ธ.ค.62 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.ชำแระ อ.โพธาราม จ.ราชบุรี

ทำเนียบภูมิปัญญาท้องถ่ิน เดือนธนั วาคม 2562 กศน.ตำบลชำแระ ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อำเภอโพธาราม สำนกั งานส่งเสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั จังหวัดราชบรุ ี สำนกั งานส่งเสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย สำนกั งานปลัดกระทรวงศึกษาธกิ าร กระทรวงศึกษาธกิ าร

คำนำ ด้วย กศน.ตำบลชำแระ ได้ดำเนินการจัดทำทำเนียบภมู ิปัญญาในท้องถิ่น ให้กับประชาชน ในพ้นื ทต่ี ำบลชำแระ เพ่อื เพม่ิ พูนความรู้และทักษะในการดำเนนิ ชีวติ แบบพอเพียง สามารถเรียนรู้และฝึกฝน ได้ทั้งจากการศึกษาด้วยตนเอง และได้รับการถ่ายทอดจากผู้อื่น การนำภูมิปัญญามาเผยแพร่เพื่อให้ ประชาชนในพื้นที่ได้นำไปใช้และเรียนร้เู พ่ือเพ่ิมอาชพี และประสบการณ์ให้กับตนเองและครอบครัวให้มีการ เจริญเติบโตอย่างต่อเนื่องและเกื้อกูลในการผลิตซึ่งกันและกัน โดยการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์ และไมม่ สี ารพิษ เช่น ดิน น้ำ แสงแดดอย่างเหมาะสม เกิดประโยชนส์ ูงสดุ มีความสมดลุ ของสภาพแวดล้อม อย่างต่อเนื่อง และเกิดผลในการเพิ่มพูนความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติด้วย กศน.ตำบลชำแระ หวงั ว่าเอกสารเลม่ นค้ี งมปี ระโยชนต์ ่อผู้อ่านและผูป้ ฏิบัติงานต่อไป กศน.ตำบลชำแระ ธนั วาคม 2562

สารบญั 1 6 คำนำ 10 สารบญั หน้า กศน.ตำบลชำแระ - ภมู ปิ ญั ญา ฉลาดศลิ ปป์ ีพ่ าทยว์ งใหญ่ : นายฉลาด เดอื นฉาย - ภูมปิ ัญญา การทำไม้กวาดทางมะพรา้ ว : นายสงดั ร่งุ แจ้ง - ภูมิปญั ญา การเผาข้าวหลาม : นางบุญชู แท่นเครือ คณะผูจ้ ดั ทำ

