ม.ค.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.เตาปูน อ.โพธาราม จ.ราชบุรี

ก ทำเนียบภูมปิ ญั ญำทอ้ งถ่นิ เดือนมกรำคม 256๓ กศน.ตำบลเตำปูน ศูนยก์ ำรศึกษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศัยอำเภอโพธำรำม สำนกั งำนสง่ เสรมิ กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศัยจังหวัดรำชบรุ ี สำนกั งำนสง่ เสรมิ กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศัย สำนกั งำนปลัดกระทรวงศกึ ษำธิกำร กระทรวงศกึ ษำธิกำร

1 คำนำ ดว้ ย กศน.ตำบลเตำปูน ไดด้ ำเนินกำรจัดทำภมู ปิ ัญญำในท้องถน่ิ ใหก้ บั ประชำชนในพื้นท่ี ตำบล เตำปูน เพ่ือเพ่ิมพูนควำมรู้และทักษะในกำรดำเนินชีวิตแบบพอเพียง เรียนรู้วัฒนธรรมประเพณีของชุมชน สำมำรถเรียนรแู้ ละฝึกฝน ได้ท้ังจำกกำรศึกษำด้วยตนเอง และได้รับกำรถ่ำยทอดจำกผู้อื่น กำรนำภูมปิ ัญญำ มำเผยแพร่เพื่อให้ประชำชนในพ้ืนท่ีได้นำไปใช้และเรียนรู้เพ่ือเพิ่มอำชีพ และประสบกำรณ์ให้กับตนเองและ ครอบครัว ให้มีกำรเจรญิ เตบิ โตอย่ำงต่อเน่ืองและเก้ือกูลในกำรผลติ ซ่ึงกนั และกัน โดยกำรใชท้ รัพยำกรที่มีอยู่ ให้เกิดประโยชน์และไม่มีสำรพิษ เช่น ดิน น้ำ แสงแดดอย่ำงเหมำะสม เกิดประโยชน์สูงสุด มีควำมสมดุล ของสภำพแวดล้อมอย่ำงต่อเนื่อง และเกิดผลในกำรเพ่ิมพูนควำมอุดมสมบูรณ์ของทรัพยำกรธรรมชำติด้วย กศน.ตำบลเตำปนู หวงั วำ่ เอกสำรเลม่ นี้คงมปี ระโยชนต์ ่อผู้อำ่ นและผ้ปู ฏิบตั ิงำนตอ่ ไป กศน.ตำบลเตำปนู มกรำคม 2563

2 สำรบญั หนำ้ คำนำ สำรบญั กศน.ตำบลเตำปูน - ภมู ปิ ญั ญำ กำรเกษตรธรรมชำติ เกษตรอนิ ทรีย์ และเกษตรผสมผสำน: คุณกฤษณะ ฮวดลิ้ม 3 - ภูมปิ ัญญำ กำรปลกู พชื : คุณอกนษิ ฐ์ สทุ นต์ 7 - ภูมปิ ญั ญำ วฒั นธรรมประเพณีพ้นื บ้ำนชำวมอญ: คณุ สิงหำ สทิ ธกิ ลู 11 คณะผจู้ ัดทำ

