สูจิบัตรรำเดี่ยวมาตรฐานทางด้านนาฏศิลป์ไทย ประจำปีการศึกษา ๒๕๖๔ ม.พะเยา

รำเดีย่ วมำตรฐำน ๒๕๖๔ ทำงดำ้ นนำฏศลิ ปไ์ ทย ประจำปกี ำรศกึ ษำ โดย นิสิตสาขาวิชาศิลปะการแสดง รุ่นที่ 6 คณะสถาปตั ยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา วันจนั ทร์ ที่ ๑๑ ตุลาคม ๒๕๖๒๔ เวลา ๑๐.๐๐-๑๒.๐๐ น. ณ อาคารปฏบิ ัตกิ ารสาขาวิชาศิลปะการแสดง คณะสถาปตั ยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์ LIVE สด เพจ สาขาวิชาศิลปะการแสดง เพจ สาขาดนตรีนาฏศิลป์ ม.พะเยา

ปรัชญำของหลักสตู ร ศลิ ปะการแสดง เป็นวฒั นธรรมแหง่ การสอ่ื สารของมนุษยชาติ ที่เกิดจากการบรู ณาการศลิ ปะและศาสตรส์ าขาตา่ ง ๆ ขน้ึ เป็นวชิ าการและวชิ าชพี เพอ่ื สร้างสรรคอ์ รรถรสทมี่ คี วามหมายต่อ การดารงชีวติ มีอตั ลักษณแ์ ละภมู ปิ ญั ญา

กำรสอบรำเดย่ี วมำตรฐำนทำงดำ้ นนำฏศิลป์ไทย มหาวิทยาลัยพะยา เป็นสถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษาท่ีมีการส่งเสริมคุณค่าท้ังศาสตร์ และศิลป์ บนพนื้ ฐานวิถีชีวิต ภูมปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ ตามปณิธานของมหาวิทยาลัย คือ \"ปัญญาเพื่อความเข้มแข็ง ของชมุ ชน\" สาขาวิชาศิลปะการแสดง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา ได้ปฏิบัติหน้าท่ีในการอนุรักษ์ และพัฒนาศิลปวัฒนธรรม และให้สอดคล้องกับปรัชญาหลักสูตรของ สาขาวิชา คือ ศลิ ปะการแสดงเป็นวัฒนธรรมแห่งการส่ือสารของมนุษยชาติ ท่ีเกิดจากการบูรณาการศิลปะ และศาสตร์สาขาตา่ ง ๆ ขึ้น เป็นวชิ าการและวิชาชีพ เพอ่ื สร้างสรรค์อรรถรสท่ีมีความหมายต่อการดารงชีวิต อยา่ งมีอัตลักษณ์และภมู ปิ ญั ญา การสอบราเดี่ยวมาตรฐานทางด้านนาฎศลิ ป์ไทย ของนิสิตสาขาวิชาศิลปะการแสดง เป็นส่วนหนึ่ง ของ กระบวนการอนุรักษศ์ ิลปะการแสดงนาฏศลิ ปไ์ ทย ในรายวิชาศิลปะการแสดงนิพนธ์เพื่อบูรณาการองค์ ความรู้ และแสดงศกั ยภาพของนสิ ิตทไ่ี ด้ทาการศึกษามาตลอดระยะเวลา ๔ ปี โดยนสิ ิตจะทาการคัดเลือกชุด การแสดงที่เหมาะสมกับตน แลว้ เข้ารบั การถา่ ยทอดกระบวนท่าราจากผู้ทรงคุณวุฒิ และนาเสนอการแสดง ใหผ้ เู้ ช่ยี วชาญในการประเมนิ ผลการเรียนรตู้ ลอดหลักสูตรท่ีผ่านมา