1 แบบบนั ทกึ ชุดขอ้ มลู คลงั ปญั ญา-ภูมปิ ญั ญาท้องถนิ่ ตำบลชำแระ อำเภอโพธาราม จังหวดั ราชบรุ ี ชือ่ ภูมิปัญญา : ฉลาดศลิ ปป์ ี่พาทยว์ งใหญ่ ช่ือ นายฉลาด นามสกุล เดือนฉาย วนั เดอื นปเี กดิ : 7 มกราคม พ.ศ.2501 ที่อยู่ปัจจุบนั (ที่สามารถติดต่อได)้ : บา้ นเลขท่ี 91 หมทู่ ่ี 1 ตำบลชำแระ อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70120 โทรศัพท์ : 089-0629921 ความเป็นมาของบคุ คลคลังปัญญา นายฉลาด เดอื นฉาย เกดิ เมื่อวนั ท่ี 7 มกราคม 2501 ณ บ้านเลขท่ี 91 หมู่ที่ 1 ตำบลชำแระ อำเภอ โพธาราม จงั หวัดราชบุรี เปน็ คนท่ีชอบฟังดนตรีไทยเป็นอย่างมากและชอบประดษิ ฐค์ ิดค้นเกี่ยวกับเครื่อง ดนตรีไทยมาตั้งแตย่ ังเยาว์วยั เมื่ออายไุ ด้ 15 ปี ไดร้ ิเรม่ิ ทำเครือ่ งดนตรีไทยใช้เองเปน็ ชิ้นแรก คอื ซอดว้ ง มกี าร ทดสอบเสยี งจนเรม่ิ เขา้ ทเี่ ขา้ ทาง กเ็ รม่ิ ประดษิ ฐ์คิดค้นเคร่ืองดนตรีไทยชนดิ ต่างๆ อีกมากมายอาทิ เชน่ ฆอ้ ง ฆ้องมอญวงเล็ก ระนาดเอก ระนาดทุ้ม กลองตะโพน กลองทัด และเครื่องดนตรีไทยท่ีใช้ในวงป่ีพาทยว์ งใหญ่ แทบทั้งหมด เปน็ ฝมี อื ของคุณฉลาด กวา่ 80 เปอรเ์ ซน็ ต์ ยกเว้นเครือ่ งดนตรที ี่เปน็ ทองเหลืองจะต้องไปจา้ ง ชา่ งเฉพาะทางในการทำ เคร่อื งดนตรีไทยวงฉลาดศิลปป์ ่พี าทย์วงใหญ่ปจั จุบนั มเี คร่ืองดนตรรี วมๆ แลว้ กวา่ 50 ช้นิ เปน็ ฝีมือ การประดิษฐข์ องคุณฉลาด เดือนฉาย เสยี สว่ นใหญ่ และมีเคร่อื งดนตรีไทยหลายชิ้นได้ถกู นำทลู เกลา้ ถวายแด่ สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธิราชเจ้ากรมสมเด็จพระเทพรตั นราชสุดาฯสยามบรมราชกมุ ารแี ละเครอ่ื งดนตรไี ทยหลาย ชิน้ ถกู นำเข้าไปใชใ้ นพระราชพธิ สี ำคญั ๆ ในพระบรมราชวงั ในสมยั รัชกาลท่ี 9 เครอ่ื งดนตรีไทยที่ถูกนำเขา้ ไปใช้ในพระราชพิธีสำคัญๆ ทเี่ ห็นได้อยา่ งชดั เจนอาทิ เช่น กลองชนะ สว่ นใหญ่แลว้ จะถูกนำมาให้คุณฉลาด เดือนฉาย เปน็ ผ้ปู ระดษิ ฐแ์ ละซ่อมแซมเวลาเกดิ การชำรุดเป็นจำนวน กวา่ 400 ใบแล้ว การทีค่ ุณฉลาด เดอื นฉาย มีบทบาทหน้าทีใ่ นการคอยซ่อมแซมเคร่ืองดนตรี เช่น กลองชนะ ซ่งึ ปัจจบุ นั เปน็ เครื่องดนตรีที่ใชเ้ ฉพาะในพิธีสำคญั ของพระมหากษตั รยิ น์ ัน้ เป็นเพราะว่าท่านมีลกู ศิษย์ลกู หา ทำงานอยู่ในพระบรมราชวัง พอเครอ่ื งดนตรีเกิดการชำรุดก็จะถูกนำมาใหท้ า่ นดำเนนิ การซอ่ มจนสามารถใช้ งานไดเ้ หมือนเดิม