3 แบบบันทึกชุดข้อมลู คลงั ปญั ญำ-ภมู ิปัญญำท้องถน่ิ ตำบลเตำปูน อำเภอโพธำรำม จังหวัดรำชบุรี ชือ่ ภูมปิ ัญญำ : กำรเกษตรธรรมชำติ เกษตรอินทรยี ์ และเกษตรผสมผสำน ชือ่ นำยกฤษณะ นำมสกลุ ฮวดลม้ิ วันเดอื นปเี กดิ 27 กรกฎำคม พ.ศ. 2515 ทอ่ี ยปู่ ัจจบุ นั (ทสี่ ำมำรถตดิ ต่อได้) บ้ำนเลขที่ 31/1 หมู่ท่ี 6 ตำบลเตำปูน อำเภอโพธำรำม จังหวดั รำชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70120 โทรศัพท์ 090-9920207 Line ID 090-9920207 Facebook กฤษณะ ฮวดลม้ิ ควำมเปน็ มำของบุคคลคลงั ปัญญำ คณุ กฤษณะ ฮวดลิม้ จบปริญญำตรี และทำงำนอยใู่ นกรุงเทพหลำยปีจนเกิดควำมเบ่ือหน่ำยสงั คม ในเมืองกรุง จำกน้ันก็ได้มีแนวคิดว่ำคนเรำนั้นถึงจุดอ่ิมตัวกลับมำทำงำนท่ีบ้ำนตนเอง โดยมีแนวคิดว่ำ อยำกจะกลับมำทำกำรเกษตรท่ีบ้ำน จึงได้เป็นแนวคิดเริ่มต้น กลับมำเรียนรู้เร่ืองกำรเกษตรพอเพียงโดยยึด หลักปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียง ทุนเดิมของที่บ้ำน คือในกำรปลูกข้ำวทำนำอยู่แล้ว จึงได้คิดเอำวิธีกำร เกษตรผสมผสำน ปรับลองมำใช้ที่บ้ำนของตนเองในนำมของตนเองก่อนโดยมี นำงสำเนียงฮวดลิ้ม คุณแม่ เป็นผู้คอยแนะนำด้ำนกำรใช้ปุ๋ย ท่ีทำใช้เอง กำรทำปลกู ผักปลูกพืชปลูกข้ำวแบบเกษตร ท่ีพึ่งพำอำศัยโดยใช้ หลักกำรเกษตรของอนิ ทรยี ์ ไดถ้ ูกถ่ำยทอดมำจำกรุน่ สู่รุน่ จนมำถึง ต่อมำ ตอ่ มำในปี 2542 ได้เข้ำร่วมกองทุน ฟ้ืนฟูและพัฒนำเกษตรกร โดยโครงกำรนี้เป็นโครงกำร อำจำรย์นำวิทยำกร นำเกษตรกรซ่ึงมีปัญหำควำม ยำกจนเข้ำมำฟ้ืนฟู ในช่วงแรกก็มีควำมคำดหวังว่ำคงจะแก้ไขปัญหำหนี้สินได้ไม่มำกก็น้อยโดยใช้หลักกำร