สารอธกิ ารบดีมหาวิทยาลัยพะเยา มหาวิทยาลยั พะเยา มุ่งสู่การเป็น “มหาวิทยาลยั สร้างปัญญา เพื่อนวัตกรรมชุมชนสู่สากล” ผลิต กาลังคนที่มีคุณภาพและมีมาตรฐาน วิจัยและวัตกรรม รักษาและส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น มหาวิทยาลัยพะเยาจึงให้ความสาคญั และสนับสนุนให้มีการส่งเสริมการเรียนการสอนที่มีจุดเด่นเฉพาะ ศาสตร์ของสาขาวิชา ทั้งยงั มุ่งเนน้ การทานุบารุงภูมิปัญญา ศิลปะ วัฒนธรรม และส่ิงแวดล้อมในชุมชน และท้องถิน่ เพือ่ บรหิ ารจัดการอย่างมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล และยึดม่ันในหลักธรรมาภิบาลควบคู่ กับการพฒั นามหาวิทยาลยั การสอบราเดย่ี วมาตฐานทางด้านนาฏศิลป์ไทยในครง้ั นี้ ถือได้ว่าทางมหาวิทยาลัยพะเยาได้มุ่งให้ นิสิตสาขาวิชาศิลปะการแสดง นาความรู้ ความสมารถที่นิสิตได้ศึกษาในระยะเวลา ๔ ปี แสดง ความสามารถผ่านการสอบราเดย่ี วมาตรฐาน ทีน่ ิสิตไดร้ ับการถา่ ยทอดจากอาจารยผ์ ู้เช่ียวชาญทางด้าน นาฏศิลป์ไทยในคร้ังนี้เป็นกิจกรรมอย่างหนึ่งที่ส่งเสริม และอนุรักษ์นาฏศิลป์ไทยไม่ให้เลือนหายไปจาก สังคมในปัจจุบันนิสิตสาขาวิชาศิลปะการแสดงถือได้ว่าเป็นกลุ่มคนที่ช่วยผลักดันให้นาฏศิลป์ไทยสู่ สายตาประชาชนและเป็นทีร่ ู้จักกนั อยา่ งแพรห่ ลาย ในนามของมหาวิทยาลัย ดฉิ นั ขอชืน่ ชมและแสดงความยินดีกับนิสิต หลักสูตรศิลปกรรมศาสตร- บัณฑิต ขาวิชาศิลปะการแสดง รุ่นที่ ๖ ที่ได้ทาการสอบราเด่ียวมาตรฐาน เพื่อเป็นการวัดความรู้และ ประเมินความสามารถของนสิ ติ ซึงจะเปน็ การเตรยี มพร้อม พัฒนาความรู้ทักษะทางด้านการแสดง เพื่อ สืบสานและสร้างสรรค์งานศิลปะการแสดงของชาติสืบไป รวมท้ังสร้างสรรค์งานศิลปะการแสดงใน วิชาชีพสบื ไป (รองศาสตราจารย์ ดร.สุภกร พงศบางโพธิ์) อธิการบดมี หาวิทยาลัยพะเยา

สารรองอธิการบดฝี ่ายคณุ ภาพนิสิต มหาวิทยาลัยพะเยาให้ความสาคัญ และสนับสนุนให้มีการส่งเสริมการเรียนการสอนที่มี จุดเด่นเฉพาะตามศาสตร์ของตนเอง โดยมุ่งเน้นให้นิสิตเรียนอย่างมีความสุขเพื่อพัฒนาตนและสังคม รวมถึงทานุบารุงศิลปะและวัฒนธรรม การพัฒนาคุณภาพชีวิต คุณภาพจิตใจ ในการดารงตนอยู่ ท่ามกลางสงั คมทีเ่ ปล่ยี นแปลง การสอบราเดย่ี วมาตฐานทางด้านนาฏศิลป์ไทยในครง้ั นี้ ถอื ได้ว่าทางมหาวิทยาลัยพะเยาได้มุ่ง ให้นิสิตสาขาวิชาศิลปะการแสดง นาความรู้ ความสมารถที่นิสิตได้ศึกษาในระยะเวลา ๔ ปี แสดง ความสามารถผ่านการสอบราเด่ียวมาตรฐาน ที่นิสิตได้รับการถ่ายทอดจากอาจารย์ผู้เชี่ยวชาญ ทางด้านนาฏศิลป์ไทยในครั้งนี้เป็นกิจกรรมอย่างหนึ่งที่ส่งเสริม และอนุรักษ์นาฏศิลป์ไทยไม่ให้เลือน หายไปจากสังคมในปัจจุบันนิสิตสาขาวิชาศิลปะการแสดง ถือได้ว่าเป็นกลุ่มคนที่ช่วยผลักดันให้ นาฏศิลป์ไทยสู่สายตาประชาชนและเปน็ ที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย ผมขอแสดงความชน่ื ชมและยินดกี ับนิสิตผู้สอบราเด่ียวมาตรฐานทางด้านนาฏศิลป์ไทยในครั้ง นี้ขอให้การดาเนินการบรรลุตามวัตถุประสงค์ของสาขาวิชาศิลปะการแสดง และเป็นบรรทัดฐานการ เรียนการสอนต่อไป (ดร.วฒุ ชิ ัย ไชยรินคา) รองอธิการบดีฝ่ายคุณภาพนิสิต