2 คุณฉลาดไดร้ ับโปรดเกล้าจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราช กุมารใี ห้ไปเล่นเครื่องดนตรีไทยยงั ตา่ งประเทศ เชน่ ประเทศเยอรมัน เปน็ ตน้ เพราะท่านเปน็ ผทู้ ี่มี ความสามารถในการเลน่ เครื่องดนตรไี ทยไดท้ ุกชนดิ และเป็นผ้ทู ป่ี ระดิษฐ์เครื่องดนตรไี ทยใช้เอง ในบางคร้ังก็ มผี ทู้ ีส่ นใจในเรื่องของเครื่องดนตรไี ทยมาขอซื้อบางชิ้นไปบ้าง เช่น ขลยุ่ กลองทดั ฯลฯ แลว้ ท่านกป็ ระดษิ ฐ์ เคร่ืองดนตรีชิ้นนนั้ ๆ ขน้ึ มาใหม่แทนของเก่าท่ีขายไป เวลาทา่ นรับงานแต่ละงานท่านจะได้คา่ ตวั อยู่ประมาณท่ี 300 ไปจนถงึ 2,000 บาท ตอ่ ครงั้ ซง่ึ ท่าน เปน็ คนทม่ี ีบุคลิกและอุปนสิ ยั ดีเป็นคนร่าเริงความร้ทู ีท่ า่ นได้รับกม็ าจากความสนใจของท่านไม่มีใครสอนทา่ น ใชว้ ิธคี รพู ักลกั จำถ้าท่านชอบส่ิงไหนแลว้ ท่านต้องทำให้ไดน้ ่ีคอื ที่มาของตวั ทา่ น จดุ เดน่ ของภมู ปิ ัญญา - เปน็ แหล่งศกึ ษาดูงาน - เปน็ สถานท่ีถ่ายทอดความรู้ - เป็นผู้ซ่อมแซมเคร่ืองดนตรีไทยใหก้ ับกรมพระราชวงั อาทิ เช่น กลองชนะจำนวนกว่า 400 ใบ วตั ถดุ บิ ทีใ่ ชป้ ระโยชน์ในการผลติ ภัณฑท์ ่ีเกดิ จากภูมิปัญญา ซ่ึงพ้ืนทอี่ ื่นไมม่ ี ได้แก่ - ไม้แดง - ไมส้ ัก - ไมจ้ ามจุรี รายละเอยี ดของภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น - รปู แบบในการถา่ ยทอดความรู้ มที ้ังการศึกษาดูงาน การเข้ารับการอบรมและฝึกปฏบิ ัตจิ ริง เพื่อนำประโยชนท์ ไ่ี ดร้ บั ไปปฏบิ ัตใิ ชไ้ ดจ้ ริงในชีวติ ประจำวนั รูปแบบและลักษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพรภ่ มู ิปัญญาท้องถิ่น มมยีีกกังไาามรร่เเดคผูงยยามแนกีพจารารผ่กเา่บผนุคยสแค่ือพลมภรว่/าลยใชชนน้เอฉแกพลาะจะสำบ่ือนุคอวคยนลา่ ..ง.แ...พ..ร.3ห่ ..ล..า..ย.ค//รั้ง เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน จำนวน......30...............คน ในพืน้ ท่ี........10……./คน นอกพื้นท.ี่ ...100……..คน มกี ารนำไปใช้ อน่ื ๆ (ระบุ)

3 ลักษณะของภูมิปญั ญาทอ้ งถิน่ การพัฒนาต่อยอดภมู ิปัญญาให้เปน็ นวัตกรรม คุณค่า (มูลค่า) และความภาคภูมใิ จ ภูมปิ ญั ญาท้องถ่นิ /นวัตกรรมท่ีคดิ ค้นขน้ึ มาใหม่ ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ ด้งั เดิมไดร้ บั การถา่ ยทอดมาจาก ภมู ปิ ัญญาท้องถิน่ ที่ได้พัฒนาและต่อยอด แบบเดิมคือ เป็นเครอ่ื งดนตรีไทยที่มีอายุการใช้งานมายาวนานแลว้ เกดิ การชำรดุ เสียหายเกือบ ทัง้ หมด จงึ ทำการประดิษฐ์สร้างขน้ึ มาใหม่เพื่อทำการทดแทนของเดิม การพัฒนาต่อยอดคือ เป็นการประดษิ ฐ์ สรา้ งเครื่องดนตรีไทยขน้ึ มาใหม่ทัง้ หมดทกุ ช้นิ ด้วยฝีมอื ของตนเอง และทำการทดสอบใชด้ ว้ ยตนเองทุกช้ิน จนสามารถนำกลับมาใช้ไดจ้ นถึงปัจจุบันนี้

4 รปู ภาพเจ้าของภูมปิ ัญญา นายฉลาด เดือนฉาย (เจ้าของภูมปิ ญั ญาเครื่องดนตรีไทย)

5 รูปภาพภูมปิ ญั ญา ฆอ้ งวงใหญ่ที่มลี วดลายการแกะสลักเปน็ ลายกนกไทย กลองแขกทก่ี ำลังจะถูกซอ่ มแซม กลองชนะทก่ี รมพระราชวังนำมาใช้ในงานพระราชพิธีสำคญั ๆ