เกษตรตัวนี้เพรำะทำเรื่อยๆต่อมำ ทำให้เล็งเห็น หลักของกำรพ่ึงพำตนเองโดยใช้หลักปรัชญำของเศรษฐกิจ พอเพียง จึงได้รวมกลุ่มและมีแนวคิดท่ีปรับปรุงพัฒนำกระบวนกำรแนวคิดกำรปลูกผักกำรทำนำโดยใช้ เกษตรพอเพียงเกษตรผสมผสำนและเกษตรอินทรีย์ โดยได้เร่ิมก่อต้ังเป็นศูนย์กสิกรรมธรรมชำติ สืบทอดมำ จำกนำงสำเนียงฮวดลิ้ม โดยให้ชำวบ้ำนเข้ำมำอบรม กำรเรียนรู้กำรปลูกพืชปลูกผักแบบเกษตรอินทรีย์โดย พึง่ พำธรรมชำติ เชน่ กำรพยำยำมที่จะใช้ หำแมลงในธรรมชำติกำจัดแมลงด้วยกนั เองเพ่ือลดแมลงในนำข้ำว กำรนำข้ำวท่ีได้มำมำทำเป็นเส้นขนมจีน พร้อมทั้งอบรม ให้คนท่ีอยำกเรียนรู้เข้ำมำเรียนรู้ได้ภำยในศูนย์ พัฒนำเยำวชนรุ่นตอ่ รุ่นจนถงึ ปัจจุบัน ปัจจุบันก็ไดพ้ ัฒนำกลุ่มเป็นองค์กรตน้ แบบเกษตรกรคนรุ่นใหม่ด้วยวิถี แหง่ ภมู ิปัญญำไทย ท่ีทีส่ ืบทอดมำจำกรนุ่ ส่รู ุ่น โดยไดแ้ บ่งเป็นฐำนกำรเรียนร้ตู ่ำงๆเช่น หำแนวคิดต้นน้ำกลำง น้ำและปลำยน้ำแนวคิดที่เรียกว่ำ หนีเป็นแนวคิดท่ีเกิดขึ้นจำก ประสบกำรณ์และกำรทำงำน ในโครงกำร ฟ้ืนฟูและพัฒนำอำชีพสมำชกิ ภำยใต้หลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพยี ง หมำยถงึ ว่ำไดพ้ ัฒนำกระบวนกำรคิด ของเกษตรกรหรอื ประชำชนท่วั ไปท่เี ขำ้ มำรับกำรอบรมไดต้ ระหนักถึง ตัวตนกำรเป็นเกษตรกรควำมภูมิใจใน กำรเปน็ เกษตรกรควำมภูมิใจและตระหนกั ถึงกำรอนรุ ักษ์ทรัพยำกรธรรมชำติที่มีอยู่ในชุมชน จุดเดน่ ของภมู ิปญั ญำทอ้ งถ่นิ - เป็นสถำนที่ถำ่ ยทอดควำมรู้ - เปน็ แหล่งศึกษำดงู ำน - เป็นแหล่งฝึกทดลองทำงำนดำ้ น กำรเกษตรธรรมชำติ เกษตรอินทรีย์ และเกษตรผสมผสำน

