู้ มกี ำรปฏบิ ตั จิ รงิ เพื่อนำประโยชนท์ ไ่ี ด้รบั ไปปฏบิ ัตใิ ช้ได้จริง ในชีวติ ประจำวนั รูปแบบและลักษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสมั พนั ธ์ เผยแพรภ่ มู ิปญั ญำทอ้ งถิน่  ยังไมเ่ คยมกี ำรเผยแพร่/ ใชเ้ ฉพำะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพำะในชมุ ชน  มีกำรเผยแพร่ผำ่ นส่ือมวลชนและส่อื อย่ำงแพรห่ ลำย  มีกำรดูงำนจำกบคุ คลภำยนอก จำนวน................ครั้ง จำนวน............คน  มกี ำรนำไปใช้ ในพน้ื ที.่ ..............คน นอกพ้ืนท่.ี .........คน  อ่ืนๆ (ระบุ)

10 ลกั ษณะของภมู ิปญั ญำท้องถ่ิน กำรพฒั นำต่อยอดภมู ปิ ญั ญำใหเ้ ปน็ นวตั กรรม คุณคำ่ (มลู คำ่ )และควำม ภำคภูมิใจ  ภูมิปัญญำท้องถ่ิน/นวตั กรรมท่คี ดิ ค้นขน้ึ มำใหม่  ภูมปิ ัญญำท้องถิน่ ด้ังเดมิ ไดร้ ับกำรถำ่ ยทอดมำจำก  ภูมปิ ญั ญำท้องถน่ิ ท่ีได้พัฒนำและต่อยอด แบบเดิมคือ ทำขนมขำยตำมตลำดและหมู่บำ้ นโดยช่วยแมท่ ำ กำรพัฒนำต่อยอดคือ ปัจจุบันมีขนมหลำยอย่ำงและรับจัดเป็นอำหำรว่ำงเวลำประชุมหรือจัด กิจกรรมต่ำงๆ เปน็ กิจกำรของตนเองและสรำ้ งรำยไดอ้ ีกทำงหน่ึงช่วยเหลือครอบครัว

11 ภำพถ่ำยเจำ้ ของภูมิปญั ญำ นำงสำวศศธิ ร จนั ทรก์ ลอ่ ม (กำรทำขนมไทย)

12 รูปภำพภมู ปิ ญั ญำ คุณศศิธร กำลงั ลงมือทำขนมทฝ่ี กึ เรียนวิชำชพี ชน้ั เรียนเพิ่มเติมควำมรู้ ขนมท่ีนำไปจัดเป็นอำหำรวำ่ งในกำรประชุมและจดั กิจกรรมตำ่ งๆที่ลกู ค้ำสงั่ ทำ

ท่ีปรึกษำ คณะผจู้ ดั ทำ นำงสุนนั ทำ โนรีสุวรรณ นำงโสภิญำ ศรที อง ผอู้ ำนวยกำร กศน.อำเภอโพธำรำม ครู อำสำสมคั ร ฯ ร่ำง/เรียบเรียงและจัดทำ ครู กศน.ตำบลคลองข่อย นำงสำวสำวติ รี สำยยศ