สารคณบดคี ณะสถาปตั ยกรรมศาสตรแ์ ละศลิ ปกรรมศาสตร์ คณะสถาปตั ยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์ มีนโยบายในการ เป็นผู้สืบสาน เสริมสร้าง ผลิตบัณฑิตและผลงานวิจัยที่มีคุณภาพด้านศิลปกรรม บูรณาการความรู้ร่วมกับชุมชน เปน็ ทีย่ อมรับในสงั คมและท้องถิน่ สาขาวิชาศิลปะการแสดงเปน็ หนึ่งในหลักสตู รที่กอ่ ต้ังข้นึ ภายในคณะ สถาปัตยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์นี้ การสอบราเดย่ี วมาตฐานทางด้านนาฏศิลป์ไทยในครง้ั นี้ ถอื ได้ว่าทางมหาวิทยาลัยพะเยาได้มุ่ง ให้นิสิตสาขาวิชาศิลปะการแสดง นาความรู้ ความสมารถที่นิสิตได้ศึกษาในระยะเวลา ๔ ปี แสดง ความสามารถผ่านการสอบราเด่ียวมาตรฐาน ที่นิสิตได้รับการถ่ายทอดจากอาจารย์ผู้เชี่ยวชาญ ทางด้านนาฏศิลป์ไทยในครั้งนี้เป็นกิจกรรมอย่างหนึ่งที่ส่งเสริม และอนุรักษ์นาฏศิลป์ไทยไม่ให้เลือน หายไปจากสังคมในปัจจุบันนิสิตสาขาวิชาศิลปะการแสดง ถือได้ว่าเป็นกลุ่มคนที่ช่วยผลักดันให้ นาฏศิลป์ไทยสสู่ ายตาประชาชนและเปน็ ที่รู้จกั กนั อย่างแพร่หลาย ในนามคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์ที่มีการสอบราเดี่ยวมาตรฐาน ทางด้านนาฏศิลป์ไทย ที่ผู้สอบจะแสดงความสามารถและความรู้ดิฉันมีความยินดี และชื่นชมเป็นอย่าง ยิ่งตามหลกั สูตรของสาชาวิชาศิลปะการแสดง (รองศาสตราจารย์จันทนี เพชรานนท์) คณบดคี ณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์

สารผมู้ ีความรคู้ วามสามารถทางด้านนาฏศิลป์ไทย มหาวิทยาลัยพะยา ได้มีการส่งเสริมกิจกรรมทั้งทางวิชการ และศิลปะวัฒนธรรมอย่าง ต่อเนื่องที่นิสิตได้มีส่วนร่วมกับชุมชนทั้งภายใน และภายนอกมหาวิทยาลัยพะเยา ทั้งนี้สาขาวิชา ศิลปะการแสดงคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์ได้มีส่วนร่วม ในการส่งเสริมทานุ บารุงศิลปะและวัฒนธรรมให้แก่ทางมหาวิทยาลยั พะเยาอย่างสม่าเสมอ การสอบราเดย่ี วมาตฐานทางด้านนาฏศิลป์ไทยในครง้ั นี้ ถอื ได้ว่าทางมหาวิทยาลัยพะเยาได้มุ่ง ให้นิสิตสาขาวิชาศิลปะการแสดง นาความรู้ ความสมารถที่นิสิตได้ศึกษาในระยะเวลา ๔ ปี แสดง ความสามารถผ่านการสอบราเด่ียวมาตรฐาน ที่นิสิตได้รับการถ่ายทอดจากอาจารย์ผู้เชี่ยวชาญ ทางด้านนาฏศิลป์ไทยในครั้งนี้เป็นกิจกรรมอย่างหนึ่งที่ส่งเสริม และอนุรักษ์นาฏศิลป์ไทยไม่ให้เลือน หายไปจากสังคมในปัจจุบันนิสิตสาขาวิชาศิลปะการแสดง ถือได้ว่าเป็นกลุ่มคนที่ช่วยผลักดันให้ นาฏศิลป์ไทยสสู่ ายตาประชาชนและเปน็ ที่รู้จกั กันอย่างแพร่หลาย ดฉิ ันมีความชน่ื ชมยินดกี บั การเจริญเติบโต และพัฒนาการของนิสิตสาขาวิชาศิลปะการแสดง ที่มีมาอย่างต่อเนื่อง เป็นผลผลิตที่มีคุณภาพของมหาวิทยาลัย ซึ่งนิสิตสามารถนาความรู้และ ประสบการณท์ ีไ่ ด้รบั จากการศึกษาไปสวู่ ิชาชีพ เพื่อเป็นประโยชน์ต่อสังคม และประเทศชาตไิ ด้ต่อไป (รองศาสตราจารย์ นุชนาฏ ดเี จริญ) ผู้มีความรู้ความสามารถทางด้านนาฏศิลป์ไทย

คณะกรรมการ การสอบราเด่ยี วมาตรฐานทางด้านนาฏศลิ ป์ไทย ประจาปีการศกึ ษา ๒๕๖๔ อาจารย์ดร.พัชรา บัวทอง รองศาสตราจารย์ ดร. อนุกูล โรจนสขุ สมบรู ณ์ นาฏศิลปินอาวโุ ส หัวหน้าภาควิชานาฏยศิลป์ คณะศิลปกรรมศาตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั และภาคีสมาชิกราชบณั ฑิต สาขานาฏกรรม สานกั งานราชบณั ฑิตยสถา ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ดร.มณิศา วศินารมณ์ อาจารย์มหาวิทยาลัยราชภฎั สวนสนุ ันทา