4 วัตถุดิบท่ใี ชป้ ระโยชน์ในผลิตภณั ฑ์ทเี่ กิดจำกภมู ิปัญญำ ซงึ่ พืน้ ทอี่ น่ื ไม่มี - เป็นกำรประโยชน์จำกธรรมชำตมิ ำใชใ้ นกำรทำกำรเกษตร - เปน็ กำรดแู ล ธรรมชำตขิ องพืช สตั ว์ และระบบนิเวศเกษตร รำยละเอยี ดของภมู ปิ ัญญำท้องถนิ่ - รูปแบบในกำรถ่ำยทอดควำมรู้ ด้ำนกำรศึกษำดูงำน ด้ำนกำรอบรมให้ควำมรู้ ฝึกปฏิบัติ ในพื้นท่ีจริงประโยชน์ท่ีได้จำกภูมิปัญญำกำรสอนให้เห็นและตระหนักถึงอำชีพเกษตรกร กำรเกษตรธรรมชำติ เกษตรอินทรีย์ และเกษตรผสมผสำนเน้นกระบวนกำรธรรมชำติระบบ กำรเกษตรท่ีเนน้ ควำมย่ังยืนทำงสิ่งแวดลอ้ ม สังคม และเศรษฐกิจ โดยเนน้ กำรปรับปรงุ บำรุงดิน เคำรพต่อศักยภำพทำงธรรมชำติของพืช สัตว์ และนิเวศเกษตร เกษตรอินทรีย์จึงลดกำรใช้ ปัจจัยกำรผลิตจำกภำยนอก และ หลีกเล่ียงกำรใช้สำรเคมี ขณะเดียวกัน ประยุกต์ใช้ธรรมชำติ ในกำรเพ่ิมผลผลิต และพัฒนำกำรต้ำนทำนโรค พร้อมทังมีกำรจัดศูนย์กำรเรียนรู้เป็นฐำนกำร เรยี นรู้ เพอ่ื ทำให้เห็นสภำพและได้ลงมอื ปฏิบตั ิจริง - รูปแบบและลักษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสัมพนั ธ์ เผยแพรภ่ ูมปิ ัญญำท้องถน่ิ ยงั ไม่เคยมีกำรเผยแพร่/ใช้เฉพำะบคุ คล เคยเผยแพรเ่ ฉพำะในชมุ ชน มกี ำรเผยแพรผ่ ่ำนสอ่ื มวลชนและสื่ออ่ืนอย่ำงแพร่หลำย มีกำรดูงำนจำกบุคคลภำยนอก จำนวน 2 ครงั้ จำนวน 40 คน มกี ำรนำไปใช้ อ่นื ๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถ่ิน กำรพัฒนำต่อยอดภูมิปัญญำให้เป็นนวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำมภำคภมู ใิ จ ภูมปิ ญั ญำทอ้ งถนิ่ /นวัตกรรมที่คดิ ค้นขึ้นมำใหม่ ภูมปิ ัญญำท้องถ่นิ ด้ังเดิมไดร้ ับกำรถ่ำยทอดมำจำก ภมู ิปัญญำท้องถน่ิ ท่ไี ด้พฒั นำและตอ่ ยอด แบบเดมิ คอื กำรเกษตรแบบใชส้ ำรเคมี กำรพัฒนำต่อยอดคือ กำรปลูกพืชปลูกผักแบบเกษตรอินทรีย์โดยพ่ึงพำธรรมชำติ เช่น กำร พยำยำมที่จะใช้ หำแมลงในธรรมชำติกำจัดแมลงด้วยกันเองเพ่ือลดแมลงในนำข้ำว กำรนำข้ำวที่ได้มำมำทำ เป็นเส้นขนมจีน พร้อมทั้งอบรม ให้คนที่อยำกเรียนรู้เข้ำมำเรียนรู้ได้ภำยในศูนย์ พัฒนำเยำวชนรุ่นต่อรุ่น จนถึงปัจจุบัน ปัจจุบันก็ได้พัฒนำกลุ่มเป็นองค์กรต้นแบบเกษตรกรคนรุ่นใหม่ด้วยวิถีแห่งภูมิปัญญำไทย ที่ที่ สืบทอดมำจำกรนุ่ สรู่ นุ่ โดยได้แบ่งเป็นฐำนกำรเรียนร้ตู ่ำงๆเช่น หำแนวคดิ ตน้ นำ้ กลำงนำ้ และปลำยน้ำแนวคิด ที่เรียกว่ำ หนีเป็นแนวคิดท่ีเกิดขึ้นจำก ประสบกำรณ์และกำรทำงำน ในโครงกำรฟ้ืนฟูและพัฒนำอำชีพ สมำชิกภำยใต้หลักปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียง หมำยถึงว่ำได้พัฒนำกระบวนกำรคิดของเกษตรกรหรือ ประชำชนท่ัวไปท่ีเข้ำมำรบั กำรอบรมได้ตระหนักถึง ตัวตนกำรเป็นเกษตรกรควำมภูมใิ จในกำรเป็นเกษตรกร ควำมภมู ิใจและตระหนักถึงกำรอนุรักษ์ทรัพยำกรธรรมชำติที่มีอยู่ในชุมชน