6 แบบบนั ทกึ ชดุ ข้อมลู คลงั ปญั ญา-ภูมปิ ญั ญาท้องถ่นิ ตำบลชำแระ อำเภอโพธาราม จงั หวัดราชบรุ ี ช่ือภูมปิ ัญญา : การทำไม้กวาดทางมะพร้าว ช่ือ นายสงดั นามสกุล รงุ่ แจ้ง วนั เดือนปีเกดิ : พ.ศ.2498 ท่ีอยู่ปจั จบุ นั (ที่สามารถตดิ ตอ่ ได้) : บ้านเลขที่ 92 หมู่ที่ 1 ตำบลชำแระ อำเภอโพธาราม จงั หวัด ราชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70120 โทรศพั ท์ : 096-7315657 ความเปน็ มาของบคุ คลคลงั ปญั ญา นายสงดั ร่งุ แจ้ง เกิดเมอื่ ปี พ.ศ.2498 ปัจจุบันอาศัยอยู่บ้านเลขท่ี 92 หมู่ท่ี 1 ตำบลชำแระ อำเภอ โพธาราม จังหวัดราชบรุ ี แตเ่ ดิมทำงานอยู่ในพระรมราชวงั จนเกษียณอายรุ าชการก็กลับมาอยู่บา้ น จนมเี พือ่ น บา้ นเขาชกั ชวนใหม้ าลองทำไมก้ วาดทางมะพร้าวเผ่ือไวใ้ ชเ้ ป็นอาชีพเสริมในยามชรา และทา่ นก็ไปเขา้ รับการ อบรมความรู้ในเรอ่ื งของการทำไม้กวาดทางมะพร้าวจนสามารถทำเปน็ จากน้นั น้ันทา่ นกย็ ึดเป็นอาชีพเสรมิ มาโดยตลอด โดยทที่ ่านทำไม้กวาดทางมะพรา้ วขณะมีมยี อดส่งั เข้ามาจำนวนมากและมีทุกเดอื น แต่แบบของ ไม้กวาดที่ทา่ นทำนั้นมี 2 รปู แบบ คอื แบบมีด้าม กบั แบบไมม่ ดี า้ ม ปจั จบุ นั ท่านมรี ายได้จากการทำไม้กวาดทางมะพร้าวส่งเกอื บ 2,000 บาทต่อเดือน การลงทุนการ ผลิต ต้นทุนจะอยู่ที่อนั ละประมาณ 18-20 บาท โดยแยกวัสดุการทำออกเปน็ ดังนี้ ไม้ไผ่กลม (แบบมดี ้ามจบั ) ราคาอนั ละ 2.50 บาท กา้ นมะพรา้ ว กโิ ลกรมั ละ 20 บาท (บางครงั้ ก็หา ตดั เอาเอง) ถ้าไม่มกี ็ต้องซื้อเขา ไมก้ วาดหนึ่งดา้ มจะใชก้ ้านมะพรา้ วจำนวนครึ่งกิโลกรัม ส่วนประกอบอื่นๆ ก็ เชน่ ลวดและตะปู สว่ นราคาขายก็จะมีท้งั ราคาขายส่งและขายปลกี ถ้าขายส่งจะอยู่ท่อี นั ละ 35 บาท สว่ นขายปลกี จะ อยู่ที่ 40 บาท โดยจะมรี ถมารับซ้ือถงึ ที่บา้ น และส่วนหนง่ึ ก็จะวางขายอยู่ท่ีร้านคา้ ในหมู่บ้านขา้ งเคยี ง เหตผุ ล ทเ่ี ลอื กทำไม้กวาดทางมะพร้าวกเ็ นอ่ื งมาจากในชมุ ชนมีการปลูกต้นมะพร้าวจำนวนมาก และไมร่ ้จู ะนำมาใช้ ประโยชน์บางทีกเ็ หน็ เขานำไปเผาท้งิ มันนา่ เสยี ดายถา้ รูจ้ ักนำมาใช้ประโยชน์มันกย็ ังพอจะสร้างรายได้ให้กับ ครอบครวั เปน็ อย่างดี ทา่ นเป็นผู้ที่มีความต้ังใจม่นั ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งของในหลวงรัชการที่ 9 นำมาปรบั ใชใ้ นชีวิตประจำวนั โดยตลอด ถา้ ใครสนใจหรือหมู่บ้านไหนต้องการความรู้เรื่องของการทำไม้ กวาดทางมะพร้าวท่านก็ยินดีทีจ่ ะสอนให้ฟรโี ดยไม่คดิ คา่ สอนแต่อย่างใด จดุ เด่นของภูมิปัญญา - เปน็ แหล่งศกึ ษาดงู าน - เปน็ สถานทีถ่ า่ ยทอดความรู้