กำหนดกำรสอบรำเด่ยี วมำตรฐำนทำงด้ำนนำฏศิลป์ไทย ประจำปีกำรศึกษำ ๒๕๖๔ ในรปู แกรมออนไลนด์ ว้ ยโปรแกรม zoom cloud meetings คณะสถำปัตยกรรมศำสตร์และศลิ ปกรรมศำสตร์ มหำวทิ ยำลยั พะเยำ เวลา ๐๙:๐๐ น พิธีเปิดการสอบราเดี่ยวมาตรฐานทางด้านนาฏศิลป์ไทย เวลา ๑๐.๐๐ น. - ๑๒.๐๐ น. สอบราเดี่ยวมาตรฐานและคณะกรรมการร่วมกนั วิพากษ์ - การแสดงชุด ฉุยฉายยอพระกล่นิ - การแสดงชดุ ฉุยฉายพราหมณ์ - การแสดงชดุ ไหวค้ รูชาตรี - การแสดงชุด ฉุยฉายผีเสื้อสมุทรแปลง

จนิ ตะหราทรงเคร่อื ง

ผรู้ ับการถา่ ยทอดท่ารา นางสาวชญาณี ลิขิตานสุ ิทธิ์ อาจารย์ผู้ถ่ายทอดทา่ รา ดร. นพรตั น์ ศุภาการ หวังในธรรม อาจารย์ทป่ี รึกษา รองศาสตราจารยน์ ชุ นาฏ ดีเจริญ ประวตั ิความเปน็ มาของการแสดง การแสดงราเดี่ยวมาตรฐานชดุ ฉุยฉายยอพระกลิ่นฉุยฉายยอพระกลิ่น เปน็ ชดุ การแสดงราเดีย่ ว ตวั นางทีส่ วยงามอีกชดุ หนง่ึ อยู่ในการแสดง ละครดึกดาบรรพ์ เรอื่ งมณีพชิ ัย บทพระนิพนธ์ในสมเด็จเจ้า ฟ้ากรมพระยานริศรานุวัตติวงศ์ เนื้อเรื่องกล่าวถึง ตอนที่พระมณีพิชัยต้องไปเป็นข้ารับใช้ของเจ้า พราหมณ์ (นางยอพระกลิน่ ซึ่งเป็นมเหสีของพระมณีพิชยั แปลงมา) เจ้าพราหมณแ์ ปลงนึกสงสารพระมณี พิชัยจึงออกอุบายว่าตนจะไปเทีย่ วป่า และจะใหน้ ้องสาวมาอยู่เป็นเพือ่ น เมือ่ ส่ังเสร็จ เจ้าพราหมณ์ก็เดิน เลีย่ งมา แปลงกายกลับเป็นนางยอพระกลิน่ ตามเดิม ลีลาการร่ายราชุดนี้เมื่อนางยอพระกลิ่นแปลงกาย แต่งตัวใหม่จึงเกิดความภาคภูมิใจที่แต่งองค์ทรงเครื่องสวยงดงาม เพื่อให้พระมณีพิชัยตกใจและเกิด ความหลงใหลในความงาม

บทร้องและทานองเพลง -ปี่พาทยท์ าเพลงรวั - แปลงองค์ คงเปน็ เอย ยอพระกลน่ิ งามส้ิน สารพดั ไมข่ ดั ข้อง ผิวพรรณ โสภาเอย ดั่งทาทอง พดั หนา้ นวลละออง ยองใย นุ่งโกศยั พัตเอย ผ้าทิพย์ ห่มสีทบั ทิมขลิบ สุขใส เขม็ ขดั ประจายามเอย งามวิลยั เพราพริม้ ยิม้ ละไม ยาตรา -ร้องเพลงฉุยฉาย- ฉยุ ฉายเอย ชาเลอื งเย้ืองกรายเลยี บชายมาในป่า เคร่อื งประดบั วะวับแวมแสง ขาวเขียวแดงเพชรนิลจินดา งามสรรพงามจบั นัยน์ตา พระมณีเหน็ หน้าจะบ้าตาย ระทวยนวยนาถวิลาสวิไล สายสวาท ยมิ้ แย้มอยแู่ จ่มใส นวลละอองสองแก้ม ใจจะขาดลงรอนรอน พระมณีเหน็ เมื่อไร