5 ภำพถำ่ ยเจ้ำของภมู ิปญั ญำ นำยกฤษณะ ฮวดลมิ้ (เจำ้ ของภมู ปิ ญั ญำกำรเกษตรธรรมชำติ เกษตรอินทรยี ์ และเกษตรผสมผสำน)

6 รปู ภำพภมู ปิ ญั ญำ (นำเกษตรกรซึง่ มีปัญหำควำมยำกจนเข้ำมำฟ้นื ฟู แก้ไขปัญหำหนส้ี นิ ได้ไม่มำกกน็ อ้ ย โดยใช้หลกั กำรปรัชญำ ของเศรษฐกิจพอเพยี ง เกษตรธรรมชำติ เกษตรอนิ ทรีย์ และเกษตรผสมผสำน ) (กำรลงปฏิบตั กิ ำรปลูกขำ้ วแบบ เกษตรธรรมชำติ เกษตรอินทรีย์ และเกษตรผสมผสำน ให้เด็กร่นุ ใหม่ไดล้ งมือปฏิบัตจิ รงิ เพื่อให้ตระหนักถงึ อำชพี กำรเปน็ เกษตรกร)

7 แบบบนั ทกึ ชุดขอ้ มูลคลังปัญญำ-ภมู ปิ ญั ญำทอ้ งถ่ิน ตำบลเตำปูน อำเภอโพธำรำม จังหวัดรำชบุรี ชอื่ ภูมิปัญญำ กำรปลูกพืช ชือ่ นำยอกนษิ ฐ์ นำมสกุล สุทนต์ วันเดอื นปเี กดิ 13 สิงหำคม พ.ศ. 2504 ที่อยู่ปัจจบุ ัน (ท่สี ำมำรถตดิ ต่อได)้ บ้ำนเลขท่ี 152 หมู่ท่ี 4 ตำบลเตำปูน อำเภอโพธำรำม จงั หวัดรำชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70120 โทรศัพท์ 094-8686425 Line ID 094-8686425 Facebook ใกล้น้ำ เคียงนำ ควำมเปน็ มำของบุคคลคลังปัญญำ คุณอกนิษฐ์ สุทนต์ เป็นผู้มีองค์ควำมรู้ด้ำนพืชศำสตร์ชีวภำพของพืช จบปริญญำตรี โดยเป็น อำจำรย์สอนอยู่ท่ี วิทยำลัยเกษตรและเทคโนโลยีรำชบุรี โดยได้ใช้ควำมรู้ท่ีได้ร่ำเรียนมำกลับมำพัฒนำใน ชมุ ชนที่ตนเองอยู่ โดยเร่ิมจำกกำรนำเยำวชนมำอบรมกำรทำปุ๋ย กำรปลูกพชื ผกั กำรอนรุ ักธรรมชำติ เพ่ือให้ เดก็ ร่นุ ใหม่ได้เลง็ เหน็ ควำมสำคัญของของพืชและระบบนิเวศ วำ่ มีควำมสำคัญอย่ำงไร สิ่งแวดล้อมรอบตวั เรำ ซ่ึงมีท้ังส่ิงมีชีวิต และส่ิงไม่มีชีวิต จึงมีควำมสำคัญ ต่อมำตนเองและคนในชุมชนอย่ำงมำก ต่อมำเร่ิมที่จะมี เงินทุนจึงได้พัฒนำทำเป็นศูนย์ ช่ือว่ำ ใกล้น้ำ เคียงนำ เพื่อให้ประชำชนเข้ำมำเรียนรู้ กำรปลูกผักปลอด สำรพิษ กำรทำเห็ดฟำง กำรปลูกเห็ดในกระถำง กำรปลูกต้นไม้ทดแทน กำรเลี้ยงเช้ือบิวเวอเรีย สำรชีวภณั ฑ์ ฆำ่ แมลง กำรผลติ เช้อื เมตำคอร์ป จดุ เดน่ ของภมู ปิ ัญญำทอ้ งถนิ่ - เป็นสถำนท่ถี ่ำยทอดควำมรู้ - เป็นแหล่งท่องเทย่ี วเชิงนเิ วศ วตั ถุดิบท่ใี ชป้ ระโยชนใ์ นผลิตภัณฑท์ ี่เกดิ จำกภมู ิปญั ญำ ซ่ึงพนื้ ท่ีอื่นไม่มี -กำรเพำะพันธ์พืช -กำรปลกู ผกั ปลอดสำรพษิ -กำรปลูกต้นไมท้ ดแทน -กำรเลี้ยงเชอื้ บวิ เวอรเ์ รยี รำยละเอียดของภมู ปิ ญั ญำทอ้ งถ่นิ - รูปแบบในกำรถ่ำยทอดควำมรู้ ดำ้ นกำรอบรมใหค้ วำมรู้ ฝึกปฏิบัติ เปน็ แหลง่ ท่องเทยี่ วเชิงนเิ วศ ในพนื้ ที่จริงประโยชนท์ ไ่ี ด้จำกภมู ปิ ญั ญำคือสำมำรถนำไปปฏบิ ตั ิจรงิ ได้ รปู แบบและลักษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสัมพนั ธ์ เผยแพรภ่ ูมิปัญญำทอ้ งถิน่ ยังไมเ่ คยมกี ำรเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพำะบคุ คล เคยเผยแพร่เฉพำะในชุมชน มกี ำรเผยแพรผ่ ำ่ นส่อื มวลชนและสอ่ื อืน่ อย่ำงแพรห่ ลำย มกี ำรดูงำนจำกบคุ คลภำยนอก จำนวน - คร้งั จำนวน - คน มกี ำรนำไปใช้ อืน่ ๆ (ระบ)ุ