7 วัตถดุ บิ ท่ใี ช้ประโยชนใ์ นการผลิตภัณฑ์ทีเ่ กดิ จากภมู ิปัญญา ซ่ึงพน้ื ทอี่ ่นื ไม่มี ไดแ้ ก่ - ทางมะพรา้ วจากสวนมะพรา้ วในชุมชน - ไมไ้ ผ่ (ไมล้ วก) รายละเอียดของภูมปิ ัญญาท้องถิ่น - รปู แบบในการถ่ายทอดความรู้ มีทัง้ การศึกษาดูงาน การเข้ารับการอบรมและฝึกปฏิบตั ิจริง เพอ่ื นำประโยชนท์ ่ีได้รบั ไปปฏบิ ตั ิใช้ไดจ้ รงิ ในชวี ติ ประจำวัน รปู แบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพรภ่ ูมิปัญญาท้องถิน่ ยังไม่เคยมีการเผยแพร่/ ใช้เฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน มีการเผยแพร่ผ่านสอื่ มวลชนและสอ่ื อย่างแพรห่ ลาย มีการดงู านจากบคุ คลภายนอก จำนวน........-........ครง้ั จำนวน.......-......คน มกี ารนำไปใช้ ในพื้นท.ี่ .......14.....คน นอกพ้นื ที่....20..คน อื่นๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภูมิปัญญาทอ้ งถิน่ การพฒั นาตอ่ ยอดภมู ิปัญญาใหเ้ ปน็ นวัตกรรม คุณค่า (มูลค่า) และความภาคภมู ิใจ ภูมิปญั ญาทอ้ งถน่ิ /นวตั กรรมท่ีคิดค้นขน้ึ มาใหม่ ภมู ิปญั ญาท้องถ่นิ ดัง้ เดมิ ไดร้ บั การถา่ ยทอดมาจาก ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ ท่ีไดพ้ ัฒนาและตอ่ ยอด แบบเดมิ คือ เป็นไม้กวาดท่ีทำข้ึนมามลี ักษณะบางมาก ไม่ค่อยคงทนแขง็ แรง ขายไม่คอ่ ยได้ การพัฒนาต่อยอดคอื ปัจจุบนั มีการทำไม้กวาดข้นึ มา 2 แบบ คอื แบบมีด้ามกับแบบไมม่ ี ดา้ มขน้ึ อยกู่ บั ผซู้ ื้อแลว้ แต่ผูท้ ่ีสนใจจะนำไปใช้และในการทำไมก้ วาดทางมะพรา้ วครงั้ น้ี มกี รรมวิธกี ารทำท่ี มีความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตวั คอื มีความหนาแนน่ ของก้านไม้กวาดอย่างมาก โดยจะมีการชา่ งน้ำหนกั ของกา้ นไม้กวาดในแตล่ ะกำจะมนี ำ้ หนักอยทู่ ี่ 7 ขีด และจะเลอื กด้ามไม้ไผ่ท่มี าใช้ทำดา้ มเลอื กที่มลี ักษณะ แข็ง ค่อนข้างท่ีจะตนั และเปน็ ด้ามท่ีตรง มีการยึดกา้ นทางมะพรา้ วอย่างแนน่ ไมห่ ลดุ ง่าย ราคาไม่แพง ถ้า ขายสง่ ต้ังแต่ 10 ด้ามขนึ้ ไปจะอยู่ที่ ดา้ มละ 35 บาท แต่ถา้ ขายปลีกจะอยทู่ ดี่ ้ามละ 40 บาท