บทรอ้ งและทานองเพลง -ร้องแม่ศรี- แม่ศรีเอย แม่ศรีแสนงอน เจรจาเว้าวาอน ออดอ้อนน่าฟัง ร้องแม่ศรี- เตรียมจะลอ้ พระมณี ให้ภมู ีเธอจังงัง ใจหนุ่มคงคลมุ้ คล่ัง น่าฟงั เจ้าแม่ศรีเอย จ้าสไบเอย เจ้าสไบสลี ิน้ จี่ เจ้าค่อยจรลี ไปที่ศาลาลยั เจ้าจะลวงดูท่วงที พระมณีพิชยั ดดั จริตให้ติดใจ รักเจ้าสไบสเี อย -ปี่พาทยท์ าเพลงเรว็ ลา-

ฉยุ ฉายฤาษแี ดง

การสอบราเด่ยี วมาตรฐาน ชุด ฉุยฉายพราหมณ์ ผ้รู บั การถา่ ยทอดท่ารา นางสาว ปทิตตา ไชยปรุง อาจารยผ์ ูถ้ า่ ยทอดท่ารา อาจารยบ์ วรนรรฏ อญั ญะโพธิ์ อาจารยท์ ่ปี รึกษา ผชู้ ว่ ยศาสตราจารย์ ศราวธุ จันทรขา ประวัติความเปน็ มาของการแสดง ฉุยฉายพราหมณ์ปรากฎในการแสดงเบิกโรงชดุ พระคเณศเสียงา บทพระราชนิพนธ์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 6 กล่าวถึงปรศุรามเป็นยักษ์ปกครอง เหล่านกั ศิษย์วิทยาต่างๆ เป็นที่โปรดปรานแห่งพระอิศวรสามารถเข้าเฝ้าได้ทุกเวลา ขณะที่ พระอิศวรและพระอุมาทรงบรรทม ได้สงั่ ให้พระคเณศซึ่งเปน็ พระโอรสเฝ้าประตูไว้ ห้ามมิให้ ผใู้ ดมารบกวนแต่ปรศุรามได้ขึ้นเข้าเฝ้าจึงเกิดการต่อสู้ขึ้น ปรศุรามโกรธเอาขวานทิพย์ที่ได้ รับประทานจากพระอิศวรขว้างไปถูกงาข้างซ้ายของพระคเณศหัก ความทราบถึงพระอุมา จึงได้สาปปรศุรามสิ้นฤทธิ์เป็นท่อนไม้ พระอิศวรทรงเมตตาและให้ปรศุรามบูชาถึงพระ นารายณ์ เมือ่ ปรศรุ ามประพฤติถึงพระนารายณ์พระองค์จึงแปลงกายเป็นพราหมณ์น้อยมา ร่ายราสวายพระอุมา พระอุมาทอดพระเนตรโปรดเมตตาให้พรนารายณ์แปลง จึงขอกาลัง ปรศรุ ามคนื โดยแบ่งให้พระคเณศครึง่ หนึ่ง และอีกครึง่ หนึง่ คนื ให้ปรศรุ าม

บทรอ้ งและทานองเพลง ปี่พาทย์ทาเพลงรัว - ร้องเพลงฉุยฉาย - ฉยุ ฉายเอย ช่างงามขาชา่ งราโยกย้าย สะเอวแสนอ่อนอรชรช่วงกาย วิจิตรยิง่ ลายทีค่ นประดษิ ฐ์ สองเนตรคมขาแสงดามันขลบั ชม้อยเนตรจบั ชา่ งสวยสุดพิศ ฯ ยง่ิ พิศยง่ิ เพลนิ เชญิ ให้งงงวย สดุ สวยเอย ช่างนาดช่างนวยสวยย่ัวนัยนา งามหตั ถง์ ามกรก็อ่อนระทวย ดยู ลดแู ยบสวยยิ่งเทวา ทั้งหัตถ์ทงั้ กรก็ฟ้อนถูกแบบ - รอ้ งแม่ศรี – น่าชมเอย นา่ ชมเจ้าพราหมณ์ ดูทว่ั ตัวงาม ไมท่ รามจนนิด ดผู ดุ ดผู อ่ ง เหมือนทองทาติด ยิ่งเพ่งยิ่งพิศ ยิ่งคิดชมเอย ฯ น่ารกั ดรณุ น่ารกั เอย จะรู้เดยี งสา เหมือนแรกจะรุ่น แก้มเหมือนมาลา เจ้ายิม้ เจ้าแยม้ เสยี จริงเจ้าเอย จ่อจิตติดตา - ปี่พาทยท์ าเพลงเร็ว - ลา –