8 ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถ่ิน กำรพัฒนำต่อยอดภูมิปัญญำให้เป็นนวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำมภำคภูมิใจ ภูมิปญั ญำทอ้ งถิ่น/นวตั กรรมท่คี ดิ ค้นข้นึ มำใหม่ ภมู ิปญั ญำทอ้ งถนิ่ ดัง้ เดิมไดร้ ับกำรถำ่ ยทอดมำจำก ภูมิปัญญำท้องถ่ินท่ีไดพ้ ัฒนำและต่อยอด แบบเดิมคือ กำรปลูกพชื แบบใชส้ ำรเคมี กำรพัฒนำต่อยอดคือ กำรปลูกพืชแบบธรรมชำติ ไม่ใช้สำรเคมีที่มีอันตรำยกำรเพำะพันธ์พืช กำรปลูกผกั ปลอดสำรพิษ กำรปลูกต้นไม้ทดแทน กำรเลีย้ งเชื้อบิวเวอเรีย สำรชีวภณั ฑ์ฆ่ำแมลง กำรผลิตเช้ือ เมตำคอร์ป แบบธรรมชำติ รวมถึงกำรคดพัฒนำกำร กระบวนกำรปลุกพืชแบบแนวใหม่ เพื่อเพิ่มมผลผลิต ของพืชผัก เชน่ กำรทำเห็ดฟำง กำรปลกู เหด็ ในกระถำง

9 ภำพถำ่ ยเจ้ำของภมู ิปญั ญำ นำยอกนิษฐ์ สทุ นต์ (เจำ้ ของภมู ิปญั ญำกำรปลกู พืช )

10 รปู ภำพภูมปิ ญั ญำ (กำรเล้ียงเชอื้ บวิ เวอเรีย สำรชีวภัณฑ์ เพ่ือป้องกันแมลงกัดกิน พชื ผกั ภำยในแปลงท่ีเรำปลูก) (กำรเพำะเห็ดในกระถำง เพ่ือเพมผลผลติ และดูลได้ง่ำย และกำรเพำะฟำงบนพนื้ ดนิ เห็ดกองเตีย้ ) (กำรปลกู ผกั เชงิ ระบบนเิ วศ เพอ่ื ให้ได้ไอน้ำจำกธรรมชำตมิ ำพึ่งพำอำศยั ซงึ่ กนั และกัน และกำรปลกู ผักแบบ กระถำงระบบน้ำหยดดแู ลได้ง่ำย และได้ผลผลิตที่ดี)