8 รปู ภาพเจา้ ของภูมปิ ัญญา นายสงัด รุ่งแจง้ (เจ้าของภูมิปญั ญาการทำไม้กวาดทางมะพรา้ ว)

9 รูปภาพภมู ปิ ญั ญา ทางมะพร้าวที่รอดนำใบแห้งออกเหลอื แตก่ า้ น นำมาช่างและมดั เปน๋ กำๆ ละ 1 กโิ ลกรัม ดา้ มไม้กวาดท่ีทำเสร็จแลว้ พร้อมสง่ ขายปลีกราคา 40 บาท ขายส่ง 35 บาท

10 แบบบนั ทกึ ชุดขอ้ มลู คลังปัญญา-ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ ตำบลชำแระ อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี ช่อื ภมู ิปัญญา : การเผาข้าวหลาม ช่ือ นางบุญชู นามสกลุ แท่นเครอื วันเดือนปเี กดิ : 25 ธันวาคม พ.ศ.2498 ท่อี ยู่ปัจจุบัน (ที่สามารถตดิ ต่อได)้ : บ้านเลขท่ี 60/1 หมู่ท่ี 1 ตำบลชำแระ อำเภอโพธาราม จงั หวัดราชบุรี รหัสไปรษณยี ์ 70120 โทรศพั ท์ : 085-7041570 ความเป็นมาของบุคคลคลังปญั ญา นางบญุ ชู แทน่ เครอื เกดิ เมื่อวนั ท่ี 25 ธนั วาคม พ.ศ.2498 ปัจจบุ ันอาศยั อยบู่ ้านเลขท่ี 60/1 หมู่ที่ 1 ตำบลชำแระ อำเภอโพธาราม จังหวดั ราชบุรี ประกอบอาชีพค้าขายข้าวหลามมาจนถึงปัจจุบนั ท่านเรม่ิ ทำ ข้าวหลามขายเม่ือปี พ.ศ.2535 โดยแต่เดิมทีทบี่ า้ นท่านมีการเผาข้าวหลามไว้เพ่ือกนิ ตามช่วงเทศกาล เพราะ สมยั น้นั แถวบา้ นมีกอไม้ไผ่จำนวนมาก ก็ใช้ลกั ษณะเดยี วกับการหงุ ข้าวในกระบอกไม้ไผ่สมัยกอ่ น ถือวา่ เปน็ ภูมิปัญญาทส่ี ามารถนำมาใชป้ ระกอบอาชีพได้ การเผาข้าวหลามก็เช่นเดียวกัน เป็นการนำภมู ปิ ัญญาชาวบ้านของสมยั ก่อนนำมาใช้ เพียงแต่มีการ เปลี่ยนจากการวางเผากับพ้นื ดินมาเปน็ การสรา้ งฐานพน้ื ดว้ ยปูนและมีการยกพ้ืนใหส้ งู ขน้ึ มาเพื่อความสะดวก ในการวางกระบอกข้าวหลามและการดูแล ปัจจบุ ันไมไ้ ผ่ค่อนข้างท่ีจะหายากขน้ึ จะต้องทำการสงั่ ซอ้ื มาจากจงั หวดั กาญจนบุรซี ง่ึ เปน็ ไม้ไผป่ ่าที่มี ราคาก็ค่อนข้างสงู พอสมควร จึงทำให้มตี ้นทนุ ในการผลิตสงู ตามไปดว้ ย โดยข้าวหลามทีเ่ ผาสุกแล้วขนาด กระบอกใหญจ่ ะอยทู่ ีร่ าคา 20-25 บาท กระบอกกลางราคา 15-20 บาท กระบอกเล็กราคา 10-15 บาท ใน การเผาข้าวหลามแตล่ ะคร้งั จะลงทุนประมาณ 2,000 บาท สว่ นกำไรท่ีไดแ้ ตล่ ะคร้ังไม่แนน่ อน บางครง้ั ก็ได้ ประมาณ 500–1,000 บาท ในการเผาขา้ วหลามจะต้องใชค้ วามอดทนสูง ตอ้ งมีเวลาคอยดูแลเรอ่ื งของถ่านไฟตลอดเวลา ถ้าไฟ แรงเกินก็ทำให้กระบอกข้าวหลามถงึ กับไหม้ ถา้ ไฟอ่อนเกินไปขา้ วหลามก็ไม่สุก ต้องใช้ไฟประมาณกลางๆ และตอ้ งคอยกลับกระบอกข้าวหลามตลอดเวลา ยิ่งถ้าเผาทีละจำนวนมากๆ ก็ยง่ิ ต้องดแู ลเปน็ อยา่ งดี การเผา ขา้ วหลามโดยใช้ถา่ นก็สืบเนื่องมาจากภมู ิปัญญาของคนสมัยกอ่ นที่สืบทอดต่อๆ กันมา ซึง่ ปัจจบุ นั นับวนั แลว้ การเผาข้าวหลามก็หาได้น้อยลง เพราะตน้ ทนุ สงู การขายก็ไม่แพรห่ ลายจนทำให้หลายๆ จ้าวต้องเลิกทำไปใน ท่สี ดุ