ฉยุ ฉายนางวฬิ าร์

การสอบราเด่ยี วมาตรฐาน ชุด ไหวค้ รชู าตรี ผู้รับการถ่ายทอดท่ารา นายอภิศกั ด์ิ ขุนประเสริฐ อาจารย์ผถู้ ่ายทอดท่ารา อาจารย์ ดร. ชวลิต สนุ ทรานนท์ อาจารยท์ ่ปี รึกษา อาจารย์ ลิขิต ใจดี ประวัติความเป็นมาของการแสดง การแสดงชดุ ไหวค้ รชู าตรี เป็นการราเบกิ โรงของละครชาตรีก่อนที่จะแสดงเป็นเรื่อง เพ่ือความเป็นสิริมงคลที่มีมาแต่สมัยโบราณ ดังน้ันในการราจึงให้ผู้แสดงขับร้องสรรเสริญ พระคุณของครู นางมัลลี คงประภัสร์ และนางลมุล ยมะคุปต์ ผู้เช่ียวชาญนาฏศิลป์ไทย กรมศิลปากร เปน็ ผู้ปรับปรุงท่าราที่มาจากท่าราไหว้ครูของละครชาตรีแล้วนามาบรรจุไว้ใน หลักสูตรการเรียนการสอนของนาฏศิลป์ช้ันสูง ของวิทยาลัยนาฏศิลป อาจารย์เรวดี สายาคม ผู้เช่ียวชาญการสอนนาฏศิลป์ไทย วิทยาลัยนาฏศิลป เป็นผู้ได้รับการถ่ายทอด กระบวนท่าราไหว้ครูชาตรีมาจากนางลมุล ยมะคุปต์ และต่อมาได้เป็นผู้ถ่ายทอดกระบวน ท่าราให้แก่ ดร. ชวลิต สุนทรานนท์ นักวิชาการละครและดนตรีเช่ียวชาญ(ผู้เช่ียวชาญด้าน โขน ละคร และดนตรี) สานกั การสงั คตี กรมศิลปากร กระทรวงวฒั นธรรม

บทรอ้ งและทานองเพลง -ปี่พาทยท์ าเพลงรวั ชาตร-ี -ร้องไหว้ครูชาตรี- คณุ ครเู อ๋ย เหมือนฝ่ังเหมือนฝั่งแม่น้าพระคงคา ขน่ิ ขน่ิ จะแห้งจะแห้งกไ็ หลมา ยังไม่รู้สิน้ รู้สุด สบิ น้ิวจะยก จะยกข้ึนดาเนนิ สรรเสริญคุณพระพุทธ จาศีลเสยี แล้วให้บริสุทธิ์ ไหว้พระเสยี แล้วจะสวดมนต์ จะไหว้พระพุทธพระธรรมเจ้า ยกไว้ใส่เกลา้ ใส่ผม เล่นไหนให้ดีเอ๋ย ให้ดีมคี นรัก หยุดพกั ให้ดีมคี นชม ยกไว้ใส่เกลา้ ใส่เกลา้ ใส่ผม ถวายบังคมทกุ ราตรี รักเอ๋ย รักเอยลูกยอไหว้ คุณไทมหาโยคี ขอศพั ท์ ขอเสยี งลกู เกล้ียงดี จะร้องกลา่ วคากล่าวจิต กลางคืนจะไหว้พระจันทร์เจ้า เช้าๆจะไหว้พระอาทิตย์ บทบาทพลาดพลง้ั ลกู ยงั ร้องผิด ผิดน้อยจะขอสมา จะขอไปด้วยพระปัญยม ผสมไปดว้ ยพระปัญญา บทบาทพลาดพลงั้ ขอเสยี งบ้างรา ปญั ญาลกู ดง่ั น้าไหล ขอศพั ท์ขอเสียงให้ดงั กอ้ ง เหมือนฆ้องชวาหล่อใหม่ ขอศพั ท์ขอเสยี งลกู เกล้ียงใจ ไหลไปเปน็ ท่อธารา -ปี่พาทยท์ าเพลงซดั ชาตร-ี

ฉยุ ฉายพงั คี

การสอบราเดี่ยวมาตรฐาน ชุด ฉุยฉายผีเส้อื สมุทรแปลง ผรู้ ับการถา่ ยทอดท่ารา นางสาวจารุวรรณ แสนยาวิชยั อาจารย์ผถู้ า่ ยทอดท่ารา ดร. รัจนา พวงประยงค์ อาจารย์ท่ปี รึกษา อาจารย์ ธนนั ยวรรณ ศรีทรัพโยทัย ประวตั ิความเปน็ มาของการแสดง ประวัติความเป็นมา ราฉุยฉายผีเสื้อสมุทรแปลง เป็นการราเดี่ยวของนาง ผีเสื้อสมุทรจากละครนอกเรื่องพระอภัยมณี ประพันธ์บทร้องขึ้นใหม่โดยอาจารย์ วันทนีย์ ม่วงบญุ นาฏศิลปินอาวโุ ส สานกั การสงั คีต กรมศิลปากร เนือ้ เรือ่ งมีอยู่ว่า พระอภัยมณีและศรีสวุ รรณพระอนุชา ถูกบิดาขับไล่ไม่ให้อยู่เมือง ทั้งสองพระองค์ จึงต้องซัดเซพเนจรจนกระทั่งได้พบกับสามพราหมณ์ และขอให้พระอภัยมณีเป่าปี่ ให้ฟัง จึงทาให้ท้ังหมดเคลิบเคลิ้มและหลับใหลไปด้วยเสียงอันไพเราะของปี่ นาง ผีเสือ้ ได้ยินเสียงปี่จึงเกิดเปน็ ความรักและหลงใหล จึงได้ลกั ตวั พระอภัยมณีมาไว้ใน ถ้าในทีส่ ุด เนื่องจากนางผีเสือ้ สมุทรหน้าตาดุร้าย นางจึงจาเป็นต้องแปลงกายเป็น หญิงงามแล้วร่ายราเพลงฉยุ ฉายเพื่อชมโฉมก่อนที่จะเข้าไปย่ัวยวนพระอภัยเพื่อให้ สนิทเสน่ห์หาในตนเอง