11 แบบบันทกึ ชุดข้อมูลคลังปญั ญำ-ภูมปิ ัญญำทอ้ งถ่ิน ตำบลเตำปนู อำเภอโพธำรำม จังหวัดรำชบรุ ี บคุ คลคลังปญั ญำ วฒั นธรรมประเพณีพ้ืนบ้ำนชำวมอญ ช่ือ นำยสิงหำ นำมสกุล สิทธกิ ูล วันเดือนปีเกดิ 19 กนั ยำยน พ.ศ. 2517 ทีอ่ ยู่ปัจจบุ ัน บ้ำนเลขที่ 51/1 หมทู่ ี่ 2 ตำบลเตำปนู อำเภอโพธำรำม จังหวดั รำชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70120 โทรศัพท์ 084-8023974 โทรสำร ..-.. .Line ID 0848023974 E-mail address - Facebook สงิ หำ สิทธกิ ลู ควำมเป็นมำของบคุ คลคลงั ปัญญำ คุณสิงหำ สิทธิกูล เป็นผู้ใหญ่บ้ำนหมู่ท่ี 2 ตำบลเตำปูน อำเภอโพธำรำม จังหวัดรำชบุรี โดยมี ภูมิลำเนำดั้งเดมอยู่ท่ีตำบลเตำปูน ต้ังแต่เกิด จึงได้รับกำรถ่ำยทอดด้ำนศิลปวัฒนธรรมรวมถึงควำม รู้ด้ำน ประเพณีของชำวมอญมำอย่ำงชัดเจน จนมีควำมรู้ที่เก่ียวกับภำษำมอญ ประเพณีงำนบุญใหญ่ทำงพุทธ ศำสนำ ของชำวบ้ำน ได้แก่ ประเพณีวันมำฆบูชำ ประเพณีวันเข้ำพรรษำ และออกพรรษำ เทศกำลเทศน์ มหำชำติ ประเพณีสงกรำนต์ และประเพณีลอยกระทง ทำให้ชำวบ้ำนมกี ำรรวมกลุ่ม และผูกพันเครง่ ครัดใน พุทธศำสนำ ในปัจจุบัน สภำพแวดล้อมเร่ิมเปล่ยี นแปลง กำรคมนำคมทำงบกสะดวกขึ้นในชว่ ง 20 ปี ท่ีผำ่ น มำ ทำใหผ้ ู้คนชำวบำ้ นร่นุ ใหม่ เดนิ ทำงออกศึกษำทำงำนที่อนื่ มำกข้ึน จึงเหลอื แต่ผเู้ ฒ่ำผู้มีอำยุอยู่ คนรุ่นใหม่ จึงผูกพันเคร่งครัดในพุทธศำสนำน้อยลง แต่เมื่อกำรไหว้ผีบรรพบุรุษ หรืองำนบุญ เป็นประเพณีที่ลูกหลำน ต้องกลับไปร่วมด้วยเสมอ แม้กระทั่งด้ำนประวัติชำชำติมอญ เรื่องรำวของ อำหำรกำรกิน กำรแต่งกำย จึง ทำให้ตนคิดไดว้ ่ำจำเป็นจะต้องรักษำวฒั นธรรมเรื่องรำวตำ่ งๆของชำวมอญไว้ให้คนรนุ่ หลงั ได้ศึกษำเพ่ือไม่ให้ ส่งิ เหล่ำนีห้ ำยไปจำกชุมชน จึงไดด้ ำเนินกำรร่วมกบั ชมุ ชนจัดต้ังเปน็ แหลง่ เรียนรู้ในวดั เขำช่องพรำน คอื แหลง ที่เท่ยี ว นวัตวิถีบ้ำนเตำปนู โดยจะมีกำรถ่ำยทอดเร่ืองรำวตำ่ งๆทเี่ กีย่ วกับชำวมอญให้กบั คนรุ่นหลงั และนำมำ เป็นมัคคุเทศก์น้อย มำคอยดูแลนกั ทอ่ งเท่ียว เรียนรดู้ ้ำน ภำษำมอญ ศิลปะของชำวมอญ วัฒนธรรมของชำว มอญ จดุ เดน่ ของภูมิปญั ญำท้องถน่ิ - เป็นสถำนท่ถี ำ่ ยทอดควำมรู้ - เปน็ แหล่งศึกษำดูงำน วัตถุดบิ ที่ใช้ประโยชนใ์ นผลิตภัณฑ์ทีเ่ กดิ จำกภูมิปญั ญำ ซึง่ พ้นื ท่อี ่ืนไมม่ ี - กำรเรยี นรู้ประวัตชิ ำชำตมิ อญ วฒั นธรรมประเพณขี องชำวมอญ รำยละเอยี ดของภมู ิปัญญำทอ้ งถน่ิ - รูปแบบในกำรถ่ำยทอดควำมรู้ ด้ำนกำรศึกษำดูงำน ด้ำนกำรอบรมให้ควำมรู้ ฝึกปฏิบัติ กำรเรียนรู้ประวตั ิชำชำติมอญ วฒั นธรรมประเพณีของชำวมอญ ในพน้ื ที่จริงประโยชนท์ ีไ่ ดจ้ ำก ภมู ปิ ัญญำคือสำมำรถนำไปปฏบิ ัติจริงได้