11 จดุ เด่นของภูมิปัญญา - เปน็ แหลง่ ศึกษาดูงาน - เปน็ สถานทถ่ี ่ายทอดความรู้ - เป็นการสร้างรายไดใ้ หก้ ับครอบครัวไดเ้ ปน็ อย่างดี วัตถดุ บิ ทใ่ี ชป้ ระโยชนใ์ นการผลติ ภณั ฑท์ ีเ่ กดิ จากภูมิปัญญา ซึ่งพ้นื ท่ีอน่ื ไมม่ ี ได้แก่ - ไม้ไผ่ (กระบอก) - ถว่ั ดำ - ข้าวเหนียว รายละเอียดของภูมิปญั ญาท้องถิ่น - รปู แบบในการถ่ายทอดความรู้ มีท้งั การศึกษาดูงาน การเข้ารบั การอบรมและฝึกปฏบิ ัติจรงิ เพ่ือนำประโยชน์ท่ีได้รบั ไปปฏบิ ตั ใิ ชไ้ ด้จรงิ ในชีวติ ประจำวัน รูปแบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพรภ่ มู ิปญั ญาท้องถ่นิ ยังไม่เคยมีการเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน มีการเผยแพร่ผ่านส่อื มวลชนและส่ืออย่างแพรห่ ลาย มีการดงู านจากบุคคลภายนอก จำนวน........-........ครง้ั จำนวน.......-......คน มีการนำไปใช้ ในพื้นท.่ี .......-.......คน นอกพื้นท่.ี ...-.....คน อ่ืนๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภูมปิ ัญญาท้องถ่นิ การพัฒนาต่อยอดภูมิปญั ญาใหเ้ ปน็ นวตั กรรม คุณค่า (มูลค่า) และความภาคภูมิใจ ภมู ิปญั ญาทอ้ งถิน่ /นวตั กรรมทีค่ ดิ ค้นขึ้นมาใหม่ ภมู ิปญั ญาท้องถิน่ ดง้ั เดมิ ไดร้ ับการถา่ ยทอดมาจากรนุ่ คุณพ่อ คณุ แม่ ภมู ิปัญญาท้องถนิ่ ที่ได้พัฒนาและตอ่ ยอด

12 รูปภาพเจา้ ของภมู ปิ ัญญา นางบุญชู แท่นเครือ (เจ้าของภมู ิปัญญาการเผาข้าวหลาม)

13 รูปภาพภมู ปิ ัญญา ไมไ้ ผ่ปา่ ทนี่ ำมาใช้เผาข้าวหลาม ขา้ วหลามที่เผาสกุ แล้ว ข้าวเหนียวท่แี ช่น้ำพรอ้ มกับถั่วดำ

ท่ีปรึกษา คณะผ้จู ัดทำ นางสนุ นั ทา โนรสี ุวรรณ นางโสภญิ า ศรที อง ผอู้ ำนวยการ กศน.อำเภอโพธาราม ครู อาสาสมัคร ฯ ร่าง/เรยี บเรียงและจดั ทำ ครู กศน.ตำบลชำแระ นายเจษฎา โพธ์ิประสทิ ธ์ิ