บทรอ้ งและทานองเพลง ร้องเพลงฉยุ ฉาย ผีเส้ือสมุทรเอย แปลงเป็นมนุษย์ ดปู ระดจุ เทพธิดา หน้าบึง้ ขงึ ร้าย กลับกายเป็นโสภา ทั้งปากคอคิ้วตา ย่ัวอุราเม่ือชายชม ท่าทีมจี ริตจะเข้าชิดพระอภยั ให้ทรงหลงใหล คลง่ั ไคล้สนิทสนม ปี่พาทย์ทาเพลงรับ นวลละอองเอย ผิวพรรณ ผุดผ่องอลอ่ งฉ่องด่ังทองทา พักตร์พรมิ้ ยมิ้ ละมยั กระหยิม่ ใจไคลคลา รีบเรง่ ไปหาพระเอกเจ้าผู้เป่าปี่ เสยี งต้อยละลดิ ให้จิตไหวหวั่น เจียนจะลาดชีวัน เจียวหนอพ่อมณี ปี่พาทย์ทาเพลงรับ ร้องเพลงแม่ศรี แม่ศรีเอย แม่ศรีผเี สอื้ สวย ลลี าศนาดนวย กระชุ่มกระชวยระรวยระร้นื วนั นีจ้ ะมีคู่ ได้อยยู่ งยืน แสนชอุ่มชุ่มชืน่ ทุกคา่ คืนในถ้าเอย ปี่พาทย์ทาเพลงรบั สมฤดเี อย สมฤดอี ีผีเส้อื จะอิงแอบแนบเนอื้ ชาตเิ ชอื้ กษตั รา ดว้ ยจติ พิศวาส มุ่งมาตรปรารถนา พระอภัยราชา เป็นของข้าคราวนเี้ อย ปี่พาทย์ทาเพลงรับ ปี่พาทย์ทาเพลงเร็ว-ลา

ขอขอบคุณสาร ๑. รองศาสตราจารย์ ดร.สุภกร พงศบางโพธ์ิ อธิการบดีมหาวิทยาลัยพะเยา ๒. ดร. วัฒิชัย ไชยรินคา รองอธิการบดีมหาวิทยาลัยพะเยา ๓. รองศาสตราจารย์ ดร.จนั ทนี เพชรานนท์ คณบดีคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์ ๔. รองศาสตราจารย์ นชุ นาฏ ดีเจรญิ ผู้มีความรู้ความสามารถทางด้านนาฏศิลป์ไทย ขอขอบคณุ คณะกรรมการการสอบราเดีย่ วมาตรฐานทางด้าน นาฏศิลป์ไทย ประจาปี ๒๕๖๓ ๑. อาจารย์ ดร.พัชรา บัวทอง ๒. รศ.ดร. อนกุ ูล โรจนสขุ สมบรู ณ์ ๓. ผศ.ดร. มณศิ า วศินารมณ์

ขอขอบคณุ อาจารย์ผู้ถา่ ยทอดท่ารา ๑. ดร.นพรตั น์ ศภุ าการ หวงั ในธรรม ศิลปินแห่งจฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลัย และผู้เชีย่ วชาญการสอนนาฏศิลป์ไทย วิทยาลยั นาฏศิลป ๒. ดร. รจั นา พวงประยงค์ (ศิลปินแห่งชาติ) ๓. ดร. ชวลิต สุนทรานนท์ ๒. อาจารย์ บวรนรรฏ อญั ญะโพธิ์ ขอขอบคณุ ฝา่ ยเครื่องแตง่ กายและแต่งหนา้ ๑. รองศาตราจารย์ นชุ นาฏ ดีเจรญิ ๒. อาจารย์ รตั นะ ตาแปง ๓. ผชู้ ่วยศาสตราจารย์ ศราวธุ จันทรขา ๔. อาจารย์ ภูดิท ศิริวัฒนกลุ ๕. อาจารย์ ธนันยวรรณ ศรีทรพั โยทัย ๖. อาจารย์ ลิขิต ใจดี ๗. นางสาวกญั ญาณฐั วงค์คม ๘. นาย ธนชั พร ไทโท ๙. นาย กรภทั ร กนั วันนะ