12 รูปแบบและลกั ษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพร่ภมู ิปญั ญำทอ้ งถิ่น ยงั ไม่เคยมกี ำรเผยแพร่/ใช้เฉพำะบคุ คล เคยเผยแพร่เฉพำะในชมุ ชน มกี ำรเผยแพร่ผำ่ นสอื่ มวลชนและสือ่ อืน่ อยำ่ งแพรห่ ลำย มกี ำรดูงำนจำกบุคคลภำยนอก จำนวน - ครั้ง จำนวน - คน มีกำรนำไปใช้ อนื่ ๆ (ระบ)ุ ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถ่ิน กำรพัฒนำต่อยอดภูมิปัญญำให้เป็นนวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำมภำคภูมใิ จ ภมู ิปญั ญำท้องถน่ิ /นวัตกรรมที่คิดค้นข้ึนมำใหม่ ภมู ิปัญญำทอ้ งถนิ่ ดั้งเดิมไดร้ บั กำรถ่ำยทอดมำจำก ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถ่นิ ทีไ่ ด้พฒั นำและต่อยอด แบบเดมิ คอื กำรเรยี นรู้แบบกำรเล่ำส่กู ันฟัง กำรพัฒนำต่อยอดคอื มีกำรพัฒนำใหเ้ ปน็ แหลง่ เรียนรู้ ในรปู แบบหมบู่ ำ้ น นวัตวถิ ี เพ่ือเปน็ กำร เผยแผ่ ประวัติชำชำตมิ อญ วัฒนธรรมประเพณีของชำวมอญ ตำ่ งๆให้ผูท้ ี่สนใจได้รับรแู้ ละเข้ำมำศกึ ษำได้ โดยมีกำรถ่ำยทอดควำมรู้ให้กับเด็กๆท่ีอยใู่ นชมุ ชน เพ่ือให้บอกถึงเรอื่ งรำยวต่ำงๆขอนชำวมอญให้กบั ผทู้ ี่ สนใจ

13 ภำพถ่ำยเจ้ำของภูมิปญั ญำ นำยสงิ หำ สทิ ธกิ ูล (เจ้ำของภมู ิปัญญำวฒั นธรรมประเพณีพน้ื บำ้ นชำวมอญ )

14 รูปภำพภมู ิปญั ญำ (กำรรวมชำวบำ้ นรว่ มทำบุญ ทุกๆวนั พระ เหน็ ควำมสำคัญของพระพทุ ธศำสนำอันสำคัญเปน็ กำรเครง่ ครัด ของชำวมอญ) (ประเพณกี ำรแหผ่ ้ำหม่ พระเจดีย์ ณ วดั เขำช่องพรำน อำเภอโพธำรำม จงั หวดั รำชบรุ ี ตรงกบั วนั ท่ี 16 เมษำยน ของทุกปี”ประเพณีถวำยธงตะขำบจะจดั ทำกันในวนั สุดท้ำยของวนั สงกรำนตท์ ี่ศำลำวดั โดยใช้ผำ้ เปน็ ผืนยำวตัดเป็นรูปตัวตะขำบ ใส่ไมไ้ ผ่เป็นระยะๆ ตลอดผืน ติดธงเลก็ ๆ ท่ซี ีห่ วั ไม้ไผ่ เม่ือเสร็จแล้วดูไกลๆ คลำ้ ยตวั ตะขำบ) (วัฒนธรรมกำรแตง่ กำยของชำวมอญบำ้ นเตำปนู อำเภอโพธำรำม จังหวัดรำชบรุ ีและวฒั นธรรมกำร ทำอำหำร พ้ืนบำ้ นของชำวมอญบำ้ นเตำปูน กำรทำแกงใบมะรุม)

15 คณะผูจ้ ดั ทำ ทปี่ รกึ ษำ ผอู้ ำนวยกำร กศน.อำเภอโพธำรำม ครอู ำสำสมัคร นำงสุนันทำ โนรสี วุ รรณ ครู กศน.ตำบลเตำปนู นำงโสภิญำ ศรีทอง รำ่ ง/เรียบเรยี งและจดั ทำ นำยรณฤทธ์ิ ภู่หัสดร