ขอขอบคุณอาจารยส์ าขาวิชาศิลปะการแสดง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์ ๑. รองศาสตราจารย์ นชุ นาฏ ดีเจริญ ๒. อาจารย์รตั นะ ตาแปง ๓. อาจารย์ ภูดิท ศิริวฒั นกลุ ๔. อาจารย์ ธนันยวรรณ ศรที รพั โยทยั ๕. อาจารย์ ลิขติ ใจดี ๖. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ศราวุธ จันทรขา ขอขอบคุณฝ่ายออกแบบโปรเตอรแ์ ละภาพน่ิง ๑. นายอภศิ กั ดิ์ ขนุ ประเสริฐ ๒. นางสาวชญาณี ลขิ ิตานุสิทธิ์ ๓. นางสาวปทิตตา ไชยปรงุ ๔. นางสาวจารุวรรณ แสนยาวิชยั ๕. .นาย จกั รพนั ธ์ พงศ์ยงั ประเสริฐ ขอขอบคณุ ฝา่ ยจดั ทาวิดีทศั น์ ๑. นายอภิศักดิ์ ขุนประเสริฐ ๒. นางสาวชญาณี ลิขิตานสุ ิทธิ์ ๓. นางสาวปทิตตา ไชยปรงุ ๔. นางสาวจารุวรรณ แสนยาวิชยั ขอขอบคณุ ฝ่ายออกแบบสูจิบตั ร ๑. นายอภิศักดิ์ ขุนประเสริฐ ๒. นางสาวชญาณี ลิขิตานสุ ิทธิ์ ๓. นางสาวปทิตตา ไชยปรงุ ๔. นางสาวจารุวรรณ แสนยาวิชยั ขอขอบคุณสถานทีถ่ ่ายสูจบิ ตั รและสถานทีส่ อบ ณ อาคารปฏิบตั ิการสาขาวิชาศิลปะการแสดง คณะสถาปตั ยกรรมศาสตร์และ ศิลปกรรมศาสตร์

รายชือ่ คณะผู้ปฏิบัติงานการสอบราเดี่ยวมาตรฐาน ทางดา้ นนาฏศลิ ป์ไทย ประจาปี ๒๕๖๓ ๑. รองศาสตราจารย์ นชุ นาฏ ดีเจรญิ (ที่ปรกึ ษาฝา่ ยเครือ่ งแต่งกาย) ๒. อาจารย์รตั นะ ตาแปง (ที่ปรกึ ษาฝา่ ยเครือ่ งแต่งกาย) ๓. ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ศราวุธ จนั ทรขา (ที่ปรกึ ษาฝา่ ยเครือ่ งแต่งกาย) ๔. อาจารย์ ภูดิท ศิริวัฒนกุล (ทีป่ รกึ ษาฝา่ ยเครือ่ งแต่งกายและฝา่ ยแสง สี เสียง) ๕. อาจารย์ ธนนั ยวรรณ ศรีทรัพโยทัย (ที่ปรกึ ษาฝา่ ยเครือ่ งแต่งกาย) ๖. อาจารย์ ลิขิต ใจดี (ทีป่ รึกษาฝ่ายเครือ่ งแต่งกายและฝา่ ยสจู ิบตั ร) ๗. นางสาวชญาณี ลิขิตานสุ ิทธิ์ (ประธาน,สจู ิบัตร) ๘. นาย อภิศักดิ์ ขุนประเสริฐ (รองประธานโครงการ) ๙. นางสาว ปทิตตา ไชยปรุง (ฝ่ายประชาสมั พันธ์,เอกสาร,การเงิน) ๑๐. นางสาวจารุวรรณ แสนยาวชิ ัย (ฝ่ายประชาสัมพันธ์ ,ฝ่ายเอกสาร,ฝ่าย การเงิน) ๑๑. นางสาว ณฐั ริกา มานะ (ฝ่ายสวัสดิการ) ๑๒. นายกรภัทร์ กนั วนั นะ (ฝ่ายเครื่องแต่งกาย , ฝ่ายการเงิน) ๑๓. นางสาวกณั ญาณฐั วงค์คม (ฝ่ายสวัสดิการ) ๑๔. นาย วีรพฒั น์ กลิน่ สังข์ (ฝ่ายแสง สี เสียง,ฝ่ายสถานที่)

ขอขอบคณุ ผสู้ นับสนนุ รองศาสตราจารย์ นุชนาฏ ดีเจริญ